Erfaringar med fylkesskifte og kommunesamanslåing Solstrand Arne Bergsvåg

Transkript

1 Erfaringar med fylkesskifte og kommunesamanslåing Solstrand Arne Bergsvåg

2 Fylkesskifte Det hadde lenge vore ein diskusjon Mange opplevde fylkesgrensa som eit hinder Vidaregåande skule Samferdsel, E134 Bergen føltes langt borte i forhold til beslutningar Før bandt fjorabåten oss samen Vegvesen, sykehus Haugesund var, og er vårt regionsenter EØS-kommunane Haugalandet som ein region

3 Fylkesskifte Debatten kom for alvor opp i kommunestyreperioden 95-99, ny debatt om kommunestruktur Det vart utarbeida ein rapport om fordeler og ulemper, der Ølen kommune, fylkeskommunane og fylkesmann i Hordaland og Rogaland deltok Konklusjonen var at det ikkje var store fordelar eller ulemper, men totalt sett ei overvekt av fordelar Rapporten vart kommunestyrebehandla, og det vart gjort vedtak om rådgjevande folkerøysting i samband med kommune og fylkestings valget i 1999

4 Fylkesskifte Så starta krigen for alvor og fylkesskifte blir hovedsak i valgkampen Ølen Vgs Tilskot til gris, mjølkekvotar osv.

5 Fylkesskifte Folkeavrøysting i samband med kommunevalget i 1999 gav eit resultat på 52% for og 48% mot Det vert sendt søknad til KRD om fylkesskifte Det nye kommunestyre konstituerer seg Hordaland Fylkesting går i si høyring i mot at Ølen får skifta fylke Statsråd Brustad avviser søknaden Ny rapport og søknaden går gjennom i Stortinget Fylkesmannen i Rogaland får ansvaret for overføringa Ølen blir ein del av Rogaland frå

6 Fylkesskifte Erfaringar Det er ikkje laga ein offisiell rapport om erfaringane Fordelane større en ulempene Føler større tilhørighet Utfordringane har vore poltikar skapte Meir forpliktande sammarbeid frå staten Vestlandsregion- forvaltningsreforma Gjennomslag i regionaleplanar Kommunesammenslåing

7 Korleis starta prosessen Ølen hadde folkeavrøysting 1999 og skifta fylke i 2002 Ordførerane i Ølen, Etne og Vindafjord starta ein prosess om samarbeid med tittelen «samarbeid mot sammenslåing» Studietur Utgreiing av Telemarks forskning

8

9 Det offentlege si tenesteyting til innbyggjarane i Etne, Ølen og Vindafjord Sentraladm /OSK Helse Trygd INNBYGGJARAR Sentraladm /OSK Lønn/Faktura/landbruk Lensmann Sentraladm /OSK Teknisk Lensmann

10

11 KOMMUNEN SINE HOVUDFUNKSJONAR For innbyggjarane er det fire viktige hovudfunksjonar som kommunen skal ivareta: Kommunen som demokratisk garantist Kommunen som tenesteprodusent Kommunen som samfunnsutviklar Kommunen som lovforvaltar

12 INTENSJONSPLAN ( vedteken av kommunestyra i Ølen og Vindafjord ) Innleiinng: Dei to kommunestyra inviterer innbyggjarane til å ta standpunkt til om dei to kommunane skal slåast saman til ein kommune. Dersom det er fleirtal for dette i begge kommunane vil kommunestyra følgje veljarane sitt råd og søke om å få slå kommunane saman frå I ein ny kommune vil sjølvsagt eit nytt kommunestyre bestemme. Avgjersler om organisering av den nye kommunen frå første dagen vil bli gjort av dei kommunestyra som blir valde hausten Dei to kommunestyra som inviterer til folkerøysting har likevel vorte samde om følgjande intensjonar for ein ny kommune:

13 INTENSJONSPLAN ( vedteken av kommunestyra i Ølen og Vindafjord ) Innleiinng: Dei to kommunestyra inviterer innbyggjarane til å ta standpunkt til om dei to kommunane skal slåast saman til ein kommune. Dersom det er fleirtal for dette i begge kommunane vil kommunestyra følgje veljarane sitt råd og søke om å få slå kommunane saman frå I ein ny kommune vil sjølvsagt eit nytt kommunestyre bestemme. Avgjersler om organisering av den nye kommunen frå første dagen vil bli gjort av dei kommunestyra som blir valde hausten Dei to kommunestyra som inviterer til folkerøysting har likevel vorte samde om følgjande intensjonar for ein ny kommune:

