Austevoll kommune MØTEINNKALLING SAKLISTE

Transkript

1 Austevoll kommune MØTEINNKALLING Utval: UTVAL FOR OPPVEKST OG KULTUR Møtestad: Storebø skule Møtedato: Kl. 17:00 Eventuelt forfall skal meldast til tlf Offentleg servicekontor. Varamedlemmar møter berre etter nærare innkalling frå administrasjonen. Møte er ope for tilhøyrarar. Saksdokument er lagt ut til offentleg gjennomsyn på Offentleg servicekontor. SAKLISTE Sak nr. Saktittel 009/13 Godkjenning møtebok utval for oppvekst og kultur /13 Politisk kvarter utval for oppvekst og kultur /13 Referatsaker 012/13 Ny barneskule nord i kommunen - høyring 013/13 TILSTANDSRAPPORT GRUNNSKULEN - Kvalitetsmelding 014/13 SFO - vedtekter og instruks 015/13 KULTURSKULETIMEN - nytt gratis kulturskuletilbod i samband med SFO. 016/13 LivOGLyst Søknad frå Kulturbakeriet om midlar til konserter 017/13 Søknad om midlar til Globen på 60 grader nord på Stolmen 018/13 Søknad om støtte til betaling av rehabilitering av grunnmuren og skifting av vinduer på Storebø Gamle skule 019/13 Kunstverk med lokalt tema - invitasjon til lokale kunstnare Storebø, Renate Møgster Klepsvik Leiar

2 SAKSFRAMLEGG Saksnr Utval Møtedato Sakshandsamar 009/13 UTVAL FOR OPPVEKST Wenche Gloppen OG KULTUR Arkivsaknr. 13/161 Arkiv: FE-033 Godkjenning møtebok utval for oppvekst og kultur Tilråding frå rådmannen: Møteboka frå møte i utval for oppvekst og kultur 5. februar 2013 vert godkjent slik ho ligg føre. Vedlagte saksdokument: Dok.dato Tittel Møteprotokoll Bakgrunn for saka: Møteboka er lagt ut på heimesida Vurdering:

3 Austevoll kommune Møteprotokoll UTVAL FOR OPPVEKST OG KULTUR Møtedato: Møtetid: Kl. 17: Møtestad: Selbjørn skule Saksnr.: 002/13-008/13 Følgjande medlemmer møtte Parti Følgjande varamedl. møtte Parti Renate Møgster Klepsvik Frp Kurt Thomassen Frp Øystein Fammestad Frp Astrid Kalve H John Andre Njåstad Ap Lars Knut Aarland Sp Grethe Drønen Ringdal H Forfall Parti Følgjande varamedl. møtte Narve Møgster Frp Mons Ove Hauge H Møteleiar: Renate Møgster Klepsvik Frå adm. møtte: Rolf Nøstdal, rådmann, og pedagogisk konsulent Brit Trellevik. Wenche Gloppen møtte som sekretær. Utlevert i møtet: - Vedlegg til sak 007/13 Læringsresultat (unnateke) - Endra Plan for kulturbygg Orientering: Omvisning og orientering v/ rektor Trygve Fjeld, Selbjørn skule Merknader: Innkalling Ingen Ingen Renate Møgster Klepsvik Øystein Fammestad Kurt Thomassen Leiar John Andre Njåstad Lars Knut Aarland Grethe Drønen Ringdal Astrid Kalve

4 Sakliste Sak nr. Saktittel 002/13 Godkjenning møtebok utval for oppvekst og kultur /13 Godkjenning møtebok utval for oppvekst og kultur /13 Politisk kvarter utval for oppvekst og kultur /13 Referatsaker 006/13 Plan for innhald, kvalitet og utvikling i Austevoll kulturskule 007/13 Læringsresultat /13 Plan for kulturbygg i Austevoll

5 002/13: Godkjenning møtebok utval for oppvekst og kultur Vedtak: Møteboka frå møte i Utval for oppvekst og kultur vert godkjent slik ho ligg føre. 003/13: Godkjenning møtebok utval for oppvekst og kultur Vedtak: Møteboka frå møte i utval for oppvekst og kultur 8. januar 2013 vert godkjent slik ho ligg føre. 004/13: Politisk kvarter utval for oppvekst og kultur Handsaming i møtet: Framlegg frå Høgre v/ Grethe Drønen Ringdal: Austevollskulen Kvalitet og utvikling. Sitat frå planen: Visjon for skulen i framtida Utvida skuledag Den heilskapskaplege skulen Mål: Auka læringsutbyttet til elevane Innhald: Utvikla dei grunnleggjande dugleikane Leggja inn økter med fysisk aktivitet kvar dag Inkludere lokalkultur/kulturskule Deler eller heile SFO inkludert i skuletida Leksehjelp Eventuelt gratis matpakkelunsj Utval for oppvekst og kultur bør vere ein inspirator og pådrivar til å betre kvalitet og utvikling i skulen. Og Høgre ser det som viktig at vi også har sterkt fokus på læring i tillegg til at vi er oppteken av og arbeider med skulestruktur og kulturbygg. Vi vil foreslå at vi i møta framover har desse 6 områda på agendaen, t.d. eitt i kvart møte. Det er ønskeleg at administrasjonen førebur desse sakene. Det kunne og vere ein ide å hente inn interne og eksterne fagfolk som har erfaring og/eller kjennskap til dei ulike områda. Utvalet ber om at administrasjonen gir tilbakemelding på korleis ein kan leggje til rette for å få dette til. Vedtak: Vert lagt ved møteboka. 005/13: Referatsaker Vedtak: Meldingane vert tekne til etterretning slik dei ligg føre.

6 006/13: Plan for innhald, kvalitet og utvikling i Austevoll kulturskule Vedtak: Austevoll kommunestyre vedtek vedlagde Plan for innhald, kvalitet og utvikling i Austevoll kulturskule. 007/13: Læringsresultat 2012 Vedtak: Utval for oppvekst og kultur tek skulane si tilbakemelding på resultat av nasjonale prøvar 2012 til etterretning. 008/13: Plan for kulturbygg i Austevoll Handsaming i møtet: Framlegg frå Senterpartiet v/lars Knut Aarland: Eg ynskjer å spele inn til utvalet for oppvekst og kultur at Stolmen skule i samband med kommuneplanen må registrerast som kulturbygg. Bygget rommar alle kulturaktivitetane for øya, og er i bruk som kulturarena samtlege 52 veker i året. Stolmen Kyrkjekor har øvingane sine der og held jamnlege konsertar. Det vert arrangert kurs, messer og arrangement som adventsmesser, basarar og juletrefestar. I tillegg er bygget disponibelt for leik, idrett, symjing, 17. mai arrangment og trening. Det er og ballbinge og leikeplass i tilknytning til anlegget. Utvalet handsama ikkje framlegget då innspelet ikkje var sendt inn til kommunen innan fristen. Eventuelle nye prosjekt kan søkje om å komme med i planen ved rullering i Tilleggsframlegg frå utvalet: Plan for kulturbygg må reviderast kvart år og sendast på høyring til alle aktuelle søkjarar slik at aktuelle kulturbygg/partar får høve til å kome med innspel til planen når dei har prosjektplanar,før endeleg utkast til plan vert vedteke. Tilleggsframlegg vart samrøystes vedteke. Vedtak: Austevoll kommunestyre godkjenner kommunedelplan for kulturbygg , datert , og ber om at prosjektsøknader som er klare og komplette med naudsynte vedlegg, vert oversendt fylkeskommunen innanfor fristen Plan for kulturbygg må reviderast kvart år og sendast på høyring til alle aktuelle søkjarar slik at aktuelle kulturbygg/partar får høve til å kome med innspel til planen når dei har prosjektplanar,før endeleg utkast til plan vert vedteken.

7 SAKSFRAMLEGG Saksnr Utval Møtedato Sakshandsamar 010/13 UTVAL FOR OPPVEKST Wenche Gloppen OG KULTUR Arkivsaknr. 13/142 Arkiv: FE-033 Politisk kvarter utval for oppvekst og kultur Tilråding frå rådmannen: Vert lagt ved møteboka. Vedlagte saksdokument: Bakgrunn for saka: Det vert oppretta politisk kvarter på dagsorden til møte i utval for oppvekst og kultur, jf. reglement for kommunestyre vedteke i kommunestyre den , sak 135/11. Dette for å få fram gode idear, strategiar og tankar om tenestene innan oppvekst og kultur i Austevoll. Eit lite forum for spørsmål og svar. Spørsmåla kan rettast til politisk leiing eller administrasjonen. Dersom spørsmåla ikkje kan svarast på direkte, vert desse svara på i neste møte. Det kan ikkje gjerast vedtak i saker som vert tekne opp dersom 1/3 av medlemane eller møteleiar set seg mot dette, jf. kommunelova Vurdering:

8

9 SAKSFRAMLEGG Saksnr Utval Møtedato Sakshandsamar 011/13 UTVAL FOR OPPVEKST Wenche Gloppen OG KULTUR Arkivsaknr. 13/535 Arkiv: TI-&17 Referatsaker Refererte skriv og meldingar: Nr Dok.ID T Dok.dato Avsendar/Mottakar Tittel 1 13/2450 I FAU Austevoll Skuleskyss Austevoll ungdomsskule 2 13/2445 I Hordaland Fylkeskommune ungdomsskole Lansering av sårbarheitsindeks for Hordaland fylke Tilråding frå rådmannen: Meldingane vert tekne til etterretning slik dei ligg føre. Saksdokument:

10

11 Risikoindeks for folkehelse Hordaland AUD- rappor Nr t

12 Utgivar: Tittel: Hordaland fylkeskommune, Analyse, utgreiing og dokumentasjon (AUD) «Risikoindeks for folkehelse Hordaland.» Publikasjonsserie/nr: AUD-rapport nr: Dato: 17. januar 2013 Forfattarar: Kristin Iversen Stian Skår Ludvigsen, PhD Tlf: E-post: 2

13 Innhald Innleiing...4 Utval av variablar...6 Gjennomgang av variablane i indeksen...9 Grunnskole som høgaste utdanning... 9 Snittalder Eineforsørgjarar Låginntekt Folkevekst Arbeidsplassdekning Samla risikoindeks for folkehelse Metodevedlegg Indekskonstruksjon Risikoindeksen

14 Innleiing I folkehelseloven (LOV nr 29: Lov om folkehelsearbeid) 21 heiter det at «Fylkeskommunen skal ha nødvendig oversikt over helsetilstanden i fylket og de positive og negative faktorer som kan virke inn på denne» og «Oversikten skal være skriftlig og identifisere folkehelseutfordringene i fylket, herunder vurdere konsekvenser og årsaksforhold. Fylkeskommunen skal særlig være oppmerksom på trekk ved utviklingen som kan skape eller opprettholde sosiale eller helsemessige problemer eller sosiale helseforskjeller. Oversikten over fylkeskommunens folkehelseutfordringer etter annet ledd skal inngå som grunnlag for arbeidet med fylkeskommunens planstrategi». I forskrift om oversikt over folkehelsen (FOR ) 5 er det sett krav om eit samla oversiktsdokument kvart fjerde år som skal ligge til grunn for det langsiktige folkehelsearbeidet. Her heiter det òg at «Kommunen skal samarbeide og utveksle informasjon med fylkeskommunen i arbeidet med oversiktsdokumentet. Fylkeskommunen skal understøtte kommunene, samarbeide og utveksle informasjon med kommunene i arbeidet med sitt oversiktsdokument». Som ei forlenging av dette har Analyse utgreiing og dokumentasjon (AUD) på oppdrag frå Utviklingsseksjonen i Regionalavdelinga i Hordaland fylkeskommune utarbeida ein risikoindeks for folkehelse for kommunane i fylket. Føremålet med indeksen er å gje ein indikasjon på kor sårbare dei ulike kommunane i fylket er med tanke på ei negativ utvikling i folkehelsa. Folkehelsesårbarheit er ikkje det same som folkehelsetilstand. Vi ønskjer å måle kor høg risiko kommunane har for negativ utvikling i folkehelsa ikkje kor god eller dårleg folkehelse kommunane har i dag. Det at ein kommune kjem øvst på rangeringa, tyder ikkje at tilhøva i kommunen er perfekte, men at dei er betre enn dei andre kommunane i Hordaland. Sjølv om risikoindeksen viser at nokre kommunar er meir sårbare for negativ folkehelseutvikling enn andre, er det viktig å understreke at alle kommunane kan forbetre seg på dei områda som inngår i indeksen. Det viktigaste føremålet med risikoindeksen er å synleggjere på kva område kommunane bør sette inn tiltak. Kommunane kan både jobbe langsiktig for å endre dei strukturelle tilhøva som blir belyst i risikoindeksen, i tillegg til at dei kan sette inn snarlege tiltak for å bøte på dei negative effektane av dei strukturelle tilhøva. 4

15 Metodikken som indeksen er basert på er kompleks, og vert difor presentert i eit eige vedlegg (sjå metodevedlegg). I denne rapporten vert sjølve risikoindeksen presentert og det vert diskutert korleis kommunane i fylket plasserer seg på dei einskilde variablane som inngår i indeksen, samt på den samla indeksen. 5

16 Utval av variablar Utvalet av variablar som inngår i risikoindeksen er i første omgang gjort i samarbeid med Utviklingsseksjonen og sekretariatet for plangruppa for folkehelse i Hordaland fylkeskommune. Indeksen er bygd opp av variablar som kan påverke folkehelsa, difor er ikkje helsevariablar inkludert i indeksen. Dette er fordi målet med indeksen er å belyse risikoen for dårlegare framtidig folkehelse, ikkje å skildre den faktiske helsetilstanden i kommunane i dag. For å måle risikoen for negativ folkehelseutvikling, har vi definert del uføretrygda som eit mål på folkehelse. Uføretrygda er ei utsett gruppe psykososialt og materielt. Omfanget av uføretrygd er ein indikator på helsetilstanden i kommunen. Grupper som står utanfor arbeidsliv og skole har i gjennomsnitt dårlegare psykisk helse og mer usunne levevanar enn dei som er i arbeid. Dei siste ti åra har delen som får uføretrygd vore høgare i Noreg enn i andre OECD-land (fhi.no) I dag er det Øygarden som har den høgaste delen uføre av kommunane i Hordaland med ein del uføre på 11,4 %, etterfølgt av Modalen og Radøy med 9,7 %. Austrheim og Ullensvang er dei kommunane som i dag har lågast del uføre, med 6,4 %. Øygarden 11,4 Radøy 9,7 Modalen 9,7 Kvinnherad 9,4 Askøy 9,1 Sund 9 Kvam 9 Jondal 8,7 Osterøy 8,7 Meland 8,7 Fedje 8,6 Eidfjord 8,6 Sveio 8,6 Odda 8,5 Samnanger 8,5 Fitjar 8,3 Fjell 8,3 Vaksdal 8 Tysnes 8 Bergen 8 Etne 7,8 Lindås 7,8 Austevoll 7,8 Ulvik 7,7 Os 7,6 Bømlo 7,5 Stord 7,5 Granvin 7,3 Masfjorden 7 Fusa 6,8 Voss 6,6 Austrheim 6,4 Ullensvang 6,4 6

17 For å måle risikoen for framtidig dårleg folkehelse, har vi altså tatt utgangspunkt i variasjonen i graden av uføretrygda mellom alle norske kommunar, og sett etter variablar som har ein statistisk samanheng med graden uføretrygd. Vi reknar kommunar som kjem dårleg ut på desse variablane som sårbare for framtidig dårleg folkehelse. Dette er uavhengig av kva nivå dei i dag har på uføretrygda. Variablane i indeksen er kontrollert mot ei rekke andre moglege variablar som kan påverke folkehelsa. Det er gjort statistiske kjøringar som trinnvis «kastar ut» dei minst signifikante variablane, og etter desse køyringane, sit vi igjen med følgjande variablar i risikoindeksen 1 : Variabel Grunnskole Snittalder Eineforsørgjarar Definisjon Del innbyggjarar i alderen 30 til 39 år med grunnskole som høgste fullførte utdanningsnivå Snittalder i kommunane Del eineforsørgjarar (personar med utvida barnetrygd) under 45 av alle barnetrygdmottakarar per Del hushald med inntekt under 60 % av Låginntekt medianinntekt, berekna etter EU sin ekvivalensskala Folkevekst Folkevekst Sysselsette etter arbeidsstad i prosent Arbeidsplassdekning av sysselsette etter bustad Graden av uføretrygd i ein kommune har svært samansette årsakar. Desse handlar om samfunnsstrukturar, sjukdom og personlege tilhøve. Ein statistisk modell vil aldri kunne forklare alt. Vi er nøgd med å ha utarbeida ein modell som forklarar 57 % av variasjonen i graden av uføretrygd mellom kommunane. 1 For fullstendig oversikt over variablene som har det er kontrollert for i analysen og meir informasjon om variablane som inngår i indeksen, sjå metodevedlegg. 7

18 Variablane i indeksen er vidare vekta etter kor sterk samanheng det er mellom den einskilde variabelen og del uføretrygda 2 : Variabel Vekt Grunnskole som høgaste utdanning 26 % Snittalder 22 % Eineforsørgjarar 19 % Låginntekt 18 % Folkevekst 9 % Arbeidsplassdekning 7 % Vidare i utarbeidinga av indeksen er kommunane rangert etter sin score på dei ulike variablane. Den kommunen som scorar dårlegast på ein variabel får verdien 100 og den som scorar best får verdien 0. Deretter vert dei andre kommunane plassert på denne skalaen (0-100) med utgangspunkt i sin eigen score. Til slutt er variablane vekta, som det er gjort greie for ovanfor, og slått saman til ein samla indeks som rangerer kommunane i Hordaland etter risiko for negativ utvikling i folkehelsa. 2 For meir informasjon om utrekninga av vekter sjå metodevedlegg. 8

19 Gjennomgang av variablane i indeksen I det følgjande vert dei ulike variablane gjennomgått, og kommunane sine resultat på dei ulike indikatorane vert diskutert. Grunnskole som høgaste utdanning Øygarden 22,1 Sveio 19,2 Sund 18,3 Fedje 17,7 Osterøy 17,6 Fjell 17,5 Fitjar 16,1 Vaksdal 15,7 Radøy 15,2 Os 14,8 Bømlo 14,7 Austrheim 14,5 Granvin 14,4 Etne 13,9 Askøy 13,8 Kvinnherad 13,6 Stord 13,4 Voss 13,2 Meland 13,2 Tysnes 12,7 Odda 12,4 Lindås 12,1 Bergen 12 Austevoll 10,6 Eidfjord 10,5 Kvam 10,4 Fusa 10 Ullensvang 9,9 Ulvik 9,2 Jondal 8,7 Masfjorden 8,5 Samnanger 8,3 Modalen 7,2 Kjelde: khs.fhi.no Denne variabelen syner del innbyggjarar i alderen 30 til 39 år med grunnskole som høgste fullførte utdanningsnivå (2010). Den statistiske samanhengen mellom helse og utdanning er godt dokumentert (NOU 2009: 10). Låg utdanning aukar risikoen for uføretrygd. Grunnskole som høgaste fullførte utdanning er den variabelen som vert tillagt størst vekt etter den statistiske analysen av dei ulike variablane, og tel 25 % av den samla risikoindeksen. Øygarden er den kommunen i Hordaland som har den største delen innbyggjarar i aldersgruppa 30 til 39 år med grunnskole som høgaste fullførte utdanning. 22,1 % av 30 til 39- åringane i kommunen fell inn i denne kategorien. Øygarden får difor verdien 100 på indeksen på denne variabelen. På plassane bak Øygarden kjem Sveio (19,2 %) og Sund (18,3 %). I den andre enden av lista finn vi Modalen. Berre 7,2 % av innbyggjarane i Modalen i aldersgruppa år, har grunnskole som sin høgaste fullførte utdanning. Dette er lågast i fylket og Modalen får difor verdien 0 på indeksen på denne variabelen. Også Samnanger (8,3 %), Masfjorden (8,5 %) og Jondal (8,7 %) scorar godt på denne variabelen. På regionsnivå ser vi at kommunane i Vest generelt har høg del med låg utdanning, mens kommunane i Hardanger i stor grad har liten del personar med låg utdanning. (med unntak av Granvin). 9

20 Snittalder Fedje 45,1 Ulvik 44 Jondal 44 Tysnes 43,7 Odda 43,5 Granvin 43,4 Ullensvang 43,1 Masfjorden 43 Vaksdal 42,3 Eidfjord 42 Voss 41,6 Kvam 41,4 Samnanger 41,3 Fusa 41,1 Austrheim 40,9 Etne 40,7 Kvinnherad 40,3 Radøy 39,9 Osterøy 39,4 Modalen 39,1 Øygarden 38,7 Fitjar 38,5 Lindås 38,4 Bergen 38,3 Sveio 37,9 Austevoll 37,9 Bømlo 37,7 Stord 37,4 Sund 37 Os 36,7 Askøy 36,1 Meland 36,1 Fjell 35,5 Denne variabelen viser den gjennomsnittlege alderen i kommunane i fylket per Høg snittalder kan gje kommunane ei rekkje folkehelseutfordringar i framtida. Mellom anna aukar risikoen for uføretrygd med auka alder. Snittalder tel 22 % i den samla risikoindeksen. Fedje er den kommunen i Hordaland som har den høgaste snittalderen, med 45,1 år i Bak Fedje følgjer Ulvik og Jondal som begge har ein snittalder på 44 år. Den lågaste snittalderen i Hordaland finn vi i Fjell kommune, med 35,5 år. Deretter følgjer Askøy og Meland, med ein snittalder på 36,1. I motsetnad til grunnskolevariabelen, der Hardanger samla sett kom relativt bra ut, er Hardanger den regionen som til saman har dei største utfordringane knytt til ein høg snittalder i befolkninga. På den andre sida ser vi at kommunane i region Vest samla sett har låg snittalder. Kjelde: ssb.no 10

21 Eineforsørgjarar Odda 20,8 Øygarden 19,3 Masfjorden 19 Bergen 18,9 Vaksdal 18,6 Fjell 18,5 Sund 17,7 Stord 17,3 Meland 17 Os 16,9 Austrheim 16,7 Jondal 16,7 Lindås 16,5 Fitjar 16,2 Kvinnherad 15,9 Askøy 15,8 Fedje 15,2 Granvin 14,9 Voss 14,9 Osterøy 14,5 Bømlo 14,5 Modalen 14,5 Tysnes 14,1 Ullensvang 13,7 Eidfjord 13,6 Radøy 13,4 Etne 13 Kvam 12,9 Sveio 12,8 Samnanger 12,6 Ulvik 12,4 Austevoll 11,5 Fusa 10,9 Kjelde: khs.fhi.no Variabelen viser del eineforsørgjarar (personar med utvida barnetrygd) under 45 år av alle barnetrygdmottakarar i denne aldersgruppa ( ). Analysar viser at eineforsørgjarar oftare har lågare inntekt enn hushald med fleire vaksne medlemmar. Tap av forsørgjar gjennom skilsmisse eller død fører for mange til økonomiske problem. (fhi.no). Høg del eineforsørgarar aukar risikoen for negativ folkehelseutvikling i kommunen. Delen eienforsørgjarar tel 19 % av den samla risikoindeksen. Det er Odda som har flest eineforsørgjarar i Hordaland, med 20,8 %. Men også Øygarden (19,3 %), Masfjorden (19 %), Bergen (18,9 %), Vaksdal (18,6 %) og Fjell (18,5 %) scorar høgt på denne variabelen. Fusa er den kommunen i fylket som har den lågaste delen eineforsørgjarar med 10,9 %, etterfølgd av Austevoll (11,5 %). På regionsnivå ser vi den same tendensen som for låg utdanning. Samla sett kjem kommunane i Vest dårleg ut med tanke på tal eineforsørgarar, mens kommunane i Hardanger (denne gangen med unntak av Odda og Jondal) har låge delar eineforsørgarar. 11

22 Låginntekt Ulvik 12,5 Modalen 11,4 Tysnes 10,6 Jondal 9,9 Bergen 9,8 Eidfjord 9,6 Vaksdal 9,2 Voss 9,1 Ullensvang 9,1 Fusa 9,1 Granvin 8,8 Odda 8,7 Osterøy 8,7 Radøy 8,7 Etne 8,6 Sveio 8,2 Sund 8,1 Samnanger 8,1 Kvam 8 Fedje 7,9 Kvinnherad 7,9 Bømlo 7,9 Fitjar 7,3 Os 7,1 Øygarden 7 Lindås 7 Masfjorden 6,9 Stord 6,9 Austrheim 6,8 Askøy 6,7 Fjell 6,6 Austevoll 6,6 Meland 6,4 Kjelde: khs.fhi.no Variabelen viser del hushald i kommunane med inntekt under 60 % av medianinntekt ( ). Inntekt og økonomi er grunnleggjande påverknadsfaktorar for helse, og forsking syner at det er ein samanheng mellom inntektsnivå og helsetilstand. Låg inntekt aukar sjansen for dårleg sjølvopplevd helse, sjukdom og for tidleg død (fhi.no). Låg inntekt aukar også risikoen for uføretrygd, og variabelen tel 18 % av den samla risikoindeksen. Den kommunen som har størst del innbyggjarar med låginntekt er Ulvik, med 12,5 %. Også Modalen (11,4 %) og Tysnes (10,6 %) har høge delar med låginntekt. Meland er den kommunen som har den lågaste delen med låginntekt, med 6,4 %. Også Austevoll og Fjell (6,6 %) har få innbyggjarar med låg inntekt. I tillegg til Meland er det også fleire av dei andre kommunane i Nordhordland som har ein liten del av befolkninga i låginntektsgruppa. Dette gjeld Austrheim, Masfjorden og Lindås og til dels Fedje. Radøy er den kommunen i Nordhordland som har den høgaste delen med låginntekt. 12

23 Folkevekst Fedje -3 Granvin -2,5 Ulvik -1,5 Odda -1,4 Tysnes -0,5 Fusa -0,3 Eidfjord -0,1 Fitjar 0,4 Voss 0,5 Vaksdal 0,8 Ullensvang 1 Kvinnherad 1 Osterøy 1,3 Jondal 1,4 Austrheim 1,4 Samnanger 1,8 Kvam 1,9 Bømlo 2 Etne 2,1 Stord 2,2 Radøy 2,6 Lindås 2,7 Bergen 2,8 Masfjorden 2,9 Øygarden 3,6 Fjell 4,1 Sveio 4,6 Austevoll 4,8 Askøy 4,9 Sund 5,4 Meland 6,1 Os 6,2 Modalen 7,6 Variabelen viser folketalsutviklinga i kommunane i prosent mellom 2010 og Dårleg folketalsutvikling aukar risikoen for dårlegare folkehelse. Befolkningsvekst tel 9 % i den samla risikoindeksen. Fedje har hatt den dårlegaste utviklinga i befolkningsvekst i fylket, med ein nedgang i folketalet på 3 % i perioden. I tillegg til Fedje er det kommunar i Hardanger: Granvin (-2,5 %), Ulvik (-1,5 %) og Odda (-1,4 %), som har den dårlegaste folketalsutviklinga. Modalen har hatt den største relative befolkningsveksten i perioden, med ein folketalsauke på heile 7,6 %. Generelt er det, i tillegg til Modalen, kommunar som ligg tett på Bergen som har hatt den største veksten i folketalet: Os (6,2 %), Meland (6,1 %) og Sund (5,4 %). Kjelde: ssb.no 13

