Møteinnkalling. Side1. Utval: Samferdselsutvalet Møtestad: Rom 700 Fylkeshuset Molde Dato: Tid: 10:30

Transkript

1 Møteinnkalling Utval: Samferdselsutvalet Møtestad: Rom 700 Fylkeshuset Molde Dato: Tid: 10:30 Forfall skal meldast til utvalssekretær Kari Rundmo, som kallar inn varamedlem. Varamedlemer møter difor berre etter eiga innkalling. Folkevalde, både medlemer og varamedlemer, plikter å møte jf kommunelova 40 nr. 1, med mindre det ligg føre gyldig forfall. Grunn til forfallet skal difor opplysast. Den som ønskjer å stille spørsmål om sin habilitet i ei sak jf forvaltningslova 6 og kommunelova 40 nr. 3 skal melde inn dette til utvalsekretæren eller juridisk avdeling i god tid før møtet. Dette også grunna eventuell innkalling av varamedlem jf forvaltningslova 8 3.ledd. Orienteringar: Rovdefjordsbrua v/svein Gjelseth og Morten Bjerkås, Reinhartsen Tresfjordbrua v/statens Vegvesen Tilstand asfaltdekke på fylkesvegane v/thor Asbjørn Lunaas, Statens Vegvesen Side1

2 Saksnr Innhald Uoff SA 31/14 Vederlag til ulike samferdselsmål-budsjettendring 2014 SA 32/14 Mindre Trafikktryggingstiltak - Investeringar 2014 SA 33/14 Høyring i samband med konkurranseutsetting av fire hurtigbåtsamband i Møre og Romsdal SA 34/14 Stikkrennetunnel fv 65 Rindal SA 35/14 Nytt ferjesamband Eikrem/Mork Lauvstad til erstatning for sambandet Volda Lauvstad SA 36/14 SA 37/14 Tussentunnelen - overtaking Ferjesituasjonen i Møre og Romsdal og innspel til riksvegbudsjettet 2015 RS 30/14 RS 31/14 RS 32/14 Kopi av brev frå Statens Vegvesen : anmodning for riving av mur på eiendom gnr 117 bnr 26 langs fv 298 i Tingvoll Fylkeskryssende buss med korrespondanse mot Timekspress i Møre og Romsdal Rutiner ihht vedtak i sak SA-18/14 Utviklingsprosjekt kollektivtrafikk Indre og Nordre Sunnmøre Godkjenning av protokoll Side2

3 saksframlegg Dato: Referanse: Vår saksbehandlar: /2014 Stig Helle-Tautra Saksnr Utval Møtedato SA 31/14 Samferdselsutvalet Vederlag til ulike samferdselsmål-budsjettendring 2014 Bakgrunn Vi viser til vedlegg storsak 2014 for vurdering av denne saka. Forslag til vedtak: Samferdselsutvalet vedtek følgjande budsjettrammar for 2014 (beløp i 1000 kroner) Ramme/teneste Busjett Samferdselsavdelinga Lokale bilruter Fylkesvegferjer Båtruter Diverse skoleskyss TT-ordninga Div. samferdselsformål* Fylkesvegar Samferdselstenester totalt Samferdselsutvalet vedtek følgjande bruk av midlande budsjettert på ramme 64 Lokale bilruter Samferdselsutvalet løver ein godtgjersle etter avtalen med rutebilselskapa slik det er vist i tabell under utvalsramma i saksframlegget. Samferdselsutvalet løyver kr ,- i godtgjersle til Nettbuss Nordfjord-Ottadalen AS for produksjon som blir utført i Møre og Romsdal for Administrasjonen får fullmakt til å teikne avtale med selskapet innanfor denne ramma. Samferdselsutvalet løyver kroner til Nettbuss Nordfjord-Ottadalen AS og kroner til Firda Billag AS for reiser med ungdomskort i Administrasjonen får fullmakt til å teikne avtale med selskapa innanfor denne ramma. Samferdselsutvalet løyver kroner til å handtere endringar i krav og føresetnader, og vidareføre mindre tilleggsavtalar inngått tidligare år (kjøp av tilleggsproduksjon). Samferdselsutvalet ber administrasjonen å oppretthalde arbeidet for fritak for buss på riksvegferjer og Atlanterhavstunnelen. Side3

4 Samferdselsutvalet vedtek følgjande bruk av midlande budsjettert på ramme 65 Fylkesvegferjedrifta Samferdselsutvalet løyver kroner for å dekkje bindingar anbodskontraktar for 2014 slik det er vist i saksframlegget under utvalsramma. Samferdselsutvalet løyver kroner for å dekkje øvrige kostnader knytt til fylkesvegferjedrifta slik det er vist i saksframlegget under utvalsramma. Samferdselsutvalet vedtek følgjande bruk av midlande budsjettert på ramme 66 Båtruter Samferdselsutvalet løyver ein godtgjersle til Norled AS på dei avtalar som er inngått slik det er vist i tabell under utvalsramma i saksframlegget inklusiv kompensasjon ungdomskort, kompensasjon verdikort, og hamneavgifter. Samferdselsutvalet løyver ein godtgjersle til Kystekspressen på dei avtalar som er inngått slik det er vist i tabell under utvalsramma i saksframlegget. Samferdselsutvalet løyver kroner til mindre lokale båtruter og gir administrasjonen fullmakt til å inngå / følgje opp avtalar innanfor denne ramma. Samferdselsutvalet ber om å få framlagt ei sak når endeleg nivå på bruttokontrakten Kystekspressen er klarlagt. Samferdselsutvalet vedtek følgjande bruk av midlande budsjettert på ramme 67 Diverse skoleskyss Samferdselsutvalet løyver ein midlar til skoleskyss slik det er vist i tabell under utvalsramma i saksframlegget og gir administrasjonen fullmakt til å inngå / følgje opp avtalar innanfor den økonomiske ramma til dei ulike formåla. Samferdselsutvalet vedtek følgjande bruk av midlande budsjettert på ramme 69 Diverse samferdselsformål Samferdselsutvalet løyver ein midlar til diverse samferdselsformål slik det er vist i tabell under utvalsramma i saksframlegget og gir administrasjonen fullmakt til å inngå / følgje opp avtalar innanfor den økonomiske ramma til dei ulike formåla. Samferdselsutvalet vedtek følgjande bruk av midlande budsjettert på ramme 70 Fylkesvegar Samferdselsutvalet løyver ein midlar til vegformål slik det er vist i tabell under utvalsramma i saksframlegget og gir administrasjonen fullmakt til å disponere midlane til vedlikehaldsformål på fylkesvegane gjennom tildeling til Statens vegvesen Samferdselsutvalet ber administrasjonen om å leggje fram ei prinsippsak med omsyn på å korleis samferdselsområdet kan tilpasse produksjonen til etterspørsel, og korleis produksjonen må effektiviserast for å halde vedtekne budsjettrammar. Side4

5 Ottar Brage Guttelvik fylkesrådmann Arild Fuglseth samferdselssjef Vedlegg 1 Storsak Søknad frå Sundbåten 2014 Side5

6 MØRE OG ROMSDAL FYLKESKOMMUNE SAMFERDSELSAVDELINGA SAMFERDSELSUTVALET Sak SA /14 Møte 4. juni 2014 Vederlag til ulike samferdselsformål Budsjettendring 2014 Side6

7 Side 2 Innhald Mål samferdsel 3 Vedtatt budsjett Ramme 63 Samferdselsavdelinga 6 Ramme 64 Lokale bilruter 8 Ramme 65 Fylkesvegferjedrifta 15 Ramme 66 Båtruter 21 Ramme 67 Skoleskyss i vidaregåande skole 25 Ramme 68 TT-ordninga 27 Ramme 69 Diverse samferdselsformål 30 Ramme 70 Fylkesvegar 36 Oppsummering budsjettendringar 37 Forslag til vedtak 38 Side7

8 Side 3 Mål samferdsel I perioden er det vedteke følgjande mål for samferdsel i Møre og Romsdal fylkeskommune: Hovudmål Fremme regional utvikling og robuste bu- arbeids-, og serviceregionar gjennom å tilby eit effektivt, tilgjengeleg, sikkert og miljøvennleg transportsystem. Resultatmål 1. I samarbeid med kommunar og andre skal kollektivandelen aukast ved å gjere det lettare og meir attraktivt å reise kollektiv både i og mellom fylka. 2. Barrierane ferjetrafikken representerer skal byggast ned gjennom auka og tilpassa kapasitet, fleire døgnopne samband, betre regularitet og enklare betalingsløysingar. 3. Transportsystemet skal utviklast og haldast ved like slik at det blir differensiert men effektivt, tilgjengeleg og trafikksikkert, og har tilstrekkeleg standard for alle typar trafikantar. Det skal arbeidast for Gudbrandsdalen som trase for framtidig lyntog mellom Oslo og Trondheim 4. Ferjestrekningar skal på sikt avløysast av bru eller tunnelløysingar der det er samfunnsøkonomisk forsvarleg, teknisk mogleg og der effektane er særs positive for utvikling av robuste bu, - arbeids, - og serviceregionar 5. Møre og Romsdal fylkeskommune skal saman med interessegrupper og kommunar ta i bruk og prøve ut ulike modellar for finansiering i samferdselssektoren, samt selje inn og drive påtrykk for rask og tilstrekkeleg finansiering hos sentrale styresmakter. Gjennom aktivt arbeid med trafikktrygging vil vi medverke til å nå det nasjonale målet for 2024 om færre drepne og skadde i vegtrafikken. Andre risikofaktorar som ras og dårlege farleier på sjø skal utbetrast. Når det gjeld tiltak i 2014, viser vi til Handlingsprogram Samferdsel. Handlingsplan samferdsel vart behandla i Fylkesutvalet 24 februar Side8

9 Side 4 Vedteke budsjett 2014 Vedteke budsjett 2014 (T-73/13) samt resultatvurdering 2013 (T-8/14) Nettobudsjett drift 2014 (i 1000 kroner) Samferdsel Budsjett 2014 Ramme 63 - samferdselsavdelinga Ramme 64 - lokale bilruter Ramme 65 - fylkesvegferjedrifta Ramme 66 - båtruter Ramme 67 - diverse skoleskyss Ramme 68 - TT-ordninga Ramme 69 - ymse samferdselsføremål Ramme 70 - fylkesvegar Sum samferdsel Ramme 63 - samferdselsavdelinga Ramme 64 - lokale bilruter Ramme 65 - fylkesvegferjedrifta Ramme 66 - båtruter Ramme 67 - diverse skoleskyss Ramme 68 - TT-ordninga Ramme 69 - ymse samferdselsføremål Ramme 70 - fylkesvegar Side9

10 Side 5 Hovudutfordringar for samferdselssektoren. Forvaltningsreforma vart gjennomført frå 1. januar Reforma innebar ei styrking av det regionale folkevalde nivået. I samband med forvaltningsreforma overtok fylkeskommunane ansvaret for tidlegare øvrige riksvegar inkludert tilhøyrande ferjesamband. Gjennom reforma har Møre og Romsdal fylkeskommune no ansvaret for over kilometer veg med tilhøyrande 21 ferjesamband (dei 2 kommersielle sambanda er då ikkje medrekna). Overføringa av ansvar frå staten gjer det mogleg for Møre og Romsdal fylkeskommune å påverke utviklinga, men det gir også store økonomiske utfordringar. Når det gjeld dei økonomiske utfordringane knytt til forvaltningsreforma skuldast desse i all hovudsak at overføringane frå staten ikkje er tilstrekkelege til å dekkje dei auka utgiftene reforma fører med seg. Mellom anna kan følgjande nemnast: Ein kraftig kostnadsauke på driftskontraktar på vegnettet gir manglande midlar til vedlikehald av fylkesvegane. Stort etterslep på vedlikehald på fylkesvegar, over 5 mrd. kroner. Aukande kostnader til drift av ferjer (stor kostnadsauke på nye anbod). Store kostnadar knytt til drift og vedlikehald av ferjekaier (og til naudsynte investeringar i ferjekaier). Nye statlege pålegg/krav til tryggleiksutstyr om bord på ferjer utan at dette blir dekt opp gjennom auka overføringar. Tilsvarande gjeld også: o o Kompensasjon for auka rabattsatsar på ferje (riksregulativet). Universell utforming. Innanfor landverts kollektivtransport gjeld følgjande: o Auke i rettigheitsbaserte transporter (HC-køyring i samband med skoleskyss). o o Dimensjoneringsforskrifta. Auka aldersgrense på ungdomskort. Ut frå økonomien til fylkeskommunen må ein først og fremst prioritere midlar til drift og vedlikehald. Dette inneber at ein: Først og fremst prioriterer bindingar i driftsbudsjettet (driftskontraktar på veg, tilskott bil, båt og ferjeruter). Dernest at ein sett av så myke midlar som mogleg til vedlikehald av vegnettet (dekkelegging og vegoppmerking) ut frå dei midlar som er til disposisjon. Side10

11 Side 6 Gjennomfører reduksjonar i investeringar for å frigjere så mykje midlar som mogleg til drift og vedlikehald. Ramme 63 Samferdselsavdelinga Vedteke budsjett T-73/13 (i 1000 kroner): Ramme 63 Rekneskap Budsjett Samferdselsavdelinga Økonomiplan Budsjett Driftsutgifter Driftsinntekter Sum ramme Situasjonen på samferdselsavdelinga Samferdselsavdelinga gjennomfører i 2013 og 2014 eit organisasjonsgjennomgangsprosjekt. I samband med dette prosjektet vil heile organiseringa bli gjennomgått og framtidige behov skissert. Administrasjonen vil kome attende med ny informasjon om eventuelle behov når OU-prosjektet er avslutta. I samband med omorganiseringa og omrokkeringar av tilsette, vil det truleg vere behov for noko nyrekruttering. Vi har ikkje budsjettert med eventuelle ekstraordinære kostnader i samband med annonsering med meir. Det er i samband med sentralisering av løyvetildeling knytt ein usikkerhet til framtidige løyveinntekter. Det er no venta at sentraliseringa vil skje frå 1. januar Samferdselsavdelinga skal i løpet av hausten 2014 flytte tilbake til fylkeshuset. Det er noko usikkert kor store kostnadar dette vil føre med seg for avdelinga. Fylkesveg Det er tydeleggjort både frå vår eigen organisasjon og frå nasjonale styresmakter, at fylkeskommunane må styrke sin eigen kompetanse og kapasitet for å ivareta ansvaret for eit utvida regionalt vegnett. Ressursbruken til vegadministrasjon utover det som er foreslått i ordninga med sams vegadministrasjon, anten det gjeld personell hos Statens vegvesen eller fylkeskommunen, vil måtte dekkjast inn gjennom dei midlane som fylkeskommunen blir tildelt gjennom rammetilskotet. Behov: For å vere ein aktiv vegeigar er det nødvendig at fylkeskommunen byggjer opp alternativt leiger inn - tilstrekkeleg kompetanse/kapasitet til å ivareta vegeigarfunksjonen inkl. bestilling/styring i høve til Statens vegvesen og eventuelt andre leverandørar, samt ha nødvendig kontakt med kommunane og andre interessentar. Med vegeigarrolla meiner vi mellom anna: Bestillingar til Statens vegvesen Oppfølging av Statens vegvesen Prosjektstyring Utvikling av gode avtalar og ansvarsmatriser Investerings- og byggeprogram Side11

12 Side 7 Drift og vedlikehaldspolicy Budsjettering/rapportering Kollektivtransport Arbeidet med sjøverts kollektivtransport, vil femne om utforming av strategiar i høve til ferje- og hurtigbåtdrift, oppfølging av kravspesifikasjonsarbeid i høve til anbod, dagleg drift og kontraktsoppfølging. I 2013 har fylkeskommunen lyst ut fleire nye ferjeanbod og det er vedteke at alle desse kontraktane skal vere bruttoanbod. Bruttoanbod inneber at vi tar over fleire arbeidsoppgåver som tidlegare vart handtert av operatør (for nærare omtale av kva bruttokontraktar inneber, sjå omtale om landverts kollektivtransport). Fylkesutvalet har i U-102/13 behandla ei sak om bemanninga av ferjeforvaltninga i Møre og Romsdal der samrøystes vedtak er Fylkesrådmannen får fullmakt til å opprette 2 nye stillingar innan ferjeforvaltning så snart som råd er. Desse to stillingane er finansiert frå og med Det er no tilsett ein person med maritim bakgrunn. Behov: Det er behov for å tilsette ein person i den andre stillingsheimelen på samferdselsavdelinga for å kunne ivareta den maritime sektoren. Samferdselsutvalet legg opp til at framtidige anbodskontraktar når det gjeld landverts kollektivtransport skal legge til grunn brutto anbodskontrakt. Ei slik innkjøpsform betyr at Møre og Romsdal fylkeskommune har ansvaret for inntektene, medan transportørane har ansvar for kostnadene ved rutebildrifta. Denne kontraktforma er det klårt vanlegaste for anbod av kollektivtrafikken i Noreg (ca. 95 % av alle anbodskontraktar). Overgang frå forhandla nettokontraktar til anbodsbaserte bruttokontraktar fører til ei stor endring i arbeidsdelinga mellom fylkeskommunen som oppdragsgivar og busselskapa som operatørar. Bruk av anbod krev profesjonell innkjøps- og kontraktforvaltarkompetanse samtidig som fylkeskommunane får ansvar for inntekter, billettering, marknadsføring, ruteplanlegging og ruteopplysning. Det blir derfor behov for å bygge opp kompetanse og kapasitet. Behov: Erfaringar frå andre fylke tyder på at det for Møre og Romsdal kan vere snakk om 6-8 nye medarbeidarar, alt etter gjennomføringsplan og organisering. Samferdselsavdelinga har tilsett ein ny kontraktforvaltar på rutebil hausten Det er frå og med 2014 budsjettert med to nye rådgivarstillingar knytt til drift av kollektivtrafikken. Jfr vedtakspunkt 11 i T-73/13 skal administrasjonen i Møre og Romsdal fylkeskommune spare 5 million kroner i Samferdselsavdelinga vil innfri deler av dette målet (om lag ein million kroner) ved å halde tilbake tilsetting av nye rådgivarar samt halde stillingar vakante. Framlegg til budsjett for 2014 for samferdselsavdelinga (i 1000 kroner) Rekneskap 2013 Budsjett 2014 %-vis endring Budsjett 2015 Driftsinntekter ,2-200 Driftsutgifter , Sum , Vedteke budsjett T-73/ Side12

13 Side 8 Ramme 64 Lokale bilruter Vedteke budsjett T-73/13 og resultatvurdering 2013 T-8/14(i 1000 kroner): Ramme 64 Økonomiplan Lokale bilruter Rekneskap 2012 Budsjett 2013 Budsjett Driftsutgifter Driftsinntekter Sum ramme Kollektivstrategien, som vart vedtatt i fylkestinget i juni 2012, er verktøyet for at vi når det overordna målet om at det skal bli lettare å reise kollektivt i Møre og Romsdal. Strategien inneheld mange viktige satsingsområde som krev finansiering. Finansiering av rutebiltransporten skjer dels ved tilskot til operatørar og dels ved billettinntekter. Dersom vi skal vidareføre same driftsnivået i 2014 som i dag, må vi ha ei ramme på om lag 348 million kroner Antall reiser Alle selskap Møre og Romsdal Jan Feb Mar Apr Mai Jun Jul Aug Sep Okt Nov Des Figuren syner at talet reisande i 2013 er om lag uendra frå året før. Møre og Romsdal Fylkeskommune har avtaler om drift av lokale bilruter med åtte operatørar. Arbeidet med anbodsutsetting pågår og frå januar 2015 er alle dei tre største byane og vel 30 prosent av ruteproduksjonen i anbodskontraktar. Målet er at alle rutene skal være i brutto anbodskontraktar frå Side13

14 Side 9 Type kontrakt i Område Operatør Kontraktslengd 2014 Søre/indre Sunnmøre, Sandøy og Forhandla Nettbuss Midsund nettokontrakt Ålesund,Giske og Sula Nettbuss Anbod - brutto Fræna Atlantic Auto Forhandla nettokontrakt Eide Eide Auto Forhandla nettokontrakt Aukra Aukra Auto Forhandla nettokontrakt Molde og Gjemnes Nettbuss Forhandla nettokontrakt 2014 Kristiansund, Averøy, Smøla og Aure Tide Anbod - brutto Timekspressen og Mørelinjen Nettbuss Forhandla nettokontrakt Indre Nordmøre Nettbuss Forhandla nettokontrakt 2014 Rauma Veøy Buss Forhandla nettokontrakt Anbodskontraktar: Molde og Gjemnes: Nettbuss er vald som leverandør, og startar opp 1. januar Kristiansund, Averøy, Smøla og Aure: Tide Buss AS starta 6. januar 2014 som ny operatør. Ålesund, Giske og Sula: Nettbuss har kontrakten som starta i 2012 I alle anbodskontraktane blir det betalt ein kilometerpris regulert for utvikling på dieselpris, generell lønnsutvikling og konsumprisindeks. Forhandla nettokontraktar: Nettbuss Midt-Norge AS (Nettbuss) restproduksjon i Ålesund, Romsdal og på Nordmøre. Fylkeskommunen er gjennom eit rettsforlik samd med Nettbuss om prinsipp for godtgjering av denne restproduksjonen. Endeleg godtgjersle for 2014 er ikkje fastsett. Nettbuss Nordfjord og Ottadalen har godtgjersle for avtalt ruteproduksjon i Hjørundfjorden og på Hellesylt og kompensasjon for ungdomskort. Endeleg godtgjersle for 2014 er ikkje fastsett. Nettbuss har også avtale med fylkeskommunen om rute- og skolekjøring på Sunnmøre utanom Ålesund, Giske og Sula (tidlegare Fjord1 Buss Møre). For denne produksjonen er det etter utløysing av opsjon inngått avtale som gjeld ut Atlantic Auto AS, Aukra Auto AS, Eide Buss AS, Veøy Buss AS og Sekken Næringspark har avtalar fram til og med I tillegg har fylkeskommunen opsjon på forlenging av avtalane med eitt år. For 2014 blir avtalane regulert etter SSB sin lastebilindeks, dvs. regulert for endring i løn, drivstoffpris, kapitalkostnader mm. Individuelt tilrettelagt skoleskyss Fram til 2012 har rutebilselskapa hatt ansvaret for tilrettelagt skoleskyss i sine konsesjonsområder, og kostnaden blei kompensert gjennom selskapa sine Side14

15 Side 10 driftsavtalar. Nettbuss fekk gjennom inngått rettsforlik dekt denne skyssen etter rekning frå 2012, og frå 2013 har alle selskapa avtale om at individuelt tilrettelagt skoleskyss vert godtgjort etter rekning. Totalt har selskapa fakturert 9 mill. kroner for denne skyssen i første halvår, og årskostnaden er berekna til 18,2 mill. kroner. Bakgrunn for kostnadsauke: Utdanningsavdelinga i Møre og Romsdal fylkeskommune har også dei siste åra sett ei markert auke i elevar med behov for spesialundervisning. Det er naturleg å drage parallellar mellom dette og ein auke i søknad om tilrettelagt skoleskyss. Talet på elevar med behov for tilrettelegging aukar, og ein får i dag fleire søkjarar med nye grupper diagnosar som nervøse lidingar, ME og lettare grad innan autisme spekteret enn tidlegare. Fleire av desse elevane har behov for fleksibel skoletid. I tillegg har truleg den generelle samfunnsutviklinga også ei rolle i dette bildet. Elevar ved vidaregåande skolar har fått større valfridom og reiser lenger, samkøyring kan ofte vere vanskeleg og dei enkelte skyssprisane har auka. Sjølv om ein arbeider for å få til gode og rasjonelle skyssordningar viser det seg at fleire faktorar gir ein samla kostnadsauke ved tilrettelagt skoleskyss dei siste åra. Endringar i rutetilbodet Her har Møre og Romsdal fylkeskommune valt å satse på utviklingsprosjekt i 2014 for å optimalisere rutetilbodet i fylket. Prosjekta er: 1) Garnes-prosjektet Nytt bussrutetilbod mellom Fosnavåg-Hareid med korrespondanse til/frå Volda/Ørsta og til/frå Årvik/Åheim. Prosjektet inneber stive ruteplanar også på hurtigbåtsambandet Hareid-Ålesund. Prosjektet reduserer dobbelkøyring mellom Garnes-Hareid, og innsparingane her vert nytta til å auke tal avgangar. Oppstart på nytt driftsopplegg er måndag 18. august. 2) Storfjord-prosjektet Prosjektet handlar om å redusere dobbelkøyring mellom Sjøholt og Ålesund. Her må ein i stor grad nytte TIMEkspressen slik at ein berre i rushtida og ved skuleskyss køyrer strekninga Sjøholt-Ålesund med egne bussar. Prosjektet inneber også at ein vurderer rutetidene på ferjene. Oppstart nytt driftsopplegg er måndag 18. august. 3) Skodje Moa-prosjektet I regionmøtet med Skodje kommune kom det fram eit klart behov for betre ruter mellom Skodje sentrum og Moa/Ålesund. Det er i dag eit dårleg og uoversiktleg rutetilbod til og frå Skodje sentrum. Nokre avgangar går via Dragsund og andre via Straumen og passasjerane veit ikkje kva retning bussen kjem. Fleire av avgangane går via Dragsund, noko som medfører lang framføringstid. Nytt opplegg betyr ruter Skodje sentrum-digernes med korrespondanse med TIMEkspressen til/frå Ålesund. Nytt driftsopplegg på plass frå 18. august. 4) Brattvåg- Ålesund prosjektet Mykje same tankegang som Skodje-prosjektet, på trafikksvake avgangar køyrer ikkje bussen til Ålesund sentrum, men snur på Moa. Prosjektet har gått parallelt med prosjektet på Skodje. Målet er å kunne redusere dobbelkøyring Moa-Ålesund. Oppstart 18. august. Side15

16 Side 11 Prosjekta Sula-Ålesund og på indre Nordmøre vert starta opp medio april og skal vere ferdige medio juni. Innspel til ruteendringsprosessen 2014: I samband med den årlige ruteendringsprosessen har kommunane i fylket sendt innspel om rutetilbodet i fylket. Av innspela kjem det fram at kommunane Aure, Halsa, Surnadal og Rindal er opptekne av tilbodet mot Sør-Trøndelag. Vanylven kommune er opptatt av sambandet til og frå ekspressrutene i Sogn og Fjordane og dei ønskjer også at kombinertruta mellom Stadtlandet og Ålesund blir oppretthalden. Rauma og Nordal kommunar er opptatt av at togbusstilbodet blir styrka. Molde kommune ønskjer eit betre pendlartilbod frå distrikta til byen og Smøla kommune ønskjer laurdagstilbod på begge sider av øya. Dimensjoneringsforskrifta for skuleskyss frå 1. juli 2013 Dimensjoneringsforskrifta har gjennom lovpålegg gitt høgare kvalitet på reisa for skoleelevar. For å fylle krava er det sett inn auka kapasitet på ulike strekningar som for eksempel Molde Midsund, Ålesund Vatne, Langevåg Moa, Solevåg Langevåg, i Ulstein kommune, i Valldal og på Harøya. So langt har vi ein årleg meirkostnad på 4 millionar kroner på slik køyring. Utvida rutetilbod i Ålesund og Giske: I 2013 var det reisande på bussane i anbodsområdet Ålesund, Giske og Sula. Dette var ein auke på 3,6 prosent frå året før. Det er sett inn auka kapasitet og fleire avgangar på strekninga Magerholm Blindheim Skarbøvik og Moa Ålesund sentrum. I tillegg er det frå hausten 2013 sett inn auka kapasitet på skoleruter. Møre og Romsdal Fylkeskommune har sett høge mål for kollektivbruken i Ålesund, og det er behov for ytterligare satsing om desse måla skal nåast. Takstar og trafikkinntekter Passasjertalet på bussane i fylket var om lag uendra frå 2012 til Inntektene frå ordinære reisande har trass dette minka med 4,3 %, totalt 7,2 millionar kroner. Dette kan forklarast med utvidinga i ungdomskortordninga. Ordninga vart frå januar 2013 utvida til å gjelde ungdom inntil 23 år, og prisen var uendra, 390 kroner frå 2012 til Totalt er det selt ungdomskort i første halvår. Dette er ein auke på kort, eller 22,5 prosent frå Møre og Romsdal Endring i % Talet på reisande ekskl. skoleskyss ,3 % Billettinntekter*) ,3 % Inntekt pr. reise 20,80 21,67-4,1 % *) Merverdiavgift og Off. betalt skoleskyss inngår ikkje i tala. I anbodsområdet Ålesund, Giske og Sula, der Møre og Romsdal fylkeskommune har inntektsansvaret gjekk talet reisande opp med 3,6 prosent, medan inntektene Side16

