RÅDSMEDLEMMENE OG LEIAR I RÅDMANNSFORUM INNKALLING TIL RÅDSMØTE

Transkript

1 Hardangerrådet RÅDSMEDLEMMENE OG LEIAR I RÅDMANNSFORUM INNKALLING TIL RÅDSMØTE Dato: Torsdag Klokka Stad: Hotel Grand Terminus, Bergen Møteplanen i Hardangerrådet IKS godkjent gjeld som møteinnkalling. Agenda: Klokka Senterstrukturmøte Klokka Hardangerrådsmøte Klokka Møteslutt Saker til Handsaming: HR-sak 01/14 Meldingar HR-sak 02/14 «Tour des Fjords» Søknad om økonomisk støtte. HR-sak 03/14 Hardanger 2014 Løypemelding frå Prosjektleiar HR-sak 04/14 Hardingtinget HR-sak 05/14 Orienterings- og drøftingssaker Trasevalet på E 39 ny strategi Mogelege andre saker melde i møtet. Kinsarvik John Opdal/s Rådsordførar Leiv Vambheim Dagleg leiar

2 Tour des Fjords Søknad om økonomisk støtte. Møtedato Saksansvarleg Leiv Vambheim HR-sak 02/14 «Tour des Fjords» Søknad om økonomisk støtte. Saksvedlegg: Søknad frå Ulvik herad om støtte. Saksutgreiing: Ulvik herad søkjer Hardangerrådet om kr i støtte til arrangementet «Tour des Fjords». Ulvik herad har vedteke å gå inn med kr i dette arrrangementet og tenkjer at dette vil gje ein stor marknadseffekt for heile Hardangerregionen. Heradet søkjer så Hardangerrådet om å dekka halvparten. I søknaden dokumenterer heradet dei marknadsverknadane arrangementet vil ha for dei 7 kommunane i Hardanger og koplar det også opp mot Hardanger som ikon i grunnlovsamanheng no i Dette vil vera ein unik sjanse til å vera med på å setja i gang noko stort. Kanskje ikkje eit nytt «Tor des France», men med potensiale for årviss marknadsføring via Eurosport og norske TV2 og heile Hardanger i beste sendetid. Dette vil kunna ha svært stor betydning for reiselivet i Hardanger i 2015 kjem også ny Englandsbåt. Også for tilflytting og heimflytting vil det kunna vera til inspirasjon. Ulvik vil ha målgang på 1.etappe frå Bergen via Kvam og Granvin og truleg vil 2.etappe byrja i Eidfjord vidare via Ullensvang og Odda til Haugesund. I Ulvik vil dei laga til stor blest omkring arrangementet og kopla inn store og små, næringsliv og lagsliv. Vurdering: Når sykkelverda oppdagar Hardangerregionen som attraktiv og spennande arena for eit 5 etappars sykkelritt, så får regionen sjansen til å visa seg fram for eit stort publikum. For dette er stor sport i Europa. Alle kommunane og stadane som eit stort sykkelløp går gjennom vil ha sjansen til å visa seg fram både med natur, tettstader, folkekliv og spesielle arrangement. Det følgjer som regle mykje presse med prestisjefulle løp. På den måten vil eit sykkelløp vera eit høve til å marknadsføra seg. Særleg målgang- og startstader vil kunna få stor mediamerksemd. Saka her gjeld medfinansiering av Ulvik sin del av «Tour des Fjords»-arrangementet. Heradet søkjer om at Hardangerrådet skal ta halvparten av dei kr som Ulvik herad har vedteke å gå inn med. Med Regionalt Næringsfond og Kraftlinemidlane så er Hardangerrådet på ein måte blitt ei finansieringskjelde for tiltak av felles interesse for Hardanger. RNH har søknadsfrist 1.september, og har ikkje tradisjon for å gå inn i slike indirekte marknadsføringstiltak. Det er Reisemål Hardanger Fjord sitt bord. Kraftlinemidlane er fordelte etter tema og har som målsetjing at tilskot skal visa att i konkrete investeringar. Derfor vil dette arrangementet også falla utanfor føremålet til desse midlane. Hardangerrådet sine frie midlar på 4 mill kr er disponerte fullt ut og ein er byrja tappa av avkastninga, der det står att kr. Eg frårår å tappa dette meir. I potten som er sett av til Reiselivsrelaterte tiltak er det vel 2 mill frie midlar, men retningslinene støttar ikkje tilskot frå Kraftlinemidlane til dette føremålet. Framlegg til vedtak Hardangerrådet iks viser til søknad frå Ulvik herad om kr i til Ulvik herad sin støtte til «Tour des Fjords»-arrangementet. Hardangerrådet iks ser klart den mogelege marknadsverdien arrangementet vil kunna få for reiseliv og tilflytting, men innanfor vedtekne retningsliner og avgrensa midlar vert søknaden avslegen.

3

4

5

6 Hardanger 2014 Løypemelding frå Prosjektleiar Møtedato Saksansvarleg Leiv Vambheim HR-sak 03/14 Hardanger 2014 Løypemelding frå Prosjektleiar Saksvedlegg: Program endeleg Invitasjon frå Ordførarane Hardingane inntek Oslo Løypemelding frå Prosjektleiar AK Glück-Teigland Saksutgreiing: Hardanger 2014 jubileet. No er me i 2014 og i gang med feiringa av Grunnlovsjubileet både i Noreg og i Hardanger. Aktivtetskalendaren viser at det vert mange mindre og større arrangement som knyter til seg Hardanger 2014-logoen og som skal ha grunnlovsjubileet med i sine arrangement. Sjå nærmare på heimesida Her er både sponsa arrangement og eigenproduserte arrangement. Alle desse brukar ordet «Harding» som forstaving og er ein del av den Hardanger To arrangement i Hardanger 2014 er komne inn i det nasjonale programmet og det er Hardanger i 100 i Oslo 22.mars og Gje meg ein G i Odda 07.juni. Det er me stolte av og vil setja Hardanger på kartet i Grunnlovsamanheng. Sidan det er arrangement i alle kommunane er det ønskeleg at ordførar, som offentleg representant, tek kontakt med sine lokale arrangørar for å knyta arrangementet til det politiske og formelle grunnlovstemaet dersom det kan vera naturleg for kommunen. Vidare så er det viktig at dei kommunale heimesidene er oppdatert på og har link til gjerne slik at arrangementskalendaren blir ein del av den aktivitetskalendaren som kommunen viser til. Når det gjeld løypemeldingar så tenkjer eg slike: Ved oppstart januar 2014, etter sommarsesongen september 2014 og ved avslutning desember Sjølvsagt vil det verta produsert ein sluttrapport til Hardangerrådet, alle medarrangørane og sponsorane. Eg legg dette fram for Hardangerådet iks som prosjekteigar for synspunkt og eventuelle korrigeringar. Hardanger i 100 i Oslo. I samband med at Hardangerrådet, Hardanger 2014 og Flytt til Hardanger har engasjert seg i arrangementet Hardanger i 100 den 22.mars i 2014 i Oslo, så vil eg her gje ei kort oppsummering for eventuelle innspel frå dykk. Målsetjinga med arrangementet er å setja eit hardangerstempel som eit postkort denne dagen i Oslo. Derfor er det lagt opp til eit breitt arrangement. Det er ønskjeleg at flest mogelege folk frå Oslo og deira folkerike omland skal ha lagt merke til Hardanger og at me fyller Oslo Konserthus. Det er også lagt opp til delegasjonar frå Hardanger som sceneaktørar, sentrale politikarar og administratorar, tilflyttingsvertar, Team Hardanger med lokalt næringsliv, Hardangerrådet og andre interesserte. Nokon koplar deltaking i arrangementet til å anna møteverksemd eller ein Osloweekend. Hardinglaget i Oslo er den formelle parten som inviterer til jubileumsfesten. Anved Johan Tveit frå Hardangerrådet har vore kontaktperson inn mote desse. Hardanger 2014 har teke på seg å arrangera sjølve Postkortet eller scenearrangementet og prosjektleiar har koordinert dette. Flytt til Hardanger arrangerer ei rekrutteringsmesse i Oslo Konserthus klokka den der kommunane i Hardanger presenterer seg som attraktive

