HØGSKOLEN I BERGEN Avdeling for ingeniarutdanning

Transkript

1 HØGSKOLEN I BERGEN Avdeling for ingeniarutdanning EKSAMEN I : TOD130 Databaser 2 KLASSE : 3DAT, 3INF DATO : 30. november 2007 ANTAL OPPGAVER ANTAL SIDER (Med forside) VEDLEGG : 4 :5 HÆLPEMIDDEL TID SENSOR FAGLÆRARAR MERKNADER : 4 timer (09 :00-13:00) : Ingvar Eidhammer : Martin Lie, Carsten Helgesen Postboks 7030, 5020 Bergen. Tlf DO, Faks Besøksadr.: Nygårdsgt. 112, Bergen l

2 Oppgåve 1 (vekt: 20%) a) Sikkerbeit i) ForkJar kort kva fylgjande trusler mot ein database betyr: tap av integritet tap av konfidensialitet tap av ri/gjenge li) Kva for kontrollmekanisrnar har vi for å forhindre at truslane nemnt ovanfor finn stad? Beskriv kort korleis kvar av desse mekanismane fungerer, samt eventuelle begrensingar dei har (dvs. i kva tilfelle dei ikkje kan brukast). b) Stored Procedures I nokre tilfelle kan det vere fornuftig å nytte stored procedures (SP) i staden for tradisjonelle spørjinger. Nemn dei tilfella du kjenner til og gje ei kort forklaring i kvart tilfelle for kvifor det kan vere ein fordel å nytte SP-ar her. c) Transaksjonar i) Kva er ein transaksjon, og kvifor er det eit nødvendig omgrep i databasar? Bruk eit konkret døme i forklaringa. ii) Forklar kort fylgjande omgrep: delt lås eksklusiv lås tofaselåsing Oppgåve 2 (vekt: 20%) Per Olsen har slektsgransking som hobby. Han utvikler omgrepsmodellen som er vist nedanfor, og i fyrste versjon gjer han nokre forenklingar (som korkje er realistiske eller politisk korrekte): Namneendringar utanom ved ekteskap ser ein vekk frå "Jentenarnn" ("Pikenavn" i modellen) er kvinnas ettemamn før ho vart gift (fyrste gong), og vert registrert berre dersom kvinna har skifta namn ved ekteskap. Dersom ho endrar etternamn attende til jentenarnnet rar både pikenamn og etternarnn same verdi. Menn endrar aldri etternarnn ved ekteskap Ekteskap vert berre inngått mellom mann og kvinne 2

3 PelSon - id : ini mo'_til fornavn : Sving Miernavn : S1ring kj.nn : Siling O.. ". f.dselsdato : Date. d.. dsdato : Date O... ta,_til.. 1 Kvinne pikenavn : Slrjnll O. " gift med O... I Mann I EktJ>skap f,a_dato til_dato : Date ; Dale OmgrepsmodeJlen vert implementert som relasjonsmodell slik (piler syner framandnøklar):! , Person( id, kjønn, fornavn, etternavn, fødselsdato, dødsdato, mor_id, far_id, pikenavn) EkteSkaP~id, fra_dato, til_dato) a) Skriv fylgjande spørjingar i SQL og i Datalog / Prolog: i) Finn fødselsdato ti! person(ar) med namn Ole Olsen ii) Finn fødselsdato ti! ektefellen til Ole Olsen iii) Finn fomamnet til farfar til Ole Olsen iv) Finn alle kvinner som har endra etternamn (Kvinne.pikenavn t NULL) v) Finn alle menn som ikkje er skilte (Ekteskap.til_dato = NULL) vi) Finn alle menn som er skilte meir enn 3 ganger vii)finn alle kvinner som er skilte og har behalde eksmannen sitt ettemamn b) Finn svar på fylgjande spørsmål ved hjelp av Datalog / Prolog i) Finn alle forfedre (dvs far, farfar, far til farfar etc) til Ole Olsen som er fødde erter 1900 ii) Finn ut om nokon av forfedrane til Ole Olsen heitte Waldemar til fomamn c) Kan nokon av spørsmåla i b) svarast på med å bruke SQL? Svara skal grunngjevast. d) Relasjonsskjernaet ovanfor mister noko av informasjonen som ligg i omgrepsmodellen. i) Kva for informasjon mister ein? ii) Kva problem kan dette medføre? iii) Diskuter kva verkemiddel ein kan bruke i ein relasjonsdatabase (til dømes Sybase) for å unngå desse problema. 3

4 Oppgåve 3 (vekt: 20%) Datastrukturen og dei funksjonelle avhengigheitene nedanfor syner data for ein bookingagent som betener mange teatre og førestillingar. Attributtkombinasjonen (id, dato) er eintydig og vert valgt som primærnøkkel. Eit teaterstykke (identifisert ved hjelp av tittel) kan ha fleire forfatterar (fleirverdiattriburt merka *). Forestilling(id, dato, tittel, forfatter*, teater, ant_seter, startdato, sluttdato, ant_solgt) teater ~ ant seter id --) tittel, teater, startdato, sluttdato (id, dato) --) ant_solgt a) Kva for "plagar" (anomalies) får ein ved abruke denne datastrukturen? b) Kva for normalform har denne datastrukturen? c) Normaliser til 3NF. Utfør prosessen stegvis, og forklar i kvart steg kva du gjer og kvifor. Oppgåve 4 (vekt: 40%) Bakgrunn lnvesteringsrådgivarane i "Gaia verdipapirer" har gjennom flere tiår bygd opp ein database med oversyn over alle kundane sine og investeringane deira, inkludert historikk, avkastning, ynskjer, anbefalingar, korrespondanse, osb. Då denne databasen inneheld mange sensitive data og sjølv enkle spørjingar mot han tek relativt lang tid å lage (ein stor omgrepsmodell som må forståast før ein kan gå i gong), ynskjer dei å lage ein mindre og enklare database som berre er eit eyeblikksbilete avein del av databasen. Ein slik liten database kan dermed brukast som grunnlag for enkle rapport-verktøy og kan brukast for interessentar som aldri ville fatt tilgang til den store databasen. Gaia verdipapirer vil sjølv lage mekanismane for å eksportere data frå den store databasen til den vesle, så det treng ikkje du å tenkje på, men dei har leigd inn deg for å modellere datastrukturen til den nye databasen (oppg. a og b). Dei ynskjer og at du skrivet par spørjingar (oppg. c) for å syne at modellen du kjem fram til er fornuftig. Kravspesifikasjon for den nye databasen Den vesle databasen skal berre lagre informasjon om kundar, samt kva produkt desse kundane hadde investert i på eit gjeve tidspunkt (dvs. øyeblikket som databasen gjeld for). Gaia har både privatkundar og bedriftskundar. For ein privatkunde skal den vesle databasen innehalde fylgjande informasjon: Kundenummer, personnummer, fomamn og ettemarnn, fullstendig postadresse (gateadresse, postnr, poststad) og epostadresse. For ein bedriftskunde skal databasen innehalde fylgjande informasjon: Kundenummer, organisasjonsnummer, kva sektor bedriften tilhøyrer ('privat', 'kommunal' eller 'annan'), bedriften sitt namn, fullstendig postadresse, fullstendig besøksadresse og epostadresse. 4

5 Databasen skal 6g lagre Gaia sine produkt med produktnummer, namn og investeringskapasitet, ("Kapasiteten" er eit tal som seier kor mykje pengar som kan investerast i dette produktet totalt, alle kundane sett under eitt.) Dessutan skal databasen lagre kor stort beløp kvar kunde hadde investert i kvart produkt på det tidspunktet som databasen gjeld for. a) Lag eit konseptuelt skjema (Powerfresigner: objekt-orientert modell) for problemstillinga ved hjelp av eit UML eller ER-diagram. Husk å få med primærnøklar i skjemaet. b) Oversett det konseptuelle skjemaet til eit relasjonsskjema (powerdesigner: fysisk modell). Du kan velgje om du vil bruke den grafiske notasjonen som PowerDesigner nytter eller om du vil bruke ein tekstleg notasjon med relasjonar og nøklar. Husk å få med primær- og framandnøklane. c) Lag spørjingar i SQL for å løyse fylgjande: i) Finn kundenummeret til alle kundar som har postadresse i Bergen. ii) List ut alle kundane og kor mykje dei har investert totalt (summen av alle produktinvesteringar). hi) List ut alle produkta og kor mykje gjenverande kapasitet dei har (dvs. produktet sin opprinnelege kapasitet minus kundane sine investeringar i dette produktet). Dersom gjenverande kapasitet er negativ skal talet Ovisast istaden, iv) Finn alle bedriftskundar i kommunal sektor som har investert 30 millioner eller mei! i produktet som heiter "Fondet for folk flest". Lykke til! 5