Ordførar i særklasse REDAKSJONEN YNSKJER DYKK ALLE EIN VELFORTENT VINTERFERIE. Direktør utan slips og PC. sjå side 22. nr. 2 Februar

Transkript

1 nr. 2 Februar årgang nr. 2 Februar årgang B Y G D E B L A D F O R D A L S T R O K A I N N A N F O R P A P I R U T G Å V E Kulturberarar i Bygland sjå side 14 Ordførar i særklasse sjå side 9 REDAKSJONEN YNSKJER DYKK ALLE EIN VELFORTENT VINTERFERIE Direktør utan slips og PC sjå side 18 OTRA IL 50 år sjå side 22

2 2 BYGDEBLAD FOR DALSTROKA INNANFOR PAPIRUTGÅVE NR. 2/ ÅRGANG 2 BYGDEBLAD FOR DALSTROKA INNANFOR PAPIRUTGÅVE NR. 2/ ÅRGANG 2 3 redaktøren har ordet Øystein Moi Klimakrise, trekkfuglar og varmepumper Stundom kan ein verte fly forbanna. Rådlaus, rådvill- og vonbroten. Miljøkrisa heng, i dobbel forstand, som eit tungt teppe øve jordkloda. Det tykkjest vere vanlege folk, småkårsfolk, lønsmottakarar eg og du som må ordne opp i problema. Politikarar, embetsmenn og byråkratar er for feige. Storpolitikken spelar fallitt, og kampen mellom fattige og rike land i verda kan til slutt kaste heile vår eksistens utføre stupet. I avgrunnen. I tidsbolken desember, førrige året, var statsleiarar og ministrar frå 189 ulike land samla til klimatoppmøte i København. Med på lasset hadde dei tett på fagfolk og embetsmenn. Dei fleste av desse statsleiarane, både gutar og jenter, kom til København i privatfly. Vår eigen sosialistiske statsminister medrekna. Våre eigne politikarar, i regjeringskontora, ber oss dagleg om å reise kollektivt. Aller helst skal me sykle til jobb. Det er visstnok heller ikkje naudsynt med meir enn ein privatbil i kvar husstand. Oljefyren må ut og varmepumper er løysinga for djupfrosne landsmenn. På Moisund skal det ikkje byggjast fleire bustader då den tilhøyrande bilparken kan tilsulke atmosfæra og luftlaget øve Indre Agder. Dette he Fylkesmannen offentleg uttala. Miljøvenlege vindmøller er ikkje turvande av omsut til trekkfuglane- og av omsut til naturlandskapet. Reiser du til «syden» er det forventa at du betalar avlat eller kjøper klimakvote. Ikkje av omsut til miljøet men av omsut til samvitet. Biodiesel, ei høveleg drivstoff for den norske bilparken, som i teorien er CO 2 -nøytralt, vert øydelagt og heilt ubrukeleg på grunn av norske skattar og avgifter. Toppolitikarar frå 189 land klarte ikkje å verte einige om noke som helst i København. Ikkje ein einaste resolusjon som gjer noke som helst med klimasituasjonen- eller CO 2 utsleppet i verda. Tenk på dette kvar gong du stend med hovudet djupt nede i søppeldunken og sorterer avispapir, gamal stomp, kjøtpålegg frå sist helg og hermetikkboksar halvfulle av gamal moro. Du gjer ikkje dette for moro skuld. Dette er noke du vert pålagt av storsamfunnet for å redde verda. For å redde miljøet. For å redde klimaet. I Arendal he galskapen nådd nye høgder. Ein mann, som tidleg på nyåret skulle kremere sin avlidne far, fekk beskjed om at lekamen, den avlidne, måtte fraktast til Skien for kremering. Årsaka var at Arendal hadde nådd si utsleppskvote etter 190 kremeringer innanfor ein oppgjeve tidsbolk. Luftromet øve Pollen og Fylkeshuset toler ikkje meir røyk. Det er slike saker som vert kalla miljøhysteri- og som fær vanlege folk til å miste totalt respekt en for styresmaktene. Miljøaktivistane. Dei med silkeskjerf i halsen og økologisk, rettferdig te i koppen. Det er på mange måtar så idyllisk. Gradestokken syner 23 kuldegrader ute i furuskogen i Indre Agder. I heimen sit kjernefamilien og kosar seg med Cola og pizza. Dei klumpar seg i hop, i bråket frå ei Panasonic varmepumpe. Dei hutrar seg inn i vinternatta av omsut til miljøet. I respekt for Barrack Obama, Wen Jiabao og Vladimir Putin. Takk og pris for at eg framleis he min gode gamle Jøtul oljekamin. Takk for to privatbilar, manglande kollektivtilbod, ein sykkel som er på felgen og ei djup hole inne i skogen der eg kan brenne søppel og kaste skrot. Statsleiarar og ministrar frå 189 ulike land held oss for narr. Det er dei, og berre dei, som kan redde jorda vår frå ei katastrofe. Ei katastrofe me i dag berre kan sjå konturane av. I Russland. I Kina- og i polområda. Norske avgifter på CO 2 -nøytralt drivstoff er vårt land sitt bidrag til eit reinare klima og senking av middeltemperaturen i Antarktis. For å levere nok elektrisk straum til ein stadig aukande hærskare av Panasonic varmepumper skal me byggje gasskraftverk og kjernekraftverk i staden for vindmøller. Trekkfuglane likar ikkje vindmøller Det nye annonsemediet i dalstroka innanfor annonse@moisund-avis.com Evje Trelast A/S Tlf.: post@evjetrelast.no Utgjevar: moisund-avis.com, Hannåsfeltet, 4737 Hornnes E-post: post@moisund-avis.com Redaktør: Øystein Moi, oystein@moisund-avis.com Daglig leiar: Odd Helge Liestøl, oddhelge@moisund-avis.com Annonser: annonse@moisund-avis.com Produksjon: Opplag: Ca Nedslagsfelt: Bygland kommune, Evje og Hornnes kommune, Iveland kommune, Åseral kommune, Bjelland, Byremo, Eiken, Engesland og Hægeland. Neste utgåve: Torsdag 25. mars. Vi ønsker Olav Eikeland velkommen på laget! For skogsdrift eller tømmeromsetning ring: Olav mob / Lloyd mob NEG Skog AS Mjåvannsveien 66, 4628 Kristiansand Tormod Helge Vi leverer alt innen trelast, byggevarer, maling, ovner, beslag, kjøkken osv

