Gluggen Nr Skule- og bygdeavis for Ulvik 33. årgang

Transkript

1 Gluggen Nr Skule- og bygdeavis for Ulvik 33. årgang Påskekrimmen stammar frå Ulvik Det har vorte skikk og bruk for mange at i påsken skal det lesast kriminalromanar. Påskekrim er lektyren. I fjernsynet skal det vera påskekrim, i radioen sameleis. Vekeblada hjelper og til, jamvel avisene. I 1923 var det jerv i Ulvik, jerv med to bein, Jerv med stor førebokstav, og som kunne skriva. Han heitte altså Jerv, og førenamnet var Jonathan. I røynda var jerven to, for bak psydonymet løyner finn ein to forfattarar, Nordahl Grieg og Nils Lid. Dei skreiv boka Bergenstoget blev plyndret i Nat. Bror til Nordahl Grieg, forlagsredaktør Harald Grieg i Gyldendal, gav ut boka. Påskekrimen var skapt i Noreg, og har halde seg sidan. Så har han seinare spreidd seg til fleire land. Om heltar og antiheltar Elevane i 10. klasse fekk eit ekstra tilbod, då elevane i 9. for på konfirmantleir, og reiste frå tilbodets. Dei forma heltar og antiheltar med berre hendene. Det skulle ikkje berre vera med turre nevar, men dei skulle leggja sjela i arbeidet og. Resultat: Mange fine figurar, som me skal sjå i bladet. Dei har heltenamnet sitt, og sjela til ormaren, som berre har namnet sitt i paretes. Dessutan har 10. klasse skrive om heltar og antiheltar i norskfaget. Det får me og ein smakebit av i Gluggen. Les meir om vitjing frå Hunstad. Skulen har hatt matematikkdag, og elles kan du lesa om skigdag i Aurdal for ein del år sidan, og --- endå meir!

2 Teiknspråkelevar Siste skuledag i veka dukka elevar frå Hunstad skule uventa opp på kantina vår--- Ved Hunstad skule i Bergen går det døve elevar som bur i Bergen. Med jamne mellomrom får dei besøk av dei andre døve elevane som bur i Hordaland og Sogn og fjordane. Då Ingelin også reiser dit, har vi vorte kjende med dei og lærarane deira. Så var det nokon som kom på at vi kunne invitera dei på besøk til oss, og som tenkt som gjort. Og plutselig ein dag i haust så kom dei. Det hadde vorte litt kluss med e-posten, så vi var ikkje heilt førebudde. Men alle tok det sporty, så det vart veldig koselig. Først måtte dei elevane som går på teiknspråk gruppe med Ingelin ringja heim å sei at dei vart litt seine heim den dagen. Og så måtte Torstein, Alexander, Togba, Hege, Sunniva og Viviana få helsa på 6. klasse ved Brakanes skule. Det var litt skummelt, for dei var så mange, og gutane hugsa ikkje så mykje teiknspråk. Etterpå fekk vi låna kantina og vi teikna og spelte spel saman. Då skulen var slutt, laga vi pizza saman. Anne og gutane i klassen hadde gått og handla til oss, slik at vi hadde det vi trong. Den smaka kjempegodt, for alle hadde hjelpt til med å laga den. Men kor skulle dei sova? Jau, Sigrid hadde vore grei og sagt at dei kunne få låna klasserommet til 2.klasse og sova der. Men først måtte dei heim og helsa på Ingelin sin familie. Lars Petter køyrde dei dit og det vanka vaflar og kake. Det var fint å vera der, men dei måtte tilbake til skulen og gjera seg klar for natta. Men først vart det tid til å leika litt skule i 1.klasse sitt klasserom. Torstein var lærar! Og så vart det å ordna seg for natta. Nest morgon vart det god frukost, og så ville dei vaksne sjå seg runde i Ulvik! På rundturen på Brakanes, var dei heldige og trefte på lovens lange arm. Men elevane ville heller leika saman på skuleplassen, så til slutt vart det tid til det også. Helsing teiknspråkgruppa og skapinga av påskekrimmen I 83 år har folk i Noreg hatt påskekrim. Interessa for dette omgrepet har auka på, og denne lesnaden