7 tilflyttingskommunar og saman med Hardanger sitt næringsliv tilbyr ledige arbeidsplassar. Billettar vert kun selde gjennom Billettservice og Clarion Royal Christiania har gjeve spesialtilbod på overnatting som står til Hastar derfor å tinga. Det er ikkje lagt opp til samordna skyss. Dette er opp til kvar einskild å ordna med. Hardangerrådet og Eidfjord kommune sponsar busstransport for ein del sceneaktørar frå Hardanger. Oppslag som plakatar, annonser, pressemeldingar og postkort til utflytta Hardanger er under produksjon og vil verta distribuerte frå slutten av januar. Vurdering: Det er lagt ned eit stort arbeid frå svært mange som førebels skal ha stor takk for entusiasme og engasjement. Det vil verta ei verdig markering av Hardanger som frå 1814 og framover leverte symbola for den nye nasjonen Noreg, med landskap og kultur med ikon som Hardangerbunad, Hardingfele og kjelde til inspirasjon hos dei nasjonalromantiske kunstnarane som Tidemann og Gude,IC Dahl, Edw. Grieg med fleire. Hardanger har ei stolt soge å ta vare på og bør arbeida aktivt for å styrkja regionidentiteten som kraft for å skapa framtid og utvikling i Hardanger etter Framlegg til vedtak: Regionrådet som styringsgruppe tek løypemelding frå Hardanger 2014 til vitande.

8 HARD ANGER i 100 Ugress Toneskredo Gisle Torvik Roar Brekke Snorre Bjerck Alvin Vestrheim Torkjell Børsheim Annlaug Børsheim Åsne Valland Norli Benedicte Maurseth Chorus-80 Knut Hamre Geir Botnen Frank Kjosås Arild Helleland Torstein Lofthus Rannveig Djønne Herborg Kråkevik Arne & Sjur Hjeltnes Heidi Marie Vestrheim og Hardanger Spelemannslag PROGRAM HARDANGER

9 Regi: AK Glück-Teigland Produsent: Stig Lundblad-Sandbakk Sceneprojeksjon: Randi Storaas Prisnivå 1 (parkett): kr 535,- Prisnivå 2 (balkong): kr 430,- Billettar gjennom Billettservice. Treng du overnatting mars? Ta kontakt med festhotellet Royal Christiania Hotell. Her vil mange av tilreisande gjester bu, samt artistar. Her vert det nachspiel! Pris enkeltrom kr 790, dobbeltrom kr 890. Oppgje jubileumskode 1036 R ved booking.

10 Hardinglaget i Oslo fyller 100 år og Noreg fyller 200 år i Me har med dette gleda å invitera deg til framsyninga «Hardanger i hundre» i Oslo Konsert hus 22. mars 2014 kl Kvelden er ein hyllest til Hard anger av hardingar eit kulturelt postkort med det beste frå alle Hard anger-kommunane. Hardanger var sentral i nasjonsbygginga og vert sentral i jubileumsmarkeringa. Denne marsdagen og -kvelden vert Oslo farga med Hardangerfargar. Me tek deg med på ei reise attende i tid fram til i dag og inn i framtida med artistar av nasjonalt og internasjonalt tilsnitt. Velkomen til tre timar med kulturell niste med fryd for både augo, øyro og ganen. Framsyninga er gjort mogeleg med støtte frå HARDANGER

11 Frank Kjosås, Torstein Lofthus, Heidi Marie Vestrheim, Alvin Vestrheim og Gisle Torvik Tingingsverket er ein hyllest til Hardanger-regionen med eit musikalsk sjumilsteg - eine foten djupt planta i bærekraftige tradisjonar og den andre godt inn i framtida. Musikarane dekkjer til saman heile paletten av sjangrar med si erfaring, men har alle sterke røter frå Hardanger. Akkurat slik tenkjer dei seg framtida; Ei eklektisk verd, men med sterke band i tradisjonane. Foto: Det Norske Teateret Foto: Christine Tintelnot Foto: Lars Arvid Oma Foto: Francesco Saggio Foto: Andreas Ulvo Foto: Mona Nordøy Herborg Kråkevik Herborg Kråkevik kjem til forestillinga med vakre songar om Hardanger, om å vera derifrå, om å lengta dit att og om kva naturen der kan gjera med ein... Ho vil også framføra humoristiske nummer om Hardingar og andre rare dyr.

12 Foto: Caroline Pelletti Ugress/ Gisle Martens Meyer Hardanger er ei visuell perle og er vidgjeten for ein smakrik matsetel. Men kva er lyden av Hardanger? Artisten Ugress er hyra eksklusivt inn til å skapa eit elektronisk musikalsk verk med Hardanger som instrument. Lydane er alt frå bryning av ljå, tung hardingdialekt, folkedans utan musikk, flytande metall, smeltande isbre osv. Tema er kultur, natur, folk, industri og framtid. Toneskredo og Chorus-80 Chorus-80 er eit blandakor og vart starta i Dei held til i fruktbygda Lofthus, men koristane kjem i frå heile austida av Sørfjorden. Koret har eit variert repertoar og har blant anna vore med på den store opera gallaen under Hardanger Musikkfest i Siste prosjekt var Beatles-konserten Come together. Koret tel omlag 35 medlemmar som vert leia av dirigent Magnus Opedal. Foto: Handout Foto: Handout Toneskredo er ei blandakor frå Eidfjord med omlag 25 med lemar som vart starta i Me er eit kor med variert program. I tillegg til eigne pro sjekt, har me hatt fleire prosjekt saman med profesjonelle aktørar, og nokre prosjekt saman med Chorus 80 frå Ullensvang. Koret vert dirigert av Hilde Anette Oksavik Bu og Lynna Deneva. illulilly Uttrykket hennar opererer i grenselandet mellom nostalgi og naivitet, fantasi og virkeligheit og gammalt og nytt. Ho har blant anna fått mykje åtgaum for komposisjonar av gamle bilete i kombinasjon med ein kreativ strek. Denne gongen står Brureferda i Hardanger for hogg.

