Statens landbruksforvaltning

Transkript

1

2 2 Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

3 Rapport: Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006 Rapport til jordbruksoppgjeret 2007 Avdeling: ARA Dato: Ansvarlig: Seksjon miljø og kulturlandskap Rapport-nr.: 9/2007 Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram

4 Innhaldsliste Innhaldsliste Innleiing Søknadsomfang Beitelag Utbetaling Aktivitetstal under dei ulike hovudområda Attgroing Organisert beitebruk Verdifulle kulturlandskap med særlege kulturhistoriske og biologiske kvalitetar Stølar Registreringar og utbetalingar til kulturlandskapstiltak Kulturminneverdiar Tilgjenge og friluftslivsverdiar Avrenning til vassdrag Stubbåker Fangvekstar Plantevernmiddel Avfallsinnsamling Endelege tal for søknadsomgangen 2005, utbetalt i Søknadsomfang Utbetalingar Aktivitetstal under hovudområder Attgroing Verdifulle kulturlandskap med særlege kulturhistoriske og biologiske kvalitetar Kulturminneverdiar Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

5 5.3.4 Tilgjenge og friluftslivsverdiar Avrenning til vassdrag Plantevernmiddel Avfallsinnsamling...46 Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram

6 1 Innleiing I sluttprotokollen frå jordbruksforhandlingane i 2006 er SLF gjeve i oppdrag å gi en mer detaljert aktivitets- og resultatrapportering av andre søknadsåret på regionale miljøprogram til jordbruksoppgjøret I denne rapporten er det presentert aktivitets- og resultatrapportering for regionale miljøprogram for søknadsåra 2005 og Kjelder for rapporteringa er data samla inn ved hjelp av søknadsskjema og registreringar i fagsystemet. Tala for søknadsomgangen i 2006 låg føre 20. februar og det har såleis vore avgrensa tid til meir detaljerte analyser av datamaterialet. Alle tal som vert presenterte i kapitla 2, 3 og 4 er endelege tal for 2005 og førebelse tal for Dei endelege tala for 2005 kan fråvike noko frå det som vart presentert i rapporten Miljøvirkemidler i Landbruket i Dette skuldast handsaming av klager, og oppretting etter hovudutbetalinga i fjor. I kapittel 5 er det gjeve oversyn på tabellform over alle endelege tal for søknadsomgangen i 2005 og som var grunnlaget for alle rekneskapsførte utbetalingar i For å kaste lys over utviklinga over ein lengre tidsperiode, er det for dei ordningane der ein har data som kan jamførast, teke med tal for dei tidlegare nasjonale ordningane. Dette gjeld ordningar med tilskot til organisert beitebruk, ordningar med tilskot til stølar og ordningar med tilskot til redusert jordarbeiding. Sidan ordningane og kriteria for tilskot er ulike rundt om i fylka, let det seg ikkje gjere å presentere nasjonal statistikk som er eintydig for alle ordningane i dei regionale miljøprogramma. Dei fylkesvise ordningane er difor grupperte i hovudområde. For hovudområda kan det berre visast tal for totalt omfang målt i kroner. I tillegg er det nytta nasjonale aktivitetstal som gjev nærare data om tiltak og aktivitetar innafor dei ulike hovudområda. Det er likevel viktig å vere merksam på at einingane for utmåling av tilskota kan vere ulike i fylka for nokså like ordningar. Eit eksempel på dette er beitetiltak der tilskotet kan bli utmålt etter tal dyr som beiter eller etter areal. Det vert elles vist til SLF-rapport nr. 9/2005 MIRAP: Rapportering og resultatmåling i regionale miljøprogram og til SLF si rapportering om RMP for (SLF-rapport nr. 6/2006: Miljøvirkemidler i landbruket). I SLF si rapportering om regionale miljøprogram for søknadsåret 2005 er det gjeve ei oversikt over alle ordningane i regionale miljøprogram. Med mindre justeringar og tilpassingar er desse ordningane vidareførte i Vi viser elles til fylkesmennene sine heimesider der det er detaljerte omtaler av ordningane. Føresegnene er også tilgjengelege på Lovdata. Til jordbruksoppgjeret 2008 vil SLF utarbeide ein meir omfattande rapport med resultat og evaluering av regionale miljøprogram. 6 Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

7 2 Søknadsomfang Etter søknadsomgangen hausten 2006 er det søknadar som er godkjende, og som det vil verte utbetalt tilskot etter ved hovudutbetalinga i Dette er omlag 600 fleire søknadar enn på same tid i fjor. Etter dei endelege tala for søknadsomgangen i 2005 vart det utbetalt tilskot til i alt søkjarar i Det betyr at søkinga til regionale miljøprogram har gått opp. SLF ventar at det endelege talet vil bli fleire søknader i 2006 enn i Det er variasjon mellom fylka korleis søkinga har utvikla seg frå 2005 til Dette går fram av tabell 1. Tabell 1: Tal søknadar i regionalt miljøprogram, endring frå 2005 til 2006 og del søkjarar av RMP i høve til søkjarar av produksjonstilskot (PT) Fylke Tal søkjarar RMP Del søkjarar RMP av PT Endelege tal 2005 Førebelse tal 2006 Endring RMP Endelege tal 2005 Førebelse tal 2006 Østfold ,41 % 62,5 % 62,6 % Oslo/Akershus ,97 % 67,5 % 68,4 % Hedmark ,00 % 62,8 % 63,1 % Oppland ,78 % 68,5 % 70,8 % Buskerud ,58 % 49,0 % 52,7 % Vestfold ,05 % 54,9 % 54,2 % Telemark ,79 % 52,2 % 53,0 % Aust-Agder ,68 % 39,7 % 43,5 % Vest-Agder ,29 % 28,4 % 34,8 % Rogaland ,10 % 43,5 % 51,8 % Hordaland ,40 % 48,6 % 51,6 % Sogn og Fjordane ,07 % 77,5 % 79,0 % Møre og Romsdal ,27 % 68,2 % 61,6 % Sør-Trøndelag ,68 % 48,3 % 48,9 % Nord-Trøndelag ,41 % 60,6 % 59,3 % Nordland ,58 % 64,8 % 80,1 % Troms ,21 % 87,2 % 83,6 % Finnmark ,14 % 45,2 % 47,8 % Sum ,37 % 59,1 % 61,2 % Til dette biletet høyrer òg ein nedgang i talet på søkjarar om produksjonstilskot. I mange fylke har det vore ein relativt stor auke i søknadspågangen i Dette kan tyde på at det går litt tid før dei nye ordningane er vorte kjende. Auken kan kanskje òg forklarast med at det er fasa inn nye ordningar i denne søknadsomgangen, ettersom det var skissert opptrapping av ramma frå 2005 til I enkelte fylke har det vore ein markert nedgang i søkinga i Endringar i søknadsfristar, tilskotssatsar og innføring av nye avgrensingar/ spissing av ordningar, er rimelege forklaringar på nedgangen. I dei to fylka som har hatt den største søknadsnedgangen var gjennomsnittleg utbetaling pr føretak relativt låg. Dette kan tyde på at mange føretak har utelate å søkje i 2006 på grunn av lågt tilskot. Samanlikna med 2005 er det ein større del av søkjarane av produksjonstilskot som søkjer RMP-tilskot i Ei årsak til denne auken er nedgang i talet på søknadar om produksjonstilskot, medan ei anna årsak er større søking på RMP-tilskot. At det er auke i søkinga på RMP-tilskot kan kome av fleire nye ordningar som var varsla at skulle starte opp, og at tilskotsordningane generelt har vorte meir kjende. Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram

8 Samtidig som det vert fleire som søkjer RMP-tilskot, så har utbetalinga per tilskotsmottakar gått opp, jf. tabell 2. Tabell 2: Gjennomsnittleg utbetaling pr søkjar, tal i kroner Gjennomsnittleg utbetaling pr søkjar (kroner) Fylke Endelege tal 2005 Førebelse tal 2006 Østfold Oslo/Akershus Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark Sum Internett Det er fleire søkjarar, mange kommunar og alle fylka som etterlyser moglegheit til å søkje RMPtilskot over internett. 2.1 Beitelag Talet på beitelag er på veg opp att, etter ein nedgang ved søknadsomgangen i Auken har halde fram etter at ordninga med organisert beitebruk vart lagt inn under regionale miljøprogram jf. tabell 3. Alle fylka har vidareført ei ordning med tilskot til organisert beitebruk og mange fylke har styrkt ordninga ved at satsane er auka. Nokre fylke har òg innført eit grunntilskot til kvart beitelag, og ekstra tilskot til gjeting. 8 Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

9 Tabell 3: Tal beitelag per fylke for 2002 til 2006 Fylke Østfold Oslo/Akershus Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark Sum Forklaringa til den store nedgangen frå 2002 til 2003 er kravet om registrering i Einingsregisteret som vart innført i Innføringa av dette kravet medførte at ein del lag vart slegne saman, medan andre vart avvikla. Frå 2005 har ordninga med tilskot til organisert beitebruk liggje under dei regionale miljøprogramma. Som eit tiltak mot attgroing på innmark, vert det i nokre fylke løyvd tilskot til beitelag som har dyr på innmarksbeite, noko som har medført at nye beitelag har kome til. Nokre fylker har òg endra dei formelle godkjenningskrava til beitelaga. Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram

10 3 Utbetaling Ved hovudutbetalinga i mars vil det verte utbetalt om lag 377 millionar kroner. I tabell 4 er det vist korleis denne summen fordeler seg hovudområda og fylka. Figur 1 syner fordelinga på hovudområder samla for landet. Tiltak under hovudområda attgroing, verdifulle kulturlandskap og avrenning til vassdrag utgjere dei største gruppene. Tiltak som gjeld avrenning til vassdrag utgjer aleine nærare 45 % av den samla utbetalinga. Alle fylke har ordningar retta mot å hindre attgroing. Hordaland er det fylket der det vert nytta mest pengar innanfor dette hovudområdet. I Hordaland vert nesten heile den tildelte ramma nytta til ordningar som gjeld attgroing. Det er venta at det meste av dei 13 millionane som pr. i dag er udisponert, vil verte utbetalte utetter våren i samband med oppretting av søknadar og handsaming av klager. Figur 1: Fordeling mellom hovudområda, tal i millionar kroner Søknadsomfang i mill kr, fordelt på hovudområder 2,587 Attgroing 4,562 Verdifulle kulturlandskap 3, ,454 Kulturminne verdiar Tilgjenge friluftsliv 167,163 1,47 6,94 6,72 73,545 Anna - kulturlandskap Avrenning vassdrag Plantevern middel Avfalls innsamling Anna - forureining 10 Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

11 Tabell 4: Utbetaling per fylke, fordelt på hovudområde ved hovudutbetalinga Tal i millionar kroner. Verdifulle kulturlandskap Kulturminne verdiar Tilgjenge friluftsliv Anna - kulturlandskap Avrenning vassdrag Plantevern middel Avfalls innsamling Anna - forureining Fylke Attgroing Sum Østfold 0,499 1,421 0,021-0,286 29,430 0, ,955 Oslo/Akershus 1,380 1,002 0, ,442 0, ,475 Hedmark 0,887 10, ,724 0, ,945 Oppland 15,291 22, , ,384 Buskerud 5,709 3, ,722 1, ,999 Vestfold 0,149 0,785 0,114 0,023-14,323 0, ,580 Telemark 1,964 3, ,076 4, ,094 Aust-Agder 2,135 0,205 0,335-0,010 0, ,293 Vest-Agder 3,895 0,224 0,131-0,013 0, ,224 Rogaland 8,417 3,084 1,124 3,878 0,166 1,592-4,562-22,824 Hordaland 17,062 1, ,656 Sogn og Fjordane 15,430 4,348 3, ,289 Møre og Romsdal 10,971 4,486 0, , ,968 Sør-Trøndelag 5,291 8,422 0,102-0,401 8,041 0, ,602 Nord-Trøndelag 3,759 5,487 0, ,637 0, ,451 Nordland 9,182 1,667 0,390 3,044-0, ,587 17,042 Troms 7,600 0,591 0,030-0, ,669 Finnmark 1,831-0,248-0, ,149 Sum 111,454 73,545 6,724 6,946 1, ,163 3,148 4,562 2, ,598 Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram

12 Tabell 5 under syner at ein større del av den auka ramma ved utbetalinga i 2007 har gått til kulturlandskapstiltak enn til forureiningstiltak. Auken i midlar til kulturlandskap er på ca. 30 millionar kroner, medan auken til kulturlandskapstiltak er på ca. 15 millionar kroner. På landsbasis går ca 53 % av midlane til kulturlandskapstiltak, medan 47 % går til forureiningstiltak. Fordelinga for søknadsomgangen i 2005 synte at kulturlandskapstiltak fekk 51,1 % av midlane og forureiningstiltak 48,9 %. Den fylkesvise fordelinga mellom hovudområda kulturlandskap og forureining er illustrert i figur 2. Her kjem det tydeleg fram at det er fylka med mest korn og openåker og som har størst problem med avrenning til vassdrag, som også brukar den største delen av midlane til tiltak mot forureining. I dei fylka der det er lite openåker og korn, er det få tiltak retta mot forureining. I desse fylka er utfordringane fyrst og fremst knytte til å ta vare på kulturlandskapet og hindre attgroing. Tabell 5: Fordeling mellom kulturlandskapstiltak og forureiningstiltak, tal i millionar kroner Fylke Kulturlandskapstiltak Forureiningstiltak Endelege tal 2005 Førebelse tal 2006 Endelege tal 2005 Førebelse tal 2006 Østfold 1,199 2,227 27,754 29,729 Oslo/Akershus 2,129 2,440 36,378 40,035 Hedmark 10,203 11,808 27,253 28,137 Oppland 34,399 37,849 12,121 13,535 Buskerud 8,087 9,276 11,021 11,723 Vestfold 0,768 1,070 11,775 14,510 Telemark 4,344 5,223 4,613 4,870 Aust-Agder 2,148 2,685 0,392 0,608 Vest-Agder 3,217 4,264 0,928 0,960 Rogaland 13,515 16,670 5,358 6,154 Hordaland 16,326 18, Sogn og Fjordane 21,026 23,289 0,024 - Møre og Romsdal 12,190 15,861 1,047 1,108 Sør-Trøndelag 11,812 14,217 8,276 8,386 Nord-Trøndelag 7,857 9,503 15,245 14,948 Nordland 12,404 14,283 0,176 2,758 Troms 6,896 8, Finnmark 1,455 2, Sum 169, , , , Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

13 Figur 2: Fordeling mellom kulturlandskap og forureining ved hovudutbetalinga i 2007, etter søknadsomgangen i 2006 Utbetaling Fordeling mellom kulturlandskap og forureining 100 % 90 % 80 % 70 % 60 % 50 % 40 % 30 % 20 % 10 % 0 % Østfold Oslo/Akershus Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark Landet Kulturlandskap Forureining Kart 1 syner det same som figur 2. I kartet er delen brukt til forureiningstiltak ved utbetalinga i 2007 synt med grønfarge, medan resten er brukt på kulturlandskapstiltak. Det er fylka inst i Oslofjorden som brukar størstedelen av RMP-tilskota til forureiningstiltak. Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram

14 Kart 1: Fordeling mellom forureining og kulturlandskap. Det er delen av RMP-tilskota som vert utbetalte til forureiningstiltak som vert synt.(resten i kvart enkelt fylke utgjer delen av RMP-tilskota som vert utbetalte til kulturlandskapstiltak.) 14 Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

15 4 Aktivitetstal under dei ulike hovudområda Gjennom bruk av nasjonale aktivitetstal knytte til dei ulike hovudområda, er det prøvd å få fram heilskapen i miljøprogramsatsinga. Aktivitetstala, som går fram av tabellane nedanfor, vil kunne brukast for å indikere og synleggjere ei utvikling over tid. Aktivitetstala omfattar dei fleste tiltaka eit fylke har, men det kan vere mindre tiltak som fell utanfor. 4.1 Attgroing Ordningane under dette hovudområdet har eit generelt mål om å halde landskapet ope, men det er lågare krav til skjøtsel enn tiltak under dei andre hovudområda for kulturlandskap. Tilskota er som oftast knytte til drift av areal med vilkår om slått og/eller beite. Til saman er det disponert 111,5 millionar kroner på dette hovudområdet. Det vert brukt ca. 37 millionar kroner på beiting og av denne summen utgjer ca. 12, 3 millionar kroner tilskot til organisert beitebruk. Organisert beitebruk er nærare omtala under kapitel Den største posten innan hovudområdet attgroing er drift av innmarksareal, med ca. 65 millionar kroner. Det er stor skilnad på kor mykje dei ulike fylka brukar på ordningar som høyrer inn under hovudområdet attgroing. Kart 2 syner at det vert nytta minst på attgroingstiltak i Østfold, Vestfold og Hedmark. I Hedmark vert det nytta mykje midlar under hovudområdet verdifulle kulturlandskap, som òg har som mål å hindre attgroing, men med større krav til skjøtsel og geografisk avgrensing. Det vert nytta mest til attgroing i Oppland, Hordaland og Sogn og Fjordane. I Hordaland er det gjeve tilskot på til saman kroner innan hovudområdet attgroing. Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram

16 Kart 2: Kartet viser utbetalte midlar i fylka innanfor hovudområdet attgroing, gruppert i 4 klasser 16 Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

17 I tabell 6 går det fram kor mange dyr og kor store areal det er gjeve tilskot til innan hovudområdet attgroing. Tabell 6: Aktivitetstal for tiltak mot attgroing, fordelt på fylke Organisert beitebruk Innmarksbeite Utmarksbeite Beite Drift areal innmark Drift areal utmark Fylke Dyr Dyr Dyr Dyr Daa Daa Østfold Oslo/Akershus Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark Sum Utanom organisert beitebruk er det gjeve tilskot til ca dyr. Her vil det kunne vere dobbeltteljing slik at desse dyra òg vert rekna inne i tal dyr innan organisert beitebruk. Elles reknar vi med at det er lite dobbeltteljing av dyr innan dei andre aktivitetsområda. I ein del fylke vert det ytt ekstra tilskot til beiting i utmark, og dette omfattar ca dyr. I nokre fylke er det skild mellom beiting i innmark og beiting i utmark medan det i andre fylke ikkje er gjort noko slikt skilje. Om lag dyr er omfatta av ordningar med tilskot til beiting på utmark og/eller innmark, synt i tabellen som dyr på beite. Under drift av innmarksareal er mellom anna ulike variantar av tilskot til bratte areal. Desse ordningane har varierande likskap med den tidlegare ordninga med tilskot til brattlendte bruk. Det er Oppland, og vestlandsfylka Hordaland og Sogn og Fjordane som har mest areal i dette aktivitetsområdet. Dette samsvarar godt med at det er i desse fylka kulturlandskapet er karakterisert av brattlendte areal. Drift av innmarksareal omfattar òg ordningar avleidde av den tidlegare ordninga med tilskot til dyrking av fôr i fjellet. Mange fylke er likevel i ferd med å fase dette tilskotet ut på den forma det har hatt tidlegare. Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram

18 Tabell 7 syner korleis utviklinga har vore frå 2005 til 2006, for dei ulike aktivitetsområda, summert for landet. Det går fram at det har vore noko endring på dei ulike aktivitetsområda. Den største auken har skjedd på skjøtsel av innmarksareal. Størst auke har ein hatt i Rogaland, der arealet har auka med dekar. Tabell 7: Utvikling frå 2005 til 2006 for dei ulike aktivitetsområda under hovudområdet attgroing Aktivitetsområde Tal Kroner Tal dyr i organisert beitebruk Tal dyr som beitar på innmark Tal dyr som beitar i utmark Tal dyr på beite Areal (daa) skjøtsel innmark Areal (daa) skjøtsel utmark Organisert beitebruk Det vert gjeve tilskot til ca 1,6 millionar dyr gjennom ordningar med organisert beitebruk. Dette fordelar seg med ca. 1,5 millionar sau og lam, ca storfe og ca geit. Det er totalt ein nedgang på ca dyr frå 2005 til Tabell 8 syner tal dyr og utbetalt tilskot til organisert beitebruk i perioden frå 2004 til Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

19 Tabell 8: Tal dyr og utbetalingar i organisert beitebruk frå 2004 til 2006, fordelt på fylke Fylke Dyr Kroner Østfold Oslo/Akershus Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark Sum Mange fylker har auka tilskotssatsane i høve til den tidlegare nasjonale ordninga. Dette kjem fram av kolonnane på høgre side som viser utbetalte beløp. Tilskot til organisert beitebruk vart lagt under regionalt miljøprogram frå og med I Hordaland og Hedmark gjaldt dette for Satsane i den nasjonale ordninga var 5 kroner pr. småfe og 10 kroner pr. storfe. I Hedmark vart satsane heva til 10 kroner pr. småfe og 15 kroner pr. storfe frå I Hordaland var satsane 8 kroner til småfe og 16 kroner til storfe i Utbetalingane i 2005 og 2006 syner at satsane har vorte heva i andre fylke òg. I tillegg til tilskotet pr. dyr vert det i Aust-Agder og Vest-Agder gjeve eit grunntilskot på 2000 kroner til kvart beitelag. I Oppland vert det gjeve tilskot til gjeting på inntil kroner, og maksimalt 60 % av kostnadane. Det vert utbetalt ca kroner til gjeting i Oppland for beitesesongen Verdifulle kulturlandskap med særlege kulturhistoriske og biologiske kvalitetar Ordningar under dette hovudområdet har eit generelt mål om å ta vare på heilskapen i prioriterte landskap. Det er stilt meir spesifikke krav om skjøtsel og avgrensing av areala enn under hovudområdet attgroing. Der tiltaka under hovudområdet attgroing gjaldt generelt for heile fylket, er tiltaka under hovudområdet verdifulle kulturlandskap gjerne meir avgrensa. Slike avgrensingar kan gjelde type landskap som vert skjøtta, eller dei kan vere geografiske avgrensingar. Tilskot til tiltak under dette hovudområdet utgjorde ca. 73,5 millionar kroner i Dette er ein auke på ca. 14 millionar kroner samanlikna med søknadsomgangen i Tilskot til stølar er den største ordninga, og utgjer totalt ca. 35,5 millionar kroner. Tilskot til verdifulle kulturlandskap utgjer totalt 22 millionar kroner, medan tilskot til skjøtsel av ulike naturtypar utgjere ca. 9,5 millionar kroner. Tabell 9 syner at det innanfor hovudområdet verdifulle kulturlandskap har vore ein auke i alle aktivitetstal og utbetalte beløp, bortsett frå stølar. Dette kan tyde på at ordningane har vorte meir kjent blant dei aktuelle søkjarane. Det kan òg tyde på at fylka har dreia meir av midlane over frå generelle til meir spesielle og målretta ordningar. Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram

20 Tabell 10 viser aktivitetstal under dette hovudområdet verdifulle kulturlandskap. Skilnaden på verdifullt kulturlandskap og naturtypar er at under verdifullt kulturlandskap er det plassert ordningar med tilskot til større område, og gjerne landskapsformer, medan under naturtypar høyrer ordningar med tilskot til å ta vare på spesielle biologiske kvalitetar og biotopar som slåtteenger ol. I Rogaland og Sogn og Fjordane vert det løyvd tilskot ved beiting i verneområde, for å hindre at desse gror att og endrar karakter. Stølar vert omtala under kapitel Tabell 9: Utvikling frå 2005 til 2006 for dei ulike aktivitetsområda under hovudområdet verdifulle kulturlandskap Tal Kroner Aktivitetsområde Tal enkeltstølar Tal fellesstølar Areal (daa) verdifulle kulturlandskap Areal (daa) naturtyper Tal dyr i kystlynghei Tal dyr i verneområder Tal styvingstre Tal dagsverk skjøtsel av kulturlandskap Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

21 Tabell 10: Aktivitetstal for tiltak som gjeld verdifulle kulturlandskap, fordelt på fylker Støl Fellesstøl Verdifullt kulturlandskap Naturtypar Kystlynghei Verneområde Styvingstre Kulturlandskap - Arbeid Fylke Tal Tal Daa Daa Dyr Dyr Tal Dagsverk Østfold Oslo/Akershus Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark Sum Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram

22 4.2.1 Stølar Figurane 3, 4 og 5 syner korleis utviklinga i talet på stølar har vore sidan For enkeltstølar (figur 4) har det, med unnatak for 2005, vore ein jamn nedgang i talet frå 2002 til Auken i 2005 kan kanskje forklarast med auka merksemd rundt stølar, og at tilskotet vart heva i samband med innføringa av regionale miljøprogram. Nedgang i talet på aktive landbruksføretak og etablering av store driftseiningar m.a. samdrifter, må reknast som viktige forklaringar til den nedgangen vi ser i aktiv stølsdrift. Figur 3: Utvikling på tal stølar og fellesstølar frå 2002 til 2006, landstal Tal stølar Enkeltstølar Fellesstølar Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

23 Figur 4: Tal enkeltstølar frå 2002 til 2006, fordelt på fylke Tal enkeltstølar Oslo/Akershus Hedmark Oppland Buskerud Telemark Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Figur 3 syner at talet på fellesstølar har halde seg nokså stabilt frå 2005 til Figur 5 som syner den fylkesvise fordelinga av fellesstølane, kan tyde på at det ikkje har vore nokon direkte effekt av innføringa av regionale miljøprogram, slik det kan sjå ut til å vere for enkeltstølane. Viktige drivkrefter for utviklinga i talet på stølar er reduksjonen i talet på landbruksføretak og etableringa av større driftseiningar. Ein kan derfor ikkje konkludere at auken i tilskota gjennom regionale miljøprogram ikkje har hatt verknad. Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram

24 Figur 5: Tal fellesstølar frå 2002 til 2006, fordelt på fylke Fellesstølar Hedmark Oppland Buskerud Telemark Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark 4.3 Registreringar og utbetalingar til kulturlandskapstiltak Tilskot gjeve til kulturlandskapstiltak er gjerne retta mot utvalde landskapstyper med geografiske avgrensingar. Ein vil her gje ein oversikt over kor tilskotsmidlane retta mot skjøtsel av kulturlandskapstyper er lokaliserte. Kulturlandskapsregistreringane i nasjonale databasar er i tillegg til dei regionale datasetta, fokusområda som tilskota er retta mot. Innan RMP er det tilskota gjeve til hovudområda attgroing, verdifulle kulturlandskap og anna kulturlandskap, som utgjer potensialet for skjøtsel av desse områda. I kart 3 er total utbetaling pr fylke vist med raude sirklar. Direktoratet for naturforvaltning (DN) har samla nasjonal registrering av kulturlandskap og registreringar av prioriterte naturtyper i kulturlandskapet i sin Naturbase. Kulturlandskapsregistreringa er sluttført medan naturtypene vert registrerte fortløpande og er ikkje fullstendige for mange kommunar. Det er vald å ta med begge her likevel for å vise eit bilete av kva som er stadfest pr januar I kart 3 er areala av naturtyper og areala av Nasjonal registrering av kulturlandskap summerte pr. fylke, og vist som fire klassar. Den grøne farga viser at di større areal det er, di mørkare er farga. Kartet syner i kor stor grad at det er samsvar mellom store areal med registrerte naturtyper og nasjonalt registrerte kulturlandskap, og kor mykje av RMP-tilskotet som går til tiltak for å skjøtte desse områda. Møre og Romsdal er det fylket som har mest registrert areal, og har òg kome i den klassa som brukar over 75 % av RMP-tilskota til kulturlandskapstiltak. 24 Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

25 Kartet nedanfor syner at i mange fylke med store kulturlandskapsverdiar vert ein stor del av midlane i RMP prioriterte til kulturlandskapstiltak. Vi har likevel ikkje eksakt kunnskap om korleis nasjonalt registrerte område faktisk vert skjøtta gjennom RMP-tiltaka. Kart 3: Del av RMP-tilskot brukt på kulturlandskapstiltak samanstilt med kor store areal av registrerte naturtyper og nasjonalt registrerte kulturlandskap det er i dei ulike fylka. Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram

26 4.4 Kulturminneverdiar Føremålet med ordningane som høyrer inn under hovudområdet kulturminneverdiar er å ta vare på enkeltelement og kulturmiljø i kulturlandskapet, mellom anna synlege freda kulturminne, gravhaugar, rydningsrøyser og liknande, bygningar som er freda eller verneverdige, steingjerde osv. Det er stilt meir spesifikke krav om skjøtsel enn for ordningar under hovudområdet attgroing. Tabell 11 syner at 13 fylke har tiltak som er plasserte under dette hovudområdet. Det er til saman gjeve tilskot til over kulturminne. Det er berre for to fylke, Aust-Agder og Vest-Agder, ein kan skilje ut tilskot til bygningar. Det er truleg at bygningstiltak òg inngår i dei ca kulturminna. I Østfold og Oslo og Akershus vert det gjeve tilskot pr. dagsverk som vert lagt ned i skjøtsel av kulturminne. Tabell 11: Aktivitetstal for tiltak som gjeld kulturminneverdiar, fordelt på fylker Areal kulturminner Kulturminne - Arbeid Fylke Kulturminner Bygningar Steingjerder Tal Tal Dekar Meter Dagsverk Østfold Oslo/Akershus Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark Sum Tabell 12 under syner at det er auke både i søknadsomfanget og utbetalingane for alle aktivitetsområda under hovudområdet kulturminneverdiar frå 2005 til Den største auken i søknadsomfang og utbetaling har ein hatt for automatisk freda kulturminne. Forklaringa til denne auken er dels at det er etablert nye tilskot i enkelte fylke og dels endringar i registreringane i fagsystemet som fylkesmannsembeta har gjort. Størst auke har det vore i Vest-Agder, med over frå 2005 til I Møre og Romsdal er det løyvd tilskot til omlag 200 fleire kulturminne ved søknadsomgangen i Dette tyder på at ordningane etterkvart vert meir kjent, og meir brukt. 26 Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

27 Tabell 12: Utvikling frå 2005 til 2006 for dei ulike aktivitetsområda under hovudområdet kulturminneverdiar Tal Kroner Aktivitetsområde Tal automatisk freda kulturminne Tal freda og verneverdige bygningar Areal (daa) skjøtta rundt kulturminne Lengde (meter) steingjerder Dagsverk skjøtsel av kulturminne Tilgjenge og friluftslivsverdiar Ordningar under dette hovudområdet har eit generelt mål om å gjere område i jordbrukslandskapet tilgjengeleg for ferdsel for ålmenta. Det er stilt meir spesifikke krav om skjøtsel enn under hovudområdet attgroing. Det er tre fylke med ordningar under dette hovudområdet. I Rogaland vert det gjeve tilskot til ca 562 km med turstiar i jordbrukslandskapet. Dette er ein auke på ca. 130 km frå Dette tiltaket har hatt stor merksemd i Rogaland, og det kan ha vore med på å gjere det meir populært. I Nordland vert det gjeve tilskot til ca km med kantar. Dette er kantareal mellom dyrka mark og veg. Det er ein nedgang på ca 500 km samanlikna med I Vestfold er det gjeve tilskot til 35 dekar der føremålet er å gjere område tilgjengeleg for ferdsel, halde turstiar og turvegar opne og velstelte. Dette er ein auke på ca. 15 dekar frå Avrenning til vassdrag Ordningar under dette hovudområdet har et generelt mål om å hindre erosjon og avrenning av jord og næringsstoff til vatn og vassdrag. Dette er det klart største hovudområdet, der ca 45 % av midlane vert nytta. I fylka Østfold, Akershus og Vestfold vert meir enn 90 % (93-94 %) av RMP-midlane nytta til slike føremål. Tabell 13 syner kva for aktivitetstal dei ulike fylka har. Om lag 1,4 millionar dekar ligg no i stubb gjennom vinteren, og vert fyrst jordarbeid om våren. Det er dei største kornfylka Østfold, Akershus og Hedmark som har dei største areala i stubb. Sjå nærare omtale nedanfor. I tillegg kjem areal med lettare jordarbeiding om hausten, enten med lett haustharving, sådd haustkorn etter lett haustharving eller direktesådd haustkorn. Fangvekstarealet er på tilbakegang, og i år er det ca dekar med fangvekstar. Dette vert omtala meir seinare. Det vert gjeve tilskot til grasdekte vassvegar, utmålt enten pr meter eller pr dekar. Dette varierar mellom fylka. Det har vore ein stor auke i bruken av grasdekte vassvegar og buffersoner/vegetasjonssoner. Til saman er det ca. 222 km og ca dekar grasdekte vassvegar som det blir løyvd tilskot til ved siste søknadsomgang. I tillegg kjem meir enn dekar med buffersoner og vegetasjonssoner. Dersom ein gjer om dette til same eining, og reknar alle soner for å vere ca 8-10 m breie, så vil dette tiltaket utgjere meir enn 1000 km med vegetasjonssoner. I nokre fylke vert det gjeve tilskot til vedlikehald av fangdammar. Dette gjeld tre fylke der det i alt vert gjeve tilskot til vedlikehald av 71 fangdammar. Tilskot til stell og skjøtsel av fangdammar kan òg inngå i andre delordningar. I Hedmark vert det gjeve tilskot til ca dekar der føremålet er å fremje spreiing av husdyrgjødsel om våren eller i vekstsesongen. Tiltaket skal redusere tap av næringsstoff til vatn og luft. Ordninga er ulikt innretta i dei ulike delane av fylka. Dette er døme på ei ny og målretta ordning i regionale miljøprogram. Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram

28 Tabell 14 syner at areal utan jordarbeiding om hausten er ganske stabilt i 2005 og 2006, medan det er ei stor auke frå 2005 til 2006 når det gjeld bruk av vassvegar og buffersoner/vegetasjonssoner og skjøtsel av fangdammar. 28 Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

29 Tabell 13: Aktivitetstal for tiltak som skal hindre avrenning til vassdrag, fordelt på fylke Stubbåker Haustkorn etter lett haustharving Lett haustharving Areal vassveg Lengde vassveg Fylke Daa Daa Daa Daa Daa Daa Meter Daa Tal Daa Østfold Oslo/Akershus Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark Sum Direktesåing Fangvekstar Vegetasjonssoner Fangdam Husdyrgjødsel Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram

30 Tabell 14 Utvikling frå 2005 til 2006 for dei ulike aktivitetsområda under hovudområdet avrenning til vassdrag Tal Kroner Aktivitetsområde Areal (daa) utan jordarbeiding på hausten Areal (daa) direktesådd på hausten Areal (daa) haustkorn etter lett haustharving Areal (daa) fangvekstar Areal (daa) vassveg Lengde (meter) vassveg Areal (daa) vegetasjonssone/buffersone Tal fangdammar Areal (daa) spreiing av husdyrgjødsel Det er stor skilnad på kor store midlar dei ulike fylka nyttar på tiltak for å hindre avrenning til vassdrag. Kart 4 syner korleis dette fordeler seg utover fylka. Det vert nytta mest midlar fylka med dei største kornareala. 30 Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

31 Kart 4: Kartet syner kor mykje midlar i kvart fylke som vert utbetalte innanfor hovudområdet avrenning til vassdrag, gruppert i 4 klasser Stubbåker Figur 6 syner at det har vore ein liten nedgang i arealet med stubb frå 2001 og fram til i dag. I denne samanhengen må ein òg vere merksam på haustkornarealet, som har auka mykje dei siste åra. Haustkornarealet utgjorde siste året meir enn 10 % av kornarealet, og dette påverkar òg stubbarealet. Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram

32 Figur 6: Areal med stubbåker frå 2001 til 2006, landstal Stubbåker Daa År Figur 7 syner korleis arealet med stubb fordeler seg på fylka, og korleis variasjonen er mellom åra. Det er generelt små variasjonar, men det er verdt å merke seg utviklinga i enkelte fylke. Ved overgangen til regionale miljøprogram kan det sjå ut som søknadsomfanget for åker i stubb fall med om lag 5 % frå gjennomsnittet dei siste åra før omlegginga. Dette skuldast dels at nokre fylke med lite åkerareal heilt eller delvis fjerna tilskotet til åker i stubb, men og andre naturlege tilhøve som auke i haustkornarealet. Det må òg reknast med årlege variasjonar på grunn av vêrtilhøve. Av dei fylka som fjerna tilskot til åker i stubb, var det størst oppslutnad i Rogaland, med ca dekar i stubb i Det er grunn til å peike på at fleire fylke har målretta tilskotet til endra jordarbeiding, slik at tiltaket skal omfatte dei viktigaste areala (priorterte vassdrag og anna). Effekten av tiltaket kan difor vere like god eller betre sjølv om arealet er på det jamne eller noko lågare. RMP-tala gjev ikkje grunnlag for å seie noko sikkert om dette. Det kan nemnast at areal med endra jordarbeiding utgjer om lag 44 % av kornarealet i Østfold samla sett, medan areal med endra jordarbeiding i Morsa-vassdraget og Haldensvassdraget er om lag 70 % av kornarealet. 32 Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

33 Figur 7: Areal med stubbåker frå 2001 til 2006, fylkesfordeling Stubbåker Daa Østfold Oslo/Akershus Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Fylke Fangvekstar Figur 8 syner at arealet med fangvekstar har gått jamt nedover sidan Dette året var det fangvekstar på dekar, medan arealet no er dekar. Noko av denne nedgangen skuldast den høvesvis kraftige reduksjonen i tilskotssatsen som vart gjennomført i Såing av fangvekstar kan medføre ein større risiko for avlingstap om veret er ugunstig på seinsommaren og dyrkingsteknikken ikkje er god nok. Noko av nedgangen frå 2004 til 2005 skuldast at ordninga med tilskot til fangvekstar vart teke bort i Nord-Trøndelag. Nord-Trøndelag hadde ca dekar fangvekstar i Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram

34 Figur 8: Areal med fangvekstar frå 2001 til 2006, landstal Fangvekstar Daa Tilskotet til fangvekstar er teke bort i fleire fylke etter innføringa av regionalt miljøprogram. I Buskerud vert det berre gjeve tilskot til fangvekstar som er sådd i openåker-kulturar etter at hovudveksten er hausta. Det er i ein del samanhengar reist spørsmål om miljøeffekten av fangvekstar, og dette kan òg påverke oppslutninga. Men det er truleg endringane i tilskotet som har hatt mest å seia for endringane i oppslutninga. Den faglege innvendinga mot fangvekstar er at ein kan ha utfrysing av lett tilgjengelege næringsstoff frå plantane gjennom vinteren. Forsking syner at det er eit visst utfrysingstap av næringsstoff. Konklusjonen er likevel at i dei aller fleste tilfella vil fangvekstar redusere næringsstofftapet til vassdrag. Areal som drenerar til følsame resipientar må vurderast særskilt. Det er difor viktig å prioritere areal og område der det er ynskjeleg å bruke fangvekstar. Omsynet til oppfølginga av Nitratdirektivet og Nordsjøavtalen er eit moment i denne vurderinga. 4.7 Plantevernmiddel Målet med ordningane under dette hovudområdet er redusere bruken og å sikre god handtering av plantevernmidlar. Det er til no berre ei ordning under dette hovudområdet - tilskot til ugrasharving. Det er ca dekar kornareal som ikkje vert sprøyta med ugrasmiddel mellom såing og hausting, men vert ugrasharva i staden. Dette er ei auke på ca dekar frå Noko av denne auka skuldast at Østfold har innført denne ordninga frå Resten kjem av auka søknadsomfang. I Oslo og Akershus og Hedmark har det vore ein liten nedgang. Nedgangen kan skuldast endringar i vekstskifte og vêrtilhøve. Elles er det auke i dei andre fylka, særleg Buskerud der søknadsomfanget 34 Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

35 har auka med omlag dekar. Tilskot som gjeld redusert bruk av plantevernmidlar vert i dei flest fylka ikkje gjeve til føretak som driv økologisk, då ugrasharving er ein del av denne driftsforma. Tabell 15: Areal som er ugrasharva i 2005 og 2006 med tilhøyrande beløp, fylkestal Dekar Kroner Fylke Østfold Oslo/Akershus Hedmark Buskerud Vestfold Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Sum Avfallsinnsamling Ordningar under dette hovudområdet har eit generelt mål om å sikre god avfallshandtering og ryddige gardsbruk. I år er det berre Rogaland som har ei ordning med eit slikt føremål. Det vil verte gjeve kroner i tilskot til i alt føretak. Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram

36 5 Endelege tal for søknadsomgangen 2005, utbetalt i 2006 I dette kapitelet vert det presentert dei endelege tala for søknadsomgangen 2005, og kva som vart utbetalt i 2006 for dei ulike hovudområda og aktivitetsområda. 5.1 Søknadsomfang Tabell 16: Tal søkjarar, del RMP-søkjarar av søkjarar om produksjonstilskot (PT) og gjennomsnittleg utbetaling pr søkjar Tal søkjarar RMP Del søkjarar RMP av PT-søkjarar Gjennomsnittleg utbetaling pr søkjar Fylke Tal Kroner Østfold ,5 % Oslo/Akershus ,5 % Hedmark ,8 % Oppland ,5 % Buskerud ,0 % Vestfold ,9 % Telemark ,2 % Aust-Agder ,7 % Vest-Agder ,4 % Rogaland ,5 % Hordaland ,6 % Sogn og Fjordane ,5 % Møre og Romsdal ,2 % Sør-Trøndelag ,3 % Nord-Trøndelag ,6 % Nordland ,8 % Troms ,2 % Finnmark ,2 % Sum ,1 % Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

37 5.2 Utbetalingar Tabell 17: Utbetalingar fordelt på hovudområde, pr fylke, tal i millionar kroner Verdifulle kulturlandskap Kulturminne verdiar Tilgjenge friluftsliv Anna - kulturlandskap Avrenning vassdrag Plantevern middel Avfalls innsamling Anna - forureining Sum Fylke Attgroing Østfold 0,639 0, ,026 27, ,952 Oslo/Akershus 1,237 0,859 0, ,751 0, ,506 Hedmark 0,912 9, ,872 0, ,456 Oppland 13,180 21, , ,520 Buskerud 4,294 3, ,586 0, ,108 Vestfold 0,419 0,240 0,097 0,012-11,640 0, ,542 Telemark 2,095 2, ,060 4, ,957 Aust-Agder 1,701 0,202 0,222-0,023 0, ,540 Vest-Agder 2,865 0,268 0,057-0,027 0, ,145 Rogaland 6,694 2,483 0,842 3,338 0,158 1,540-3,818-18,873 Hordaland 14,841 1, ,326 Sogn og Fjordane 14,936 3,559 2, , ,050 Møre og Romsdal 9,739 2,179 0,147-0,125 1, ,237 Sør-Trøndelag 4,253 7,496 0, ,927 0, ,089 Nord-Trøndelag 4,193 3,484 0, ,972 0, ,102 Nordland 7, ,905 1,369 0, ,580 Troms 6,495-0,016-0, ,896 Finnmark 1,271-0,114-0, ,455 Sum 96,895 59,279 4,301 7,255 2, ,343 2,201 3, ,334 Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram

38 5.3 Aktivitetstal under hovudområder Attgroing Tabell 18: Aktivtetstal for tiltak mot attgroing, fordelt på fylke Organisert beitebruk Innmarksbeite Utmarksbeite Beite Drift areal innmark Drift areal utmark Fylke Dyr Dyr Dyr Dyr Daa Daa Østfold Oslo/Akershus Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark Sum Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

39 Tabell 19: Utbetalingar på dei ulike aktivitetsområda mot attgroing ( kroner) Fylke Organisert beitebruk Innmarksbeite Utmarksbeite Beite Drift areal innmark Drift areal utmark Østfold Oslo/Akershus Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark Sum Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram

40 5.3.2 Verdifulle kulturlandskap med særlege kulturhistoriske og biologiske kvalitetar Tabell 20: Aktivitetstal for tiltak som gjeld verdifulle kulturlandskap, fordelt på fylke Fylke Verdifullt kulturlandskap Naturtyper Kystlynghei Verneområde Styvingstre Kulturlandskap - Arbeid Støl Fellesstøl Tal Tal Daa Daa Dyr Dyr Tal Dagsverk Østfold Oslo/Akershus Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark Sum Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

41 Tabell 21: Utbetalingar for aktivitetsområde som gjeld verdifulle kulturlandskap, fordelt på fylke (kroner) Verdifullt kulturlandskap Naturtyper Kystlynghei Verneområde Styvingstre Kulturlandskap - Arbeid Fylke Støl Fellesstøl Østfold Oslo/Akershus Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark Sum Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram Statens landbruksforvaltning

42 5.3.3 Kulturminneverdiar Tabell 22: Aktivitetstal for tiltak som gjeld kulturminneverdiar, fordelt på fylke Areal kulturminner Kulturminne - Arbeid Fylke Kulturminner Bygningar Steingjerder Tal Tal Dekar Meter Dagsverk Østfold Oslo/Akershus Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark Sum Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

43 Tabell 23: Utbetalingar for aktivitetsområde som gjeld kulturminneverdiar, fordelt på fylke (kroner) Fylke Kulturminner Bygningar Areal kulturminner Steingjerder Kulturminne - Arbeid Østfold Oslo/Akershus Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark Sum Tilgjenge og friluftslivsverdiar Tabell 24: Aktivitetstal for tiltak som gjeld tilgjenge og friluftslivsverdiar, fordelt på fylke Ferdselsveg Ferdsel område Fylke Meter Daa Vestfold - 19 Rogaland Nordland Sum Tabell 25: Utbetalingar for aktivitetsområde for tiltak som gjeld tilgjenge og friluftslivsverdiar, fordelt på fylke (kroner) Fylke Ferdselsveg Ferdsel område Vestfold Rogaland Nordland Sum Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram

44 5.3.5 Avrenning til vassdrag Tabell 26: Aktivitetstal for tiltak som skal hindre avrenning til vassdrag, fordelt på fylke Fylke Haustkorn etter lett haustharving Lett haustharving Fangvekstar Stubbåker Direktesåing Daa Daa Daa Daa Daa Daa Meter Daa Tal Daa Areal vassveg Lengde vassveg Vegetasjonssone Fangdam Husdyrgjødsel Østfold Oslo/Akershus Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark Sum Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

45 Tabell 27: Utbetalingar for aktivitetsområde for tiltak som skal hindre avrenning til vassdrag, fordelt på fylke (kroner) Haustkorn etter lett haustharving Lett haustharving Fangvekstar Fylke Stubbåker Direktesåing Østfold Oslo/Akershus Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark Sum Areal vassveg Lengde vassveg Vegetasjonssone Fangdam Husdyrgjødsel Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram

46 5.3.6 Plantevernmiddel Tabell 28: Aktivitetstal og utbetalingar for ugrasharving Fylke Dekar Kroner Østfold - - Oslo/Akershus Hedmark Oppland - - Buskerud Vestfold Telemark - - Aust-Agder - - Vest-Agder - - Rogaland - - Hordaland - - Sogn og Fjordane - - Møre og Romsdal - - Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland - - Troms - - Finnmark - - Sum Avfallsinnsamling I Rogaland har 1909 føretak fått utbetalt til saman kroner til avfallstiltak. 46 Ordningar og aktivitetar i regionale miljøprogram 2006

47