har også spreidd seg til andre land. Boka er kjærast for dei fleste, men mange likar og påskekrimmen i fjernsyn, på film eller DVD. Slik som mange ting her i Ulvik, - og landet elles og- kjem påskekrimmen frå Finsetraktene. Utviklinga mellom anna av curling og kunstlaup frå rulleskeiser til is, har utvikla seg derifrå. Det kom altså ei bok i 1923 under tilttelen Bergenstoget blev flyndret i Nat Forfattarnamnet var noko så ulikleg som Jonathan Jerv, og mange skjøna snart at dette var eit psydonym. Etter kvart kom det for dagen at det var to forfattarane, og dei var Nils Lid og Nordahl Grieg. 2

3 Nær kytt til Finse Nordahl Grieg vart med dette knytt nær til Finse, og kom seinare fleire gonger opp dit. Han var mellom anna fleire gonger i samband med filminnspeling, han budde hjå stasjonsmeistaren, og i 1929 skreiv han eit lengre kjent dikt frå då han stod på loket frå Finse til Bergen. Krimsoga Hendinga i krimsoga Bergenstoget plyndret i Nat føregår mellom Finse og Haugastøl. Plyndrarane tok bergenstoget frå Bergen til Voss, for så til Granvin og vidare til Kinsarvik, så opp fjella og nordover på Hardangervidda til jernbanelina. Her slo dei til, og plyndra toget på Bergensbanen. Nøye planlagd utgjeving Forfattarane hadde forlagsredaktøren i Gyldendal, Harald Grieg, med på laget. Han var bror til Nordahl Grieg. Den 1. april i 1923 stod det mellom anna som lysing i Aftenposten at Bergensbanen blev plyndret i Nat. Mange tok dette som eit nyhende, greip fatt i tanken, og måtte sjå kva som hadde skjedd. Narrespøken 1. april vart eit vellukka salsframstøyt. Elles er det rett å nemna at boka ikkje berre skildra plyndringa og det som slikt fører med seg, men oppklarar saka, - og saka vert og oppgjord. Film i 1927 Film som medium var i framgan i åra. Denne vellukka boka vart vald ut til å filmast. Det vart ein norsk-tysk samprodukasjon, er innebileta er frå Tyskland medan utbileta er frå høgfjellet frå Myrdal, særleg Sandå til Finse, og litt austover. Forvaret var på plass med fly for å laga snøføyke under opptaka. Men det trongst knapt kvar dag. Onkel Lauritz Folk kring år eller eldre i Noreg kjenner nok onkel Lauritz frå barnetimen og mangt anna. Han hadde ein av rollene i filmen. No skal ein ikkje seia alt om filmen, som er å få sjå mellom anna på Rallarmuseet på Finse. Men høgfjellet i Ulvik er ikkje å ta feil av. Men dei som har sett bilete av Finse stasjon og Finse hotell innvending, eller sett innvends i bygningane i røynda, kjenner seg nok ikkje att. Det er bilete av bygningane, men når ein opnar dørene og går inn, kjem ein i ei annan verd, som er i Tyskland. Men for folk i dag spelar det vel mindre rolle. Noko langdryg er filmen, før handlinga handlinga kjem i gang. Det var som musikken i dei dagar, ei lengre innleiing, før ein kom fram til de det ein venta på. Påskeråd: Opplev påsken utan revolvar, og ta heller boka eller filmen! Arne Skjerven - tekst & foto 3

4 Kunstnarar i to dagar! 10. klasse på Brakanes skule fekk gleda av å ha to heile skuledagar med kunstnaren Grete Byrkjeland og lærlingen Nina (etternamn er ukjent). Dette er eit tilbod til 9. klassetrinn i skulane frå den kulturelle skulesekken i Hordaland. Det var òg i Ulvik meininga at 9. klasse skulle ha dette opplegget, men grunna konfirmasjonsleir fekk 10. klasse gleda i staden. Som førebuing skulle alle ha med seg eit bilete i heilfigur av anten ein helt, ein antihelt eller ein kvardagshelt. Her var det alt frå fotballstjerner til familiemedlemmer, her var det berre fantasien som sette grenser! Det var ei