13 Foto: Sjur Herre Foto: Handout Arne & Sjur Hjeltnes Brørne Arne og Sjur Hjeltnes losar oss gjennom festframsyninga. Dei har lange røynsler med å skapa lått og løye i festlege lag. Men hardinghumor, sannsoger frå farne tider og klaver vil duoen dandera og servera godbitane til publikum. Arne og Sjur Hjeltnes er to brør som likar å laga moro i lag. Storebror Arne er nok kjent for dei fleste som leiar for ei rekke tv-program. Han skriv òg dikt der det ikkje står for mykje mellom linjene. Vetlebror Sjur er pianist og komikar. I 2006 vann han saman med Nordic Tenors Komiprisen for årets nykommar. Han laga sitt eige einmannsshow i 2012 Foto: Lars Arvid Oma Geir Botnen med Randi Storaas Ei ferd gjennom Hardanger med musikk og natur. Geir Botnen er nasjonal vidgjeten pianist som vil leia deg gjennom ei ferd på fjellet, på fjorden og under fjorden via verk av Grieg og Geirr Tveitt. Kanskje ein av dei også dukkar opp? Randi Storaas har ansvar for det visuelle.

14 Foto: Handout Arild Helleland Operasongar frå Lofthus med utdanning frå UiB og Statens Operahøgskule. Solist ved Den Norske Opera og Deutsche Oper Berlin. Har gjesta operahus og konsertsalar over heile Europa. Tildelt Musikkritikerprisen og Flagstadprisen. Arbeider og som regissør. Knut Hamre & Benedicte Maurseth Knut Hamre er ein av dei fremste utøvarane på Hardingfele. Han fortolkar Hardanger-tradisjonen, eit rikhaldig tilfang av godt bevarte slåttar. Hamre har vunne landskappleiken, hardingfele klasse A, heile sju gonger. Sidan 1975 har Knut Hamre turnert Noreg rundt, og han har delteke på festivalar og konsertar over heile verda. I dei seinare åra har Hamre saman med felespelaren Benedicte Maurseth gjort eit pionerarbeid med å granska slektskapen mellom dei eldste norske hardingfelene frå og 1700-talet. Dei har tatt dei gamle felene i bruk, og ved hjelp av tarmstrengar og barokkboge får dei fram ein djup og varm klang i musikken. Gjennom den gamle spelestilen har dei eldste slåttane fått attende ein dimensjon som lenge har vore tapt. Foto: Knut Utler

15 Hardanger Spelemannslag med Torkjell Børsheim Ulvik Folklore er ei gruppe av ungdomar frå fruktbygda som har spelt, sunge og dansa for turistar og bygdefolk i Hardanger sidan Anne Marie Øydvin er primus motor for gruppa som gjennom 20 år har generert mange fine opplevingar og skapt entusiasme og glede for folkemusikken og dansen for ungdomen. Gruppa vil syne dans frå bygda og regionen for dykk. I front ser me Torkjell Børsheim, også kjent frå dansekompaniet Frikar. Musikalsk bidrag i innslaget vert gjort av det vitale Hardanger Spelemannslag Foto: Reinhold Kager Åsne Valland Norli & Benedicte Maurseth m/ Snorre Bjerck Duoen Maurseth/Valland er klar med rykande fersk plate på ECM. Plata ALES er utgangspunktet for musikken de skal få ein smakebit av på Hardanger i hundre. Duoen strekker musikalske grenser samstundes som dei lener seg mot det gamle. Med seg har dei Snorre Bjerck på perkusjon. Foto: Ingvild Skeie Ljones

16 Foto: Handout Roar Brekke Roar Brekke er blant dei mest røynde komikarane i landet. Har sett opp fleire heile kveldsshow med gode kritikkar. Er særleg kjend for å kombinera gode observasjonar med ubetaleleg mimikk og fysisk humor. Tittelen Hardingar dansar ikkje disco talar for seg sjølv Rannveig Djønne & Annlaug Børsheim Annlaug Børsheim og Rannveig Djønne har folkemusikken frå Hardanger i ryggmargen samstundes som dei hentar impulsar frå ulike stader og sjangrar på vegen til sitt eige uttrykk. Fortida sin populærmusikk vert knytt saman med notida i ei ny musikalsk tapping. Tittelen er populærmusikk frå Hardanger og tek utgangs punkt i den tradisjonelle popmusikken i regionen hardingfela. No kombinert med populærmusikk anno Foto: Ingvild Skeie Ljones

17 HARDANGER 2014

18 Om jubileet Hardanger var sentral i nasjonsbygginga i Noreg i åra etter I 2014 er Hardanger nok ein gong sentral i nasjonal samanheng med eit jubileum som formidlar det beste frå kulturlivet i ein region i vekst. Hardanger skapar gnist som ein kraftregion med fokus på folka, dugnaden og den energien som ligg i det etablerte kulturlivet. Hardanger skal vera regionen som ser 200 år fram i tid i staden for å sjå seg attende. Innovasjon og nye uttrykk blømer i skjeringspunktet med det tradisjonelle. Tema tikken er Hardangerkrafta : Organisasjonslivet, folkelivet, kulturlivet, kunsten, kreativiteten, moderniteten. Såleis vil grunnstamma i Hardanger 2014 vera: Innovasjon Samarbeid Evna å utfordra det etablerte HARDANGER

19 PROGRAM Kl Innslag Artist Nedi vester soli glader Hardangerpotpourri Herborg Kråkevik Slutt

20

21

22 Storeteigen, Øystese PM: Hardingane hærtek Oslo med opninga av Hardanger 2014 Programmet er komplett til den storstilte opninga av grunnlovsjubileet Hardanger 2014 i Oslo konserthus 22. mars Herborg Kråkevik, brørne Arne & Sjur Hjeltnes, Ugress/Gisle Martens Meyer og ei rekkje andre artistar hyllar Noreg og Hardanger på opningskonserten Hardanger i hundre. Konserten skal spegla eit kulturelt postkort frå Hardanger og bidragsytarane er valt ut frå høge kvalitetsmessige krav. Konserten vert sceneteknisk gjennomført på nasjonalt høgt nivå og arrangørane lovar fryd både for augo og øyro. Offisielle delegasjonar frå Storting og Regjering vert inviterte. Sanneleg er ikkje invitasjonen gått til Kongehuset også. Tematikken for konserten er skjeringspunktet tradisjon/modernitet og fleire av innslaga nyttar grunnlovsjubileet til å sjå 200 år fram i tid. Særleg store forventningar vert gjort til tingingsverket Hardanger 2214 som vert ført i pennen av Heidi Marie Vestrheim, Torstein Lofthus, Frank Kjosås, Gisle Torvik og Alvin Vestrheim. Dette er også førebels det einaste høve publikum har til å oppleva tingingsverket Lyden av Hardanger live. Elektronika-artisten Ugress ferdigstiller i dette verket i desse dagar som vert lansert på Youtube 8. januar. I tillegg er programmet spekka med opera, sprek folkedans, fiffige klavertonar, fysisk stand-up, oppslukande korsong med meir. Produsent for konserten er Stig Lundblad-Sandbakk, regien er ved AK Glück-Teigland. Visuell regi er ved Randi Storaas som verkeleg lagar ei kulisse som tek tilhøyrarane med til Hardanger i luft, på land og i fjorden. Programnemnda består av AK Glück-Teigland (Hardanger 2014), Arnved Johan Tveit (Hardangerrådet) og Einar Vestrheim, Gerd Bjørke, Kaare Aksnes og Ingeborg Fagnastøl (Hardinglaget i Oslo). Også dagtid vil det føregå aktivitetar i Oslo konserthus. Prosjektet Flytt til Hardanger skipar til eit ekte hardinglokk med tilsetjingsvillige verksemder og lokal mat til byfolket. Kunstarane i Harding Puls vil setja preg på mingleområdet. Arrangementet føregår i to bolkar, frå kl og kl Ansvarleg er prosjektleiar Anette Hjeltnes. Komplett informasjon er på nett: Billettsalet går gjennom Billettservice.