3 4 BYGDEBLAD FOR DALSTROKA INNANFOR PAPIRUTGÅVE NR. 2/ ÅRGANG 2 BYGDEBLAD FOR DALSTROKA INNANFOR PAPIRUTGÅVE NR. 2/ ÅRGANG 2 5 Fjælestad Hyttegrend Tekst: Øystein Moi Foto: Odd Helge Liestøl gjønne mennesk i alle aldre. Bålbrenning og sal av brus og pylse. Då kjem folk frå heile soknet. Ikkje berre frå Grastjønn og Vreistekleiv. Folk frå både Grenjå, Dåsnesmonen, Flatebygd og Krossen. «Hvis det kommer skitrekk her oppe- da selger jeg hytta» seier Haakonseth. Lite truverdig, men orda kjem likevel heilt frå djupet av den vesle lekamen. Han meiner dette. Du fær eit heilt anna miljø, heilt andre folk, når tilhøva er slik dei er på Fjælestad. Heilt utan snobberi og motepress. Her kan alle vere seg sjølve, sjølv om det ikkje lenger kan haldast i løyndom at grunnflata på dei nye hyttene på Fjælestad raskt kjem øve vanleg husbank-storleik. Johnny Hansen vert tagal. Ein tagal bergenser er ikkje kvardagskost. Det vert sagt at Johnny he ei tåleg romsleg hytte... Ikkje langt frå Grastjønn. Kvar fredagskveld samlast ein fast gjeng i hytta til ein eller annan i grannelaget. Ambulerande tidtrøyte. Gjengen på Fjælestad he til tider okkupert Radio Evje. Når programleiarane i Evje sentrum opnar opp for helsinger, musikkynskjer- og rebusløysinger- ja då kimer det i eit tjuetals mobiltelefonar frå Fjælestad hyttegrend. Kvar einaste fredag. For å sikre seg full kontroll øve nærradioen he no hyttefolket sikra seg beinveges tilgang til radiostudio. Som programleiararar og telefonvakter. I andre delar av verda, mot aust, er dette eit sikkert teikn på ein nært føreståande revolusjon. Geir Ole Bakke På trammen Jonny Hansen og Svein Haakonseth. På skuter: t.v. Geir Ole Bakke og grannen Øyvind Breilid. Geir Ole Bakke er busett på eigen gard på Fjælestad. Ikkje noke vanleg småbruk. Nærare 2500 mål i fylgje offentlege dokument. Her he han slege rot i hop med kjerring og 3 born. Tidlegare jobba Geir Ole nede i bygda, men i dag he han sitt levebrød i tilknyting til garden. Bakke he sett stor føremon i å ha eit godt tilhøve til hyttefolka litt lenger inne på gradsvegen. Hyttefolka er gode vener og dei gjev han og familien eit levebrød. «Fjælestad Hytteservice» syter for det meste av den hjelpa hyttefolket spør etter. Snørydding, strøing, snekring, byggjing, vedlikehald, vedhogging og ikkje minst så køyrer Geir Ole opp km med flotte ski - løyper når veret gjer dette naudsynt. Eit himlande greit tilbod for hyttefolket- og ein grei arbeidssituasjon for Geir Ole som er lidenskapeleg opp - teken av jakt og fiske. Han styrer sin eigen arbeidsdag, og når harelosen gjeng i lia mellom Vreistekleiv og Dyblemyr- ja då veit både Svein Haakonseth, Jonny Hansen og Leif Hodnemyr at det er fånyttes å ringje etter vaktmeisteren. Då lyt dei setje seg på trammen, skru på Radio Evje og kan hende skyle kråsen med nokre dropar med Linie-Akevitt. Du svinger av RV 9 på Moisund. Kompassnåla peiker mot vest, og det stig til himmels i mange kilometer. Landskapet opnar seg, bjørka vert låg, snøen djup - og du kan sjå inn mot Åpåsdalsnuten. Eit landemerke på denne sida av globusen. Svein Haakonseth he hatt hytte på Fjælestad sidan Same året som Rolf Falk Larsen vart verdsmeister på skeiser på Bislett, og Kåre Willoch vart statsminister i Noreg. Det he vore ei voldsom utvikling på Fjælestad sidan den gong. I dag er det 170 hytter i feltet, og etterspurnaden etter tomter held fram. Busetjarane i hyttebyen kjem mykje frå Kristiansand, Mandal og Lyngdal. Det er heller ikkje uvanleg å møte på ein og annan rogalending inne ved Li-løa, eller ved foten av Abusdalsnuten. Tomte - prisane ligg gjerne ein halv million lågare her enn kva dei gjer i Sirdal. I snikkerboden på hytta hjå Svein Haakonseth fær me servert kaffe, klein kaffe med fløte. Snart banker det på dynna, og inn kjem grannen Johnny Hansen. Alderstrygda bilseljar frå Kristiansand, med tydelege rester av eit tidlegare liv i Hansabyen, hengjande att i talemålet. Båe er svært taleføre, gjestfrie- og velfødde. Dei kappast om å fortelje om det gode miljøet i hyttebyen. Det gode livet. Me he høyrd om dette tidlegare. No fær me det stadfesta. Mange er på hytta kvar einaste helg. Her finn dei eit samhald, kameratskap- og ei dugnadsånd som du må leite lenge etter. Dei er saman om det meste. Vegarbeid, brubyggjing, rydding av løypetrassear, sosiale samankomstar- og idrottstevlinger av ulike slag. Ei gamal høyløe, inne på heia, gjer nytte som samfunnshus. Denne er no restaurert og påkosta ny villmarks panel. Den laurdagen med vitjar Fjælestad var det førebuing til samlingsstund i den gamle høyløa. På matsetelen stod pinnekjøt og akevitt. Pressa var ikkje særskilt velkomne til dette møtet. I påska vert det skipa til både auksjon, hopprenn, langrenn - og andakt med heilt frie vitnesbyrd. Då samlast

4 6 BYGDEBLAD FOR DALSTROKA INNANFOR PAPIRUTGÅVE NR. 2/ ÅRGANG 2 BYGDEBLAD FOR DALSTROKA INNANFOR PAPIRUTGÅVE NR. 2/ ÅRGANG 2 7 info frå Evje og Hornnes kommune SERVICEKONTORET HAR ÅPENT MANDAG FREDAG KL REKTOR - Spennende lederstilling i hjertet av Agder Evje barneskule er en 1 7 skole med 191 elever og 30 ansatte. Skolen har en etablert SFO og et positivt elevmiljø med barn fra 15 forskjellige land. Skolen er i en spennende utvikling med flere satsingsområder som uteskole, IKT, lesing og matematikk. Vi søker ny strukturert og beslutningsorientert leder fra skolestart Du må ha et klart fokus på å gi barn og ungdom en optimal arena for læring og mestring i trygge omgivelser. Leder inngår i rådmannens enhetsledergruppe og er ansvarlig for enhetens pedagogiske, økonomiske og administrative utvikling. Se for full utlysning. Søknaden kun med CV sendes: Evje og Hornnes kommune, Evjemoen, 4735 Evje eller post@e-h.kommune.no Frist: 26. februar 2010 ERGOTERAPEUT fast 100% stilling Vi søker etter en ergoterapeut som kan bygge opp, forme og skape et fremtidig tilbud i kommunen. Helsefremmede tiltak, behandling, rehabilitering og habilitering til våre brukergrupper vil være sentralt. BEDRE HELSE Aust-Agder - avdeling Evje Ønsker du hjelp til livsstilsendring? Har du for høyt blodtrykk, kolesterol eller er i generelt dårlig fysisk form? Trenger du hjelp til røykeslutt? Står du i fare for å utvikle diabetes? Ta kontakt med sykepleier og du kan få tilbud om et tilpasset program som er over en tolvukersperiode. Følgende tilbud; Individuelle