17 Side 12 minka med 3,8 prosent, totalt 2 millionar kroner. Svikten i inntekter kom her i første kvartal, medan det i dei tre siste kvartal har vore ein liten auke i inntektene. Billettkontroll For å sikre fylkeskommunen sine inntekter må det gjennomførast billettkontrollar. Billettkontroll skal ha førebyggande effekt for å sikre korrekt billettering. Det vil bli utarbeidd eit konkurransegrunnlag om kjøp av denne tenesta. Det er sett av kroner til dette føremålet i Økonomisk ramme Budsjettet for 2013 har ei ramme på 317 mill. kroner enda opp med eit årsforbruk på 336 mill. kroner, eller eit meirforbruk på 6 prosent. Viktige endringar som verkar inn på kostnader og inntekter: Endringar Antall km År for Beløp mill kr tilleggskjøp Kviven , Ålesund/Giske , Molde , Måløy , Sum ,4 Dette er rutetilbod som vart oppretta i 2012/2013 og som har konsekvensar for årets budsjett. Individuelt tilrettelagt skyss var tidlegare ein del av selskapa sin driftsavtale og utgjer for 2013 totalt 18,2 mill. kroner. Då samferdselavdelinga tok over denne skyssen frå utdanningsavdelinga vart ramma til samferdsel styrka med 1,5 mill. kroner. Veksten ut over framskriving har ikkje blitt kompensert. Auka godtgjersle til selskapa knytt til forlik om godtgjersle for restproduksjon. Denne auka har vore langt høgare enn årleg framskriving av rutebilramma. Forliket med Nettbuss medførte eit høgare tilskotsnivå til alle rutebilselskapa. Stor overgang frå enkeltbillettar til ungdomskort. Fylkestinget har ved fleire høve endra ungdomskortordninga til det betre for dei reisande. Auka bruk av periodekort har medført redusert sal av enkeltbillettar og dermed ein inntektssvikt for fylkeskommunen. Rutebilramma er styrka med 3,0 mill. kroner som følje av endringane. Innsparingstiltak Det er vist i framlegget at vi har ein ubalanse på 5 mill kroner på ramme 64. For å rette opp dette er det naudsynt både å sjå på potensialet for å auke inntektene og for å redusere kostnadene. Marknadstiltak For å betre betalingsløysingane til dei reisande vil fylkeskommunen i 2013/2014 innføre nye tekniske løysingar som nettbutikk, mobil-app, samt utskifting og nykjøp av betalingsterminalar. I den forbindelse vil vi også ha fokus på korleis vi kan tydeleggjere, forenkle og marknadsføre ulike billettprodukt på ein betre måte. Fylkeskommunen jobbar med å utvikle ein merkevarestrategi for kollektivtilbodet i fylket. Kollektivtrafikken i Møre og Romsdal fylkeskommune skal etter kvart Side17

18 Side 13 marknadsførast under namnet FRAM. I samband med strategiarbeidet vert det utvikla ein marknadsplan for å auke merksemda og kunnskapen om kollektivtilbodet. Marknadsarbeidet skal bidra til å auke talet på kollektivreisande som igjen vil auke inntektene våre. Døme på tiltak er: kampanjar, kinoreklame, annonsering, haldeplassprosjekt, takst- og sonearbeid, informasjonsprodukt til dei reisande og til sjåførane. For meir informasjon om marknadsarbeid, merkevarestrategi og døme på tiltak; sjå ramme 69 og 70. Produksjon Samferdselsavdelinga må med bakgrunn i kollektivstrategien gå gjennom heile produksjonen knytt til rutebil. Bussruter med låg trafikk og som ikkje er oppteken med skolekøyring på deler av traseen må leggjast ned eller eventuelt erstattast med bestillingstransport. Kollektivstrategien har også klare mål om å auke tilbodet på enkelte områder, men ut frå dei økonomiske realitetane må noko av tilbodet først sanerast før ein kan styrke tilbodet andre stader. Kollektivstrategien har eit resultatmål knytt til bestillingstransport: Nye bestillingsruter skal etablerast for å betre kollektivtilbodet i distrikta. Bussruter i områder med låg trafikkgrunnlag skal leggast ned eller gjerast om til bestillingstransport. For å oppretthalde dagens produksjon treng ein i 2014 ei ramme på 348 mill. kroner. Dette er ca. 22 mill. kroner meir enn rutebilramma for 2013 om den vert regna om til 2014 kroner. Avviket er tilsvarande dei tre siste år i økonomiplanperioden. Dette er ikkje råd å dekkje inn gjennom rutebilramma. Derfor må vi sjå heile samferdselsområdet under eitt. I Sak T-73/13 Økonomiplan med budsjett for 2014 vart det vedteke reduksjon i ramme 64 med kr ,- gjennom ulike produksjonstiltak i Dette vart vedtatt endra. Innstilt tilbod Kvivsvegen kr ,- Kombibuss Selje-Ålesund kr ,- Fritak for buss på Atlanterhavstunnelen ,- (kr ,- ekskl. pass.) I tillegg vart det i sak SA 1/2014 gjort vedtak på ytterleg effektivisering av produksjon 3,3 mill.kr i Dette var rutereduksjonar i samarbeid med operatørane i nettokontraktsområde. Desse vert gjennomført frå 1. mai med unntak av deler av Nettbuss sitt område. Her skal ein gjennom tingingar og utviklings-prosjekt ta siste innsparinga. Side18

19 Side 14 Vi fikk ikkje fritak for bompengar på Atlanterhavstunnelen, noko som fører med seg at samferdselsavdelinga må leite etter andre innsparingar for å balansere rutebilramma. Budsjett 2014 Spesifikasjon av budsjettpostane følgjer nedanfor. Framlegg til budsjett for 2014 for lokale bilruter (1000 kroner) Rekneskap 2013 Budsjett 2014 %-vis endring Godtgjersle til bussselskapa i fylket ,7 Fjord1 Nordfjord Ottadalen, godtgjersle ,5 Kompensasjon ungdomskort ,3 Bruttokontrakt, nettokostnad ,6 Individuelt tilrettelagt skoleskyss Tilleggsavtalar og andre avtalar ,7 Sum ,8 Vedteke budsjett T-73/13 og T-8/ Budsjettet for 2014 har eit meirforbruk på om lag 5 millionar kroner. Samferdselsavdelinga vil kome tilbake til forslag til løysingar under oppsummering av budsjettendringar. Det er behov for ytterlegare tilpassingar av produksjonen med tanke om vesentlig lågare budsjettramme i Side19

20 Side 15 Ramme 65 Fylkesvegferjedrifta Vedteke budsjett T-73/13 (i 1000 kroner): Ramme 65 Rekneskap Budsjett Fylkesvegferjedrifta Økonomiplan Budsjett Driftsutgifter Driftsinntekter Sum ramme Møre og Romsdal fylkeskommune har per i dag ansvaret for 21 av 26 ferjesamband i Møre og Romsdal (2 av sambanda er kommersielle og 3 samband er Staten sitt ansvar). Tabellen nedanfor syner trafikkmengde og utvikling frå 2012 til 2013: Samband i Møre og Romsdal PBE (A) 2012 PBE pr tur (B) 2012 Utnyttelses faktor 2012 Frekvens Kapasitet PBE (A) 2013 PBE pr tur (B) 2013 Utnyttelses faktor 2013 % endring PBE (A) Arasvika Hendset 135 3,2 11,5 % ,3 11,9 % 3,25 % Sæbø - Leknes - Standal - Trandal Skår 135 3,4 12,1 % ,8 10,1 % -16,09 % Molde Sekken 65 4,3 16,4 % ,4 16,8 % 2,36 % Festøya Hundeidvika 160 5,6 16,0 % ,2 14,8 % -7,85 % Småge - Orta - Finnøya - Sandøya- Ona 63 6,6 31,6 % ,1 33,7 % 6,78 % Brattvåg - Dryna- Fjørtofta Harøya ,3 29,3 % ,8 30,7 % 4,91 % Edøya Sandvika ,3 20,7 % ,9 21,9 % 5,91 % Larsnes-Åram-Voksa-Kvamsøya ,9 31,3 % ,9 34,1 % 9,04 % Kvanne- Røkkum ,2 31,0 % ,2 28,3 % -8,77 % Solholmen - Mordalsvågen ,4 21,9 % ,1 21,4 % -2,26 % Årvik Koparnes ,9 34,1 % ,4 29,8 % -12,67 % Eidsdal Linge ,6 34,9 % ,9 35,8 % 2,64 % Volda Lauvstad ,1 26,1 % ,5 29,1 % 11,24 % Stranda - Liabygda ,6 37,8 % ,3 36,8 % -2,44 % Haramsøya-Løvsøya-Skjeltene ,8 39,5 % ,5 38,5 % -2,47 % Seivika Tømmervåg ,6 24,4 % ,0 25,0 % 2,51 % Aukra Hollingsholmen ,7 20,7 % ,4 20,4 % -1,10 % Volda - Folkestad ,9 33,3 % ,8 25,1 % -24,66 % Ørsnes Magerholm ,6 28,2 % ,5 27,2 % -3,40 % Åfarnes Sølsnes ,2 33,5 % ,4 33,7 % 0,63 % Hareid Sulesund ,5 39,1 % ,8 38,6 % -1,29 % Tala er henta frå Ferjestatistikk for Møre og Romsdal 2012/2013. Bindingar i anbodskontraktar: Alle Møre og Romsdal fylkeskommune sine ferjesamband er drifta på grunnlag av anbodskontraktar i For tre av sambanda handterar samferdselsavdelinga kontraktsoppfølginga sjølve, ferjeseksjonen hos Statens vegvesen har kontraktsoppfølginga for dei resterande sambanda. Møre og Romsdal fylkeskommune har i samarbeid med ferjeseksjonen hos Statens vegvesen gjort ei framskriving etter reglane i anbodskontraktane. Side20

21 Side 16 I kontraktar som inngått etter 2008 er det innarbeidd at kostnader skal justerast etter eigne ferjeprisindeksar. Desse følgjer kostnadsindeks for nærsjø- og innenriksfart delindeks for ferjedrift. Andre kontraktar skal regulerast i samsvar med den prosentvise endringa i Statistisk sentralbyrå sin gjennomsnittlege konsumprisindeks frå basisår til vederlagsår. Det samla budsjettbehovet er inndelt i følgjande komponentar; 1. Anbodskontrakter 2. Tilleggskjøp 3. Kompensasjon og krav som følgje av endringar i lover og føresegner etter anbodsfrist 1. Anbodskontrakter Møre og Romsdal fylkeskommune vil frå 1. januar 2014 ha tre samband på bruttokontraktar medan dei resterande ferjekontraktane til fylket er nettokontraktar. Som tidligare nemnd vil bruttokontraktane bety at fylkeskommunen som oppdragsgivar vil ha inntektsansvaret, medan operatørane har ansvaret for kostnadene. For nettokontraktane kjem vederlaget fram av operatørane sine budsjetterte inntekter minus budsjetterte kostnader. Ved framskriving til 2014 kroner vil nettobeløpet bli justert i samsvar med gjeldande KPI/ferjeindeks og årleg endring i riksregulativet. Kontraktsbeløp for anbodskontraktane fordeler seg slik for dei ulike anbodspakkane: Pakke/Samband Inntekter Driftskostnader SUM Nordmørspakken 47,4 123,7 76,3 Rest romsdalspakken 42,7 51,9 9,2 Indre Sunnmøre 37,7 82,7 45,0 Ørsnes- Magerholm 74,4 65,3-9,0 Ytre Sunnmøre 122,5 144,3 21,8 Sølsnes- Åfarnes 42,2 81,7 39,5 Brattvåg- Harøy- Dryna 11,2 68,8 57,6 Volda- Folkestad 14,1 41,4 27,3 SUM 392,2 659,7 267,6 Side21

22 Side Tilleggskjøp Fleire av bindingane som er gjort tidlegare blir ført vidare, men det er nokre endringar som følgje av Fylkestingsvedtak T-98/11 Ytre Sunnmøre Årvik Koparnes; Rutejusteringar for å tilpasse tidleg flyavgang. Endringa gjeld første rundtur blir flytta fram med 15 min frå kl. 04:45 frå Årvik til kl. 04:30. Ordninga førast vidare. Hareid Sulesund; Større kapasitet i sambandet ved verkstadopphald på MF Tidefjord og MF Tidesund. Tilleggskjøpet er ei vidareføring av ordninga frå Romsdalspakken Følgjande ordningar førast vidare. Solholmen Mordalsvågen; ekstra rundtur natt til laurdag, måndag - fredag morgon. Solholmen - Mordalsvågen; pendlartur, måndag - fredag Aukra - Hollingsholm; ekstra rundtur natt til laurdag og søndag Venting TIMEkspress. Det er også ein dialog om beredskap på ruta Solholmen Mordalsvåg, men det er ikkje funne rom for det i budsjettet. Indre Sunnmøre Ordninga med rasferje er vidareført i Midtre Sunnmøre Det blir ein auke i kostnaden på Midtre Sunnmørepakken som følgje av vedtak i sak T-98/11 (Ferjerokaden) på 9,62 mill. kroner. Nordmørspakken I Nordmørspakken er det teke omsyn til ein auke i kostnaden som følgje av tilleggskjøp Forsterka beredskap med reservefartøy i ruta Seivika Tømmervåg Betring av rutetilbod samt kostnader ved mannskap på ruta Sandvika Edøya Flyferje på rutene Seivika Tømmervåg og Sandvika Edøya Gammal fylkesvegferjepakke Ingen endringar Generelt Det er kapasitetsutfordringar på fleire samband, men administrasjonen ser ikkje at det er rom i budsjettet til å kjøpe ekstra kapasitet i Utbyggingsplanane for Aasta Hansteen-feltet og gassledninga Polarled vart vedtatt av Stortinget 7.juni i år. Dette betyr ei ny, stor utbygging på Nyhamna i Aukra Side22

23 Side 18 kommune på om lag 15 milliardar som startar opp hausten 2013 og vil halde fram til Når denne omfattande utbygginga tar til i haust er det venta ein kraftig trafikkvekst over ferjesambandet Hollingsholm-Aukra. Utbygginga på Nyhamna vil klart føre med seg eit behov for auka ferjekapasitet i utbyggingsperioden, men fylkeskommunen har ikkje funne midlar til å finansiere eit utvida tilbod. Eit mogleg tiltak for å redusere talet på bilar, kan vere å ta bort passasjerbetaling og sikre inntektene ved auka betaling for køyretøy. Det er knytt ei viss usikkerhet til bindingane i anbodskontraktane. Hovudsakleg skuldast dette at det er usemje med operatørane om storleiken på kompensasjonen for auka rabattar i fleire anbodskontraktar. Det er også knytt ei viss usikkerhet til årlege billettinntekter på dei tre bruttokontaktane, der to av kontraktane starta 1. januar 2014 medan Volda Folkestad kontrakten starta 1.juli 2013 men er Staten ansvar fram til utbygginga på Hjartåberga er ferdig. Det er utrekna at bindingane i anbodskontraktane vil utgjere ein utbetaling på 380 mill. kroner for Kompensasjonar og krav I tillegg til bindingane i anbodskontraktane det er det forventa kostnader knytt til følgjande forhold i 2014: Kostnader til lærlingar Nox-avgift Auka CO2 - avgift Totalt er tilleggskjøpa berekna til 8,8 mill. kroner. Også her er det ei viss usikkerhet knytt til beløpet da kostnadene til dels er estimert. Norled har tatt ut stemning mot alle ferjefylke med omsyn på kompensasjon av auka rabattsats. Rettssaka er gjennomført men dom i saka er ikkje rettskraftig på noverande tidspunkt. Ut frå dette er det usikkert kva verknaden av auka rabattsatt på ferjekort. Med bakgrunn i at dette vart vedteke før forvaltingsreforma føreset Møre og Romsdal fylkeskommune at staten kompenserer for dei eventuelt auka kostnadane. I 2014 er det budsjettert med eit akontobeløp på om lag 26 million kroner for auka rabattsats. Side23

24 Side Økonomiske konsekvensar Dei neste åra i økonomiplanen viser følgjande netto kostnadstal basert på dagens produksjon (i 1000 kroner): Pakke/Samband Nye fylkesvegferjer Gamle fylkesvegferjer SUM Alle tal i tabellen er i 2014 kroner. Ut frå vedtekne rammer av Fylkestinget, vil det årleg vere bli eit meirforbruk på om lag million kroner på fylkesvegferjedrifta. For å tilpasse driftsnivå og rammenivå, må administrasjonen fremje endringar/kutt i tilbodet. Eit anna alternativ er at staten aukar overføringane til fylkesvegferjedrifta. I statsbudsjettet for 2012 vart det gjennomført endringar i fylkesfordelinga for tilskot til nye fylkesvegferjer (dvs. samband som vart overført til fylkeskommunane i samband med forvaltningsreforma i 2010). Hensikta vart opplyst å vere at departementet ville vurdere å gjere framlegg om endringar i fylkesfordelinga i 2012 som ein eingongsjustering og som skulle vidareførast inntil midlane skulle delast etter objektive kriterier. For dei fylka som på det tidspunktet hadde gunstige kontraktar førte dette til ein reduksjon i overføringane. Slik administrasjonen ser det, må rammeoverføringa på nytt vurderast etter 2 gongs anbodsutlysing. Som tabellen under viser, har Møre og Romsdal fylkeskommune sidan 2010 ikkje fått kompensert for dei reelle ferjetilskota. Sidan rammeoverføringa aukar med ordinær pris- og lønsvekst, medan nye anbodskontraktar aukar med over 40 % vil misforholdet bli større for kvart år som går. Tabellen under syner utviklinga. i mill. kroner Rammeoverføring frå staten (løpande prisar) Forbruk nye fylkesvegferjesamband Differanse For åra 2014 til 2017 er tala i 2014 kroner. Sidan trafikken veks - og truleg vil halde fram med det - på dei fleste ferjesamband, seier det seg sjølv at fylkeskommunane kjem i ein skvis dersom det Side24

25 Side 20 ikkje blir teke høgde for dette i framtidige rammeoverføringar. Dei fleste sambanda i Møre og Romsdal har i fleire år hatt ein større trafikkvekst enn det ordinære trafikkveksten på vegnettet elles. I anbodskontrakter med lang tidshorisont vil dette før eller seinare føre til kapasitetsproblem på sambanda. Dette har vi konkret opplevd på anbodssambanda Sykkylven Magerholm, Sølsnes Åfarnes og Hareid Sulasund. Dette er alle samband som vart anbodsutsett før fylkeskommunen overtok ansvaret frå 1. januar Trafikken på sambandet Sølsnes Åfarnes har auka med 64 % i perioden frå 2002 til Statens vegvesen har gjennomført ei trafikkanalyse som syner at trafikken vil auke med 18,5% i perioden 2012 til Vegvesenet rådde fylkeskommunen til å gå for ei 2 ferjeløysing i dette sambandet. Sidan vi ikkje fekk lovnader om auke i rammene til ferjedrift, gjekk vi derfor ut med 1 ferjeløysing med opsjon på 2 ferjeløysing. Frå 1. januar 2014 startar sambandet opp med 1 ferjeløysing. For Møre og Romsdal fylkeskommune vil det ikkje vere mogleg å auke kapasiteten på sambanda utan at dette blir kompensert i statlege rammeoverføringar. Det er ikkje rimeleg at Staten gjer justeringar på rammeoverføringar når fylkeskommunane har gevinstar som følgje av låge anbod, men ikkje tilsvarande når anboda går opp. Dette er heller ikkje i tråd med signala i NTP ( ). Vi vil tilrå at Staten utviklar ein ny ferjestandard (NTP standard) og at denne blir brukt som grunnlag i høve til vurdering av nivået for rammeoverføringa til det einskilde fylke. Gjennomgangen framanfor syner at Møre og Romsdal fylkeskommune kvart år brukar meir midlar til ferjedrift enn det vi får i rammeoverføring. Det er to hovudgrunnar til prisauken på anbodskontraktane. Konkurransesituasjonen Sidan det no er 4 rederi (ofte berre 2) som konkurrerer om oppdraga, og fleire av kontraktane går med underskot, har prisane gått mykje opp i 2 gangs anbod. Prisdrivande faktorar Også skjerpa krav til miljø, sikkerheit og HMS bidrar til auken i prisane. Eit døme her er brovaktsalarm som alle ferjer må installere etter nytt regelverk frå Sjøfartsdirektoratet. Mange ferjesamband har så sterk trafikkvekst at dagens tilbod ikkje vil ha naudsynt kapasitet i ein så lang periode som kontraktane varer. Dette betyr at fylkeskommunen må gjere tilleggskjøp i kontraktperioden. Volda - Folkestad Møre og Romsdalskommune får 28,8 mill. kroner i auka ramma frå staten for å drifte dette sambandet. Det er på same nivå som budsjettert nettokostnad på sambandet i Side25

26 Side 21 Framlegg til budsjett for 2014 for fylkesvegferjedrifta (i 1000 kroner) Ramme 65 Fylkesvegferjedrifta Nye fylkesvegferje Rekneskap Budsjett %-vis endring 38,5 Diverse justeringar kontraktar ,0 Periodisering kapitalkost Sølsnes- Åfarnes ,0 Sum budsjett nye fylkesvegferjeruter ,4 Gamle fylkesvegferjeruter 09, 32 og ,4 Sum budsjett ferje ,8 Vedteke budsjett T-73/ Ramme 66 Båtruter Vedteke budsjett T-73/13 (i 1000 kroner): Ramme 66 Rekneskap Budsjett Båtruter Økonomiplan Budsjett Driftsutgifter Driftsinntekter Sum ramme Nærare omtale av ramme 66 er gitt i økonomiplan/budsjett Norled AS Norled AS driv 4 hurtigbåtsamband i fylket: Hareid Valderøya Ålesund Langevåg Ålesund Ålesund Valderøy Hamnsund Lepsøy Haramsøy Fjørtoft Myklebust Molde Vestnes Vikebukt Alle sambanda inngår i ei 6-års anbodskontrakt frå januar For denne anbodskontrakten vedtok samferdselsutvalet i SA-101/12 å utløyse opsjon på inntil 2 år. Kontrakten går da fram til Side26

27 Side 22 Godtgjersla i avtalen med Norled blir regulert årleg med konsumprisindeksen oktober oktober året før. I tillegg kompenserast hamneavgifter med om lag 1,2 mill. kroner årleg. Det vert også kompensert kroner for inntektssvikt på verdikort. Denne avtalen gjeld frå 2011 til og med Det synes i denne samanheng til SA-22/ fikk ungdomskortet heva aldersgrense frå 20 til 22 år, noko som gir bortfall av inntekter rekna til om lag kroner. Norled AS får ein kompensasjonsavtale på kroner per år for tapte inntekter. Samferdselsutvalget vedtok i SA-6/13 og endre noe på hurtigbåt tilbodet i fylke. Hareidruta blei tilpassa dei nye direkte flyavgangane til og frå Amsterdam på kvardagar. Det styrka rutetilbodet frå Hareid til Ålesund i rushtida om morgonen førast vidare, medan turen frå Hamsund til Ålesund kl på skuledagar tas bort. Frå har Hamsundturen blitt utført av ein femte båt. Denne avtalen vart ikkje vurdert vidareført grunna høg meirkostnad og det lave talet på registrerte reisande. Det utvida og tilpassa tilbodet på Nordøyruta og Langevågruta frå SA-11/09 vart vidareført. Desse rokeringane kostar fylkeskommunen kroner pr. år. I same vedtaket blei det slutta å legge ned tilbodet på Romsdalsruta på laurdagar grunna det lave talet på registrerte reisand. Reduksjonen på Romsdalsruta gir ei årleg innsparing på million koner. I statsbudsjettet for 2014 blei CO2 avgifta for mineralolje auka til kroner 0,88/l. I samhøve med Norled AS anbodskontrakt kan operatør krevje forhandlingar når ein endring føre med seg ein betydelege meirkostnad. Norled AS har fremma krav på kroner som eit resultat av den auka CO2 avgifta. Det er teke omsyn til kravet i korrigert budsjett men Møre og Romsdal fylkeskommune har ikkje teke stilling til om kravet vert innfridd. Kystekspressen: Kystekspressen er hurtigbåtruta Kristiansund Trondheim med stoppestader i begge fylka. Kystekspressen starta i 1994 etter vedtak i begge fylkestinga. Fram til blei ruta drevet av Partrederiet Kystekspressen ANS og dette var ei nettokontrakt. I anledning ny kontrakt har det vært gjennomført ein anbodskonkurranse av AtB AS på vegne av Sør-Trøndelag fylkeskommune og Møre og Romsdal fylkeskommune. AtB er eit administrasjonsselskap for kollektivtrafikken i Sør-Trøndelag med ansvar for panlegging, kjøp og marknadsføring av kollektivtenester i Sør-Trøndelag fylkeskommune Side27