som valde antihelt, og det var Åshild; Eg valde Paris Hilton som antihelt fordi ho har arva mykje pengar, som ho misbruker, og at ho er eit dårleg fførebiletee slik som ho brukar kroppen sin. Kunstnarar Grete Byrkjeland frå Grova i Norheimsund Nina frå Nasjonalmuseet for Kunst, Arkitektur og Design reiser rundt og underviser. Dei kom onsdag morgon med utstillinga Hopalong av Gisle Harr (ein kjend kunstnar innanfor leira) og alt utstyr som trongst til desse to dagane. Me såg med fyrste augekast at Grete var kunstnar; oppsett hår, batikkbukse og ikkje minst merka me hennar energifylte sjel! Fyrst var det ein runde med utstillinga og prating om kva som ligg i omgrepet heltar/antiheltar, spenninga var til å ta å føla på! Etter mykje informasjon og basiskunnskapar byrja me med skjelettet til leirefigurane me skulle laga. Dette var vanskeleg, men etter mykje rettleiing kom den kreative kunstnaren i kvar og ein av oss endeleg fram! - De må kjenna, ta på, kna på, laga med kjærleik og sjel var ein setning som vart ofte brukt av Grete! 4

5 Sjel og hender om kapp Det var inspirerande å høyra på ho og sjå ho legga sjela i kvar enkelt figur. Skulpturen vart bygd opp av muskulatur, klede og ikkje minst måling. Me elevar var godt fornøgde med desse to dagane og synes me godt kan ha fleire slike dagar. Her er nokon kommentarar om kva elevane syntes var det kjekkaste: Det var heilt klart kjekkast å lage beina og rompo! Åshild. Forma skulpturane! Anders.. Å sjå min når den var ferdig, for den var så fin! Arild U. Å sjå resultatet, at det kom til å likna på personane på bilete! Elin og Linda. Og så må me ikkje gløyma at Grete Byrkjeland kommenterte at ME var den flinkaste og kjekkaste klassen ho hadde hatt! Ingvild, Mona og Amalie - tekst Arne Skjerven foto Fotballheltar: Framme: (f. v.) Fernando Torres (Ørjan), Pavel Nedved (Arild U.).Bak: (f. v) Raymond Kvisvik (Tony), Eric Cantona (Anders), Martin Andresen (Endre), Ronaldinho (Magnus). Kjendisar: Framme: (f. v) Bob Marley (Anna), Sienna Miller (Elisabeth).Bak: (f. v) Marilyn Monroe (Mona), Angelina Jolie (Elin), Paris Hilton (Åshild), Madonna (Ingvild). Kvardagshelt: (f. v) Stina (Amalie), Håvard (Kristin), Gunnhild (Gudny). Fantasi Figurar: (f. v) Oppdikta (Nina), Solan Gundersen (Arild L.), Ludvig (Jørund), Smurf (Linda). Burger Birger! Burger Birger var ein litt overvektig mann i sin beste alder. Han budde åleine i eit lite husvære midt i byen. Birger var svært einsam, og han hadde ingen vener. Men det var to ting han elska meir enn noko anna i denne verda, og det kunne han sjå frå vindauga i stova si. Rett over gata låg Burger King og Badeland. Burger Birger kunne ikkje laga mat, så kvar dag før han gjekk på jobb i Badeland, var han innom Burger King for å eta frukost. Der gjekk han og i lunsjpausen og til middag. Og til kvelds då det var derfor alle kalla han Burger Birger. Når det var lite å gjere i Badeland, og det var det ofte, tok Burger Birger på seg badebuksa si og hoppa uti bassenget. Dette likte dei andre svært dårleg fordi kvar gong Burger Birger hoppa uti bassenget, kom det ei diger Burger Birger bølgje som skylja over alle dei andre badegjestane. 5