helsesamtaler med fokus på egen helse og form. Gågrupper ute i naturen to ganger i uken Kostholdsveiledning Røykeslutt kurs Egenandel kr. 200,- Informasjon om tilbudet: Sykepleier, tlf fra kl på fredager. Konsert med KARI SVENDSEN EVJEMOEN KINO Søndag 21. februar Spesialforestilling Kl «Strengt hemmelig» Kurs Catering Selskaper Tradisjonsrik søndagsmiddag Fjermeros, 4730 Vatnestrøm Telefon: næringslivet i dalstroka innanfor 4724 Iveland Telefon: Mobil: e-post: per_moi@yahoo.no Telefon - Verksmoen, 4735 evje Telefon: Telefaks: Austrud, 4540 Åseral Telefon: e-post: post@ecobygg.no ANS 4741 Byglandsfjord Telefon: e-post: post@bsag.no Vi vektlegger: Utdannelse og erfaring som ergoterapeut Evne og lyst til tverrfaglig samarbeid Utviklingslyst og faglig dyktighet Personlig egnethet Se full utlysning på: Søknad, kun med CV, sendes: Evje og Hornnes kommune, Evjemoen, 4735 Evje eller post@e-h.kommune.no Frist: 12.mars 2010 FERIEVIKARER SOMMEREN 2010 Pleie- og omsorgsenheten søker etter sommervikarer for Vi er kjent for å ha et godt arbeidsmiljø med lavt sykefravær. Vi trenger vikarer i perioden innenfor tjenestene: Evjeheimen Hornnesheimen Hjemmesykepleie Hjemmehjelp Kjøkken Fengselshelstjeneste Vi ønsker oss sykepleiere, sykepleierstudenter, hjelpepleiere, omsorgsarbeidere, assistenter og andre som trives med å jobbe innenfor pleie og omsorg. Personlig egnethet vektlegges. Se for full utlysning. Søknadsfrist: Søknadsfrist til Bygland, Evje og Hornnes kulturskole for skoleåret er 10. april. Søknadsskjema deles ut på skolene i midten av mars. Mer informasjon og elektronisk søknadsskjema finnes på kulturskolens hjemmeside Det skjer mye spennende i kommunen utover våren. For oversikt over alle arrangementer, se Ungdommens kulturmønstring EVJEMOEN KINO Lørdag 20. februar kl GRATIS inngang opp t.o.m.17 år. 50 kr. pr. pers fra 18 år og oppover. Salg av kioskvarer, kake, pølser m.m. EVJE OG HORNNES KOMMUNE, EVJEMOEN, 4735 EVJE TLF.: E-POST: post@e-h.kommune.no HJEMMESIDE: på Evje og Hornnes Folkebibliotek. Tirsdag kl Bill: kr. 100,- selges ved inngang og ved forhåndssalg på biblioteket. Salg av kaffe og brus. VELKOMMEN! Arr: Evje og Hornnes kommune og Evje og Hornnes Folkeakademi Storslått GRAND PRIX SHOW med GREAT GARLIC GIRLS EVJEMOEN KINO torsdag 22. april kl Bill: 295,- Forhåndssalg av billetter på «MøtePlassen». Restbilletter selges i døra. Arr: «Evjemoen kino - liv i leiren». For mer info om arr. se: Hørselskurs Kurs for høyreapparatbrukere under 67 år, og deres pårørende. Tid: 8. mars kl Sted: Møterom på Evjeheimen Påmelding til Hørselkontakt Ellen Karin Rosseland tlf (måndager), evt. på mail: ekrosseland@e-h.kommune.no eller servicekontoret innen 1.mars. Regissør Benedicte M. Orvung oppdager at det i hennes familie skjuler seg en mørk hemmelighet. Bror til morfar, Karl Marthinsen, var nazipolitisjef i Oslo under krigen. Oppdagelsen fører frem til en historie som har vært og er ukjent for de fleste. Kl «Prinsessen og frosken» Kl «Percy Jackson & Lyntyven» For mer informasjon om filmene: Lærerstillinger Det blir flere ledige lærerstillinger ved skolene i Evje og Hornnes kommune, skoleåret 2010/2011. Stillingene vil annonseres i løpet av februar/mars. Følg med på ledige stillinger: Møteplan Formannskapet: Kommunestyret: Tirsdag Fredag Tirsdag Fredag Plan- og bygningsrådet: Fredag Fredag Saksdokumenter og protokoller bli lagt ut på kommunens hjemmeside. info frå Evje og Hornnes kommune 4 STK. 4 STK X 314 X MM 314 REFLEX MM REFLEX 4 STK STK X X MM 188 BLÅ MM FOLIE BLÅ FOLIE 6 STK. 6 STK. AV HVERT AV HVERT LENGD LENGD 400 MM 400 MM Magnus Barfotsvei 7 Magnus Barfotsvei /Arild pms /Arild pms STULIEN TRANSPORT OG MASKIN A/S 4529 Byremo Tlf.: TRANSPORT LASTING GRAVING KNUSING Grunnarbeid tomter, vegar Sentral godkjenning Kontaktperson: Alf Arild Stulien Evjemoen, 4735 Evje Telefon Ledig plass Ledig plass 4741 Byglandsfjord Telefon: Fax: e-post: post@revsneshotell.no HUSK VÅR SØNDAGSBUFFET Tlf: Gerhard Stømne Birketveit, 4724 Iveland Telefon: stomne@gmail.com TRANSPORT OG GRAVING Syrtveit 4735 Evje Telefon: RING 0,40 ct TW vs Veil ,00 Kr ,00 Tlf.: Graving Grøfterens Grusing Kantslått Brøyting Skraping ØREPYNT 0,40 ct Wpi Kr ,00 ANHENG 0,40 CT Wpi Kr ,00 Verksmoen 4735 Evje Tlf.: Fax: e-post: post@ees.no SNEKKER N A/S Vinduer og dører i gammel stil er vår spesialitet Sveindal, 4528 Kollungtveit Tlf Faks E-post: firmapost@lunden-snekkerverksted.no Vinduer Dører Trapper Glass 4735 Evje

5 8 BYGDEBLAD FOR DALSTROKA INNANFOR PAPIRUTGÅVE NR. 2/ ÅRGANG 2 Setpro as Folk flest he ikkje peiling på kva slag veksemd dette er BYGDEBLAD FOR DALSTROKA INNANFOR PAPIRUTGÅVE NR. 2/ ÅRGANG 2 9 Torhild Bransdal Ordførar med røter til dei djupe skogane på Hægeland Tekst og foto: Øystein Moi Tekst og foto: Odd Helge Liestøl Morgonmøte hjå Setpro as på Evje. Ei moderne verksemd som i desse dagar kan markere 20 års jubileum. I 2009 omsette dei for 11 millionar kroner, og staben utgjer i dag 12,8 årsverk fordelt på 14 tilsette. Me tek sete på eit lyst og triveleg kontor i hop med to tilsette. Båe to kallar seg rettleiarar, og me skal kome attende til kva som eigentleg ligg i dette omgrepet. Marit Bech Olsen er utdanna sjukepleiar medan Merete Almås he med seg ein bachelor grad i offentleg administrasjon som ballast i ein krevjande og utfordrande arbeidsdag. Dei er båe gode representantar for ei verksemd med solid tverrfagleg kompetanse. Ei verksemd med gjen - nomført kvalitetssikring i alle ledd. Setpro as er ei stor verksemd i lokal samanheng. Problemet dei tilsette oftast slit med er at deira sambygdinger, vener og kjende, i liten grad veit kva dei eigentleg driv med. Likevel ber dei oss understreke at samarbeidet med det lokale næringslivet er framifrå. Det er nemleg slik at dei aller