28 Side 23 Sør-Trøndelag fylkeskommune og Møre og Romsdal fylkeskommune har signert ein samarbeidsavtale kor kostandene vert fordelt etter kvar dei har oppstått. Fylka skal såleis ta kostnadene som er oppstått i eiget fylke. Frå 1.januar 2014 har vi ein brutto anbodskontrakt med Partrederiet Kystekspressen ANS. Inntektene fordelast såleis etter kvar dei har oppstått. Det er knytt ei vis usikkerheit til kor mykje inntekter Møre og Romsdal fylkeskommune vil få, da datagrunnlaget har vore mangelfullt. Men med utgangspunkt i dei tre første månadene i 2014 er det gjort berekningar som kan tyde på at dei årlege inntektene vert om lag 3 millionar lågare ein det ein budsjetterte med hausten Godtgjersla i avtalen blir årleg regulert frå 1. januar ut frå endring i Kostnadsindeksen for innanriks sjøfart tabell 1. Forsommaren 2013 blei Møre og Romsdal fylkeskommune gjort kjent med at Sør- Trøndelag fylkeskommune skulle bygge ny terminal for hurtigbåtar i Trondheim hamn. Det nye anlegget er eit resultat av at Trondheim kommune har utarbeida ein ny plan for Brattøra, der hurtigbåtterminalen har fått ein ny plassering. I denne samanhengen måtte det også byggast nytt tankanlegg. Det nye tankanlegget er eid av Sør-Trøndelag fylkeskommune. Tankanlegget som har vore i bruk fram til no har vært eid og drevet av FosenNamsos Sjø/Kystekspressen. Det har vore ein dialog mellom dei to fylkeskommunane samt Nord-Trøndelag fylkeskommune når det gjeld kostnadsfordelinga knyta til tankanlegget da Kystekspressen og Trondheim Vanvikan sambandet ikkje har andre anlegg til å tanke fartøya. I dialogen mellom dei tre fylkeskommunane har det vore diskutert kor mange år anlegget skal avskrivas over. Anlegget vil bli overføre til Trondheim kommune etter 40 år. Ei har blitt samde om ei løysing med ei lineær avskriving over 20 år kor Sør- Trøndelag fylkeskommune tar vidare risiko for anlegget etter år, som er den nye kontraktens lengde. Anlegget var meint å koste 20 millionar kroner men har no ein pris på 25 millionar kroner. Dette gir Møre og Romsdal fylkeskommune ein kostnad knytt til lineær avskriving på kroner i Møre og Romsdals fylkeskommune fikk i desember 2013 opplyst at AtB har budsjettert ei inntekt på 1,945 millionar kroner for oppfølging av anbodspakkane som Kystekspressen er ein del av. Dette betyr ein kostnad for Møre og Romsdal fylkeskommune på kroner for Fylkesrådmannen vil følgje opp denne utgifta og krevje dokumentasjon på at dette beløpet er brukt på kontrakten for Kystekspressen ved årets slutt. Mindre lokale båtruter Møre og Romsdal fylkeskommune yter i dag tilskot til i alt fire mindre lokale båtruter. Rutene er i hovudsak oppretta ut i frå beredskap/rasfare og lovpålagt skoleskyss. Det blir også ytt tilskot til Sundbåten i Kristiansund. Som tidlegare år legg vi også i år opp til ei endring i tilskotet tilsvarande utviklinga i Side28

29 Side 24 konsumprisindeksen, unntaket er for båtruta i Hjørundfjorden der operatør og Ørsta kommune har blitt samde om same pris som i Auken i budsjettet for 2014 utover konsumprisendringa skuldast tilskot til pendlarruta i Sande (sak Sa-50/13) og at det må etablerast skoleskyss for elev med bustad på Solskjelsøya i Aure kommune (krav ,- så langt ikkje innlagt i tabellen under). Søknad frå Kristiansund Kommunale Sundbåtvesen KF følgjer vedlagt. Oppsummering Med dei auka kostnaden for å drifte Kystekspressen i den nye bruttokontrakten samt kravet frå Norled om å få dekka den auka CO2 avgifta er det eit meirforbruk på om lag 3,8 million kroner for ramme 66. Framlegg til budsjett for 2014 for båtruter (beløp i 1000 kroner) Ramme 66 Rekneskap 2013 Budsjett 2014 %-vis endring Norled AS ,3 Kystekspressen ,9 Mindre lokale båtruter ,8 Sum ,4 Vedteke budsjett T-71/ Samferdselsavdelinga vil fram til møte i Samferdselsutvalget i september arbeide aktivt med å få verifisert endelig deling av kostnadar og inntekter knytt til Kystekspressen. Med bakgrunn i dette vert det lagt fram ei polisk sak der konsekvensane med forhandlingane vert handsama. Side29

30 Side 25 Ramme 67 Diverse skoleskyss Vedteke budsjett T-73/13 (i 1000 kroner): Ramme 67 Rekneskap Budsjett Skoleskyss Økonomiplan Budsjett Driftsutgifter Driftsinntekter Sum ramme Etter Opplæringslova har fylkeskommunen ansvar for fri skyss eller full skyssgodtgjersle for elevar i vidaregåande skole dersom veglengda mellom bustad og skole overstig 6 km. For funksjonshemma elevar og elevar som må nytte ferje/båt mellom bustad og skole gjeld skyssansvaret uavhengig av veglengda. Skyssansvaret gjeld dagleg skyss mellom bustad og skole/utplasseringsstad. Vi gjer merksam på at skoleskyssen som er budsjettert i denne ramma (67) dreier seg om skyss med ferje og hurtigbåt samt andre former for ekstrakjøp. Ordinær skoleskyss er budsjettert i ramme 64. For elevar som tek vidaregåande utdanning utanfor fylket (gjesteelevsgaranti / statlege kompetansesenter), er det sett av kroner til dagleg skyss og heimreiser. I ramma ligg det også heimreiser til internatelevar ved Tøndergård skole. Dette er reiser som ikkje er heimla i Opplæringslova, men som det gjennom fleire år har utvikla seg ein praksis på at samferdselsavdelinga betalar. Slik avtalen med rutebilselskapa i fylket er utforma når det gjeld skoleskyss vil kostnadar som oppstår som følgje av endringar i Lov og forskriftsverk, skyssreglementet etc. bli belasta fylkeskommunen. Eksempel på dette kan vere skyss som følgje av dimensjoneringsplikta (krav om seteplass/-belte). Vi har pr. i dag ikkje noko oversikt over kva kostnadar slike skyssar kan generere og gjer merksam på at vi ikkje har budsjettert med noko reservepost til slikt. Skoleskyss hurtigbåt/ferje Skoleskyss med ferje og hurtigbåt blir utført etter avtalar med selskapa Fjord 1 AS og Norled AS. Når det gjeld elevar i vidaregåande skole som reiser med Fjord 1 MRF sine ferjer blir det kvart år forhandla fram ein avtale basert på talet på elevar som blir skyssa, frå og med kalenderåret 2014 er det teikna tilsvarande avtale med Norled AS for elevar som reiser med ferje. Mange elevar i vidaregåande skole nyttar hurtigbåt for å kome seg til/frå skole. Hurtigbåtrutene i fylket blir i dag drifta av Norled AS. Møre og Romsdal Side30

31 Side 26 fylkeskommune har teikna eigen avtale med selskapet om skoleskyssen, denne varer ut kalenderåret Avtalen regulerast tilsvarande takstendringa i anbodskontrakten for hurtigbåtrutene. Det kan likevel takast med at godtgjersla for skoleskyssen kan bli gjenstand for forhandling dersom det skjer vesentlege endringar i talet på elevar som reiser med hurtigbåtane. Hausten 2012 vart det forhandla fram ein eigen avtale med Helse Møre og Romsdal HF om skyss av to grunnskoleelevar som har busett seg på ei øy i Sande kommune. Skyssen vert utført med ambulansebåten Ambu som er stasjonert på Kvamsøya. Økonomi: Det er knytt ein viss usikkerheit til kostnadsnivået på Annen lovpliktig skyss. Dette er ein rettigheitsbasert skyss og omfanget vil variere frå år til år. Framlegg til budsjett for 2014 for diverse skoleskyss (beløp i 1000 kroner) Ramme 67 Rekneskap 2013 Budsjett 2014 %-vis endring Fjord1 MRF AS / Norled AS ,6 Bompengeselskap Skoleskyss Norled AS Romsdalsfjorden ,5 Båtskyss Sande ,3 Annen lovpliktig skyss ,8 Post for usikkerhet Sum ,4 Vedteke budsjett T-73/ Side31

32 Side 27 Ramme 68 TT-ordninga Vedteke budsjett T-73/13 (i 1000 kroner): Ramme 68 Rekneskap Budsjett TT-ordninga Økonomiplan Budsjett Driftsutgifter Driftsinntekter Sum ramme Transporttenesta er eit tilbod om dør til dør transport for personar som grunna si rørslehemming ikkje kan, eller har vesentlege vanskar med, å reise kollektivt. Det er hovudsakleg drosjenæringa som utfører transporttenesta. Transporttenesta ligg i eit grenseland mellom sosial- og samferdselspolitikk. Samferdselsavdelinga administrerer transporttenesta, men kommunane godkjenner brukarane. Dei gjeldande TT-retningslinene i vårt fylke er frå 1. november Fordeling av reisestøtte skjer ved at alle TT-brukarane får eit kronebeløp satt inn på sitt elektroniske TT-kort 2 gonger per år (1. januar og 1. juli). Størrelsen på reisestøtta vert definert ut i frå avstand til kommunesenter og om det er behov for spesialtilpassa drosje pga. rullestolbruk. I tillegg kan TT-brukarar under 67 år etterspørje meir reisestøtte, men det har ikkje vore budsjettdekning for slik ekstratildeling sidan våren Anbefaling ramme 68 Vi er no inne i ein omfattande prosjektperiode (sjå nærmare omtale av dei ulike prosjekta nedanfor), med endring av TT-retningslinene, vidareføring av TT-forsøket, utvikling av bestillingstransportar, her under samarbeid med Helse Midt-Norge og drosjenæringa. Når vi no ser at både TT-transportkostnadene aukar, samt at TT er eit naturleg samleområde for alle dei ulike endringane vi er i gong med, er det grunn til å vurdere auke i budsjettramma på TT-området. Vi viser i den samanheng til samrøystes vedtak i Fylkesutvalget av : «Møre og Romsdal fylkeskommune vedtek Handlingsprogram Samferdsel 2014 med følgjande endringar: Kapittel 5 kollektivtransport, resultatmål 1, innsatsområde 1 - tillegg siste punkt (jfr samrøystes vedtak i sak SA-55/13): Innarbeide tilstrekkeleg finansiering av TT-ordninga til at årleg beløp gjenspeglar bruken av TT-midlar i framlegg til fylkesbudsjett for 2015.» Prosjekt evaluering og endring av TT-ordninga Som kjent har vi frå 1. juli 2013 tatt i bruk fullelektronisk løysing på TT-området, og det er Rogaland Taxi AS som er vår leverandør. Vi ser stor nytte av den elektroniske løysinga, sjølv om det pga. den sterke reduksjonen i tildelt reisestøtte hausten 2013 har ført til forseinkingar både når det gjeld produksjon av reell statistikk, endring av TT-retningslinene og frigjering av ressursar på Samferdselsavdelinga. Side32

33 Side 28 Endringsarbeidet med TT-retningslinene er i gong, og det vart mellom anna arrangert workshop med Rådet for likestilling av funksjonshemma, Eldrerådet, Ungdomspanelet, samt brukerorganisasjonane i slutten av april Plana er å sluttføre arbeidet med nye retningsliner i løpet av hausten Men sidan dette arbeidet heng tett saman med prosjekt utvikling av bestillingstransportløysingar, så er det vanskeleg å kome med ei nøyaktig tidsangiving for når vi kan praktisere eit nytt TT-reglement i vårt fylke. Prosjekt utvikling av bestillingstransportløysingar Det er satt saman ei tverrfagleg prosjektgruppe på Samferdselsavdelinga, som skal sørgje for at vi har ei heilheitleg tilnærming når vi ser på moglegheitene for utvikling av bestillingstransportløysingar i vårt fylke. Gruppa arbeider mellom anna med å identifisere ordinære bussruter som kan/bør erstattast av bestillingstransport, ser på kva endringar av TT-ordninga og Trygt heim ordninga det vil vere hensiktsmessig å gjere, vurderer korleis skoleskyss, og særleg tilrettelagt skoleskyss best kan utføres, vurderer samarbeid med Helse Midt- Norge, lokalt HF og pasientreise, og har i denne samanheng særleg fokus på korleis vi skal oppretthalde ei levedyktig distriktsdrosjenæring. Vi har søkt om KID-midler , og ventar svar på søknaden i løpet av april månad. TT-forsøket eit meir aktivt liv for dei med tyngre funksjonshemmingarprosjekt 1389 I april 2012 vart Møre og Romsdal, saman med Nord-Trøndelag og Østfold, plukka ut av Samferdselsdepartementet til å delta i eit forsøk som har som mål å gje TT-brukarar med tyngst funksjonshemming eit meir aktivt liv. Vi har valt å gje rullestolbrukarar og blinde/sterkt synshemma dette tilbodet i følgjande kommunar: Averøy, Surnadal, Rauma, Ålesund, Vestnes, Ørsta, Volda, Kristiansund og Molde. Vi har om lag 150 personar med i forsøket til ei kvar tid. Forsøket skulle opprinneleg verte avslutta 1. april 2014, men i desember 2013 avgjorde Samferdselsdepartementet at forsøket skulle vidareførast ut Samferdselsdepartementet har på bakgrunn av vår statusrapport av 7. februar 2014, innvilga støtte til gjennomføring av forsøket ut 2014 med kr mill. I tillegg får vi behalde mindreforbruket i forsøket frå 2013, som var på kr mill Vi var allereie godt i gong med evaluering av forsøket då det vart kjent at det skulle vidareførast. Evalueringsrapporten frå PriceWaterhouseCoopers vart ferdigstilt i april. Side33

34 Side 29 Tabell: Transportutgifter i TT-forsøket 2013, alle beløp er inkl. mva Vår Januar Februar Mars April Mai Juni Transportutgifter vår Haust Juli August September Oktober November Desember Transportutgifter haust Transportutgifter heile Framlegg til budsjett for 2014 for TT-ordninga (beløp i 1000 kroner) Ramme 68 Rekneskap 2013 Budsjett 2014 %-vis endring TT-ordninga ,9 Sum ramme ,9 Vedteke budsjett T-73/ Side34

35 Side 30 Ramme 69 Diverse samferdselsformål Vedteke budsjett T-73/13 (i 1000 kroner): Ramme 69 Rekneskap Budsjett Div. samferdselsformål Økonomiplan Budsjett Driftsutgifter Driftsinntekter Sum ramme Terminalar og ilandstigningsanlegg Utviklinga av dei fleste av terminalane skal skje med basis i sjølvstendige terminalselskap. Fylkeskommunen sitt engasjement skal styrast og administrerast direkte av samferdselsavdelinga gjennom langsiktige og forpliktande utviklings- /driftsavtaler med terminalselskapa. Det er likevel i framtida aktuelt med kjøp av dei største terminalane. I 2013 har vi hatt avtalar om drift av følgjande terminalar: Trafikkterminalen Ålesund og Moa Venterom Sjøholt Trafikkterminalen Molde Trafikkterminalen Kristiansund Trafikkterminalen Sunndalsøra Hurtigbåtkaier Romsdalsfjorden Trafikkterminalen Ytterland Trafikkterminalen Hareid Åndalsnes Skysstasjon Trafikkterminalen Surnadal Hurtigbåtkaia Skateflua Det er ikkje venta store endringar i terminalstrukturen dei komande åra. Samla utgjer desse avtalane om lag 12,6 mill. kroner for Forhandlingar om nye terminalavtalar er krevjande og det medfører ofte ein kostnadsauke for fylkeskommunen. Det er byterminalane som medfører størst auke. Fylkeskommunen legg til grunn kostnadsdekning i nye avtaler. I tillegg til terminalane og ilandstigningsanlegga nemnt over kjem ei rekke tilsvarande anlegg kor avtalane blir administrert av Statens vegvesen (desse blir dekt over ramme 70 gjennom tildeling til Statens vegvesen). Amfi har no kjøpt opp Moaterminalen Holding AS og Møre og Romsdal fylkeskommune har kjøpt Trafikkterminalen Kristiansund AS. Det er forventa redusert tilskotsnivå på desse to terminalane og det er lagt inn eit innsparingsmål på 1,5 million kroner. Det er innarbeidd eit beløp på 11,1 mill. kroner i budsjettet for i Side35

36 Side 31 Tilskot til Trafikanten Møre og Romsdal AS Fylkesutvalet vedtok i sak U-114/05 A at Trafikanten Møre og Romsdal AS skulle organiserast som eit fylkeskommunalt aksjeselskap. Fylkeskommunen er einaste eigar. TMR AS fikk frå 2010 ein del nye oppgåver. Selskapet har fått ansvaret for å drifte det nye billetteringssystemet med mellom anna det datatekniske ansvaret, sørvis mot passasjerar og ruteselskap og overordna administrasjon av maskinparken. Det er no i full drift. Det er i budsjettet gjort framlegg om eit ordinært årleg driftstilskot til TMR AS på 6,4 mill. kroner. I dette beløpet ligg same driftstilskott som tidligare år, men med tillegg for auka kostnader knytt til drift av elektronisk billetteringssystem og drift av sanntidsinformasjon. I all hovudsak vil dette dreie seg om lønskostnader. I samband med omorganisering av Trafikanten til kundesenter for Fram, vil samferdselsavdelinga få ein del meirkostnadar i storleiken til kroner. Dette er kostnadar knytt til ny leigeavtale, software, og omorganiseringsprosess. Drift av elektronisk billetteringssystem TMR AS har ansvaret for å drifte det nye billetteringssystemet med mellom anna det datatekniske ansvaret, sørvis mot passasjerar og ruteselskap og overordna administrasjon av maskinparken. Direkte kostnader for systemet, som til dømes lisenskostnader, kommunikasjonskostnader, vedlikehaldskostnader, konsulentkostnader mv. blir dekt direkte over ramme 69. Når det elektroniske billetteringssystemet no er innført, vil denne kostnaden måtte dekkjast av fylkeskommunen direkte. Det er sett av 6 mill. kroner til formålet i budsjettframlegget for Drift av system for sanntids- og publikumsinformasjon Kaiene i Kristiansund, Molde, Ålesund, Hareid, Valderøy, Haramsøya og Edøya har monitorar med vising av ruteinformasjon i sanntid. Driftskostnadane er knytt til vedlikehald, brukarstøtte, ASP-avtale og GPRS. I tillegg er det sanntidsinformasjon på TIMEkspressen. Det er sett av 1,0 mill. kroner til drift av sanntidssystem og ruteplanlegging i 2014 og komande år. I tillegg kjem kostnader til drift av system for publikumsinformasjon (søkemotor mv.) på om lag 0,5 mill. kroner per år. Heim for ein 50-lapp Trygt heim for ein 50-lapp er eit trafikktryggingstiltak retta inn i mot ungdomsgruppa for å hindre helgeulykker og for å gje ungdom i distrikta eit «minste» transporttilbod. Ordninga kom i gang i Samferdselsutvalet vedtok i sak Sa-63/04 A at alle kommunar som søkte skulle få innført denne ordninga, men Side36

37 Side 32 ordninga gjeld likevel ikkje i kommunar med nattbuss. Turane blir køyrde langs faste ruter, til faste tider og må tingast på førehand. Ved utgangen av 2013 har 28 kommunar har innført ordninga, i alt nytta 3294 ungdommar seg av tilbodet i 2013 noko som er ei auke i bruken på 13 % i høve året før. På bakgrunn av denne store veksten auka Fylkestinget i Møre og Romsdal ramma for ordninga med kr ,- (sak T-73/13) Det er foreslått sett av kr ,- til ordninga i Kompensasjon ungdomskort For bilrutene er inntektsverknaden av ungdomskort innarbeidd i avtalen med selskapa. Det same gjeld 40 prosent rabatt på periodekort (månadskort) for studentar og skoleelevar. For fylkesvegferjerutene har vi avtale med Fjord1 og med Norled AS. For 2014 foreslår vi at det blir sett av 3,5 mill. kroner for kompensasjon av ungdomskortordninga. Felles rutehefte for sjøgåande transport Kostnadene for 2013 for Fellesrutehefte sjøgåande transport var på om lag kr ). Frå og med 2010 tok samferdselsavdelinga ein større del av kostnadene knytt til trykking/distribusjon, i og med at avdelinga har ansvaret for dei fleste ferjesambanda i fylket. Sjølv med berre 4 samband, går høvesvis 1/3 av trafikken på stamvegferjene, og 2/3 på fylkesvegferjene. Samferdselsavdelinga ser det som naturlig at fylkeskommunen dekker tilsvarande del av kostnadene til nytt felles rutehefte for sjøgåande transport. Fjord 1 har frå 2012 kutta ut å produsere eit eige rutehefte for ferjerutene i fylket, og fylkeskommunen har fått eit auka opplag på Fellesrutehefte for sjøgåande transport. Samferdselsavdelinga gjer framlegg om å sette av kroner til dette føremålet for Marknadsarbeid Marknadsføring av kollektivtransportsystemet og relevant informasjon til kundar i Møre og Romsdal er blant grunnpilarane for å tiltrekke nye kundar til kollektivtransporten. Møre og Romsdal fylkeskommune må derfor ha eit bevisst og aktivt forhold til å yte best mogleg informasjon til kundane ved å profilere kollektivtransporten, drive ein aktiv marknadsføring av kollektivtilbodet og ha ein lett tilgjengeleg trafikantinformasjon. I samband med overgang til bruttokontraktar på buss, er det eit stort inntektspotensial ved god marknadsføring av tilbodet. Fylkeskommunen må derfor løyve pengar til å auke marknadsarbeidet for å sikre vekst i billettinntektene. Pengane skal nyttast til ein rammeavtale for grafiske, reklame, marknad og kommunikasjonstenester. Det er sett av 1,6 mill. kroner til dette føremålet i Merkevare Ved overgangen til bruttokontraktar treng Møre og Romsdal fylkeskommune ein merkevarestrategi som skal vere rettleiande for marknadskommunikasjonen av kollektivtilbodet i fylket. Merkevarestrategien har som føremål å støtte oppunder kjerneområda til samferdselsavdelinga og skal sikre at Møre og Romsdal Side37

38 Side 33 fylkeskommune arbeider einheitleg og heilheitleg, og byggjer ein sterk merkevare med ein tydeleg posisjon. Våren 2013 inngikk fylkeskommunen kontrakt med kommunikasjonsbyrået Gambit Hill + Knowlton. Oppdraget går ut på å i samarbeid med fylkeskommunen å utvikle ein merkevarestrategi, visuell identitet og eit namn som kan verke samlande for kollektivtilbodet i fylket, som posisjonerer, differensierer og tydeleggjer kollektivtilbodet for marknaden. Gjennom arbeidet vil det også bli utarbeidet ein marknadsplan. Formålet med marknadsplanen er å få eit felles og langsiktig styringsverktøy for korleis Møre og Romsdal fylkeskommune skal auke sine inntekter gjennom noverande og nye kundar i takt med vekst i talet på reiser. I samband med at marknadsplanen skal setjast ut i live, må Møre og Romsdal fylkeskommune rekne med auka kostnader knytt til annonsering, foliering av bussar og ferjer, kinoreklame etc. Det er sett av 1,0 mill. kroner til dette føremålet i Kollektivtransport i distrikta (KID) Møre og Romsdal fylkeskommune skal sende inn søknad til KID prosjekt (lokal eigendel på 50 %) for 2014 til Samferdselsdepartementet, med mellom anna følgjande prosjekt: Prosjekt: Prosjekt starta Eigendel kommune 2014 Eigendel fylkeskommune 2014 Møre og Romsdal fylkeskommune 2014 Kr Bestillingstransport Herøy kommune 2011 Kr Bestillingstransport Halsa kommune 2011 Kr Kr Bestillingstransport Aure kommune 2013 Kr Bestillingstransport Tingvoll kommune 2013 Kr I kollektivstrategien til Møre og Romsdal fylkeskommune for perioden har ein under kapitellet bestillingstransport stilt krav om at «Bestillingstransport må samordnast med andre offentleg betalte transportar som til dømes tilpassa skoleskyss, TT-transport med meir». I samband med dette har fylkeskommunen etablert ei prosjektgruppe med avdelingsleiing som styringsgruppe. Prosjektgruppa skal gjennomføre eit prosjekt «Utvikling av bestillingstransport og samordning av ulike offentleg betalte transportar». Prosjektet er i startfasen bygd på eit samarbeid med 4 kommunar (Herøy, Halsa, Aure og Tingvoll), som allereie har sine KIDprosjekt. Målet er å samordne prosjekta både innanfor drift og marknad/informasjon. Seinare vil fleire kommunar bli involvert. 14. februar 2014 sendte Møre og Romsdal fylkeskommune søknad om tildeling av KID-midlar for 2014 til Samferdselsdepartementet. Dette blei lagt fram for Samferdselsutvalet 5. mars Kvart prosjekt må ha ein lokal eigendel på minimum 50 prosent. Møre og Romsdal fylkeskommune sin eigenandel i prosjektet er finansiert med lønsmidlar frå andre rammar. Garnes-prosjektet Møre og Romsdal fylkeskommune er også involvert i Garnes-prosjektet i Ulstein kommune der ein har starta byggjearbeidet for ein bussoppstillingsplass knytt til ei ny rundkjøring i krysset mellom fv61 og fv653. Fylkeskommunen har tidlegare satt av ein eigendel på kroner i samband med KID midlar til prosjektet. Dette Side38

39 Side 34 er planleggingsmidlar for infrastrukturen og rutene i området, samt informasjon til brukargrupper. Til sjølve byggeprosjektet har Møre og Romsdal fylkeskommune fått tilsegn om 6,6 mill. kroner i BRA midlar frå Statens vegvesen for Lokal eigendel må vere minst 25 prosent av totalkostnad. BRA midlar er mellom anna midlar som kan nyttast til ombygging av infrastruktur. Prosjektet har ein totalkostnad kr. 29,0 mill. jf. anbodskontrakt. Prosjektet vart utsett omlag 1 år grunna at prosjektet vart klaga inn til Fylkesmannen av bebuarar i området. Dette skyldast at dei krev undergang frå eigedommane til den nye bussoppstillingsplassen, noko prosjektet ikkje har midlar til. Fylkesmannen har handsama saka i oktober/november 2012 kor klagen ikkje vart tatt til følgje. Arbeidet med prosjektet har som tidlegare nemnd kome i gang igjen, og bussoppstillingsplassen er planlagt å stå ferdig til skolestart hausten 2014 og rundkjøringa noko seinare den hausten. Det er sett av kroner til desse KID-prosjekta i Tilskot Interoperabilitetstjenester AS Det blir arbeidd med å samle alle fylkeskommunane under en felles plattform rundt innsamling og vidareformidling av trasaksjoner og andre elektroniske data frå billetteringssystem. Det er vedteke at MRFK skal delta i Interoperabilitetstenester AS. Med bakgrunn i dette foreslår vi å sette av kroner til dette føremålet i Konsulenthonorar Auka kompleksitet på samferdselsområdet føre med seg større behov for å leige inn eksterne konsulentar. Det settast av kroner til dette føremålet i Kontraktforvalting: Samferdselsavdeling set av kroner for å handtere usikre punkt i løypande kontraktar. Midlane kan bli nytta til dekkje meirforbruk på andre rammar. Side39

40 Side 35 Framlegg til budsjett for 2014 for div. samferdselsformål (beløp i 1000 kroner) Ramme 69 Budsjett 2013 Budsjett 2014 %-vis endring Terminalar og ilandstigningsanlegg ,6 Trafikanten ,3 Heim for ein 50-lapp ,2 Kompensasjon ungdomskort ,5 Felles rutehefte for sjøgåande transport Drift av elektronisk billetteringssystem Drift av sanntids- og publikumsinfo ,7 KID-prosjekt, eigenandel ,7 Kontrakthandtering ,0 Haldeplassprosjektet Billettkontroll ,0 Marknadsarbeid Merkevare ,0 Tilskot IO AS ,0 Rutebilhistorisk forrening ,0 Innleige konsulentar Til disp adm ,0 Til disp sa-utvalet * - Sum ramme ,3 Vedteke budsjett T-73/ Side40

