Skredfarevurdering og grunforhold, Botn i Hafslo, Luster kommune

Transkript

1 As bjørn Rune Aa Hol teigv egen Kaupanger Tlf Skredfarevurdering og grunforhold, Botn i Hafslo, Luster kommune Rapport Novem ber Utgitt dato: Utarbeidd: Asbjørn Rune Aa Kontrollert : Eivind Sønstegaard 1

2 Innhald 1 Innleiing 2 2 Landformer, berggrunn og lausmassar 4 3 Klima 5 4 Vur dering av skredfare. 7 5 K onklusjon Referansar. 10 VEDLEGG 1 : Utdrag av TEK 10; I nnleiing Ett er oppdrag frå Norconsult AS er det gjort ei skredfarvurdering for planområdet Botn i H afslo (Fig. 1 og 2 ). Vurd eringa byggjer på topografisk kart, berggrunnskart, kvartærgeologiskart, flyfoto, aktsemdkart frå S krednett.no, hellingskart, og synfaring den der Eivind Sønstegaard var med. Hellingskart med meir er utarbeidde av geolog Eivind Sønstegaard ved hjelp av Arc Gis. Skredfare blir omfatta av Byggeteknisk forskrift (TEK )( Vedlegg 1 ). Vurderinga følgjer retningsliner og krav til tryggleik m ot skred - og flaumfare (NVE 2011 ), sikkerhetsklasse S2. Ifølgje rettleiaren for flaum - og skredfare i arealplanar frå NVE (2011 og 2014) skal alle skredtypar vurderast, I dette planområdet kan j ord - og flaum skred vere aktuelle. Det ligg også innafor ei aktsemdsone for snøskred. 2

3 Fig. 1 Oversiktskart. Fig 2. Lokalisering av planlagt byggjefelt. 3

4 Fig. 3. Plan skisse med nye tomter. Fig. 4. Planområdet med omtre n tleg avgrensing. Fotoretning mot NØ. 2. Landformer, berggrun n og lausmassar P lanområdet ligg aust for Hafslovatnet ca m o.h. Terrenget er kupert med haugar og ryggar, og den midtre delen er ein bratt skråning mot vest ned mot Hafslovatne t. Ber ggrunnen er Hafslo - eller Solvorngranitt, ein grovkornig men massiv bergart som gir avrunda overflateformer. I den nordlege delen kjem ein inn i Jotundekket der det er meir skifrig gneis. 4

5 Lausmassane i planområdet er ifølgje kartet (Fig. 4 ) morene materiale og bresjø s ediment. Morenematerialet er mest grush a ldig, med blokker i overflata der det ikkje er dyrka. Ein markert morenerygg, randmorene, med store blokker i overflata er registrert lengst søraust i planområdet (Fig.11 og 12). Det er ikkje undersøkt kor tjukke sedimenta er, men det er neppe meir enn eit par m. Nokre fjellblotningar finst. Fig. 5. Kart over lausmassar (NGU). Det er særleg verdt å merke seg dei to felta med bresjøsediment som er finsand og silt. Der kan vere telefarleg byggegrunn. 3. Klima Næraste nedbørstasjon er Hafslo. N ormal - å rsnedbøren er vist på Fig. 6. Haust - og vinternedbøren er høgast. Området er kjent for mykje snø. Den maksimale døgnnedbøren er frå med 66 mm. I åra e tter 1990 har vinternedbøren på Vestlandet auka med 32 % om vinteren, og det er venta vidare nedbørauke i åra framover. Dett e kan få innverknad på dreneringsforholda. 5

6 Fig. 6. Normal månadsnedbør , data fr å H afslo (met. n o). Tabell 1. Maksimal døgnnedbør i perioden

7 4. V urdering av skredfare Aktuelle skred i dette området kan vere jord - og sørpeskred. Med aukande innhald av vatn kan jordskred gå over til flaumskred, og snø til sørpeskred. Fig. 7. Aktsemdkart for jord - og flaumskred, der f elta med prikkskravering kan vere utsette. Fig. 8. Hellingskart som viser at plan arealet er mindre enn 27 bratt. I dalsida aust for planområdet er nokre brattare felt. Raud farge: Brattare enn 27, Svart: Brattare enn 45. Ekvidistanse 5 m. 7

8 Jordskred Jordskred kan vere ei n aktuell fare i lausmasse skråningar med helling Aktsemdkartet (Fig. 7 ) viser at soner i planområdet kan vere utsette for jordskred. Hellingskartet (Fig. 8 ) viser at det er soner som er bratte nok til utløysing av jordskred i dalsida over planområdet. Men der er svært lite lausmassar, og utløysing av jordskred blir vurdert som lite aktuelt. Det same gjeld flaumskred. Det er små dreneringsareal i området, og ingen store bekkar. Langs grensa frå Hafslovatnet opp mot vegen i retning Hafslo sentrum er ei slak ravine som kan vere planert for jordbruk. Elles er det nokre kortare gjengrodde raviner som ikkje viser nyare spor etter erosjon. Snøskred Snøskred blir normalt utløyste frå skråningar med brattare hellingsvinkel enn 30 o, unntaksvis ned mot 28 o. Aktsemdskarta (Fig. 9 ) for snøskred er framstilte på grunnlag av ein digital høgdemodell der terreng brattare enn 30 er klassifisert som utløysingsområde for snøskred. Dette skjer automatisk utan omsyn ti l lokale faktorar s om t.d. skog, oppsamling s terreng for snø, eller dominerande vindretning. Fig. 9. Aktsemdkart for snøskred. Aktsemdkartet syner at planområdet kan vere utsett for snøskred. Nokre soner i dalsida er også brattare enn 30. (Fig. 10). Det er likevel ikkje skredterreng elles i denne dalsida, eller spor etter tidlegare snøskred. Snøskred blir difor ikkje vurdert som nokon aktuell fare. 8