fleste som på ein eller annan måte fær hjelp av faggruppa på Setpro he sitt daglege arbeid utanfor lokala på Verksmoen. I skrivande stund he Setpro as bedriftssamarbeid med ein stad mellom verksemder frå Kristiansand i sør til Hovden i nord. Det er i samarbeid med desse verksemdene at t.d. Marit og Merete kan vere ein døropnar og ein tilretteleggjar mellom ein arbeidssøkar og ei lokal verksemd. He du t.d. vore gjennom ein krevjande ryggoperasjon, ei trafikkulukkeeller kan hende eit uhell på tidlegare arbeidsplass ja då kan det så avgjort vere naudsynt å få hjelp til å kome seg vidare i livet. Ein god start, og ei open dør, med hjelp av røynde fagfolk er noke av det gjengen hjå Setpro då kan tilby. Alle som er så heldige å få ein fot på innsida av dynna hjå Setpro kjem via NAV-kontor i heile Setesdal. Frå Iveland i sør- til Bykle lengst i nord. Det er i dag eit særs godt samarbeid mellom NAV og Setpro, og slik må det vere for at ting skal fungere seier Marit Bech Olsen. Setpro på Evje vert stadig tildelt nye oppdrag, noke som m.a. er eit resultat av godt kvalifiserte fagfolk, og ikkje minst at dei tilsette ved fleire tidlegare høve he synt at dei leverer svært gode resultat. Setpro er ei attføringsverksemd der arbeid og helse er to viktige nøkkelord. Det å vere inne i ein omstillingsprosess i arbeidslivet kan vere krevjande- og bortimot ei barriere for nokon og ein kvar. Både Marit og Merete vil så gjønne få ut bodskapen om at det er nettopp her dei kan vere til naudsynt hjelp og støtte. Til Setpro på Verksmoen kjem folk med all slag yrkesbakgrunn. Her kjem handverkarar, akademikarar og endå ungdom med ein bachelorgrad på baklomma. Tilboda hjå Setpro er tilrettelagt for dei aller fleste, og mange er i dag ute i det ordinære arbeidslivet etter god og uvurderleg hjelp frå eit tverrfagleg team med hovudsete på Verksmoen, Evje. Merete Almås til venstre og Marit Bech Olsen til høgre. Torhild Bransdal he aldri teke seg sjølv særleg høgtideleg. Ordførar eller ikkje. Ei landsens jente, meir talefør enn dei fleste og med eit sprudlande humør. Ho er no inne i sin tredje periode som ordførar i Vennesla. Husmora frå Hægeland. Ingen akademikar. Engelsklina ved Kristiansand Katedralskule og eit halvårig kurs ved Kvales Handelsskule som einaste utdanning på rullebladet. Ho er busett på Sandtveit, med postadresse Hægeland. Ikkje den mest sentrale staden på jorda, men her finn Torhild ro, og her he ho slege rot saman med mannen sin. Det skal noko til for å målbinde Torhild. Ho kan tale for seg - og slik he det alltid vore. Jenta som i ungdomen meinte det ikkje var naudsynt med Kristeleg Folkeparti. Ikkje fordi ho hadde noko mot partiet, men ho meinte det kristne grunnsynet måtte vere ein naturleg bolk av kvart einaste politiske parti. Ho innrømmer no at ho tok feil. Diverre er ikkje dette grunnsynet tilstades i alle parti i dag. Ein god, og lett skjøneleg grunn for at ho i dag representerer nettopp KrF i heimkommunen. Torhild byggjer sitt liv på eit viktig fundament. Bornetrua. Ynskjer å spasere ut av kontoret med rak rygg Den politiske karriera byrja då Torhild i ein alder av 31 år vart spurd om ho kunne «stå på lista». Frå ein trygg 22. plass kom ho inn som vararepresentant ved valet i Sidan1991 he ho hatt fast sete i heradstyret i Vennesla, medan ho i 1999 fekk eit ordførarkjede å hengje kring halsen. Dette he ho ikkje nokon planar om å levere frå seg med det fyrste. «Eg ynskjer ikkje å bli boren ut av ordførarkontoret med føtene fyrst. Eg he planar om å spassere ut med rak rygg» seier Torhild. Ho tykker framleis det er moro med politikk og ynskjer å halde fram eit bel til. No må me få fylkessamanslåing! No om dagen er det kommuneplanen som tek mykje av arbeidstida for Torhild. Pengesekken er ikkje større enn han må vere, så det gjeld å vere nøysam og få mest mogleg ut av kvar einaste krone. Samstundes er ho oppteken av å fremje merkenamnet Vennesla. Ho er oppteken av å setje kommunen på kartet. Torhild er øvetydd om at det no haster med å få slege saman Aust- og Vest Agder til eitt fylke. Når dette er på plass må ein i fellesskap arbeide for å fremje landsdelen på best mogleg måte. Open og ærleg Torhild er kjend som ein svært omgjengeleg person. Dette fekk eg røynsle med då eg vitja ho i heimen på Sandtveit. Ho talar heilt opent og ærleg, og humoren ligg alltid på lur. Den gode låtten er aldri langt unna. Slik er det og når ho er på arbeid. Dynna inn til ordføraren er alltid open. Ei gong fekk ho vitjing av ein kar som hadde med seg ein pose med øl. Undervegs i samtalen vart han tyrst og måtte ha noko å fukte kråsen med. Han fekk og ein inderleg trong til å kveikje seg ein røyk. Ein rullings. Torhild tykte ikkje ho kunne kaste mannen på dør av denne grunn og aksepterte at han røykte og drakk øl under samtalen på ordførarkontoret. Ein god samtale for karen og ein minnerik samtale for ordføraren. Torhild he i ettertid meir enn ei gong undra seg på kva reinhaldpersonalet tenkte då dei dagen etter fann sigarettsneipar og tomme ølboksar attmed kontorpulten til ordføraren Strikking, krimroman og musikk Når Torhild skal slappe av finn ho fram ei god bok, gjønne ein kriminalroman. Ho likar å strikke samstundes som ho lyer til musikk. Val av musikk gjer ho ofte etter variasjonar i dagsform og humør. Klassisk musikk er favoritten, men ho kan og lye til musikal og opera. Vazelina Bilopphøggers er og ein favoritt. Ingen he slike tekster som desse gutane. Torhild ligg no halvvegs nede i sofaen. Augo vert smale. Eg kan sjå ho lengtar etter ein middagslur og eg kjem i hug ein kommentar ho kom med tidlegare. «Æ begynte ikkje å gå før æ va to år gammel, det va ikkje noe galt med mæ. Æ æ bare født doven». Ei ærleg og uhøgtideleg dame med begge føtene planta på jorda på Sandtveit.