41 Side 36 Ramme 70 fylkesvegar Vedteke budsjett T-71/12 (i 1000 kroner): Ramme 70 Rekneskap Budsjett Fylkesvegar Økonomiplan Budsjett Driftsutgifter Driftsinntekter Sum ramme Det vises til Økonomiplan for 2014 til Jfr. statens vegvesen er det ikkje komme fram nye moment sidan saka vart handsama i Fylkestinget. Framlegg til budsjett for 2014 for fylkesvegar (beløp i 1000 kroner) Ramme 70 Rekneskap 2013 Budsjett 2014 %-vis endring Strømutgifter (bindingar) ,0 Driftskontraktar, anna kontraktsarbeid, opprydding ras (bindingar) ,3 Bru- og ferjekaivedlikehald (bindingar) ,4 Dekkelegging og vegoppmerking ,4 Trafikktryggleiksmidlar (50/50-post) ,0 Planmidlar til store vegprosjekt FTU ,6 Sum ramme ,3 Side41

42 Side 37 Oppsummering budsjettendringar Oversikt over forslag til budsjettjusteringar (beløp 1000 kroner) Ramme/teneste Vedteke budsjett Forslag til justert budsjett Endringar 63 Samferdselsavdelinga Lokale bilruter Fylkesvegferjer Båtruter Diverse skoleskyss TT-ordninga Div. samferdselsformål Fylkesvegar Samferdselstenester totalt Gjennomgangen viser at det er meirforbruk på ramme 64 Lokale bilruter og ramme 66 Båtruter. Ramme 65 viser eit tilsvarande mindreforbruk. Då det framleis er noko usikkerheit knytt til desse tre rammene, ønskjer administrasjonen at det ikkje foretas endringar mellom rammene på noverande tidspunkt. Strukturgjennomgang av heile tenestetilbodet på samferdsel: Sjølv om årets prognose viser at forbruk vil vere innanfor tildelt totalramme, er det behov ein omfattande strukturgjennomgang av alle samferdselrammene for å balansere budsjettet i resten av økonomiplanperioden. Administrasjonen meiner derfor at det er nødvendig med kartlegging av endring i marknadsbehov både når det gjeld buss, båt og ferje. På fleire områder kan de synast at vi har for høg tenesteproduksjon i forhold til marknadsgrunnlaget. Det vil derfor vere naudsynt å leggje ned rutetilbod. På sjøsida kan det vere aktuelt å redusere tal ruteavgangar og opningstider. Også på sjøsida må tilbod leggjast ned om ikkje ramma vert styrka. Investeringsnivå Driftsrammene for kollektivtenester og drift vedlikehald veg er for låge i høve utrekna behov. Anboda, som har vore ute i seinare tid, har vist at prisane har gått monaleg opp, medan rammeoverføringa stort sett held seg til normal prisstiging. Over år blir desse avvika synlege. Dette betyr, slik administrasjonen ser det, at av dei totale midlane til drift og investering, må ein større del av midlane gå til drift i framtida. Side42

43 Side 38 Forslag til vedtak 1. Samferdselsutvalet vedtek følgjande budsjettrammar for 2014 (beløp i 1000 kroner) Ramme/teneste Busjett Samferdselsavdelinga Lokale bilruter Fylkesvegferjer Båtruter Diverse skoleskyss TT-ordninga Div. samferdselsformål* Fylkesvegar Samferdselstenester totalt Samferdselsutvalet vedtek følgjande bruk av midlande budsjettert på ramme 64 Lokale bilruter Samferdselsutvalet løver ein godtgjersle etter avtalen med rutebilselskapa slik det er vist i tabell under utvalsramma i saksframlegget. Samferdselsutvalet løyver kr ,- i godtgjersle til Nettbuss Nordfjord-Ottadalen AS for produksjon som blir utført i Møre og Romsdal for Administrasjonen får fullmakt til å teikne avtale med selskapet innanfor denne ramma. Samferdselsutvalet løyver kroner til Nettbuss Nordfjord-Ottadalen AS og kroner til Firda Billag AS for reiser med ungdomskort i Administrasjonen får fullmakt til å teikne avtale med selskapa innanfor denne ramma. Samferdselsutvalet løyver kroner til å handtere endringar i krav og føresetnader, og vidareføre mindre tilleggsavtalar inngått tidligare år (kjøp av tilleggsproduksjon). Samferdselsutvalet ber administrasjonen å oppretthalde arbeidet for fritak for buss på riksvegferjer og Atlanterhavstunnelen. 3. Samferdselsutvalet vedtek følgjande bruk av midlande budsjettert på ramme 65 Fylkesvegferjedrifta Samferdselsutvalet løyver kroner for å dekkje bindingar anbodskontraktar for 2014 slik det er vist i saksframlegget under utvalsramma. Samferdselsutvalet løyver kroner for å dekkje øvrige kostnader knytt til fylkesvegferjedrifta slik det er vist i saksframlegget under utvalsramma. Side43

44 Side Samferdselsutvalet vedtek følgjande bruk av midlande budsjettert på ramme 66 Båtruter Samferdselsutvalet løyver ein godtgjersle til Norled AS på dei avtalar som er inngått slik det er vist i tabell under utvalsramma i saksframlegget inklusiv kompensasjon ungdomskort, kompensasjon verdikort, og hamneavgifter. Samferdselsutvalet løyver ein godtgjersle til Kystekspressen på dei avtalar som er inngått slik det er vist i tabell under utvalsramma i saksframlegget. Samferdselsutvalet løyver kroner til mindre lokale båtruter og gir administrasjonen fullmakt til å inngå / følgje opp avtalar innanfor denne ramma. Samferdselsutvalet ber om å få framlagt ei sak når endeleg nivå på bruttokontrakten Kystekspressen er klarlagt. 5. Samferdselsutvalet vedtek følgjande bruk av midlande budsjettert på ramme 67 Diverse skoleskyss Samferdselsutvalet løyver ein midlar til skoleskyss slik det er vist i tabell under utvalsramma i saksframlegget og gir administrasjonen fullmakt til å inngå / følgje opp avtalar innanfor den økonomiske ramma til dei ulike formåla. 6. Samferdselsutvalet vedtek følgjande bruk av midlande budsjettert på ramme 69 Diverse samferdselsformål Samferdselsutvalet løyver ein midlar til diverse samferdselsformål slik det er vist i tabell under utvalsramma i saksframlegget og gir administrasjonen fullmakt til å inngå / følgje opp avtalar innanfor den økonomiske ramma til dei ulike formåla. 7. Samferdselsutvalet vedtek følgjande bruk av midlande budsjettert på ramme 70 Fylkesvegar Samferdselsutvalet løyver ein midlar til vegformål slik det er vist i tabell under utvalsramma i saksframlegget og gir administrasjonen fullmakt til å disponere midlane til vedlikehaldsformål på fylkesvegane gjennom tildeling til Statens vegvesen. 8. Samferdselsutvalet ber administrasjonen om å leggje fram ei prinsippsak med omsyn på å korleis samferdselsområdet kan tilpasse produksjonen til etterspørsel, og korleis produksjonen må effektiviserast for å halde vedtekne budsjettrammar. Arild Fuglseth samferdselssjef Side44

45 Møre og Romsdal Fylkeskommune Samferdselsavdelinga v/geir Olsen Kristiansund, SØKNAD OM TILSKUDD TIL DRIFT AV SUNDBÅTEN FOR 2014 Generelt om driften Foretaket har ett fartøy i fast rute i havnebassenget i Kristiansund og disponerer to båter MS Angvik og MS Rapp. I 2012 overtok selskapet driftsansvaret for Framnæs, som primært benyttes i chartertrafikk men også noe rutekjøring. Foretaket har ansatt 3 årsverk, 2 førere og daglig leder. Vikarer er også knyttet til selskapet. Passasjerantallet for 2013 forventes å bli ca , hvilket representere en økning på ca passasjerer i forhold til Rutetilbudet i 2013 har vært fra kl på hverdager og lørdager kl Søndagskjøring har vært gjennomført fra mai til oktober. Ruta gikk fra kl og er det eneste bynære kollektivtilbudet i den perioden. Antall reisende på søndagsruta i 2013 var 3041 ( ) passasjerer, hvilket er en nedgang i forhold til Sundbåtpassasjeren representerer et bredt spekter av befolkningen. Fra pendlere, barn- og unge, familier med barnevogn og syklende. Eldre med bl.a. gåstol er også hyppige brukere. Både barnevogn og sykkel går gratis om bord. Familier med barnevogn, rulle- og gåstolbrukere opplever det svært praktisk å benytte sundbåten fremfor buss. Våre anløp og båter har universell utforming. Framnæs er under utbedring for å kunne tilfredsstille krav til å være en rutegående passasjerbåt. Havneområdet er fortsatt under utvikling hvilket er positivt for sundbåttrafikken. Ordningen med miljøkort/kollektivkortet har vært videreført i Miljøkortet kjøpes på bybussene og kortet kan benyttes om bord på Sundbåten. I 2012 fikk KkS driftstilskudd fra Kristiansund Kommune og M & R Fylkeskommune på henholdsvis kr ,- og kr ,-. Driftsåret 2013 forventes å gå med et lite underskudd som må dekkes inn i neste års budsjett. Utvikling I 2014 står selskapet overfor store utfordringer. Vår bevilgning fra Kristiansund kommune vil fortsatt være , men tar ikke høyde for økte kostnader som selskapet er påført de siste årene. Dette medfører at vi må redusere søndagstilbudet alternativt avvikle det helt. Det vil også bli krevende å opprettholde tilbudet med miljøkort. Løsningen med miljøkort er for passasjerene en god løsning, men for oss blir det svært krevende økonomisk. Vi håper derfor at Fylkeskommunens bidrag kan økes slik at det vil være med på å kompensere dette slik at ordningen kan opprettholdes. Vedr. tilskudd Vi ber om at Fylkeskommunen kan slutte seg til våre synspunkter og bidra til at selskapet kan opprettholde søndagsrute og miljøkortløsningen. Vi søker om et tilskudd på kr ,- for Vi imøteser Deres tilbakemelding. Med vennlig hilsen Daglig leder Susanne Kirk Lossius Side45

46 saksframlegg Dato: Referanse: Vår saksbehandlar: /2014 Henny Totlandsdal Saksnr Utval Møtedato SA 32/14 Samferdselsutvalet Mindre trafikktryggingstiltak - investeringar 2014 Bakgrunn Vi viser til vedtak i sak FTU-3/14 og vedtatt plan- og byggeprogram for 2014 og 2015 med inkludert marginalliste. Det er i plan- og byggeprogrammet lagt inn 5 millionar kroner i 2014 til mindre trafikktryggingstiltak (ts-tiltak). Samferdselsavdelinga i Møre og Romsdal fylkeskommune og spesielt Statens vegvesen sin førstelinjeorganisasjon opplever stor pågang frå både privatpersonar, skular, organisasjonar, kommunar m.m, som vil ha utbedra trafikktilhøva i nærmiljøet. Det er mange fornuftige ts-tiltak som fell mellom det som kan finansierast på driftskontraktane og det som er politisk prioriterte tiltak i investeringsprogrammet. Dette kan vere snakk om nokre lyktestolpar ved eit viktig gangfelt for skolebarn, etablering av eit opphøgd gangfelt for å sikre rett fart på biltrafikk, mindre oppstrammingar av kryss og sikttiltak for å betre tilhøva ved ein skule eller eit bygdesentrum. Statens vegvesen utfører sine trafikktryggingsinspeksjonar på utvalde strekningar, der ein har indikasjonar på trafikktryggingsutfordringar. Tiltak etter slike inspeksjonar kan vere rekkverksetting, utglatting av sideterreng ved pigging eller fylling av grøfter m.m. I denne ordninga med marginalliste prosjekt i plan- og byggeprogrammet er det i første omgang prioriterte prosjekt (mindre TS-tiltak med fokus på gangfeltsikring) etter TS-inspeksjonsrapportar som er satt opp. Dette er og i tråd med Møre og Romsdal fylkeskommune sin Trafikktryggingsstrategi for Side46

47 Tabellen nedanfor syner kva for tiltak som bør prioriterast i 2014: TS-tiltak på Fylkesveg til gjennomføring 2014 Pkt. Vegnr. Hp Km Strekning/Sted Beskrivelse av tiltak Grovt kostnadsoverslag 1 Fv ,3-8,3 Vik - Furland Tiltak etter TS-inspeksjon Fv ,5-3,2 Molde, Frænavegen Gangfeltsikring: Etablering av 3 humper ved Kviltorp, etablering av 3 humper ved Bunnpris, dråpeøy ved Kviltorpkrysset, belysning av 3 gangfelt Fv ,9 Larsnes Gangfeltsikring: Forsterking av lys i gangfelt og ved gang- /sykkelveg, 6 pkt Fv ,9 Vikebygda skule 2 stk. veglysmaster langs skuleveg Fv ,3 Mauseidvågen Gangfeltsikring: Forsterka belysning, flytte gangfeltskilt, skilte forvarsel før kurve Fv Langevåg skule Gangfeltsikring: Forsterka belysning (pkt. 1-3), bedre separering av gående Fv Hatlaåstunnelen Gangfeltsikring: forsterka belysning og skifte/ flytte gangfeltskilt Fv ,45 ved "Gulekiosken" Hatlane Gangfeltsikring: Forsterka belysning og utskifting av skilt Vurdering Om lag halvparten av dei avsette midlane ønskjer vi å nytte til tiltak etter gjennomført TS-inspeksjon på strekninga Fv 661 Vik Furland i Vestnes kommune, jf. m.a. bestilling av slik inspeksjon i FTU i mai 2013, med bakgrunn i ulykkesanalysen som vart gjennomført i Når det gjeld prioriteringa av dei andre tiltaka, har vi generelt prioritert gangfeltsikring. Tiltaka er hovudsakleg knytt til skuleveg, men vi har også tatt med punkt som kommunane har peika på som farlege el. på strekningar der det har skjedd fotgjengarulykker. Vi viser m.a. til saksframlegget til sak FTU-3/14, der gangfelt ved Fv 61 Larsnes skule, Fv 405 Frænavegen i Molde og Fv 657 Fiskarstrand Langevåg var omtala. Beløpet som er sett av til Fv 405 Frænavegen gjeld fleire punkt, slik at kostnaden per punkt er innanfor «grensa» på kroner Fv 399 Hatlane ser vi på som ei naturleg forlenging av at det er bestilt utbetring av gangfelt langs E136 Åse Hatlane, og det har også vore ulykker med fotgjengarar på denne vegstrekninga. Ved Fv 45 Vikebygda skule står det att eit par lyspunkt frå tidlegare prosjekt. Vi har også vurdert gangfeltsikring ved Stordal skule og i Hareid sentrum, men her treng vi litt meir tid på planlegging og vil føreslå at desse punkta vert prioritert i Når det gjeld trafikktryggingstiltak ved Stangvik oppvekstsenter i Surnadal kommune, har SVV motteke søknad om utvida 60-sone. Side47

48 Når det gjeld dei meir langsiktige planane som går på oppstramming av kryss og busshaldeplass samt parkeringsplass ved krysset, kjem kommunen tilbake til i Dette punktet blir difor tatt med til vurdering av kva tiltak som skal få ts midlar i Ein må presisere at ved omprioriteringar vil det truleg bli vanskeleg å få gjennomført tiltaka i år. Slik at tiltak som ikkje er planlagde per i dag, bør prioriterast for gjennomføring i 2015 i staden. Forslag til vedtak: Møre og Romsdal fylkeskommune ved Samferdselsutvalet vedtek følgjande prioriteringsliste for gjennomføring av mindre trafikktryggingstiltak på fylkesveg i 2014: TS-tiltak på Fylkesveg til gjennomføring 2014 Pkt. Vegnr. Hp Km Strekning/Sted Beskrivelse av tiltak Grovt kostnadsoverslag 1 Fv ,3-8,3 Vik - Furland Tiltak etter TS-inspeksjon Fv ,5-3,2 Molde, Frænavegen Gangfeltsikring: Etablering av 3 humper ved Kviltorp, etablering av 3 humper ved Bunnpris, dråpeøy ved Kviltorpkrysset, belysning av 3 gangfelt Fv ,9 Larsnes Gangfeltsikring: Forsterking av lys i gangfelt og ved gang- /sykkelveg, 6 pkt Fv ,9 Vikebygda skule 2 stk. veglysmaster langs skuleveg Fv ,3 Mauseidvågen Gangfeltsikring: Forsterka belysning, flytte gangfeltskilt, skilte forvarsel før kurve Fv Langevåg skule Gangfeltsikring: Forsterka belysning (pkt. 1-3), bedre separering av gående Fv Hatlaåstunnelen Gangfeltsikring: forsterka belysning og skifte/ flytte gangfeltskilt Fv ,45 ved "Gulekiosken" Hatlane Gangfeltsikring: Forsterka belysning og utskifting av skilt Ottar Brage Guttelvik fylkesrådmann Arild Fuglseth samferdselssjef Side48

49 saksframlegg Dato: Referanse: Vår saksbehandlar: /2014 Benedicte Bjerkvik Saksnr Utval Møtedato SA 33/14 Samferdselsutvalet Høyring i samband med konkurranseutsetting av fire hurtigbåtsamband i Møre og Romsdal Bakgrunn Denne saka omfattar dei fire hurtigbåtsambanda Hareidruta, Langevågsruta, Nordøyruta og Romsdalsruta. Dagens avtale for desse sambanda går ut 31. desember 2014, avtalen inneheld likevel ein opsjon på 2 år, denne er no løyst ut og avtalen gjeld no fram til 31. desember Det er ein fordel å lyse ut anbodskonkurransar i god tid før kontraktane går ut, dette gjer reiarlaga god tid til å skaffe fartøy noko som igjen kan gje ein meir gunstig pris. I samband med utforming av nytt konkurransegrunnlag for hurtigbåtrutene i Møre og Romsdal vil det vere ønskeleg med ein høyringsrunde der kommunane får kome med innspel. Dette kan gje nyttige tilbakemeldingar med tanke på korleis rutene bør utformast. I eksisterande avtale er det teke atterhald om å legge ned Romsdalsruta når Tresfjordbrua opnar. E 136 mellom Ålesund og Åndalsnes går i dag rundt Tresfjorden. Når brua står ferdig hausten 2015 blir denne vegstrekninga 12 kilometer kortare. Nordøyruta er meint nedlagt når Nordøyvegen står ferdig. Driftskostnadane for Nordøyruta skal inngå i finansieringa av Nordøyvegen. Det er enno ein del uvisse omkring oppstart- og ferdigstillelsestidspunkt for dette prosjektet. I sak Sa-33/93 A «Mogleg reduksjon i hurtigbåttilbodet i fylket og overføring av trafikk til buss/ferjeruter» vurderte samferdselsutvalet kor omfattande hurtigbåttilbodet i fylket burde være, i saka vart det det gjort ein grundig gjennomgang av alle dei fire hurtigsambanda. Bakgrunnen for denne vurderinga var det økonomiske aspektet ved hurtigbåtdrift. Saka vart lagt fram for utvalet på bakgrunn i sak T-66/92, punkt 16: «Fylkestinget ber samferdselsavdelinga vurdere omfanget av og kostnadene med hurtigbåtdrifta på bakgrunn av eksisterande og mogleg auke i parallelle buss- og ferjetilbod.» Vurdering Med bakgrunn i at hurtigbåtsambanda i fylket skal ut på anbod i løpet av hausten/vinteren 2014 er det ønskeleg med ei høyring rundt hurtigbåttilbodet, dette for å få tilbakemeldingar frå kommunane på dagens ruter og om det bør gjerast endringar i det framtidige rutetilbodet. Slik den økonomiske situasjon no er i Møre og Romsdal fylkeskommune, kan ein stå i fare for ikkje å kunne vidareføre dagens hurtigbåttilbod. Side49

50 Erfaringar frå ferjeanbod og frå hurtigbåtanbodet Kristiansund Trondheim syner ei auke i kostnadane på rundt 45 prosent. Det er i 2014 budsjettert med omkring 40 millionar kroner for å drifte dei fire hurtigbåtsambanda i fylket (dagens rutetilbod). Ut i frå dette vil det vere ønskeleg å la kommunane kome med tilbakemelding på rutetilbod, opningstider og talet på avgangar. Sambandsopplysningar Hareidruta: I samband med søknaden frå Norled om å sette inn to fartøy framfor dagens eine var det gjort eit grundig arbeid saman med kommunar og brukarar, sak SA-17/14. På bakgrunn av dette ser vi ikkje føre oss å gjere større endringar anna enn å vidare utvikle tilbodet i takt med endringar i behov og økonomi. Nordøyruta: Nordøyruta ligg som nemnd over inne som ein del av finansieringa av Nordøyvegen. Slik det no ser ut er tilbodet adekvat, men ein må sikre tilstrekkeleg fleksibilitet i kontrakten slik at ein kan ha eit tilbod som er tilpassa tidspunktet for ferdigstilling av byggeprosjektet Romsdalsruta: Ruta vart i si tid oppretta med øyremerka midlar frå staten då ein la ned ferja til Vikebukt. I en tidleg fase av planlegginga av Tresfjordbrua låg hurtigbåten inne som ein del av finansieringsgrunnlaget, men dette er no endra. Når Tresfjordbrua opnar hausten 2015 vil ein kunne reise raskare frå Vikebuktsida av Tresfjorden til Vestnes enn i dag, og det kan opprettast busstilbod frå denne sida til Vestnes/Furneset til ein langt lågare pris enn det hurtigbåten i dag kostar. Om det i statsbudsjettet blir løyvd midlar til ei fjerde ferje over Romsdalsfjorden vil dette samla gje eit godt tilbod busette på Vikebuktsida. Med bakgrunn i ferdigstillelsen av Tresfjordbrua i 2015 ønskjer vi i høyringa å foreslå Romsdalsruta nedlagt. Den moglege nedlegginga av Romsdalsruta har også vært omtalt på Vestnes kommune sine heimesider ( av Reidun Bjølverud): «Med eit passasjertal på rundt i året er båtruta Molde-Vestnes avhengig av betydelege tilskot. Det er lagt opp til at ruta skal driftast fram til Tresfjordbrua står ferdig. Etter denne tid kan ruta bli lagt ned, og reisande frå Vikebukt og bygdene rundt må køyre til Furneset for å komme til Molde. Kontrakten Molde-Vestnes gjeld til 2015.» Langvågsruta: Denne ruta kan erstattast av buss via Moa. Men dette vil gi ein lengre reiseveg og føre til ei auke i trafikken på eit allereie belasta vegnett. Vi ser det naudsynt å analysere trafikktalla på denne ruta å sjå på kva måte ein mest kostnadseffektivt kan frakte passasjerane frå Langevågen til Ålesund sentrum. Fylkesrådmannen vil kome attende til samferdselsutvalet med ei sak der ein ber om godkjenning av eit forslag til kravspesifikasjon for anbodet. Som grunnlag for ei slik sak vil vi nytte trafikktal og analyser samt fråsegner som blir sendt oss frå kommunane, ut over dette vil det og vere naturleg å sjå på dei erfaringane vi har gjort oss med eksisterande avtale. Forslag til vedtak: Samferdselutvalet ber fylkesrådmannen sende på høyring ei sak om hurtigbåttilbodet i Møre og Romsdal til kommunar og representantar for brukarane. Fylkesrådmannen kjem attende til samferdselsutvalet med forslag om kravspesifikasjon for ny kontrakt som gjeld drift av hurtigbåtane i Møre og Romsdal. Side50

51 Ottar Brage Guttelvik fylkesrådmann Arild Fuglseth samferdselssjef Side51

52 saksframlegg Dato: Referanse: Vår saksbehandlar: /2014 Lage Lyche Saksnr Utval Møtedato SA 34/14 Samferdselsutvalet Stikkrennetunnel fv 65 Rindal Bakgrunn Etter oppmoding frå driftsentreprenøren på 1506-kontrakten, gjennomførte Statens vegvesen berg- og geoteknikkseksjonen ei synfaring av ein såkalla «stikkrennetunnel» under fv 65 ved Stokkøyan industriområde i Rindal kommune i år. Ein fann ved synfaringa at stikkrennetunnelen er i svært dårleg stand. Overdekninga er svært lita og det rasar jamleg stein ned. Også sideterrenget er i svært dårleg stand med stor fare for erosjon. Statens vegvesen vurderer det slik i rapporten at tunnelen over tid vil kunne rase saman, og at det bør setjast i verk tiltak og utbetring av tunnelen så snart som mogleg. Kartet syner stikkrenne ved fv. 65 hp 2 KM 4,78 under elva som kryssar vegen midt i biletet. Det er i rapporten føreslått tre moglege løysingar for stikkrennetunnelen: - Erstatte tunnelen med ei bru - Betongkulvert - Betongutstøyping av eksisterande tunnel Statens vegvesen meiner at sideterrenget må sikrast, men utforming av tiltak her vil henge saman med valt løysing for tunnelen. Side52

53 Statens vegvesen vurderer at kostnadene med ein ny berande konstruksjon er vanskeleg å estimere, men reknar med at det vil kunne bli kostnader opp mot 10 mill. kroner. Vegvesenet vil så snart som mogleg kalle inn til eit internt møte for å kome vidare med arbeidet med å klargjere tiltak, kostnader og naudsynt framdrift. I og med at det er her snakk om ein heilt ny konstruksjon og at det er eit relativt kostnadskrevjande tiltak, meiner Statens vegvesen at dette må reknast som eit investeringstiltak og finansierast av investeringsmidlar. Vegvesenet har oppretta eit nytt prosjektnummer, der vidare arbeid med klargjering og prosjektering blir kostnadsført. I og med at saka har dukka opp nyleg, og det framleis er svært uklart m.o.t. kostnader, har ikkje vegvesenet foreslått å ta med tiltaket i forslag til investeringsprogram. Ut frå tilstanden på eksisterande tunnel, reknar vegvesenet likevel med at tiltaket må gjennomførast og innarbeidast i budsjettet for Vurdering Fylkesrådmannen er orientert om behovet for ein ny stikkrennetunnel på fv 65 Rindal. Fylkesrådmannen ber Statens vegvesen om at tiltaket blir nærare vurdert, og at kostnadene til tiltaket eventuelt blir lagt inn i budsjettforslaget for 2015 på tross av at prosjektet ikkje per dags dato er inne i investeringsprogrammet for fylkesvegar. Forslag til vedtak: 1. Samferdselsutvalet tek orienteringa om behovet for ein ny stikkrennetunnel på fv 65 til vitande og ber vegvesenet om å vurdere tiltaket nærare. 2. Samferdselsutvalet ber fylkesrådmannen å ta omsyn til ein ny stikkrennetunnel på fv 65 i Rindal i budsjettforslaget for Ottar Brage Guttelvik fylkesrådmann Arild Fuglseth samferdselssjef Side53