23 PROGRAM:

24 Artistliste: Herborg Kråkevik: Herborg Kråkevik kjem til forestillinga med vakre songar om Hardanger, om å vera derifrå, om å lengta dit att og om kva naturen der kan gjera med ein... Ho vil også framføra humoristiske nummer om Hardingar og andre rare dyr. Ugress/Gisle Martens Meyer: Hardanger er ei visuell perle og er vidgjeten for ein samkrik matsetel. Men kva er lyden av Hardanger? Artisten Ugress er hyra eksklusivt inn til å skapa eit elektronisk musikalsk verk med Hardanger som instrument. Lydane er alt frå bryning av ljå, tung hardingdialekt, folkedans utan musikk, flytande metall, smeltande isbre osv. Tema er kultur, natur, folk, industri og framtid. Frank Kjosås, Torstein Lofthus, Heidi Marie Vestrheim, Alvin Vestrheim, Gisle Torvik: Tingingsverket er ein hyllest til Hardanger-regionen med eit musikalsk sjumilsteg - eine foten djupt planta i bærekraftige tradisjonar og den andre godt inn i framtida. Musikarane dekkjer til saman heile paletten av sjangrar med si erfaring, men har alle sterke røter frå Hardanger. Akkurat slik tenkjer dei seg framtida; Ei eklektisk verd, men med sterke band i tradisjonane. Arne & Sjur Hjeltnes: Brørne Arne og Sjur Hjeltnes losar oss gjennom festframsyninga. Dei har lange røynsler med å skapa lått og løye i festlege lag. Men hardinghumor, sannsoger frå farne tider og klaver vil duoen dandera og servera godbitane til publikum. Arne og Sjur Hjeltnes er to brør som likar å laga moro i lag. Storebror Arne er nok kjent for dei fleste som leiar for ei rekke tv-program. Han skriv òg dikt der det ikkje står for mykje mellom linjene. Vetlebror Sjur er pianist og komikar. I 2006 vann han saman med Nordic Tenors Komiprisen for årets nykommar. Han laga sitt eige einmannsshow i Geir Botnen med Randi Storaas: Ei ferd gjennom Hardanger med musikk og natur. Geir Botnen er nasjonal vidgjeten pianist som vil leia deg gjennom ei ferd på fjellet, på fjorden og under fjorden via verk av Grieg og Geirr Tveitt. Kanskje ein av dei også dukkar opp? Randi Storaas har ansvar for det visuelle. Arild Helleland: Operasongar frå Lofthus med utdanning frå UiB og Statens Operahøgskule. Solist ved Den Norske Opera og Deutsche Oper Berlin. Har gjesta operahus og konsertsalar over heile Europa. Tildelt Musikkritikerprisen og Flagstadprisen. Arbeider og som regissør. Knut Hamre & Benedicte Maurseth: Knut Hamre er ein av dei fremste utøvarane på Hardingfele. Han fortolkar Hardangertradisjonen, eit rikhaldig tilfang av godt bevarte slåttar. Hamre har vunne

25 landskappleiken, hardingfele klasse A, heile sju gonger. Sidan 1975 har Knut Hamre turnert Noreg rundt, og han har delteke på festivalar og konsertar over heile verda. I dei seinare åra har Hamre saman med felespelaren Benedicte Maurseth gjort eit pionerarbeid med å granska slektskapen mellom dei eldste norske hardingfelene frå og 1700-talet. Dei har tatt dei gamle felene i bruk, og ved hjelp av tarmstrengar og barokkboge får dei fram ein djup og varm klang i musikken. Gjennom den gamle spelestilen har dei eldste slåttane fått attende ein dimensjon som lenge har vore tapt. Hardanger Spelemannslag med Torkjell Børsheim: Ulvik Folklore er ei gruppe av ungdomar frå fruktbygda som har spelt, sunge og dansa for turistar og bygdefolk i Hardanger sidan Anne-Marie Øydvin er primus motor for gruppa som gjennom 20 år har generert mange fine opplevingar og skapt entusiasme og glede for folkemusikken og -dansen for ungdomen. Gruppa vil syne dans frå bygda og regionen for dykk. I front ser me Torkjell Børsheim, også kjent frå dansekompaniet Frikar. Åsne Valland Norli & Benedicte Maurseth med Snorre Bjerck: Duoen Maurseth/Valland er klar med rykandes fersk plate på ECM. Plata ALES er utgangspunktet for musikken de skal få ein smakebit av på Hardanger i hundre. Duoen strekker musikalske grenser samstundes som dei lener seg mot det gamle. Med seg har dei Snorre Bjerck på perkusjon. Rannveig Djønne & Annlaug Børsheim: Annlaug Børsheim og Rannveig Djønne har folkemusikken frå Hardanger i ryggmargen samstundes som dei hentar impulsar frå ulike stader og sjangrar på vegen til sitt eige uttrykk. Fortida sin populærmusikk vert knytt saman med notida i ei ny musikalsk tapping. Tittelen er populærmusikk frå Hardanger og tek utgangspunkt i den tradisjonelle popmusikken i regionen hardingfela. No kombinert med populærmusikk anno Roar Brekke: Roar Brekke er blant dei mest røynde komikarane i landet. Har sett opp fleire heile kveldsshow med gode kritikkar. Er særleg kjend for å kombinera gode observasjonar med ubetaleleg mimikk og fysisk humor. Tittelen Hardingar dansar ikkje disco talar for seg sjølv Toneskredo og Chorus-80: Chorus-80 er eit blanda kor og vart starta i Dei held til i fruktbygda Lofthus, men koristane kjem i frå heile austida av Sørfjorden. Koret har eit variert repertoar og har blant anna vore med på den store operagallaen under Hardanger Musikkfest i Siste prosjekt var Beatles-konserten "Come together". Koret tel omlag 35 medlemmer som vert leia av dirigent Magnus Opedal. Toneskredo er ei blandakor frå Eidfjord med omlag 25 medlemar. som vart starta i Me er eit kor med variert program. I tillegg til eigne prosjekt, har me hatt fleire