24 Arbeidsplassdekning Samnanger 48 Sund 50 Sveio 51 Askøy 53 Meland 58 Radøy 62 Os 62 Øygarden 64 Masfjorden 65 Osterøy 68 Granvin 72 Vaksdal 75 Austrheim 77 Eidfjord 77 Tysnes 79 Jondal 79 Fitjar 80 Ullensvang 81 Etne 82 Ulvik 83 Bømlo 84 Kvam 90 Kvinnherad 91 Fjell 92 Voss 93 Fusa 93 Lindås 93 Fedje 98 Stord 100 Austevoll 103 Odda 106 Bergen 114 Modalen 126 Kjelde: ssb.no Variabelen viser arbeidsplassdekninga i kommunane (veke 47, 2011). Arbeidsplassdekning viser kor stor del av arbeidsstyrken i kvar kommune det teoretisk sett er sysselsetting for i eigen arbeidsmarknad. Kommunar som scorar under 100 på denne variabelen har altså færre arbeidsplassar enn arbeidstakarar. Ulike variablar knytt til arbeidsmarknaden har vore testa i konstruksjonen av indeksen, men arbeidsplassdekning var den einaste av desse som var signifikant i den endelege modellen. Låg arbeidsplassdekning aukar risikoen for auka grad av uføretrygd. Dette har mellom anna samanheng med tilgangen til alternativt arbeid ved til dømes jobbskifte eller omskolering. Låg arbeidsplassdekning seier også noko om at ein kan bli tvungen til å pendle, noko som igjen kan vere ei ekstra utfordring for familiar med få ressursar. Arbeidsplassdekning tel 7 % av den samla risikoindeksen. Den høgaste arbeidsplassdekninga i fylket finn vi i Modalen, med ein score på 126 %. Det er fire kommunar i fylket som har ein arbeidsplassdekning på over 100 %. Etter Modalen følgjer Bergen med 114 %, Odda med 106 % og Austevoll med 103 %. Den lågaste arbeidsplassdekninga finn vi Samnanger med 48 %. Også Sund (50 %), Sveio (51 %), Askøy (53 %) og Meland (58 %) har låg arbeidsplassdekning. 14

25 Samla risikoindeks for folkehelse Tabellen under viser kommunane sine indeksverdiar på dei ulike variablane, samt plasseringa på den samla risikoindeksen. Grunnskole Snittalder Låginntekt Folkevekst Eineforsørgarar Arbeidsplassdekning Vekt 26 % 22 % 19 % 18 % 9 % 7 % Risikoindeks Fedje Vaksdal Odda Øygarden Granvin Tysnes Ulvik Jondal Osterøy Sund Voss Austrheim Eidfjord Masfjorden Radøy Fitjar Bergen Ullensvang Kvinnherad Sveio Etne Fjell Bømlo Os Kvam Stord Samnanger Fusa Lindås Askøy Meland Modalen Austevoll

26 Den samla risikoindeksen viser at av kommunane i Hordaland er det Fedje som har størst risiko for framtidig dårlegare folkehelse. Det er særleg høg snittalder og negativ folkevekst, og til dels stor del med grunnskole som høgaste utdanning, som gjer at Fedje er den kommunen med høgast risiko. Rett bak Fedje følgjer Vaksdal. Vaksdal scorar generelt ganske dårleg på dei fleste variablane, men har relativt få innbyggjarar med låg inntekt. Odda har den tredje høgaste risikoen for negativ utvikling i folkehelsa. Odda er som tidlegare vist den kommunen med høgast del eineforsørgarar. I tillegg har kommunen ein relativt høg snittalder og dårleg folketalsutvikling. På den positive sida er delen med grunnskole som høgaste utdanning relativt låg, og låg inntekt relativt låg. Øygarden er den kommunen i fylket med størst del med grunnskole som høgaste utdanning. I tillegg har kommunen ein høg del eineforsørgarar. På den andre sida har kommunen få innbyggjarar med låg inntekt. Granvin er den femte mest sårbare kommunen i fylket. Granvin sine største utfordringar er knytt til høg snittalder og låg folkevekst. Tysnes har ein høg snittalder, dårleg folkevekst og relativt høg del med låg inntekt samanlikna med dei andre kommunane i fylket. På den positive sida har kommunen ganske låg del eineforsørgarar og låg del med grunnskole som høgaste utdanning. Ulvik er den kommunen i fylket som har den største delen med låg inntekt. Snittalderen i kommunen er også høg og folkeveksten er dårleg. På den andre sida har kommunen låg del med grunnskole som høgaste fullførte utdanning og få eineforsørgarar. Jondal sin største utfordring knytt til framtidig dårleg folkehelse er høg snittalder. Kommunen har på den andre sida låg del med grunnskole som høgaste fullførte utdanning. Den variabelen Osterøy scorar dårlegast på er arbeidsplassdekning, men kommunen har også utfordringar knytt til delen med låg utdanning. 16

27 Sund har dårleg arbeidsplassdekning og noko høg del med grunnskole som høgaste utdanning. Det som er positivt for kommunen er relativt låg snittalder og god folkevekst. Voss sine største utfordringar knytt til folkehelserisiko er relativt høg snittalder og noko svak folketalsutvikling. Austrheim har ein ganske høg snittalder, relativt stor del eineforsørgjarar, noko låg folkevekst og dårleg arbeidsplassdekning. På den andre sida har kommunen få innbyggjarar med låg inntekt. Eidfjord har utfordringar knytt til folkevekst og snittalder På den positive sida, har kommunen låg del innbyggjarar med låg utdanning og ganske låg del eineforsørgarar. Masfjorden har mange eineforsørgarar og høg snittalder. På den andre sida har kommunen låg del med grunnskole som høgaste fullførte utdanning og få innbyggjarar med låg inntekt. Radøy har relativt dårleg arbeidsplassdekning. Dette er den variabelen som tel minst i den samla risikoindeksen. På den positive sida har kommunen relativt få eineforsørgarar. Fitjar har fleire utfordringar knytt til folkehelsa. Kommunen sin dårlegaste score på risikoindeksen er på folkevekst. På den andre sida har kommunen relativt få innbyggjarar i låginntektsgruppa. Bergen plasserer seg på 17. plass på risikoindeksen. Det som i størst grad gjer at plasseringa ikkje er betre, er at kommunen har ein stor del eineforsørgarar. Bergen har ein svært god arbeidsplassdekning. Ullensvang sin største utfordring er knytt til høg snittalder. Kommunen har relativt få med grunnskole som høgaste fullførte utdanning og relativ få eineforsørgarar. Kvinnherad ligg «midt på treet» på ei rekkje av variablane i risikoindeksen. Den største utfordringa er ein noko svak folkevekst. På den andre sida har kommunen relativt få innbyggjarar i låginntektsgruppa. 17

28 Sveio sin største utfordring er at dei har ein høg del med grunnskole som høgaste fullførte utdanning. Kommunen har også låg arbeidsplassdekning. På dei andre variablane i indeksen gjer kommunen det ganske bra, mellom anna har kommunen relativt låg del eineforsørgarar. Etne gjer det middels godt på dei fleste måla i risikoindeksen. Kommunen har relativt låg del eineforsørgarar. Fjell har den lågaste snittalderen i fylket og er tredje best på låginntekt. Dei største utfordringane til Fjell er knytt til delen med grunnskole som høgaste utdanning og del eineforsørgarar. Bømlo scorar middels godt på dei fleste variablane. Kommunen har relativt låg snittalder og få innbyggjarar med låg inntekt. Os ligg på 10. plass på indeksen. Kommunen sine største utfordingar er knytt til del eineforsørgarar og arbeidsplassdekning. På den andre sida har kommunen relativt låg snittalder, få i låginntekstgruppa og god folkevekst. Kvam har ein relativt høg snittalder. På den andre sida har kommunen låg del med grunnskole som høgaste fullførte utdanning, få eineforsørgarar og ganske liten del med låg inntekt. Stord sin største utfordring er ein relativt høg del eineforsørgarar. På den andre sida har kommunen få innbyggjarar med låg inntekt. Samnanger har den dårlegaste arbeidsplassdekninga i fylket. Kommunen har også utfordringar knytt til snittalder. På den positive sida har Samnanger få innbyggjarar med grunnskole som høgaste utdanning, få eineforsørgarar og relativt få i låginntektsgruppa. Fusa er den kommunen i fylket som har færrast eineforsørgarar. Kommunen har også relativt liten del med grunnskole som høgaste fullførte utdanning. Kommunen sine største utfordringar er knytt til folkevekst og snittalder. Lindås har den femte beste plasseringa på risikoindeksen. Kommunen scorar relativt godt på fleire av variablane, t.d. har kommunen få innbyggjarar med låg inntekt. Kommunen har ein nokså stor del eineforsørgarar. 18

29 Askøy har låg snittalder og få innbyggarar med låg inntekt. Kommunen har låg arbeidsplassdekning, men denne variabelen tel minst i den samla risikoindeksen. Meland sin profil i indeksen er svært lik på Askøy. Også Meland har låg snittalder, og best i fylket på låginntekt. I likskap med Askøy har Meland låg arbeidsplassdekning. Modalen kjem på andreplass på risikoindeksen og er best i fylket på tre av seks variablar: Grunnskole, folkevekt og arbeidsplassdekning. På den andre sida har kommunen ein stor del innbyggjarar med låg inntekt. Austevoll er den kommunen som har den lågaste risikoen for negativ folkehelsutvikling. Kommunen gjer det jamt over godt på alle områda i indeksen, men særleg gjer kommunen det godt fordi den har låg del eineforsørgjarar og få med låg inntekt. 19

30 Metodevedlegg Tabell 1: Moglege risikofaktorar for folkehelse V- nr Variabel 1 Grunnskole 2 3 Del innbyggjarar i alderen 30 til 39 år med grunnskole som høgste fullførte utdanningsnivå Gjennomsnittsalder Eineforsørgjarar 4 Låginntekt Definisjon Måleperiode for indekskonstruksjon Måleperiode i indeks Mål Kjelde Vekt (nytta i indeks) % SSB via khs.fhi.no 26 % Snittalder i kommunane Snittalder 5 Folkevekst Folkevekst % 6 Del eineforsørgjarar (personar med utvida barnetrygd) under 45 av alle barnetrygdmottakarar per Del hushald med inntekt under 60 % av medianinntekt, berekna etter EU ekvivalensskala Arbeidsplassdekning 7 Tal næringar 8 Nye bustader 9 Del eldre 10 Arbeidsløyse 11 Mobilitet 12 Reisetid 13 Arbeidsmarknadintegrasjon Avhengig variabel Uføretrygd Sysselsette etter arbeidsstad i prosent av sysselsette etter bustad Tal næringar med sysselsette etter SN2007 Del bustader bygd i 2001 eller seinare Tal innbyggjarar over 65 år per innbyggjar mellom 30 og 49 Registrert heilt arbeidslause, årsgjennomsnitt Sum av innflyttarar og utflyttarar i prosent av busette Basert på SSB standard for sentralitet, der S01 er minst sentrale og lengst køyretid til landsdelssenter og S33 er landsdelssenter Sum av innpendling i % arbeidsplassar og utpendling i % sysselsette Definisjon Uføretrygda i prosent av innbyggjarar mellom 18 og 66 år Berekna på bakgrunn av SSB tab % %, gj.snitt NAV via khs.fhi.no 19 % % SSB via khs.fhi.no 18 % Veke 47, 2010 Veke 47, 2011 % Berekna på bakgrunn av SSB tab Berekna på bakgrunn av SSB tab Sum SSB tab % SSB tab Brøkdel Berekna på bakgrunn av SSB tab %, gj.snitt SSB tab %, gj.snitt SSB tab Omkoda, så S01, 11 og 21 = 4; S02, 12, 22 = 3; S31 = 2; S32 = 1; S33 = 0 www4.ssb.no/stabas Gj.snitt SSB tab Måleperiode for indekskonstruksjon Mål Kjelde %, gj.snitt SSB via khs.fhi.no 9 % 7 % Folkehelsesårbarheit er ikkje det same som folkehelsetilstand. Vi ønskjer å måle kor høg risiko kommunane har for låg folkehelse ikkje kor god eller dårleg folkehelse kommunane har i dag. For å måle dette, har vi tatt utgangspunkt i variasjon i grad av uføretrygd mellom alle norske kommunar, og sett etter variablar som samvarierer med graden av uføretrygd. Vi reknar kommunar som kjem dårleg ut på variablar som samvarierer med graden av uføretrygd som sårbare uavhengig av kva nivå dei i dag har på uføretrygda. Variablane er kontrollert mot andre moglege påvirkningsvariablar, og vekta etter kor mykje forklaringskraft dei har i ein samla modell for uføretrygd. 20

31 Dette vedlegget gjer greie for korleis indeksen er konstruert. Datasett Tabell 1 viser heile settet med moglege risikofaktorar for folkehelse som vi har valt ut i samarbeid med sekretariatet for plangruppa for folkehelse. Tabellen viser kva variablar vi har valt å byggje indeksen på. Nedst står uføretrygd som avhengig variabel. Dette er den variabelen dei andre variablane blir målt mot. Vi har med andre ord operasjonalisert «folkehelse» til å bli målt i form av graden av uføretrygd, og kor mykje dei uavhengige variablane påverkar uføretrygd er testa gjennom multippel regresjonsanalyse der effektane av kvar variabel er kontrollert for kva påverknad dei andre variablane òg har på uføretrygd. Dette er indekskonstruksjonen vår, og er skildra under. Kolonnen «Måleperiode for indekskonstruksjon» viser kva tidspunkt dataa er frå, mens kolonnen «Måleperiode i indeks» viser kva tidspunkt vi har nytta i sjølve risikoindeksen for folkehelse i Hordaland. Dette blir òg skildra i detalj under. Kolonnen «Mål» viser korleis dataa er registrert, og kolonnen «Kjelde» er sjølvforklarande. Kolonnen heilt til høgre viser kva vekt som er brukt i risikoindeksen. Denne vekta er resultat av indekskonstruksjonen, og variablar som ikkje har ei vekt (eller oppgjeve måleperiode i indeks), er ikkje nytta i den endelege risikoindeksen. Indekskonstruksjon Avhengig variabel Vi har valt å operasjonalisere folkehelse til å bli målt ved grad av uføretrygd. Vi kunne valt andre mål på folkehelse, eller vi kunne valt eit meir samansett mål. Til dømes kan ein argumentere for at den yttarste konsekvensen av dårleg folkehelse er tidleg død og at vi derfor burde målt folkehelse ved dødelegheit (for kvinner menn har høgare risikoåtferd). Eit problem er at det tilgjengelege målet vi har på dødelegheit er eit glidande gjennomsnitt frå 2000 til Dette er gamle data målt over ein så lang periode at vi vil få problem med kronologien (og kausaliteten) i modellen vår. Vi kunne òg nytta sjukefråvær som avhengig variabel, men dette ser vi som noko som med stor risiko kan lede mot uføretrygd, så vi ser uføretrygd som eit meir ultimativt mål på folkehelse enn sjukefråvær. Uavhengige variablar Sjukefråvær kunne vore ein uavhengig variabel i modellen vår, men vi ser dette som ein så openbar risikofaktor for dårleg folkehelse at kommunane uansett må halde eit vakent auge med utviklinga i sjukefråværet. Indeksen er bygd opp av variablar som kan påverke folkehelsa, derfor er ikkje sjukefråvær eller andre helsevariablar inkludert i indeksen. Dette er fordi målet med indeksen er å belyse risikoen for dårlegare framtidig folkehelse, ikkje å skildre den faktiske helsetilstanden til kommunane i dag. Dessutan kan helsevariablar og uføretrygd ha mange av dei same bakanforliggjande årsakene, så vi risikerer å forpurre modellen vår ved å inkludere helsevariablar i indeksen. Det kan vere andre variablar som kunne ha vore med i modellen, og modellen har «berre» 57 % forklaringskraft. Det betyr at det er 43 % av variasjonen i uføretrygd mellom kommunane som har andre forklaringar enn det modellen kan gi. Om ein saknar variablar i indeksen, skal ein vere obs på at vi må skilje mellom variablar som kan tenkast å ha ein direkte påverknad på folkehelsa, og variablar som 21

32 kan moderere effekten av dei grunnleggjande faktorane. Til dømes kan ein spørje om variablar som måler frivillig innsats eller sosial kapital burde vore med, men dette meiner vi er tiltak kommunane kan rette inn for å moderere den risiko kommunen har for dårleg folkehelse som følgje av meir grunnleggjande faktorar som lågt utdanningsnivå: det vil vere dyrt og vanskeleg for kommunen å gi tilbod om vaksenopplæring til dei innbyggjarane som ikkje har fullført vidaregåande, men den kan kome med andre tiltak som bøter på eit lågt utdanningsnivå. Dette er eit av poenga med risikoindeksen for folkehelse: vi vil vise kva kommunar som ligg i fare for ei negativ utvikling i folkehelsa, og som bør ha tiltak for å hindre at risikofaktorane faktisk utløyser dårleg folkehelse. Regresjonsanalyse Vektutrekninga er gjort ved først å kjøre robuste regresjonar på heile datasettet for alle kommunane i landet med stegvis bortfall av minst signifikante variabel, repetert inntil samtlege variablar har eit signifikansnivå tilnærma 90 % eller betre. 90 % er brukt for å ikkje få for svake vektar i indeksen (av erfaring veit vi at p < 90 % gir variablar med vekt under 5 %) og for å unngå ubetydelege variablar som kan påverke andre variablar av betyding. Robust regresjon er kjørt for å ha kontroll med ekstremt avvikande observasjonar i datasettet. Resultatet av modellreduksjonen er at variabel nummer 13 til 8 forsvinn ut steg for steg (høgast nummer først). Deretter er OLS-regresjon 3 kjørt for å kunne identifisere dei ekstremt avvikande observasjonane og fjerne dei mest ekstreme. Resultatet av dette er at kommune nummer 1854 og 1857 er teken ut av modellen. Ny OLS-regresjon er kjørt inntil samtlege variablar på ny har eit signifikansnivå på 90 % eller betre. Resultatet av denne modellreduksjonen er at variabel nummer 7 òg forsvinn ut. Seks variablar står no att, der det lågaste signifikansnivået er 96,6 % ved OLS og 97,6 % ved robust regresjon. 3 OLS står for Ordinary Least Squares. Dette er den vanlegaste statistiske metoden for å finne den likninga der estimerte verdiar i sum har minst avvik frå faktiske verdiar. 22

33 Tabell 2: Endeleg regresjonsanalyse (OLS) Source SS df MS Number of obs = 428 F( 6, 421) = 94,84 Model 2532, , Prob > F = 0,0000 Residual 1873, , R-squared = 0,5748 Adj R-squared = 0,5687 Total 4405, , Root MSE = 2,1095 uføretrygd Coef. Std. Err. t P> t Beta grunnskole 0,209 0,027 7,64 0,000 0,302 snittalder 0,329 0,071 4,66 0,000 0,255 eineforsør~r 0,158 0,027 5,90 0,000 0,220 låginntekt 0,299 0,058 5,14 0,000 0,218 folkevekst -0,095 0,044-2,13 0,034-0,104 arbeidspla~g -0,015 0,006-2,54 0,011-0,086 _cons -10,171 2,821-3,61 0,000. Den endelege OLS-modellen er vist i tabell 2. Modellen med seks variablar forklarar samla 57 % av variasjonen i uføretrygd mellom kommunane. Mot dette står eit tilnærma uendeleg tal variablar som forklarar 43 % av variasjonen i uføretrygd. Den endelege OLS-regresjonen reknar ut standardiserte effektar, kalla betaverdiar. Ein betaverdi på til dømes -0,104 (for folkevekst) betyr at om folkeveksten aukar med eitt standardavvik (eitt gjennomsnittleg avvik frå gjennomsnittet), vil graden av uføretrygd bli redusert med 0,1 standardavvik, gitt at alle andre variablar blir halde uendra. Eit standardavvik for folkevekst er 3,5 prosentpoeng og eit standardavvik for uføretrygd er 3,2 prosentpoeng. I praksis betyr dette at om folkeveksten aukar med 3,5 prosentpoeng, vil graden av uføretrygd bli redusert med 0,32 prosentpoeng. I dette høvet er den ustandardiserte effekten temmeleg lik: den ustandardiserte effekten av folkevekst er -0,095, som betyr at om ei aukar folkeveksten med eitt prosentpoeng, vil uføregraden bli redusert med 0,095 prosentpoeng. Tabell 3: Gjennomsnitt, standardavvik, minimums- og maksimumsverdiar (N=428) Variabel Gjennomsnitt Standardavvik Minimum Maksimum Uføretrygd 11,1 % 3,2 pp 4,0 % 20,7 % Grunnskole 16,4 % 4,7 pp 5,3 % 40,0 % Snittalder 40,9 år 2,5 år 33,9 år 48,3 år Eineforsørgarar 18,0 % 4,5 pp 6,0 % 33,5 % Låginntekt 9, 9 % 2,3 pp 5,1 % 17,9 % Folkevekst 1,3 % 3,5 pp -10,5 % 14,4 % Arbeidsplassdekning 84,9 % 18 pp 31,2 % 145,1 % 23

34 Vektutrekning Som standardiserte effektar er betaverdiane eit mål på kor mykje dei einskilde variablane betyr for variasjonen i uføregraden kontrollert for kvarandre. Vi nyttar derfor betaverdiane som grunnlag for å rekne ut kva vekt dei einskilde variablane skal ha i risikoindeksen for folkehelse. Kvar variabel sin absolutte betaverdi er delt på summen av alle absolutte betaverdiar, og kvotienten angir kva vekt variabelen skal ha i risikoindeksen. Formelen for dette (for variabel v i eitt sett V- variablar) er: Til dømes er vekta for grunnskole = = =.255 Grunnskole blir med andre ord vekta 25,5 % i indeksen. Vi rundar dette av til 26 %. Vektene for dei andre variablane er vist i tabell 1. Stresstesting For å teste robustheita til modellen, har vi «stresstesta» den ved å leggje inn «støy» i dataa. Dette er gjort ved at vi (for dei variablane der data var tilgjengeleg) har lagt inn data som kjem etter den avhengige variabelen i tid. Ved å føresette at dataa berre endrar seg litt over tid har vi på denne måten bygd inn støy i modellen ved å forkludre kronologien i modellen og nytte data som liknar på dei korrekte uavhengige variablane. På denne måten reduserte vi modellens forklaringskraft frå 57 % til 42 %. Variablar som overlevde denne stresstestinga var grunnskole, eineforsørgjarar og låginntektshushald. Folkevekst blei i denne testinga erstatta av mobilitet, mens arbeidsplassdekning blei erstatta av tal næringar. Vi ser desse variablane som substituerbare, og ser det som eit teikn på modellen sin robustheit. Gjennomsnittsalder falt derimot ut, og arbeidsløyse kom inn. Desse er ikkje substituerbare, så snittalder er ikkje ein robust variabel, men den har sterk vekt i modellen, så vi har valt å halde på snittalder i modellen. Arbeidsløyse om vi inkluderte denne i staden ville berre fått ein vekt på 1 %, så den fell under kravet vi har sett til 5 % tyngde. Bivariate samanhengar Ein alternativ måte å konstruere indeksen på ville vore å basere vektene på dei direkte (bivariate) samanhengane mellom kvar uavhengig variabel og uføretrygd. Vi kunne da ha teke ut ei korrelasjonsmatrise, og rekna vektene deretter. Problemet med dette ville vere at vi ikkje har kontroll på kva samanheng det er mellom dei uavhengige variablane, og korleis desse saman påverkar graden av uføretrygd. Ved multippel regresjon får vi handtert dette. 24

35 Multippel regresjon er derimot ikkje eigna til visuell framstilling av samanhengane, og logikken bak indekskonstruksjonen kan vere vanskeleg å gripe om ein ikkje kan sjå kva vi tenker. Vi vil derfor vise visuelt dei bivariate samanhengane mellom uføretrygd og dei seks variablane som inngår i risikoindeksen. Vi startar med samanhengen mellom uføretrygd og del åringar med grunnskole som høgste fullførte utdanningsnivå. Figur 1 viser samanhengen mellom utdanning og uføretrygd (utan kontroll for dei andre variablane). Hordalandskommunane er markert i raudt (sjå note under figur 1). Langt til venstre på den horisontale aksen er det få eller ingen kommunar med høg uføregrad. Kommunane som ligg her har i vår modell derfor liten risiko for å få eit høgare uførenivå som følgje av utdanningsnivået. Langt til høgre på den vertikale aksen er det derimot mange kommunar med høg uføregrad. Hordalandskommunar som ligg her, har derfor høg risiko for å få enda høgare uføregrad. Isolert sett kan vi seie at desse hordalandskommunane er godt stilt samanlikna med andre kommunar i landet, men desse kommunane har likevel i vår model høg risiko for å få eit høgare uførenivå som følgje av utdanningsnivået. Kommunar til høgre i figuren må jobbe hardare for å unngå høg uføregrad enn kommunar til venstre i figuren. Desse er altså i faresonen, og vil få høg risikoscore i vår indeks. Regresjonslikninga betyr at ein kommune med 0 % med grunnskole som høgste fullførte utdanning kan vente seg ein uføregrad på 4,6 %, og at uføregraden er venta å auke med 0,4 prosentpoeng for kvart prosentpoeng auke i grunnskoledelen. S.E. viser standardfeilen til Grad av uføretrygd (18-66 år) Del år med grunnskole som høgste fullførte utdanning Figur 1: Utdanning Figuren viser den bivariate samanhengen mellom variablane grunnskole og uføretrygd. Dei blå sirklane indikerer kommunane i Noreg, etter folketal, dei raude prikkane indikerer kommunane i Hordaland, og dei gule prikkane indikerer dei to kommunane som er ekskludert i modellkøyringa. Den grøne linja indikerer den bivariate regresjonslinja mellom grunnskole og uføretrygd, eksklusive dei to ekstremavvika. Linja følgjer regresjonslikninga Y = 4,62 + 0,39X (S.E. = 0,03) R 2 = 0,32. 25

36 Grad av uføretrygd (18-66 år) Gjennomsnittsalder Figur 2: Snittalder Figuren viser den bivariate samanhengen mellom variablane gjennomsnittsalder og uføre-trygd. Sjå noe under figur 1 for figurforklaring. Y = -18,2 + 0,72X (S.E. = 0,05) R 2 = 0,31. Grad av uføretrygd (18-66 år) Del eineforsørgjarar under 45 år Figur 3: Eineforsørgjarar Figuren viser den bivariate samanhengen mellom variablane eineforsørgjarar og uføre-trygd. Sjå noe under figur 1 for figurforklaring. Y = 5,65 + 0,30X (S.E. = 0,03) R 2 = 0,18. 26