54 saksframlegg Dato: Referanse: Vår saksbehandlar: /2014 Hilde Johanne Svendsen Saksnr Utval Møtedato SA 35/14 Samferdselsutvalet Nytt ferjesamband Eikrem/Mork Lauvstad til erstatning for sambandet Volda Lauvstad Bakgrunn På bakgrunn av initiativ frå innbyggarar i Lauvstad/Velsvik er det sendt eit brev til fylkeskommunen, der det blir bedt om at vi ser på mulegheitene for å flytte ferjesambandet Volda Lauvstad til Eikrem/Mork Lauvstad. Samferdselsutvalet hadde referatsaka til behandling den 15. januar i år, og det vart gjort følgjande vedtak i saka: «RS-5/14 Behandling i Samferdselsutvalet Petter Bjørdal (Ap) fremma følgjande forslag: «Samferdselsutvalet ber om å få ei sak vedkomande etablering av nytt ferjesamband Eikrem Lauvstad til erstatning for sambandet Volda Lauvstad». Votering: Forslag frå Petter Bjørdal blei samrøystes vedteke. Samrøystes vedtak i Samferdselsutvalet Samferdselsutvalet ber om å få ei sak vedkomande etablering av nytt ferjesamband Eikrem Lauvstad til erstatning for sambandet Volda Lauvstad» I brevet frå initiativtakarane blir det vist til at det mellom anna vil vere fordelar både når det gjeld reisetid, beredskap, pris, miljøutslepp og for dei trafikale tilhøve ved kaia i Volda. Brevet blir avslutta med at: «Vi, samt fleirtalet av innbyggjarane på Lauvstad/Velsvik (sjå vedlagt underskrifts liste) vil at det snarast blir sett i gang arbeid for å få ferja flytta, slik at den går Lauvstad - Eikrem. Dette vil gjere at bygdene på Vestsida blir betre knytta til sentrum, og soleis styrke busettinga på bygdene. Det vil også styrke flyplassen på Hovden og sjukehuset i Volda.» Volda kommune Volda kommune har også fått brev frå initiativtakarane og har på bakgrunn av dette sendt følgjande melding om vedtak i formannskapet den : MELDING OM POLITISK VEDTAK - FERJESAMBANDET LAUVSTAD-VOLDA - FERJEKAI «Vi melder med dette frå at Formannskapet den , hadde føre ovannemnde som sak PS 213/13, der det vart gjort slikt vedtak: Side54

55 Formannskapet viser til k-sak 47/08 og held fast på at ferjesambandet Volda -Lauvstad vert oppretthalde som i dag med ferjekai i Volda sentrum og på Lauvstad. Formannskapet viser til sitt vedtak i sak 7/12, mote , og der ein ber om at farta på ferja vert auka.» Dette vart lagt fram som referatsak for samferdselsutvalet RS-13/14 den 5. februar Vanylven kommune Kommunen har tidlegare kome med ønskje om at ferjestrekninga Lauvstad Volda vert lagt om til Lauvstad Mork/Eikrem. Det er tidlegare informert om at flytting av ferjekai ikkje ligg inne på investeringsprogram for fylkesvegar i Møre og Romsdal, slik at ei eventuell omlegging vil vere langt fram i tid. Kommunen har i samband med dette ønska at ein tek tak i utfordringa med å få raskare fart på ferja, og ønskjer om fleire/nye avgangar. Bestilling til SVV På bakgrunn av behandling i samferdselsutvalet den 15. januar vart det sendt ei bestilling til Statens vegvesen der dei vart bedt om å utarbeide eit grovt overslag og kostnader for bygging av ny ferjekai på Eikrem, inkludert veg/tilkomst. I tillegg bad vi Statens vegvesen om å utarbeide ei oversikt over verknader for samfunnet, drift av sambandet m.v. Rapport frå Statens vegvesen Rapporten frå Statens vegvesen i kortversjon. For fullstendig rapport, sjå vedlegg. Problemskildring Det har vore trafikkavviklingsproblem frå ferjekaia i Volda i krysset med dagens fylkesveg 651 i Volda sentrum, spesielt når ferjene skal tømast. Desse problema minka etter Kvivsvegen vart opna. I løpet av 2014 blir strekninga Løvikneset Geitvika fullført, og det er først da vi vil få full effekt av avlastinga på ferjesambandet Volda Folkestad. Dette vil truleg også betre forholda ved ferjekaia i Volda. Sambandet Volda Lauvstad har liten andel tungtransport. Det er ikkje kapasitetsproblem på ferja, og berre unntaksvis attståande bilar. Anleggskostnader ny ferjekai med nødvendig oppstillingsareal og vegsamband. Det er meget stor usikkerheit på kostnadar sidan dette berre er to mulige løysingar. Når det gjeld alternativa for ny ferjekai, Eikrem og Mork, er det ikkje undersøkt om det er problematiske grunnforhold, fornminner, rasfare eller andre moment som kan gjere det problematisk å bygge. Når det gjeld ferjekaikonstruksjon er det heller ikkje gjort grunnundersøkingar eller djubdemålingar så usikkerheita er meget stor. Erfaringskostnader for ferjekaikonstruksjon er mill. kroner og veg/oppstillingsplass kan grovt anslåast til mill. kroner. Dette gir ein antatt investeringskostnad på mill. kroner. Behov for investeringar på dagens ferjekai i Volda sentrum vil vere dei same om trafikken til/frå Lauvstad går der eller ikkje. Side55

56 Dersom det må byggast ny kai i Volda vil dette kunne skje både sikrare og prosent billegare dersom ein har ei ny kan på Mork/Eikrem og omdirigerer all ferjetrafikk til denne kaia. Driftsutgiftene til ferje vil da bli noko høgare i anleggsfasen. Alternativet til dette er å bygge ny kai ved sidan av dagens kai, eller at det blir rigga opp ei mobilkai i byggeperioden. Driftsmessige/utbyggingsmessige vurderingar av ferjekai Utforminga av kaia i Volda er problematisk når ein har to ulike ferjer som går der. Dette fordi ferje har ulik breidde. Vi vil få ei årleg auke på samla driftskostnader av ferjekaiane på om lag kroner grunna ny kai. Driftskostnad ved eit nytt landareal vil vere på om lag kroner per år. Ferjekostnader Volda Lauvstad i dag har minstekrav om opningstid på 17 timar og ein frekvens på 16 rundturar. Eikrem/Mork Lauvstad vil få eit minstekrav på opningstid på 18,25 timar og ein frekvens på 25 rundturar. Dette betyr, under føresetnad at ein ikkje treng å endre skiftordninga, ein redusert kostnad på 1,5 mill. kroner årleg og prosent færre kilometer. Redusert overfartstid er ikkje tilrådeleg. Dette på grunn av stor auke i drivstoffutgiftene, og praktiske omsyn i forhold til ferja Volda Folkestad. Inntektene på sambandet er rekna til å reduserast med 1,8 mill. kroner årleg på grunn av overgang frå sone 8 til 4. Flytting av ferjeleiet ut av Volda sentrum vil truleg føre til at fleire tek med eigen bil. Dette er ikkje tatt med i reknestykket. Mulegheiter for kollektivtilbod på ny ferjekai Eikrem/Mork Meirkostnader for å betene ferjekaia med buss, 6 avgangar a 4 km per dag, 7 dagar per veke er om lag per år. Det er ikkje tatt stilling til om dette er riktig nivå på busstilbodet. Taxi vil også vere eit alternativ for brukarane. Innsparing i reisetid og reisekostnader Dersom ein antek 17 min. spart tid for dei som nyttar bil, ca. 150 kroner i timeskostnad og ca reisande i bil, så utgjer sparte tidskostnadar ca. 10 mill. kroner totalt per år eller 42 kroner per reisande ved å flytte ferjekaia til Eikrem/Mork. Private kostnader ved bruk av bil vil skilje lite mellom dagens løysing og ny løysing med flytting av kai. Private kostnader ved bruk av kollektivtransport gir ikkje stor endring for reisande frå Lauvstad til Ørsta, men frå Lauvstad til Volda blir det ein endra kostnad frå 28 kroner i dag og til 55 kroner ved flytting av ferjekaia. Eventuell vidare planlegging fram mot bygging Det er mange usikre faktorar på eit så tidleg stadium. Statens vegvesen vurderer at ein gjennom ein open planprosess vil få det beste resultatet med medverknad frå både innbyggarar og sektorinteresser. Kommune, råka grunneigarar og naboar må kontaktast i samband med dette. Ein bør difor gå breitt ut og vurdere ulike alternativ i eit planprogram. Dei nødvendige analysane, både på land og til sjøs, for eit slikt arbeid vil vere ressurskrevjande. Side56

57 Resultatet kan bli at det er enkelt å byggje her, men det kan også bli at det ikkje bør byggast ei ferjekai på Eikrem/Mork. Kommunedelplan vil minimum krevje 2,5 års planleggingstid, og reguleringsplan minimum 1,5 år. Vurdering Det er på bakgrunn av notatet frå Statens vegvesen ikkje muleg å konkludere med om det bør byggast ei ny kai på Eikrem/Mork, slik at ferja som i dag går Volda Lauvstad blir endra til Mork/Eikrem Lauvstad. Dette var heller ikkje forventningane til notatet. Det var viktig å få greie på kostnader og verknader med å eventuelt flytte ferjesambandet. Det er ikkje gjennomført ei samfunnsøkonomisk analyse av prosjektet. Dette er det nødvendig å kome tilbake til dersom ein finn rom for investeringskostnaden i eit tiårs-perspektiv. Det er vanskeleg å sjå for seg at fylkeskommunen kan ta investeringskostnaden på om lag mill. kroner dei næraste ti åra, og vi tilrår derfor ikkje at ein brukar ressursar på vidare planarbeid og samfunnsøkonomiske vurderingar før ein ser at det kan vere muleg å realisere prosjektet. Ei tilnærming som ovanfor kan bli oppfatta som lite proaktivt. Det viktigaste for fylkeskommunen er å sikre at planleggingsressursar, både midlar og personar, blir brukt på ein slik måte at vi sikrar realisering av prioriterte prosjekt på fylkesveg. Dette prosjektet vil vere eit av dei prosjekta som ligg på vent, og som ein kan starte planlegging av dersom ei samla vurdering av ressurs-situasjonen skulle tillate det. Dersom vi i arbeidet med å utarbeide ein ny ferjestandard for Møre og Romsdal ser at det vil vere viktig å få avklart dei framtidige ferjestrekningane i fylket, vil vi kome tilbake til dette prosjektet. Forslag til vedtak: Samferdselsutvalet tek orienteringa til vitande Ottar Brage Guttelvik fylkesrådmann Vedlegg 1 Notat frå SVV - Ferjesambandet Volda - Lauvstad Arild Fuglseth samferdselssjef Side57

58 Statens vegvesen Notat Til: Frå: Kopi: Synnøve Sørflaten Siv K. Sundgot Terje Lindstad Sakshandsamar/innvalsnr: Siv Karen Sundgot Vår dato: Vår referanse: 2011/ Grov vurdering av innkorting av ferjestrekninga Volda- Lauvstad Formålet med denne vurderinga er å gi ei oversikt over kva effekt ei slik innkorting av ferjestrekninga kan medføre. Sone 4 3,0-3,5 km Sone 8 7,5 km Sone 4 3,1km Postadresse Telefon: Kontoradresse Fakturaadresse Statens vegvesen Telefaks: Vestre Olsvikveg 13 Statens vegvesen Region midt firmapost-midt@vegvesen.no 6022 ÅLESUND Regnskap Fylkeshuset Båtsfjordveien Molde Org.nr: VADSØ Telefon: Telefaks: Side58

59 2 Problemskildring: Dagens ferjestrekning Lauvstad Volda sentrum er ca 7,5 kilometer og ligg i takstsone 7. Ved ei flytting til Eikrem vil ferjestrekninga kortast ned til km med dei høve dette gir for kortare overfartstid og hyppigare avgangar. I dag nyttar ferja same ferjekai som E39 Volda-Folkestad. Dette sambandet vart i 2012 avlasta då Kvivsvegen vart opna. Full effekt av denne avlastinga er ikkje forventa å få før strekninga Løvikneset-Geitvika vert fullført i løpet av Begge ferjestrekningane nyttar same oppstillingsområde i Volda sentrum og dette kan vere uoversiktleg for ukjende. Kaia vart bygd om i Landareala var ferdig bygd om i 2013 og forholda vart forbetra som følgje av det. I og med at det er oppstilling for trafikk både til Lauvstad og Folkestad på eit relativt trangt område, så er det ikkje mulig å få til ei ideell løysing. Det har vore trafikkavviklingsproblem frå ferjekaia i krysset med dagens fv. 651 i Volda sentrum, spesielt når ferjene skal tømast. Desse problema har minka etter at Kvivsvegen opna og medførte trafikknedgang i sambandet Volda-Folkestad. Fv. 651/E39 har ein ÅDT på vel I framtida kan denne vegen bli avlasta av ein tunnel mellom Volda og Furene, og då kan ein få om lag ei halvering av trafikken. Det er også mulig å forbetre forholdet på eksisterande landareal ved å bygge det ut i samsvar med gjeldande reguleringsplan for Vikeneskaia. Trafikkutvikling på ferja Volda - Lauvstad: 2000 ÅDT = 230 kjt/døgn (7 % lange), 352 passasjerar/døgn 2008 ÅDT = 288 kjt/døgn (5 % lange), 338 passasjerar/døgn 2009 ÅDT = 288 kjt/døgn (5 % lange), 329 passasjerar/døgn 2010 ÅDT = 287 kjt/døgn (6 % lange), 279 passasjerar/døgn 2011 ÅDT = 308 kjt/døgn (6 % lange), 345 passasjerar/døgn 2012 ÅDT = 320 kjt/døgn (6 % lange), 315 passasjerar/døgn 2013 ÅDT = 344 kjt/døgn (6 % lange), 316 passasjerar/døgn Det liten andel tungtransport i sambandet. Vanlege personbilar utgjer brorparten av trafikken, og det er klart størst trafikk frå Lauvstad om morgonen og til Lauvstad på ettermiddag. Det var i 2013 mellom 15 og 30 passasjerar på pendlaravgangane i tillegg til bilane. Nesten halvparten av passasjerane er honnør og barn. Det er usikkert kor stor del av passasjerane som er passasjerar i kjøretøy på ferja og kor mange som vil vere avhengige av anna transport til/frå ei eventuell ferjekai på Eikrem/Mork. Det er ikkje kapasitetsproblem på ferja og berre unntaksvis attståande bilar. Side59

60 3 Alternativ Eikrem Alternativ Mork Anleggskostnader ny ferjekai med nødvendig oppstillingsareal og vegsamband: Utifrå det vi ser av kartet er det eit par stader ved Eikrem/Mork som peikar seg ut dersom ein skal bygge ei ny ferjekai nord for Voldafjorden. Då er det berre tatt omsyn til topografi og forslaget må berre oppfattast som to mulige løysingar. Det er ikkje sjekka grundig ut om det er problematiske grunnforhold, fornminner, rasfare eller andre moment som gjer det problematisk å bygge her. Utifrå kartbaser ser vi det som sannsynleg at ei kai på Mork vil vere i større konflikt med jordbruksinteresser enn ei kai på Eikrem. Det er ikkje registreringar i naturbase eller av eksisterande fornminner i det aktuelle området. Det er ikkje registrert ras på fv. 47 på den aktuelle strekninga. Fylkesvegen ligg på kote Med seks prosent stigning på vegen opp frå kaia vil det medføre ei veglengde på mellom 450 og 750 meter opp til eksisterande veg. Det må også etablerast oppstillingsareal, parkeringsplassar, snuplass for buss for å få eit komplett landareal for ei ny ferjekai. Vegbygging; lengde og høgdeskilnad vil vere omtrent den same for begge alternativa, og så lenge vi ikkje har grunnboringar kan vi ikkje seie noe om kostnadsskilnad på dette elementet. Alternativet på Eikrem kan medføre behov for oppgradering av ca 1 km av fv. 47. Når det gjeld ferjekaikonstruksjonen så er det heller ikkje gjort grunnundersøkingar eller djupnemålingar så usikkerheita er meget stor. Erfaringskostnadar for ferjekaikonstruksjon er mill kroner og veg/oppstillingsplass kan grovt anslåast til mill kroner. Samla investeringskostnad = mill. kroner (dersom det ikkje vert spesielle problem med utbygginga). Side60

61 Behov for investeringar på dagens ferjekai i Volda sentrum vil vere den same om trafikken til/frå Lauvstad går der eller ikkje. Dersom det må byggast ny kai i Volda vil dette kunne skje både sikrare og prosent billigare dersom ein har ei ny kai på Mork/Eikrem og omdirigerer all ferjetrafikk til denne kaia. Driftsutgiftene til ferje vil bli noko høgare i anleggsfasen. Det vil også vere mulig å bygge ei ny kai i Volda medan trafikken går tilnærma som normalt mellom Volda-Folkestad og Volda-Lauvstad. Dette forutset at ny kai vert bygd ved sidan av dagens kai eller at det vert rigga opp mobilkai for å avvikle ferjetrafikken i byggeperioden. Driftsmessige/utbyggingsmessige vurderingar av ferjekai: Utforming av kaia i Volda er problematisk når ein har to ulike ferjer som går der. Dette fordi ferjene har ulik breidde. Det mest utfordrande er å oppretthalde god tryggleik for gåande. Ein vil få ei årleg auke på samla driftskostnader av ferjekaiene på om lag pga ny kai. Kostnaden vil vere lavare dei første ti åra. Ein kan ikkje pårekne nokon reduksjon i driftskostnader i Volda sjølv om der ikkje går ferje til/frå Lauvstad. Driftskostnad ved eit nytt landareal vil vere på om lag per år. Ferjekostnadar: Fylkesvegstandard: Fylket har gjennom sin ferjestrategi vedtatt standardkrav/minstekrav til opningstid, frekvens og kapasitet i ferjesambanda i fylket (fylkesvegstandarden bygger på NTP-standarden, og det er signal som tyder på at denne skal reviderast). Volda-Lauvstad hadde i 2012 ein ÅDT (pbe) på 397, og i 2013 ein ÅDT på 440. (2013 var spesielt høgt pga. stenging av Årvik-Koparnes). For samband på meter og ein ÅDT på , er minstekravet i følgje fylkesstandarden ei opningstid på 17 timar og ein frekvens på 16 rundturar. Volda-Lauvstad ligg på denne standarden i dag. Dersom ferjekaia i Volda vert flytta til Eikrem/Mork, vert strekninga redusert til ca meter. Dette medfører at sambandet kjem inn under ei anna fylkesstandardklasse (< 4000 meter). Denne har minstekrav på 18,25 timar opningstid og ein frekvens på 25 rundturar. Kostnadar for ferjedrift: Flytting av ferjeleiet og endring til ein frekvens til 25 rundturar (40-minutter frekvens), fører til at ferja totalt køyrer % færre kilometer i året i forhold til i dag. Dette vil medføre eit redusert drivstoffforbruk og noko redusert reparasjon/vedlikehald på båten. Kostnader til drivstoff og vedlikehald utgjer om lag 20 % av totale sambandskostnader. Dette betyr i dette sambandet om lag 1,5 mill i reduserte kostnadar årleg. Dette er under føresetnad av at ein ikkje treng å endre skiftordninga. Ein nærmar seg her ei grense for overgang til ei dyrare skiftordning, ifølgje selskapet. Om ein beheld dagens frekvens på 16 rundturar (ein-times frekvens), vil køyrte kilometer nærast bli halvert i forhold til i dag og ein antek ein vil få ei innsparing på om lag 2,5 millionar årleg. Dersom ÅDT i sambandet kjem over 500 pbe, vert minstekravet ei opningstid på 19 timar og 32 rundturar. Dette betyr det same talet kilometer som fartøyet køyrer i året i dag, men her må ein truleg inn med fleire skift noko som vil medføre ca i årleg auke i personalkostnadar. Redusert overfartstid på dagens rute betyr stor auke i drivstoffutgifter. Ferja må også ta omsyn til trafikken til/frå Folkestad, og dette kan fort medføre forseinkingar. På grunn av desse omsyna er det difor ikkje tilrådeleg å endre rutetidene. Inntekter på ferjedrift: Køyretøyinntektene i 2012 var på kr , passasjerinntektene på kr , totalt kr I dette sambandet er det utstrakt bruk av verdikort. Flytting av ferjeleiet medfører overgang frå sone 8 til sone 4. Dette medfører ein reduksjon i billettinntektene på vel 20 %, dvs ca. 1,8 mill. Flytting av ferjeleiet ut av Volda sentrum vil truleg føre til at fleire tek med eigen bil, utan at dette er tatt med i reknestykka. 4 Side61

62 5 Muligheiter for kollektivtilbod på ny ferjekai Eikrem/Mork: Det vil truleg vere større behov for kollektivtilbod for ferjetrafikk frå Lauvstad dersom ferjekaia blir flytta. I dag kjem ein i land i sentrum der mange av målpunkta til ferjepassasjerane er. Ferja har ein større andel av passasjerar enn mange andre samband. Det er ei veglengde på 4-5 km tur/retur frå E39 for å nå ei eventuell ny ferjekai. Avstand til Ørsta sentrum ca 8,5 km, til Hovden ca 6 km og til Volda sentrum ca 6 km. Det vil etter fylkeskommunen si vurdering vere behov for etablering av gang- og sykkelveg langs fv. 47 samt busstopp og andre utbetringar i krysset fv. 47/E39. Dette er ikkje tatt med under investeringskostnadar på side 2. På grunn av store kostnadar er det lite sannsynlig at det kan etablerast eit nytt busstilbod frå ferjeleiet, men at tilbodet vert «hengt på» eksisterande trasé på enkelte avgangar mellom Ørsta og Volda. Dette vil verte oppfatta som ei stor ulempe for dei som har behov for kollektivtilbod mellom Ørsta og Volda. For desse vil ein omveg om ferjekaia føre til at reisetida mellom Ørsta og Volda sentrum aukar med ca minutt. Rutene mellom Ørsta og Volda har eit større potensiale for kollektivvekst enn kollektivtransport til/frå ei ny ferjekai på Eikrem/Mork. Meirkostnadar for å betene ferjekaia med buss, 6 avgangar a 4 kilometer per dag, 7 dagar per veke er omlag kr per år. Om dette er riktig nivå på busstilbodet har vi ikkje tatt stilling til. Vi veit at ferja fraktar ein del skuleelevar og det vil som eit minimum vere viktig å tilrettelegge med eit tilbod for desse. Ferjekaia i Seivika, som ein kan samanlikne seg med på grunn av avstand til riksveg har seks bussavgangar i kvar retning til/frå Kristiansund sentrum per dag på kvardagar og 1 per dag i helga. Dette ferjesambandet har nær dobbelt så stor trafikk som Volda-Lauvstad. Taxi vil også vere eit alternativ for brukarane, og etablering av ferjekai på Eikrem vil vere eit godt bidrag til taxi-næringa i Ørsta/Volda. Innsparing i reisetid og reisekostnadar: Tidsbruk bil Dagens løysing med 1 times frekvens Volda Lauvstad: 25 min. overfart +30 min. venting Ørsta-Lauvstad: 25 min. overfart +30 min. venting + 10 min køyring Løysing med ny kai ved Mork og 40 min frekvens Volda Lauvstad: 15 min. overfart +20 min. venting + 5 min kjøring Ørsta-Lauvstad: 15 min. overfart +20 min. venting + 9 min kjøring = 55 min. = 65 min. = 40 min. = 44 min. Dersom en antek 17 min spart for dei som nyttar bil, ca. 150 kr i times-kostnad og ca reisande i bil, så utgjer sparte tidskostnadar ca. 10 mill. kr. totalt pr. år eller 42 kr. pr. reisande ved å flytte ferjekaia til Eikrem/Mork Privat kostnad bilbruk Dagens løysing Volda Lauvstad: 49 kr (verdikort) Ørsta-Lauvstad: 49 kr (verdikort) + 9 km a 4 kr Løysing med ny kai ved Eikrem/Mork Volda Lauvstad: 34,5 kr (verdikort) 4,5 km a 4 Ørsta-Lauvstad: 34,5 kr (verdikort) + 7,5 km a 4 kr = 49 kr. = 85 kr. = 53 kr. = 65kr. Private kostnader ved bruk av bil vil skilje lite mellom dagens løysing og ny løysing med flytting av kai. Privat kostnad kollektiv Side62

63 6 Dagens løysing Volda Lauvstad: 28 kr (verdikort) = 28 kr. Ørsta-Lauvstad: 28 kr (verdikort) + 36 kr (bussbillett) = 64 kr. Løysing med ny kai ved Eikrem/Mork Volda Lauvstad: 23 kr (verdikort) + 32 bussbillett) = 55 kr. Ørsta-Lauvstad: 23 kr (verdikort) + 36 (bussbillett) = 59 kr. Eventuell vidare planlegging fram mot bygging: Det er mange usikre faktorar på eit så tidleg stadium som vi er no. Statens vegvesen vurderer at ein gjennom ein open planprosess vil få det beste resultatet med medverknad frå både innbyggarar og sektorinteresser. Kommune, råka grunneigarar og naboar må kontaktast i samband med dette. Ein bør difor gå breitt ut og vurdere fleire alternativ i eit planprogram. Om ein i dette arbeidet konkluderer med at fleire alternativ bør utgreiast vidare bør det gjennomførast ein kommunedelplanprosess med konsekvensutgreiing. Om ein berre har eitt alternativ kan det vere tilstrekkeleg å utarbeide reguleringsplan. Behovet for konsekvensutgreiing må då vurderast, men det er ikkje gitt at dette må utarbeidast. I samband med eit planprogram må det gjerast undersøkingar og analyser av forhold både på land og til sjøs. Dette vil vere ressurskrevjande. Resultatet kan bli at det er enkelt å bygge her, men det kan også bli at det ikkje bør byggast ei ferjekai på Eikrem/Mork. Kommunedelplan vil minimum krevje 2,5 års planleggingstid, reguleringsplan minimum 1,5 år. Side63

64 Kommunen sine vurderingar og vedtak: Det har tidlegare kome ynskje frå Vanylven kommune om at ferjestrekninga Lauvstad -Volda vert lagt om med tilflot på Mork/Eikrem, m.a. i eit møte mellom kommunane og vegvesenet på talet. Det kom då fram at Vegvesenet si prinsipielle haldning at ferjestrekingar bør leggast kortaste veg, og ikkje på langs av fjordar. Men det var presisert at ny kai her ikkje låg inne i nokon planar, korkje frå vegvesenet eller fylkeskommunen si side. Såleis vil det, om ein ynskjer å arbeide for ei slik løysing, vere "eit langt lerret å bleike" for å få dette på prioriteringslista. Ferja Lauvstad-Volda er ein del av det gjennomgåande fylkesvegnettet, men samstundes er ferja lokalsamband for pendlarar internt i Volda kommune. Såleis har haldninga i Volda til no vore at det er viktig at ferja legg til i sentrum, slik at nærpendlarane (som er i fleirtal reisande) når arbeidsplassane utan å ta med bil over. Det må då også byggast ny tilkomstveg (omlegging av noverande fylkesveg), og det må ordnast tilfredstillande busstilbod for at dette sambandet skal fungere optimalt. Når ein kjenner til dei harde prioriteringane som også gjeld kollektivtransporten (buss) er dette også ein vanskeleg prosess. Kommunen vil såleis rå til at ein tek tak i utfordringa med å få til raskare fart på ferja slik Dravlaus/Innselset grendeutval tidlegare har skissert. Kommunen har også ønsker i forhold til avgangstider: Tidleg ferje for at folk kan nå første fly frå Hovden; dvs. avgang Lauvstad kl kvardagane. Seinare avgangar frå Volda på kveldstid og helgane. Tidlegare avgang helgane frå Lauvstad Argument frå grendalaget for kai: Redusert responstid ved brann/ulykker/akutt sjukdom: Beredskapen for Vestsida er i Volda sentrum. (brannvern, ambulanse) For innsats på Vestsida må materiell og personell fraktast over fjorden med ferje. Ligg ferja på Lauvstad må ho gå 2 gonger over fjorden før innsatsmateriell/personell er på Lauvstad ferjekai. Det tek 50 min. Med ferjekai på Eikrem/Mork vil det då ta 20 min å få innsatsmateriell/personell til Lauvstad ferjekai. Auka opningstid - Standardklasse Rv 3, ÅDT PBE. Distanse meter. Dette gir opningstid på 16 timar, og 16 avangar pr dag. Er distansen < 4000 meter (Lauvstad-Eikrem 3200 meter) gir dette 1time lenger opningstid ca 25 avgangar pr. dag. Det blir 9 fleire turar pr dag. Billegare for passasjerar: Lauvstad - Volda er plassert i takstsone 8. Lauvstad- Eikrem blir plassert i takstsone 4. Det blir billegare å reise med ferja. Vesentleg miljøgevinst, dvs. meir enn halvert NOx og CO2 utslepp pr frakta bil/passasjer. Dette gjer også sambandet meir samfunnsøkonomisk lønnsamt. Betre trafikkavvikling i Volda sentrum: Unngå kaoset som tidvis er på Vikeneskaia ved stor trafikk. I tillegg til dette er krysset Vikeneskaia framtidig E39 uoversiktleg og med mykje trafikk. Dette gjer det vanskeleg å kome seg av ferja og inn på E39. Kan nytte eksisterande bussrutetilbod: Det går buss mellom Ørsta og Volda omtrent kvar halvtime. Denne bussen må gå via ferjekaia på Eikrem, slik at ferjepassasjerar utan bil kan ta bussen. Frå krysset Berknesvegen/E39 til Eikrem er det 2 kilometer. Med ei fart på 60 km/t gir dette ei køyretid på 2 minutt. Det vil ta 5 minutt til Volda sentrum. Auka trafikk på sambandet: Lauvstad - Volda hadde i mars/april 2013, 472 ÅDT PBE. Sjå vedlegg: "Trafikkverdier Volda - Lauystad". Vi trur at med meir enn halvert tid for kryssing av Voldsfjorden, og auka frekvens på ferja, vil dette gi auka bruk. Passerer ferjestrekninga 500 ÅDT PBE vil den kome i Standardklasse Rv 2. Dette gir 19 timar opningstid og 32 avgangar pr dag. ( Ref "Ferjestrategi for Møre og Romsdal ) Dette er dobbelt så mange avgangar som det er grunnlag for i dag, og 2-3 timar lenger opningstid. 7 Side64