26 prosjekt saman med profesjonelle aktørar, og nokre prosjekt saman med Chorus 80 frå Ullensvang. Koret vert dirigert av Hilde Anette Oksavik Bu og Lynna Deneva. Om jubileet generelt Hardanger var sentral i nasjonsbygginga i Noreg i åra etter I 2014 er Hardanger nok ein gong sentral i nasjonal samanheng med eit jubileum som formidlar det beste frå kulturlivet i ein region i vekst. Hardanger skapar gnist som ein kraftregion med fokus på folka, dugnaden og den energien som ligg i det etablerte kulturlivet. Hardanger skal vera regionen som ser 200 år fram i tid i staden for å sjå seg attende. Innovasjon og nye uttrykk blømer i skjeringspunktet med det tradisjonelle. Tematikken er Hardangerkrafta : Organisasjonslivet, folkelivet, kulturlivet, kunsten, kreativiteten, moderniteten. Såleis vil grunnstomnen i Hardanger 2014 vera: Innovasjon Samarbeid Evna å utfordra det etablerte Sjå oppdatert informasjon og program på Kontaktinfo: Prosjektleiar: Prosjekteigar er: AK Glück-Teigland Hardangerrådet Storeteigen 20 att. Leiv Vambheim 5610 Øystese Pb 78 Tlf Kinsarvik ak@bygdalarm.no post@hardangerraadet.no Tlf

27 Løypemelding Storeteigen, Øystese Vyrde Hardangerrådet! Godt jubileums- år til samtlege! Her er fyrste løypemelding for storprosjektet Hardanger 2014 i driftsåret Opningskonserten Hardanger i hundre i Oslo 22. mars Mykje energi vert lagt i opningskonserten i Oslo konserthus 22. mars. Dette er eit samarbeid mellom H- 2014, Flytt til Hardanger og Hardinglaget i Oslo. Dette vert saman med grunnlovsvandringa og Hardanger musikkfest ein del av det nasjonale arrangementet i regi Stortinget. Hardanger viser att i nasjonal målestokk! Programmet er medvite regissert til å passa eit nasjonalt publikum. Ei rekkje tilreisande frå Hardanger er venta. Leiv Vambheim skal sjekka mogelegheit for samordna transport. Det offisielle Noreg er invitert og signala er gode på at nokon frå nasjonal forvaltning vil koma. Her er 3 oppmodingar: - Kjøp billett. Dette vert ei fryd for bade øyro, augo og ganen. - Spreia informasjonen i alle kommunakanalar som er mogeleg - Kle dykk i bunad! Hovudstaden skal vera farga i harding- fargar denne helga! Fullstending program: Dagtidarrangement: kjent- med- hardanger/

28 2. Infrastruktur a. Arrangementsinndeling Tematikken i jubileet er folkekrafta, kulturen, dugnadsanda, moderniteten og kunsten. Sentralt står dette med kraft og skjeringspunktet tradisjon/moderne. Sentralt er denne krafta som me ynskjer å fronta. Difor vert samleomgrepet Eg er ein HARDING nytta mykje. Hierarkiet under syner kategoriane av arrangement: fest, kunst mat, saum, prat, laup, stunt, spel osv. Dette grafiske materialet er utvikla med tanke på å leva også etter jubileumsåret. Ultimo januar 2014 skal det avhaldast eit møte med Merkevare Hardanger i høve å revitalisera Hardanger- profilen med desse (Trivia: Handskrifta i det grafiske uttrykket er Arnoldus Koren si! Henta frå eit skriv på Agatunet).

29 Oversyn: b. Marknadskanalar Hovudkanalen ut til publikum er nettsida Einskildarrangement og relevante saker vert posta på eiga FB- side: Levande bilete vert formidla via Vimeo: 3. Kulturarrangement i Hardanger Her er totaloversynet over arrangement som utgjer Hardanger 2014 og some r lansert på nettportalen Så snart alle prosjekta er ferdigstilte vil det verta laga ein sams brosjyre. Arrangør Prosjekt Dato Kommune Programnemnda Gisle Martens Meyer/Ugress: Lyden av Hardanger Internett Programnemnda Grunnlovsvandring Hardanger - Oslo Hardanger - Oslo Hardinglaget i Oslo Hardanger i hundre Hardanger Røldal NedOpp Ultra- Harding Feb - Aug Odda Harding Puls Landskapskunst i Hardanger April - oktober Hardanger Hardanger Folkemuseum Utstilling og opningsprogram Ullensvang Programnemnda 17. maikonsert på Hardangerjøkulen Ulvik Granvin ungdomslag 17. mai- tale frå 1909 TBA Granvin mai eller Fosse- stiftinga HAV Strandebarm mai Kvam Kvammakoret konsertar på Breidablik og Steinsdalsfossen 29. mai + 5. juli Kvam

30 Bygdalarm Traktorkonsert ved Steinsdalsfossen Kvam Folgefonni breførarlag Folgefonni 2214 Ultimo mai Jondal Hardanger Folkemuseum Hardangersaumparkering Mai Ullensvang Kunstnemnda i Agatunet Ungdomskuleutstilling i Agatunet Mai - august Ullensvang Hardanger Musikkfest Gi meg en G Odda Stiftinga Hardingtonar Hardingfela og felemakarane på Botnen juni Kvam Handverksmessa i Jondal Innovativ saum juni Jondal Kunsthuset Kabuso Vi er det som er av det som var Juni - Sept Kvam Xreid Norway AS Xreid Hardangervidda Juli Eidfjord Kvemmadokkje husmannsplass Utandørskonsert i Kvemmadokkje Ulvik Ulvik idrottslag Kvasshovden Opp Ulvik Hardangerakademiet Hardangerakademiets sympoium juli Jondal Olav H. Hauge- senteret Landskapsdikt og dikti i landskapet - ei reise i poesi og tid sept Ulvik Stinftinga Hardanger Kunstskule HAKU i Hardanger sept Hardanger Programnemnda HARDANGER SPACE STATION Ullensvang Kunstarhuset Messen Hardanger ute i verda - og verda til Hardanger Heile året Kvam og internett Kunstarhuset Messen Møte med internasjonal kuns tog kunstarar i Hardanger Heile året Hardanger Grunnlovsvandringa, Opningskonserten i Oslo konserthus og Hardaneg rmusikkfest sitt prosjekt Gje meg ein G vert marknadsført gjennom Stortinget sine offisiselle arrangement: 4. Harding- stunt 2014 a. Lyden av Hardanger Delprosjektet Lyden av Hardanger vart sloppe på H sin kanal på Vimeo 8. januar og fekk god spreiing og SVÆRT gode tilbakemeldingar. Totalt nærare 4000 visningar og god viral spreiing på Facebook. Link: Prosjektet genererte to presseklypp: BT: pa- lyden- av- Hardanger html#.UrGIB42XVsO BA: b. Arnoldus von Westen Sylow Koren Den einaste grunnlovsmannen frå Hardanger skal få skina gjennom jubilee på mange ulike vis. Det skal vera ei subtil historieformidling via moderne kanalar. Eit møte med professor i jus Jørn Øyrehagen Sunde er avhalde for å sikra sogekunna. Ei gruppe jus- studentar er førespurd å vera med i karakterbyggjinga Her er ei liste over tiltaka: - Eigen FB- profil: Her vil Arnoldus fronta sakene sine, og visa karakteren sin! - Grunnlovsvandringa: Lit de parade på pulken frå Hardanger til scena i Oslo

