Aurland Bestandsplanområde

Transkript

1 Aurland Bestandsplanområde Bestandsplan

2 Føreord Dette er bestandsplanen for Aurland Bestandsplanområde for treårsperioden Fyrste utkastet til planen er førd i pennen av Utmarksavdelinga til Sogn og Fjordane Skogeigarlag SA på oppdrag for Aurland Hjorteutval som er ansvarleg for planen. Planen er ei skildring av hjorteførekomst i tillegg til tiltak for å nå ynskja målsetting. Ein vil likevel nemna at det er valda som får tildelt løyva frå kommunen som før. Jakta føregår i valda slik den har gjort før og dette vil ikkje verte endra på. Ein kan likevel om ein vil, legge opp til flytting av løyver internt i bestandsplanområde, men då må det ligge føre ein skriftleg avtale. Innhald Føreord 1. Bestandsplanområdets avgrensing og storleik 2. Planperiode 3. Målsetting 4. Organisering 5. Status 5.1 Arealbruk og områdeavgrensing 5.2 Bestandsutvikling og status 5.3 Irregulær avgang 6. Handlingsdel 6.1 Avskytingsmodell 6.2 Fordeling av kvoten 6.3 Avgjerslegrunnlaget 7. Rullering av planen

3 1. Bestandsplanområdets avgrensing og storleik Aurland bestandsplanområde dekkjer Aurland kommune, med unntak av nordsida av Nærøyfjorden. Ein legg til grunn dekar teljande areal. Det er total 53 godkjende hjortevald innafor planområde i varierande storleik. Vald id Valdnavn Teljande areal hjort 1421V0013 Norheimsdalen V0015 Horten V0016 Nedberge V0017 Vetlenedbergane V0018 Skjerdal V0019 Volda V0020 Aas V0021 Bjørgo V0022 Turlid/ Skaim V0023 Terum V0024 Steine V0025 Øyum/Veum V0027 Midje V0028 Bjelde V0031 Vetledalen V0032 Nesbø V0033 Østerbø V0039 Fretheim V0040 Indrelid V0041 Dalsbotn/Haglum V0043 Thunshelle V0044 Bergkvam V0045 Melhus V0046 Reinunga/Kvanntjørn/Kårdal V0048 Vidme V0052 Kamben/Rudningen V0053 Hjellum V0054 Underdal V0055 Stegen V0056 Styvi V0057 Bakka/ Tufte Aust V0058 Skjerpi V0059 Hemre V0060 Gudvangen V0063 Stundalen V0064 Hylland V0065 Sjh/Lunde V0066 Ramsøy V0067 Skålo V0068 Berekvam V0070 Myrdal V0071 Skori V0072 Frivollen V0074 Flenjane V0076 Brekke/Frondalen V0077 Øvre Flåm V0085 Holmen 1133

4 1421V0086 Uppsete V0090 Kvam V0091 Liahovden V0092 Kvammadal V0097 Geisme/Seltuft V0099 Kvamsbergi/Nisedalen 2897 Totalt daa Tabell 1: Valdoversikt Aurland Bestandsplanområde Avgrensinga av planområde er gjort ved bruk av data frå Hordahjort prosjektet og lokalkunnskap om hjortens områdebruk. Skulle det for framtida syne seg at avgrensinga av området ikkje er rett, vil ein jobbe for å få til betre avgrensing. Figur 2. Kart over Aurland bestandsplanområde