65 Dato: Referanse: Vår saksbehandlar: /2014 Maria Bolstad Dale Saksnr Utval Møtedato SA 36/14 Samferdselsutvalet Fylkesrådmannens tilråding Fylkesutvalet Fylkestinget Tussentunnelen - overtaking Bakgrunn Tussentunnelen vart opna for trafikk i Den består av ein 2840 meter lang tunnel, samt tilkoplingsvegar til FV 64. Anlegget vart bygd som ein privat veg, og unngikk slik kravet til godkjenning av bompengeprosjekt i Stortinget. Det er difor heller ikkje sett noko krav til når bompengeperioden skal stanse frå sentrale styresmakter. Tusten Tunnelselskap AS (tunnelselskapet) er eigd av kommunar og bankar. I 2013 var trafikken på over 4700 bilar i døgnet. Bompengar finansierer nedbetaling av lån og drift av tunnel og veg. Sidan gjelda til tunnelselskapet nærmar seg ferdig nedbetalt ønskjer selskapet å avvikle drifta og overføre ansvaret for vegen til Møre og Romsdal fylkeskommune. Ein avtale inngått mellom tunnelselskapet og Statens vegvesen (SVV) frå 2007 stadfestar at omklassifisering skjer etter at gjelda er nedbetalt og visse vilkår elles er innfridd. Omklassifisering av offentleg veg er regulert i veglova 7 og utdjupa i rundskriv NA-97/13. Reglane gjeld omklassifisering av offentleg ved, men vert nytta analogt der det er snakk om å omklassifisere privat veg til riks-, fylkes- eller kommunal veg. Dei aktuelle bestemmelsar har slik ordlyd: «Etter at fylkeskommunen - i Oslo kommunen - har uttala seg, kan departementet gjere vedtak om at riksveg skal leggjast ned eller gjerast om til fylkesveg eller til kommunal veg. ( ) Vedtak etter første og andre ledd kan likevel ikkje settast i verk utan at vegen oppfyller tekniske krav etter nærare retningsliner gitt av departementet.» Side65

66 Rundskriv NA-97/13 vedk. veglova 7 presiserer følgjande om omklassifisering og overtaking: «Tunnel: Skadde plate- og betonghvelv og portaler skal være utbedret Løst fjell i tak og vegger skal være sikret Elektriske installasjoner skal virke Lamper skal skiftes ut dersom lysstyrken er under 70 prosent av nytteverdi Tunnelen skal være rengjort» Som første punkt viser, er kravet i lovverket at eksempelvis skader i kvelv skal vere utbetra før overtaking. I høve til vedlikehald/standard knytt til eksisterande vegar er følgjande figur beskrivande. Ved tidspunkt for tiltak er standarden høg (øvste venstre hjørne), medan den med åra gradvis vert dårlegare, til det på eit gitt tidspunkt på nytt må gjerast tiltak. Den raude linja viser gjennomsnittleg standard i heile levetida på konstruksjonen. Det er denne gjennomsnittlege standarden som skal leggjast til grunn for overtaking av veganlegg. Det er med andre ord sett krav til at eigar skal ruste opp til gjennomsnittleg standard, dvs. minst gjennomsnittleg restlevetid, på det konkrete vegobjektet før overtaking. Avtalen frå 2007 har følgjande ordlyd: Bomstasjonen må fjernast og trafikkarealet i bomstasjonsområdet må innsnevrast. Vi legg til grunn at all belysning vert oppgradert i samsvar med gjeldande krav i vegnormalen. Dekke (både i tunnel og veg i dagen) må ha restlevetid på minst 50 % (i høve til krav til utløysande standard). Side66

67 Kvelv i tunnelen må vere i samsvar med gjeldande krav. Manglar i inspeksjon føreteke av Statens vegvesen (om lag tre månader før overtaking) må vere retta opp. Før overtaking skal det gjennomførast synfaring. Feil og manglar som vert påvist må vere retta opp før overtaking. Etter denne tid har Møre og Romsdal fylkeskommune gjennom forvaltningsreforma overtatt ansvaret for store delar av vegnettet og har dermed overtatt avtalen om framtidig omklassifisering frå SVV. Møre og Romsdal fylkeskommune har p.t. ikkje overteke eigarskap til Tussentunnelen. Det er difor framleis bompengeselskapet som er eigar. Det er eigar sitt ansvar at tunnelen held den standard som ligg i lovverket på tidspunktet for overføring av vegen/tunnelen til fylkeskommunen. Tusten Tunnelselskap AS har gjennom ein avtale med Statens vegvesen sett bort drift og vedlikehald av tunnelen til Statens vegvesen. At tunnelselskapet har leigd inn Statens vegvesen til å handtere drift og vedlikehald, endrar ikkje dette eigaransvaret. Avtale om drift og vedlikehald Tunnelselskapet har som nemnt hyra inn SVV mot vederlag til å stå for drift og vedlikehald av tunnelen og tilstøytande veg. SVV varsla ved fleire høve selskapet etter 2010 om eit aukande forfall på kvelven (gjeld både vass-sikring, heil- og halvkvelv). Utskifting av kvelv i det omfang det her er trong for, fell utanfor det som inngår i driftskontraktar. Uavhengig av dette ville kostnadane uansett, knytt til slik utskifting, måtte dekkast av tunnelselskapet. Det blei i 2013 klart at Tussentunnelen nærma seg å vere nedbetalt. I tråd med punkt fire i avtalen vist til over, vart det difor bestilt ei vurdering av tilstand på tunnelen. Hausten 2013 utarbeidde SVV ein rapport der det kom fram at det er naudsynt med betydelege investeringar i mellom anna kvelven. I rapporten vert utfordringane med kvelven, som og Multiconsult allereie påpeika i 2008, stadfesta gjennom tredjepartskontroll av Rambøll. Møre og Romsdal fylkeskommune vart imidlertid først i november 2013 varsla om tilhøva i tunnelen. Tunnelselskapet, SVV og Møre og Romsdal fylkeskommune har hatt møter 19. desember 2013 og 19. februar 2014 der denne saka har vore drøfta. Rapport frå Multiconsult Etter førespurnad frå tunnelselskapet og bestilling frå SVV, laga Multiconsult i 2008 ein tilstandsrapport om tunnelen. Denne rapporten var grunnlag for tiltak som blei gjennomført i I tillegg til rapportens tilråding vart også det elektriske anlegget i tunnelen oppgradert i Nedanfor er eit sitat frå konklusjonen i rapporten frå Multiconsult, der dei allereie i 2008 påpeikar det som i dag er eit problem: «Det er observert lite skader, men noe rust. Det at det er en blanding av stål og aluminiumshvelv, men tette overganger, se bilde 11, kan være uheldig på sikt, da dette kan forårsake økt korrosjon.» Side67

68 Om tunnelkvelv Begrepet tunnelkvelv viser til den innvendige utrustninga av tunnelen, som skal sikre bilistar mot vatn og is i køyrebana. Eit halvkvelv er montert i taket over køyrebana, medan eit heilkvelv dekkjer heile taket, samt «veggane» i tunnelen ned til rekkverk, slik at ikkje noko av fjellet er synleg. I Tussentunnelen er det heilkvelv i kvar ende og halvkvelv i midtre del. Det går fram av rapporten og gjennomgangen frå SVV at heilkvelvet har ei antatt restlevetid på mellom 7 og 9 år. Halvkvelvet har ei langt lågare antatt restlevetid. I rapporten frå SVV vurderer dei restlevetida på 350 lengdemeter halvkvelv til å vere mellom 0 2 år. 160 lengdemeter er allereie teke ned. For dei resterande 609 lengdemetra med halvkvelv er restlevetida 2 4 år. Oppgradering av tunnelen i 2010 Det vart i 2010 gjennomført ei omfattande sikkerheitsmessig oppgradering av tunnelen. Samla investering var på 68 mill. kroner og det vart mellom anna gjennomført følgjande tiltak: Utskifting av elektronisk utstyr Nytt dekke Kvelven vart ikkje skifta ut. Samtidig med oppgraderinga, vart det også lagt nytt dekke i tunnelen. Dette var eit initiativ frå tunnelselskapet si side. Følgjande er henta frå saksframlegg «Avvikling av Tusten Tunnelselskap», skrive til generalforsamlinga i nemnde selskap 2. april i år. «I forbindelse med denne renoveringen ville Statens vegvesen ikkje stille krav til å legge nytt dekke, men de hadde forståelse for at Tunnelselskapet ville ta med nytt dekke i prosjektet.» Som selskapet her skriv, var dekkelegginga eit eige initiativ frå tunnelselskapet si side. Det vart då lagt nytt asfaltdekke oppå eksisterande dekke. Dette førte i sin tur til at vegbana kom høgare opp i tunnelen (lågare tunnel). Dette førte også til at kantane i tunnelen på utsida av køyrebana vart lågare i høve til vegbana, og slik fikk mindre avvisingseffekt. Dette gjer at når vogntog møtes i tunnelen (smal tunnelprofil), legg dei seg til tider så langt ut til sida at dei tek oppi kvelvet. Side68

69 Dette fører i sin tur til enno meir skader/slitasje på kvelvet. Som eit strakstiltak vert tunnelen no skilta med ei maksimal høgde på kjørety på 4,2 meter. Møre og Romsdal fylkeskommune har i tingingane med tunellselskapet lagt opp til ein modell som gjer at selskapet ikkje skal ha usikkerheit knytt til tidspunktet for når omklassifisering/overtaking skal kunne skje. Den einaste sikre modell i dette høvet er at partane einast om ein sum pengar selskapet stiller til disposisjon for fylkeskommunen så får fylkeskommunen på si side legge opp til det rehabiliteringstempo investeringsplanane/teknisk standard/forfall i tunnellen gjer tenleg. Vi er fullt ut innforstått med at ein slik modell inneber at fylkeskommunen fullt ut sjølv står risikoen for at arbeida kan utførast innanfor dei kostnadsestimata ein no legg til grunn. Når Tussentunnelen vart bygd, var halvkvelv vanleg tunnelutrusting på tilsvarande tunnelar. I dag har det komme nye krav til tunnelkvelv, og som ein konsekvens av dette finns det ikkje halvkvelv i marknaden. Fylkeskommunen ser at det ikkje er rimeleg at Tusten Tunnelselskap AS skal dekke kostnaden knytt til dette, og innstiller på at denne ekstrakostnaden, differansen mellom heil- og halvkvelv, skal dekkjast av Møre og Romsdal fylkeskommune. Utkast til skisse til løysning frå fylkeskommunen Basert på siste kjende informasjon la Møre og Romsdal fylkeskommune fram ei skisse til løysing møte mellom tunnelselskapet og fylkeskommunen 19.februar 2014: «Samferdselsavdelinga anbefaler følgjande løysing: Tidlegare avtaler står ved lag Selskapet skal mellom anna fjerne bomstasjonen og snevre inn vegen Fylkeskommunen tek kostnadar med: Heilkvelv i kvar ende 35,5 mill. kroner Nytt dekke - 8 mill. kroner Halvkvelvet i midtre del må skiftast, med ei kostnadsdeling: Tunnelselskapet 58,5 prosent 33,5 mill. kroner Fylkeskommunen 41,5 prosent 23,5 mill. kroner» Dette inneber følgjande kostnadsdeling: Tiltak Møre og Romsdal fylkeskommune Finansiering Tusten Tunnelselskap AS Skifte halvkvelv 23,5 mill. kroner 33,5 mill. kroner Skifte heilkvelv Nytt asfaltdekke 35,5 mill. kroner 8 mill. kroner Totalt 67 mill. kroner 33,5 mill. kroner I tillegg kjem kostnader knytt til planlegging og prosjektering av dei ovanfor nemnde tiltaka. Side69

70 Behandling av framlagt skisse i Tusten Tunnelselskap AS Den 2.april 2014 gjorde generalforsamlinga i tunnelselskapet følgjande samrøystes vedtak: «Tusten Tunnelselskap AS ber om at Møre og Romsdal fylkeskommune overtar tunnelen med virkning fra Tusten Tunnelselskap AS driver bomstasjonen fram til samme dato og vil for sin del sørge for at bomstasjonen blir fjernet og at trafikkarealet i bomstasjonsområdet blir innsnevret, jf. punkt 1 i vilkårene for overtaking/omklassifisering. Alle aktiva som står oppført i regnskapet etter at avviklingsstyret har sluttført sitt arbeid vil bli overført til Møre og Romsdal fylkeskommune.» Dette inneber at Tusten Tunnelselskap AS vil stanse bompengeinnkreving etter Ein vil i perioden fram til dette ikkje få inn nok midlar til å dekkje dei skisserte 33,5 mill. kroner som Tusten Tunnelselskap AS skal vere med å dekkje i høve til skisse framlagt av Møre og Romsdal fylkeskommune. Etter dette vedtaket har det ikkje vore gjennomført noko fleire forhandlingar mellom tunnelselskapet og fylkeskommunen. Vurdering Ovanfor er det vist til avtale inngått mellom tunnelselskapet og SVV om omklassifisering av vegen. I denne avtalen går det fram av punkt 4 og 5 at kvelv i tunnelen skal vere i samsvar med gjeldande krav og manglar skal vere retta opp før overtaking. I rundskriv «NA97/13» som gjeld omklassifisering blir det presisert at «skadde plate- og betonghvelv og portaler skal være utbedret». Med bakgrunn i dette er føresetnadene for omklassifisering frå privat veg til fylkesveg ikkje til stades. Slik vi forstår reglane for omklassifisering, skal ikkje veganlegget koste oss midlar på kort og mellomlang sikt, dvs. 10 år utan større investeringar. Gjennomsnittleg levetid for tunnelkvelv er om lag 20 år. Restlevetida for heilkvelv ligg så tett opp mot gjennomsnittlig standard (halvparten av gjennomsnittlig levetid) at ein i denne samanheng kan sjå vekk frå det. For halvkvelven er restlevetida heilt nede i 0-2 år. Dagens tekniske krav gjer at halvkvelvet ved utskifting må erstattast av heilkvelv. Det er ikkje rimeleg å krevje at tunnelselskapet skal oppgradere kvelven til ein høgare standard (heilkvelv) enn det som var godkjent standard (halvkvelv) ved opninga i 1990, jamfør figur og beskriving i tekst over. Med bakgrunn i dette har fylkesrådmannen tilrådd ei skisse der ein legg opp til kostnadsdeling for utskifting av halvkvelven, der tunnelselskapet dekker 58,5 prosent, tilsvarande arealet som i dag har halvkvelv. Fylkeskommunen dekker då 41,5 prosent, tilsvarande arealet (i lengdemeter) som i dag har heilkvelv. Side70

71 Fylkeskommunen dekkjer også investeringskostnadene ved heilkvelv og nytt dekkje. Dette tilbodet betyr at fylkeskommunen tar over 70 prosent av framtidige kostnader. Fylkesrådmannen legg til grunn at det vert inngått avtale med Tusten Tunnelselskap AS i tråd med løysing skissert i dette saksframlegget. Blir denne modellen valt vil bompengeinnkrevinga halde fram til avtalt sum kan overførast til fylkeskommunen. Vedtak om omklassifisering vil gjelde frå den dagen pengane er overført. Frå same tidspunkt er tunnelselskapet fri for alt ansvar i høve veganlegget og fylkeskommunen tek det heile og fulle ansvar. Fylkeskommunen har store og omfattande behov for tiltak i mange tunnelar på vegnettet, jamfør sak T-16/14, Tiltaksplaner for fylkesvegtunnelar - Brannsikring m.m. Fylkestinget gjorde i denne saka vedtak om at tunnelar med høg trafikk, EX-kabel og undersjøiske tunnelar skal prioriterast. Fagfolka i SVV opplyser at hovudrenovering av tunnelen bør ligge på lista etter rehabilitering av dei tunnelar som har EX-kablar og innafor ein periode på åtte år. Hovedarbeidet med Tussentunnelen er montering av ny vass- og frostsikring. Før dette arbeidet startar må skadde og lause plater i kvelv demonterast etter behov i tida framover. Dette føreset aksept for redusert standard med våt tunnel fram til renovering. jf. Fannefjord- og Freifjordtunnelen. Dette krev også auka behov for driftsinnsats i perioden. Fylkeskommunen sin del av oppgraderinga av kvelvet i tunnelen må innarbeidast i kommande investeringsprogram for fylkesveg. Forslag til tilråding: Møre og Romsdal fylkeskommune vil overta Tussentunnelen med tilstøytande veg når følgjande vilkår er innfridde: Bomstasjonen er fjerna. Trafikkarealet i området rundt bomstasjonen er bragt i orden etter og trafikkarealet er innsnevra. Plan for dette arbeidet skal godkjennast av fylkeskommunen før gjennomføring. Tunnelselskapet overfører kronemessig sin del av utskiftinga av halvkvelven, 33,5 mill. kroner, til fylkeskommunen. Når kulepunkta 1 og 2 framom er oppfylt er tunnelselskapet fri alt ansvar knytt til veganlegget. Fylkestinget ber om at fylkeskommunen sin del av oppgraderinga av kvelven vert innarbeidd i investeringsprogram for fylkesveg. Ottar Brage Guttelvik fylkesrådmann Arild Fuglseth samferdselssjef Vedlegg 1 Tussentunnelen - interpellasjon frå Eide kommune 2 Tussentunnelen - interpellasjon frå Fræna kommune 3 Tussentunnelen - brev frå Tusten Tunnelselskap AS Side71

72 Side72

73 Side73

74 Side74

75 Side75

76 saksframlegg Dato: Referanse: Vår saksbehandlar: /2014 Hilde Johanne Svendsen Saksnr Utval Møtedato SA 37/14 Samferdselsutvalet Fylkesrådmannens tilråding Fylkesutvalet Fylkestinget Ferjesituasjonen i Møre og Romsdal og innspel til riksvegbudsjettet 2015 Bakgrunn Riksvegbudsjettet Tidlegare år har fylkeskommunen uttalt seg til Statens vegvesen sitt budsjett for riksvegane. I brev frå Samferdselsdepartementet til Vegdirektoratet av (vedlegg 1) går det fram at statsbudsjettet 2015, som utgjer ein vidareføring av 2014-budsjettet, ikkje skal sendast til fylkeskommunane for uttale. Statens vegvesen sitt handlingsprogram Fylkeskommunen har i sak T-87/13 (vedlegg 2) uttalt seg til utkastet til Statens vegvesen sitt handlingsprogram for Når endeleg handlingsprogram vart lagt fram viste det seg at fleire prosjekt i Møre og Romsdal var utsett i forhold til utkast til handlingsprogram. Fylkesordføraren fikk i samband med dette fullmakt til å sende ein uttale. I denne uttalen, sak SA- 15/14 (vedlegg3), vart det bedt om at dei prosjekta som var utsett i tid fikk tilbake sine løyvingar i revidert nasjonalbudsjett. I svar frå Samferdselsdepartementet (vedlegg 4) blir det vist til at det på grunn av kostnadsauke på fleire prosjekt, så vart det lagt opp til at nokre prosjekt startar seinart enn opphavleg planlagt. Dette er ein situasjon som også gjeld andre fylke. Det blir vist til at oppstartløyvingane er redusert, men at det er føresett at alle prosjekta skal starte opp i perioden der dette har vore lagt til grunn. Ferjesituasjonen i Møre og Romsdal På fylkestinget i oktober 2013 vart det vedtatt ein uttale (vedlegg 5) om situasjonen for riks- og fylkesvegferjene i fylket. Fylkestinget bad om auka rammer til drift av fylkesvegferjene, slik at det er samsvar mellom ramme og faktisk forbruk. Fylkestinget bad også om at det blir utvikla ein ny ferjestandard (NTPstandard) og at denne blir brukt som grunnlag i høve vurdering av nivået for rammeoverføringa til det einskilde fylke. I tillegg kravde fylkestinget at kapasiteten på ferjestrekninga Halsa Kanestraum vart auka. I februar var det arrangert ein ferjekonferanse for riksvegferjene i Møre og Romsdal der Statens vegvesen og andre aktørar informerte om situasjonen på riksvegferjestrekningane. Dersom utviklinga held fram vil situasjonen bli kritisk allereie frå sommaren på strekninga Halsa Kanestraum og på strekninga Molde Vestnes. Side76

77 I fjor var det ein auke i PBE på 13 prosent på sambandet Halsa Kanestraum, og tilsvarande auke hittil i år er på 13,75 prosent. Gjenståande kjøretøy var litt over 3 prosent i 2013 og er venta å auke i Spesielt vil gjenståande prosent bli kritisk i sommarhalvåret som har større trafikkbelastning enn året forøvrig. På sambandet Molde Vestnes var det ein auke i PBE på 1,8 prosent i fjor, og vi har ein auke på 4,4 prosent hittil i år. Det kan synest som dette ikkje er ein høg andel, men når vi veit at kapasiteten på ferjene er jamt utnytta frå kl allereie så vil sommartrafikken og anna venta trafikkauke føre til ein forverring av situasjonen. Utslaga på talet på PBE er også større i dette sambandet. For eksempel så var det frakta PBE i april Til samanlikning vart det frakta PBE på Halsa Kanestraum. Revidert nasjonalbudsjett I revidert nasjonalbudsjett er det ikkje auka løyvingar slik fylkeskommunen bad om i sin uttale til Statens vegvesen sitt endelege handlingsprogram for Det er ikkje sett av meir midlar til drift av riksvegferjene, og det var heller ikkje lagt inn planleggingsmidlar til prosjekta i Møre og Romsdal på ferjefri E39. Kommuneøkonomiproposisjonen om ferjer I kommuneøkonomiproposisjonen vart den nye fordelingsnøkkelen i samband med overføringane til fylkeskommunane kjend. I kapittel 7, s80 om inntektssystemet for fylkeskommunane finn vi: Andel fergesamband legges derfor til grunn som kriterium i forslaget til kostnadsnøkkel. Vurdering Fylkeskommunen finn det nødvendig å gjere ein uttale til sentrale styresmakter i forhold til det som no skjer på riksveg og ferjer. Fylkeskommunen har tidlegare sendt uttale til riksvegbudsjettet, og no blir ikkje dette dokumentet lenger sendt ut til fylkeskommunane sin uttale. Det er derfor viktig at fylkeskommunen no signaliserer at sjølv om løyvingar til viktige prosjekt i Møre og Romsdal er noko skjøve ut i tid, så er det avgjerande at det blir tilført tilstrekkelege midlar til forberedande arbeid(for eksempel prosjektering, grunnerverv, arkeologi) på dei store prosjekta E39 Vinjefjorden og RV70 Tingvoll - Meisingset. Dette for at det kan vere muleg for prosjekta med oppstart i Det må også settast av planleggingsmidlar til ferjefri E39 i Møre og Romsdal. I revidert nasjonalbudsjett er det ikkje auka løyvingar til ferjestrekningane Molde Vestnes og Halsa Kanestraum. Vi vil i løpet av kort tid kome i ein heilt uhaldbar situasjon der talet på attståande bilar, med påfølgande trafikale utfordringar, blir uakseptabelt. Fylkestinget har tidlegare uttalt seg om utfordringane med for lave rammer til ferjedrifta, og at det bør utarbeidast ein standard som blir lagt til grunn ved fordeling av rammene til ferjedrift. No har det gjennom kommuneøkonomiproposisjonen blitt kjent at kriteriet for forslag til kostnadsnøkkel er andel ferjesamband. For Møre og Romsdal sin del kan det sjå ut til at dette er ei endring som vil betre situasjonen for fylkesvegferjedrifta, men fortsatt er det slik at dei totale rammene må aukast. Side77

78 I Møre og Romsdal er det mange selskap som arbeider for ferjefrie forbindelsar. For disse selskapa er innsparte ferjesubsidiar ein viktig finansieringskilde. Den nye fordelingsnøkkelen må derfor vere basert på at når ferjestrekningar blir avløyst av ferjeavløysingsprosjekt, så skal ferjeavløysingsprosjektet telle som eit samband i dei første 40 åra etter oppstart/opning. Forslag til tilråding: I det komande riksvegbudsjettet må det settast av midlar til: Planlegging av ferjefri E39 i Møre og Romsdal Forberedande arbeid (f.eks prosjektering, grunnerverv, arkeologi) til o Bypakkane i Møre og Romsdal o E39 Vinjefjorden o RV70 Tingvoll Meisingset Det må snarast bli sett av midlar til auka kapasitet på ferjestrekningane Halsa Kanestraum og Molde Vestnes. Rammene til fylkesvegferjedrifta må aukast. Realisering av ferjeavløysingsprosjekt skal ikkje føre til reduksjon i overføringane dei første 40 åra etter oppstart. Dette vert gjennomført ved at andelen ferjesamband ikkje vert redusert. Ottar Brage Guttelvik fylkesrådmann Arild Fuglseth samferdselssjef Vedlegg 1 Statsbudsjettet Høringsuttalelse fra fylkeskommunene 2 Fråsegn til Statens vegvesen sitt utkast til Handlingsprogram Handlingsplan riksvegar uttale 4 Svarbrev frå SD Handlingsplan riksvegar i Møre og Romsdal - Uttale - rikvegar 5 Uttale frå fylkestinget i Møre og Romsdal om situasjonen for fylkesvegferjene Side78

79 DET KONGELIGE SAMFERDSELSDEPARTEMENT Vegdirektoratet Postboks 8142 Dep OSLO Deresref Vårref 13/1608- Dato Statsbudsjettet Horingsuttalelse fra fylkeskommunene Vi viser til forespørsel fra Vegdirektoratet om statsbudsjettet 2015, med rammer som utgjør en videreføring av 2014-budsjettet, skal sendes til uttalelse til fylkeskommunene. Vegdirektoratet har meddelt at de ikke ser behov for dette. Samferdselsdepartementet er enig i Vegdirektoratets vurdering. Med hilsen Ola Brattegar (y.f. avdelingsdirektør Joh Ulrikson seni rrådgiver Postadresse Kontoradresse Telefon* Veg-og Saksbehandler Postboks8010Dep Akersg trafikksikkerhetsavdelingenjohnulrikson NO-0030Oslo Orgno postmottak@sd.dep.no Side79