31 konserthus. Utviklar i desse dagar ein figure i PVC- plast som kan brukast på arrangement gjennom året. - Illustrasjonsserie i Hardangerfanzinen som skal fulldistribuerast til alle ungdomskuleelevar i Hardanger i førekant av 17. mai - Måleri: Arnoldus anno 2014 er no under utvikling av kunstnaren TC Øye. Skal avdukast på toppen av Hardangerjøkulen 17. mai. Ryktene seier at han har skaffa seg iphone i ein hip og trendy necklace. - Hardanger Space Center: Oppskyting i verdsrommet 8. okt. Prosjektet er i ferd med å realiserast. Samarbeid med Meterologisk Institutt, VilVite, Luftfartstilsynet (!),Forsvarets Overkommando (!!). Link: station/ Karakteren Arnoldus: c. Grunnlovsvandringa Hardanger Oslo mars Som oppkøyring til opningskonserten 22. mars vert gjort på den harde viset. Under mottoet Liding fører fram skal 6 hardingar attleggja om lag 50 km dagleg med pulk frå Garen Oslo konserthus. Ei rekkje aktørar har kopla seg på turen: Kulturkontoret på Geilo, Ringerike Turistforening, Hallingdølen, Ringerike Blad, Aftenposten er førespurd om å dekka det som feature- reportasje. Sameleis BT. TV2 kjem til å dekka delar av turen. Sluttspurten gjennom Nordmarka vert gjort i bunad! Link med oppdatert reiserute, presentasjon av vandrarane og samarbeidspartnarar: hardanger- oslo/

32 Grunnlovsvandrarane: d. Skuleprosjekt Hardanger 2014 Ein skule har hekta seg på arbeidet med å utvikla ein eigen Hardangerfanzine som skal fulldistribuerast til alle ungdomskuleelevar i Hardanger i førekant av 17. mai. Innhaldet er historie, media og språk. e. 17. mai på Hardangerjøkulen Sjølvaste nasjonaldagen vert planlagt med klaverkonsert med luftbore flygel. Arrangementet vert gjort i samarbeid med Finsehytta og Finse Alle tre aktørane bidreg med innhald og marknadsføring. Ulvik herad avgjer landingsløyvet medio februar. Deretter vil arrangementet endeleg settlast. Dersom løyvet vert avslege eller veret ikkje tillet fyking vert konserten gjennomført på Finse stasjon. NRK er kontakta og har lagt det inn i sine planar for pressedekning på grunnlovsdagen. Kontaktinfo: AK Glück- Teigland Tlf ak@bygdalarm.no

33 Hardingtinget Møtedato Saksansvarleg Leiv Vambheim HR-sak 04/14 Hardingtinget Saksvedlegg: Innkalling med vedlegg til Hardingtinget Saksutgreiing: I førre Hardangerrådsmøte vert opplegget for Hardingtinget i Øystese godkjent. Det var då sagt at Hardangerrådet ville drøfta opplegget i dette møtet. Innkallinga og agendaen med dei 3 tema og workshopsoppgåvene til møtedeltakarane er sende ut til kommunane for vidareformidling til sin formannskap. Eg forventar at også rådmennene stiller som vanleg. Hardanger Ungdomsråd skal ha også ha møte den dagen i tillegg til å ha innlegg på tinget. Anette Hjeltnes vil presentera Bustadstrategi for Hardanger som vert opptrykt til tinget. Vurdering: Dei fleste formelle delene av Hardingtinget er no på plass. Agenda og tema til Workshop er sende ut med innkallinga. Hardangerfjord Hotel er tinga med plenumsal og nokre grupperom. Innleiarane Anette Hjeltnes og ungdomsrådet i plenum orienterer. Kven og korleis dei skal innleia til kommunestrukturarbeidet, er ikkje avklara. Den skal omhandla Presentasjon, Innleiing, Aktuelle føringar. Når det gjeld presentasjon, så kan eg fortelja om det som ligg føre av framdrift og tankar i Arbeidsgruppa. Eg kan også organisera Workshopen. Når det gjeld aktuelle føringar, så er det kanskje naturleg at Rådsordførar kort seier noko om dette. På Hardangerrådet sine heimesider kan alle som vil førebu seg på innhaldet i Kommunestrukturdebatten via innlegga på Hardangerkonferansen. Så grunnlaget for ein konstruktiv debatt er lagt til rette. Det var også sagt at det skulle vera minst 7 grupper på workshopen der ordførarane skulle vera gruppeleiarar. Gruppene var tenkt sett saman av medlemmer frå kvar kommune/herad så langt det passa. No er 3 formannskap 9 medlemmer og 4 formannskap 5 medlemmer, så her må ein bruka skjønn. Andre modellar kan sjølvsagt finnast. Sidan Rådmannsforum sannsynlegvis er tilstades og Hardanger Ungdomsråd er tilstades, så vil det vera greiast at dei utgjer sine eigne workshopsgrupper. Det kan gje andre vinklingar enn dei politiske, men sjølvsagt kan også det gjerast på andre måtar. Det er viktig at kvar workshopgruppe leverer skriftleg svar på oppgåvene, helst alle grupper på alle oppgåver. Men av erfaring, så veit me at det kan bli få svar på dei siste oppgåvene og då er det kanskje lurt å la nokon av gruppene byrja bakfrå. Når me veit kven som kjem, så kan eg setja opp gruppene på førehand til godkjenning i ordførarkollegiet, viss det er ønskjeleg. Framlegg til vedtak Hardangerrådet iks viser til saksutgreiinga og godkjenner opplegget for Hardingtinget

34 Hardangerrådet Formannskapsmedlemmene i dei 7 Hardangerkommunane/-herada vert med dette innkalla til MØTE I HARDANGTINGET Torsdag Klokka: Hardangerfjord Hotel, Øystese MØTET ER OPE Førebels Agenda: Klokka Registrering Klokka Opning Klokka Flytt til Hardanger Presentasjon Regional Bustadstrategi. Klokka Hardanger Ungdomsråd og presentasjon demokratiprosjektet. Klokka Pause Klokka Kommunestruktur i Hardanger: Presentasjon, Innleiing, Aktuelle føringar. Klokka Etablering av gruppearbeid. Klokka Lunsj Klokka Kommunestruktur i Hardanger Workshop: Idemyldring og tenkesmie kommunesamanslåing pro&contra. (Oppgåver utsendt med innkallinga). Klokka Framlegging av gruppesvar. Munnleg og skriftleg. Klokka Møteslutt. Påmelding til og eventuelt forfall skal meldast eigen kommune innan , som kallar inn varamann/kvinne. Kinsarvik Ingebjørg Winjum/s Rådsordførar Leiv Vambheim dagleg leiar Vedlegg: 1. Vedteken tidsplan for Kommunestrukturarbeidet i Hardangerrådet iks 2. Arbeidsoppgåver til Workshop Idemyldring og tenkesmie. Sjå -venstre side: Hardangerkonferansen der innlegga frå Hardangerkonferansen 2013 ligg til eigen førebuing til møtet. Innkallinga er sendt som epost til kommunane/herada ved formannskapskontor/tenestetorg som vidaresender den til eigne formannskapsmedlemmer. Epostkopi til Styremedlemmene i Hardangerrådet iks og Rådmannsforum Epostkopi til media