6 10 BYGDEBLAD FOR DALSTROKA INNANFOR PAPIRUTGÅVE NR. 2/ ÅRGANG 2 BYGDEBLAD FOR DALSTROKA INNANFOR PAPIRUTGÅVE NR. 2/ ÅRGANG 2 11 Per Moi Skogsarbeidar i tredje generasjon Gneldringa frå hundegarden gjev melding om at det er komen framandfolk i tunet. Per kjem ut, og me nevast. Ein stor neve og eit kraftig trykk gjev bod om at her he eg med ein ekte arbeidskar å gjere. Per Moi he drive med skogsarbeid i heile sitt liv. Ein arv han he vidareført frå far sin- og frå bestefaren. Alle skogsarbeidarar. I dag driv han firmaet Per Moi AS i hop med son sin. Eit vel omtykt skogsentreprenørfirma med postkasse tett opp til Birketveittjønna i Iveland. Sonen Pål he alt rukke å drive i skogen i 15 år. Fjerde generasjon i skogen er sikra. Per er fødd og alen på Abusdal. Ei lita grend heilt søraust i Evje og Hornnes kommune. Her fekk han jord- og skogbruk nærast inn med morsmjølka. Etter å ha stelt heime på garden ei tid starta han opp for seg sjølv med skogsdrift i I byrjinga var det hest og slede som vart nytta som køyretøy. Etter kvart vart hesten byta ut med hestekrefter i stål. Den fyrste traktoren som Per nytta i skogsdrifta var ein firehjulsdriven Fiat 415, på 50 hk. Fyrste traktoren med drift på alle fire hjula i heile soknet. Framsynt he Per alltid vore. Kjærleiken var «skuld» i at Per ende opp som ivelending. I 1969 busette han og kona Liv seg i nytt hus, sentralt plassert i Iveland. Etter dette he garden på Abusdal vore «landstedet». Ein stad for jakt, friluftsliv og rekreasjon. Kan arbeide i berre helsetrøya med 20 minusgrader i skogen Gjennom meir enn 40 år i skogen he det sjølvsagt vore oppturar og nedturar. Med finanskriser og tømmerprisar i hytt og pine, he det til tider vore vanskeleg å halde fram med dette som eit levebrød. I byrjinga var han avhengig av å take på seg leigekøyring med traktoren i sumarhalvåret. Per var og kjend for å vere ein dugande gravemaskinførar når han kopla til gravaren på traktoren. Å drive i skogen he aldri vore ein einsam jobb. Heilt sidan 1970 Tekst og foto: Odd Helge Liestøl he Per hatt med seg bror sin Torgeir på laget. Saman er det vel ikkje eit einaste bruksnummer i dalstroka innanfor som desse gutane ikkje er kjende i. Fleire driftslag og hoggarar he vore i sving i verksemda opp gjennom åra. Fiaten vart etter kvart byta ut med ein rammestyrt traktor, før dei som fyrste lag på Sørlandet tok i bruk hogstmaskin i No veit dei snaut kva ei motorsag er. Hogstmaskin og lass - berar er reidskapen dei nyttar i dag. Sjølv om kvikksylvet syner 20 minus om morgonen, så er det slutt på den tida då Per fraus på jobb. Diesel - varmaren i hogstmaskinen er programmert til å starte samstundes med at Per gjeng på toalettet om morgonen. Innan frukosten er ferdig og termosen er fylt opp er det alt romtemperatur inne i førarhuset. Teknologien he gjort kvardagen enklare. Per kan take til med arbeidsøkta i berre helsetrøya. Eit godt samarbeide med Agder Skogeigarlag Det he til tider vore ein lang og slitsam kamp mot industri og sagbruk for at desse skulle akseptere den moderne måten å drive skogbruk på. I heile denne perioden he Per hatt eit godt samarbeid med Agder Skogeigarlag (no AT Skog). Desse he vore eit viktig element i kampen for å få dei arbeidsvilkåra og den strukturen ein he i skogbruksnæringa i dag. Den fyrste firehjulsdrevne traktor i soknet. Ser ljost på framtida Finanskrisa sist haust var merkbar for selskapet. Oppdraga gjekk ned ettersom media hadde skremt vetet av dei fleste skogseigarane. Men dette var ingen ting mot byrjinga av nittitalet. Den gong var bankrenta på nærare 15 prosent og framtida såg ikkje ljos ut for verksemda og livsverket til Per. Han folder hendene når han fortel kor takksam han er for samarbeidet med Evje og Hornnes Sparebank. No er alle finanskriser gløymd. Per ser framøve og han likar det han ser. Prisen på tømmer er betre enn det he vore på lenge, og oppdraga stend i kø. Arbeidsstokken som for tida tel fire mann, køyrer doble skift for å halde unna. Tilhøva ligg til rette for at dei skal nå målsetjinga om kubikk i løpet av året. Heime er det Liv som regjerar. Ho tek hand om alt papirarbeidet, eit arbeid som Per aldri he kunne noko med. Ei arbeidsdeling dei båe er nøgde med. I dag he verksemda hogstmaskin, lassberar, traktor og gravemaskin i full aktivitet. Det vert stilt strenge krav til skogsentreprenørane i dag. Etter at dei er ferdig med drifta må dei rydde opp Fra venstre Per Moi, Eivind Lislevand, Sverre Evelid og Petter Moi. I byrjinga ma tte tømmerstokken barkast før det kunne leverast til industrien. etter seg. Dei fleste spor må slettast. Lovverket er slik. Dette gjer at ein maskinpark til ein verdi av mellom 5 og 10 millionar er naudsynt. Per er ikkje nostalgisk når det gjeld skogsdrift. Han stortrivast bak spakane på «motorsaga» i ei varm og god førarhytte, termosen bakom setet og med sørlandssendinga på radio P1. Han saknar ikkje tida med ei Jobu motorsag, Iglandsvinsj og snarekjettingar. Det einaste han saknar er den sosiale stunda kring bålet under matøkta. I dag er matøkta inkludert i arbeidstida og han tygg sjølv på stompeskjeva med gulost medan hogstmaskinen tygg på ein furustokk i hogstklasse 2. He hogd trevirke tilsvarande bustadhus! Gjennom eit langt liv i skogen he Per hogd ein stad kring kubikkmeter med tømmer. Dette tilvarer ein stad mellom 8 og 10 tusen bustadhus! I byrjinga var det ein god akkord med 10 kubikk om dagen, medan han no høgg kring 100 kubikk på ein roleg dag. «Eg må innrømme at eg ikkje klarer å fye son min lenger, den guten er rå og he hogd meir enn 500 kubikk på ein dag.» Det var langt ute i samtalen før Per kom med denne tilståinga. Ungguten he likevel ein veg å gå før han tek att det totale hogstkvantumet til far sin. Ihuga elgjeger Uansett rentenivå, finanskrise eller andre naturkatastrofar, når elgjakta tek til finn du aldri Per i hogstmaskinen. Dette er for han, som for mange andre, høgdepunktet i løpet av kalenderåret. Sekken vert pakka og skogens mann dreg ut på jakt etter skogens konge. Dette er for Per den største helsebot han kan få. Under elgjakta nytter han føtene for å kome seg rundt i skogen. Ein skog han truleg kjenner betre enn skogens konge.