5 2. Planperiode Aurland bestandsplanområde søkjer om godkjenning av ein treårig plan for tidsrommet for forvaltning av hjorten i område. 3. Målsetting For at ein skal kunne styre mot ei ynskt utvikling er det naudsynt med konkrete, målbare og tidfesta målsettingar. Måla skal og ta omsyn til offentlege krav og føringar som ligg tilgrunn for hjorteforvaltning. Aurland bestandsplanområde ser det likevel som viktig av planen er basert på lokalt forankra målsettingar, ein legg difor tilgrunn at det kan vere ulike ynskjer mellom medlemane i bestandsplanplanområde. Forskrift om forvaltning av Hjortevilt har krav om at grunneigaranes bestandsplanar skal ta omsyn til offentleg målsettingar. Aurland kommune har laga eit måldokument for hjorteforvaltninga i kommunen. I kapittel 3. (Mål) Står det følgjande: "Årdal, Lærdal og Aurland har som mål å ha ein bestand av hjortevilt som er tilpassa naturleg næringstilgong, har god kondisjon og som skal føra til minimal skade på jord, skog og andre samfunnsinteresser. Hjorteviltbestanden skal vere til nytte og glede for grunneigarar, jegerar og ålmenta" Hovudmål: Hovudmålet for denne planperioden er ein moderat auke i hjortestamma, i planperioden skal me auke sett hjort pr. jegertime frå 0,27 til 0,3. Dette skal gjerast innafor berekraftige rammer for landbruket, skogbruket og andre samfunnsinteresser. Ein legg vidare til grunn ei målsetting om ein forutsigbar bestandsutvikling til gode for hjorteforvaltninga, næringsverksemd og andre samfunnsinteresser Delmål: - Halde på eit godt kjønnsforhold i bestanden, ikkje over 1,4 kolle pr bukk i sett-hjort statistikken - Legge tilrette for eit uttak lokalt i valda som tek omsyn til lokale ynskje og behov - Auke alderen på dyra i bestanden - Legge til rette for betre avgjerslegrunnlag i hjorteforvaltninga, målsetning på 100 % oppslutning på sett-hjort registreringane.

6 4. Organisering, drift og økonomi Det er valda i område som er medlem i Aurland Bestandsplanområde, og vert representert gjennom valdsansvarleg representant. Bestandsplanområde skal driva med hjorteforvaltning innafor område, og medlemane har skrive under på samarbeidsavtale om dette. Det er valda som får tildelt løyva frå kommunen etter godkjend bestandsplan. Fordelinga er beskrive seinare i planen. Om det er trong for det, kan løyver flyttast mellom vald, då er det krav om skriftleg samjaktavtale. Det er valda som skal rapportere fellingsresultat og bestandsdata til kommunen. Bestandsplanområde vert drive av eit styre på 7 personar vald av årsmøte i planområde. Aurland bestandsplanområde vert driv av styret i Aurland hjorteutval, og det er styret som driv planområdet etter vedtekter og vedtak fatta i årsmøte. Bestandsplanområde engasjerer eigen sekretær for den faglege oppfølging av planen, rapportering og eventuelle justeringar undervegs. Arbeid med dette skal konkretiserast i Bestandsplanområdets arbeidsplan og budsjett. Det vil og verte trong for arbeid knytt til informasjonsarbeid, kompetanseheving og auka oppslutnad. 5. Status Den grunneigarstyrde lokale hjorteforvaltninga skal vere kunnskapsbasert. Mål og tiltak må difor vere basert på best tilgjengeleg kunnskap til ein kvar tid. Aurland kommune har vore med på Hordahjort prosjektet, der ein skulle sjå på hjortens områdebruk. Sett hjort har vore nytta i Aurland i nokre år, men med varierande oppslutnad og kvalitet Kapittelet om status er laga med grunnlag i sett hjort, fellingsdata, merkjeprosjekt og lokalkunnskap. 5.1 Arealbruk og områdeavgrensing Aurland bestandsplanområde legg til grunn ei områdeavgrensing for planområde som tilsvarar Aurland kommune, sett bort i frå Bakka og Dyrdal. Vi meiner desse områda bør sjåast på saman med Vik i Sogn. Om det skulle syne seg at denne avgrensinga ikkje er rett, er planområdet innstilt på å endre dette. Hjorten nyttar arealet i planområde noko ulikt og i grender med aktiv drift av innmarka til gras, frukt/bær og grønsaker er tettleiken større enn i andre delar. 5.2 Bestandsutvikling og status Grunnlaget for bestandsutvikling og status i bestanden finn vi fellingsdata, sett hjort, merkjeforsøk og lokalkunnskap. Sett hjort materialet er sårbart for feil og einskilde ekstremobservasjonar, og ein legg på generelt grunnlag til grunn at ein bør ha over 1000 N (Observasjonar) før ein kan trekke konklusjonar frå registreringa. Presisjonen vert betre med aukande tal observasjonar. I dei åra vi har tal for er det i 2010, 2013 og 2014 registrert over 1000 hjort i materialet.