35 Hardangerrådet 1 Tidsplan for Kommunstrukturarbeidet i Hardangerrådet iks: Arbeidsgruppa for kommunestruktur i Hardangerrådet iks er dei 7 ordførarane. Dei legg grunnlaget for og styrer prosessen. Dei har nødvendige møte for at følgjande tidsplan vert gjennomført: 1. Innleiande fase juni juni 2014 innleiande drøftingar, kompetanseoppbygging og refleksjon Hardangerkonferansen Tema kommunestruktur. Hardingtinget Drøftingsemna fordeler og ulemper med meir. 2. Deltakarfase juni Avgjersgrunnlag for ei forplikting og forankring om utgreiing: Rapportane frå 2005/2006 må kunna leggjast til grunn for arbeidet fram til kommunane har bestemt evt deltaking. Kommunikasjonsstrategi vert ein del av grunnlaget. Framlegg til felles saksutgreiing innan Rådsmøtet 15. mai Her må det vera ein del basisinformasjon om oppgåver, tenester, demokrati og politiske konsekvensar. Vedtak i kommune-/heradsstyra juni Ja eller nei til å delta i utgreiing.. 3. Utgreiingsfase juni 2014-juni 2015: Svar på mogelege utfordringar og løysingar. Utarbeiding av nye/oppgraderte rapportar. Skildring av region, befolkningsutvikling og demografi. Nye kommunale oppgåver. Nasjonale trendar og utgreiingar. Hovudutfordringar og målsetjingar framover. Mogelege kommunesamanslåingar og konkrete løysingar. Konkrete tilrådingar om ny kommunestruktur frå arbeidsgruppa. 4. Tilrådingsfase oktober 2015-juni 2016: Utgreiingar om ny kommunestruktur i Hardanger. Utrekning av økonomiske effekter. Vurdering av rolla som samfunnsutviklar. Politiske / demokratiske konsekvensar. Konsekvensar for tenestetilbod, geografisk plassering, struktur og harmonisering av tenestenivå. Avgjerd i kommune/heradsstyret om å starta forhandlingar om samanslåing. 5. Beslutningsfase: juni juni 2017: Konkrete drøftingar om ny kommune. Forhandlingar mellom dei kommunane som bestemmer seg for å slå seg saman. Fusjonsplan og framdriftsplan for gjennomføringa av samanslåing Juridiske vurderingar om innhald i avtalen om samanslåing. Endeleg tilråding i dei einskilde kommune-/heradstyra. Ja eller nei til forhandlingsresultat. 6. Gjennomføringsfase juni juni 2019:

36 Evt rådgjevande folkeavrøysting september 2017, i samband med Stortingsvalet. Kommunal handsaming og avgjerd innan Arbeid med konkrete funksjonar i den nye kommunen. 7. Nye kommunar etablerte ved kommunevalet 2019 Tidsplanen kan verta endra undervegs. 2

37 Hardangerrådet Framlegg til arbeidsoppgåver Workshop på Hardingtinget : 1 Det vert sett saman grupper på tvers av kommunar og parti. Ordførarane vert gruppeleiarar og fører konklusjonar. A. Korleis bør prosessen vera i kommunestrukturdebatten i Hardanger? Jamfør vedteken tidsplan. B. Kva trengs av utgreiingar om ein modell for kommunestruktur i Hardanger? C. Kva bør større og mindre kommunar ha hand om av noverande statlege og fylkeskommunale oppgåver? Til dømes: Vegar, Vidaregåande skular, Fjellforvaltning, Strandsoneforvaltning, Barnevern, Helsetenester/tannhelse, Beredskap, Sivilforsvarsoppgåver, Politioppgåver, Lokalsjukehus.???? D. Dersom det blir kommunesamanslåing(ar); Kven bør slå seg saman med kven? Og må ein ta omsyn til dagens inndeling av kommunegrensene? Kvar bør kommunesenteret liggja? E. Drøft fordelar og ulemper med kommunesamanslåing versus kommunesamarbeid. Nemn minst dei viktigaste 3 fordeler og dei viktigaste 3 ulemper. F. Andre viktige spørsmål som treng setjast på dagsorden i denne fasen? Betre insitament for kommunesamanslåing må på plass.

38 Orienterings- og drøftingssaker Møtedato Saksansvarleg Leiv Vambheim HR-sak 05/14 Orienterings- og drøftingssaker Trasevalet på E 39 ny strategi Saksvedlegg: Brev til Samferdselsministeren Pressemelding frå John Opdal m.fl. Sakstilfang: Samferdselsplan for Hardanger Saksutgreiing og Vurdering: Trasevalet på E 39 ny strategi Då det på tampen av 2013 vart kjent at den ny Samferdselsministaren ville kunngjera Regjeringa sitt vedtak om å velja den «midtre» traseen over Bjørnefjorden, så vart det sendt protestskriv frå ordførar og næringsliv i nærområdet der 3 av 7 Hardangerordførarar underskreiv. Viser til vedlegg. Vedtaket vart kunngjort i eit møte med Samarbeidsutvalet for Sunnhordland desember Samarbeidsutvalet skriv på nettsia si at dei i 2014 vil sjå på korleis Kvinnherad og Hardanger kan knytast tettare opp mot E 39 og ferjefri kyststamveg. Dette er vel noko Hardanger bør ha eigen strategi på. Hardangerrådet gjorde slikt vedtak i Samferdselplan for Hardanger : «Pkt 8. Val av trase i Hordaland for E 39. Hardangerrådet viser til dei ulike mogeleg trasevala E 39 kan ha gjennom Hordaland og då særleg strekninga Stord Bergen. Utviklinga i Hardanger er mellom anna svært avhengig av den veksten som i dag skjer langs Vestlandskysten. Då vert regionen avhengig av god vegforbindelse til «Kyststamvegen» E39. Hardangerrådet tilrår både av tidsomsyn og av omsyn til transportknutefunksjonar å nytta den «indre» traseen som går via Fusa. Den nye Tyssetunnlen vil også skapa gode transporttilhøve for å leia E 39 utanom Bergen Sentrum.» Bakgrunnen for å ta opp denne saka no er at Hardanger bør drøfta ny strategi etter at traseval er bestemt. Her er fleire vegar å gå som nok kan veljast parallelt, til dømes prøva på omkamp for indre trase, posisjonera seg for kompensasjon for nok ei ny kystprioritering, samla seg om ein tydeleg Hardangertrase inn mot E39 eller velja å sats på fleire trasear. Eg vil spela inn at ein bør sjå lange linjer og tydelege samanhengar. Ein kan velja å gje ny giv for Hardangertunnelen med tilknytingar, der både Fv 550/5521/49 Odda -Jondal - Norheimsund og Fv 7Granvin - Trengereid vert omdifinerte til riksvegar og knyter Hardanger til E16 og E 39 og at ein får fokus på pendling Hardanger-Bergen og utvikling av Bergen austover via Arna/Nesttun. Samferdselsplanen har også tydelege forventningar til FV 7 Granvin Trengereid og ferjefrekvens Jondal Tørvikbygd jf. Uttale til RTP Hordaland av Ingen framlegg til vedtak