6 Ha deg vekk din feite gris og Hiv han ut var vanleg for Burger Birger å høyra kvar dag. Men Burger Birger brydde seg ikkje så mykje om det lenger. Så lenge han fekk bada, var han fornøgd. Åra gjekk, og kvar einaste dag stod bading og hamburgareting på menyen. Men så ein dag var Burger Birger på jobb i Badeland. Alle byrja å skrike og hyle om at nokon måtte redda, redda. Redde kven? tenkte Burger Birger og gjekk for å sjå. Uti bassenget låg det ei lita jente å sprella. Ingen torde å redde ho! Bortsett frå Burger Birger då. Han tok fart og hoppa uti bassenget og laga den største Burger Birger Bølgja nokon hadde sett, som skylja den vesle jenta på land. Alle jubla og bar Burger Birger rundt på kongestol og festa resten av dagen. Nokre dagar etter vart Badeland og Burger King slått saman til Hambirger Badeland, oppkalla etter Burger Birger så klart. No var det ingen som hadde noko imot at Burger Birger tok seg ein dukkert av og til, - tvert imot faktisk. Kvar heile time i Hambirger Badeland var det tid for den berømte Burger Birger Bølgja som folk frå heile verda kom for å oppleva. Amalie tekst NATURAL BORN SKIERS Av Steinar I. Bergo Evolusjonen ville at nordmenn ein periode vart fødde med ski på beina. Dette var tilfellet på den tid eg møtte til start i lag med den fyrste snøen seinhausten Veret var annleis, vintrane var snørike; kulden beit i nasen og kornsnøen fauk heilt inn på lemmen. Det er klart at dette måtte verka inn på homo sapiens og føra til overnemnde utvekstar for at arten skulle overleva. Om vinteren var skia både framkomstmiddel og tidtrøyte mellom laurdagsbarne-timane og den obligatoriske lesa og skriva og rekna er bra... Til Aurdal Ski og skule kunne jamvel koplast i ein slags symbiose av soga om Birkebeinarane og aktuell fysisk fostring, eller struggle for life, som Darwin sjølv ville sagt det. Denne kombinasjonen toppa seg i det årlege skuleskirennet i Aurdal på bøen nedanfor Hans. Eg kan aldri hugsa eit skuleskirenn i dårleg ver, men kaldt var det alltid, og skilnaden på kulde før og no er om lag som på celsius og fahrenheit. Snutebussane køyrde frå Brakanes til Aurdal, men me som budde i nærbiotopen tok oss sjølvsagt fram på eigne skiføter etter ein klaka bilveg. Nokre store elevar, sikkert gutar, førebudde alltid området for invasjon dagen føre D-dagen. Øvingane var klassiske: Hopp bortved skogen sørom løa; slalåmen byrja oppunder husa, og langrennet gjekk ut gjennom skogen i lag med forfrosne skjorer og klaka harespor. Mål var på store stå nede ved velteplassen attved bilvegen. Der venta lærarane med stoppeklokker, notatblokker og ørneblikk. Av overnemnde utviklingsteori fylgjer sjølvsagt at alle hadde ski. Eg kan i farten berre hugsa ein elev som ikkje hadde ski i mi skuletid, men mutasjonar har alltid førekome og stadfester berre det normale. Ski var for oss fjellbønder av både utviklingsmessige og miljømessige grunnar mykje meir naturleg enn friidrett, for ikkje å snakka om det å hoppa over bukken eller kassen i gymtimane. Desse siste aktivitetane høvde slett ikkje det Darwinske utviklingssteget me var på like etter krigen. Rett nok hadde me overlevd, men me var ikkje mellom the fittest, i den typen bukkesprang! Smyrja på Skigleda trur eg var medfødd, men konkurranseinstinktet var vel litt dårleg utvikla. Førebuingane til skuleskirennet var likevel alltid grundige. Ein tok gjerne til med grunning i fleire lag. Oppå smurde me 4H-klister mot Skareføre, og Bratteli for å få heng i motbakken. Sjølv om dette var i Arbeidarpartiet si stordomstid, var 6

