Funksjonsinndeling av fylkesvegane i Møre og Romsdal

Transkript

1 saksframlegg Dato: Referanse: Vår saksbehandlar: /2014 Lage Lyche Saksnr Utval Møtedato Samferdselsutvalet Fylkesrådmannens tilråding Fylkesutvalet Fylkestinget Funksjonsinndeling av fylkesvegane i Møre og Romsdal Bakgrunn Møre og Romsdal fylkeskommune vart i 2010, etter forvaltningsreforma, fylket sin største vegeigar med over 3100 kilometer fylkesveg. Samferdselsutvalet behandla prioriteringskriterier for vegprosjekt i sak SA-53/11, her vart funksjonsinndeling av vegnettet nemnt som eit av fleire grunnlag for slike prioriteringskriterier. Samferdsleutvalet og fylkesutvalet handsama handlingsprogrammet og handlingsplan for samferdsel i sakene SA-1/13 og U-27/13, der eit av tiltaka for 2013 er å starte arbeidet med funksjonsinndeling av fylkesvegnettet. Prosjektplanen for funksjonsinndelinga av fylkesvegnettet vart vedteke av samferdselsutvalet i sak SA-13/13. Her vart mellom anna kriteria og funksjonsklassane vedteke. Etter at forslag til funksjonsinndeling av fylkesvegane var utarbeidd vart denne godkjent for utsending til høyring av samferdsleutvalet i sak SA-42/13. Det kom inn fleire fråsegner gjennom høyringa, sjå vedlegg for detaljar og vurdering av desse. Etter høyringa vart fleire av fråsegnene tatt til følgje, og forslaget til funksjonsinndeling var omarbeidd i samsvar med dette. Samferdsleutvalet handsama nytt forslag i SA-58/13, saka vart då utsett. Samferdsleutvalet fekk ei orientering om funksjonsinndelinga i møtet den Utvalet gav då ei rekkje styringssignal inn i arbeidet, mellom anna vart det lagt til eit nytt kriterie og bede om særskilt vurdering av enkeltvegar mellom anna dei fylkeskryssegrensande vegane. Justert forslag etter siste styringssignal blei godkjent av samferdsleutvalet i sak SA- 4/14. Saka vert handsama av fylkestinget i sak T 15/14 og vert då utsett på nytt. I behandlinga i fylkestinget vert det peika på at fv 650 Sjøholt-Liabygda, fv 654 Myrvåg-Fosnavåg, fv 680 Kristiansund-Tømmervågen-Trøndelag grense vert endra til funksjonsklasse A og at fv 670 Ålvundfossen-Skei vert flytta opp til klasse B. Det vert også peika på at en bør utsetje framtidig status for dagens stamveg over Stigedalen til endeleg trase for ferjefri E39 er avgjort.

2 Vurdering Funksjonsinndelinga har som føremål å medverke til å målrette og effektivisere både investeringar, vedlikehald og drift, gjennom å klassifisere fylkesvegane etter deira funksjon i vegsystemet. Ei tverrfagleg arbeidsgruppe samansett av fagfolk frå Statens vegvesen og fleire avdelingar i fylkesadministrasjonen har arbeidd fram forslaga, vurdert fråsegnene og omarbeidd forslaga fram til endeleg utgåve i samsvar med styringssignala frå samferdsleutvalet. Funksjonsinndelinga er gjort ut frå ti kriterier: 1. Administrative grenser (kommune- og fylkesgrense) 2. Administrative knutepunkt som regionale senter, kommunesenter og grendesenter 3. Trafikkmengde - totalt ÅDT 4. Næringstrafikk andel lange kjøretøy 5. Persontransport (arbeidspendling) 6. Beredskap (alternative kjøreruter) 7. Regional viktig kollektivtrasé 8. Befolkningsmengde som blir betjent av vegen 9. Fritidstrafikk og turistvegar 10. Næringsstruktur Fylkesvegnettet er delt inn i fem funksjonsklasser: Funksjonsklasse Lengde i km Prosent A Regional veg ,6 B Viktig veg ,2 C Øvrig fylkesveg (1) ,7 D Øvrig fylkesveg (2) ,7 E Øvrig fylkesveg (3) 270 8,7 I det vidare vil me gje nokre døme på kva ein kan og ikkje kan nytte funksjonsinndelinga til: Oversikt og forståing av vegsystemet Gjennom funksjonsinndelinga kan ein som ikkje er lokalkjent i heile Møre og Romsdal raskt få eit overblikk og forståing av vegsystemet i fylket. For politikarar, tilsette og befolkninga elles kan funksjonsinndelinga vere eit godt verkty for å gjere seg kjent med vegsystemet og gjere vurderingar på eit overordna nivå. Vinterdrift Ein kan ikkje legge berre funksjonsinndelinga til grunn når ein skal bestemme nivå for vinterdrift, på same måte som ein ikkje kan legge fylkesplanen åleine til grunn når ein til dømes skal vurdere søknadar om tilskot til ymse føremål. Andre handbøker, rettleiarar, forskrifter, lokale tilhøve og så bortetter må også tilleggas vekt og vurderast. Ein veg eller parsellar av ein veg som er satt i låg funksjonsklasse kan til dømes få ein høgare driftsklasse enn parsellar av veg satt i klasse A. Det vil ikkje vere noko automatikk i kva driftsklasse som vert valt ut frå funksjonsklassane, spesielle lokale tilhøve må framleis verte vurdert.

3 Eit godt døme på dette kan vere fylkesveg 650 mellom Liabygda og Sjøholt, av somme kalla «den indre snarveg». Dette er ein viktig veg men den er ikkje rekna som ein regional veg. Det er om lag 40 andre fylkesvegar som har høgare trafikk, og om lag 30 fylkesvegar som har fleire lange kjøretøy. Heller ingen av dei andre kriteria gjer at denne vegen kjem høgare enn funksjonsklasse B. På den høgast trafikkerte parsellen av FV650 går det om lag 180 lange kjørety i døgeret (X FV103 X FV102 ÅDT 2025/9 prosent lange). Samanliknar ein med den lågast trafikkerte delen (Velledalen ÅDT 1500/14 prosent av den regionale vegen FV60 går det 210 lange kjøretøy der, medan det går nærare 700 lange kjørety på dei mest trafikkerte parsellane av FV60 (ÅDT 8700/8 prosent). Det er rodevise vurderingar på fylkesvegane når det gjeld vinterdrifta, dette vil fortsatt gjelde sjølv om vi får på plass funksjonsinndelinga. Funksjonsinndelinga vil til dømes kunne gje ein peikepinn på kvar me ikkje ønskjer brot i standarden. Drift og vedlikehald Fylkeskommunen har valt å leggje HB111 til grunn for drift og vedlikehald av fylkesvegane, for å forsøke å stanse kostnadsauka har ein likevel valt å gjere nokon unnatak frå denne. I framtida tenkjer ein seg at fylkeskommunen skal gå meir aktivt inn i kravspesifikasjonen for anboda, og gjere ytterlegare endringar frå HB111 for å stogge kostnadsauka på vegdrifta. Funksjonsinndelinga vil i dette arbeidet vere eit overordna styringsdokument som kan seie noko om retningsval og strategi. Differensierte standardar Tiltak langs fylkesveg er i stor grad regulert gjennom sentrale retningslinjer og føresegner, som til dømes Statens vegvesen sine handbøker. Fylkeskommunen er ein stor vegeigar med eit mangslunge vegnett. Handbøkene til Statens vegvesen er i stor grad tilpassa høgtrafikkerte vegar. Viss til dømes gang- og sykkelvegar, busshaldeplassar, busskur osb skal utformast etter dei same krava over alt i fylket vil kostnadane gjere at mange gode og naudsynte tiltak ikkje vert gjennomførte. Fylkesrådmannen er av den meining at ein i grisgrendte strøk kanskje kan akseptere ein lågare standard, viss ein i det heile får eit tilbod. Funksjonsinndelinga vert slik eit grunnlag i arbeidet