37 Grad av uføretrygd (18-66 år) Del hushald med inntekt under 60 % av medianinntekt Figur 4: Låginntekt Figuren viser den bivariate samanhengen mellom variablane låginntekt og uføretrygd. Sjå noe under figur 1 for figurforklaring. Y = 4,07 + 0,71X (S.E. = 0,06) R 2 = 0,27. stigningstalet, og så lenge denne er under halvparten av stigningstalet, er dette signifikant. R 2 er eit mål på kor stor del av variasjonen i den avhengige variabelen som blir forklart av regresjonslikninga. Målet går frå 0 til 1. 0,32 betyr at 32 % av variasjonen i uføretrygd kan bli forklart av variasjonen i kor mange innbyggjarar som berre har grunnskoleutdanning. Vi repeterer ikkje denne type kommentar for dei andre variablane. Figuren for gjennomsnittsalder (figur 2) viser kvifor vi har inkludert denne variabelen. Ein skulle tru at modellen til ein viss grad blir tautologisk når denne variabelen blir inkludert, fordi det kan verke rimeleg å vente seg at graden av uføretrygd blir høgare dess høgare snittalder på befolkninga. Dette er tilfellet for Noreg samla, men ikkje for Hordaland: med unntak av sju kommunar har hordalandskommunane lågare grad av uføretrygd enn det snittalderen skulle tilseie. Dette er i seg sjølv særs positivt, men figur 2 illustrerer med tydelegheit kor stor risiko kommunane til høgre i figuren har for å få høgare grad av uføretrygd når dei blir samanlikna med andre kommunar i landet, og kor låg sjanse dei har for å få lågare grad av uføretrygd. Figur 3 viser større spreiing enn dei to førre figurane. Dette resulterer i ein lågare forklaringskraft. Mønsteret i dataa og logikken bak vår risikoindeks er framleis synleg: høg del eineforsørgjarar gir høgare risiko for høg uføregrad enn låg del eienforsørgjarar. Figur 4 viser samanhengen mellom del låginntektshushald og uføretrygd. Høg del av hushalda med låg inntekt gir fare for høg grad av uføretrygd. Her er sjølvsagt fare for sirkelslutning, da uføretrygd er 27

38 låg inntekt, og mange personar på uføretrygd vil gi mange hushald med låg inntekt. Samanhengen er likevel ikkje sterk: låginntekt forklarar berre 27 % av variasjonen i uføretrygd (og vice versa). Figur 5 viser samanhengen mellom folkevekst og uføretrygd. Graden av uføretrygd går tydeleg ned dess høgare folkeveksten er, og traktforma på figuren (med unntak av den eine kommunen oppe til høgre) illustrerer godt kor lite risiko kommunar med høg folkevekst har for å ha høg grad av uføretrygd, og kor stor risiko som ligg i folketalsreduksjon. Dette kan ha samanheng med andre faktorar, som arbeidsmarknad og aldersstruktur, men dette blir kontrollert for i den multiple regresjonsanalysen. Figur 6 viser (den manglande) bivariate samanhengen mellom arbeidsplassdekning og uføretrygd. Figuren har eit mønster, men dette mønsteret er ikkje fanga i ei lineær bivariat regresjon: Kommunar som ligg tett på store byar vil ha høg utpendling, og dermed låg arbeidsplassdekning. Mønsteret i figuren viser at det er dei kommunane med arbeidsplassdekning rundt 80 som er dei med samanliknbar høgast risiko for høg grad av uføretrygd, mens innbyggjarar i typiske pendlarkommunar som Askøy og Os har god tilgang på ein stor arbeidsmarknad rett over kommunegrensa. Vi meiner likevel at det er riktig å modellere arbeidsplassdekning lineært, fordi pendling er ei utfordring, og kanskje spesielt for familiar med få ressursar: pendling tek tid og har kostnader knytt til transport, og krev fleksibilitet rundt familie, skole/barnehage, transport og arbeidstid. I tillegg er andre høve knytt til arbeidsmarknaden og pendling inkludert i den opphavlege modellen, der variablar som reisetid, arbeidsløyse, arbeidsmarknadsintegrasjon, tal næringar og mobilitet er inkludert. Desse blir kontrollert for og sortert ut i den stegvise regresjonsanalysen, og ein lineær effekt av arbeidsplassdekning står att: dess høgare arbeidsplassdekning, dess lågare grad av uføretrygd. Grad av uføretrygd (18-66 år) Prosent endring i folketal, Figur 5: Folkevekst Figuren viser den bivariate samanhengen mellom variablane folkevekst og uføretrygd. Sjå noe under figur 1 for figurforklaring. Y = 11,68-0,46X (S.E. = 0,04) R 2 = 0,25. 28

39 Grad av uføretrygd (18-66 år) Arbeidsplassdekning Figur 6: Arbeidsplassdekning Figuren viser den bivariate samanhengen mellom variablane arbeidsplassdekning og uføretrygd. Sjå noe under figur 1 for figurforklaring. Y = 11,68-0,01X (S.E. = 0,01) R 2 = 0,00. Risikoindeksen Standardisering Variablane i risikoindeksen er dei som er att som signifikante etter den stegvise regresjonsanalysen (tabell 2), og dei er vekta deretter. Det er likevel ikkje rett fram å nytte variablane direkte i indeksen: dei må bli standardisert for å kunne bli summert saman i ein indeks. Standardiseringa er gjort ved at den kommunen med best verdi på ein variabel (best i den forstand at verdien gir lågast risiko for høg uføregrad) av hordalandskommunane blir gitt delindeksverdien 0, og den kommunen med den dårlegaste verdien (høgast risiko for høg uføregrad) blir gitt delindeksverdien 100. Resten av kommunane blir plassert i høve til sin relative plassering mellom desse to kommunane. Dette er gjort for alle seks variablane, og vist i tabell 3. For kvar variabel er det oppgitt rådata og delindeks. Den vekta summen av delindeksane utgjør risikoindeksen. Heilt til venstre i tabellen er tala for uføretrygd. Desse er den avhengige variabelen i regresjonsanalysen, og soleis ikkje direkte med i indeksutrekninga, men teken med som referansegrunnlag. Heilt til høgre i tabellen er «estimert uføregrad». Dette er den uføregraden regresjonsanalysen kjem fram til at kommunane ville hatt gitt kommunane sine nivå på variablane i indeksen. Det er ikkje noko mål at det skal vere samsvar mellom faktisk uføregrad og risikoindeksen, fordi den skal beskrive risiko, ikkje tilstand. Det er likevel greitt å sjå at estimert uføregrad til ein viss grad samsvarer med risikoindeksen, fordi det gir oss ein indikasjon på robustheita til risikoindeksen. Om vi samanliknar estimert uføregrad med faktisk uføregrad, kan vi sjå at nokre kommunar har lågare faktisk uføregrad enn estimert uføregrad. Dette kan moderere kommunane sin sårbarheit noko, mens andre kommunar har lågare estimert uføregrad enn faktisk. Desse kommunane kan ha noko høgare sårbarheit enn det risikoindeksen gir uttrykk for. Vi har likevel valt å ikkje vekte risikoindeksen opp mot denne differansen, da det kompliserer indeksen og gjer den vanskelegare å tolke for 29

40 kommunane. Det betyr likevel at også dei kommunane som kjem godt ut i risikoindeksen har forbetringspotensiale spesielt dei som har høgare faktisk uføregrad enn estimert. Desse har da eit uførenivå som er høgare enn det dei strengt tatt skulle hatt når ein ser på kva verdi kommunane har på dei uavhengige variablane. Tabell 4: Rådata, delindeksar og samla risikoindeks Grunnskole Estimert uføregrad Rådata Delindeks (vekt 25 %) Snittalder Rådata Delindeks (vekt 22 %) Rådata Delindeks (vekt 19 %) Låginntekt Rådata Delindeks (vekt 18 %) Folkevekst Rådata Delindeks (vekt 9 %) Rådata Delindeks (vekt 7 %) Fedje 8,6 17, , ,2 43 7,9 24-3, ,1 Vaksdal 8,0 15, , ,6 78 9,2 46 0, ,9 Odda 8,5 12, , , ,7 38-1, ,4 Øygarden 11,4 22, , ,3 85 7,0 11 3, ,7 Granvin 7,3 14, , ,9 40 8,8 40-2, ,1 Tysnes 8,0 12, , , ,6 69-0, ,1 Ulvik 7,7 9, , , , , ,9 Jondal 8,7 8, , ,7 59 9,9 57 1, ,8 Osterøy 8,7 17, , ,5 36 8,7 37 1, ,6 Sund 9,0 18, , ,7 69 8,1 28 5, ,9 Voss 6,6 13, , ,9 40 9,1 45 0, ,6 Austrheim 6,4 14, , ,7 59 6,8 7 1, ,9 Eidfjord 8,6 10, , ,6 27 9,6 53-0, ,5 Masfjorden 7,0 8,5 9 43, ,0 82 6,9 9 2, ,1 Radøy 9,7 15, , ,4 25 8,7 38 2, ,8 Fitjar 8,3 16, , ,2 54 7,3 15 0, ,2 Bergen 8,0 12, , ,9 81 9,8 56 2, ,9 Ullensvang 6,4 9, , ,7 28 9,1 45 1, ,8 Kvinnherad 9,4 13, , ,9 51 7,9 24 1, ,9 Sveio 8,6 19, , ,8 19 8,2 29 4, ,2 Etne 7,8 13, , ,0 21 8,6 36 2, ,6 Fjell 8,3 17, ,5 0 18,5 77 6,6 3 4, ,9 Bømlo 7,5 14, , ,5 36 7,9 25 2, ,7 Os 7,6 14, , ,9 61 7,1 12 6, ,8 Kvam 9,0 10, , ,9 20 8,0 27 1, ,8 Stord 7,5 13, , ,3 65 6,9 8 2, ,8 Samnanger 8,5 8,3 7 41, ,6 17 8,1 28 1, ,5 Fusa 6,8 10, , ,9 0 9,1 44-0, ,9 Lindås 7,8 12, , ,5 57 7,0 11 2, ,0 Askøy 9,1 13, ,1 7 15,8 49 6,7 6 4, ,2 Meland 8,7 13, ,1 6 17,0 62 6,4 0 6, ,2 Modalen 9,7 7,2 0 39, , ,4 82 7, ,3 Austevoll 7,8 10, , ,5 6 6,6 4 4, ,2 Uføretrygda Eineforsørgarar Arbeidsplassdekning Risikoindeks 30

41

42 Hordaland fylkeskommune har ansvar for å utvikle Hordalands samfunnet. Vi gir vidaregåande opplæring, tannhelse tenester og kollektivtransport til inn byggjarane i fylket. Vi har ansvar for vegsamband og legg til rette for verdi skaping, næringsutvikling, fritidsopplevingar og kultur. Som del av eit nasjonalt og globalt samfunn har vi ansvar for å ta vare på fortida, notida og framtida i Hordaland. Fylkestinget er øvste politiske organ i fylkeskommunen. Regionalavdelinga Analyse, utgreiing og dokumentasjon Agnes Mowinckels gt 5 Postboks 7900 N-5020 BERGEN Telefon: e-post: aud@hfk.no Desember 2012

43 SAKSFRAMLEGG Saksnr Utval Møtedato Sakshandsamar 012/13 UTVAL FOR OPPVEKST Per Olav Sørås OG KULTUR Arkivsaknr. 12/775 Arkiv: FE- Ny barneskule nord i kommunen - høyring Tilråding frå rådmannen: Utval for oppvekst og kultur sender planutkastet Ny barneskule i Nord ut på høyring med frist til å kome med innspel, 20.mai Vedlagte saksdokument: Dok.dato Tittel Ny skule i nord - mulighetsstudie Bakgrunn for saka: Austevoll kommunestyre vedtok i desember 2011 å setje av pengar til å planlegge ny skule nord i kommunen. Hausten 2012 starta arbeidet med skuleanalysen i Austevoll og det blei utlyst anbod om utarbeiding av rapport med analyser for 3 utvalde tomtealternativ i og rundt Eidsbøen gjort av Tippetue arkitekter AS. Analysen av tomtealternativa på Eidsbøen blei drøfta i kommunestyret i Austevoll Kommunestyret vedtok i sak 156/12 at dersom Eidsbøen blei vald som ny lokalisering, er det tomt 2b som er aktuell.

44 Kommunestyret vedtok òg etter drøftinga av analysen at dei ynskte eit utvida avgjerdsgrunnlag og ei tilsvarande analyse for eksisterande skuletomt på Storebø. Dei ynskte difor å utsetje den endelege avgjerda til denne analysen låg føre. Tippetue arkitekter AS presenterte i kommunestyret analyse av den eksisterande skuletomta på Storebø og hadde samla begge analysane i eitt felles dokument. Dei har laga 3 ulike utganspunkt som dei har kalla Maks, Blanke ark og Møteplassen med fem ulike forslag til korleis ny skule på Storebø kan byggjast. Vurdering: Som desse analysane viser er det mogleg å byggje ny skule både på Eidsbøen og på Storebø. Analysane frå Tippetue får godt fram fordelane med dei to ulike plasseringane, og på same vis ulempene om ein byggjer på Eidsbøen, eller på Storebø. Dette er ei svært viktig sak for Austevoll kommune. Det blir difor viktig at alle som har meiningar om ny skule i nord, kjem med uttale til denne høyringa som no blir lagt ut på Austevoll kommune si heimeside. Administrasjonen vil ikkje kome med ei tilråding før høyringa, men vente til høyringa har vore og kome med ei tilråding før endeleg vedtak i kommunestyret i juni. Det er likevel viktig å presisere at det er nokre føresetnadar for dei ulike vala som kommunestyret vil måtte ta: - Framtidig skulestruktur - Val av plassering av ny skule i nord, skal vi bygge på Eidsbøen eller på Storebø - Dersom vi skal bygge på Storebø, kva for alternativ skal veljast

45 Ny skule i Nord Mulighetsanalyse for Austevoll Kommune

46

47 Invitasjon til debatt om tomt til ny skule Austevoll er i utvikling med aukande optimisme, folketal og aktivitet. For å bli endå meir attraktiv har kommunestyret invitert innbyggjarane til debatt om ny barneskule nord i kommunen. Austevoll kommunestyre vedtok alt i 2011 å setje av pengar til å planlegge ny skule nord i kommunen og planleggingsprosessen har engasjert politikkarar, folk flest og heile samfunnet og det er bra. Når framtidas skule skal planleggjast må alle med og kloke beslutningar blir fatta etter gode prosessar og debatt. Alternativet med skulesatsing på Eidsbøen har vært utgreia. I samband med budsjettet for 2013 ynskte kommunestyret tilsvarande arealanalyse for vidare utvikling i Storebø sentrum. Desse to rapportane blir viktige delar av kunnskapsinnhentinga for debatt og til slutt beslutning. Eg vonar rapporten framleis blir debattert rundt i Austevoll. Kommunestyret vil etter debatten trekke konklusjon og gå i gong med bygging. I forbindelse med budsjettet for 2013 auka også politikkarane ambisjonsnivået med å leggje inn investeringsmildar også til nytt symjeanlegg i kommunen. Dette i nær dialog med idrettslag og næringsliv. Alt ligg til rette for at me no er i posisjon til å gjera viktige beslutningar i løpet av året for å utvikle Austevoll vidare. Kom gjerne med synspunkt og innspel. Engasjer deg saman med kommunen i å skape den beste skulen og ein god kommune. Storebø 14.mars 2013 Helge Andre Njåstad ordførar Innspel kan sendast til kommunen på postmottak@austevoll.kommune.no <mailto:postmottak@austevoll.kommune.no> Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse

48

49 Innholdsfortegnelse Forord: Helge Andre Njåstad 3 Bakgrunn for analyse 7 Skildring av oppgåva frå Austevoll kommune 8 Metode og skildring av oppsett 9 DEL 1: Eidsbøen Analyse høsten 2012 Innledning Eidsbøen 11 Tomt 1: Fritomt sør for ungdomsskolen 12 Tomt 2a : Friidrettsanlegget 14 Tomt 2b: Fritomt vest for friidrettsanlegget 16 Tomt 3: Fristilt naturtomt 18 Oppsummering 22 DEL 2: Eksisterande skuletomt på Storebø Innledning 25 Retningsliner for vurdering av areal 26 Kap 2.1 Registrering Utvida situasjon: skildring av området 28 Gjeldande reguleringsplan 29 Tomt 4: Storebø skule 30 Eksisterande skulebygg - funksjonsinndeling i dagens skule. 32 Generelt om skulen 34 Uteareal 35 Trafikk og sikkerhet 37 Straumforsyning 38 Vatn og avløp 39 Kap 2.2 Nytt oppvekstsenter Skulen som del av nærmiljøet 40 Program / funksjonskart 41 Idrettshall og symjehall 42 Ny trafikksituasjon 47 Kap 2.3 Volumstudier Introduksjon 49 Utgangspunkt 1: MAKS 52 Utgangspunkt 2: Blanke ark 58 Utgangspunkt 3: Møteplassen 64 Kap 2.4 Vurdering og oppsummering Referansar 76 Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse

50 6

51 Bakgrunn for analyse Austevoll kommune er ein kommune med sterk vekst og ynskje om fortsatt vekst innanfor kommunens grensar i næraste fremtid. Ei framskriving av tal på skuleelevar visar ei vesentleg auke. Med bakgrunn i dette er det naudsynt å sjå på moglege tomtar for ei ny, utvida barneskule. Austevoll kommune har difor satt i gang denne prosessen for å møte ein framtidig situasjon. Kommunen forventer å auke med 100 innbyggjarar årleg dei neste 10 åra (kommuneplanens samfunnsdel, 2012). Det framtidige talet på elevar som Austevoll kommune ynskjer å bygge analysen på er 630 elevar. Dette vil bli skildra i oppgåveteksten på neste side, formulert av kommunen. Austevoll kommune har i dag fem barneskulekrinsar, med ulike storleiker. Trolandshamar skule: om lag 90 elevar Storebø skule: om lag 200 elevar Kolbeinsvik skule: om lag 50 elevar Møkster skule: 9 elevar Selbjørn skule: om lag 160 elevar Austevoll ungdomsskule ligg på Eidsbøen og tek i mot elevar frå alle krinsane, og har i dag omlag 200 elevar. Møkster skule Trolandshamar skule Storebø skule Kolbeinsvik skule Selbjørn skule Austevoll ungdomsskule Barneskular Ungdomsskule Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 7

52 Skildring av oppgåva frå Austevoll kommune Austevoll kommune har tidligare utlyst anbud vedkomande vurdering av tomtealternativar for ny barneskule i Eidsbøenområdet. Kommunen ynskjer no å få vurdert området ved og rundt eksisterande skuletomt på Storebø for å utvide beslutningsgrunnlaget. Kommunestyret har ikkje teke stilling til skulestruktur, men ynskjer eit så godt som mogleg grunnlag å ta beslutning utifrå. Tomteanalysen på Storebø og føreliggjande rapport for Eidsbøen inngår i dette beslutningsgrunnlaget. Analysen er kalt Ny skole i nord og det er blitt gitt følgjande premisser frå oppdragsgivar: - Bygnader, infrastruktur og uteområde skal dimensjonerast for 3 parallellar med 30 elevar i kvar klasse over 7 trinn. Dette tilsvarar 630 elevar. Antall arbeidsplassar for lærarar tilsvarar omlag A) Eksisterande område: Eksisterande område skal vurderast opp mot maksimalt antall elevar som tomta/området gir rom for. Analysen utføres ut i frå dette talet. Valt tal skal grunngjevast. - B) Det er bedt om vurdering av: a. Fokus på universell utforming (bygg, uteområde, tilkomst m.m.) b. Eksisterende og nye bygg skal vurderast opp mot storleik og etasjetall. Forhold til topografi og anna, til dømes separate inngangar til dei ulike klassetrinna. c. Basseng. Det er et ønske fra Austevoll kommune, idrettslag og næringsliv å plassere eit 25-meters basseng i området. Det må takast omsyn til Storebø park. d-f. Renovasjon, lager, varemottak og trafokiosk må inkluderast. g-i. Bilparkering for tilsette, gjestar og HC. j-k. Sykkelparkering for tilsette og for elevar. l. Områder for leik. Natur og topografi bør være bidragsytar med tanke på leik og plassering av leikeområda. Kan gjerne delast inn i områder for småtrinn, mellomtrinn og stortrinn. m. Det bør visast areal til ny idrettshall i området. - C) Infrastruktur: a-c. Vatn og avløp frå tilkoblingspunkt og plassering av brannhydranter/brannkummar. d. Straum, telefon, breiband med meir frå tilkoblingspunkt. e. Tilkomst med avkjøyring frå fylkesvegen. f. Trafikksikring/busslommer, med areal for avog påstigning frå bussar på eit eigna område utanfor hovudvegen. Dette kan skje ved hovudvegen (evt. kan bedehuset rivast) eller ved kyrkja. - D) Eksisterande bygningsmasse og synfaringar i denne samanheng: registering og måltaking på tomta. - E) Utomhusplan med areal og volum i skisser/ tegningar av B og C. 8

53 Metode og skildring av oppsett Hausten 2012 var arbeidet med skuleanalysen i Austevoll kommune starta og fire tomtealternativar lokalisert rundt Eidsbøen vart valt. I den vidare handsaminga vart det ynskja å utvide avgjerdsgrunnlaget til også å vurdere ei utviding av eksisterande skule på Storebø. Del 1 gir ei gjennomgang av analyse utført hausten 2012 for dei fire alternative tomtane på Eidsbøen slik at eventuelle likskap og ulikskap mellom analysene vert klargjort. Denne gjennomgangen er ei forkorta versjon av innlevert rapport for Eidsbøen-alternativa. og arealbehov, og vil resultere i fleire alternativer som viser ulik disponering av tomta. Vi vil i kapittel 4 vil påpeke og drøfte dei viktigaste oppdagelsane frå volumstudiane. Avslutningsvis i del 2 vil Eidsbøen-alternativa verte samanstilt med Storebø-alternativet. Del 2 gjer greie for analysen av den eksisterande skuletomta på Storebø. Denne delen er delt inn i fire kapittel. Første kapittel av del 2 er ei gjennomgang av registreringar og premissar gitt av den eksisterende situasjonen rundt tomtealternativet på Storebø. Andre kapittel av del 2 tar for seg program og funksjonar på tomten, og det vert gjort greie for ytterlegare premissar og forutsetningar for ei ny skule på denne tomten. Premissane som er formulert i kapittel 1 (registreringar) og kapittel 2 (programmering) vil føre oss vidare til volumstudier i kapittel 3. Dei ulike volumstudiane vert drøfta opp mot positive og negative eigenskapar. Dette for å legge til rette for eit oversiktlig og grundig avgjerdsgrunnlag for oppdragsgivar. Volumstudiane vil vurdere ulike aspekt rundt lokalisering Tomt 4 Tomt 3 Tomt 2 a+b Tomt 1 Lokalisering av tidligere og nåværende analyseobjekt. Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 9

54 10

55 DEL 1: Eidsbøen - analyse haust 2012 Innledning Hausten 2012 vart det utlyst anbod om utarbeiding av rapport med analyser for tre utvalte tomtealternativ i og rundt Eidsbøen. Tomtane for vurdering var valt av Austevoll kommune. Oppdraget vart tildelt Tippetue Arkitekter AS. Analysane vart gjennomført og levert i september Analysen av tomtealternativa på Eidsbøen vart gjennomgått og drøfta i kommunestyret i Austevoll den Kommunestyret vedtok i sak 156/12 at om Eidsbøen vert valt som ny lokalisering for barneskule er det tomt 2 b som er aktuell. Kommunestyret vedtok også etter drøftinga av analysen at dei ynskja eit utvida avgjerdsgrunnlag og ei tilsvarande analyse for eksisterande skuletomt på Storebø. Dei ynskja difor å utsette den endelege avgjerda til denne analysen foreligg. Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 11

56 Tomt 1: Fritomt sør for ungdomsskolen Tomt 1 ligg like sør for ungdomsskulen. Mot vest grensar tomta mot fylkesveg 546, med ein høgdeskilnad på 20 meter til der tomta flatar ut. Tomta fordrar ein tilkomstveg som vil bli særs bratt, og med ein avkjørsel som kan gjere rundkjøringa på fylkesvegen uoversiktleg. Ein kan og velje å nytte seg av tilkomsten ungdomsskulen har i dag, men ein må då utvide parkeringsplassen, og ein vil få problem med varelevering gjennom skulen sitt uteareal. Dette kan skape farlege situasjonar. Elevane for barneskulen må også gå igjennom det arealet som i dag er ungdomsskulen sitt. Dette kan vera uheldig for dei yngste, og auke trafikken gjennom det arealet som i dag tilkjem ungdomsskulen. Tomta i seg sjølv er fin, ikkje for kuppert, men litt liten. Då ho skrår mot vest, sør og aust, er det eit relativt lite areal som kan reknast som flatt. Ein ser seg difor føre at areal for plassering av bygg og leikeareal kappast om det same arealet. Moglegheiter for utviding på denne tomta er små, nett på grunn av at ho skrånar relativt mykje på så mange kantar. Dette kan løysast ved at ein koplar seg direkte på eksisterande byggekropp for ungdomsskulen i dag, med tilbygg eller påbygg. Slik kan ein vinne ein del areal, men det er framleis ei marginal tomt, som ikkje er særleg fleksibel. Tomta er den av dei fire som har minst moglegheiter for utviding. Om ein ser føre seg ei folkevekst i Austevoll, må ein og ta høgde for at ungdomsskulen kan få behov for å utvide. Då vil denne tomta vera høveleg for dette. 12

57 del 1 - Eidsbøen Tomta ligg tett på ungdomsskolen, noko som kan vere både positivt og negativt. Positivt i høve til at bygga er relativt samla, med moglegheiter for overbygde eller innbygde passasjar som bind kroppane saman. Moglegheiter for sambruk av eksisterande rom og ei samanslåing av skulane til å bli ein kombinertskule med ei leiing, er difor særleg heldig om ein skulle velje denne tomta. Med ei plassering av nytt bygg i så umiddelbar nærleik til ungdomsskulen, vil ein i større grad måtte ta omsyn til eksisterande arkitektur, og ein vil slik i noko grad bli hemma i å utforske andre utrykk. Tomta vender seg mot ungdomsskulen sin sør-fasade, som er ein typisk bakside-fasade, med særs liten estetisk verdi for eit eventuelt nabobygg. Tomta ligg tett på omliggande natur, men på grunn av høgdeskilnader, vil universell tilkomst bli utfordrande. Generelt må det seiast å vere eit mindre uteareal som er universelt tilgjengeleg. Kunstgrasbana og ungdomsskulen vil derimot lett kunne nåast på eit universelt utforma sett. Topografi tomt 1 Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 13

58 Tomt 2a : Friidrettsanlegget Denne tomta inkluderer den gamle grasbana, med ein rygg i nord som ligg langs heile langsida. Grasbana ligg 6 m over grunnplanet for ungdomsskulen. Tilkomsten vil komme kun 65 meter frå fylkesveg. Tomta er allereie delvis planert, og har eit stort areal som kan reknast som flatt. Høgdeskilnaden opp til ryggen er heller ikkje alt for høg, og ei kan difor bygge inn i, og over denne ryggen utan for store inngrep. Tomta står fram som særs fleksibel i plassering av bygg og framtidig utvidingar. Med dei topografiske tilhøva ein har her, kan ein lage ei stor tomt, som strekk seg godt inn på tomt 2b. Dette vil gi store og varierte leikeområde.tilkomsten ligg tett inntil fylkesveg, noko som berre utløyser ei mindre utviding av eksisterande veg. Ein har moglegheiter for parkeringsplass og varemottak heilt i første del av tomta, noko som gjer at ein kan unngå biltrafikk inne på tomta. Den enkle tilkomsten med bil gjer og at ein står mykje friare med organisering av interne gangvegar. Ein vil få ei stor indre kjerne som vil bli bilfri i skuletida. 2b 2a Topografi tomt 2b Topografi tomt 2a 14