7 smurningen upolitisk og vart brukt av avkom frå alle politiske retningar frå signalraudt til mørkeblått. Blå Swix var fin i kornsnøen, og jamvel grøn Svix vart ofte nytta før drivhuseffkten gjorde universalklisteren einerådande heile året. Rekord var ein tjøresmurning i ein mørkegrøn boks. Eg kan enno kjenna den fine tjørelukta når eg lukkar augo. Rekord var eigenleg ein hoppsmurning eller til utforkøyring. I langrennsporet og motbakkane var han ei ulukke. Men den verkelege hoppsmuringen eller hopplakken var Skipolinen. Den kjøpte me hjå Vikøren på lita eller stor flaske. Flaska hadde ein kost i korken, slik at det var lett å stryka lakken på. Skia vart plasserte mellom to stovestolar, og eit lite vekes abonnement av Dagen gjekk med til prepareringa, dersom ikkje linoleumen skulle slå beina under fossilane. Det låg ein eim av Shipolin over kåken i hoppsesongen; og i bakhovudet fauk Koba Zakatse og Thorbjørn Yggeset langt forbi det kritiske punktet. Når det galdt slalåm, kan eg ikkje hugsa noko stort idol. Ulvikingen Gunnar Hjeltnes skal ha vor eit unntak. Men det var lenge før nordmennene generelt fekk snøring på dei fartsdominerte skiidrettane; og ei god stund før Erik Håker byrja å skri gjennom dei tre fyrste portane. I langrenn derimot hadde me Hallgeir Brenden og Håkon Brusveen i eplenikkers. Skeiser var ikkje skuleskirennsgrein; det verka logisk nok. Denne hålkeaktiviteten hadde sine eigne heltar og testar på skuleplassen der det kvar vinter vart laga skikkeleg rundbane. Men nasjonalt og internasjonalt hadde nordmennene vist at denne kortutgåva av skia kunne ingen gå fortare på. Hjallis var framleis ung og sprek, og Kuppern tukta heile verda i Squaw Valley. Sjølv har eg til dags dato ikkje gått ein runde på skeiser. Dei små klakakulane me fann opp på bakkane, var så ujamne og livsfarleg glatte at ein rakk ikkje leggja armane på ryggen ein gong, før ein låg der så liten ein var! Trass i stor interesse for ski vart eg aldri nokon kanon i langrenn, korkje i skuleskirennsamanheng eller i meir sivile renn. Rett nok fekk eg ein andrepremie i langrenn ein gong, men då var det berre to med i min klasse; og Knut som vann, var eitt år yngre! Men ein andrepremie er ein andrepremie, og ingen veit om eg likevel hadde blitt nummer to om der var ein heil gjeng med i tillegg! Korkje Hume eller Locke, eller andre empiristar vil ha noko svar på dette. Størst suksess hadde eg, eller rettare minst dårleg var eg, i hopp. Me gutane i grannelaget var faktisk hekta på hopping. Når me ikkje hoppa sjølve, så laga me til minibakkar der me hadde hopprenn med fyllepennar. Fyllepennen var ei relativt ny oppfinning og hadde for alltid utkonkurrert både pennesplittane og blekkhusa.sett frå ein fråhaldssynstad kan namnet verka provoserande, men namnet kom ganske enkelt av at her kunne ein fylla blekket på ein liten tank på sjølve pennen. Fyllepennane hadde namn, fekk stilkarakterar og sette bakkerekordar. Slike aktivitetar kunne me halda på med i vinterkveldane i ljoset frå ei utepære på eit hushjørna. Bakkar alle stader Me bygde oss skibakkar over alt. Det var strevsamt, sosialt og stundom livsfarleg. Flaten var som regel minusfaktoren på grunn av den unaturlege topografien. Bokløvstilen var sjølvsagt ikkje oppfunnen, men det var nok ofte ein slags fykestil, men flaksen var helst av ein annan type, og uflaks førekom, jamvel beinbrot. Armane skulle fram og haldast i ein sirkel framfor hovudet. Det var ikkje nokon dum stil, fordi pustevanskar etter buklandingar var ein trasig biverknad, men det var som regel teikn på at ein hadde fått skikkeleg klaff! Det var ei trøyst at det ikkje alltid berre var gode hopp i Holmenkollen heller. Det vert fortalt om ein gong ein danske hoppa i Kollen at det brått gjekk opp for ein tilskodar: Å, var det dansken som 7