med å utarbeide eigne fylkeskommunale standardar for ulike typar samferdseltiltak, for å kunne gjennomføre fleire og billigare tiltak langs fylkesvegane. Prioritering av tiltak Det finnes svært mange uprioriterte veginvesteringsprosjekt i Møre og Romsdal, og det dukkar stadig opp nye. Fylkesrådmannen tilrår prioritet for dei ulike prosjekta innanfor dei økonomiske rammene, men det er polititisk nivå som gjer prioriteringane. I dag er det særleg ÅDT og innspel frå kommunane som vert lagt til grunn i fylkesrådmannen si vurdering. Funksjonsinndelinga vil kunne verte eit godt overordna hjelpemiddel i arbeidet med prioritering av ulike tiltak som til dømes inn i investeringsprogrammet. Andre særlige forhold som til dømes restlevetid, trafikkavvikling, trafikktrygging vil som før vere utslagsgivande i den endelege faglege tilrådinga. Omklassifisering Fylkeskommunen overtok i 2010 det øvrige riksvegnettet, og vart med dette den største vegeigaren i fylket. Fylkeskommunen sit no med ansvar for om lag 3100 kilometer med fylkesveg, der me per i dag ikkje har hatt eit godt verkty for å skilje mellom fylkesvegane sin funksjon. Ein ser at fleire av dagens fylkesvegar like godt

4 kunne/burde vore kommunevegar eller riksvegar. Funksjonsinndelinga vil kunne vere eit godt verkty for ein heilskapleg gjennomgang. Fv64 er til dømes foreslått omklassifisert til riksveg og nokre fylkesvegar har den seinare tida vorte omklassifisert til kommuneveg. For å sikre likebehandling og at me får eit logisk oppbygd vegsystem kan funksjonsinndelinga vere til god hjelp. Nye vurderingar av særskilte vegstrekningar Fv 650 Sjøholt Liabygda Fylkesrådmannen har gjort ei ny vurdering av denne strekninga ift dei 10 kriteria som dannar grunnlag for vegens funksjon. Vegen har ein total trafikkmengde på inntil 2050 ådt på den mest trafikkerte parsellen. Det er eit kontinuerleg tellepunktet på fv 650, plassert sør for Dyrkorn, dette er det sikraste talet med ein ÅDT på Andelen lange kjøretøy på strekninga er på 10 prosent. Fv 60 med ådt på 2770 og med andel lange kjøretøy på 14 prosent går parallelt med fv 650. Iflg førespurnad til ein stor logistikkaktør i Stranda, går ca 80 prosent av transporten til og frå fabrikken, via E136 gjennom Romsdalen og majoriteten av denne transporten vel fv 60 via Sykkylven og Magerholm. Fylkesrådmannen vel difor fortsatt og sette fv 60 i funksjonsklasse A og fv 650 i funksjonsklasse B, dvs at vegen er ein svært viktig veg mellom kommunesentra og den har ein viktig regional funksjon både for næringstrafikk for robuste bu og arbeidsmarknader. Likevel set ikkje fylkesrådmannen fv 650 i klasse A som er definert som regional hovudveg med tilnærma riksveg-/stamvegfunksjon. Fv 654 Myrvåg Fosnavåg Fylkesrådmannen har gjort ei ny vurdering ift dei 10 kriteria som danner grunnlag for vegens funksjon. Vegen har relativt høg trafikk på 6430 ådt på det mest trafikkerte tellepunktet, men andelen lange kjøretøy er relativt låg, og er på ca 7 prosent. Vegen kryssar ikkje noko fylkesgrense og ender opp i eit kommunesenter utan anna tilknyting. Vegen er viktig i arbeidsmarknadssamanheng, men næringstrafikken er avgrensa. Fylkesrådmannen meiner difor at det framleis er riktig å sette vegstrekninga i funksjonsklasse B, dvs at den har ein viktig regional funksjon men har ikkje tilnærma stamvegfunksjon. Fv 680 Kristiansund Tømmervågen