80 Statens vegvesen Region Midt Fylkeshuset 6404 Molde FYLKESORDFØRAREN Dykkar ref: Dykkar dato: Vår ref: Vår saksbehandlar: Vår dato: 75718/2013/Q10 Kari Rundmo Fråsegn til Statens vegvesen sitt utkast til Handlingsprogram (2023) Fylkestinget i Møre og Romsdal har i møte gjort følgjande vedtak: 1. Møre og Romsdal fylkeskommune ber om følgjande endringar på overordna nivå i Statens vegvesen sitt utkast til handlingsprogram for (2023): a. Rammeoverføring for å ta etter vedlikehaldetterslepet på fylkesveg må aukast frå 500 mill.kr til minimum 1000 mill.kr i kvart av åra b. Riksvegferger: P.g.a. fleire negative erfaringar tidleg i anbodsperioden - slik som langt sterkare trafikkvekst, manglande materiellstabilitet samt for låge krav m.o.t. kapasitet og responstid på reservemateriellet må det leggast inn løyvingar til auka kapasitet og auka frekvens på riksvegfergestrekningane. Rammene til drift av fylkesvegferjene må også aukast. c. Konseptval for ferjefri E39 i Møre og Romsdal må skje raskt. Planlegging av fjordkryssingane må starte så snart konsept er valt. Det må utviklast teknologi for hengebruer, flytebruer, rørbruer og kombinasjonsløsninger av desse. Halsafjordsambandet må løftes fram som pilotprosjekt for utvikling av flytebruteknologi. d. Staten må ta ansvar for drift og vedlikehald av nasjonale turistvegar e. Det må bli ei auka satsing på tiltak for kollektivtrafikk, gåande og syklande i små- og mellomstore byar. Fortrinnsvis ved at også desse byane kan ta del i ordninga om bymiljøavtalar og belønningsordninga. Alternativt må det opprettast eigne program for små- og mellomstore byar. f. Midlar til drift og vedlikehald av riksvegnettet må aukast som følgje av nye krav i tunnelsikkerheitsforskrifta g. Løyvingar til skredsikring av fylkesvegnettet må aukast til 2 mrd årleg slik at fylkeskommunane har moglegheit til samanhengande utbygging av skredsikringsprosjekt h. Rentekompensasjonsordninga må vidareførast, og den økonomiske ramma bør aukast. i. Stad Skipstunnel må komme inn i første halvdel av perioden j. Løyvingane til gang- og sykkelvegar må aukast, særleg sett i lys av klimautfordringane. 2. Møre og Romsdal fylkeskommune ber om følgjande endringar på konkrete prosjekt i vårt fylke i Statens vegvesen sitt utkast til handlingsprogram for (2023): a. Strekninga Betna Stormyra må behandlast som eitt prosjekt og utbetrast samanhengande. Ein føreset vidare at prosjektet vert fullfinansiert slik at kontinuerlig utbygging kan gjennomførast. b. Fleire prosjekt må gjennomførast i byområda i Møre og Romsdal i fireårsperioden for å løyse dei trafikale utfordringane inn til og i Ålesund, Molde og Kristiansund. 0 Postadresse: Fylkeshuset, 6404 Molde Besøksadresse: Julsundveien 9 Telefon: Telefaks: e-post: post@mrfylke.no Side80

81 c. Det må vurderast ein kvileplass for tungtransport på Sunndalen i tillegg til dei fire som allereie er lagt inn i handlingsprogrammet. d. Flatmark Monge Marstein må startast opp i perioden og fullførast innan 2020 e. Tingvoll Meisingset må fullførast i fireårsperioden, og strekninga Meisingset Ålvundfossen bør startast opp så snart som råd f. Det må arbeidast for å få til snarleg utbetring av E136 Hjelviktunnelen g. Undergang ved E 39 Egset, som ligg inne i handlingsprogrammet i , er ein føresetnad for fullføring av samanhengande gang- og sykkelveg mellom Volda og Ørsta. Fylkestinget ber om at ein vurderer å fullføre dette som eitt samanhengande prosjekt i første del av NTP-perioden. Med helsing Kari Rundmo konsulent Side81

82 saksframlegg Dato: Referanse: Vår saksbehandlar: /2013 Hilde Johanne Svendsen Saksnr Utval Møtedato SA-56/13 Samferdselsutvalet U-174/13 Fylkesutvalet T-87/13 Fylkestinget Fråsegn til Statens vegvesen sitt utkast til Handlingsprogram (2023) Bakgrunn Møre og Romsdal fylkeskommune er invitert til å gi innspel på Statens vegvesen sitt handlingsprogram for perioden Frist for å uttale seg til utkastet til handlingsprogram er 20. desember. Det er i samband med dette sendt ein uformell epost til kommunane i fylket, der dei blir invitert til å kome med sine innspel til fylkeskommunen sin uttale. Det er mottatt innspel frå fem kommunar. Handlingsprogrammet er Statens vegvesen sin plan for å gjennomføre St.meld. nr. 26 ( ) om Nasjonal Transportplan (NTP) Mål føringar og prioriteringar i meldinga dannar grunnlaget for utformina av handlingsprogrammet. Handlingsprogrammet gir grunnlag for å utarbeide dei årlege budsjetta. Handlingsprogrammet er ikkje lagt til som vedlegg, og kan lastast ned her: Generelt om handlingsprogrammet Prioriteringane i handlingsprogrammet er i store trekk gitt i Nasjonal Transportplan: Det er lagt opp til ein gradvis opptrapping av rammene for drift og vedlikehald, og det er lagt til grunn at veksten i forfallet vil stoppe tidleg i perioden. Dette vil vere mogleg om gevinsten av effektivisering av verksemda som etaten er pålagd i NTP , blir brukt til styrking av vedlikehaldet. Innan rammene blir vedlikehald av tunnelar prioritert, dette vil mellom anna ha konsekvensar for dekkelegging. Midlar til drift blir prioritert slik at dagens standard blir oppretthaldt, og med noko høgare standard for vinterdrift, drenering og vegoppmerking. Vidare i dette avsnittet følgjer omtale av utvalde tema Riksveg - Tunnelsikkerheitsforskrifta For å innfri tunnelsikkerheitsforskrifta som trer i kraft i 2019 må vedlikehald av tunnelar bli prioritert høgt i handlingsprogrammet. Forskrifta trer i kraft på riksvegtunnelar som har ei lengde på meir enn 500 meter. Forskrifta gjeld for tunnelar som er i bruk, under bygging eller som er på prosjekteringsstadiet. Det er ikkje avklart om forskrifta også skal gjelde for fylkesveg. Riksvegferjer Ramma som er sett av til drift av riksvegferjene er tilstrekkeleg til å oppretthalde dagens rutetilbod. Trafikkveksten i perioden er ei utfordring. Det er ingen riksvegferjesamband i Møre og Romsdal som skal lystast ut i perioden. Generelt - Bymiljøavtalar Side82

83 Det er sett av 3,1 milliard til bymiljøavtalar i perioden. Desse avtalane er eit av statens viktigaste virkemiddel for å nå målet om å ta veksten i persontransporten i storbyområda med kollektivtransport, gange og sykkel. Møre og Romsdal har ikkje byar som er med i denne ordninga. Generelt - Kollektivtransport og framkome NTP har eit mål om at veksten i persontransporten i dei ni største byregionane skal tas av kollektivtrafikk, gang og sykling. Dette inneber at kollektivtrafikken må byggast ut for å møte den forventa befolkningsveksten. Også utanfor byregionane har kollektivtrafikken ei viktig oppgåve for å bidra til effektiv transport, levedyktige samfunn og sosial velferd. På bakgrunn av den store satsinga på kollektivtransport vil Statens vegvesen i samarbeid med fylkeskommunar og KS gjennomføre eit program for kompetanseheving i Generelt - Planlegging og gjennomføring av handlingsprogrammet Regjeringa har som ambisjon å halvere tida for planlegging av samferdselsprosjekt. SVV legg opp til å planlegg og bygge lengre strekningar samanhengande for å redusere tidsbruk. Eit tiltak vil også vere å slå saman større kontaktspakkar som blir organisert som prosjekt. Desse skal styrast av ein reindyrka prosjektorganisert byggherrefunksjon. Riksveg - Ferjefri E39 I ti-årsperioden er kryssing av Boknafjorden det einaste ferjeavløysingsprosjektet som ligg inne. I tillegg er det lagt opp til utbetring av veglenker mellom ferjestrekningane. Statens vegvesen vil arbeide vidare med forskingsprosjekt for mellom anna flytebruer og bruer med ekstremt lange spennvidder. SVV viser også til at det må utarbeidast eit regelverk som grunnlag for gjennomføring av forprosjekt og deltaljprosjektering av slike bruer. Ferjefri E39 vil også bli vurdert i ordninga med særskilt prioriterte prosjekt, noko som vil medføre prosjektorganisering og vurdering av statlig reguleringsplan. Fylkesveg - Rentekompensasjonsordninga Hovudintensjonen med rentekompensasjonsordninga var å stimulere til økt aktivitet i fylkeskommunane ved å redusere finanskostnadane. Ordninga er innført i tråd med Nasjonal Transportplan I Nasjonal Transportplan er det lagt inn ei betydeleg auke i tilskot til fylkesvegar, og rentekompensasjonsordninga blir avvikla. Fylkesveg - Nasjonale turistvegar I Møre og Romsdal er det Eldhusøya som vil vere ferdigstilt innan Det er sett av 600 mill kroner i statlege midlar til nasjonale turistvegar i perioden SVV skriv at ansvaret for drift og vedlikehald av turistvegar som er fylkesvegar må vurderast nærare. I forslag til statsbudsjett 2014 finn vi at det er kvar enkelt fylkeskommune som er ansvarleg for drift og vedlikehald av sine turistvegar. Vi kan ikkje sjå at det er ekstra løyvingar som følgje av dette. Fylkesveg - Skredsikring Det er sett av mill. kroner til skredsikring av fylkesvegnettet i perioden , av desse er 564 mill kroner løyvd i I brev frå Statens vegvesen er det kome forslag om at 348 mill kroner skal gå til Møre og Romsdal. Kvar enkelt fylkeskommune skal innan 20. desember gi ei tilbakemelding med forslag til prioritering av tiltak innanfor den tildelte planleggingsramma. Fylkesveg - Vedlikehaldsetterslep I NTP er det sett av 10 milliard til ekstra løyving for å redusere vedlikehaldsetterslepet på fylkesveg, 500 mill kroner av desse er løyvd i budsjettet for I forslag til statsbudsjett 2014 vart fordelingsnøkkelen kjend. Fordelinga er basert på kartlegging av etterslepet, og Møre og Romsdal er tildelt 50 mill kroner i Generelt - Driftskontraktar Statens vegvesen arbeider kontinuerleg med betring av driftskontraktane. Nye driftskontraktar får ein auke i arbeidsomfang grunna auka veglengde, større del motorvegar, tunnelar, rasteplassar og liknande som har høgare driftsutgifter enn dei kontraktane som blir avløyst. Trafikkmengda har også auka, og det er stilt høgare krav til standard og kvalitet. Desse forholda gjer det krevjande å samanlikne prisar i nye kontraktar med dei kontraktane som blir avløyst. Ein direkte samanlikning Side83

84 (utan å ta omsyn til endringar) gir ein prisauke på 9 prosent. Om ein tar omsyn til dei nemnde endringane, vil truleg dei samla kostnadane i nye kontraktar vere marginalt lågare enn dei kontraktane som blir avløyst dersom det er normale nedbørsforhold. Kontraktar med oppstart hausten 2013 har om lag same prisnivå som inngåtte kontraktar med oppstart hausten Prisane ser dermed ut til på flate ut, samanlikna med auken i perioden , sjølv om kontraktsinnhald og veglengde har auka. (Kap 3.6) Kvileplassar for tungtransporten Det er lagt opp til fire kvileplassar for tungtransporten i Møre og Romsdal, desse er lokalisert i Romsdalen, på Digernesskiftet, på Furene og på Aspøya. Rutevise omtalar Nærmare omtale av prioriteringane innan investeringsrammene til dei enkelte riksvegrutene i perioden , med hovudvekt på første fireårsperiode. Omtalen omfattar prioriteringane innan rammene til post 30 riksveginvesteringar og post 31 skredsikring. Rute 4a E39 Stavanger Bergen Ålesund med tilknytingar Ruta omfattar E39 frå Harestad like sør for Stavanger via Bergen til kryss med E136 i Spjelkavik i Ålesund. Det er stor trafikk nær byane Stavanger, Bergen, Førde og Ålesund. Det er også strekningar med lave trafikkmengder og til dels dårleg standard. Det er stor trafikkvekst på heile ruta og framtidige ferjeavløysingsprosjekt er venta å gi ytterlegare trafikkvekst. Av dei største tiltaka i Møre og Romsdal i på ruta finn vi: E39 Kvivsvegen, løyvingar i E39 Hjartåberga, løyvingar i E39 Geitvika Årset, breiddeutviding, løyving i 2014 E39 Ekset, undergang, løyvingar i For andre tiltak sjå handlingsprogrammet kapittel 16.2 og aktuell ruteomtale. (PDF-versjonen frå side 115) Rute 4b E39 Ålesund Trondheim Ruta omfattar E39 frå kryss med E136 ved Spjelkavik i Ålesund til kryss med E6 ved Klett like sør for Trondheim. Det er gjennomført KVU/KS1 for E39 Ålesund Bergsøya og E39 Bergsøya Valsøya. Regjeringa har ikkje tatt stilling til konsept. I første fireårsperiode er det lagt inn krabbefelt på Ørskogfjellet og utbetring av fleire delstrekningar mellom Betna i Møre og Romsdal og Stormyra i Sør- Trøndelag. Det blir lagt opp til etappevis utbygging av denne strekninga. Fleire delstrekningar skal også utbetrast i siste seksårsperioden. Av dei største tiltaka i Møre og Romsdal i på ruta finn vi: E39 Ørskogfjellet, krabbefelt, løyvingar i E39 Betna Vinjeøra Stormyra, 170 mill kr i 2016 og 2017, og 1350 mill kr i E39 Gjemnessundbrua, løyvingar i 2014 og 2016 E39 Hjelset, gang/sykkelveg, løyvingar i Tiltak bypakke Molde (g/s og TS-tiltak), løyvingar i For andre tiltak sjå handlingsprogrammet kapittel 16.2 og aktuell ruteomtale. (PDF-versjonen frå side 126) Rute 6d E136 Dombås Ålesund med tilknytingar Ruta omfattar E136 frå kryss med E6 på Dombås i Oppland og til Ålesund sentrum. Ruta har ei tilknyting rv658 til Ålesund Lufthamn Vigra. Ruta er særs viktig for eksportnæringa, noko som er venta å halde fram sjølv med ei storstilt utbygging av E39 langs kysten. I første fireårsperiode blir det lagt opp til å bygge forbikøyringsfelt på E136 på strekninga Oppland grense Rødstøl, samt skredsikring av Dølsteinfonna og Fantebrauta. Av dei største tiltaka i Møre og Romsdal i på ruta finn vi: E136 Tresfjordbrua, løyvingar i E136 Oppland grense Rødstøl, løyvingar i 2016 og 2017 E136 Vågstrandtunnelen, løyvingar i 2014 og 2015 Side84

85 E136 Dølsteinfonna og Fantebraua, løyvingar i 2016 og 2017 E136 Ålesund Moa, sykkelnett, løyving i 2017 E136 Kontrollplass Romsdal, løyvingar i 2016 og 2017 For andre tiltak sjå handlingsprogrammet kapittel 16.2 og aktuell ruteomtale. (PDF-versjonen frå side 178) Rute 6e Rv70 Oppdal Kristiansund med tilknytingar Ruta omfattar rv70 som går frå kryss med E6 i Oppdal i Sør-Trøndelag til hamna i Kristiansund. Ruta har ei tilknyting på rv681 til Kristiansund lufthamn Kvernberget. Rute 6e er saman med E6 hovudferdselsåra mellom Nordmøre og Austlandet. Rv 70 har lange strekningar med smal veg og uoversiktlege kurver. Utfordringane på ruta er først og fremst knytt til dårleg vegstandard. Den 4 km lange stigninga opp Gråura øvst i Sunndalen er ein flaskehals for godstransporten om vinteren. I første fireårsperiode blir det lagt opp til å starte arbeidet med utbetring og delvis omlegging av rv70 på strekninga Tingvoll Meisingset i Møre og Romsdal. Av dei største tiltaka i Møre og Romsdal i på ruta finn vi: Rv70 Meisingset Tingvoll, løyvingar i 2016 og 2017 og i Rv70 Oppdølstranda, løyvingar i 2014 og 2015 Rv 70 Mo Åram, g/s, løyving i 2014 Rv 70 Rensvik sentrum, kryssutbetring, løyvingar i 2016 og 2017 For andre tiltak sjå handlingsprogrammet kapittel 16.2 og aktuell ruteomtale. (PDF-versjonen frå side 185) Innspel frå kommunar Vi gav kommunar mulegheit til å kome med innspel til fylkeskommunen sitt høyringsinnspel. Høyringsfristen den 20. desember og første behandling i politiske utval den 11. november medførte at vi måtte gi kommunane ein svært kort frist. Vi har registrert innspel frå fem kommunar. Under følgjer punktvis oppsummering av innspela: Kristiansund kommune RV70 Kristiansund Oppdal. Tingvoll Meisingset må utbetrast første fireårsperiode. I andre periode må strekninga Meisingset Ålvundfossen utbetrast. Tiltak for betra framkome og trafikktrygging i Rensvikkrysset Ferjefri kryssing av Halsafjorden må løftast fram Tingvoll kommune Samanhengande gjennomføring av Tingvoll Meisingset i første fireårsperiode. Meisingset Ålvundfossen må følgjast opp i neste periode slik at vi får samanhengande anleggsarbeid på strekninga Tingvoll Ålvundfossen. Rimstadkrysset på Rv70 må flyttast fram til 2014 Kryssing av Halsafjorden bør bli eit nasjonalt pilotprosjekt for flytebruteknologi. Det må settast av planleggingsmidlar i fireårsperioden Vestnes kommune Ber om fylkeskommunen arbeider for følgjande tiltak i tillegg til dei føreslåtte tiltaka: Ombygging av Brastadkrysset med trafikksikker tilrettelegging for busslommer, parkering og eventuell undergang i samband med opning av Tresfjordbrua i 2015 Utbetring av strekninga E136 Gjermundnes Rauma grense Ny E136 Hjelviktunnelen snarast råd Stranda kommune Løyving til skredsikring av fylkesvegnettet må aukast til 2 mrd årleg Generell auke i midlar til investering og drift Strekninga E136 Flatmark Monge Marstein må utbetrast i fireårsperioden Det må bli fortgang i arbeidet med konseptval knytt til ferjefri E39 Ein forventar at den nye regjeringa følgjer opp signal om å bevare ordninga med rentekompensasjon for transporttiltak i fylka Sunndal kommune Side85

86 I handlingsprogrammet for , rute 6e rv70, er det sett av 13,4 mill kroner til opparbeiding av miljøgate på Sunndalsøra og til kvileplass for tungtransport. I handlingsprogrammet for er ikkje prosjekta tatt med. Miljøgateprosjektet i Sunndal sentrum har ei lengd på 1 km, og kommunen innser at heile strekninga ikkje kan få plass i handlingsprogrammet. Kommunen ber derfor om at nytt kryss ved forretningssentra og ei løysing for sykkeltrafikken blir nemnt som eit prosjekt som er aktuelt i 2015 Sunndalsøra må nemnast som ein muleg døgnkvileplass for tungtrafikken i tillegg til dei fire nemnte lokaliseringane. Vurdering For å innfri dei krava som kjem i tunnsikkerheitsforskrifta i 2019 har SVV sett seg nøydd til å prioritere utbetring og tiltak i tunnelar høgt. Dette vil gå utover anna vedlikehald på vegnettet, og vil kunne bidra til at forfallet på riksvegnettet vil auke. Utbetring i tunnelar vil mellom anna føre til at det blir mindre dekkelegging. Dette er ein situasjon som på sikt ikkje vil vere haldbar, i og med at dette vil føre til redusert framkome på riksvegnettet. For riksvegferjene er det ikkje lagt inn auke i kapasitet eller frekvens i perioden. Dette er ikkje offensivt nok, og for ferjestrekningane i Møre og Romsdal er dette ein situasjon vi ikkje kan akseptere. Allereie i dag er det stort behov for auka tilbod på riksvegstrekningane. Dette har også fylkestinget uttalt seg om i eit brev til samferdselsdepartementet. Fylkeskommunen må arbeide aktivt inn mot sentrale styresmakter for å få auka kapasitet og frekvens på riksvegferjene. I NTP og påfølgjande handlingsprogram er det auka løyvingar som skal bidra til at kollektivtrafikk, gange og sykling skal ta trafikkveksten i dei største byområda. For små og mellomstore byar er det ikkje tilsvarande løyvingar. Byane i Møre og Romsdal er i ferd med å utarbeide forslag til tradisjonelle bypakkar, og det er derfor viktig at også små- og mellomstore byar, som Ålesund, Molde og Kristiansund, kan ta del i ordninga med bymiljøavtalar og belønningsordninga. Alternativt må det opprettast eigne program for små- og mellomstore byar. I handlingsprogrammet tar SVV til orde for å halvere tida for planlegging av samferdselsprosjekt. Dette er noko fylkeskommunen støttar fullt ut. Tiltaket om å organisere utbyggingar som prosjekt er i tråd med fylkeskommunen sin uttale til NTP. Handlingsprogrammet inneheld ikkje fleire fjordkryssingar enn kryssing av Boknafjorden, Rogfast. Regjeringa har enda ikkje tatt stilling til konseptval for ferjefri E39 i Møre og Romsdal. For at ytterlegare planlegging av fjordkryssingane kan starte er vi avhengige av at avklaringane kjem snarast råd. Det er lagt opp til at rentekompensasjonsordninga skal avsluttast sidan det er vedtatt auka rammeoverføring til fylkeskommunane for å ta hand om vedlikehaldsetterslepet på fylkesvegane. Rentekompensasjonsordninga har stor innverknad på finansieringsmoglegheiter på nye prosjekt. Det er derfor viktig at ordninga blir vidareført. I handlingsprogrammet og i statsbudsjettet for 2014 er det lagt opp til at det er den enkelte fylkeskommune som skal ta ansvar for vedlikehaldet for nasjonale turistvegar i sitt eige fylke. Det er Statens vegvesen som har ansvaret for å utvikle nasjonale turistvegar, og arbeidet er lagt til Vegdirektoratet Turistvegseksjonen. Det er derfor naturleg at staten tar eit ekstra ansvar for desse vegstrekningane. I handlingsprogrammet kan det sjå ut til at den kostnadsauken vi har hatt på driftskontraktane no ser ut til å ha stoppa opp. Dette er ei utvikling vi må vere fornøgd med. Erfaringar og endringar som er gjort i kontraktane for riksvegnettet må også overførast til fylkesvegnettet. Side86

87 I handlingsprogrammet er det sett av 564 mill kroner til skredsikring av fylkesvegnettet i 2014, og mill kroner i perioden I Møre og Romsdal har vi fått lovnad om 348 mill kroner til skredsikring på fylkesvegnettet i Fylkeskommunen har behov for større løyvingar enn dette for å kunne fullføre byggesteg 3 Røyr Hellesylt. Dette prosjektet er byggeklart og må kunne fullførast utan opphald. Midlar til skredsikring av fylkesvegnettet i Møre og Romsdal må aukast. Regjeringa har i NTP sett av 10 mrd i ekstra rammeoverføring til fylkeskommunane for at fylkeskommunane skal kunna ta igjen vedlikehaldsetterslepet. I første fireårsperioden er det sett av 2,75 mrd kroner og av dette er 500 mill kroner løyvd i Møre og Romsdal har fått tildelt 50 mill kroner av desse midlane i Dette er ikkje store nok løyvingar. Løyvinga til fylkeskommunane må allereie frå 2014 vere på 1 milliard. Noko som vil gi ei løyving til Møre og Romsdal på 100 mill kroner. Som følgje av at det ikkje er kome tilleggsløyvingar i samband med at byane i Møre og Romsdal er i ferd med å utarbeide bypakkar, har ein stor del av programområdemidlane som SVV har til rådigheit blitt brukt i byområda. Det er lite midlar til programområdetiltak i distrikta. Det er nødvendig med styrka løyvingar til prosjekt i små- og mellomstore byar. På rute 4b er det lagt opp til etappevis utbetring av strekninga E39 Betna Vinjeøra Stormyra der 170 mill kroner er sett av i slutten av første fireårsperioden, og resterande 1350 mill kroner er sett av i siste seksårsperioden. Ei etappevis utbetring vil ikkje vere ei god nok løysing, og fylkeskommunen vil derfor gi signal om at utbetringa må skje samanhengane og seinast med oppstart i høve til utkast til handlingsprogram. På rute 6d er vi tilfreds med at det er løyvd midlar til forbikøyringsfelt øvst i Romsdalen, og at skredsikring av Dølsteinfonna og Fantebrauta blir starta opp. Med E136 gjennom Romsdalen som «eksportvegen» for store deler av næringslivet i fylket vil vi også be om at strekninga Flatmark Monge Marstein bli starta opp i løpet av fireårsperioden, og at denne strekninga blir fullført innan 2020 som er i tråd med fylkeskommunen sin uttale til NTP Med dei pågåande prosjekta Vågstrandtunnelen, Tresfjordbrua og Hjelvikbruene vil det vere viktig å få til snarleg utbetring av andre flaskehalsar som til dømes Hjelviktunnelen. På rute 6e er det løyving på 130 mill kroner i 2016 og 2017, og 250 mill kroner i Strekninga Rv70 Tingvoll Meisingset bør fullfinansierast i første del av perioden. Det vil også vere ein fordel om strekninga Meisingset Ålvundfossen kan sjåast i samanheng med utbetringa Tingvoll Meisingset, slik at vi kan få samanhengande anleggsarbeid på heile strekninga. Det er gledeleg at det er lagt opp til utbygging av fire kvileplassar for tungtransporten i fireårsperioden. I Sunndal var det i førre handlingsprogram lagt inn kvileplass for tungtransport. Denne er ikkje med i utkast til handlingsprogram for , og fylkeskommunen vil be om at ein kvileplass nummer fem i Møre og Romsdal blir vurdert. Handlingsprogrammet er oppfølging av NTP Som ein generell kommentar vil vi påpeike at handlingsprogrammet ser ut til å ha lave løyvingar i starten av perioden, noko som medfører at løyvingane er større i siste del av perioden. Dette kunne med fordel ha vore jamnare fordelt i fireårsperioden. Forslag til tilråding: 1. Møre og Romsdal fylkeskommune ber om følgjande endringar på overordna nivå i Statens vegvesen sitt utkast til handlingsprogram for (2023): a. Rammeoverføring for å ta etter vedlikehaldsetterslepet på fylkesveg må aukast frå 500 mill kroner til mill kroner i 2014 b. Det må leggast inn løyvingar til auka kapasitet og auka frekvens på riksvegferjestrekningane c. Konseptval for ferjefri E39 i Møre og Romsdal må skje raskt. Planlegging av fjordkryssingane må starte så snart konsept er valt d. Staten må ta ansvar for drift og vedlikehald av nasjonale turistvegar e. Det må bli ei auka satsing på tiltak for kollektivtrafikk, gåande og syklande i små- og mellomstore byar. Fortrinnsvis ved at også desse byane kan ta del i ordninga om bymiljøavtalar og belønningsordninga. Alternativt må det opprettast eigne program for små- og mellomstore byar. Side87