7 12 BYGDEBLAD FOR DALSTROKA INNANFOR PAPIRUTGÅVE NR. 2/ ÅRGANG 2 BYGDEBLAD FOR DALSTROKA INNANFOR PAPIRUTGÅVE NR. 2/ ÅRGANG 2 13 Et reisebrev Fra Moisund til fra Siri Moi, Marinduque Marinduque Etter en liten «dusj» under springen på do, da er det på tide å fyre opp gassovnen og få seg litt havregrøt. For i motsetning til resten av befolkningen her, er jeg ikke så gira på ris til frokost. Og etter havregrøten venter morgenens høydepunkt, nemlig pulverkaffen! Den må rasjoneres og nytes, for dersom jeg skulle gå tom da må jeg til hovedstaden for å få tak i mer, og der er jeg ikke hver uke! Så sitter jeg og nyter kaffen mens jeg hører på «Radioresepsjonen» på podcast, og venter på at resten av staben skal komme på jobb klokka åtte. Jeg bor nemlig vegg i vegg med kontoret, så jeg har kort vei til jobb. For meg som er vant med å jobbe på sykehus med faste rutiner, så fortoner denne jobben seg ganske annerledes. Her er ingen dager like! Noen dager er det masse program, andre dager nesten ingenting. Men min jobb er altså å hive meg med på de aktivitetene som kan være interessante å dokumentere, så tar jeg bilder, filmer og skriver artikler som sendes til Misjonsalliansens hovedkontor i Manila. Jeg ser over programmet om morgenen og prøver å lage en timeplan, og dersom det er lite som skjer ute i distriktet, da sitter jeg heller på kontoret og skriver artikler og redigerer film og bilder. Etter jobb går jeg meg gjerne en tur rundt på øya, enten allene eller sammen med noen av kollegaene mine. Det er mange fine steder å gå her, favorittene er langs rismarkene og på stranda. Temperaturen har allerede begynt å snike seg oppover grade - stokken, så det er fint med litt sjøbris. Noe jeg fort oppdaget var at når det gjelder tidsfordriv så er det ingenting som slår karaoke her på Filippinene. Uansett hvor jeg snur meg, så ser jeg en karaokemaskin, eller «videoke» som de kaller det. Fra tidlig morgen til sent på kveld (eller det vi i kaller ettermiddag i Norge) høres det kjente og ukjente melodier, i både den ene og den andre tonearten fra de små hyttene rundt omkring på øya. Det er ingen tvil om at jeg kommer hjem uten en eneste sperre når det gjelder å synge av full hals, selv når jeg ikke kan verken tekst eller melodi, for denne trenden har jeg tenkt å henge meg på. Vandreutstilling om eldrebølgen på Evjeheimen fra mandag 22. februar fredag 26. februar Utstillingen «Klar for eldrebølgen? Alderdom i 2020» er nå tilrettelagt for vandring. Setesdalsregionen er første stopp etter Oslo, og utstillingen skal vandre gjennom hele Setesdal, fra Bykle i nord til Evje og Hornnes i sør. «Klar for eldrebølgen?» Eldre rådet ønsker å spore til refleksjon rundt i Evje og hvilke krav, ønsker og behov fremtidens eldre vil ha og hvilke i samarbeid med Hornnes, Interkommunalt utfordringer samfunnet vil helseprosjekt i stå overfor når eldre - Setesdalsregionen, bølgen slår inn. inviterer alle interesserte til debatt på et åpent folkemøte på Evjeheimen torsdag 25. februar 2010 kl Velkommen! For ytterligere informasjon: Jeg ante lite om hva som ventet meg da jeg sa ja til å bo på Marinduque i fem måneder. Jeg visste det var en forholdsvis liten øy uten så altfor mange innbyggere, at levestandarden var ganske primitiv og at det var fryktelig varmt der. Dette var hva jeg ble fortalt da jeg var på intervju med Misjonsalliansen i midten av august i fjor. Både det med levestandarden og temperaturen viste seg stemme. Men da de sa at Marinduque var en liten øy med få innbyggere, da visste de nok ikke så mye om hvor jeg kom fra. Jeg vil anslå at bare i de fem nærmeste husene her bor det like mange mennesker som det bor på hele Moi til sammen. En typisk hverdag for meg her begynner ca kl 05:30 om morgenen. Èn av grunnene til at et B-menneske som meg står opp på et klokkeslett som for meg fremdeles tilhører definisjonen natt, er at de femten døgnville hanene som bor i nabolaget her allerede har vært i full aktivitet et par timer og har røsket meg ut av den dypeste søvnen. Men så legger jeg meg ganske så tidlig også, for når sola går ned da er dagen over her. Så når jeg våkner klokka halv seks, ja da er jeg faktisk talt ganske uthvilt. Slå den! Men jeg må inrømme at jeg liker det. Det er slett ikke så dumt å følge solens rytme, og ja morgenstund har gull i munn. På Filippinene i allefall.

8 14 BYGDEBLAD FOR DALSTROKA INNANFOR PAPIRUTGÅVE NR. 2/ ÅRGANG 2 BYGDEBLAD FOR DALSTROKA INNANFOR PAPIRUTGÅVE NR. 2/ ÅRGANG 2 15 Mona Ida og Vidar Frøysnes Kulturberarar i Bygland Dei he spelt musikk i hop sidan 1972 og i den same tida he dei og delt livet saman. Gode og vonde dagar. Vidar he i år 40-års jubileum som «bandartist». Mona Ida debuterte som artist i gruppa Sharks kor ho mellom anna og spelte saman med noverande forsvarsminister, Grete Faremo. Tekst: Odd Helge Liestøl Foto: Øystein Moi Med nysteikte vafflar på bordet og nykoka kaffe på kjelen vart me teken i mot i atelieret heime hjå Mona Ida og Vidar på Bygland. Mona Ida kjem frå Mjåland i Åseral og Vidar he slektsrøtene frå Frøysnes. No er dei busett sentralt på Bygland. Her he dei slege rot og laga sin eigen arbeidsplass. Med hjarte til countrymusikken Vidar er framleis like aktiv innan musikken som han alltid he vore, medan Mona Ida he ei lita pause frå scena. Tenkjepause. Vidar he faktisk aldri satsa meir på musikken en kva han gjer no om dagen. Han he teke permisjon i 40% av stillinga som næring- og kultursjef i Bygland kommune. «Skal eg satse på musikken, så lyt eg gjere det no medan eg he helsa og er så toleg rørleg i lekamen. Som dei fleste av mine sambygdinger så vert eg ikkje yngre med åra» seier han med eit smil kring munnen. Guten som hadde flytta til Nashville i morgon dersom tilhøva hadde tillete slikt. Han legg ikkje skjul på at det er countrymusikken som ligg hjartet nerast. Han he ikkje noko til overs for mykje av dagens «syntetiske» musikk. Musikk skal framførast på ekte vis med skikkelege instrument som kassegitar, banjo, kontrabass og kan hende ei velbrukt munnharpe om du vil. Arven frå folkemusikken er umåteleg viktig å bere vidare. For tida er det mest solospeling og song for Vidar sin del. Munnharpe og stev tek denne allsidige karen seg av like gjerne som han finn fram kasse - IKKE LA FORSIKRING GÅ I GLEMMEBOKEN Det er klokt å ta en årlig gjennomgang av forsikringsbehovet ditt, sammen med en rådgiver. Har du riktig forsikringsdekning, er du godt rustet, uansett hva du ellers skulle ha glemt. gitaren. Ein multikunstnar innan meir enn ein musikkbolk. «Vidar Frøysnes og gitarlaget» saman med Terje Emblemsvåg og Runar Granheim, er eit prosjektet han held på med no. Reinspikka akustisk musikk utan syntetisk klang. Kunstmålar, tekstforfattar og komponist Mona Ida he eigentleg hatt scene - skrekk heile livet, men tronga til å synge he vore større enn skrekken! Den siste tida he dette vorte så ille at ho he måtte take ei pause frå musikken. Kan hende kan ho kore eit grann til Vidar sin musikk, seier ho og vonleg vil dette vere rette medisinen slik at ho ein dag kan kome attende på scena. Ho veit ikkje i dag. Etter folkeskulen gjekk Mona Ida på Øyslebø ungdomsskule i to år og budde der på internat. Så vart det ei utdanning som frisør og handelsskulen på Byremo etter det. Etter fleire år med saksa i handa måtte ho slutte med dette av omsyn til helsa. I samband med utdanninga hadde ho lært seg å teikne, og dette hadde ho hug til å utvikle vidare. Mona Ida er no kunstnar på heiltid. Målarkunsten hennar er etterspurd øve store delar av landet. Det var på slutten av 70 talet at ho byrja å interessere seg for måling. Ho bruker lokale tradisjonar som motiv. Stakken frå Setesdal er no kjend i heile landsdelen gjennom måleria hennar. Gjennom målinga finn ho ro for både lekam og sjel. Helsebot og sjelefred. Atelieret ligg på hi sida av tunet og her er Mona Ida å finne store delar av dagen. Stutt arbeidsveg utan kommunalt pendlartilskot. Vidar er drengen og ryddeguten som og tek hand om innramming av kunstverka. Mona Ida er sjefen og Vidar he lært seg å gjere slik kona seier. Det er nok best slik. Sorgtunge år Mange år var prega av sorg etter at ekteparet missa sitt fyrstefødde born i barsel. I tida etter dette var det mange ubesvarte spørsmål som gnog. Gjenom gospelmusikken og Bibelen vart det noko å halde i. Mona Ida legg ikkje skjul på at det var ei tøff tid. Ei vond- og vanskeleg tid. Både ho og Vidar he vald å vere opne om denne vanskeleg tida, og dei deler gjerne sine tankar og røynsler med folk som he opplevd noke liknande på livsvegen. «Sorga kan ikkje graderast. Alle som he opplevd noke vondt og vanskeleg he eit behov for å dele tankane sine med nokon. Mange ting som hender ein i livet er det beint fram inga meining i. Det er ei utfordring å kome seg vidare i livet finne ein måte å reise seg att på!» Tekstene deira handler mykje om livet, om kjærleik og om sakn. Både musikken, tekstene og dei innramma motiva på veggen ber bod om at livet ikkje alltid er så enkelt. No ser dei like mykje frametter. Mona Ida og Vidar. Meir tid saman i atelieret på Bygland. Dei blunkar til kvarandre som eit nyforelska kjærastepar. Fuglane veit kva som kan kome ut av slikt... Mona Ida he gjeve ut fleire plater og ikkje minst så vann ho tevlinga om tusenårslåta til Aust Agder fylke med songen «Nattergal». Mona Ida skriv låtane sine sjølv og no held ho på med å skrive nye låtar til Vidar. Me vonar at me får sjå dei saman, i duett på scena, om ikkje så altfor lenge. Dei høyrer liksom i hop der, Mona Ida og Vidar.