39 Til: Samferdselsminister Ketil Solvik-Olsen Fra: Ordførere og næringslivet i Hardanger Åpent brev Fredag 20. desember 2013 Det er med forferdelse vi hører sterke rykter om at samferdselsministeren i dag vil bekjentgjøre regjeringens beslutning om å bygge bro over Bjørnafjorden som et ledd i utbyggingen av en fergefri E39 på Vestlandet. Vi vil nødig tro at disse ryktene kan stemme. En slik beslutning vil koste norske skattebetalere unødvendige milliarder som vil kunne spares inn ved å velge Indre trasé for nye E39. Status ved samferdselsministerens pressekonferanse i dag er at ingen vet hva Midtre trasé vil koste. Det vi vet, er at Statens vegvesen i 2011 estimerte Indre trasé til 9 milliarder kroner og Midtre trasé til 16 milliarder. Et år senere, i 2012, hoppet begge alternativene opp til en kostnad på ca. 19 milliarder. Disse galopperende summene var årsak til at forrige regjering ved samferdselsminister Marit Arnstad beordret en kvalitetssikring av beregningene hos Møreforskning. Skal landets nye regjering velge Midtre trasé allerede nå? Det blir i så fall en forhastet beslutning en «førjulspresang» for Vestlandets gullkyst som hele landet kan komme til å betale meget dyrt for. Verdens desidert lengste bro av sitt slag vil være et pionerprosjekt som bygger på ukjent teknologi og uferdige regnestykker. Kostnadsberegningene for Bjørnafjordsbrua spriker enormt. Vi frykter for at samfunnet kan få enorme tilleggsregninger, og et mye større budsjettsprekk enn det som var tilfelle for forrige pionerbro: Nordhordlandsbrua. I dette bildet hører det også med at det ennå ikke er avklart hvor den 5 7 kilometer lange broen skal ilandføres. Videre må mye uprøvd ingeniørteknologi settes ut i livet. Og dersom regjeringen til slutt også skal lytte til Os kommunes ønsker, blir broen enda lengre og vil dessuten kreve en betydelig tunnelutbygging. Denne tilleggskostnaden foreligger det fortsatt ingen prislapp på. Den store fordelen ved å velge Indre trasé, som dessverre aldri er tatt med i noen regnestykker, er besparelsene som samspillet mellom nye E39 og den nye Øst/Vest-forbindelsen med de nye Haukelitunnelene åpner for. Dette er et samfunnsøkonomisk varp som vil spare samfunnet for meget store summer. I tillegg vil prosjektet kunne realiseres svært raskt, baseres på velkjent teknologi og mye sikrere økonomiske beregninger. Dersom ryktene om hastebeslutningen stemmer, utfordrer den nye regjeringen sunn økonomisk fornuft. Den overser også miljøhensyn ved at broen vil rasere en vakker og høyt skattet skjærgård. Ved en hastebeslutning undergraver samferdselsministeren og regjeringen kravet om at alle store offentlige prosjekter skal ha solide økonomiske kalkyler. Dette prinsippet skrinlegger Solberg-regjeringen ved å trekke tilbake kvalitetessikringsutredningen av E39-prosjektet som Stoltenberg-regjeringen la opp til. Det minste det norske samfunnet må kunne kreve, er at det nå lages en tilleggskalkyle som viser merkostnaden ved å føre broen i land der Os kommune foreslår, inkludert en tunnel som ikke er med i eksisterende regnestykker. Dessuten må vi få tallfestet vekselvirkningen av Indre trasé og ny Øst/Vest-trasé via nye Haukeli-tunneler. Verdien av denne viktige vekselvirkningen, og mulighet for en raskere realisering av to av Norges viktigste samferdselsprosjekter, kan ikke overses i det endelige samfunnsøkonomiske beslutningsgrunnlaget. Med hilsen, John Opdal Synnøve Solbakken Hans S Vindenes Marit A. Aase Odda kommune Kvinnherad kommune Fusa kommune Samnanger kommune Solfrid Borge Jon Larsgard Arnfinn Førsund Ullensvang herad Jondal kommune Lindum Bioplan / Talsmann for Næringslivet i Hardanger

40 TIL FRI REDAKSJONELL BRUK Fredag 20. desember 2013 Protest mot bro over Bjørnafjorden og oppfordring til et helhetlig veivalg Samferdselsminister Ketil Solvik-Olsen kommer fredag morgen til Fylkeshuset i Bergen for å orientere om E39-utbyggingen. Da vil statsråden få overrakt et protestbrev fra ordførerne og næringslivet i Hardanger. De mener veivalget skjer på sviktende grunnlag og er spesielt sjokkert over planene med bro over Bjørnafjorden. Broen vil rasere en vakker skjærgård, samtidig som det blir en langt dyrere løsning enn å velge Indre trasé for fergefri E39, sier ordfører John Opdal fra Odda. Han vil derfor overrekke samferdselsminister Ketil Solvik-Olsen et brev underskrevet av fem Hardanger-ordførere og Arnfinn Førsund, leder av SMB (Små og mellomstore bedrifter i Hardanger). Hasard med skattebetalernes penger I brevet blir det spesielt pekt på den voldsomme prisoppgangen på Indre trasé, samtidig som Solberg-regjeringen skrinlegger den kvalitetssikringsutredningen om prosjektets økonomi som Stoltenberg-regjeringen hadde lagt opp til. Regjeringen spiller hasard med skattebetalernes penger når de avlyser denne gjennomgangen. Norge kan i stedet få gjennomført to strategiske prosjekter som helt klart bør sees i sammenheng, sier Arnfinn Førsund. Vinn/vinn med Indre trasé Ordførerne og Førsund oppfordrer regjeringen til å se på dette med skarpe, friske øyne. Samtidig påpeker de at ilandføring av broen i Os kommune betyr forlengelse av broen og betydelige tunnelbygg som ikke er beregnet inn i prisen. Dette blir i så fall en trasé som ikke er utredet! Vi må få tallfestet fordelen av den transportøkonomiske og utbyggingsmessige vinn/vinnsituasjonen som oppstår når Indre trasé legges nærmere Øst/Vest-forbindelsen, sier Førsund. Regjeringen må legge frem lang mer betryggende kalkyler. Et broprosjekt over Bjørnafjorden blir i så fall verdens største i sitt slag. Det innebærer uprøvd teknologi og er ekstremt vanskelig å kostnadsberegne. Nå virker det som om statsminister Erna Solberg insisterer på å holde sitt valgløfte, koste hva det koste vil, sier ordfører John Opdal fra Odda. Bildetekst: Forkjemperne for Indre trasé for E39 i Hordaland, John Opdal fra Odda (til høyre) og Arnfinn Førsund, har stor tro på og gode argumenter for at dette alternativet skal velges i utbyggingen. Kontakt: John Opdal, ordfører i Odda Mobil: Arnfinn Førsund, talsmann for næringslivet i Hardanger Mobil: Vedlegg: Brev til samferdselsminister Ketil Solvik-Olsen