59 del 1 - Eidsbøen gangvei P biler tilkomstveg uteareal småtrinn småtrinn BT1 varelevering bibliotek hovudinngang bossrom og lager P sykler bussløyfe mellomtrinn BT2 uteareal mellomtrinn basketball idrettsbaner trafokiosk Austevoll ungdomsskole idrettshall P biler basseng i underetasje N Situasjonsforslag tomt 2a Skisseforslag til bygg på tomt 2a Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 15

60 Tomt 2b: Fritomt vest for friidrettsanlegget Denne tomta vil vere eit resultat av at ein vel å halde på grasbanen med løpebane rundt, slik ho er i dag. Tomta har flott natur som gir gode tilhøve for leik, men variasjonen og universell utforming vil bli dårlegare. Ei slik lokalisering vil utløyse eit større strekke med veg, og eit større arbeid med bearbeiding av grunntilhøve. Skulebygget blir liggande meir for seg sjølv, og om ein skulle velje å slå saman leiingane ved skulen, og drive ein kombinertskule, vil avstanden vere noko upraktisk. Tomt 2a+b og tomt 3 er alle tomter som er lett kan nåast med universelt utforma veger. Store uteareal vil vera universelt tilgjengelege. Tomt 2b er likevel noko marginal med tanke på topografi, og ein vil ikkje stå like fritt i høve plassering av bygg. Om ein skal ha eit uteareal som er universelt tilgjengeleg, vil ein måtte gjere inngrep på den naturlege vegetasjonen, og då vil noko av poenget med å legge bygget i slike omgjevnader falle bort. Skisseforslag til bygg på tomt 2b med muligheter for idrett og symjehall 16

61 del 1 - Eidsbøen Skisseforslag til bygg på tomt 2b Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 17

62 Tomt 3: Fristilt naturtomt Tomt 3 har lette topografiske tilhøve, og ligg flott til, med rikeleg av urøyrd natur lett tilgjengeleg. Dei topografiske tilhøva skapar heller ikkje unødig avgrensing av tomta. Grunntilhøva er derimot meir utfordrande. Det er mykje myr, og nokre av dei er såpass djupe at dei kan vere farlege for ungar. Då det er eit så stort område med myr, vil ein måtte gjere ein større risikoanalyse med påfølgjande sikringstiltak for at denne plasseringa kan seiast å vera god. Vidare vil det måtte gjerast eit større arbeid med drenering og tiltak for utfylling. Om ein skulle velje denne tomta, vil det bli vanskeleg å drive skulen som ein kombinertskule. Kanskje er dette heller ikkje ynskjeleg, men moglegheitene for å gjere det vil fysisk ikkje vere dei beste. Sambruk av allereie eksisterande uteareal og undervisningslokale blir vanskeleg. Denne tomta krev eit godt stykke med ny veg og røyrgater. Topografien tilseier at dette ikkje er vanskeleg, og avkjørsla frå fylkesveg vil vere oversiktleg. Men tomta ligg heile 400 meter frå fylkesveg, og vil slik utløyse tilsvarande midlar til vegar og røyrgater. Strekket gjer og at elever til fots må gå eit langt stykke, der dei ikkje er synlege for andre hus. Det omliggande arealet til denne vegen ligg no inne som bustadføremål i framlegg til rullert kommuneplan, og dette vegstrekket vil slik kunne bli ei naturleg løysing av denne infrastrukturen. Men dette fordrar at framlegget i kommuneplanen blir godkjent, og at utbygginga blir gjort i forkant av bygging av skulen. 18

63 del 1 - Eidsbøen Topografi tomt 3 Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 19

64 Byggetrinn 1: Baserer seg på 420 elevar og 40 tilsette. Basisareal: - Klasserom, grupperom - Arbeidsplassar tilsette - Inngangar, garderobar, toalett - Lager - SFO Fellesareal: - Bibliotek/mediatek - Administrasjon og resepsjon - Personalrom - Møterom - Spesialrom: musikk, skulekjøken, naturfag, kunst og handverk - Allrom: vrimleareal, scene og kantine Totalt: 6454 m 2 Byggetrinn 2: Baserer seg på 630 elever og 60 tilsette. Basisareal: - Klasserom, grupperom - Inngangar, garderobar, toalett Arealkrav utomhus: 50m2 pr elev krev eit minimum uteareal på m2. Parkering bil: min. 74 plassar: 1850 m2 Parkering sykler: 400 m2 Totalt: 1024 m 2 Byggetrinn m 2 Byggetrinn m 2 Totalt 7478m 2 20

65 del 1 - Eidsbøen Mulighetar for sambruk av eksisterande fasilitetar Samla tomteareal skuler og idrettsanlegg 95,8 daa Tomt for ny skule Idrettsbane til sambruk 2b Fleirbrukshall til sambruk Bibliotek til sambruk Symjehall til sambruk Austevoll ungdomsskule Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 21

66 Oppsummering Alle tomtealternativa har gode soltilhøve, og er ikkje spesielt vêrutsette. Dei ligg heller ikkje innanfor støysonene frå fylkesvegen. Alle tomtene har god tilgjenge på natur, men har noko ulike moglegheiter for universelt tilgjengeleg uteareal. I premissene for analysen av tomtealternativa ved Eidsbøen vart det presisert at det var ynskjeleg med ein konklusjon på best eigna tomt. Med utgangspunkt i desse premissa vart alternativ som omfatta tomt 2a og 2b valt grunna at ein då ville kunne få eit godt og variert uteområde tilpassa dei ulike aldersklassene. Ved dette valet vart det også lagt vekt på samfunnsnytten ved å få til sambruk mellom ny skule og idrettslaget, og ei mogleg oppgradering av fasilitetar nettopp for dette høve. Tomt 3 vart vurdert å vere ein omveg for levering til og frå skule, og som ei ulempe med omtanke til sambruk. Det var difor meir føremålsteneleg med eit tomtealternativ nærare fylkesvegen. Likevel vart nærleiken til ungdomsskulen og moglege driftsfordelar utslagsgjevande for val av tomt i analysen av tomtealternativa på Eidsbøen. Analysen av tomtealternativa på Eidsbøen vart gjennomgått og drøfta i kommunestyret i Austevoll den Kommunestyret vedtok i sak 156/12 at om Eidsbøen vert valt som ny lokalisering for barneskule er det tomt 2b som er aktuell då det var ynskje om å å ta i vare idrettsbanen. Kommunestyret vedtok også etter drøftinga av analysen for Eidsbøen at dei ynskja eit utvida avgjerdsgrunnlag og ei tilsvarande analyse for eksisterande skuletomt på Storebø. Dei ynskja difor å utsette den endelege avgjerda til analysa for tomtealternativet Storebø lå klar. Ei viktig forskjell mellom premissane i del 1 og del 2 i mulighetsanalysen, henholdsvis Eidsbøentomtealternativene og Storebø-alternativet, er begrensninger i geografisk omfang. Vi har forsøkt å behalde det foreløpige estimatet på 630 elevar i alle volumforslaga. På Eidsbøen ble store naturtomter vurdert og utbygging begrenset etter gitte byggetrinn. For tomtealternativet på Storebø er situasjonen en annen og tomteavgrensinga er satt i sentrumsstrukturen på Storebø. Det er viktig å påpeike at tomtealternativa Eidsbøen 2b (etter vedtak i sak 156/12) og Storebøalternativet skal vurderast på lik linje. Nokre erfaringer å ta med seg vidare til analysen av Storebø-alternativet er korleis ein handsamer dei kvalitetane som vert definert lokalt på ein betre måte. Det ble i den første analysen nedprioritert verdifulle offentlige kvaliteter som idrettsbanen. Den nye analysen søkar i større grad å kartlegge kvalitetar for tilpassing i lokalmiljøet. 22

67 del 1 - Eidsbøen Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 23

68 24

69 Kap. 2.1 DEL 2: Eksisterande skuletomt på Storebø Innledning I etterkant av analysa av tomtealternativa på Eidsbøen vart det etterspurt ei tilsvarande analyse som tar for seg eksisterande skuletomt på Storebø. Det vart difor vedtatt av kommunestyret i Austevoll at det skulle utlysast ny anbodskonkurranse for å utvide avgjeringsgrunnlaget for val av skuletomt. Etter denne anbodkonkurransen vart Tippetue Arkiteker AS tildelt oppdraget. Oppdraget medfører å lage ei rapport på bakgrunn av følgjande mandat: 1: Tomteanalyse 2: Behovsprøvd program- og volumanalyse 3: Inkludere ei vurdering av ei eventuell symjehall og idrettshall. Utgangspunkt for analysen er at eksisterande bygnader skal takast vare på og oppgraderast, med nokre unnatak. Nordstrandbygget kan/bør rivast, og bedehuset kan rivast om det er naudsynt for å få til ei god trafikk- og haldeplass situasjon. Likevel må ein ved ei slik utviding av areal sjå totale kost- /nytte verknader av eventuell bevaring av eksisterande bygnadar. Om Austevoll kommune skal iverksette prosjektering av ei skulebygnad tre gonger dagens storleik på Storebø vil ei effektivisering av arealbruken vere naudsynt å sjå på. Det er difor viktig å stille spørsmålet om kva kvalitetar ein har i eksisterande skulebygg og om det er føremålsteneleg å bygge opp ein heilt ny skule rundt eksisterande bygg, eller om skulen skal byggjast opp heilt på ny. Fullstendig skildring av oppgåva er tidlegare lagt fram på s. 7. Denne analysen har ei samansetting av kompleksitet i eksisterande situasjon, både eksisterande bygnader på tomten og kringliggjande busetnad, trafikk og ulik kringliggjande verksemd som krevjar særskild handsaming og vurdering. Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 25

70 Retningsliner for vurdering av areal Austevoll kommune har ingen vedtekne retningsline eller normer for skulebygg i kommunen og det føreligg heller ikkje i bakgrunnsmaterial for utrekningar til denne analysen. Vi ser det difor naudsynt å definere nokre tal for å bruke som eit utgangspunkt for arealvurderingar, og har sett på kva normtal som har vore brukt andre stedar. - Arealnorm pr elev: Kommune inneareal uteareal Bergen 10,5 m² Trondheim 12 m² >16 m² Verdalsøra* 13 m² *Verdalsøra har brukt normen til Trondheim kommune, men har lagt til 1 m² for å ta omsyn til at tomten inneheld eksisterande bygg som gjev noko mindre moglegheit for effektiv arealutnytting. For uteareal er det ulik praksis som er avhengig av tilhøve ved tomta og storleik. det føreligg eit framlegg til utearealdimensjonering frå utdanningsdirektoratet på 50m² frå 2003, men det er ikkje eit formulert krav. Vi meiner difor at eit utearealkrav tilpassa eit tettare utbygd område passar betre i ei situasjon som Storebø, og at heller kvalitetane i uteareala som vektas, ikkje arealtalet. Med ei gjennomgang av desse praksisane har vi valt å ta utgangspunkt i følgjande arealnorm: Kommune inneareal uteareal Austevoll 13 m² >16 m² - Arealnorm for klasserom: Klasserom regnast ut frå ei norm på >2 m² pr elev. Antal klasser: 7 x 3 = 21 Antal elevar i kvar klasse: 630 / 21 = 30 Areal pr klasserom: 30 x 2m² = 60 m² Areal pr lærer i klasserom ca = 3 m² Areal pr klasserom = ~ 65 m² Areal til klasserom: 65 m² x 21 = 1365m² Inneareal (alle inneareal/spesialrom, minus gymsal): 630 x 13 m² = 8190 m² Minimum uteareal: 630 x 16 m² = m² - Arealnorm pr lærar: Minimum arealkrav for lærararbeidsplassar er 4 m². Dette er argumentert for av Utdanningsforbundet å vere for lite. Derfor har vi vurdert 6 m² som ein mer framtidsretta arealnorm for lærerarbeidsplassar. Lærararbeidsplassar: 60 x 6 m² = 360 m² - Tilleggsfunksjonar: Svømmehall (avhenger av valt dimensjon): < 1500 m² < Idrettshall (avhenger av valt dimensjon): < 1500 m² < Bibliotek (avhenger av valt dimensjon): < 500 m² < 26

71 Kap Bilparkering: Parkeringsnorm for tilsatte: 0,6 per lærar Parkeringsplass inkl. manøvreringsareal: 25 m² Antall lærarar: 60 Kultur/ bibliotek Idrettshall (60 x 0,6) x 25 m² = 900 m² Lærere Inneareal skole - Sykkelparkering: Parkeringsnorm for bil for lærarar gir ein 60% dekning. Dersom vi reknar 60 lærarar, gir vi dekning for dei resterande 40 % med sykkelparkering. Då krevast de 24 sykkelparkeringsplassar. Med ei lokalisering sentralt på Storebø, vil fleire lærarar og born ha gang eller sykkelavstand til skulen. Vi reknar med ei dekning på om lag 50 % sykkelparkering for born over fjerde klassetrinn. Dette gir eit ca tal på 135 sykkelparkeringsplassar for elevar. Bilparkering Sykkelparkering Svømmehall Klasserom Totalt antall sykkelparkeringsplassar: 159 Sykkelparkeringsplassareal pr sykkel: 2,6 m² Total sykkelparkeringsareal: 417m² Arealfordeling nytt skulebygg - Totalt bebygd areal: (8190m²+360m²+1500m²+1500m²+500m²)=12050 m² Sykkelparkering Bilparkering Lærere Inneareal skole Klasserom - Totalt uteareal: 10080m² Arealfordeling eksisterande skule Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 27

72 Kap 2.1 Registrering Utvida situasjon: skildring av området Storebø er saman med Bekkjarvik definert som sentrum i Austevoll. Storebø er tiltenkt ei vidare sentrumsutvikling. I dag er kommunehuset, barneskule, kyrkje, handel og noko næring lokalisert på Storebø. I framlegg til kommuneplan vert det lagt opp til ei utvida bustadsutbygging i Storebø-området dei næraste åra. Ei utvikling mot eit tydeligare sentrum er likevel ikkje klar på Storebø, og staden er prega av gjennomgangstrafikk på fv 546. Den eldste delen av skulen på Storebø vart bygga i Saman med seinare tilbygg pregar skuletomta dei sentrale delane av Storebø sentrum. Skulen har ein samlande funksjon rundt ei bygdeidentitet på Storebø og skulens lokalar vert mykje brukt også på ettermiddagstid og helgar. Spesielt er kultursalen i skulens gymsal eit viktig innslag i lokalmiljøet. Skulen ligg nedanfor fylkesvegen, men høgare enn kommunehuset. Nokre hus på austsida av fylkesvegen har utsyn over Nordstrandbygget og paviljongen. Nord for skuleplassen ligg omsorgsbustadene, også desse ligg noko over skuleplassen, men desse har ikkje vidare utsyn over skulebygga. Butikksenter Service leiligh. Meninghetshus Storebø skule Helsestasjon Bibliotek Kommunehus Bank Kirke Bakeri+næring Næringsbygg Skule Offentleg Privat Knutepunkt 28

73 Kap. 2.1 Gjeldande reguleringsplan Det føreligg ein reguleringsplan for Storebø. Denne reguleringsplanen var godkjent i 2005, men viser ikkje store utbyggingsmoglegheitar på eksisterande tomt. Vi kan difor ikkje sjå at denne reguleringsplanen gjer rammar for ei utviding av skulen slik tomteanalysen legg opp til. Det vil difor vere naudsynt med ei ny regulering av aktuelt område eller eventuelt dispensasjon. Ved å sjå på alternativet med ny skule på tomten på Storebø, må ein og sjå på kva program som kan leggjast til skulen som er føremålstenleg for ei sentrumsutvikling og eit godt oppvekstsenter i Austevoll. Til dømes må tidsaspektet i løpet av dagen sjåast på. Kan området til dømes gjerast meir attraktivt for barn og unge å opphalde seg i tida mellom skuleslutt og middagstid? Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 29

74 Tomt 4: Storebø skule Eksisterande skoletomt for Storebø skule er på 20,2 daa. Tomta er avgrensa i aust mot hovudvegen gjennom Storebø sentrum, fv 546, mot Austevoll kyrkje og Rådhuset i vest, og mindre veger i sør og nord. Tomta har ei topografisk helling mot sørvest, medan etablert skulebygg ligger på opparbeida tilnærma flate over større deler av tomta. Ei stor del av tomta er opparbeida uteareal for skulebarna. Noko av tomta har fortsatt naturpreg. Høgdeforskjellar på tomta er frå ca 18 moh til 36 moh. bank og andre publikumstenester. På andre sida av fylkesvegen ligg sentrumsbygg. Skuletomta ligg i eit historisk landskap og er nabo med kyrkja og kyrkjegarden med karakteristiske gamle murar, den gamle prestegarden og ei gammel trerekke, som står mellom Nordstrandbygget og den gamle prestegarden. Tomten er prega av utbygging av skulen i fleire omgangar og uteareala framstår fragmentert. Likevel har uteareala til skulen eit rikt mangfald av kvalitetar og romlege opplevingar. Dette står fram som ein kvalitet sjølv om standarden på dei ulike områda er varierande. Utearealet til skulen er dominert av ei stor skuleplass med ei nyare etablering av ballbinge sentralt på skuleplassen. Det er ikkje registrert område innan tomta som har ras eller anna særskild fare tilknytte. Tilkomst til tomta er i dag avkøyrsle frå køyreveg i nord, i tillegg er det ei avkøyring i aust for tilkomst til Nordstrandbygget. Denne avkøyrsla ligg noko ugunstig i forhold til veikrysset på fylkesvegen og bør vurderast fjerna. Skuleborn vert hovudsakleg skyssa av foreldre eller skolebuss. I dag er tomten programmert med skulebygnader av ulik alder samt Nordstrandbygget som inneheld mellom anna

75 Kap. 2.1 N Topografi tomt 3 Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 31

76 Eksisterande skulebygg - funksjonsinndeling i dagens skule. Eksisterande skulebygnad på tomta består av eldre skulebygg frå 1956 og nyare tilbygg frå I tillegg vert delar av eit nærliggende kontorbygg brukt til skule. Bygnadene er av ulik kvalitet, og er delvis prega av ombygging og utbygging i fleire omgangar. fleire mindre arbeidsplassar for lærarane. Fløyen bærar preg av fleire ombyggningar, og mellom anna er gamal gymsal ombygd til lærarrom og lærararbeidsplassar. Tilbygg 1990: Hovudbygning 1956: Opphaveleg skule frå 1956 er sett saman av to einingar der hovudbygningen er anlagt på kote 26(ca) moh med ei underetasje som berre er åpen mot sør og to påfølgjande klasseromsetasjar over. Denne fløya inneheld to større rom i underetasjen som var tiltenkt formgjeving, men som i dag vert brukt til SFO. Dei påfølgjande etasjane inneheld fire klasserom à 49m2 og to grupperom som vender mot sør. Mot sør vest er ei tidlegare leilighetsfløy med to leiligheiter tatt i bruk som klasserom med små grupperom. Kjenneteikn for den eldre klasseromsfløyen er store vindauge som gjev mykje lys og bidreg til gode romlege kvalitetar. Den andre eininga eldre skulebygg består av er fløyen som strekkjar seg mot nord. Denne fløyen har ca ei halv etasjes forskyving og ligg ca på kote 31m moh. Skulen sin hovudinngang ligg også på dette nivået. Denne fløyen inneheld eit auditorium og Skulen vart tilført to tilbygg i Det eine tilbygget var ei klasseromspaviljong sørvest for eldre klasseromsfløy. Denne paviljongen inneheld 8 klasserom à 55 m2 og 4 grupperom, samt rom i underetasjen. Paviljongen har større klasserom enn den opprinnelege skulebygnaden, men kan likevel oppleves mindre. Dette skyldes trolig romkvalitetar, som ikkje kan seiast å vere dei same som i den eldre bygnaden. Dei nyare og eldre klasseromsdelene er ikkje samanføyd. Det andre tilbygget er kultursalen i nordenden av nordre fløy. 32

77 Kap. 2.1 Dette tilbygget inneheld kultursal, som også er skulens gymsal. I kjelleren er det garderober, medan det i ein etasje opp er nokre øvingsrom. Ei heimkunnskapsal er også tilknytta kultursalen, noko som mogleggjer kultursalen sitt utvida bruk utover skulerelatert bruk. Kultursalen er samanføyd med den nordre fløyen via ei foaje. Kultursalen har ei viktig funksjon som arena for ulike arrangement og vert brukt av både private lag og offentlege instansar. Nordstrandbygget: lagerrom kultur-/gymsal garderober skolekjøkken lærerrom lærerarbeidsplasser kontorer skolebibliotek klasserom I tillegg har det vore naudsynt for skulen å ta i bruk nærliggjande Nordstrandbygget for både undervisning og til biblioteksfunksjon. Denne bygnaden er ikkje bygga som undervisningsareal og har vesentlege manglar. Det var difor pålagt av helsevern mynde å utarbeide ei helsevern rapport i Denne konkluderar med at Nordstrandbygget bør rivast. klasserom Skulen sitt areal må difor seiast å vere fragmenter i ulike bygnader med ulik standard. Dette forholdet vanskeliggjer og kompliserar i stor grad dei interne tilhøva og logistikken i anlegget og medfører også et unødig stort arealforbruk samlet sett. Påbygg > Gamle skulen Norstrandbygget N Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 33

78 Generelt om skulen Årstrinna ved skulen er organisert etter kva klasserom som passer storleiken på klassene best. Det er difor i dag ikkje eit skilje mellom småtrinn, mellomtinn og stortrinn. Dagens skule på Storebø har vesentlege arealmanglar som har ført til at mellom anna spesialrom må nyttast til klasserom. I helsevernrapporten frå 2010 er det definert mangel på areal på 600 m² for dagens skule med ca 200 elevar. Dagens skule har eit areal som tilsvarar eit normtal på 8 m² pr elev. Dette visar at skulen i dag manglar 1000 m² for å tilsvare eit normalt normtal på m² pr elev. Fordi skuleanlegg der undervisninga er fordelt på fleire bygg og bygnadene er eldre, vert det ikkje rekna ei like effektiv utnytting av bygnader og brutto/ nettofaktorane for utrekning av areal vert difor minst 10% høgare enn på eit nytt skulebygg. Opphaveleg skolebygnad krevjar innvendig ombygging for ny planløsning, opprusting og nye tekniske anlegg. Ved ombygging og utviding av eksisterande bygnader må det skaffes midlertidige lokaler for barneskolen. Den opphavelege skulebygnaden har noko problem med temperatur, men har gode romlege kvalitetar i klasseromma. Dette på tross av at dei ikkje har tilstrekkjeleg areal til dagens elevkull. Spesielt romhøgda og dei store vindauga bidreg til denne opplevinga. Meir lagerareal og støtterom til eksisterande funksjonar i kultursal er etterspurt. Tilstanden på dei fleste bygga ved skulen er i dag god i følgje rektor Bjørn Kristian Bjånesøy. Då paviljongen og kultursalen vart bygga i 1990 vart hele bygget rehabilitert og det var lagt innvendig isolasjon i den eldre delen av skulen. Denne rehabiliteringa førte til eit omfattande muggproblem. Det kan seiast at denne typen rehabilitering har vore feil behandling av den gamle bygnaden. Denne rehabiliteringa måtte difor reverserast og er no retta opp. Rektor opplyser også om fleire vedlikehaldsproblem med dei nyare bygnadene enn den eldre skulen, særleg lekkasjer. 34

79 Kap. 2.1 Uteareal Noverande skuleplass og tilhøyrande uteområder har eit mangfaldig spekter og fordrar til mange typar leik. At skulegården tilbyr desse moglegheitane er viktig for bornas tilfredshet og fysiske fostring. Utearealet i skulegården er omlag 15,8 daa stor, ikkje justert for brattere areal, og utgjer dermed ei arealnorm for uteområda på over 50 m² pr elev. Opparbeida leikeareal er avgrensa til sjølve skuleplassen som er asfalt. På skuleplassen er det plassert ei standard ballbinge, på resten av plassen føregjeng fri leik. Noko uteareal på skuleplassen er under tak. Barn leikar rundt heile skulen og finner glede i ulike naturgitte forhold som eit tre i tillegg til eit klatrestativ på nordsida, nokre fine akebakkar og ei klynge med trær på sørsida, i tillegg til er ei park opparbeida heilt sør på tomten. Denne parken er ikkje eigentleg ein del av skulens leikeareal, men ein offentleg park. Skulens uteareal er ikkje av dei største, men kvaliteten i uteområda må seiast å vere tilstrekkjeleg med eit variert tilbod. Grønt areal Grusdekke Asfaltert dekke Aktive lekeområder N Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 35

80 36

81 Kap. 2.1 Trafikk og sikkerhet Storebø er eit av to bygdesentrum i Austevoll, og det er vedteke ei sentrumsutvikling her. Per i dag går all trafikk som skal sør for Storebø gjennom det som nemnast som sentrum. Det er også her Storebø barneskule ligg. I ei tomtevurdering av eksisterande skuleområde for ny skule er det difor naudsynt å gjere ei vurdering av dei trafikale forholda i dag. Ved ei utvikling av ei storskole på Storebø vil det også vere eit høgare tal elevar som vert avhengig av offentleg eller privat transport og det er difor naudsynt med høvelige haldeplassar og av- og påstigingsplassar. Det krevjast at dette ikkje vert sjenerande for normaltrafikken forbi skulen og i sentrumsområdet. Tilstrekkjeleg omtanke må difor leggjast i utforming av trafikkavløysinga. ÅDT 2800 All trafikk frå sør til nord i kommunen går igjennom Storebø på fv546. Det er i tillegg ein del næringsverksemd innanfor Storebø som gjev ein del trafikk. Dette gjev ei ÅDT på rv546 på 2800 gjennomgåande trafikk. Elevar som kjem med skulebuss vert sluppet av på haldeplass langs fylkesvegen og foreldre som køyrer barna sine slipper dei av på ulike stader, tildømes på holdeplass ved fylkesvegen i mange tilfeller slik at borna må krysse vegen. I nokre tilfelle køyrar foreldre også inn på skuleplassen, noko som skapar farlege situasjonar. Tross gjentekne oppfordringar vert ikkje skulens oppfordringar om å sleppe av born i sløyfa ved kyrkja fulgt opp. Det er difor naudsynt å lage ei betre av- og påstigningsløysing ved skulen for både buss og foreldrekøyring. Fylkesvei Kommunal vei Gangsti Parkering ÅDT 1500 ÅDT 3200 N Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 37

82 Straumforsyning Straum vert hovudsakleg importert til kommunen frå nabokommunane gjennom sjøkabel til Otterå, aust på Huftarøy. Austevoll Kraftlag disponerar straumtilførsla på Storebø og kan opplyse om at dagens kapasitet ikkje har mykje å gå på. Auka straumbehov i området vil måtte føre til tiltak for å auke kapasiteten. Det føreligg i dag ikkje nokon plan for korleis framtidig vekst og medfølgjande kapasitetsbehov i straumnettet skal handsamast. I samband med vidare skuleplanlegging må det difor gjerast greie for framtidig behov for å kunne sikre tilstrekkjeleg straumforsyning. Næraste nettstasjon ligg ved kommunehuset og har ei dekning på 800 kwa / 230 V. Høyspent i bakken Høyspent i luften Lavspent i bakken Lavspent i luften Nettstasjon 38

83 Kap. 2.1 Vatn og avløp Kartet viser rørleidningar gjennom Storebø som fører vatn, avløp og overvatn. Det går ei 160 mm hovudvassleidning under tomta med trykk på ca. 4,5 bar. Hovudvassleidninga går mellom Nordstrandbygget og skolepaviljongen. Hovedkloakkleidninga går også mellom Nordstrandbygget og skulepaviljongen. Det er i tillegg nokre mindre kloakkleidninger på vestsida av skulen. Overvatn går i samme grøfta som vatn og avløp frå Sentrumsbygg, samt ei gammal leidning i betongrør frå Vestbø forbi Kulturbakeriet, kyrkja og til sjøen. Dersom ein symjehall og eventuell idretts-/fleirbrukshall vert lagt til området bør det gjerast ein eigen behovsanalyse for vatn og avløp. Vanntilførsel Avløpsrør Overvann N Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 39

84 Kap. 2.2 Nytt oppvekstsenter Skulen som del av nærmiljøet Skulen bidreg til å danne vilkåra for barns oppvekst og nærmiljø. Gode oppvekstvilkår krevjar kontakt mellom skule og samfunn, i tillegg til mellom heim og skule. Møteplassar i nærmiljøet er viktige og skulen er ein naturleg møteplass for barn og unge også utanom skuletida. I tillegg vert skulen brukt for lag og foreiningar for ulike aktivitetar og spelar ei rolle i å skape auka kontakt mellom generasjonar og ulike interessar. Ei skule som fungerar godt som eit nærmiljøanlegg er ein arena for sosialt samvær, og verkar samlande og identitetsbyggjande for lokalsamfunnet. Tradisjonelt har det ofte vore barneskulane som har fungert som slike samlingspunkt. Ulike lag, foreiningar og aktivitetar brukar i dag kultursalen/ gymsalen på Storebø skule på ettermiddagstid og i helgar. Potensialet er difor stort for ei utvida samfunnsfunksjon for skulen dersom det vert lagt opp til ytterligare sambruk med skulens areal. Mange av dei funksjonane det skal leggjast til rette for i skuleregi eignar seg også til anna bruk etter skuletid. Dette kan til dømes vere ulike kulturaktivitetar, kurs, idrettsaktivitetar, foreiningar og liknande. Med moderne planløysingar, opne fellesareal og gode spesialrom vil ein ny barneskule kunne framstå som svært attraktiv for fleire ulike aktivitetar enn i dag. Skulens rolle som oppvekstsenter og eit viktig samfunnsbyggjande element kan på denne måten forsterkast. Ulike lag, foreiningar og aktivitetar brukar i dag kultursalen/gymsalen på Storebø skule på ettermiddagstid og i helgar. Potensialet er difor stort for ei utvida 40

85 Kap. 2.2 Program / funksjonskart Tomtealternativ 4 på den eksisterande skuletomta på Storebø er den mest komplekse av tomtealternativa i muligheitsanalysen. Kombinasjonen av skule og kultur-/ og idrettssenter på Storebø byr på mange bruksmuligheiter. Diagrammet under visar funksjonane som er tiltenkt eit eventuelt nytt oppvekstsenter på Storebø. Desse funksjonene kan plasserast på ein bruksskala og graderes slik: 1. Intern skulebruk: private rom for skulens personale og elever. 2. Fleirbruk: funksjonar og rom som tilhøyrar skulen på dagtid, men som kan brukast til foreinings- og klubbverksemd utanfor skuletiden. 3. Offentleg: disse funksjonane har primært ein offentleg funksjon som del av Storebø sentrum, men kan benyttes av elever/lærarar i skuletiden ved behov. intern skulebruk fleirbruk: skule/foreininger offentleg kontor læraranes arbeidsplasser klasserom spesialrom grupperom auditorium bil- og sykkelparkering varelevering renovasjon idrettsarena kultursal bibliotek uterom/parkområder Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 41

86 Idrettshall Det er eit ynskje å få plass til ei idrettshall på skuletomta. Det er ikkje gitt ein definisjon av kva type idrettshall som er ønska i oppgåveskildringa. Vi har difor sett på kva som kan vere ein realistisk dimensjon for tomtealternativet på Storebø. Ei idrettshall er ikkje ein definert storleik og ein skiljar gjerne mellom friidrettshall, fotballhall og fleirbrukshall som alle har ulike storleikar. Fleirbrukshall 30*45 Fotballhall 55*70 Friidrettshall 60*100 Dagens skule har ein gymsal av beskjeden storleik (24m x 15m), som også vert brukt som kultursal. For ei hall som skal tene ei skule som gymsal og samtidig vere mogleg å bruke som kultursal for ulike private arrangement og samlingar, er det viktig at riktig dimensjon er tilstrekkeleg vurdert. Vi har difor vurdert ei fleirbrukshall til å vere ei maksimal storleik slik at det ikkje vert for stort rom til dei nemnte arrangementa. Ein må også vurdere om det er naudsynt å plassere ei fleirbrukshall innanfor eit knapt tomteareal eller om det er meir hensiktsmessig å definere ei overkommeleg avstand til areal i nærleiken slik at fleirbrukshallen likevel kan vere ein del av skulen sitt bruksareal. Det er difor rimeleg å definere ei avstand innanfor 350 meter for ei eventuell alternativ lokalisering av fleirbrukshall. I tillegg må det vere trygg gangveg frå skule. Ved ei slik løysing vil det vere naudsynt å likevel ha eit auditorium som kan fungere som kultursal då dette er viktige kvalitetar ved skulen. Eksempel: Bærum idrettspark Baner inkl. tribune 42

87 Kap. 2.2 Symjehall Det er også eit ønskje om ei symjehall innan skuletomten. Austevoll kommune er ei sjørelatert kommune og vatnrelatert fysisk aktivitet er viktig for barn. Å leggje til rette for ei slik utvikling av barna sine ferdigheitar i vatn er difor viktig, samstundes som eit basseng har ein allmenn verdi i samfunnsbygging på Storebø. Ei symjehall kan slik sett også vere ei attraktor for Storebø som sentrum. Likevel vil ein her også måtte diskutere om det er riktig å bruke av dei knappe tomteareala på skuletomten til symjebasseng. Eit alternativ er også å definere ein avstand og premissar i umiddelbar avstand frå skuletomten for ei plassering av symjehall. Her har det vore framlagt eit forslag om å leggje ei symjehall nedanfor kommunehuset. Då vil ein ha ei avstand på i underkant av 200 meter og ca 2 minutters gange frå skulebygget. I tillegg vil ein kunne vende Storebø mot sjøen med attraktive publikumsfasiliteter. Moglegheiter for utvida sjørelaterte uteaktiviter for skulen frå kai er også positivt. 52 m basseng 12,5*25 foaje inngang trapp til teknisk 22 m + 10 m gard. lager Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 43

88 43/832 43/647 43/111 43/685 43/648 43/604 43/605 43/720 43/606 43/840 43/774 43/710 43/842 43/779 43/745 43/798 43/775 43/797 43/777 43/773 43/778 43/852 43/853 43/772 43/776 43/88 43/841 43/44 43/161 43/156 43/102 43/18,22-24,27-28, ,30 43/ meter 350 meter 43/58 43/666 43/526 43/620 43/265 idrettshall innanfor 350 m. radius frå skulen 43/765 43/654 43/54 symjehall innanfor 200 m. radius frå skulen 43/592 43/607 43/533 44

89 Kap. 2.2 Symjehall og idrettshall på Storebø Tomteanalysen av eksisterande skuletomt på Storebø har hatt eit tilhørande stort program frå oppdragsgjevar. Vi vart introdusert for eit ønskje om å byggja symjehall og utvide idrettshalltilbodet på Storebø. Ulike løysingar på dette synast i volumstudiane i kapittel 2.3. Storleikar på dei ulike er presentert på s Det vert viktig å gjere eventuell ny symjehall og idrettshall tilgjengelege for elevane i skuletida samtidig som dei skal vere eit heildagstilbod for befolkningen. På grunn av skuleelevane bør plasseringa derfor vere innan gangavstand frå skulen. Kartet synar en radius på 200 meter frå skulen for plassering av symjehallen og en radius på 350 meter frå skulen for ny idrettshall. Jamfør vurderingar vi har gjort i volumstudiane i analysen antydar vi her plasseringar for symjehall og idrettshall, henholdsvis på nedsida av kommunehuset og i Gråsidalen. Dette er markert med grå felt på kartet på motsatt side. Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 45

90 46 Referansebilete: skysstasjon for skulebuss

91 Kap. 2.2 Ny trafikksituasjon Dei mest markante problemområda i trafikken på Storebø i dag er spreidte, omfangsrike parkeringsareal og ei uavklart avstigningsløysing for skulebuss og foreldrekøyring. Målet med trafikkspørsmålet i samband med denne mulighetsanalysa for ny skule på Storebø har vore: - Å sikre trygg tilkomst for elevar til skuletomten. Dette gjeld både avstigning frå skulebuss, foreldrekøyring og tilgang frå sammanhengande gang- og sykkelveg. - Bilparkering på Storebø bør sjåast under ett og organiserast i eit felles system. Uteareala på skuletomten skal ikkje vere prega av bilparkering. 4 1 Busstrafikken er samla til ei skysstasjon ved eksisterande bussløyfe. Her er det ingen biltrafikk, barna kan uforstyrret gå ut av bussen og følgje ein tilrettelagt gangveg opp til skolen. Det er også ynskjeleg å leggje eventuell foreldrekøyring hit. Denne løysinga er uttrykt som eit ynskje både frå rektor ved Storebø skule og frå Statens Vegvesen pga. ei sikrare adkomst. 3 3 Kartet synar ei mogleg organisering av bilparkering på Storebø. Bilparkeringa er konsentrert ved Sentrumsbygg (1), foran næringsbygg (2), foran kommunehuset (3) og ved omsorgsboligene (4). Parkeringsplass 1 og 2 er tenkt som kompakte parkeringsareal, der parkeringshus i to etasjer er mogleg løysing. Skuletomten, med ei forsterka posisjon som idretts- og kultursenter, får dermed frigjort alt disponibelt uteareal til funksjonar som uthevar det offentlege rommet. Dette kan tildømes vere utendørs ballplass i samband med gymsal, klatrevegg i skolegården, utendørs amfi i samband med kultursalen osv. Fylkesvei Kommunal vei Gangsti Parkering 2 N Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 47

92 PARKERING ANSATTE 1 PLAN UTEAREAL 1 PLAN m2 SVØMMEHALL 1 PLAN m2 UTEAREAL 1 PLAN m2 PARKERING ANSATTE 1 PLAN UTEAREAL 1 PLAN m2 900 m2 900 m2 PARKERING IDRETT 1 PLAN m2 SKOLEBYGG 1 PLAN m2 PARKERING ANSATTE 1 PLAN 900 m2 PARKERING IDRETT 1 PLAN m2 SKOLEBYGG 2 PLAN m2 PARKERING IDRETT 1 PLAN m2 SVØMMEHALL 1 PLAN m2 SKOLEBYGG 3 PLAN m2 FLERBRUKSHALL 1 PLAN m2 FLERBRUKSHALL 1 PLAN m2 SVØMMEHALL 1 PLAN m2 FLERBRUKSHALL 1 PLAN m2 48

93 Kap. 2.3 Kap. 2.3 Volumstudier Introduksjon I drøftinga av den eksisterande skuletomten på Storebø har det vore viktig å sortere den komplekse situasjonen med skulen i kommunesenteret i Austevoll. Denne situasjonen skiljar tomt 4 frå dei føregåande tomtealternativa på Eidsbøen. Spørsmål som vert naturleg å stille seg ved kombinasjonen skule og sentrum i dette tilfellet er: Kva rolle skal skulen på Storebø spille i kommunesenteret? I kva grad er det interessant å blande skulefunksjonar med offentlege funksjonar? Korleis kan ein skule generere positive bevegelser i Storebø? Volumstudiene gjev tre ulike utgangspunkt, med tilhøyrande premisser, for å kunne sjå situasjonen frå fleire sider. Dette for å danne eit bredt og tydeleg grunnlag for vidare diskusjon og for å kartlegge eit avgjerdsgrunnlag hos oppdragsgjevar. Utgangspunktene er: 1. MAKS: - Eksisterande bygnader vert teke i vare. - Komplett program frå oppgåveskildringa skal plasserast innanfor tomteavgrensninga. 2. Blanke ark: - Samtleg areal innanfor tomteavgrensninga handsamast som potensiell byggjegrunn. Oppvekstsenteret veks opp som svar på omkringliggjande bygnader, linjer i landskapet og etablert sentrumsstruktur. 3. Møteplassen: - Eksisterande skulebygg vurderast opp mot nye behov og tilpassast ny situasjon. For kvart utgangspunkt vil vi drøfte ulike måter å gje eit svar ved organisering av volum. Dei to ulike volumsvarene er hjelpemiddel for å settje lys på aktuelle problemstillingar, som igjen må sjåast på som lag i ei kompleks løysing. Oppdragsgjevar vil med dette kunne kartlegge nokre aspekt som bør prioriterast i prosessen vidare mot en eventuell ny barneskule på Storebø. Dei ulike volumsvara, fem totalt, vert drøfta opp mot positive og negative sider før dei vert satt opp mot kvarandre. Dette for å gi konkrete momenter for ei vidare diskusjon om dei ulike volumsvara internt i Austevoll kommune. Temaene som er drøftet er mellom anna organisering av bygnadene; adkomst for køyrande/ syklister/gåande, innganger til bygga, funksjonsfordeling osv. Det er lagt stor vekt på forholdet mellom skulefunksjoner og offentlege funksjoner i denne analysa, i tillegg vert stadlege kvalitetar i kvart tilfelle grundig drøfta; bygnaders rettning, sikt, eksisterande akser, uteromskvalitetar osv. Grunnlaget for volumstudiane er lagt i del 2.1 Registreringer og 2.2 Nytt oppvekstsenter tidlegare i dokumentet. Oppsummering med samlet drøfting av dei fem volumsvara kommer til slutt i dette kapittelet. Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 49

94 Tidsakse Aktivitet på ein laurdag Kultur/ offentleg Idrett/symjehall Skole Svømmestevne Litteraturmorgen Basar Kreativt verksted Fotballcup for barn Teaterforestilling Bryllupsfest

95 Kap. 2.3 Tidsakse Aktivitet på ein kvardag Litteraturmorgen Eventyrlesing Leksehjelp Korøving Teater Elitetrening Gym/ Svømmetrening Gym/ Svømmetrening Ballek for de minste Svømmetrening Fotballtrening Skole SFO Voksenopplæring Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 51

96 52 Referansebilete: einheitleg, men variert bygnad

97 Kap. 2.3 Utgangspunkt 1: MAKS Premissar: 1. Eksisterande bygnader skal takast vare på. 2. Komplett program frå oppdragsskildringa skal få plass innanfor tomteavgrensninga til eksisterande skuletomt i Storebø sentrum. 3. Maksimal tomteutnytting prioriterast foran uteareal. Dette utgangspunktet skal gje grunnlag for å vurdere kapasiteten til tomta der nye bygnader vert tilført til dei eksisterande bygnadene. Samla bygnadsvolum skal kunne innehalde det komplette programmet i oppdragsskildinga. Volumsvara vil med dette utgangspunktet ikkje ta omsyn til eksisterande skala. Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 53

98 Utgangspunkt 1: MAKS, forslag 1: Dette forslaget må seiast å liggje nærmast slik utbyggingar ved eksisterande skule har vore gjort tidlegare. Forslaget visar ei vi-berre-byggar-på-litttil -metode som utvidar skulens innvendige areal på bekostning av uteareal og ei effektivisering av skulens innvendige logikk og logistikk. Med dei volumane skulen er føreslått utvida med vil det vere naudsynt å sjå på kva overgangar eventuelle tilbygg skapar. På dette forslaget er skulen utvida på områder av tomten som har ei skarpare stigning og difor ikkje er like verdefulle som leikeareal for borna. Vurdering: + Legger opp til eit klart skilje mellom skuleareal og trafikkareal + Funksjonsdeling av skuleareal og idrettsareal + Ein naturretta framside med utsikt og luft til klasseromma og ei meir urban bakside med skolegård kombinert med sentrumsfunksjonar - Stort fotavtrykk på tomten - lite kompakt bygnadskropp - Vanskeliggjer ei effektivisering av skulens logistikk - Forheld seg ikkje til eksisterande skala Samla uteareal: ca m² Eksisterande bygnader Idrett Symjehall Skule Kulturakse 54

99 Kap. 2.3 Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 55

100 Utgangspunkt 1: MAKS, forslag 2: Bygnaden ligg opp mot fylkesvegen og gjev rom for å tydeleggjere skulens sentrumsrolle. Forslaget gjev gode moglegheiter for ei rasjonell og effektiv planløysing i den nye bygnaden. Den vil skilje seg stort frå eksisterande skulebygg. På dette forslaget er skulen utvida over areal der Nordstrandbygget står i dag. Delar av forslaget liggjer på områder av tomta som har skarp helling og som difor ikkje er like verdefulle som leikeareal for borna. Hovuddelen av dette forslaget legger seg ut over opparbeida skuleplass i dag og vil difor medføre at deler av verdefullt leikeareal forsvinn. Vurdering: + Mogleg å ha ei rasjonell bygningsmasse med god intern logistikk i ny bygnad. - Stort fotavtrykk på tomta - Tek større areal av betre egna utendørs leikeareal - Støy frå fylkesvegen - Forheld seg ikkje til eksisterande skala - Uavklart forhold mellom eksisterende og nytt skulebygg Samla uteareal: ca m², men areal brattare enn 1:3 utgjer noko av gjenståande leikeareal. Det er difor riktigare å si at utearealet i dette forslag er ca m². Eksisterande bygnader Idrett Symjehall Skule Kulturakse 56

101 Kap. 2.3 Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 57

102 58 Referansebilete : nytt, moderne skuleanlegg

103 Kap. 2.3 Utgangspunkt 2: Blanke ark Premissar: 1. Samtleg areal innanfor tomteavgrensninga sjåast som mogleg byggjegrunn. 3. Eksisterande skulebygg er tenkt revet. 2. Tilstøtande bygg, linjer/akser i landskapet og etablert sentrumsstruktur legg føringar for nye bygnader på ei tom skuletomt. Dette utgangspunktet skal gje grunnlag for å vurdere kva slags bygnader tomtens stadeigne kvalitetar leggjer opp til. Eksempel på føringer som tomteregisteringene vil leggje til grunn er: eksisterande bevegelsesliner, siktliner, vegetasjon, topografi, uteromskvalitetar osv. Kva kvaliteter vert tekne vidare og kvar kan nye kvalitetar tilførast og byggjast vidare på? Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 59

104 Utgangspunkt 2: Blanke ark, forslag 1: Med dette utgangspunktet får ein moglegheit til å byggje opp ei heilt ny og effektiv skule. Dette forslaget visar ein kompakt bygnadskropp som rommer komplett program frå oppdragsskildringa. Bygnadane ligg opp mot fylkesvegen og gjev rom for å tydeliggjere skulens sentrumsrolle. Delar av forslaget ligg på delar av tomta som har skarp helling og som ikkje er ansett som særleg verdefullt leikeareal i dag. Hovuddelen av dette forslaget ligg derimot over opparbeida skuleplass i dag og vil difor medføre at deler av verdefullt leikeareal forsvinn. Vurdering: + Høve til å ha ei rasjonell ny bygningsmasse med god intern logistikk og effektivitet + Ei funksjonsdeling mellom skule og idrett + Gjev to skuleplassar med ulik identitet: kultur/skule og idrett/skule + Lett å orientere seg blant funksjonsdelte bygg - Stort fotavtrykk på tomta - Ei slik organisering kan verte formalistisk og passar dårligare inn i eksisterande miljø - Bygnadseiningane kan verte av upassande skala i Storebø-samanheng når programmet er så innhaldsrikt som i oppdragsskildringa Samla uteareal: ca m² Eksisterande bygnader Kultur/ offentleg Idrett Symjehall Skule Kulturakse 60

105 Kap. 2.3 Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 61

106 Utgangspunkt 2: Blanke ark, forslag 2: Dette forslaget visar fleire bygnadskroppar som rommer det meste frå gitt program. Her er det valt å ta ut symjehallen og bruke denne som strategi for sentrumsutvikling på Storebø. Ved å åpne skuleplassen og leggje skulen om ei akse som leiar gjennom plassen ned mot sjøen vert skulens rolle som samfunnfunnsaktør utvida. Dei ulike bygnadene inneheld funksjonar slik det passar med omkringliggjande forutsettingar, korvidt dei er interne eller samfunnstilknytta. Forslaget gjev gode mogleghetar for rasjonelle og effektive planløysingar. Vurdering: + Forbinder sentrum med ei akse mellom symjehall/ kommunehus og fylkesvegen + Ved å ta symjehallen ut av programmet på tomten kan symjehallen verte eit knutepunkt, mellom sjøfront og sentrum + Nye skulebygg skapar retning mot sjøen + Lett å orientere seg + Strategisk grep for sentrumsutvikling - Stort fotavtrykk på tomten - Kan trekke fokus vekk frå hovudaksen i dag - fylkesvegen. Grepet krevjer difor at det blir definert hva dei ulike gatene skal vere på Storebø Samla uteareal ca m² Eksisterande bygnader Kultur/ offentleg Idrett Symjehall Skule Kulturakse 62

107 Kap. 2.3 Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 63

108 64 Referansebilete: nytt møter gammelt

109 Kap. 2.3 Utgangspunkt 3: Møteplassen Premissar: 1. Eksisterande skulebygg står fritt for endring. Det må takast stilling til kva deler som bør takast vare på, transformerast eller eventuelt sanerast. 2. Oppdeling av eksisterande skulebygg til fragmenter av ulik kvalitet må gjerast greie for. Dette utgangspunktet skal gje grunnlag for å vurdere eksisterande skolebygg, velge de delene med høgst potensial og drøfte korleis disse kan møte ein ny og modernisert bygningsmasse. Kva etablerte kvaliteter skal dyrkast vidare? Dette volumsvaret er eit forsøk på å utvide eksisterande skule samtidig som man legger til andre samfunnsnyttige funksjoner i nye, optimaliserte bygg. Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 65

110 Utgangspunkt 3: Møteplassen, forslag 1: I dette forslaget vert det vektlagt kvalitetar i den eldste delen av skulen og i kultursalen, som spiller ei viktig samfunnsnyttig rolle. Skulen er vidare utvida ved ei samanbygging av eksisterande bygnader og nye bygnader. Forslaget tek i vare eit mangfaldig tilbod av uteareal til elevane, samstundes som det gjev ei relativ rasjonell organisering av innvendig areal. Både symjehall og fleirbrukshall er teken ut av programmet for å få rom for ei god skule. I staden er verdien av kultursalen og eit utvida bibliotek som ei utviding av offentlege tilbod poengtert. Også her vert skuleplassen opna og tek med seg aksa ned mot kommunehuset. Vurdering: + Effektiv og kompakt skulebygnad + Tydeleg organisering av skule og offentleg tilbud + Framhevar eksisterande kvalitetar og historie + Møter sentrum med sambruksfunksjoner som kultursal og bibliotek + Mulighet for fleksibel bruk og samfunnsaktivitet + Uteareal under tak og av ulik karakter - Krevjer at det ikkje vert etablert ei bakside mot fylkesvegen Samla uteareal ca m² Eksisterande bygnader Kultur/ offentleg Idrett Symjehall Skule Kulturakse 66

111 Kap. 2.3 Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 67

112 Del 2.4 Vurdering og oppsummering Vi har no lagt fram analysen for tomtealternativet på Storebø. Eit viktig aspekt er plasseringa i Storebø sentrum. Denne komplekse situasjonen er forsøkt kartlagd og presentert som premissar og kvalitetar. Kombinasjonen av disse har gjeven ulike utslag i volumstudiane i kapittel 2.3. Metoden har vore å ta utgangspunkt i tre ulike tomtesituasjonar (MAKS, Blanke ark og Møteplassen), for å kunne drøfte dei allereie kartlagte premissane og kvalitetene ved tomta. Dei ulike utgangspunkta har gjeven oss moglegheita til å sjå positive og negative aspekt ved det same temaet frå fleire sider. Vi håper vi har presentert dette på ein måte som gjør at leseren kan ta diskusjonen rundt temaene vidare. Eksempel på tema som er drøfta i volumstudiane er ulike måtar å organisere skulens interne funksjonar, ulik grad av å ta i vare eksisterande skulebygnad og ulik utnytting av tomta. Nokre poeng som har krystallisert seg som særs viktige i analysen av skuletomta på Storebø er: - Fleire tilbygg på det eksisterande skuleanlegget gjer det samla anlegget ueffektivt og er ikkje framtidsretta. Ein metode med tilbygg kan gjere bygnadane mindre effektive med tanke på logistikk og unødvendige mengder areal må verte utnytta til støttefunksjonar som gangareal. Det kan resultere i at brukbart uteareal vert mindre. Det bør jobbast mot meir heilskapelege løysingar med overordna grep om anlegget. - Vi har vurdert skuletomta med kun nye bygnader i utgangspunkt 2: Blanke ark. Ved å sjå bort i frå eksisterande bygnader risikerer man å miste ein eksisterande skala og historisk tilknyting. Dette er ein viktig diskusjon kva gjelder nye bygnader på skuletomta. Kva storleikar har bygnadene i dag? Skal man tilpasse eller bryte med det eksisterande? Vi har sett mykje positivt vedrørande skala i utgangspunkt 3: Møteplassen. I dette utgangspunktet har vi teke i vare dei kvalitetsrike delane av eksisterande bygnader, for så å leggje til nytt volum. - Å sortere ny bebyggelse etter aksar har vist seg veldig nyttig. I utgangspunkt 3: Møteplassen er symjehallen plassert nedanfor kommunehuset. Då oppstår ei akse mellom Sentrumsbygg, over skulen sitt område, og leder til symjehallen og kaia. På lik linje leggjast ei akse forbi den mest offentlege delen av skulen, langs fylkesvegen, til Kulturbakeriet. Resultatet av dette er ei inndeling av bevegelse og retning langs ei aktivitetsakse og ei kulturakse. Dette ser vi på som et fruktbart grep i ein planstrategi for Storebø. - Dei nevnte aksane aktivitetsaksen og kulturaksen må ha eit avklart forhold til eksisterande hovedakse, fylkesvegen. Dette må verte del av ein eventuell strategi, 68