8 hoppa. Eg trudde det var ein som vart kasta ut av restauranten! Resultata kom ikkje så snart før i tida som dei gjer i dag. I skuleskirennet i Aurdal tok det ekstra lang tid, trass i at lærarane skulle vera glupe folk til å rekna både med 60, i meter og stilkarakterar på både 16 og 17 1/2. Men etter at øvingane var unnagjorde, gjekk heile domarpanelet inn til Hans og Marta for å rekna og gjera opp status for årets lokale AL. I ettertid har mistanken dukka opp om at truleg var lærarane bra reknekyndige, men ho Marta var og ein bra kaffikokar. Elevane gjekk på sjølvstyr i samanhaldne klassar. Kakaoen og nista var pluskvamperfektum for lenge sidan då juryen vende tilbake varme og oppkvikka. Så var det premieutdeling der pøbelen fekk som fortent, eller snarare ingenting fekk. Vinnarane var ofte gjengangarar som i moderne skisport, men ei og anna overrasking klussa til biletet. Eg minnest desse dagane som kalde, men trivelege, og vegen over Koldemyr og opp bakkane fekk termostaten til å opna seg att. Men som nemnt hadde eg ei suksessoppleving i hopp i eit skuleskirenn. Det må ha vore rundt 1960, altså i førre tusenår. Hans og Ivar var hoppdomarar, fordi dei var ekstremt sportsinteresserte. Nokon vil seia at dei var lett partiske, men eg vil ikkje seia at eg vart råka av det. Det var oftare skjebnen, som på den tid heitte lagnaden, som ofte spela eit puss. Men ein gong var lagnaden på mi side, eller det var Han det oppe som syntest det var min tur og gav meg ein dytt i form av eit lite vindkast. Resultatet vart at fuglen flaug lenger enn vingane skulle tilsei. Vann gjorde eg neppe, men eg fekk ei såpass bra plassering at far min godkjende ein verbal søknad om hoppski med tre render under. Skia vart kjøpte down town hjå Vikøren. Han hadde det meste på det sportslege området, alt frå sportsutstyr til sportskrut. Skia mine var blåmåla, men fargen hadde truleg med andre ting enn politikk å gjera! Med profesjonelle ski starta ein ny æra med hopping i større bakkar. På den tida var det tre hovudbakkar i bygda, etter at Hydlebakken og Svarthammaren hadde forfalle, fordi ingen torde hoppa der lenger. På Håheim var Håheimsbakken. For oss som budde på andre sida av bygda, var den meir som internasjonal å rekna. Der hoppa eg aldri. Derimot hoppa eg nokre hopp i Aurdalsbakken som låg opp under fjellet mot Solbjørgo. Men dei fleste hoppa gjorde eg i Byrsebakken. Ovarennet byrja oppe i skogen under Berget. Her hadde nok entusiastane teke seg litt til rettes og hogge nokre tre hjå han Ivar, som sa Jau, min skog, men elles godtok det meste. Hoppet var trekt langt innpå, slik at problemet vart å koma over kulen. For dei som ikkje kom over dette kritiske stykket, og eg høyrde til dei, så røynte det på understellet ved touch down. Far til Siggen hadde hoppa i Kollen. Siggen hadde arva talentet til faren og greidde å bryta foten i Byrsebakken. Hoppsporten i Ulvik gjekk inn i ein bylgjedal etter dette. Bakkane forfall, og langrenn vart den store interessa, for ikkje å nemna fotballen. Frå Myråsen til tv Ein ny hopprenessanse kom i 1980-åra med utbygginga av Myråsen på Fitjo. Eldsjelene bak dette prosjektet var Odd Rolland og Arne Skjerven. I nokre år produserte Ulvik talent som gjorde det godt langt utanfor Myråsen. Jamvel store nasjonale og internasjonale kanonar som Vegard Opaas og Ole Gunnar Fidjestøl kasta glans over renn på Fitjo. Hoppbakken har både lys og dommartribune, men der har ikkje vore andre spor enn dyrespor dei siste åra. No ser folk hopp på fjernsyn eller TV mest kvar helg og stundom på kvardagane og. Føremonnen med sport på fjernsyn er at det er ikkje så lett å bryta bein. Men all sitjinga verkar inn på pusten, og dersom du berre sit i ro kan du missa meir enn pusten! 8