88 f. Midlar til drift og vedlikehald av riksvegnettet må aukast som følgje av nye krav i tunnelsikkerheitsforskrifta g. Løyvingar til skredsikring av fylkesvegnettet må aukast til 2 mrd årleg slik at fylkeskommunane har moglegheit til samanhengande utbygging av skredsikringsprosjekt h. Rentekompensasjonsordninga må vidareførast 2. Møre og Romsdal fylkeskommune ber om følgjande endringar på konkrete prosjekt i vårt fylke i Statens vegvesen sitt utkast til handlingsprogram for (2023): a. Strekninga Betna Stormyra må behandlast som eitt prosjekt og utbetrast samanhengande b. Fleire prosjekt må gjennomførast i byområda i Møre og Romsdal i fireårsperioden for å løyse dei trafikale utfordringane inn til og i Ålesund, Molde og Kristiansund. c. Det må vurderast ein kvileplass for tungtransport på Sunndalen i tillegg til dei fire som allereie er lagt inn i handlingsprogrammet. d. Flatmark Monge Marstein må startast opp i perioden og fullførast innan 2020 e. Tingvoll Meisingset må fullførast i fireårsperioden, og strekninga Meisingset Ålvundfossen bør startast opp så snart som råd f. Det må arbeidast for å få til snarleg utbetring av E136 Hjelviktunnelen Behandling i Samferdselsutvalet Randi Walderhaug Frisvoll (KrF), Frank Sve (Frp), Charles Tøsse (H) fremma følgjande forslag: «Nytt pkt. i) under pkt. 1: Stad Skipstunnel må komme inn i første halvdel av perioden.» Tilrådinga med tillegg frå Randi Walderhaug Frisvoll, Frank Sve, Charles Tøsse blei samrøystes vedteke. Samrøystes tilråding frå Samferdselsutvalet Møre og Romsdal fylkeskommune ber om følgjande endringar på overordna nivå i Statens vegvesen sitt utkast til handlingsprogram for (2023): a. Rammeoverføring for å ta etter vedlikehaldsetterslepet på fylkesveg må aukast frå 500 mill kroner til mill kroner i 2014 b. Det må leggast inn løyvingar til auka kapasitet og auka frekvens på riksvegferjestrekningane c. Konseptval for ferjefri E39 i Møre og Romsdal må skje raskt. Planlegging av fjordkryssingane må starte så snart konsept er valt d. Staten må ta ansvar for drift og vedlikehald av nasjonale turistvegar e. Det må bli ei auka satsing på tiltak for kollektivtrafikk, gåande og syklande i små- og mellomstore byar. Fortrinnsvis ved at også desse byane kan ta del i ordninga om bymiljøavtalar og belønningsordninga. Alternativt må det opprettast eigne program for små- og mellomstore byar. f. Midlar til drift og vedlikehald av riksvegnettet må aukast som følgje av nye krav i tunnelsikkerheitsforskrifta g. Løyvingar til skredsikring av fylkesvegnettet må aukast til 2 mrd årleg slik at fylkeskommunane har moglegheit til samanhengande utbygging av skredsikringsprosjekt h. Rentekompensasjonsordninga må vidareførast i. Stad Skipstunnel må komme inn i første halvdel av perioden. 4. Møre og Romsdal fylkeskommune ber om følgjande endringar på konkrete prosjekt i vårt fylke i Statens vegvesen sitt utkast til handlingsprogram for (2023): a. Strekninga Betna Stormyra må behandlast som eitt prosjekt og utbetrast samanhengande b. Fleire prosjekt må gjennomførast i byområda i Møre og Romsdal i fireårsperioden for å løyse dei trafikale utfordringane inn til og i Ålesund, Molde og Kristiansund. Side88

89 c. Det må vurderast ein kvileplass for tungtransport på Sunndalen i tillegg til dei fire som allereie er lagt inn i handlingsprogrammet. d. Flatmark Monge Marstein må startast opp i perioden og fullførast innan 2020 e. Tingvoll Meisingset må fullførast i fireårsperioden, og strekninga Meisingset Ålvundfossen bør startast opp så snart som råd f. Det må arbeidast for å få til snarleg utbetring av E136 Hjelviktunnelen Behandling i fylkesutvalet Toril Melheim Strand (AP) fremma følgjande forslag til tillegg: «Nytt pkt. i) under pkt. 1: Stad Skipstunnel må komme inn i første halvdel av perioden.» Votering: Forslaget frå fylkesrådmannen med tillegget fremma av Toril Melheim Strand blei samrøystes vedteke tilrådd. Samrøystes tilråding frå fylkesutvalet Møre og Romsdal fylkeskommune ber om følgjande endringar på overordna nivå i Statens vegvesen sitt utkast til handlingsprogram for (2023): a. Rammeoverføring for å ta etter vedlikehaldsetterslepet på fylkesveg må aukast frå 500 mill kroner til mill kroner i 2014 b. Det må leggast inn løyvingar til auka kapasitet og auka frekvens på riksvegferjestrekningane c. Konseptval for ferjefri E39 i Møre og Romsdal må skje raskt. Planlegging av fjordkryssingane må starte så snart konsept er valt d. Staten må ta ansvar for drift og vedlikehald av nasjonale turistvegar e. Det må bli ei auka satsing på tiltak for kollektivtrafikk, gåande og syklande i små- og mellomstore byar. Fortrinnsvis ved at også desse byane kan ta del i ordninga om bymiljøavtalar og belønningsordninga. Alternativt må det opprettast eigne program for små- og mellomstore byar. f. Midlar til drift og vedlikehald av riksvegnettet må aukast som følgje av nye krav i tunnelsikkerheitsforskrifta g. Løyvingar til skredsikring av fylkesvegnettet må aukast til 2 mrd årleg slik at fylkeskommunane har moglegheit til samanhengande utbygging av skredsikringsprosjekt h. Rentekompensasjonsordninga må vidareførast i. Stad Skipstunnel må komme inn i første halvdel av perioden 2. Møre og Romsdal fylkeskommune ber om følgjande endringar på konkrete prosjekt i vårt fylke i Statens vegvesen sitt utkast til handlingsprogram for (2023): a. Strekninga Betna Stormyra må behandlast som eitt prosjekt og utbetrast samanhengande b. Fleire prosjekt må gjennomførast i byområda i Møre og Romsdal i fireårsperioden for å løyse dei trafikale utfordringane inn til og i Ålesund, Molde og Kristiansund. c. Det må vurderast ein kvileplass for tungtransport på Sunndalen i tillegg til dei fire som allereie er lagt inn i handlingsprogrammet. d. Flatmark Monge Marstein må startast opp i perioden og fullførast innan 2020 e. Tingvoll Meisingset må fullførast i fireårsperioden, og strekninga Meisingset Ålvundfossen bør startast opp så snart som råd f. Det må arbeidast for å få til snarleg utbetring av E136 Hjelviktunnelen Behandling i fylkestinget Kristin Sørheim (Sp) stilte spørsmål om habilitet på grunn av at ho er styreleiar i Halsafjordsambandet AS. Ho gjekk frå under behandlinga. Votering (habilitet): Kristin Sørheim vart samrøystes kjent inhabil etter fvl ledd bokstav e. Side89

90 46 voterande. Ingrid Opedal (Sv) framlegg til vedtak: Tillegg til punkt 1 b: Rammene til drift av fylkesvegferjene må også aukast. Nytt punkt 1 i (seinare omgjort til bokstav j): Løyvingane til gang- og sykkelvegar må aukast, særleg sett i lys av klimautfordringane. Nytt punkt 2 g: Undergang ved E 39 Egset, som ligg inne i handlingsprogrammet i , er ein føresetnad for fullføring av samanhengande gang- og sykkelveg mellom Volda og Ørsta. Fylkestinget ber om at ein vurderer å fullføre dette som eitt samanhengande prosjekt i første del av NTP-perioden. Forslag frå Iver Nordseth (V) og Oddbjørn Vatne (SP): Endringsforslag/Tillegg til innstillinga: Pkt.1- endringar på overordna nivå.: a). Ny ordlyd: Rammeoverføring for å ta etter vedlikehaldetterslepet på fylkesveg må aukast frå 500mill.kr til minimum 1000mill.kr i kvart av åra b). Ny ordlyd: Riksvegferger: P.g.a. fleire negative erfaringar tidleg i anbodsperioden - slik som langt sterkare trafikkvekst, manglande materiellstabilitet samt for låge krav m.o.t. kapasitet og responstid på reservemateriellet må det leggast inn løyvingar til auka kapasitet og auka frekvens på riksvegfergestrekningane. c). Tillegg: Det må utviklast teknologi for hengebruer,flytebruer,rørbruer og kombinasjonsløsninger av desse. Halsafjordsambandet må løftes fram som pilotprosjekt for utvikling av flytebruteknologi. h). Tillegg: Rentekompensasjonsordninga må vidareførast, og den økonomiske ramma bør aukast. Pkt.2 - endringar på konkrete prosjekt.: a). Tillegg: Ein føreset vidare at prosjektet vert fullfinansiert slik at kontinuerlig utbygging kan gjennomførast. Votering: Nordseth og Vatne sitt forslag til punkt 1 a blei samrøystes vedtatt. Nordseth og Vatne sitt forslag til punkt b blei samrøystes vedtatt. Opedal sitt forslag til tillegg til punkt b blei samrøystes vedtatt. Fylkesutvalet si tilråding til punkt c blei samrøystes vedtatt. Nordseth og Vatne sitt forslag til tillegg i punkt c blei samrøystes vedtatt. Fylkesutvalet si tilråding til punkt d g blei samrøystes vedtatt. Fylkesutvalet si tilråding til punkt h blei samrøystes vedtatt. Side90

91 Nordseth og Vatne sitt forslag til tillegg i punkt h blei samrøystes vedtatt. Fylkesutvalet si tilråding til punkt i blei samrøystes vedtatt. Opedal sitt forslag til punkt j blei samrøystes vedtatt. Fylkesutvalet si tilråding til punkt 2 a blei samrøystes vedtatt. Nordseth og Vatne sitt forslag til tillegg i punkt a blei samrøystes vedtatt. Fylkesutvalet si tilråding til punkt b f blei samrøystes vedtatt. Opedal sitt forslag til punkt g blei samrøystes vedtatt. Samrøystes vedtak i fylkestinget Møre og Romsdal fylkeskommune ber om følgjande endringar på overordna nivå i Statens vegvesen sitt utkast til handlingsprogram for (2023): a. Rammeoverføring for å ta etter vedlikehaldetterslepet på fylkesveg må aukast frå 500 mill.kr til minimum 1000 mill.kr i kvart av åra b. Riksvegferger: P.g.a. fleire negative erfaringar tidleg i anbodsperioden - slik som langt sterkare trafikkvekst, manglande materiellstabilitet samt for låge krav m.o.t. kapasitet og responstid på reservemateriellet må det leggast inn løyvingar til auka kapasitet og auka frekvens på riksvegfergestrekningane. Rammene til drift av fylkesvegferjene må også aukast. c. Konseptval for ferjefri E39 i Møre og Romsdal må skje raskt. Planlegging av fjordkryssingane må starte så snart konsept er valt. Det må utviklast teknologi for hengebruer, flytebruer, rørbruer og kombinasjonsløsninger av desse. Halsafjordsambandet må løftes fram som pilotprosjekt for utvikling av flytebruteknologi. d. Staten må ta ansvar for drift og vedlikehald av nasjonale turistvegar e. Det må bli ei auka satsing på tiltak for kollektivtrafikk, gåande og syklande i små- og mellomstore byar. Fortrinnsvis ved at også desse byane kan ta del i ordninga om bymiljøavtalar og belønningsordninga. Alternativt må det opprettast eigne program for små- og mellomstore byar. f. Midlar til drift og vedlikehald av riksvegnettet må aukast som følgje av nye krav i tunnelsikkerheitsforskrifta g. Løyvingar til skredsikring av fylkesvegnettet må aukast til 2 mrd årleg slik at fylkeskommunane har moglegheit til samanhengande utbygging av skredsikringsprosjekt h. Rentekompensasjonsordninga må vidareførast, og den økonomiske ramma bør aukast. i. Stad Skipstunnel må komme inn i første halvdel av perioden j. Løyvingane til gang- og sykkelvegar må aukast, særleg sett i lys av klimautfordringane. 4. Møre og Romsdal fylkeskommune ber om følgjande endringar på konkrete prosjekt i vårt fylke i Statens vegvesen sitt utkast til handlingsprogram for (2023): a. Strekninga Betna Stormyra må behandlast som eitt prosjekt og utbetrast samanhengande. Ein føreset vidare at prosjektet vert fullfinansiert slik at kontinuerlig utbygging kan gjennomførast. b. Fleire prosjekt må gjennomførast i byområda i Møre og Romsdal i fireårsperioden for å løyse dei trafikale utfordringane inn til og i Ålesund, Molde og Kristiansund. c. Det må vurderast ein kvileplass for tungtransport på Sunndalen i tillegg til dei fire som allereie er lagt inn i handlingsprogrammet. d. Flatmark Monge Marstein må startast opp i perioden og fullførast innan 2020 e. Tingvoll Meisingset må fullførast i fireårsperioden, og strekninga Meisingset Ålvundfossen bør startast opp så snart som råd Side91

92 f. Det må arbeidast for å få til snarleg utbetring av E136 Hjelviktunnelen g. Undergang ved E 39 Egset, som ligg inne i handlingsprogrammet i , er ein føresetnad for fullføring av samanhengande gang- og sykkelveg mellom Volda og Ørsta. Fylkestinget ber om at ein vurderer å fullføre dette som eitt samanhengande prosjekt i første del av NTP-perioden. Ottar Brage Guttelvik fylkesrådmann Vedlegg 1 Innspel - Vestnes kommune 2 Innspel - Tingvoll kommune 3 Innspel - Sunndal kommune 4 Innspel - Stranda kommune 5 Innspel - Kristiansund kommune Arild Fuglseth samferdselssjef Side92

93 Samferdselsdepartementet Stortingets transport- og kommunikasjonskomite Mørebenken FYLKESORDFØRAREN Dykkar ref: Dykkar dato: Vår ref: Vår saksbehandlar: Vår dato: 15573/2014/ Kari Lilleng Handlingsplan riksvegar uttale Samferdselsutvalet i Møre og Romsdal fylkeskommune gjorde i møte 5. mars 2014 følgjande vedtak: Det endelege Handlingsprogrammet for gjennomføringa av Nasjonal transportplan for perioden blei lagt fram 13. februar. Dette medfører ein auke i vegvesenet sin aktivitet på landsbasis, men syner ein negativ trend for Møre og Romsdal. Følgjande oversikt syner endringar frå høyringsutkastet når det gjeld store riksvegutbyggingsprosjekt i fylket. E 136 Ørskogfjellet År Utkast Vedtatt E 39 Betna- Vinjeøra - Stormyra (start) År Utkast Vedtatt E 136 Oppland grense Rødstøl År Utkast Vedtatt Rv 70 Tingvoll Meisingset År Utkast Vedtatt Totalt År Utkast Vedtatt Differanse Postadresse: Fylkeshuset, 6404 Molde Besøksadresse: Julsundveien 9 Telefon: Telefaks: e-post: post@mrfylke.no Side93

94 Vi ser av oversikten at det i vedteke handlingsprogram er satt av 330 mill kroner mindre i første 4 års periode enn det lå an til i høyringsutkastet. Dette på tross av at Møre og Romsdal fylkesting i sin høyringsuttale ba om at Rv 70 Tingvoll Meisingset må fullførast i fireårsperioden. Vidare ba også fylkestinget om fullfinansiering på E39 Betna Stormyra slik at kontinuerlig utbygging kan gjennomførast. Fylkestinget ba også om riksvegmidlar til fleire prosjekt i byområda i Møre og Romsdal. Vedteke handlingsprogram har ikkje teke omsyn til fylketinget sine begrunna krav. Møre og Romsdal fylkesting kan ikkje akseptere at så store midlar når det gjeld dei store riksvegprosjekta i Møre og Romsdal er flytta. Midlane som var med i høyringsforslaget til handlingsplana må på plass igjen gjennom auka løyvingar over revidert nasjonalbudsjett. Med helsing Jon Aasen Side94

95 DET KONGELEGE SAMFERDSELSDEPARTEMENT Møre og Romsdal fylke Kari Lilleng Fylkeshuset 6404 MOLDE Dykkarref 15573/2014/ Vårref Dato 09/ Handlingsplan riksvegar i Møre og Romsdal - Uttale - riksveger Vi syner til brevet dykkar av 12. mars I arbeidet med handlingsprogrammet for perioden (2023) avdekka Staten vegvesen kostnadsauke på fleire prosjekt samanlikna med det som var lagt til grunn i Meld. St. 26 ( ) Nasjonal transportplan For å sikre rasjonell anleggsdrift for alt vedtekne prosjekt, er det derfor lagt opp til at bygginga av nokre prosjekt startar seinare enn opphavleg planlagt. Sjølv om oppstartløyvingane til nokre av prosjekta i Møre og Romsdal er reduserte, er det føresett at alle prosjekta skal starte opp i perioden der dette har vore lagt til grunn. Det gjeld og prosjekta E136 Oppland grense Rødstøl og E39 ørskogfiefiet. Dette er ikkje ein situasjon som berre gjeld Møre og Romsdal, men også andre fylke får utsett oppstart på prosjekt som ligg inne med oppstart i første fireårsperiode i handlingsprogrammet. Kva regjeringa vil foreslå i revidert nasjonalbudsjett kan vi ikkje gå inn på no. Politisk leiing i departementet er kjend med innspelet frå fylket. Med helsing Ola Brattegard avdelingsdirektør Trine Hagen seniorrådgjevar ' Postadresse Kontoradresse Telefon* Veg- og Sakshandsamar Postboks 8010 Dep Akersg trafikksikkerhetsavdelinga Trine Hagen 0030 Oslo Org no postmottak@',sd.dep.no Side95

96 Samferdselsdepartementet Postboks 8010 Dep 0030 Oslo FYLKESORDFØRAREN Dykkar ref: Dykkar dato: Vår ref: Vår saksbehandlar: Vår dato: 62753/2013/ Robert Løvik Uttale frå fylkestinget i Møre og Romsdal om situasjonen for fylkesvegferjene Fylkestinget i Møre og Romsdal fatta under si samling følgjande samrøystes uttale i sak T 68/13: Møre og Romsdal fylkeskommune har ved fleire høve peika på at manglande rammeoverføringar til drift av fylkesvegferjer ikkje held tritt med kostnadsutviklinga i driftskontraktene. I Møre og Romsdal har det no vore gjennomført 4 anbodskonkurransar som alle syner auke i kontraktsprisane på meir enn 40% i forhold til tidlegare nivå. Endra konkurransesituasjon, løns- og drivstoffkostnader og at reiarlaga prisar risiko høgare, er dei viktigaste årsakene til at prisane går opp. Mange ferjesamband har så sterk trafikkvekst at dagens tilbod ikkje vil ha naudsynt kapasitet i ein så lang periode som kontraktane varer. Dette betyr at fylkeskommunen må gjere tilleggskjøp i kontraktsperioden. Som tabellen under viser, har Møre og Romsdal fylkeskommune sidan 2010 ikkje fått kompensert for dei reelle ferjetilskota: i mill. kroner Rammeoverføring frå staten (løpande prisar) Forbruk nye fylkesvegferjesamband Differanse Rammeoverføringa er oppgitt i faste 2013 prisar for 2014 og framover. Forbruket er utrekna med basis i kjende anbodsprisar. Sidan trafikken veks og truleg vil halde fram med det på dei fleste ferjesamband, seier det seg sjølv at fylkeskommunen kjem i ein skvis dersom det ikkje blir teke høgde for dette i framtidige rammeoverføringar. Dei fleste sambanda i Møre og Romsdal har i fleire år hatt ein større trafikkvekst enn den ordinære trafikkveksten på vegnettet elles. I anbodskontrakter med lang tidshorisont vil dette før eller seinare føre til kapasitetsproblem. Dette har vi konkret opplevd på anbodssambanda 0 Postadresse: Fylkeshuset, 6404 Molde Besøksadresse: Julsundveien 9 Telefon: Telefaks: e-post: post@mrfylke.no Side96

97 Sykkylven Magerholm, Sølsnes Åfarnes og Hareid Sulasund. Trafikken på sambandet Sølsnes Åfarnes har auka med 64% i perioden Statens vegvesen har gjennomført ei trafikkanalyse som syner at trafikken vil auke med 18,5% perioden 2012 til Vegvesenet rådde derfor fylkeskommunen til å gå for ei 2 ferjeløysing i dette sambandet når vi skulle ut med nytt anbod. Sidan vi ikkje fekk lovnader om auke i rammene til ferjedrift, gjekk vi derfor ut med 1 ferjeløysing med med oppstart 1. januar Statens vegvesen opplever mykje av det same på riksvegferjesambanda. Eit døme på det kan vere sambandet Halsa Kanestraum. Figuren syner trafikkutviklinga og prognoser på trafikk på dette sambandet: I åra etter at anbodskonkurransen vart kunngjort har sambandet hatt sterkare trafikkvekst enn kva som vart lagt til grunn i konkurransen i Figuren syner samanhengen mellom føresetnadane i anbodet og faktisk trafikkvekst for perioden (ÅDT). Legg ein vidare til grunn ein gjennomsnittlig vekst frå 2012 basert på snittvurderingar for perioden pluss ein liten justering for opning av Krifast (+ 1 prosentpoeng) gir dette eit forsiktig anslag på trafikkutviklinga. Statens vegvesen Region midt vurderer at kapasiteten i sambandet Halsa Kanestraum vil vere for liten ut kontraktsperioden (2019). Med dagens kapasitet vil det ikkje vere mogleg å oppretthalde målsettinga i NTP om maksimalt gjenståande i snitt på 2 %. Denne føresetnaden vil truleg bli permanent broten allereie i Pr august 2013 er tal gjenståande på 3,8%. Møre og Romsdal fylkesting ber om følgjande: Møre og Romsdal fylkesting ber om at rammene til ferjedrift blir auka slik at det blir samsvar mellom ramme og faktisk forbruk. Møre og Romsdal fylkesting vil tilrå at Staten utviklar ein ny ferjestandar (NTP standard) og at denne blir brukt som grunnlag i høve til vurdering av nivået for rammeoverføringa til det einskilde fylke. Ein slik standard må også nyttast av fylkeskommunane i samband med vurdering av kapasitet, frekvens og opningstid i framtidige anbod. Stamveg-/Riksvegsambandet Halsa-Kanestraum - krav om auka kapasitet. Heilt sidan ferjeanbodet for denne strekninga vart satt i drift i januar 2012, har vi opplevd ein tidvis prekær trafikksituasjon m.o.t. kapasitet og materiell på dette sambandet. Situasjonen skuldast i hovudsak tre grunnar: Trafikkvekst, driftsavbrot og reservemateriell. Trafikkveksten har vore langt sterkare enn prognosane som var lagt til grunn i anbodet. Ein vekst som er ytterlegare forsterka etter at Krifast vart bomfri i desember Side97

98 (Innsatt figur/tabell over trafikkvekst ) I åra etter at anbodet vart kunngjort i 2009, har sambandet hatt langt sterkare trafikkvekst enn kva som vart lagt til grunn i konkurransen. Figuren syner samanhengen mellom føresetnadene i anbodet og faktisk trafikkvekst for perioden (ÅDT). I tillegg er det lagt inn ein gjennomsnittleg vekst frå 2012 for resten av anbodsperioden(fram til 2019), basert på snittvurdering for med forsiktig justering for bomfri Krifast(1 prosentpoeng). Tabellen gir derfor eit svært forsiktig anslag av trafikkutviklinga. Statens vegvesen vurderer ut frå dette kapasiteten å være alt for liten i forhold til tidlegare anslag for anbodsperioden. Ser vi på erfaringatala for inneværande år vil føresetnadene i NTP om maks. gjenståande i snitt på 2% bli ettertrykkeleg broten allereie i Pr. august i år er talet på gjenståande bilar på bortimot det doble - nemleg 3,8%. I år har vi så langt hatt ein vekst i trafikken på ca. 12%, med ein topp i juni på heile 18%, og attståande bilar var i same månad på heile 6,7%! I tillegg til sterk trafikkvekst skuldast problema hyppige driftsavbrot kombinert med låge kapasitetskrav på reservemateriellet. Ut frå dette har Møre og Romsdal fylkeskommune også tidlegare reagert, og ein syner til fylkestinget sin uttale til riksvegbudsjettet for jfr. sak T-41/12. Møre og Romsdal fylkesting krev følgjande: Med bakgrunn i den uholdbare situasjonen med manglande kapasitet og stabilitet på stamveg-/ riksvegsambandet Halsa-Kanestraum, krev fylkestinget auka kapasitet på denne fergestrekninga. Med helsing Jon Aasen Kopi: Transportkomiteen, Stortinget, 0026 OSLO Mørebenken, Stortinget, 0026 OSLO Vegdirektoratet, Postboks 8142 Dep, 0033 OSLO Statens vegvesen Region midt, Fylkeshuset, 6404 MOLDE Fylka i Vestlandsrådet v/fylkesordførar og fylkesrådmann Side98

99 Statens vegvesen F.,10REG'S Trude Danielsen Høyemsvoll 6674 KVISVIK 22 MN 2014 Behandlende enhet: Saksbehandler/innvalgsnr: Vår referanse: Deres referanse: Vår dato: Region midt Thierry Rugamba / I Anmodning for riving av mur på eiendom med gnr.117 bnr.26 langs fv.298 i Tingvoll kommune. Viser til muren bygd som gjerdet på eiendom med gnr.117 bnr.26 i Tingvoll kommune. Muren står ca. 2 meter fra kanten av fv. 298 som har 80 km/t i fartsgrense. Møre og Romsdal fylkeskommune eier fv.298 og tillegg areal på 2,5 meter til hver side av vegen. Statens vegvesen som forvaltningsorgan for fylkes og riksveger mener at nevnt muren utgjør en trafikk farlig situasjon. Muren er bygget innen sikkerhetssona av vegen, som må være minst 7 meter fra kanten av vegen. Vi gjør oppmerksom også at med den plassering av muren, kan det være vanskelig å drifte og vedlikeholde vegen. Statens vegvesen kan ikke se å ha fått søknad om bygging av den muren, eller å ha fått et nabovarsel. Etter vurderingen har vi konkludert at muren er trafikk farlig for trafikanter langs fv.298 derfor ber vi at den skal rives innen 3 måneder fra dagens dato. Hvis ikke dette gjort den , skal statens vegvesen rive muren på deres bekostning. Muren som utgjør en trafikkfarlig situasjon Postadresse Telefon: Kontoradresse Fakturaadresse Statens vegvesen Telefaks: Bjørnstjerne Bjørnsons veg 6 Statens vegvesen Region midt firmapost-midt@vegvesen.no 6412 MOLDE Landsdekkende regnskap Fylkeshuset 6404 Molde Org.nr: Vadsø Telefon: Side99 Telefaks: