Regionreform - oppnemning av forhandlingsutval og mandat

Transkript

1 saksframlegg Dato: Referanse: Vår saksbehandlar: /2016 Ole Helge Haugen Saksnr Utval Møtedato Fylkesutvalet Regionreform - oppnemning av forhandlingsutval og mandat Bakgrunn I sak T-31/16 «Regionreformen - Meld. St. 22 ( ) Nye folkevalgte regioner - rolle, struktur og oppgaver» gjorde fylkestinget i Møre og Romsdal den 11. april 2016 følgande vedtak om framdriftsplan: Fylkesutval 23. mai - sak om kva fylke det skal innleiast nabosamtalar med, samt mandat og val av forhandlingsutval. Juni september/oktober: Nabosamtalar med relevante fylker/aktørar Fylkesutval juni skisse til opplegg for dialog med relevante aktørar i Møre og Romsdal om regionreforma. August november: dialog med kommunar, regionråd, NHO, LO, næringsforeiningar, frivillig sektor, akademia mm. om regionreforma. Hensikta med dialogen er både å få inn synspunkt frå aktørane på kva dei meiner er beste løysinga for Møre og Romsdal samt belyse spørsmål som er aktuelle å utgreie i saka. Fylkesutval november sak om ny regionstruktur. Fylkestinget i desember - sak om ny regionstruktur. Fylkesrådmannen vil i denne saka svare ut kulepunkt 1, samt presentere ei førebels skisse for kulepunkt 3 og 4. I sak U-138/15 Regionreform gjekk fylkesrådmannen gjennom eksisterande samarbeid og samkvem med nabofylka: «Møre og Romsdal fylkeskommune samarbeider i dag med nabofylka i sør og nord, og liten grad mot øst. Mot sør er aktuelle samarbeid i stor grad knytt opp mot heile vestlandet, det er ingen formelle samarbeid berre med Sogn og Fjordane. Nordover er det samarbeid både med Sør-Trøndelag åleine, og med begge trønderfylka. Ei styring av Regionale Forskningsfond gjer organisering av desse særleg relevant. Møre og Romsdal inngår i Midtnorsk fondsregion saman med Sør- og Nord-Trøndelag. Oversikt samarbeid ikkje utfyllande (sjå neste side):

2 Samarbeid Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Vestlandsrådet Regionalt forskningsfond Vest-Norges Brusselskontor Fjord Norge AS Norskehavsrådet: Norsk Gassforum Tjeldbergodden Utvikling Tannhelse komp.senter Bokbåten Epos Prosjekt Kystpilgrimsleia GIS-Link Kystekspressen. Regional NTP Sør- Trøndelag Nord- Trøndelag Andre Det er i dag relativt lite pendling over fylkesgrensene. Sjølv om det mot Sør- Trøndelag er noko utveksling av arbeidskraft, kan vi ikkje snakke om sterke bu- og arbeidsmarknadsregionar over fylkesgrensene. Når det gjeld serviceregionar er dette noko sterkare frå Nordmøre mot Trøndelag, og frå Nordfjord til Sunnmøre. Dette omfattar m.a. sjukehus, idrett og næring. At Høgskolen i Ålesund frå 1. januar 2016 vert fusjonert med NTNU i Trondheim høyrer og med i dette bildet. Aure Smøla Halsa Rindal Surnadal Sunndal Tingvoll Gjemnes Averøy Eide Kristiansund Molde Utpendling Innpendli Molde Nordmøre Oppdal Meldal Orkdal Hemne Trondheim Samla er samarbeida nokså jamt fordelt mellom sør og nord, men samarbeid mot Trøndelag er noko meir formelt og tettare. Når det gjeld inndeling av regional stat har vi noko meir felles med trøndarane enn med vestlendingane. Når det gjeld næring har Møre og Romsdal meir til felles med Sogn og Fjordane enn dei andre grannefylka. Sjølv om ein ikkje kan snakke om sterke næringsklynger på tvers av fylkesgrensene står maritim og marin næring sterk i begge desse fylka.»