7 Figur 3. Syner utvikling av sett hjort per jegertime, kolle per bukk og kalv per kolle. Desse tala er som nemnd usikre sidan tal sett-hjort er ein ny metode i Aurland, men om ein ser på åra med mest observasjonar, ser det ut som om at det vert fleire bukkar i bestanden og tal hjort har vore aukande dei siste åra Styret i Aurland bestandsplanområde meiner me har ein del innvandring av unge hanndyr frå andre kommunar. Dette er noko me har erfaring frå og som vart stadfesta av Hordahjortprosjektet. I perioden vart det felt 62% hanndyr, likavel har me i i sett hjort matrialet dei 2 siste åra set 1,19 og 1,16 kolle pr. bukk. Bestandsplanområde vil jobbe for auka bruk av sett-hjort i denne planperioden. I henholdsvis 2010, 2013 og 2014 var det 60%, 70% og 80% bruk av sett-hjort skjema. Målet er at 100% av jaktinga skal rapporterast som sett-hjort. Det er resultatet av avskytinga dei siste åra ein ser i bestanden i dag, og når ein veit at jakta står for nærare 90% av dødlegheita i bestanden, så er det viktig med fokus på kva slags dyr som vert skote. Under er det sett opp ein oversikt over kva som er skote dei siste åra.

8 Prosent felt hannkalv Prosent felt hunnkalv Prosent felt hanndyr 1 ½ år Prosent felt hunndyr 1 ½ år Prosent felt hanndyr eldre Prosent felt hunndyr eldre Figur 4. Syner prosentvis utvikling av skotne dyr i Aurland fordelt på alder og kjønn Hanndyr Hodyr Tilvekst Kapital Figur 5. Syner korleis dei skotne dyra fordelar seg på kategoriane hanndyr/hodyr og kalvar/ungdyr vs vaksne dyr Det går fram av tala i figur 5 at det er skote meir hanndyr enn hodyr i alle år ein har tal for. Trenden ser ut til å jamne seg ut noko dei siste åra mot tilnærma kjønsbalansert uttak. Vidare ser ein at det er skote tilnærma likt på tilvekst (Kalvar/Ungdyr) og kapital (Eldre dyr) dei siste åra. 5.3 Irregulær avgang Irregulær avgang i hjortebestanden knytt til møter mellom hjort og bil er og har ikkje vore noko stort problem i Aurland. Planområdet vil jobba for at dette ikkje vert endra på i framhaldet.

9 Figur 7: Viser trafikkdrepte hjort i Aurland Oppsummering: Aurland bestandsplanområde meinar hjortestamma er sunn og frisk og at det er samsvar med det ein kan lese i talmaterialet og det vi ser i skogen. Bestanden har etter vårt syn auka litt dei siste åra og det er bra med hanndyr i bestanden Slaktevektene er greie, og vi vil følgje med på denne utviklinga i åra som kjem. Målsettinga til planområde er ein moderat auke i tillegg til kvalitetsforbetring på dyr. Ein kan lese i talmaterialet at det i fleire år er skote meir kapital (Vaksne dyr) enn tilvekst (Ungdyr/kalv), og at det er skote meir enn hanndyrtilvekst i same periode. Trenden har endra seg dei siste tre åra, og denne utviklinga vil Bestandsplanområde vidareføre. Med mål om moderat bestandsvekst og betre kvalitet er meir beskatning av tilvekst etter vårt syn eit godt tiltak. Dette kan og gje rom for felling av fleire dyr i året, og likevel klare målet om bestandsvekst. Avskyting av tilvekst vil, spesielt med fokus på kalvar, vil auke alderen og dermed produksjonsgrunnlaget i bestanden.