113 der eit hierarki av gangvegar vil forsterke individuelle kvalitetar. - Plasseringa av symjehallen nedanfor kommunehuset byggjer opp om Austevoll som ei sjørelatert kommune. Bassenget vert tilgjengelig for både skuleelevar og andre innbyggjarar i Storebø-området. Bygnaden har potensiale til å verte eit knutepunkt mellom sjøfront og sentrum. - I utgangspunkt 3: Møteplassen er eksisterande kvalitetar vurdert som størst i den gamle skulebygnaden frå 1956 og kultursalen. Den gamle skulebygnaden har arkitektoniske og kulturhistoriske verdiar som bør takast i vare. Denne delen av skuleanlegget meiner vi er viktig i ein prosess der man ønskjer å modernisere, men oppretthalde noko av sjela til det som har vore. Kultursalen er verdfull på grunn av innhaldet framfor selve bygnadskroppen. I volumstudiane for Møteplassen foreslår vi å inkorporere eksisterande kultursal i eit nytt volum. Støttefunksjonar til kultursalen meiner vi kan utvidast innanfor det nye bygget og dermed gjere kultursalen til eit romligare og betre tilbod enn det som fins i dag. til ei plassering av symjehallen ved kommunehuset og idrettshall til Gråsidalen. - Sjølv om symjehall og idrettshall i det siste forslaget ligg utanfor skuletomta er det fortsatt tenkt å vere ein del av sentrumsstrategien for Storebø. Dersom verdien av dagens kultursal vert bevart og eit utvida bibliotek vert eit tilbod på skulens område, har man totalt sett eit allsidig offentlig tilbod innanfor Storebø sentrum, som dekkjer både idrett og kultur. Med utgangspunkt 3 og forslaget Møteplassen har vi funne mange kvalitetar som vi ynskjer å detaljere nærmare. Forslaget inneheld mange av dei viktigaste poenga vi her har ramsa opp. Vi ynskjer difor å gje eit enda klarare bilde av ein strategi for Storebø ved å utdjupe dette forslaget over dei neste sidane. - I utgangspunkt 3: Møteplassen er symjehall og idrettshall tatt ut av skuletomten. Dette er først og fremst gjort av omsyn til uteareal for elevane. På s har vi illustrert kvar vi ser for oss at disse funksjonane kan plasserast. Gangavstand for elevane har vore eit viktig premiss, samtidig som funksjonane skal vere offentlig tilgjengelige. Vurderingane i volumstudien har ført oss Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 69

114 Situasjonsplan for Utgangspunkt 3: Møteplassen Den eldste delen av skulen er tatt i vare og får eit nytt volum med skulefunksjonar knytta til seg. Disse har gul farge i situasjonsplanen. Eksisterande kultur-/gymsal er tatt i vare og er tenkt utvida innanfor det nye skulevolumet. Denne har grønn farge i situasjonsplanen. Tilknytta austsida av skulevolumet er det nye sambruksvolumet. Sambruksvolumet er tiltenkt kultur-/ offentlege funksjonar og har ein mørkegrå farge i situasjonsplanen. Knutepunktet mellom skulevolumet og sambruksvolumet symboliserar eit knutepunkt mellom skulen og lokalsamfunnet. I dette forslaget er det vist som eit kommunalt bibliotek med inngang for elevar frå skolegården og offentleg inngang frå gangvegen ved fylkesveien. Eit nytt 25-metersbasseng plasserast mot kaien. Bassenget er knytta til skulen med aktivitetsaksen, som med tida kan fungere som en ledeline gjennom Storebø. Mens aktivitetsaksen er tilknytta idrettsfunksjonar og fysisk aktivitet har kulturaksen et mer kulturelt innhold, med bibiotek og Kulturbakeriet. Aksene og dei andre gangvegene er universelt tilgjengelege og har tilrettelagte gulvmaterialar med ledeliner og ein passande helling. Dei er direkte tilknytta tilpassa inngangsparti til dei ulike bygnadane. 70

115 lagerrom/renovasjon under parkering praktisk gulv varemottak Salem eks. parkering utvidet gymsal/ kultursal naturlig lekeareal trafo bibliotek/ kultur inngang fra gateplan aktivitetsgulv aktivitetssaksen parkering på tak sykkelparkering 25-m.basseng eks. parkering gangvei fra skysstasjon ballbinge kulturaksen naturlig lekeareal lekeplass Storebø park Kulturbakeriet Situasjonsplan Utgangspunkt 3: Møteplassen skysstasjon for skolebuss eks. parkering Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 71

116 72 Skisseforslag til bygg på skuletomten

117 Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 73

118 74 Skisseforslag til bygg på skuletomten

119 Kap. 2.4 Oppsummering med blikk på tidlegare analyse av Eidsbøen Vi har no vore igjennom analysen for tomtealternativet på Storebø og sett på ulike aspekt som må vurderast i ei større situasjon på Storebø. I tillegg gjev tomtealternativet nokre gitte kriteriar og kvalitetar som er ynskjeleg å ta i vare. Denne analysen har eit anna utgangspunkt enn føregåande analyse i Eidsbøen området. Det er fordi analysen har ei anna samansetting av kompleksitet i eksisterande situasjon, både eksisterande bygnader på tomten og kringliggjande busetnad, trafikk og ulik kringliggjande verksemd, medan dei tidlegare vurderte tomtene i større grad var urørt land og tilknyting til infrastruktur vart eit større spørsmål. Nokre analysetema som var tatt opp ei større del i analysa av tomtealternativa 1-3 er difor ikkje like viktige for tomtealternativ 4. Andre tema igjen har vore via mykje merksemd i vurderingen av tomt 4 og ikkje vore vurdert i vurderingen av dei tre første tomtealternativa. Tildømes her er sentrumsaspektet, og plassering av symjehall. Det er likevel i denne analysen foreslått kor det er mulig å leggje symjehall på Eidsbøen. av sentrumsfunksjonar. Større tilbod og fleire folk i eit etablert sentrum. Velger ein derimot å byggje ny skule på Eidsbøen vil Storebø stå igjen med ei tom skuletomt midt i sentrum. Det vil verte ei ny utfordring for kommunen å definere kva denne tomta skal brukast til. Det vil vere eit tap for Storebø å ha tomme lokalar i sentrum. Forflytting av elevmassen vil også fjerne mykje aktivitet, som er vesentleg for Storebø som sentrum. Val av Eidsbøen som ny skuletomt vil difor måtte følgje med seg ein alternativ plan for dagens skulelokaler på Storebø for å oppretthalde eit visst aktivitetsnivå. Både tomt 2b på Eidsbøen og tomten på Storebø har potensiale for å verte gode områdar for skule. Austevoll går ei spennande tid i møte med eit val av tomt for ny barneskule for å leggje godt til rette for den veksten som er forventa i kommunen. Eit viktig aspekt ved val av tomt er framtida til den eksisterande skulebygnaden på Storebø. Ved val av tomt 4 med utviding og modernisering av den eksisterande skulen har ein moglegheit til å utvide ein eksisterande institusjon i Storebø sentrum. Då kan ein diskutere fortetting i bygnadsmiljø og auka tilbod Ny skule i Nord - Mulighetsanalyse 75

120 Referansar Lovverk: Tek10-Byggteknisk forskrift Opplæringslova Plan og bygningslova Nettsider: Byggforsk.no Utdanningsdirektoratet.no Helsedirektoratet.no Utdanningsforbundet.no idrettshaller_regjeringen.no sintef.no/behovsanalyse idrettshall vegvesen.no Rapporter: Utredning skoleutbygging Verdalsøra; Silhuett Arkitekter og RG prosjekt, 2007 Skolebruksanalyse Bergen, 2012 Andre kilder: Statens Vegvesen Austevoll kraftlag Austevoll vatn og avløp Rektor ved Storebø Skule, Bjørn Kristan Bjånesøy Knut Kalvenes Austevoll kommune 76

121

122 SAKSFRAMLEGG Saksnr Utval Møtedato Sakshandsamar 013/13 UTVAL FOR OPPVEKST Brit Trellevik OG KULTUR Arkivsaknr. 10/960 Arkiv: FA-A20 TILSTANDSRAPPORT GRUNNSKULEN - Kvalitetsmelding Tilråding frå rådmannen: Utval for oppvekst og kultur tek den vedlagte Kvalitetsmeldinga for grunnskulen i Austevoll 2012 til orientering. Vedlagte saksdokument: Dok.dato Tittel Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012 Bakgrunn for saka: Det er fastsett i opplæringslova og privatskolelova at skoleeigar pliktar å utarbeida ein årleg rapport om tilstanden i opplæringa. I Stortingsmelding nr 31 ( ) går det fram at det er viktig at styringsorgana i kommunar og fylkeskommunar har eit bevisst og kunnskapsbasert forhold til kvaliteten på grunnopplæringa. Dette er nødvendig for å følgje opp utviklinga av sektoren på ein god måte. Vurdering:

123 Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

124 Det er fastsett i opplæringslova og privatskolelova at skoleeigarar pliktar å utarbeide ein årleg rapport om tilstanden i opplæringa. I Stortingsmelding nr. 31 ( ) går det fram at det er viktig at styringsorgana i kommunar og fylkeskommunar har eit bevisst og kunnskapsbasert forhold til kvaliteten på grunnopplæringa. Dette er nødvendig for å følgje opp utviklinga av sektoren på ein god måte. Rapport om tilstanden i opplæringa Rapporten om tilstanden (tilstandsrapporten) i opplæringa skal omhandle læringsresultat, fråfall og læringsmiljø. Den årlege rapporten skal drøftast av skoleeigaren, dvs. kommunestyret, fylkestinget og den øvste leiinga ved dei private grunnskolane (jf. opplæringslova andre ledd). Det er fastsett i privatskolelova 5-2, andre ledd, bokstav k, at styret skal drøfte den årlege rapporten om tilstanden i desse skolane. Nasjonalt kvalitetsvurderingssystem Tilstandsrapporten er eit sentralt element i det nasjonale kvalitetsvurderingssystemet. Regjeringa har fastsett mål knytte til læringsresultat, fråfall og læringsmiljø som grunnlag for å vurdere kvaliteten i grunnopplæringa, jf. St.meld. nr 31 ( ). Til dei nasjonale målsetjingane har regjeringa sett opp indikatorar som skal gi grunnlag for å vurdere kor langt skoleeigaren er kommen i å nå måla. Krav til innhald i tilstandsrapporten Tilstandsrapporten skal som eit minimum omtale læringsresultat, fråfall og læringsmiljø, men kan byggjast ut med annan omtale som skoleeigaren meiner er føremålstenleg ut frå lokale behov. Det er data frå Skoleporten som hovudsakleg skal brukast som grunnlag for skoleeigaren si vurdering av tilstanden, men det følgjer av St.meld. nr. 31 ( ) at skoleeigarar og skolar blir oppmoda til å føre opp konkrete målsetjinger for kva dei skal oppnå innanfor dei målområda som er sette opp. I St.meld. nr. 16 ( ) går det fram at tidleg innsats er vesentleg for å betre ferdigheiter og fagleg utvikling hos elevane. Kartlegging av ferdigheitsnivået til elevane må følgjast opp med tiltak for dei som har behov for ekstra opplæring frå første stund. Den spesialpedagogiske innsatsen er her sentral. Dei data som er tilgjengelege i Skoleporten, innheld ikkje data om spesialundervisning, og skoleeigaren må derfor også på dette området bruke andre kjelder for datainnhenting. Skoleeigaren står elles fritt til å utvide innhaldet i tilstandsrapporten. Det generelle systemkravet Den plikta skoleeigaren har til å utarbeide årlege rapportar om tilstanden i opplæringa, er ein del av oppfølgingsansvaret knytt til det generelle systemkravet (internkontroll), jf opplæringslova andre ledd og privatskolelova 5-2 tredje ledd.ver merksam på at kravet til internkontroll, omfattar alle pliktene som ligg til skoleeigaren etter lov og forskrift. Det generelle systemkravet er derfor vidare enn det tilstandsrapporten dekkjer. Personvern Tal som blir lasta direkte inn frå Skoleporten, kan for små einingar innehalde indirekte identifiserbare opplysningar. Dette kan vere teiepliktige opplysningar etter forvaltningslova 13 og/eller personopplysningar etter personopplysningslova 2 nr. 1. Tilsvarande kan òg gjelde for lokale indikatorar. Derfor ei påminning om at desse opplysningane må behandlast i tråd med reglane i forvaltningslova og/eller personopplysningslova. Side 2 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

125 Innhald Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012 Bakgrunn for kvalitetsmeldinga 2 1. Innleiing 4 2. Austevollskulen Kvalitet og utvikling 4 Felles innsatsområde 4 3. Hovudområder og indikatorar Elevar og undervisningspersonale Talet på elevar, lærarårsverk og lærartettleik Tilpassa opplæring / spesialundervisning Fleirspråklege elevar Læringsmiljø Elevundersøkinga Trolandshamar skule, Trivselsleiarprogrammet Læringsresultat Kartlegging lesing 2. trinn Nasjonale prøvar 19 5., 8. og 9. trinn lesing, engelsk, rekning Storebø skule; Page Turner IKT - grunnleggjande dugleikar 5. trinn Grunnskolepoeng, standpunkt og eksamenskarakterar Vurdering for læring (VFL) Gjennomføring 32 Overgang frå grunnskole til VGO 4. System for oppfølging (internkontroll) Vurdering og konklusjon 33 Side 3 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

126 1. Innleiing Kvalitetsmeldinga for grunnskulen i Austevoll 2012 tek innleiingsvis for seg innhaldet i den lokale planen som vart vedteken i Kommunestyret juni 2011, med dei innsatsområda og måla som er sett for - i første omgang - 3 år fram i tid. Størstedelen av kvalitetsmeldinga omhandlar resultat på hovudområde, jmf krav til innhaldet i ei tilstandsrapportering. Desse hovudområda er: fakta, læringsresultat, fråfall og læringsmiljø. 2 skular presenterer eit glimt frå skulekvardagen på 2 hovudområde. Det er Trolandshamar skule sitt arbeid med læringsmiljø, og Storebø skule som prøver ut programvare med mål om å betra elevane sin leseflyt. Det er også teke med ytterlegare data som viser kvalitet og utvikling i høve til innsatsområde og mål i planen for Austevollskulen. Det er i hovudsak data frå Skoleporten som er grunnlaget. I tillegg er rapportar og tilbakemeldingar frå skulane ein vesentleg del av meldinga. 2. Austevollskulen Kvalitet og utvikling I gjeldande plan for grunnskuleopplæringa i Austevoll kommune er visjonen: Læring og trivnad for alle! Visjonen skal vera ein positiv vegvisar i arbeidet i skulen, og har desse underpunkta som understrekar vegen å gå: Skulen skal vera inkluderande og skal arbeida medvite med:! Elevane sitt læringsmiljø! Tydeleg klasseleiing! Forsterka læring! Tidleg innsats for å redusera behovet for spesialundervising Planen har definert 4 viktige område som overordna mål:! Kvalitet i opplæringa! Læringsmiljø! Ressursar! Kompetanse Målsettinga i det lokale handlingsrom er at kystkulturen og kommunen sin maritime ståstad skal vera tydelege i elevane sin skulekvardag. Samarbeid med næringsliv og frivillige lag er viktig. Med utgangspunkt i visjonen og dei vedtekne overordna måla, er det definert innsatsområde for skulane i Austevoll:! Tidleg innsats o tilpassa opplæring og spesialpedagogisk hjelp! Samarbeid heim / skule! Overgong barnehage /skule / ungdomsskule! IKT! Fleirspråklege elevar! Høgare utdanning / samarbeid med næringslivet! Kompetanseheving av lærarar! SFO! Rektor som leiar Side 4 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

127 Austevoll kommune vedtok planen i Kommunestyret , og dei faglege prioriteringar i plandokumentet Austevollskulen Kvalitet og utvikling er på mange område samanfallande med statlege prioriteringar. Vi ønskjer å auka samsvaret mellom skulen sine mål, kommunen sine mål og statlege mål. Planen legg opp til ei evaluering av innsatsområda etter 3 år dvs etter neste skuleår. Den evalueringa som skjer då skal setja føringar for kva mål og satsingar som skal gjelda for ein ny 3-årsperiode. Inneverande skuleår (2012/2013) er år 2 i planperioden. Ulike rapporteringar frå skulane gjennom året, og erfaringar frå samlingar tilseier at skulane har ulike utfordringar, både i forhold til innsatsområde, oppfølging av politiske vedtekne mål og korleis utviklingsarbeid bør gjennomførast. Dei siste åra har skulane i større grad vore samde om felles innsatsområde, og ønskjer å få på plass system og rutiner som gjer praksis på skulane noko meir samstemt. Den einskilde skule må ta val når det gjeld prosessar og strategiar innafor det lokale handlingsrom dei har, men likevel vera lojale til dei felles målsettingane ein har i kommunen. Kommunenivået (administrasjonen) har støtte- og koordineringsfunksjon. Skuleleiinga, med rektor i spissen, har stor innverknad på skulen sitt læringsmiljø og læringsutbyttet til elevane. Det føreset utøving av ein god leiarskap. Skuleleiinga er nøkkelpersonen / -ane i få i gong og leida læringsprosessar. Skuleutvikling tek tid, og det er viktig å forankra opplæringa tett til det som skjer på eigen arbeidsplass. Det er det som skjer i klasserommet som avgjer kvaliteten på læringa og om skulen endrar seg. Mangel på felles forståing og definisjon av kva god kvalitet på opplæringa er, hindrar utvikling. Målet må vera å byggja og utvikla ein samarbeidsbasert fellesskap mot det som er skulen si viktigaste oppgåve; elevane si læring. Å styrka læraren sin faglege kompetanse er vurdert som eit av dei viktigaste tiltaka for å heva kvaliteten i skolen, Stortingsmelding nr 31, Kvalitet i skolen. Forsking viser at 5 faktorar er grunnleggjande for arbeidet med å utvikla og oppretthalda gode læringsmiljø:! Læraren si evne til å leida klassar og undervisningsøkter! Læraren si evne til å utvikla positive relasjonar med kvar einskild elev! Positive relasjonar og kultur for læring blant elevane! Godt samarbeid mellom skule og heim! God leiing, organisasjon og kultur for læring på skulen R. Elmore 2012 skriv i boka Skoleeier som kvalitetsutvikler om kor viktig forholdet mellom lærer elev innhold - undervisningens kjerne - er for all kvalitetsutvikling i skolen. Det er umulig å forbedre kvaliteten og nivået på elevens læring uten å endre denne kjernen, derfor må dette være sentrum for alle initiativ til kvalitetsutvikling (2012:221). I Austevoll har vi eit kompetent pedagogisk personale i skulane, og den faglege og pedagogiske kompetansen er avgjerande for elevane si læring. Skulen er ein kunnskapsorganisasjon i stadig utvikling, og derfor har vi som målsetjing, innafor dei rammene vi har, å gi tilbod om relevant etter- og vidareutdanning til pedagogisk personale og assistentar. Side 5 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

128 3. Hovudområde og indikatorar 3.1 Elevar og undervisningspersonale Om Elevar og undervisningspersonale Utdanningsdirektoratet tilrår at skoleeigarane tek med desse indikatorane i tilstandsrapporten:! talet på elevar og lærarårsverk (sum årsverk for undervisningspersonalet)! lærartettleik (lærartettleik steget, lærartettleik steget) Lokale mål Austevoll kommune ønskjer at elevane skal ha gode vilkår for læring i grupper som er innafor det nivået ein set nasjonalt Talet på elevar, lærarårsverk og lærartettleik Talet på elevar Sum årsverk til undervisning Austevoll kommune skoleeier, Grunnskole Vurdering Elevtalet i Austevoll er stabilt. Det same gjeld talet på årsverk til undervisning sjølv om det er variasjonar frå år til år. Det store utslaget (auken) som tabellen viser for skuleåret knyter det seg ein viss usikkerhet omkring, og kan skuldast rapporteringsfeil. Indikatoren viser gjennomsnittlig lærertetthet på trinn ned på skolenivå. Lærertetthet beregnes med utgangspunkt i forholdet mellom elevtimer og lærertimer, og gir informasjon om størrelsen på undervisningsgruppen. Indikatoren inkluderer timer til spesialundervisning og til andre lærertimer som tildeles på grunnlag av individuelle elevrettigheter. Austevoll kommune skoleeier Kommunegruppe 03 Hordaland fylke Nasjonalt Lærertetthet trinn Lærertetthet trinn 11,8 9,5 13,4 13,0 12,5 11,1 14,6 14,5 Skoleporten Vurdering Gjennomsnittleg lærartettleik i Austevoll er låg. Det er fleire elevar pr lærar på ungdomstrinnet enn tilfellet er for barnetrinnet. Ein av grunnane til det er at vi har nokre små skular som dreg snittet ned. Ein annan grunn er at skulane har relativt gode ressursar. Vi har også skular i kommunen som har høgare snitt og ligg på same nivå som nasjonalt. Side 6 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

129 3.1.2 Tilpassa opplæring / spesialundervisning Elevane sin rett til tilpassa opplæring og spesialundervising er heimla i Opplæringslova 1-3 Tilpassa opplæring og tidleg innsats og 5-1 Rett til spesialundervisning. Opplæringslova 1-3 om tilpassa opplæring slår fast at Opplæringa skal tilpassast evnene og føresetnadene hjå den enkelte eleven, lærlingen og lærekandidaten. Meld. St. 18 ( ) seier at tilpassa opplæring handlar om å skapa god balanse mellom evnene og føresetnadene til den einskilde elev og fellesskapen. Denne balansen vert skapt gjennom læringsmiljøet med varierte arbeidsoppgåver, lærestoff, arbeidsmåtar, læremiddel og organisering. Fordi skulen først og fremst er ein fellesskapsarena, kan ikkje tilpassa opplæring forståast som ei rein individualisering av opplæringa. Elevar som ikkje får tilfredsstillande utbytte av den ordinære opplæringa har rett til spesialundervising: 5-1 Elevar som ikkje har eller som ikkje kan få tilfredsstillande utbytte av det ordinære opplæringstilbudet, har rett til spesialundervising. Dette er ei meir omfattande form for tilpassa opplæring. Status Totalt i grunnskulen i Austevoll er det 58 elevar som får spesialundervisning. Elevtal i grunnskulen i Austevoll Del av elevar som får spesialundervising Del av elevar som får spesialundervising trinn Del av elevar som får spesialundervising trinn 657 8,82 % 8,02 % 10, 79 % Spesialundervisninga vert organisert både som einetimar og i grupper. Det er òg tilrådd spesialundervisning i klassen gjennom bruk av to-lærar. PPT i Austevoll har ikkje tilrådd bruk av anna opplæringsarena til elevar. Det er 54 elevar som har fått tilrådd assistentressurs. Det vil seie at det berre er fire elevar av alle som får spesialundervisning, som ikkje har tilråding av assistentressurs, i tillegg til spesialundervisning gitt av pedagog. Utfordringar Det er ikkje ynskjeleg frå PPT si side at størstedelen av den spesialpedagogiske ressursen i skulen går til bruk av assistent. PPT meiner at dersom ein elev treng spesialundervisning bør dette i størst mogeleg grad takast hand om av spesialpedagogar og ikkje assistentar. Ein kjem ikkje utanom at somme elevar må ha assistent, då hjelpebehovet kan vere stort. Undervisning, derimot, bør utførast av pedagogar. Side 7 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

130 3.1.3 Fleirspråklege elevar Opplæringslova 2-8 gir elevar rett til særskild språkopplæring dersom ein! har anna morsmål enn norsk! ikkje kan norsk godt nok til å følgja ordinær undervising i skulen I tillegg har ein rett til morsmålsopplæring, to-språkleg opplæring eller begge deler dersom ein! har så svake norskkunnskapar at ein ikkje kan følgja opplæringa på norsk Lokale mål Dei siste åra har det vore ei auke i elevar som treng særskild norskopplæring. Det er eit mål for Austevoll kommune at dei fleirspråklege elevane lærer seg norsk -godt og raskt- slik at dei kan følgja den ordinære opplæringa på nærskulen på det trinnet dei tilhøyrer. Derfor får elevane tilbod om og blir organisert i grupper i særskild norskopplæring på nærskulane, og for skuleåret gjaldt det 2 av barneskulane i tillegg til ungdomsskulen. Status Hausten 2012 var talet på fleirspråklege elevar i grunnskulen i Austevoll 27. Størstedelen av dei fleirspråklege elevane kjem i samband med arbeidsinnvandring. Dei nyankomne elevane kan svært lite norsk, og det er derfor vanskeleg for dei å følgja ordinær opplæring på det trinnet dei tilhøyrer. Desse elevane får tilbod om særskild norskopplæring som rektor er delegert mynde til å gjera vedtak om. Dei elevane som har vore nokre år i Noreg har fått systematisk opplæring i særskild norsk, og følgjer no klassen si opplæring med dei tilpassingar som trengs. Den største gruppa fleirspråklege elevar er det Storebø skule som har med til saman 20 elevar. Elevane er spreidd over alle 7 trinn, og norskopplæringa er tilpassa språknivå. Opplæringa i særskild norsk vert gitt 3 dagar for veka i grupper. Dei 2 andre dagane er vaksendekkinga i ordinær klasse forsterka. Ressursar som er gitt til Storebø skule for å sikra elevane dei rettane dei har, er betydelege med 36 t /v, noko som tilsvarer 1, 4 lærarstilling. Tiltak Det er eit auka behov for kunnskap og kompetanseheving innafor området fleirkulturell opplæring. Gjennom arbeidet med Austevollskulen Kvalitet og utvikling vart strategien for vidareutdanning sett på dagsorden, og det vart løyvd midlar i budsjett Dermed har vi i dag ein tilsett i Austevoll kommune som tek vidareutdanning i andrespråkspedagogikk ved Høgskolen i Bergen, (skuleåret 2012/2013). Denne læraren er ein del av Kompetanse for kvalitet - strategien som inneber eit spleiselag der stat, kommune og student deler kostnaden ved utdanninga etter denne fordelingsnøkkelen: 50 %- 25 % - 25 %. I samband med utviklingssamtaler haust 2012 vart det leigd inn tolk for å hjelpa til med å formidla eleven sine oppnådde mål og utviklinga vidare fram mot neste vurderingssamtale. Tolken er til god hjelp for samarbeid, forståing og formidling på tvers av språk og kultur. Utfordringar Det er utfordrande å ha tilstrekkelege ressursar og få til ei effektiv organisering av tilbodet til dei fleirspråklege. Talet på elevar er noko uforutsigbart, sjølv om det i det siste skuleåret var relativt stabilt. Nokre av familiane som kjem har etablert seg i Austevoll, medan andre er her for kortare tidsrom og i periodar. Dette påverkar elevane sin motivasjon for å læra seg norsk. Det er ønskjeleg å få engasjert ein morsmålslærar til både morsmålsopplæring og 2-språkleg fagopplæring. Dette vil styrkja elevane si læring og klasselærarane si tilrettelegging. Storebø skule har fått styrka budsjettet 2013 med 6 t/v for å få tilsett ein morsmålslærar (i fortrinnsvis russisk) i løpet av våren Side 8 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