3 Fylkesrådmannen ser ikkje at det har skjedd større endringar i dette bildet siste halvåret, men vil utdjupe bildet noko meir når der gjeld regional stat og ein gjennomgang av flytilbod mellom Møre og Romsdal og nabofylka. Under behandling av sak U-138/15 blei det frå enkelte representantar stilt spørsmål ved følgande utsegn: «Når det gjeld inndeling av regional stat har vi noko meir felles med trøndarane enn med vestlendingane.» Dette er basert på dagens regioninndeling for regionale statsetatar der Møre og Romsdal er saman med Trøndelagsfylka i 19 tilfelle, og med fylka sør for oss i berre 8. Flytilbodet mellom vårt fylke og nabofylka har av enkelte vore halde fram som ein indikasjon på samkvem både i næringsliv og for privatpersonar. FRÅ TIL Ålesund Molde Kristiansund Volda Bergen 5 pr dag 3 pr dag 4 pr dag 2 pr dag Stavanger 1 pr dag 3-4 pr UKE Trondheim 2 pr dag 2 pr dag 1 pr dag Stord 3 pr UKE Florø 3 pr UKE 3 pr UKE 2 pr dag Sogndal 2 pr dag Som det går fram av oversikta er det berre til Bergen ein har direkterute frå alle fire flyplassar. Det er og her at frekvensen er størst med smal 14 daglege avgangar. Til Sogn og Fjordane er det avgangar frå tre flyplassar, men med relativt låg frekvens. Til Trondheim er det og direkteruter frå tre flyplassar, men med lågare frekvens enn til Bergen. På samferdslesida opnar Kvivsvegen for ein tettare integrasjon mellom Volda/Ørsta og Horningdal/Stryn. Førebels kan ein heller ikkje her tale om ein felles bu- og arbeidsmarknadsregion basert på pendlingstal. Status i nabofylka Trøndelag: Den 27. april 2016 gjorde fylkestinga i både Sør- og Nord-Trøndelag likelydande vedtak: «I henhold til inndelingsloven søker fylkestinget i xxx-trøndelag Stortinget om at Nord-Trøndelag fylke og Sør-Trøndelag fylke slås sammen til ett fylke fra » Forholdet til andre fylkeskommunar er ikkje drøfta i saksframlegget eller i utgreingar som ligg til grunn. Forholdet til Nordmøre/enkeltkommunar på Nordmøre blei av fleire kommunar tatt opp i høyringsuttalar til «Trøndelagsutredningen» som ligg til grunn for saka. Dette blei frå administrasjonen besvart med følgande: «Spørsmålet om å inkludere andre regioner enn Trøndelag, inngår ikke i utredningsmandatet.» Ein intensjonsplan som m.a. seier noko om mål med samanslåinga, namn, styreform og lokalisering av regionens administrasjonssenter og politiske leiing er

4 ein del av vedtaket. Prosessen med å tilsette fylkesrådmann til den nye fylkeskommunen er starta gjennom eit eige vedtak i dei to fylkestinga. Vestlandet: Dei tre fylka Sogn og Fjordane, Hordaland og Rogaland har starta ein prosess med nabosamtalar. Alle tre fylka har, med noko ulik tekst i vedtaka, oppnemnt styringsgruppe og forhandlingsutval samt gitt mandat for det vidare arbeidet. Sogn- og Fjordane legg vekt på at Møre og Romsdal er invitert, men at prosessen går vidare på tross av at ein ikkje har hatt respons frå Møre og Romsdal fylkeskommune. Sogn og Fjordane, Rogaland og Hordaland fylkeskommune diskuterte i «nabomøte» 29. mars vegen vidare for ein ny vestlandsregion. Arbeidet med å utarbeide ein intensjonsavtale er starta. Fylkesrådmennene i Sogn og Fjordane, Hordaland og Rogaland legg etter dei to innleiande drøftingsmøta opp til at dei tre forhandlingsutvala held eit fellesmøte fredag 27. mai Framdriftsplan: fylkesting og fylkesutval i dei tre fylka får før sommaren lagt fram ei statussak der ein godkjenner hovudstrukturen i ein intensjonsavtale, samt forhandlingsmandat. Fylkestinga får så intensjonsavtalen til godkjenning i oktober, med eventuelt vedtak om samanslåing i desember Rogaland har i tillegg innleia nabosamtalar med Agderfylka. Oppland: Fylkesrådmann Rasmus O. Vigrestad skriv følgjande på nettsida til Oppland Fylkeskommune 19. april 2016: «Oppland har hatt nabosamtaler med Buskerud, Akershus, Østfold og Hedmark. Status etter min vurdering er at hvis Oppland skal slå seg sammen med andre, så er det bare Hedmark som kan være kandidat. Denne oppfatningen bygger på at de andre nevnte fylkeskommunene ikke har Oppland som kandidat.» Status i eige fylke Fylkesrådmannen registrer at det er aktivitet kring regionreform og regioninndeling både i regi av enkeltkommunar og regionråd. Dette er prosessar/samtalar som omfattar enkeltkommunar eller deler av dagens fylke. Nokre prosessar er knytt direkte til kommunereforma, andre ikkje. Slike prosessar kan formelt gjennomførast etter inndelingslova, uavhengig av regionreforma, men vil påverke og legge sterke føringar for ei samla regionreform.