10 6. Handlingsdel Handlingsdelen i planen skal legge rammene for avskytinga i Aurland Bestandsplanområde, det er likevel grunn til å nemne at det er litt ulike tilhøve knytt til hjortemengd og skadeproblematikk på ulike stadar i bestandsplanområde. Planen tek høgde for dette, og har fokus på at totalen skal vere rett. Det er valda/medlemane som er den juridiske eininga og som får tildelt løyver etter fordelinga i denne bestandsplanen. Vi meiner at det for inneberande planperiode er trong for like mange løyve som ein har i område dei siste år. Årsaka til det er auka fokus på beskatning av tilvekst i bestanden, og at ein då kan fella monaleg fleire dyr enn om fokuset hadde vore meir på kapital i uttaket. Ved å velja denne strategien meiner vi at vi kan auke alderen i bestanden, og difor auke/betre produksjonspotensialet i bestanden. Høgre uttak av kalvar vil og lette arbeidet med kjønnsbalansen i bestanden. Valde avskytingsmodell meiner vi er den beste i høve målsettinga med moderat bestandsauke og kvalitetsforbetring. 6.1 Avskytingsmodell Aurland bestandsplanperiode søkjer om godkjenning av ein bestandsplan for treårsperioden med ei årleg kvote på 229?? dyr, til saman 687 løyve for heile planperioden. Fordelinga av kvoten på kjønn og alder skal vere som følgjer: - Minimum 60 % ungdyr og kalv (25% kalv) - Maksimum 40 % eldre dyr - 60 % hanndyr og 40 % hodyr -Denne planperioden vil me oppfordra til å spara all storbukk over 10 taggar/ 5 greiner Dette kan avvikast einskildår, det er sluttsummen som skal gjelda. Valda kan sjølve bestemma kva år i treårsperioden ein vil ta ut kvoten og kva andre vald ein vil samarbeida med innanfor planområdet. 6.2 Fordeling av kvoten Valda/medlemane får tildelt heil kvoten for heile planperioden etter følgjande oppsett: ein kan alltid skyta nedover, dvs. kalv/ ungdyr på vaksne løyve.

11 Vald Kalv 1,5 hann 2,5+ hann Kolle Eks. 1 dyrs vald Eks 1 dyrs vald Eks 5 dyrs vald Eks 10 dyrs vald Avgjerslegrunnlaget For at avgjerslegrunnlaget for forvaltning av hjort i bestandsplanområdet skal verte godt vil ein løpande ha fokus kvaliteten på sett hjort registreringane og slaktevektregistreringane. Det er laga ei handbok med rettingsliner for føring av sett hjort, og denne skal distribuerast til valda, og ein skal arbeide for at slaktevektene vert registrert så likt som mogeleg i heile planområde. Det er varmevekta utan skinn, hovud og bein inkl. nyrer som skal registrerast. Skotskada kjøt skal ikkje takast bort før veging. Det er vidare viktig at ein rapporterar rett i høve dei skotne dyra. Ein legg her til grunn at ein sjekkar tenner nøye om ein er i tvil om dyret er 1,5 år eller eldre. -For å auke kunnskapen om hjortestamma vil Aurland bestandsplanområde trykka opp fellingsløyve. Der skal det stå opplysningar om type dyr fellingsløyvet gjeld for og kva for vald det er utskrive på. Det skal vera plass til å skriva på kva for andre vald fellingsløyvet kan nyttast på, og kor det er felt. Me vil ved tilbakelevering kunna få inn andre relevante opplysningar. -Det vart gjennomført kjeveinnsamling i 2013, Aurland bestandsplanområde vil gå inn for å samla inn kjevar andre året annakvar planperiode, for å sjå på utviklinga i stamma. Neste kjeveinnsamling blir i Rullering av planen Styret/hjorteutvalet skal lage framlegg til ny plan i god tid før siste årsmøte i planperioden. Denne skal sendast ut på høyring til valda, før den vert handsama på årsmøte før endeleg godkjenning.