131 3.2 Læringsmiljø Om Læringsmiljø Alle elevar og lærlingar skal inkluderast og oppleve meistring. Skoleeigarar og skoleleiarar er pålagde å gjennomføre Elevundersøkinga for elevar på 7. og 10. steget og Vg1. I tilstandsrapporten er desse læringsmiljøindeksane obligatoriske:! trivsel! mobbing på skolen! fagleg rettleiing! meistring! fagleg utfordring Elevundersøkinga 2012 Elevundersøkinga er ei årleg nettbasert undersøking om elevane sitt læringsmiljø. Elevundersøkinga kartlegg elevane si oppleving av korleis dei trivst på skulen, motivasjonen deira for å læra, korleis dei opplever lærarane si faglege rettleiing, kor fornøgde dei er med elevdemokratiet på skulen og med det fysiske læringsmiljøet. I tillegg svarar elevane på spørsmål om utbreiing av mobbing på skulen. Undersøkinga gir tilbakemelding om elevane si subjektive oppfatting av eigen læresituasjon. Resultata frå undersøkinga gir skulane eit viktig utgangspunkt for vidare utvikling av eit godt læringsmiljø i samarbeid med lærarar og elevar. Rapporten for 2012 viser først ei oversikt over kommunen sine samla resultat på 7. og 10.trinn samanlikna med resultat i fylket og nasjonalt. Så kjem ei oppsummering for kommunen basert på skulane sine tilbakemeldingar. Austevoll kommune har dei siste åra hatt klasseleiing, vurdering for læring og tilpassa opplæring som emne på lærarane sine kommunale planleggingsdagar. I tillegg kjem arbeidet mot mobbing som har resultert i ein kommunal overordna plan vedteke av Kommunestyret 2012, og innføring av MOT i Austevoll der ungdomsskulen vert eit kraftsenter frå hausten Eit kvart teikn til ulikskap i resultat kan reflektera ei utvikling i ønska eller ikkje-ønska retning. For sikrare å kunne seia at det skjer ei endring, bør resultata følgjast opp over fleire år. Det tek tid å oppnå endringar, ikkje minst når det gjeld haldningsskapande arbeid. Det er derfor viktig å sjå på resultata for 2012 i eit langtidsperspektiv, og ikkje dra konklusjonar ut frå nokre få år. Oversikt over resultata på kommunenivå Rapporten er henta frå Skoleporten Læringsmiljøindeksar: Elevdemokrati Elevdemokrati Elevdemokrati Nasjonalt Trinn 7 3,6 3,6 3,6 Nasjonalt Trinn 10 3,2 3,2 3,2 Hordaland fylke Trinn 7 3,6 3,6 3,6 Hordaland fylke Trinn 10 3,1 3,2 3,1 Austevoll kommune Trinn 7 3,9 3,4 3,2 Austevoll kommune Trinn 10 2,9 3,2 Side 9 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

132 Faglig utfordring Faglig utfordring Faglig utfordring Nasjonalt 7.trinn 4 Nasjonalt 10.trinn 4,1 4,1 4,1 Hordaland fylke 7.trinn 4 Hordaland fylke 10.trinn Austevoll kommune 7.trinn 3,8 Austevoll kommune 10.trinn 3,8 4,1 Faglig veiledning Faglig veiledning Faglig veiledning Nasjonalt 7.trinn 3,4 3,4 3,4 Nasjonalt 10.trinn 3,1 3,1 3,1 Hordaland fylke 7.trinn 3,4 3,4 3,4 Hordaland fylk 10.trinn 3,1 3,1 3,1 Austevoll kommune 7.trinn 3,5 3,4 3,1 Austevoll kommune 10.trinn 2,5 3,3 Fysisk læringsmiljø Fysisk læringsmiljø Fysisk læringsmiljø Nasjonalt 7.trinn 3,2 3,2 3,2 Nasjonalt 10.trinn 2,7 2,8 2,7 Hordaland fylke 7.trinn 3,2 3,2 3,1 Hordaland fylke 10.trinn 2,6 2,7 2,6 Austevoll kommune 7.trinn 3,3 3,1 2,5 Austevoll kommune 10.trinn 2,4 3 Karriereveiledning Karriereveiledning Karriereveiledning Nasjonalt 7.trinn Nasjonalt 10.trinn 3,6 3,6 3,6 Hordaland fylke 7.trinn Hordaland fylke 10.trinn 3,5 3,5 3,5 Austevoll kommune 7.trinn Austevoll kommune 10.trinn 2,9 3,7 Medbestemmelse Medbestemmelse Medbestemmelse Nasjonalt 7.trinn Nasjonalt 10.trinn 2,4 2,4 2,3 Hordaland fylke 7.trinn Hordaland fylke 10.trinn 2,3 2,3 2,2 Austevoll kommune 7.trinn Austevoll kommune 10.trinn 1,8 2,1 Mestring Mestring Mestring Nasjonalt 7.trinn 3,9 3,9 3,9 Nasjonalt 10.trinn 3,8 3,8 3,8 Hordaland fylke 7.trinn 3,9 3,9 3,9 Hordaland fylke 10.trinn 3,8 3,8 3,8 Austevoll kommune 7.trinn 3,8 4 3,7 Austevoll kommune 10.trinn 3,3 3,7 Mobbing på skolen Mobbing på skolen Mobbing på skolen Nasjonalt 7.trinn 1,4 1,4 1,4 Nasjonalt 10.trinn 1,4 1,4 1,4 Side 10 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

133 Hordaland fylke 7.trinn 1,4 1,4 1,4 Hordaland fylke 10.trinn 1,4 1,4 1,4 Austevoll kommune 7.trinn 1,3 1,3 1,3 Austevoll kommune 10.trinn 2,1 1,3 Motivasjon Motivasjon Motivasjon Nasjonalt 7.trinn 4,2 4,2 4,2 Nasjonalt 10.trinn 3,8 3,8 3,8 Hordaland fylke 7.trinn 4,2 4,2 4,2 Hordaland fylke 10.trinn 3,7 3,7 3,7 Austevoll kommune 7.trinn 4,1 4,1 3,8 Austevoll kommune 10.trinn 3,3 3,5 Sosial trivsel Sosial trivsel Sosial trivsel Nasjonalt 7.trinn 4,4 4,4 4,4 Nasjonalt 10.trinn 4,3 4,3 4,3 Hordaland fylke 7.trinn 4,4 4,4 4,4 Hordaland fylke 10.trinn 4,2 4,2 4,2 Austevoll kommune 7.trinn 4,3 4,3 4,2 Austevoll kommune 10.trinn 3,9 4,4 Trivsel med lærerne Trivsel med lærerne Trivsel med lærerne Nasjonalt 7.trinn 4,1 4,1 4,1 Nasjonalt 10.trinn 3,7 3,8 3,8 Hordaland fylk 7.trinn 4 4,1 4,1 Hordaland fylk 10.trinn 3,7 3,7 3,8 Austevoll kommune 7.trinn 4 3,9 3,6 Austevoll kommune 10.trinn 2,7 3,7 SKULEEIGAR SI SATSING OG OPPFØLGING PÅ LÆRINGSMILJØ Overordna målsettingar i Austevoll for å sikra eit godt læringsmiljø! Elevane opplever eit godt fysisk og psyko-sosialt miljø! Skulane arbeider aktivt mot mobbing både blant elevar, foreldre og i personalet! Elevane si læring er fokus - skulekvardagen fremjar læring fagleg og personleg! Rettleiing og vurdering for læring er sentralt! Lærarane er gode klasseleiarar og fremjar læring gjennom vurdering! Skulane samarbeider konstruktivt med heimane! Skulen som organisasjon arbeider heilskapleg og kontinuerleg for å utvikla og oppretthalda eit godt læringsmiljø Side 11 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

134 OPPSUMMERING ELEVUNDERSØKINGA 7.TRINN I Austevoll kommune har ca 80 elevar på 7. trinn svart på Elevundersøkinga våren Offentlig Begge kjønn Trinn 7 Meistring Nasjonalt 3,9 3,9 3,9 Hordaland fylke 3,9 3,9 3,9 Austevoll kommune 3,8 4 3,7 Trivnad med lærarane Nasjonalt 4,1 4,1 4,1 Hordaland fylke 4 4,1 4,1 Austevoll kommune 4 3,9 3,6 Fagleg rettleiing / utfordring * Nasjonalt 3,4 3,4 3,4 / 4,0 Hordaland fylke 3,4 3,4 3,4 / 4,0 Austevoll kommune 3,5 3,4 3,1 / 3,8 * revidert 2011 Mobbing på skulen Nasjonalt 1,4 1,4 1,4 Hordaland fylke 1,4 1,4 1,4 Austevoll kommune 1,3 1,3 1,3 Resultatet viser ein nedgong dette året når det gjeld 7. trinnselevane si oppleving av å meistra. I fjor var skåren høgare enn gjennomsnittet nasjonalt og fylke, medan vi i år ligg merkbart lågare. Indeksen viser at elevane på 7. trinn sin trivnad med lærarane er gått noko ned dei siste 2 åra. Skulane varierer mellom 3,0 og 4,0. Spreiinga er relativ stor, og skulane bør følgja opp utviklinga. Det er ikkje særleg skilnad på jenter og gutar i trivnaden med lærarane. Når det gjeld fagleg rettleiing varierer resultatet mellom 2,7 og 3,6, og er svakare enn landet for øvrig. Gutane er meir fornøgd enn jentene. Mobbing held seg stabilt lågt. Side 12 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

135 OPPSUMMERING ELEVUNDERSØKINGA 10.TRINN I Austevoll kommune har 65 elevar på 10. trinn svart på Elevundersøkinga våren Offentlig Begge kjønn Trinn 10 Meistring Nasjonalt 10.trinn 3,8 3,8 3,8 Hordaland fylke 10.trinn 3,8 3,8 3,8 Austevoll kommune 10.trinn 3,3 3,7 Trivnad med lærarane Nasjonalt 10.trinn 3,7 3,8 3,8 Hordaland fylke 10.trinn 3,7 3,7 3,8 Austevoll kommune 10.trinn 2,7 3,7 Fagleg rettleiing / utfordring Nasjonalt 10.trinn 3,1 3,1 / 4,1 3,1 / 4,1 Hordaland fylke 10.trinn 3,1 3,1 / 4,0 3,1 / 4,0 Austevoll kommune 10.trinn 2,5 / 3,8 3,3 / 4,1 Mobbing på skulen Nasjonalt 10.trinn 1,4 1,4 1,4 Hordaland fylke 10.trinn 1,4 1,4 1,4 Austevoll kommune 10.trinn 2,1 1,3 Resultatet viser ei positiv utvikling på nærast alle indeksane i Elevundersøkinga. 10. klasse-elevane melder frå om eit læringsmiljø som ligg på snittet med fylket og nasjonalt. Indeksen meistring viser at dei fleste elevane opplever relativ god meistring. Gutane opplever likevel betre meistring enn jentene. Dette er ei endring frå i fjor då jentene hadde høgast skår på denne indeksen. Når det gjeld trivnad, trivst jentene marginalt betre med lærarane enn gutane. Jentene og gutane ligg på same skår omtrent når det gjeld fagleg rettleiing, medan jentene opplever større faglege utfordringar enn gutane. Side 13 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

136 SKULANE SI VURDERING AV 4 LÆRINGSMILJØINDEKSAR 1. Meistring Skulane melder at læringsmål, målark, lærartettleik, tilpassa opplæring, vurdering for læring (VFL) og praktisk tilnærming til teoretisk læring er område som bidreg til meistring for elevane. Ein har som mål å arbeida vidare med VFL for å betra motivasjon og læringsutbytte. Gi positive tilbakemeldingar til elevane der ein ser det som viktig å finna den sterke sida til kvar elev. Tilpassa opplæring med tydelege mål og variasjon i arbeidsmetodar og bruk av ulike læringsarenaer, er òg ein veg vidare. Det systemretta arbeidet likeså. Ein ønskjer mindre av testing og tilfeldige tilbakemeldingar. 2. Trivnad med lærarane Skulane peikar på fleire felles faktorar i arbeidet for trivnaden med læraren:! Skulemiljøarbeid med trivselsskapande aktivitetar! Klasseleiing og erfaringsdeling! Medråderetten til elevane! Nokre viser til elevsamtaler og auka foreldreinvolvering, andre til alternative undervisingsdagar gjennom skuleåret. Vegen vidare og fokuset framover blir for nokre å fortsetja slik som no, medan andre peikar på område å forsterka:! Planar for sosial kompetanse! Auka kompetanse blant dei vaksne i konfliktløysing / førebyggjande arbeid! Leggja til rette for positive opplevingar / Utvikla eit aktivitetsprogram! Dyktiggjera læraren i klasserommet / fokus på klasseleiing! Ha elevsamtaler (lærar og elev) oftare, visa tydeleg at ein vil eleven vel 3. Fagleg rettleiing / fagleg utfordring Skulane er eintydige i at vurdering og vurderingspraksis er avgjerande i den faglege rettleiinga til eleven. På dette området er skulane forplikta etter forskrift i Opplæringslova, og har gjennomført ei kursrekke for lærarane for å få vurderingspraksis i tråd med kravet frå sentralt hald. Vidare er kommunestyrevedtaket om skriftleg vurdering for klasse (2 g/år) fokusområde. Skulane gjennomfører denne vurderinga for første gong hausten 2012, og skal ha eit arbeidsseminar / oppfølging januar 2013 for å evaluera gjennomføringa, evt vidareutvikla praksis. Det systemretta arbeidet omkring fagleg rettleiing vert gjort ulikt td skulevandring, utarbeiding av felles rettleiingsrutiner. 4. Mobbing Det er mykje godt arbeid som blir rapportert frå skulane når det gjeld førebyggjande arbeid mot mobbing. Her viser ein til alt frå sosial læreplan til Opplæringslova 9a. Sjølv om Elevundersøkinga viser at det er lite mobbing i Austevollskulen, skal skulane ha fokuset oppe. Skulane melder at det skal arbeidast vidare med: positiv forsterking, miljøretta tiltak, nokre skular vurderer å innføra Trivselsleiarar (TL) i friminutta, laga årshjul for skulemiljøarbeid. Ingen av skulane arbeider etter program (Olweus, Zero) for å førebyggja mobbing. Det er eit ønskje frå politisk hald, og eit mål på sikt at skulane sine handlingsplanar vert revidert og sett inn i felles mal. Side 14 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

137 For kommunen samla ser vi positive tendensar spesielt når det gjeld mobbing.jo lågare skår på denne indeksen, jo betre for læringsmiljøet. Det tyder godt for framtida. Og med ein kommunal overordna plan mot mobbing blant barn og unge, og med MOT i ungdomsskulen skulle vi ha eit godt grunnlag for at elevane opplever nulltoleranse mot mobbing. Kva er utfordringa i Austevoll kommune på områda meistring, trivnad med lærarane og fagleg rettleiing? Forsking slår fast at læraren er den viktigaste faktoren for elevane si læring. Det viktigaste arbeidet skjer i klasserommet. Her vert skulen sin kvalitet skapt, og her kan kvalitetsnivået målast. Lærarane sin faglege kompetanse og det sosialpedagogiske arbeidet dei driv, er viktige faktorar for all læring. Gode relasjonar mellom lærar og elev støttar opp under elevane si faglege og sosiale utvikling, og sikrar at læraren opparbeider seg autoritet som leiar av elevane sitt læringsarbeid. Vurdering for læring er også eit viktig område for elevane si oppleving av meistring. Dei 3 indeksane som vi i år skårar lågt på (på 7.trinn), må vi sjå i samanhang. Det viser at skulane sitt kontinuerlege arbeid med klasseleiing, vurderingspraksis og lærarane sin relasjonskompetanse er så viktig for elevane sine resultat og utvikling både fagleg og personleg. Det er viktig at skulen som organisasjon brukar tid i fellesskap for å analysera resultat frå læringsmiljøundersøkingar. Her har skuleleiar ei viktig rolle i å visa til det arbeidet skulane gjer, kvifor dei gjer det og kva arbeidet fører til. Dermed kan skuleeigar rapportera om at kvalitetsstandardar er tilfredsstillande, vert oppretthalden og / eller er i utvikling. Austevoll kommune ønskjer motiverte, utviklingsorienterte skuleleiarar. For tida pågår eit leiarutviklingsprogram i Midthordland kompetanseregion der alle rektorane i Austevoll deltek. Skuleeigar si oppfølging 2013 Med bakgrunn i resultata i Elevundersøkinga 2012 vel skuleeigar å satsa på følgjande område i 2013: Fagleg oppfølging Læringsmiljøindeks Kven deltek Kor tid Vurdering for læring Oppfølging ved ekstern forelesar Utvikla / forbetra skriftleg vurdering trinn Klasseleiing Fagleg rettleiarstilling, foreslått men ikkje prioritert i budsjett 2013 Styrka læringsmiljøindeksane fagleg rettleiing og fagleg utfordring Trivnad med lærarane Fagleg rettleiing Fagleg utfordring Motivasjon og meistring Styrka læringsmiljøindeksane fagleg rettleiing og fagleg utfordring Lærarar på trinn Lærarar på alle trinn; nettverk, teamarbeid, planleggingsdagar Alle skulane? Kontinuerleg Overordna kommunal plan mot mobbing Mobbing Alle skulane Gjeldande frå desember 2012 MOT 1) Kick off! 2) Skulen startar Mobbing Ungdomsskulen 1) ) Side 15 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

138 3.2.2 Trolandshamar skule, Trivselsleiarprogrammet Praksisforteljing I 2011 starta Trolandshamar skule opp med programmet Trivselsleder Det lokale målet / bakgrunnen for at skulen meldte seg på, var at me ville gjera ein ekstra innsats for elevar som gjekk åleine i friminutta. Trivselsprogrammet sitt mål er å aktivisera elevane i leik i friminutta, og skal vera med på å skape auka aktivitet og trivsel i skulen. Undersøkingar viser at ca 60 % av all mobbing skjer i utemiljøet på skulen. Godt vakthald av dei vaksne og spennande aktivitetar for elevane er to vesentlege faktorar som kan vera med på å førebyggja mobbing. Programmet er ikkje eit anti-mobbeprogram, men kan sjåast som eit supplement til skulane i dette arbeidet. "Fysisk aktivitet har positive effekter både for fysisk og psykisk helse, for læringsmiljø og læringsutbytte. Det er hentet positive erfaringer om dette gjennom forsøk i grunnskolen."(udir.no) Med trivselsprogrammet legg elevar som trivselsleiarar til rette for aktivitetar. I programmet følgjer det med ulikt sportsutstyr og leikar for å gjennomføra det trivselsleiarane har lært. Trivselsleiarane får òg ansvar for å følgja litt ekstra med i friminutta, td leggja merke til om nokon går åleine, invitera med i leik osv. Berre det å seia «hei», kan bety forskjellen på ein god og dårleg dag for ein medelev. Å vera trivselsleiar er eit spesielt ansvar og elevane som skal ha oppgåva må vera greie, inkluderande og mobbefrie elevar. Utvalet av trivselsleiarar skjer ved valg i klassen, der me har valgt å bruka 2 jenter og 2 gutar. Det er elevar på 5-7. trinn som vert valgt til trivselsleiarar for eit halvt år om gongen. To gongar i året deltek trivselsleiarane ved skulen på eksterne aktivitetskurs i regi av Trivselsprogrammet. Her lærer dei å leggja til rette for leik blant medelevane sine. Nye og gamle leikar blir teken i bruk. Elevar som er trivselsleiarar får belønning i form av Kulturkortet som gir rabatt på ulike aktivitetar (her hentar me ut liste på TL- sida, for det vert lagt til nye ting ofte). Desse korta kan brukast i heile landet. På slutten av perioden har me ein takk for hjelpen dag. Då har me vore på kulturbakeriet og spist pizza, og bowla eller bada. I tillegg til trivselsleiarar blant elevane har skulen to i lærarpersonalet som trivselsleiaransvarlege. Trivselsansvarlege vert kalla inn til regionsmøte, der me diskuterer ulike TL- emne. Me vert også kalla inn til leikekurs 2 gongar i året saman med andre TL - ansvarlege. Side 16 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

139 Trolandshamar skule rapporterer om:! Større aktivitetsnivå i friminutta / utemiljøet! Meir samansveisa elevar! Varierte og ulike aktivitetar! Inkluderande miljø! Positive tilbakemeldingar frå elevane sjølv! Positive tilbakemeldingar frå tilsette / SFO / foreldre / FAU! Auka aldersblanding av elevar! Redusert konfliktnivå! Positive tilbakemeldingar frå alle lærarane Trolandshamar skule presenterte Trivselsprogrammet for dei andre skulane i Austevoll på planleggingsdagen i august Det er å håpa at fleire av skulane melder seg på. 3.3 Læringsresultat Om Resultat Alle elevar som går ut av grunnskolen, skal meistre grunnleggjande ferdigheiter. Dette er ferdigheiter som gjer dei i stand til å delta i vidare utdanning og i arbeidslivet. I tilstandsrapporten er desse resultatindikatorane obligatoriske:! nasjonale prøver på 5., 8. og 9. steget i lesing og rekning! standpunkt- og eksamenskarakterar i norsk hovudmål, matematikk og engelsk! grunnskolepoeng Utdanningsdirektoratet tilrår at skoleeigarane tek med følgjande indikatorar i tilstandsrapporten:! nasjonale prøver i engelsk på 5., 8. og 9. steget! Austevoll kommune har i tillegg lagt inn kartlegging av lesedugleik på 2. trinn, rapportering på grunnleggjande dugleikar i IKT, og vurdering for læring. Læringsresultat handlar om det ein ønskjer å oppnå med det pedagogiske arbeidet dvs kva elevane har lært og kva for kompetanse dei har oppnådd. Læringsresultata er knytta til mål i læreplanen (K06) og kompetansemål i fag. Gjennom kartleggingsprøvar, nasjonale prøvar og avsluttande eksamen får ein viktig kunnskap om elevane sitt læringsutbytte. Side 17 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

140 3.3.1 Kartlegging lesing 2.trinn Austevoll kommune gjennomfører kartleggingsprøvar i lesing, og sidan prøven vart gjort obligatorisk for 2. trinn i 2008, er det samla inn resultat. I 2009 vart leseprøven også obligatorisk for 1. trinn. Kunnskapsløftet set opp kompetansemål etter 2. trinn, og det er naturleg å sjå utviklinga over dei siste åra på nettopp dette trinnet. Resultata skal ikkje rapporterast nasjonalt. Lokale mål! Ingen elevar under bekymringsgrense i lesing! Elevar som viser teikn på vanskar i innlæringa, skal få tidleg hjelp Skulane skal følgja opp prøveresultata for den einskilde elev Kartleggingsprøven er ikkje prøve i fag, men i grunnleggjande dugleikar i lesing. Prøven har eit pedagogisk siktemål der føremålet er! å fanga opp elevar som ikkje greier å tileigna seg lesing i same takt som medelevane! å gi eit bilete av kompetansen til dei svakaste! å synleggjera kva område dei svakaste lesarane har behov for å arbeida vidare med! å gi tips til tilpassa opplæring Den reviderte prøven etter K06 er i tillegg supplert med ein delprøve som kan skilja ut dei flinke lesarane elevar totalt max score på / under kritisk grense årstal Grafen viser deler av elevar på / under kritisk grense, og elevar med alt rett på kartleggingsprøvene. I åra 2009 og 2010 vart ikkje elevar med max score registrert. Utviklinga viser ei betring i elevane si leseutvikling. I 2010 og 2011 ser vi ein reduksjon i delen av elevar på / under kritisk grense. I 2012 har denne delen av elevar auka (9,2 % i ,1% i 2012). Det er ei positiv utvikling av elevar som har alt rett på prøvene. Det er likevel viktig å hugsa at prøven er ein screeningprøve som må supplerast med læraren sine eigne vurderingar. Vurdering / tolking av resultat blir vesentleg. Side 18 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

141 Austevoll kommune har dei siste åra gjort nokre grep for å kvalitetssikra leseopplæringa i skulen:! Lærarar på etterutdanningskurs / kursing i personalet på skulane! Innført SOL (= systematisk observasjon av lesing) 2010, på alle trinn i grunnskulen! Oppretta ressurspersonar/ grupper som arbeider med lesing og SOL! Nettverk blant lærarane på 1. og 2. trinn, og møter med barnehagar og 1. klasselærarar! Utarbeidd rutiner for kartlegging i basisfag på alle trinn og korleis ein følgjer opp prøveresultata! Utarbeidd oversiktsplan over leseutvikling og tiltak! Skulekontoret og PPT presenterer seg på foreldremøter i 1. klasse og seier noko om forventingar både til elev, foreldre og skule! Kursing klasseleiing og vurdering for læring Desse grepa / satsingane skal gjenspeglast i elevane sine resultat i nasjonale prøvar. Der vi ser at det er gap i resultat ved lågare skår enn gjennomsnittet i kommunen, set vi i verk tiltak etter behov Nasjonale prøvar Medan føremålet med kartleggingsprøvar er å gi lærarane informasjon om elevar som treng ekstra oppfølging, er føremålet med nasjonale prøvar 2-delt:! Gi informasjon om ein har lukkast med å utvikla elevane sine grunnleggjande dugleikar! Gi læraren informasjon om elevane sine dugleikar som grunnlag for ei tilpassa opplæring Lokale mål Austevoll kommune har som mål at resultata på nasjonale prøver på alle trinn skal liggja på nivå med resultata i Hordaland fylke og nasjonalt. Nasjonale prøver lesing 5. steget Nasjonale prøver i lesing kartlegg i kva grad ferdigheitene til elevane er i samsvar med mål for den grunnleggjande ferdigheita lesing, slik ho er integrert i kompetansemål i læreplanar for fag i LK06. Dei nasjonale prøvene i lesing omfattar tre aspekt: Elevane skal vise at dei kan: 1. finne informasjon 2. forstå og tolke 3. reflektere over og vurdere form og innhald i teksten Resultata til elevane på nasjonale prøver på 5. steget er presenterte ved ein skala med tre meistringsnivå, der meistringsnivå 1 er lågast. Austevoll kommune Hordaland fylke Nasjonalt LESING 5. TRINN 50 elevar 2,2 1,9 2,0 Side 19 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

142 Lesing 5. trinn , , ,1 0 nivå 1 nivå 2 nivå 3 Nasjonale prøver lesing ungdomstrinn Nasjonale prøver i lesing skal kartleggje i kva grad ferdigheitene til elevane er i samsvar med måla for den grunnleggjande ferdigheita lesing, slik ho er integrert i kompetansemål i læreplanar for fag i LK06. Dette inneber at nasjonale prøver i lesing ikkje er ei prøve i norskfaget. Dei nasjonale prøvene i lesing omfattar tre aspekt ved lesing. Elevane viser at dei kan: 1. finne informasjon 2. forstå og tolke 3. reflektere over og vurdere form og innhald i teksten Resultata til elevane på nasjonale prøver på ungdomssteget er presenterte ved ein skala med fem meistringsnivå, der meistringsnivå 1 er lågast. Presentasjonen viser resultat og ei oversikt over prosentvis fordeling av elevar på meistringsnivåa. Austevoll Ungdomsskule Hordaland fylke Nasjonalt LESING 8. TRINN LESING 9. TRINN 80 elevar 2,7 3,0 3,1 57 elevar 3,2 3,4 3,5 Lesing 8. trinn , , ,5 16,5 5 0 nivå 1 nivå 2 nivå 3 nivå 4 nivå 5 2,5 Side 20 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

143 Lesing 9. trinn , ,1 17,9 14,3 5 0 nivå 1 nivå 2 nivå 3 nivå 4 nivå 5 Nasjonale prøver engelsk 5. steget Engelsk er ikkje ein del av dei grunnleggjande ferdigheitene som er integrerte i kompetansemål i læreplanane i alle fag i LK06. Prøvene tek utgangspunkt i kompetansemål i eitt fag engelsk. Oppgåvene (på 5. steget) er knytte til desse ferdigheitene:! finne informasjon! forstå hovudinnhaldet i enkle tekstar! forstå vanlege ord og uttrykk knytte til daglegliv og fritid! forstå kva ord og uttrykk tyder ut frå samanhengen dei er brukte i! bruke vanlege grammatiske strukturar, småord og enkle setningsmønster Resultata til elevane på nasjonale prøver på 5. steget er presenterte ved ein skala med tre meistringsnivå, der meistringsnivå 1 er lågast. Presentasjonen viser ei oversikt over prosentvis fordeling av elevar på meistringsnivåa. Austevoll kommune Hordaland fylke Nasjonalt ENGELSK 5. TRINN 2,3 1,9 2,0 Elevane fordelt på meistringsnivå * Nivå 1 24,6 0 26,3 Nivå 2 50,8 0 49,2 Nivå 3 24,5 0 24,5 * Grunna datatekniske problem under gjennomføringa av prøven 2011 er ikkje resultat publiserte. Side 21 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