9 Autorisert installatør Johannes Øydvin Tlf: / Fax: Ulvik Rekneskapslag P/L Pb. 96, 5731 Ulvik Tlf Rekneskapsføring for landbruk & andre næringsdrivande Taxi Øyvind Vestrheim 5730 Ulvik Tlf / A/S Skeie Tre Ulvik i Hardanger Tlf /fax Pallar og tre-emballasje Friset Frisørsalong Hjeltnes tlf Hardanger Sunnhordlandske Dampskipsselskap Turbuss Vi kan tilby: Erfarne & serviceinnstilte turbil-sjøførar Moderne, komfortable turbussar av høg kvalitet Trygg & punktleg transport TLF: Brakanes Hotell Tlf Me tek imot alle frå fødselsdagsselskap til landsmøte. -ein god stad å vera, ein god stad å læra- - Grunnkurs i naturbruk med vekt på gartnarfag - VKI anleggsgartnar driftsoperatør/idrettsanlegg - VKI gartneri og hagebruk - VKI blomsterdekoratør - VKII gartnar m/fordjuping Telf Telefaks Heimeside: Ulvik Avløysarlag Prosjekt UNGJOBB 5730 Ulvik Tlf GRILLKIOSKEN Hildegunn & Kjell Røkenes Tlf OM HANAR I TUN OG TÅRN - tvangsgifte og ekstremsport i 1950-åra Nye forteljingar av Steinar I. Bergo 9

10 Ulvik Hotell 5730 Ulvik tlf Overnatting - Cafe - Pub - Kurs - Møte - Selskapslokale Me møtest på Ulvik Ulvik Bensin & Service 5730 Ulvik tlf ULVIK Tlf Ulvik Folkebibliotek Har desse opningstidene: Måndag: Tysdag: Onsdag: Torsdag: Fredag: Frå 1. mai til 1. sept. er biblioteket stengt på fredagar. Strand Hotel Skeie Høvleri & Co Ulvik Hardanger Trelastforretning Salong Joy på Hjeltnes Dame-/herrefrisør Timetinging : Tlf Bytt hus i ferien! Ferieklubben Norsk BoligBytte tlf Handel & Handverk (Promendebutikken) Tlf Godt utval i film, foto og gåveartiklar Ulvik Reiselivslag N-5730 Ulvik Tlf Fax: Røyrleggjar Magne Øydvin V/Åge Øydvin Tlf / Fax Web-sider? kontak t Haukeland d@ta ktlf Tlf / ULVIK TLF: TAXI Ulvik Minibuss & Taxi v/ Lars-Petter Børsheim Tlf Lite drosje + minibuss Sjuketurar, TT-turar m.m. Ulvik herad Tlf Kr. Fr. Hjeltnes gartneri Tlf: Godt utval i blomar

11 Reinen og høgfjellet I Ibsenåret kjem me ikkje unna reinen, og slett ikkje i Ulvik. Her har vore mange bukkeritt, og mest av reinhekla stabukkar. Reinen er det mest elska dyret i Ulvik. Han skulle ha vore på mange skrivepapir, konvoluttar, og klistra på dørene på mange innbyggjarar, ikkje minst politikarar og medlemar av fjellstyret. Reinen som dørskilt, som mat, som fyrste kjøtval til sluskesuppe i Fagernut. Slik: Stabukken gjekk etter snuten over Fagernuten. Gjekk på snøra i vaffelrøra. Så er det å klø seg på ryggen med reinshornet, leggja seg i reinskinnet, og søva godt nøgd med seg sjølv og reinen. Her enda stabukkrittet. Og det er ikkje lygn. Er det ikkje merkeleg kor høgheilag dette dyret har vorte etter at det mest vart utreinska under storjakta på 1970 og 80-talet og utover med opp til reinsløyve på kvart hus i Ulvik. Makta rådde, og gjer det visst framleis, der somme jegrar sist haust tillet seg å sitja i bilen ved Fagernut med motoren på i timevis under jakta. Dette vart fortalt og vidarefortalt til heradstyremedlemar og administrasjon på møte på Finse i haust. Det er reinspikka tull å hevda at bilar til innbyggjarar i Ulvik med reinsløyve skremmer ikkje reinen. Men alle andre gjer det, same om dei går i sko, syklar eller tuslar utom døra på labbane. Men i Ibsenåret får me ro oss i land. Gjer det med Terje Vigen. Men det er enno von Den gode hyttegrannen min på Finse, Georg Melteig, har skrive både om kvitreven (sist nummer) og om reinen. Som det går fram av oppteikninga nedanfor, så er det von om fleire dyr, - om dei då ikkje vert skotne etter