Trøndelag grense for vegens funksjon. Trafikkmengden på strekninga varierer frå ca 300 ådt på fylkesgrensa til 1100 ådt gjennom Aure. Elles er det ådt på store deler av strekninga. Andelen lange kjøretøy varierer frå 12 prosent på det meste over Tustna til 7 prosent i området rundt Tjeldbergodden. På strekninga mellom Tjeldbergodden og Trøndelag grense er det nesten ikkje registrert lange kjøretøy. Fylkesrådmannen står difor fortsatt på tidlegare vurdering, som tilseier at vegen bør plasserast i funksjonsklasse B, dvs at den har ein viktig regional funksjon men har ikkje tilnærma stamvegfunksjon. Fv 670 Ålvundfossen Skei for vegens funksjon. Også langs denne strekninga er det stor variasjon i trafikkmengde. På strekninga Ålvundfossen og fram til ferjekaia på Rykkjem er det ein ådt på ca 900 med andel lange kjøretøy på 10 prosent, medan det på ferjestrekninga Rykkjem-Kvanne er omlag 450 i ådt med en andel lange kjøretøy på 10 prosent. Vidare frå Kvanne og til krysset ved fv 671 er det 1450 ådt med 11 prosent lange kjøretøy.

5 Frå same kryss og inn mot Skei er det 1650 ådt med 10 prosent lange kjøretøy. I Skei sentrum er det ein ådt på Det fins fleire alternative kjøreruter i området som til dømes E39, Rv 70 og fv 65. Fylkesrådmannen går med dette ikkje bort frå dei opprinnelige vurderingane som tilseier at strekninga bør plasserast i funksjonsklasse C, dvs at vegen bind saman to kommunesentra med kvarandre, men ingen av desse kommunane er definert som regionale sentra og fylkesrådmannen vurderer ikkje vegen som ein overordna veg. Vegen kan vere beredskapveg for vegar med høgare funksjon. Fv 660 Mittet Eidsvåg for vegens funksjon. Trafikkmengden på strekninga varierer frå ådt på 210 Mittet- Vistdalen til ådt på 960 Eresfjord-Eidsvåg. Andelen lange biler ligg på om lag 10 prosent. Vegen knyt ikkje saman noko kommunesenter, og fører heller ikkje til noko regionalt senter. Fylkesrådmannen definerer at vegen har ein lokal hovudfunksjon. Det går også parallelle vegar av høgare funksjon i området. Fylkesrådmanne vel difor å halde på at vegen skal vere i funksjonsklasse D. Fv 651 Volda Straumshamn Fylkesrådmannen har gjort ei ny vurdering ift dei 10 kriteria som danner grunnlag for vegens funksjon. Det er ikkje kome fram noko nytt som tilseier at denne strekninga bør få endra funksjonsklassar ift til det opprinnelige forslaget frå fylkesrådmannen, men strekninga bør få ei ny vurdering når endeleg trase for ferjefri E39 er avgjort. Oppsummering Etter at fylkesrådmannen har gjort nye vurderingar ift særskilte prosjekt, er det ikkje kome fram noko nytt som endrar den faglege vurderinga. Funksjonsinndelinga er eit fagleg fundert arbeid i samsvar med samferdselsutvalet sine intensjonar og føresegner. Funksjonsinndelinga slik den ligg føre bygger i størst mogleg grad på dagens situasjon, det bør vere eit jamleg arbeid å halde denne oppdatert i samsvar med kriteria. Det er ikkje naudsynt med politisk handsaming av slik revidering, men ein må vurdere dette ved omfattande endringar i systemet. Funksjonsinndelinga skal ikkje vere til hinder for ei målsetting om å betre trafikktryggleiken langs heile fylkesvegnettet i Møre og Romsdal. Forslag til tilråding: Fylkestinget i Møre og Romsdal godkjenner «Funksjonsinndeling av fylkesvegnettet i Møre og Romsdal» Ottar Brage Guttelvik fylkesrådmann Arild Fuglseth samferdselssjef