9 16 BYGDEBLAD FOR DALSTROKA INNANFOR PAPIRUTGÅVE NR. 2/ ÅRGANG 2 BYGDEBLAD FOR DALSTROKA INNANFOR PAPIRUTGÅVE NR. 2/ ÅRGANG 2 17 Asbjørn Kjetså og Jens Haugland i holmgang Farne tider Av O.S.M. Asbjørn Kjetså. Jens Haugland. Kring tjuge dagar før storslaget møttes Asbjørn og Jens til holmgang på Evje i Aust Agder. Då dei var tvo gamle politiske erkefiendar venta folk i spaning kva som koma kunde. Båe møtte med kvar sin våpendragar. Asbjørn med ein ilsken jærbu og Jens med ein stillfarande lensmann som minna mykje um ein prest utan kappe eller krage. Til å styra striden og sjå etter at dei ikkje meinhogg kvarandre sat tvo røslege karar. Den eine skulemeister og den andre tenestedreng i NATO. Sterke menn med ankefeste i Kjell Bondevik og juntaen i Hellas. Striden stod i det store huset på austsida av Otra, der so mange,både gudelege og synduge, sekter hev tolka tankane sine. Då NATO-mannen opna striden og gav sverdet til Asbjørn var fleire fagre kvende og Salve Flateland å sjå i halli. Asbjørn gjekk straks til åtak på Jens og båe stridde manneleg. Men det synte seg snart at å stå i hogget for berserken frå Bjelland var meir enn ein vanleg bonde frå Hornnes hadde godt av. Striden bylgja ei stund fram og attende millom tømmerprisdar og politisk vilje, men då Jens retteleg slog til og råka Asbjørn midt i momsen, laut jærbuen gripa inn. Han køyrde hardt fram både med eigedomsretten og grunnlovi, men skaut ofte bom på den lovlærde Jens. Alle som kjenner Asbjørn veit at han er av god ætt og ein heidersmann heilt ut. Han hev ein gamal poltisk arv å verja, og æra vera honom for det. Men vegen til stortingsbenken vil visseleg verta både trong og tornefull. Den same røynsla fekk senterlauparar frå Bygland og Herefoss i si tid. Austegdene er vanskeleg å få burt frå dei vonde politiske vegane sine. Dei røyster gjerne med DNA og elles med kva som helst, berre ikkje med ættlingane etter det gamle Bondepartiet. Jens er godt kjend i lovene og vel upptamd i politisk idrott. I mange år var han i hirdi åt Einar Sylvtunga og vann seg eit stort namn i Noreg. Men då Einar fall i striden med Per Bukselaus kom Jens liksom ut på vidvanke i norsk politikk. Ei stund heldt han seg meir i ro, og mange meinte at han no vilde slå seg til som domar i Setesdal og leva som eit menneskje. Men omsider vakna atter den gamle Adam i guten frå Bjønnevollen, og han steig endå ei gong, uppladd og frykteleg, fram på det politiske speltile i Vest- Agder. Som skrive stend so kan ein dåre spørja meir 10 vise kan svara, og då striden millom Asbjørn og Jens hadde stillna noko, kom det fleire svarlause spursmål frå dårane i halli. Denne kvelden på Evje vart det sagt mykje stygt og ufyseleg um både Senterpartiet og Arbeiderpartiet, og er halvparten av dette sanning, so vil eg råda folk flest til å røysta med Venstre. Berre ein ting tyktest Asbjørn og Jens å vera samde um: Båe vilde taka burt den meiningslause fylkesgrensa millom Aust- og Vest Agder, og det er slett ikkje so lite. Elles såg dei samfunnet under kvar sin synsvinkel. Medan Jens såg på Trygve Bratteli, som muhammedanarane ser på den svarte stein i Mekka, so såg Asbjørn upp til Per Bukselaus på same måte som isralittane i si tid skoda koparormen i øydemarki. Men so segjer sagaen: Då striden var slutt gjekk mange sorgtyngd heim til husi sine. Kvendi i Ulebergdalen gret og bolsjevikane i Krossen bad husgudane sin um hjelp. Vidare var mange av den meining at røystefeet åt Helga Gitmark minka munadleg den dagen. Moi skule Frå venstre framme: Søren G. Hodne, Kåre Smith Heggland, Olav Hodne, Bjørn Iversen, Øystein Moi. 2. rekke: Ragnhild Lie, Tove Uleberg, Målfrid Fjellestad, Tove Bakke, Kirsten Abusdal, Anne Lise Hodne. Bakerste rekke: Mary Ann Tveit, Solfrid Lindhom og Eva Moi. Lærer var Lars Breistøl. Verktøy Kjøkkenutstyr Lys og varme til hytta Propan PARAFIN DIESEL OLJE SMØREMIDLER SERVICE OG MONTERING PÅ ALLE TYPER FYRINGSANLEGG Brødrene Hannås AS Olav Svein TING OG TANG SOM FOLK HAR BRUK FOR EVJE SENTRUM TELEFON

10 18 BYGDEBLAD FOR DALSTROKA INNANFOR PAPIRUTGÅVE NR. 2/ ÅRGANG 2 BYGDEBLAD FOR DALSTROKA INNANFOR PAPIRUTGÅVE NR. 2/ ÅRGANG 2 19 John Anker Telhaug Direktør utan slips og PC Tekst og foto: Øystein Moi Eg ruslar øve tunet på Eikås Sagbruk i Eiken. På veg mot administrasjonsbygget og ein samtale med administrerande direktør. No vil eg ikkje ha på meg at eg er særleg skremd av korkje direktørar, skulemeistrar, yppersteprestar eller andre autoritetar. Det er likevel alltid ei viss spaning i lufta når ein skal treffe nye og heilt framande mennesk. Eg er tross alt i heimbygda til industri- og eigedomsmagnaten Bjarne Skeie og til den landskjende sundagsskulelæraren Lars Tveiten. John Anker Telhaug syner seg å vere ein røsleg kar. Gjestfri, velfødd og med eit smittande humør. Glimt i augo. Eikås Sagbruk må så avgjort vere hjørnesteinsverksemda i bygda. Det lokale industrieventyret tok til midt på 50-talet med 3 tilsette. John Anker er andre generasjon sagbrukseigar og leiar i dag ei verksemd med 29 tilsette. Ei verksemd som he opplevd både oppgong og nedgongstider. Ein kjem ikkje utanom å nemne at midt på 90-talet var det tronge tider for sagbruksnæringa i Eiken. Det var naudsynt å få inn frisk kapital, nye tankar og nye idear. Kven andre enn Harley Davidson Norge la den største setelbunka på disken og kjøpte like godt heile butikken. Samanblandinga av svarte