5 Vurdering I saka i fylkesutvalet i april la fylkesrådmannen opp til å legge fram ei skisse til opplegg for dialog med relevante aktørar i Møre og Romsdal om regionreforma til fylkesutvalet i juni. Den aktiviteten som er nemnt i førre avsnitt gjer etter fylkesrådmannen si vurdering det nødvendig å avklare og eventuelt samordne prosessar/samtalar i regi av andre aktørar som påverkar regionreforma allereie no. Fylkesrådmannen vil derfor foreslå å legge dette inn i mandatet til forhandlingsutvalet. Det kjem og innspel frå andre aktørar i høve regionreforma som treng avklaring/oppfølging. Fylkesrådmannen ser det som naturleg å støtte seg på forhandlingsutvalet i slike høve. Både nord og sør for oss er ein altså i gang med nabosamtalar, prosessen er komen vesentleg lenger i Trøndelag der vedtak om å søkje stortinget om å slå saman dei to fylka med verknad frå 1. januar Møre og Romsdal fylkeskommune har ikkje mottatt nokon formell førespurnad om nabosamtaler med Trøndelagsfylka. Fylkesrådmannen vurderer det slik at nabosamtalar berre med Sør-Trøndelag er lite relevant, og at eventuelle samtaler må gjerast med eit «samla» Trøndelag. På Vestlandet er ein ikkje kome like langt i prosessen, og her har Møre og Romsdal fylkeskommune mottatt formell førespurnad om å delta. Det kan, etter fylkesrådmannen si vurdering likevel vere relevant å avklare med Sogn og Fjordane om separate nabosamtalar er aktuelt. Eventuelle nabosamtalar med «konstellasjonen» av Vestlandsfylker er også naudsynd å avklare, sjølv om fylkesrådmannen ser det som lite aktuelt, jfr vedtaket i fylkestinget. Sidan Møre og Romsdal fylkeskommune kjem relativt seint inn i desse prosessane vil mange premissar for vidare arbeid kunne kome opp undervegs, og ein må truleg ta stilling til ulike strategiske spørsmål nokså raskt. Fylkesrådmannen ser derfor for seg at ein riggar dette med eit relativt lite forhandlingsutval for å svare ut kravet om fleksibilitet og ei brei referansegruppe for å sikre politisk forankring utan å måtte vente på formell saksbehandling i fylkesutval/fylkesting. Dette betyr ikkje ei endring i framdriftsplanen som blei vedtatt i sak T-31/16, men ein beredskap for å forsere deler av framdrifta dersom omstenda krev det. Fylkesrådmannen vil allereie no varsle at det vert vurdert å nytte eksterne ressursar for å utgreie verknader av dei ulike regioninndelingane ein eventuelt går i nabosamtalar om. Ein vil og vurdere, i samråd med forhandlingsutvalet, behovet for kartlegging av synspunkt på ulike alternativ blant kommunar, næringsliv, interesseorganisasjonar, befolkning etc. Forslag til vedtak: Fylkesutvalet i Møre og Romsdal opnar for nabosamtalar for å avklare handlingsrom i regionreforma slik det er lagt opp til i «St. 22 ( ) Nye folkevalgte regioner - rolle, struktur og oppgaver». Forhandlingsutvalet får slik samansetting: Fylkesordførar - leiar Fylkesvaraordførar Representant frå opposisjonen Fylkesrådmann (sekretær)

6 Fylkesutvalet blir referansegruppe for arbeidet. Forhandlingsutvalet får følgjande mandat: Avklare premissar og føresetnader for nabosamtalar med: Sogn og Fjordane Sør- og Nord-Trøndelag Oppland Forhandlingsutvalet vurderer etter ei avklaringsrunde om det er grunnlag for å gå vidare til reelle nabosamtalar. Fylkesordførar får mandat til å gjennomføre ei slik avklaringsrunde. I tilfelle der det er klare føringar frå nabofylke(r) for å gå inn i nabosamtalar skal vidare samtalar avklarast med referansegruppa. Forhandlingsutvalet vurderer når referansegruppa skal orienterast/konsulterast. Ottar Brage Guttelvik fylkesrådmann