14 Intensjonsplan for kommunesamanslåinga 1. Mål for kommunesamanslåinga: Hovudmål: Delmål: Sikre ein livskraftig distriktskommune på indre Haugalandet Styrke grunnlaget for samordna næringsutvikling og kulturliv i distriktet Sikre og videreutvikle tenestene til innbyggjarane gjennom eit breitt fagleg miljø i tenesteytande einingar Skape grunnlag for kostnadseffektive tenester ut frå tilgjengelege økonomiske ressursar Tale utad med større styrke og ei felles røyst Vere ein utviklande og attraktiv arbeidsplass for dei tilsette

15 Intensjonsplan forts. 2. Kommunesenter: Kommunestyra går inn for at kommunesentert vert Ølen. Kommunestyra legg til grunn at dette på sikt vil tene alle deler av den nye kommunen. Av distriktspolitiske omsyn er det viktig å velje eit kommunesenter som kan ha utviklingspotensiale i konkurranse med andre sentra i regionen. 3. Kommunenamn: Kommunestyra går inn for at kommunenamnet vert Vindafjord. Dette vert lagt fram for departementet til godkjenning. 4. Kva skal kommunesenteret innehalde: Kommunesenteret skal innehalde kontor til ordførar, og rådmann med stab. Kommunestyra legg vidare til grunn at eksisterande kommunal bygningsmasse i Vindafjord og Ølen skal nyttast så langt det er praktisk og økonomisk mogeleg. Ut over dette ønskjer ikkje kommunestyra på dette tidspunktet å gå i detaljar kring fordeling av funksjonar og arbeidsplassar.

16 Intensjonsplan forts. 5. Prinsipp for organisering av den nye kommunen: Både for den politiske og den administrative strukturen er målet å lage ein enkel og kostnadseffektiv organisasjon. Strukturane kan bli annleis enn slik dei er i dei to kommunane i dag. Det vert på dette tidspunkt ikkje lagt ytterlegare føringar på utforming av strukturane. Kommunestyra som vert valde hausten 2003 tek endeleg avgjerd kring desse. 6. Tilsette Ei av målsetjingane med kommunesamanslåinga er å redusere kostnadane. Medarbeidarar som evt. åtte bli overtallige vil kommunestyra freiste å løyse gjennom omplassering og naturleg avgang.

17 Intensjonsplan forts. 7. Bruk av disponibel formue frå dei to kommunane: Disponibel formue frå dei to kommunane skal disponerast av det nye kommunestyret til beste for innbyggjarane i den nye kommunen. Hovudprinsippet er at aksjeposten i Haugaland Kraft ikkje skal realiserast. I åra fram til ei samanslåing skal dei to kommunane orientere kvarandre gjennom styringsgruppa om aktuelle investeringsprosjekt som kommunane arbeider med. Dette gjeld prosjekt med ei kostnadsramme over kr. 1 mill., og før prosjekta evt. Er vedtatt av kommunestyret. Første gong gjeld dette for budsjettåret Rådgjevande folkerøysting: Kommunestyra vil følgje dei råd som blir gitt med simpelt fleirtal i dei to kommunane i folkerøystinga.

18 Folkerøysting Folkerøystinga vert avvikla or resultatet viser ja til kommunesamanslåing i begge kommunane Resultatet fordeler seg slik: KOMMUNE JA (%) NEI (%) VALDELTAKING (%) Ølen 63,5 36,5 54,5 Vindafjord 50,1 49,9 52,7

19 Vedtak om samanslåing Kommunestyra i Ølen og Vindafjord gjer vedtak om samanslåing av kommunane, og gjer vedtak om prosessen vidare, ikl. prosjektorganisering og fullmakter til Fellesnemnda som vart oppretta.

20 PROSJEKTORGANISERING Vindafjord Kommunestyre Ølen Kommunestyre FELLESNEMND(FN) (16 medlemmer) ( Formannskap Vindafjord + Formannskap Ølen) (prosjektleiar møte / tale / forslagsrett, sekr.) ARBEIDSUTVAL (AU) 2 ordf. + 2 varaordf. + 3 øvrige pol. frå FN 2 rådm.; møte / talerett Prosjektleiar; forslagsrett / sekr. PARTSAMANSETT UTVAL (PU) (2 ordf., 2 varaordf. + 3 htv) (prosjektleiar,forslagsrett / sekr.) PROSJEKTLEIAR RÅDGJEVINGSGRUPPE TILSETTINGSUTVAL PROSJEKTGRUPPE PROSJEKTGRUPPE PROSJEKTGRUPPE OSV.

21 FULLMAKT TIL FELLESNEMNDA (FN) (vedteke av kommunestyra i Ølen og Vindafjord ) Av inndelingslova følgjer det at Fellesnemnda skal: Planleggje, samordne og førebu iverksetjing av samanslåinga fram til nytt kommunestyre for den nye kommunen er konstituert Ta hand om det førebuande arbeidet med budsjettet for det første driftsåret etter at samanslåinga er sett i verk. I sin virkeperiode gje fråsegn til departementet (fylkesmannen) om årsbudsjetta (og økonomiplanane) for dei to kommunane.

22 Ut over dette er det tilrådd i lova at Fellesnemnda får vide fullmakter: Fellesnemnda tek avgjerd i spørsmål vedkomande den politiske organiseringa i den nye kommunen. Fellesnemnda tek avgjerd i val av hovudmodell vedkomande organisering av den nye kommuneorganisasjonen. På same måte tek FN avgjerd i spørsmål vedkomande hovudprinsipp vedkomande lokalisering av ulike administrative- og tenesteproduserande kontor i den nye kommunen. Fellesnemnda godkjenner framdriftsplan og budsjett for samanslåingsprosessen innan rammene av statlege løyvingar. I dette ligg også at FN straks søkjer KRD om eit a-konto beløp for å kunne starte samanslåingsprosessen.

23 Fellesnemnda kan føreta mindre justeringar i prosjektorganisasjonen. Fellesnemnda har tilrådingsrett til begge kommunestyra i saker som vedkjem samanslåingsprosessen. Dette gjeld dersom det er nødvendig at saker skal handsamast i begge kommunestyra. Fellesnemnda vedtek retningslinjer for den direkte valde ordføraren. Fellesnemnda kan inngå avtalar på vegne av den nye kommunen.

24 Fellesnemnda får fullmakt til å tilsetje personale i den nye eininga. Dette gjeld også rådmann og val av revisor. Fellesnemnda får fullmakt til å vurdere tilsetjing av rådmann på åremål i minst 6 år. Fellesnemnda opprettar sjølv arbeidsutval og andre organ som det finn føremålstenleg å etablere i gjennomføringsfasa. Dette i samsvar med avgjerdene i lovverket. Fellesnemnda kan gje arbeidsutvalet, partsamansett utval og prosjektleiaren fullmakt til å gjere vedtak i einskildsaker eller i saker som ikkje er av prinsipiell art. Fellesnemnda tek også avgjerd i andre spørsmål knytt til samanslåingsprosessen og forhold knytt til den nye kommunen.

25 Folketal i ein del kommunar på Haugalandet (antal) Antal innbyggjarar Nye Vindafjord Etne Tysvær Karmøy Haugesund Kommunenamn

26 Areal i ein del kommunar på Haugalandet (km2) Areal i km Nye Vindafjord Etne Tysvær Karmøy Haugesund Kommunenamn

27 Innyggarutviklinga 30 % 25 % 20 % 15 % 10 % 5 % 0 % -5 % -10 % -15 % -20 % -25 % Ølen Ølensvåg Vats Skjold Vikebygd Sandeid Bjoa Vikedal Imsland

28 NYE VINDAFJORD KOMMUNE

29 RÅDGJEVINGSGRUPPA Prosjektleiar, Personalsjef Ølen, Personalsjef Vindafjord, HTV Ølen, Vindafjord HTV Har vorte nytta som ei svært sentral gruppe i omstillingsarbeidet Saker til Partsamansett Utval drøfta i Rådgjevingsgruppa Rådgjrvingsgruppa har hatt stor tillit frå andre hovudtillitsvalde og frå administrasjonen i dei to kommunane

30 TILSETJINGSUTVAL For tilsetjing av einingsleiarar: Prosjektleiar, Personalsjef Ølen, Personalsjef Vindafjord, HTV Ølen, HTV Vindafjord For tilsetjing av personell i einingane: Einingsleiar, Personalsjef Ølen, Personalsjef Vindafjord, HTV Ølen, HTV Vindafjord

31 KONTAKTFORUM PROSJEKTLEIAR - RÅDMENN Jamnlege møter mellom Prosjektleiar og Rådmannen i Ølen og Rådmannen i Vindafjord To-vegs kommunikasjon, informasjon, avklaringar

32 PROSJEKTGRUPPER STRATEGI-OMRÅDER Etablert våren/sumaren 2004 Arbeid levert seinhaustes 200 Tilleggsutgreiingar Pleie/Omsorg og Skule, ferdige medio mai 2005

33 Overordna modell for administrativ organisering vedtatt av Fellesnemnda 25.mai 2004 RÅDMANN ØKONOMISJEF PERSONALSJEF IKT-SJEF STABSRÅDGJEVAR(AR) SJØLVSTYRT TENESTEYTANDE EINING SJØLVSTYRT TENESTEYTANDE EINING SJØLVSTYRT TENESTEYTANDE EINING OSV

34 ADMINISTRATIV ORGANISERING RÅDMANNEN SIN STAB RÅDMANN ØKONOMISJEF Avdeling PERSONALSJEF Avdeling IKT-SJEF Avdeling SERVICETORG Avdeling KULTUR POST/SAK/ARKIV Avdeling EIGEDOM SKULE PPT BARNEHAGE PLEIE/OMSORG

35 ADMINISTRATIV ORGANISERING SJØLVSTYRTE EININGAR RÅDMANN LANDBRUK LANDBRUK /PLAN / BYGGSAK/ KART/OPPMÅLING/SKOG REINHALD KOMMUNALTEKNISKE TENESTER (VAR-VEG-BYGG-PARK- BRANN/FEIING) PLEIE-OMSORG 6 EININGAR PPT HELSE FUNKSJONSHEMMA PSYKIATRI SOSIAL/BARNEVERN BIBLIOTEK KULTURSKULE VÅGEN BARNEHAGE VIKEDAL SKULE VIKEDAL BARNEHAGE SANDEID SKULE SANDEID BARNEHAGE VATS SKULE VATS BARNEHAGE SKJOLD SKULE SKJOLD BARNEHAGE BJOA SKULE OG BARNEHAGE IMSLAND SKULE OG BARNEHAGE VÅGEN SKULE VIK SKULE OG BARNEHAGE ØLEN SKULE

36 INNBEMANNING Tilsetjing av einingsleiarar Einingsleiarar lagar organisasjonsskisse for si eining Organiseringa drøftast med tillitsvalde Organiseringa avklarast med Prosjektleiar Organisasjonsplanen vert tatt opp i Rådgjevingsgruppa Stillingane vert utlyst av Personalsjef Tilsetjing vert foretatt av Tilsetjingsutvalet

37 STILLINGSBANK Partsamansett Utval oppretta Stillingsbank Alle som vert definert som overtallig, vert plassert i Stillingsbank Stillingsbanken vert administrert av Prosjektleiar/Rådmann og Personalsjef (til dagleg ved Personalsjef)

38 FYLKESMANNEN SI ROLLE Fylkesmannen ved Fylkesmannen sjølv (Tora Aasland) + økonomirådgjevaren har deltatt i dei fleste møta i Fellesnemnda i Fylkesmannen si personlege interesse for samanslåinga har vore ei stor støtte for prosjektet.

39 POLITISK ORGANISERING KOMMUNESTYRE 33 medlemmer KONTROLLUTVAL 5 medlemmer FORMANNSKAP 9 medlemmer OMSORG 8 medlemmer Saksførebuande utval OPPVEKST 8 medlemmer Saksførebuande utval UTVIKLING 8 medlemmer Saksførebuande utval Plansaker Helsetenester Kultur Landbruk, miljø, vilt, fisk Økonomisaker Arbeidsgivarspørsmål Organisasjonsutvikling Skattesaker Kyrkjesaker Uttaleorgan Klagesaker Dispensasjonssaker handel Samferdsle Val Hastesaker Interkommunalt samarbeid Alle aktuelle saker etter særlov Pleie- og omsorgstenester Sosiale tenester Barnevern Skjenkeløyve/ stider Psykiatri Funksjonshemma opning Utvalet skal ikkje handsame klient-saker og/eller enkeltvedtak etter forvaltningslova. Bibliotekteneste Friluftsliv Oppvekstvilkår Undervisning Barnehagar Utvalet skal ikkje handsame klientsaker og/eller enkeltvedtak etter forvaltningslova. Næringsutvikling/bygdeutvikling Brannvern og feiing Kommunale vegar Hamner Eigedomsforvaltning Kraftforsyning Motorferdsel skog og mark VAR Forureiningssaker Utvalet skal ikkje handsame klient-saker og/eller enkeltvedtak etter forvaltningslova.

40 Kommunevåpen for nye Vindafjord kommune VITAL OG SENTRAL

41 ØLEN VITAL OG SENTRAL VINDAFJORD

42 Erfaringar Har så langt oppfylt intensjonsplanen, viser til rapport frå Telemarksforsking Prosessen tok lang tid Me skulle brukt meir resurser på kulturbygging og info For lite resurser til prosessen, og arbeidet i ettertid Endring i administrativ org. Reduksjon i tal kommunestyrerep.

43 KOMMUNEN SINE HOVUDFUNKSJONAR For innbyggjarane er det fire viktige hovudfunksjonar som kommunen skal ivareta: Kommunen som demokratisk garantist Kommunen som tenesteprodusent Kommunen som samfunnsutviklar Kommunen som lovforvaltar

44 Takk for meg