kvart som dei skal veksa opp. Det har i alle fall ikkje vore så mykje mat for reinen på år i høgfjellet, som det er no. Reinsriket i fjellet Ved Taugevatnet der Ustekveikja startar sin fyrste stille straum, der ligg det ei reinsimle med ein litt forundarleg draum. For akkurat der som straumen lagar sin fyrste siklelyd, var det i haust at simla miste sin ærefulle dyd, fordi reinsbukken var både kåt og vill. Han sprang etter på to før han fekk det skikkeleg til. Og no når vårsoli byrjar å verta god og varm, kjenner simla kor det bankar og spenner in sin innarste barm. Og akkurat der som bekken går utfor eit lite stup Ja, der fødde simla i går sin fyrstfødde firbeinte spreke gut. Bekken har vakse til elv, og vert sterk og stor, Det same gjher kalven av dei kraftfulle dråpar han får frå si mor. Litt lenger borte i bakken, der står det ein blankpussa rypestegg. Han er kry for no har rypemor lagt hans fyrste nyfredde egg. So no kan rypemor og simla ta seg av sine avkom og sjå kva dei får til, For steggen og bukken vil fara fjell ikring, og gjera nett som dei vil. Ja, slik har det vore i tusen av år, For her er det fjellvidda og dei strerkaste sine krefter som rår. Slik bør det få vera i åra som kjem, Berre me menneskje ikkje set ein stoppar for den. Me alle vil tru og vona på, at etterkomarane våre dette får sjå! Arne Skjerven - tekst og foto Bladpengar Fleire har sendt oss pengar for bladet Gluggen, som kjem tilsendt i posten fire gonger i året. Dette set me stor pris på. Det kostar å gje ut, men når folk sender nokre kroner, så hjelper det på. Me lyt gå på det næraste i balanse, og me skal halda fram. Bankgironr. er

12 Matematikkdag med stor skaparevne Matematikkdagen hadde fire økter. Det var kortspel med tal, data og matematikk, og endeleg origram og fraktal Kortspel kan alle meir enn mindre, men her handla det stort sett berre om verdien av korta, raude tal for minus og svarte for pluss. Så kom sum, produkt og andre nemningar. På data gjekk det unna med vinklar og mangt anna. Data er særs nytting til mange praktiske ting, ikkje berre spel. fyrste gongen, men det er ingenting samanlikna med fingerneme japanesarar. Det var det eit krav å bretta Då fekk dei eit ynskje oppfylt. Det skulle noko til i dei dagar, og i det landet. Her klarer me å tyta oss til eit ynskje skal verta oppfylt. Men mange fine figurar vart det, ikkje minst hoppande froskar. Fraktal Origram Dette er rett og slett bygging. Ein set saman ulike geometriske figurar utifrå plastbrikker eller anna. Denne gongen var det plast. Det enda opp med trekantar, firkantar, men terningar/ prismer var viss kjekkast. Det var og kjekt med pyramidar. Full fart. Skulemiljøutvalet Hadde me vore japanesarar eller kinesarar, hadde me visst kvar origram er for lenge sidan.. Dette er ei arbeidsform eller eit skapingstiltak, som er år gammal. Origram er papirbretting, som var utvikla av damene ved hoffet. Utgangspunktet var kvadratiske papir, som skulle brettast til figurar. På matematikkdagen til ungdomskulen vart det bretta figurar i hopetal. Det vart kan henda nokre hundre. Det er godt gjort Dette er no klart. Kristin Jordal og Reidar Meel møter frå FAU (Foreldrerådet), medan Åshild Lekve Eide og Viola Lekve er valde frå elevane. Heradet har valt Alf Gunnar Sortland. Dei tilsette frå skulen sin representant er Wenche Opedal, medan rektor møter for administrasjonen. Oppgåvene til utvalet er ein del av det tidlegare samarbeidsutvalet hadde. Dette utvalet er no soge. Redaktør: Arne Skjerven Deskredaktør: Snorre Bergo 12

13 13