9 Fig. 10. Hellingskart. Ekvidistanse 20 m. Br attare areal enn 30 (raud farge) er potensielle utløysingsareal for snøskred. elle Fig. 11. Brattare areal enn 30 vist på kart med 1m koter. Det er ikkje skredspor nedover frå dei raude sonene. Kartet viser elles dei slake ravinene i den nordlege delen av feltet. Pila peiker på moreneryggen (Fig. 12). 9

10 Fig. 12. Detaljkart som viser moreneryggen i sørlege del av feltet. Ekvidistanse 1 m. På figur 11 og 12 er det avmerka ein markert randmorene lengst sør i planområde.. Ryggen er ca 50 m lang og 3 4 m høg. På overflata ligg fleire store blokker. Dette er ein viktig geologisk lokalitet som det finst få av i låglandet i indre Sogn. Det er difor ønskjeleg at resten av moreneryggen ikkje blir jamna ut. Den nordaustlege dele n er utplanert tidlegare, og her står det nå eit hus. Sørpeskred Utløysing av sørpeskred er særleg knytt til stor vasstilgang i snødekket, og lokaltopografi. Det skjer helst i slake dalparti langs bekkar. Denne skredtypen blir ikkje vurdert som aktue ll i området. 5. Konklusjon Etter e in gjennomgang av ulike skredtypar, med geologiske kart, aktsemd - og hellingskart, vurdering av terrenget og tidlegare skredspor, blir planområdet vurdert som ikkje utsett for skred, o g krava ifølgje TEK 10, Kap. 7, S2 er då oppfylte så langt ein kan vurdere. Felta med bresjøsediment kan vere utsette for tele. Det blir tilrådd å drenere og fundamentere med tanke på det. Vi vil tilrå flytting av ei husrekkje i søraust for å unngå at ein verdfull geologisk lokalite t blir øydelagd. 10

11 6. Referansar Aa, A. R. 1982: Solvorn 1417 IV. Kvartærgeologis kart, M 1: Nor. geol. unders. NVE 2011: Flaum og skredfare I arealplaner, retningslinjer NVE 2011: Kartlegging og vurdering av skredfare i arealplaner. Vedlegg 2 til NVEs retningslinjer: Flom - og skredfare i arealplaner, s NVE 2014: Veileder: Sikkerhet mot skred i bratt terreng. Nr. 8/2014 VEDLEGG 1. TEK 10 Kapittel 7. Sikkerhet mot n aturpåkjenninger 7-1. Generelle krav om sikkerhet mot naturpåkjenninger (1) Byggverk skal plasseres, prosjekteres og utføres slik at det oppnås tilfredsstillende sikkerhet mot skade eller vesentlig ulempe fra naturpåkjenninger. (2) Tiltak skal prosjekteres og utføres slik at byggverk, byggegrunn og tilstøtende terreng ikke utsettes for fare for skade eller vesentlig ulempe som følge av tiltaket 7-2. Sikkerhet mot flom og stormflo (1) Byggverk hvor konsekvensen av en flom er særlig stor, ska l ikke plasseres i flomutsatt område. (2) For byggverk i flomutsatt område skal sikkerhetsklasse for flom fastsettes. Byggverk skal plasseres, dimensjoneres eller sikres mot flom slik at største nominelle årlige sannsynlighet i tabellen nedenfor ikke over skrides. I de tilfeller hvor det er fare for liv fastsettes sikkerhetsklasse som for skred, jf Tabell: Sikkerhetsklasser for byggverk i flomutsatt område Sikkerhetsklasse for flom Konsekvens Største nominelle årlige sannsynlighet F1 liten 1/20 F2 middels 1/200 F3 stor 1/1000 (3) Første og annet ledd gjelder tilsvarende for stormflo. (4) Byggverk skal plasseres eller sikres slik at det ikke oppstår skade ved erosjon Sikkerhet mot skred (1) Byggverk hvor konsekvensen av e t skred, herunder sekundærvirkninger av skred, er særlig stor, skal ikke plasseres i skredfarlig område. (2) For byggverk i skredfareområde skal sikkerhetsklasse for skred fastsettes. Byggverk og tilhørende uteareal skal plasseres, dimensjoneres eller sikres mot skred, herunder sekundærvirkninger av skred, slik at største nominelle årlige sannsynlighet i tabellen nedenfor ikke overskrides. 11

12 Tabell: Sikkerhetsklasser ved plassering av byggverk i skredfareområde Sikkerhetsklasse for skred Konsekvens St ørste nominelle årlige sannsynlighet S1 liten 1/100 S2 middels 1/1000 S3 stor 1/