skinn - jakker, topptrimma amerikanske motorsyklar, sindige eikdølar og eigenprodusert villmarkspanel var ikkje nok til å redde sagbruket. Det vart ein tung veg å gå til skifteretten i I dag leier John Anker ei solid verksemd. Ei verksemd med sunn økonomi, gode rekneskapstal, penger på bok og ein bunnsolid arbeidsstokk. Kvalitet og tradisjon er deira varemerke. Hjå Eikås Sagbruk he dei tru på framtida. I fjor investerte dei meir enn 9 millionar kroner i nytt, moderne utstyr. Eg fær ei rask omvising i den nye heilautomatiserte «ballefabrikken.» Her vert høvelflis pakka i plastballar og send ut på den opne marknaden som strø til fjos og hestestallar øve store delar av Sør-Noreg. Det heile vert styrt av ein brenn ny robot. John Anker kviskrar lågt når han fortel om denne. Dei he nærast eit personleg forhold, og talar med kvarandre fleire gonger kvar dag. Roboten må ikkje uroast og med held fram med samtalen på utsida av ballefabrikken. Årleg skjer dei kring kbm med tømmer hjå Eikås. Kapasiteten på sagbruket ligg på vel kbm. Det er kapasiteten på tørkeanlegget som er bremseklossen i systemet. No er det konkrete planar om utviding og ei kraftig auke av produksjonen. I fjor vart det m.a. investert i eit nytt flisfyringsanlegg. Dette ber samstundes bod om at bremseklossen, tørkeanlegget, snart vert utvida til heilt andre dimensjonar. Frå kontorglaset ser John Anker ut øve den kvm store forretningstomta. På hi sida av tunet stend tømmerbilen. Eigen tømmerbil som køyrer inn det meste av sagtømmeret til Eikås. Han vert eit grann lengtande i blikket når han talar om tida som tømmerbilsjåfør. John Anker legg ikkje skjul på at dette var eit arbeid han verkeleg trivast i. Framleis tek han seg ein tur og henter heim eit tømmerlass eller to når det høver seg slik. Ei gong i tida vart det handla inn ein datamaskin til kontoret til John Anker. Eit naudsynt møbel hjå dei fleste bedriftsleiarar. Så hadde det seg slik at få dagar etter installasjonen så var det ein slik maskin, på eit kontor i andre høgda, som tok kvelden. Løysinga var å låne Ei solid verksemd, solid reidskap og ein solid bedriftsleiar. N Y H E T KOSTER Flatvevd teppe med gummiert bakside. Slitesterkt teppe i polypropylene. Teppet er sklisikkert. John Anker Telhaug. SKLISIKKERT 50x80 cm kr. 149,00 60x110 cm kr. 249,00 80x150 cm kr. 379,00 80x230 cm kr. 599,00 133x190 cm kr. 799,00 200x290 cm kr. 1699,00 160x230 INTRO 995,00 datamaskinen frå sjefskontoret. Sidan den dagen he det ikkje vore slikt moderne utstyr på kontorpulten til John Anker Telhaug. Truleg stend det heller ikkje på handlelista for inne verande år. Han he andre arbeids metodar- og andre kvalitetar å take vare på. Samtalen sporar stundom av den oppsette køyreplanen. Det som skulle verte eit kort møte på ein snau halvtime strekkjer seg langt ut øve ettermiddagen. Felles kjende, ei spanande livshistorie og eit og anna politisk tema var me innom før me tok avskil. Telhaug er på mange måtar mektig imponert øve den norske miljøpolitikken. Han he skjøna at skal eit produkt verte verkeleg i skotet, miljøvenleg og etterspurd hjå kundane, så må det fraktast ein del hundre mil på lastebil før det kan omsetjast på den opne marknaden. Fleire kilometer meir miljøvenleg seier John Anker og ler så det ristar i skrivebordet. Han tenkjer m.a. på avfallspapir som vert sortert i Kristiansand, køyr på lastebil til Oslo kor det vert pakka, og så køyrd vidare med lastebil til Sverige der det vert nytta som miljøvenleg oppvarming Det syner seg raskt at guten er engasjert på fleire frontar i næringslivet. I tillegg til sagbruket er han engasjert i Telhaug Transport, Vennesla Transportsentral og eit og anna hyttefirma med lokal tilknyting. John Anker he fleire bein å stå på. Han stend stødig som Hekkfjell. Båe føtene solid planta i moder jord. Ikkje det minste teikn til korkje snobberi eller stormannsgalskap. Historia he synt han, og lært han, at avstanden mellom gode dagar og vanskelege dagar i næringslivet kan vere svært stutt. Livsrøynsle kan vel vere eit høveleg ord på slikt. Framtida for sagbruksnæringa ser rimeleg ljos ut. Skogeigarane i Agder tek ikkje ut meir enn vel 40 % av tilveksten i furuskogen. Her ligg med andre ord eit voldsomt potensiale. No er tømmerprisane gode, etterspurnad etter både furuslip og bygnings - material er god og John Anker he i desse dagar tilsett ein ny seljar i verksemda si. Problemet er, i fylgje sagbrukseigaren, at dei fleste skog - eigedomane i vårt distrikt er så små at eigarane ikkje er avhengige av å hogge kvart einast år. Inntekta til stomp og mjølk henter dei frå andre stader. Dei he tid- og råd til å vente på betre tider og på betre prisar på sagtømmeret. John Anker Telhaug kom til verda på ein grei måte i Han he budd i Eiken heile sitt liv og her vert han nok verande til sin døyande dag. Han er stolt øve heimbygda og han er stolt øve den oppveksande generasjonen. «Det må vere eit teikn på godt miljø når dei aller fleste av ungdomane flytter heim og buset seg i heimbygda etter ferdig utdanning.» Eikås Sagbruk he gjeve sitt bidrag til bygda gjennom gamal tradisjon, kvalitet og utvikling. På fleire måtar. John Anker set kursen mot ballefabrikken. Nedst på sagbrukstomta. Han må ned å gjeve ein viktig beskjed til kameraten. Til roboten. Dei to karane tykkjest ha eit heilt spesielt tilhøve seg i mellom. Dei respekterer kvarandre. Fagfolk på kvart sitt felt.