144 Nasjonale prøver engelsk ungdomstrinn Engelsk er ikkje ein del av dei grunnleggjande ferdigheitene som er integrerte i kompetansemål i læreplanane i alle fag i LK06. Prøvene tek utgangspunkt i kompetansemål i eitt fag engelsk. Oppgåvene for ungdomssteget er knytte til desse ferdigheitene:! finne informasjon! forstå og reflektere over innhaldet i tekstar av ulik lengd og forskjellige sjangrar! rå over eit ordforråd som dekkjer daglegdagse situasjonar! forstå kva ord og uttrykk tyder ut frå samanhengen dei er brukte i! forstå bruken av grunnleggjande reglar og mønster for grammatikk og setningstypar Resultata til elevane på nasjonale prøver på ungdomssteget er presenterte ved ein skala med fem meistringsnivå, der meistringsnivå 1 er lågast. Presentasjonen viser ei oversikt over prosentvis fordeling av elevar på meistringsnivåa. Austevoll kommune Hordaland fylke Nasjonalt ENGELSK 8. TRINN 2,8 3,0 3,0 Elevane fordelt på meistringsnivå Nivå 1 9,9 9,4 9,6 Nivå 2 19,4 21,6 19,9 Nivå 3 39,7 38,1 41,4 Nivå ,2 19,1 Nivå ,7 9,9 Nasjonale prøver rekning 5. steget Nasjonale prøver i rekning skal kartleggje i kva grad ferdigheitene til elevane er i samsvar med mål for den grunnleggjande ferdigheita rekning, slik ho er integrert i kompetansemål i læreplanar for fag i LK06. Dette inneber at nasjonale prøver i rekning ikkje er ei prøve i matematikk som fag. Dei nasjonale prøvene i rekning dekkjer tre innhaldsområde:! tal! måling! statistikk Prøvene i rekning tek utgangspunkt i korleis elevane bruker rekning i ulike faglege og daglegdagse samanhengar. Dette inneber at elevane forstår korleis dei:! kan løyse ei gitt utfordring! kan løyse problemet ved hjelp av rekneoperasjonar! kan vurdere om svara er rimelege! kan ha effektive strategiar for enkel talrekning Resultata til elevane på nasjonale prøver på 5. steget er presenterte ved ein skala med tre meistringsnivå, der meistringsnivå 1 er lågast. Side 22 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

145 Austevoll kommune Hordaland fylke Nasjonalt REKNING 5. TRINN 2,4 2,0 2,0 Elevane fordelt på meistringsnivå Nivå 1 11,5 10,3 6,7 Nivå 2 41,0 66,2 46,7 Nivå 3 47,5 23,5 46,7 Nasjonale prøver rekning ungdomstrinn Nasjonale prøver i rekning kartlegg i kva grad ferdigheitene til elevane er i samsvar med mål for den grunnleggjande ferdigheita rekning, slik ho er integrert i kompetansemål i læreplanar for fag i LK06. Dette inneber at nasjonale prøver i rekning ikkje er ei prøve i matematikk som fag. Dei nasjonale prøvene i rekning dekkjer tre innhaldsområde:! tal! måling! statistikk Prøvene i rekning tek utgangspunkt i korleis elevane bruker rekning i faglege og daglegdagse samanhengar. Dette inneber at dei:! forstår og kan reflektere over korleis dei best kan løyse ei gitt utfordring,! kan løyse problemet ved hjelp av rekneoperasjonar! kan vurdere om svara dei får er rimelege! kan vise effektive strategiar for enkel talrekning Resultata til elevane på nasjonale prøver på ungdomssteget er presenterte ved ein skala med fem meistringsnivå, der meistringsnivå 1 er lågast. Presentasjonen viser ei oversikt over prosentvis fordeling av elevar på meistringsnivåa. Austevoll kommune Hordaland fylke Nasjonalt REKNING 8. TRINN 3,1 3,1 3,1 Elevane fordelt på meistringsnivå Nivå 1 9,1 3,6 6,3 Nivå 2 38,2 20,0 16,5 Nivå 3 43,6 47,3 48,1 Nivå 4 7,3 16,4 22,8 Nivå 5 1,8 12,7 6,3 Side 23 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

146 Austevoll kommune Hordaland fylke Nasjonalt REKNING 9. TRINN 3,4 3,5 3,4 Elevane fordelt på meistringsnivå Nivå 1 6,5 5,6 5,4 Nivå 2 25,8 16,7 12,5 Nivå 3 40,3 42,6 41,1 Nivå 4 14,5 31,5 17,9 Nivå 5 12,9 3,7 23,2 Gjennomføring / fritak frå prøvane Deltaking i nasjonale prøvar i Austevoll kommune er høg. Fritak vert gjort på særskilt grunnlag etter reglane for fritak i Opplæringslova 2-4. Foreldre samtykkar i fritaket. På 5. trinn var 50 elevar påmeldt med 5 fritak frå å delta. På 8. trinn var 80 elevar påmeldt med 1 fritak. I 9. trinn gjennomførte alle 57 elevane. Vurdering av resultata Lesing Engelsk Rekning Gjennomsnittet for 5. trinnselevar i Austevoll er betre enn i fjor. Vi ligg over både fylkesnivå og nasjonalt nivå. Meistringsnivåa viser at 11,1 % av elevane ( 5) ligg på nivå 1. Flesteparten scorar i nivå 2, medan det er ei auke av elevar på nivå 3. Gjennomsnittet for 8. og 9. trinn ligg under fylket og nasjonalt nivå. 8. og 9. trinn gjennomfører same prøve, og vi ser at 9. trinn har betre resultat enn 8. trinn. Vi er ikkje nøgd med at ein scorar under snitt, og at vi har såpass få på meistringsnivå 4 og 5. Elevane i 5. klasse har eit godt resultat i engelsk og ligg over snittet samanlikna med fylket og nasjonalt. Det er gledeleg! 8. trinnselevane har eit lågare snitt enn forventa og lågare enn dei vi samanliknar oss med. Vi må ha som mål å få fleire av elevane til å prestera betre dvs fleire ut av nivå 1 og 2. 5.trinn: Gledeleg resultat! Overvekt av elevane på nivå 2 og 3, og ei utvikling som viser at fleire av elevane skårar i nivå 3 samanlikna med fjoråret. 8. trinn: På nivå med fylke og nasjonalt. Fleire på nivå 3 og 4 samanlikna med fjoråret, medan det er nedgong i elevar som skårar på nivå trinn: Hovudtyngda av elevane ligg på nivå 3-5, og det er vi nøgde med. Målet må likevel vera å få fleire over frå nivå 1 og 2, og vi ser positive tendensar over dei siste 3 åra. Etterarbeid / oppfølging nasjonale prøvar Skulane bør bruka meistringsnivåa som ledd i arbeidet med undervegsvurdering bl a for å tilpassa opplæringa. Meistringsskildringa og elevane si plassering på skalaen (meistringsnivå) skal vera utgangspunkt for tilbakemelding til elevar og føresette om resultata på prøvane, og kva ein gjer vidare for å betra elevane si læring. Nytt av året er ei brosjyre der lærarar får nokre råd om korleis følgja opp resultata på nasjonale prøvar. Side 24 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

147 3.3.3 Storebø skule, Pageturner Praksisforteljing Om lesing Det er i dag brei semje om at gode leseferdigheiter er viktig for å meistre alle fag i skulen. Mange elevar strevar med å få med seg alt dei må lesa i dei ulike faga, og det er lett å mista motivasjonen. Storebø skule arbeider med desse utfordringane på ulike måtar og tiltak. Lesetreningsprogrammet Pageturner vart lansert 2011 og vi ønskte å prøva dette ut for eventuell seinare vidare bruk. Vi valde å starte med ei gruppe elevar i 6.klasse, våren Kva er Pageturner? Pageturner er eit norsk nettbasert treningsprogram. Programmet har som mål å trena opp augo til å flytta seg jamt og fort over teksten ved å søke å endra augemotorikken. Dette skjer ved at augo følgjer ein markør som flyttar seg på ulike måtar over skjermen. Etter kvart skal flyten i lesinga gradvis bli betre. For mellomtrinnet er det 21 økter á 11 minutt. På nettstaden får brukarane ein kalender og ei resultatside der elevane finn resultata av lesetestane etter 1.,7.,14, og 21.økt saman med gode råd i arbeidet vidare. Forsking viser at det er nær samanheng mellom leseflyt og leseforståing. SINTEF har testa programmet og fann at lesefarten vart dobla utan at det gjekk ut over leseforståinga.. Det må seiast at dei prøvde ut programmet på elevar i vidaregåande og eldre. Organisering! Daglege treningsøkter a 11 min til faste tider.! Eleven må ønskja å gjennomføra Pageturner! Eleven vil bli sliten. Dette er ikkje moro, men slitsamt og effektivt. Får vi tru.! Eleven treng god motivasjon for optimal gjennomføring! Dei føresette fekk informasjon på foreldremøte før oppstart. For meir info, sjå Resultat frå ei utprøving med ei gruppe elevar frå 6. klasse Alle elevane fekk auka lesefart og betre leseforståing o I snitt auka lesefarta med 36% (variasjon mellom 12% og 86 %) o Prøving i Carlsten før og ny prøve etter kurset viste det same: 58 % auka lesefart og halvert tal på feil i leseforståing. Betra lesing, men kvifor? Eit forsøk må til! Vi såg at programmet gav resultat. Side 25 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

148 Men skuldast det betra augemotorikk eller fokus på det å lesa fort over 21 dagar? SINTEF hadde berre funne at testpersonane las fortare, dei hadde ikkje testa eventuell augemotorisk endring. Det hadde ingen gjort. Vi tok kontakt med Aschehoug som marknadsfører programmet, og dei gav grønt lys til eit forsøk med dette som tema: o o Fører øvingane i Pageturner til ei endring av augemotorikken til elevane? Er det samanheng mellom gode leseresultat og ei slik endring? Saman med Petter Dørum frå Syn og Audiopedagogisk Tjeneste i Bergen køyrde vi eit forsøk med elevar frå 7. klasse på etterjulsvinteren 2013 der vi testa elevane augemotorisk før- under og etter at dei var ferdig med gjennomføringa av Pageturner. I tillegg gjennomførte elevane dei fire testane i Pageturner for å kartleggja utviklinga av lesinga. Det står att å systematisera resultata, men så langt ser resultatet spennande ut. Påverkar augemotorikken føresetnadane til god lesing blir det viktig om vi her faktisk kan oppnå varige positive endringar. Eit forsiktig anslag er at ca. 15 % av alle sjuandeklassingar kan ha slike vanskar. Barn kan ha normal visus, men upresis øyemotorikk som fører til uryddig øyebevegelser og lav utholdenhet. ( ) Disse barna får i dag ikke den tilpassede opplæringen de har behov for ( ) Tiltakene de møter er ofte tilpasset sekundærvanskene. Ingen kan hevde at alle med dysleksi, lærevansker eller atferdsvansker har synsforstyrrelser, men en kan ikke utelukke at enkelte har visuelle utfordringer som fører til lese- og skrivevansker, lærevansker eller atferdsvansker. Når gutter utgjør 68 % av dem som får spesialundervisning (Kunnskapsdepartementet 2011), kan en undres på om noe av forklaringen kan ligge i deres mer langsomme utvikling av visus for arbeid på nært hold. (Wilhelmsen, Barns funksjonelle syn s 83 f) Eventuell framtidig bruk av Pageturner? Sjølvsagt avheng svaret på om vi finn resultata gode nok, men vår røynsle så langt tilseier at 7. eller kanskje 8. klasse kunne passe. Olav Hagerup Ansvarleg for gjennomføringa IKT grunnleggjande dugleikar 5. trinn Digital kompetanseprøve i IKT I Austevoll kommune er det bestemt at alle elevar på 5. trinn skal gjennom ein digital prøve for å kartlegge den digitale kompetansen. Elevane vert kartlagt ut i frå mål etter 4. trinn. Prøven vert laga i samarbeid med It s Learning, og gjennomført for første gong i I 2012 var gjennomføringa av den digitale kompetanseprøven i IKT sett til onsdag, torsdag og fredag i veke 19 ( mai). Side 26 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

149 Kursing av tilsette I 2012 vart det gjennomført eit kurs for alle lærarane på 4. og 5. trinn i kommunen. Kurset omhandla digital kompetanse og korleis ein kan arbeide for å utvikle denne. Kolbeinsvik og Møkster skule kunne ikkje delta. Kurset vart halden på Storebø skule 22. februar og kurshaldar var Bjarte Berntsen frå It s Learning. Lærarane som deltok, gav positive tilbakemeldingar og meinte det var motiverande og lærerikt. Dette bør gjentakast. Satsing Vi ynskjer å oppnå at barn og unge i kommunen skal utvikle dugleik, kunnskapar, kreativitet og haldningar dei treng for å kunne bruke digitale medium for læring og meistring i kunnskapssamfunnet. Ved å gjennomføre ein digital kompetanseprøve i IKT på 5. trinn, ynskjer vi å kartlegge og vurdere elevane sin digitale kompetanse, slik at ein kan justera den vidare opplæringa. Vi ønskjer å: - auke kompetansen til elevane våre - auke kompetansen til dei tilsette - utgjevne eventuelle forskjellar mellom elevar som oppstår pga digitalt utstyr i heimen - setje fokus på den grunnleggjande ferdigheita, digital ferdigheit - IKT er ikkje lengre eit eige fag og IKT skal flettast inn i alle fag. Gjer vi dette? Korleis? Vurdering Samla resultat for Austevoll kommune 2011: Nivå 1 Nivå 2 Nivå 3 Grunnleggjande IKT Kontroll Tal Prosent 10,8% 44,6% 44,6% 100% Multiple kjelder Tal Prosent 13,8% 50,8% 35,4% 100% Publisering Tal Prosent 10,8% 47,7% 41,5% 100% Snittscore for kvar kategori: Innanfor kvar kategori kan man oppnå 20 poeng. Grunnleggjande IKT Multiple kjelder Presentasjon og publisering 11,9 poeng 13,1 poeng 11,7 poeng Side 27 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

150 Samla resultat for Austevoll kommune 2012 med grenseverdiar frå 2011: Nivå 1 Nivå 2 Nivå 3 Grunnleggjande IKT Kontroll Tal Prosent 4,0% 42,7% 53,3% 100% Multiple kjelder Tal Prosent 1,3% 44,0% 54,7% 100% Publisering Tal Prosent 0,0% 40,0% 60,0% 100% Snittscore for kvar kategori: Innanfor kvar kategori kan ein oppnå 20 poeng. Grunnleggjande IKT Multiple kjelder Presentasjon og publisering 13,7 poeng 14,9 poeng 14,2 poeng Samla resultat for Austevoll kommune 2012: Nivå 1 Nivå 2 Nivå 3 Grunnleggjande IKT Kontroll Tal Prosent 9,3% 46,7% 44,0% 100% Multiple kjelder Tal Prosent 6,7% 48,0% 45,3% 100% Publisering Tal Side 28 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

151 Prosent 8,0% 53,3% 38,7% 100% Snittscore for kvar kategori: Innanfor kvar kategori kan man oppnå 20 poeng. Grunnleggjande IKT Multiple kjelder Presentasjon og publisering 13,7 poeng 14,9 poeng 14,2 poeng I følgje Senteret for IKT i utdanning, så skal 10 % av elevgruppa vere i nivå 1, 50 % på nivå 2 og 40 prosent på nivå 3. Difor vert målet vårt å auke snittscoren for dei ulike kategoriane. Dette har vi klart frå 2011 til 2012, og vi ser også ein god framgong dersom ein nyttar grenseverdiane frå 2011 på resultatet frå Snittscore Skilnad Grunnleggjande IKT 11,9 13,7 +1,8 Multiple kjelder 13,1 14,9 +1,8 Presentasjon og publisering 11,7 14,2 +2,5 Oppfølging og etterarbeid Resultata for den einskilde skule og samla for kommunen vart presentert og overlevert på leiarmøte 31. mai. Rektor vert beden om å presentere resultatet på sin skule og diskutere utfallet i lærargruppa. Kva gjer at vi får dei resultata vi får? Kva kan vi gjere for å forbetre resultata våre? Organisering? Kompetanse hos lærar? Korleis arbeider vi systematisk med IKT i faga? Pedagogisk IKT- rettleiar i kommunen reiser rundt på skulane til hausten og tar opp spørsmåla over. Arbeider ut plan for framgong vidare ut i frå informasjon frå dei ulike skulane. Kva er behovet vårt? Grunnskulepoeng, standpunkt- og eksamenskarakterar Sluttvurdering av elevar vert gjort med bakgrunn i kompetansemåla i læreplanen. Sluttvurdering er standpunktvurdering og eksamensvurdering. Føremålet er å informera samfunnet, arbeidslivet og aktuelle utdanningsinstitusjonar kva kompetanse den einskilde elev har oppnådd i faget ved avslutninga av grunnopplæringa. Grunnskulepoeng Grunnskulepoeng er eit mål for det samla læringsutbytte for elevar som får ei sluttvurdering med karakterar og vert brukt som kriterium for opptak til vidaregåande skule. Grunnskulepoeng er rekna som summen av elevane sine avsluttande karakterar, delt på tal på karakterar og ganga med 10. Dersom det manglar karakterar i meir enn halvparten av faga, skal det ikkje reknast ut poeng for eleven. Side 29 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

152 Austevoll kommune, Grunnskole, Grunnskolepoeng (Kunnskapsløftet) Austevoll kommune 39,4 40,4 39,2 37,6 37,3 Hordaland fylke 40,5 40,4 40,7 40,4 40,7 Nasjonalt 39,7 39,5 39,9 39,9 40 Skulen si vurdering: Gjennomsnittkarakterane våre er lågare enn vi ønskjer og vi ikkje fornøgde med desse resultata. Vi har sett fokus på læringsstrategiar og på eit sterkare læringsfokus i alle fag. Resultata på nasjonale prøvar blir brukt aktivt for å finne ut korleis vi best mogleg kan til tilpasse opplæringa for alle elevane. Når elevane kjem til ungdomsskulen har vi kartleggingsprøvar, og gjennom heile ungdomsskuletida prøver vi aktivt å kartleggje elevane sitt nivå slik at elevane skal få best mogleg tilpassa opplæring. Standpunktkarakterar Standpunktkarakteren gir uttrykk for kor mykje eleven meistrar i høve til dei samla kompetansemåla i faget. Det tyder at det ikkje kan leggjast vekt på ein einskild prøve, men karakteren må setjast ut frå ei samla heilskapleg vurdering. Skulen si vurdering: Det er gitt standpunktkarakter i 13 fag. I norsk og engelsk blir det gitt karakter både i skriftleg og munnleg. I Austevoll ligg standpunktkarakterane langt på veg på landsgjennomsnittet. Ved munnleg eksamen får vi som resten av landet, gjennomgåande høgare karakterar enn det som er gitt som standpunktskarakter. Eksamenskarakterar Eksamensvurderinga tek utgangspunkt i eleven sine prestasjonar i høve kompetansemåla i læreplanen / for faget. For at det skal vera mogleg å gjennomføra eksamen på den tida elevane får, har eksamensoppgåvene færre kompetansemål i faget enn det som ligg til grunn for ei standpunktvurdering. Skriftlege avgangsprøvar Austevoll kommune 2012 Resultat samanlikna med Hordaland fylke og nasjonalt. Fag Engelsk Austevoll kommune 3,7 3,7 3,8 Hordaland fylke 3,9 3,8 3,9 Nasjonalt 3,8 3,8 3,8 Side 30 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

153 Matematikk Austevoll 3 2,5 2,4 Hordaland 3,3 3,1 3,1 Nasjonalt 3,2 3,1 3,1 Norsk hovudmål Austevoll 3,6 2,9 3,1 Hordaland 3,5 3,4 3,4 Nasjonalt 3,5 3,5 3,4 Norsk sidemål Austevoll 4,2 3 3,4 Hordaland 3,3 3,3 3,4 Nasjonalt 3,3 3,2 3,3 Skulen si vurdering: Resultata i engelsk og norsk sidemål er gledelege. Det visar seg at i norsk hovudmål skriv dei fleste elevane i nynorsk-kommunar for mykje dialekt og dette får konsekvensar for karakterane. Men i sidemålet er språket mykje betre og dette viser også resultata. I matematikk får vi dei dårlegaste resultata. Sjølv om vi har fokusert på faget, brukt ekstra ressursar på deling i mindre grupper, får vi ikkje den utteljinga vi hadde håpa på. Frå dette skuleåret er skulen med i prosjektet Ny Giv. To lærarar, ein matematikklærar og ein norsklærar, skal ha omfattande opplæring i regi av Udir. Kursinga startar allereie i desember og foregår i Oslo. Det lærarane tar med seg tilbake til skulen vil bli implementert i skulen som organisasjon og forplikte alle skulen sine lærarar. Viss skulen har ressursar, vil vi frå hausten prøve å sette i gang leksehjelp med faglærarar i engelsk og matematikk rett etter skuletid to dagar i veka. Eg trur at vi må arbeide med haldningane til både elevar og føresette for å kome opp på landsgjennomsnitt. Det er gjennomgåande at kommunar vi kan samanlikne oss med får resultat som oss, mens skular i byane ofte får mykje betre resultat. Skulen må få større status og dei føresette må ta større ansvar og vera med å hjelpe til at vi får eit auka læringstrykk. Føresette må stille større krav til elevane, følgje dei opp i heimearbeidet og sjå til at elevane yter etter evner. Skulen må saman med skulekontoret og politikarane sette fokus på skulen og få i gang ein offentleg debatt i kommunen om kva vi ønskjer i framtida. Det er ikkje berre skulen sitt ansvar, men eit felles ansvar mellom føresette, politikarar og skulesektoren Vurdering for læring (VFL) Kapittel 3 i Opplæringslova omhandlar individuell vurdering i grunnskulen og i vidaregåande opplæring. Elevar har rett til individuell vurdering og føremålet med vurdering i fag er å fremja læring undervegs og uttrykkje kompetansen til eleven. Vurderinga skal gi god tilbakemelding og rettleiing og brukast som ein reiskap i læreprosessen. Austevoll kommune har gjort vedtak på at elevar på trinn skal få skriftleg vurdering 2 gongar i skuleåret. Vurderinga skal gjerast på standardisert skjema. Gjennom 2012 har skulane ved rektor og Side 31 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

154 administrasjonen arbeidd med å utforma eit vurderingsskjema, og dei aller fleste skulane prøvekjørte skjemaet ved utviklingssamtaler hausten Erfaringane så langt tilseier at dette utviklingsarbeidet ikkje er avslutta. Vi treng framleis å bruka tid på å gjera vurderingskompetansen og - praksisen i skulen betre, og vidareutvikla eit skjema vi kan vera felles om. 3.4 Gjennomføring Om Gjennomføring Alle elevar og lærlingar som er i stand til det, skal gjennomføre vidaregåande opplæring. Kompetansebeviset skal sikre dei vidare studium eller deltaking i arbeidslivet. Overgang frå grunnskole til VGO Prosentdelen av elevkullet som er registrert i vidaregåande opplæring hausten etter uteksaminering frå grunnskolen. Lokale mål Det er eit mål å knytta grunnskule og vidaregåande opplæring betre saman, og ved det få dei unge motivert til å ta høgare utdanning. Austevoll kommune skoleeier, Grunnskole, Overgang frå grunnskole til vidaregåande opplæring (prosent) Austevoll kommune skoleeier ,0 - Kommunegruppe 03 97,0 97,2 98,6 - Hordaland 95,8 98,0 97,5 - Nasjonalt 96,1 96,8 96,6 - Vurdering Tala frå Skoleporten viser status hausten 2010 og viser at dei aller fleste av elevane frå Austevoll har gått over til vidaregåande opplæring. Delen er høgare enn nasjonalt, men lågare enn fylket og kommunegruppe 03. Våren 2012 hadde Austevoll Ungdomsskule 65 avgangselevar. 63 av dei starta opp i VG1, medan 2 elevar fekk lære - / lærekandidatplass og starta eit alternativt løp. Det har ikkje vore mogeleg for Opplæringskontoret i Austevoll å henta inn tal på kor mange som gjennomfører 3-årig vidaregåande opplæring. Det er eit mål både frå sentralt og lokalt hald, å hindra fråfall i vidaregåande opplæring. Auka læringsutbytte i grunnskulen er ein viktig faktor for å førebyggja fråfall. Det er sett i verk tiltak for å auka læringsutbyttet på ungdomstrinnet. Side 32 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

155 Valfag Det er frå hausten 2012 innført valfag for 8. trinn. Bakgrunnen er at dette skal bidra til auka motivasjon og læring. Innføring av valfag er eit av fleire tiltak for å nå målet om ei meir praktisk, variert og relevant opplæring på ungdomstrinnet. Austevoll Ungdomsskule gir tilbod skuleåret i følgjande 4 valfag: produksjon for sal og scene, design og redesign, fysisk aktivitet og helse og teknologi i praksis Ny GIV Ny GIV (Gjennomføring i vidaregåande opplæring) er ein nasjonal dugnad for å auka gjennomføringa i vidaregåande opplæring. Ny GIV er eit treårig prosjekt som har som mål å etablera eit varig samarbeid mellom stat, fylkeskommunar og kommunar for å betra elevane sine føresetnader for å fullføra vidaregåande opplæring. Austevoll Ungdomsskule kjem med i prosjektet frå Målgruppa er elevar på 10. trinn med lave karakterar generelt, og spesielt i norsk og matematikk. Tilbodet er frivillig og vert organisert med opplæring i norsk og/eller matematikk i små grupper. Det er lærarar med særskilt kompetanse som står for opplæringa. Lokalsamfunn med MOT Austevoll kommune inngår i 2013 ein avtale med organisasjonen MOT. MOT er ein haldningsskapande organisasjon som jobbar for og med ungdom der målet er å bidra til robuste ungdommar og trygge ungdomsmiljø. MOT har program i ungdomsskulen, og det arbeidet startar opp skuleåret System for oppfølging (internkontroll)! Austevoll kommune sitt delegasjonsreglement! Styringsdokument: Tildelingsmodell ressursar i grunnskulen, Fag- og timebyteplan, Ordensreglement, Forskrift om skulerute, 9a Opplæringslova; Elevane sitt skolemiljø, 2-8 Særskild språkopplæring fleirspråklege elevar, Nasjonale prøvar, Handlingsplan IKT, 8-2 Organisering av undervisinga, Handlingsplan mot mobbing! Rapporteringar (økonomi, årsmelding, GSI, Nasjonale prøvar, læringsmiljø, kartleggingar)! Kompetanseutvikling (leiaropplæring, etterutdanning pedagogisk personale)! Møtepunkt / dialogarena (leiarmøte, nettverk, tverrfaglege møte) 5. Vurdering og konklusjon Austevoll kommune sin plan for grunnskulen med visjonen Læring og trivnad for alle! har eit langsiktig perspektiv for kva mål vi skal arbeida etter, og nemner innsatsområde der det vert konkretisert ansvar, ressursar og kor tid tiltak skal gjennomførast. Plandokumentet skal ha ein gjennomgang i løpet av våren 2014 for evt å vidareføra eller koma med nye tiltak. Skulen sitt kvalitetsarbeid krev samhandling og kommunikasjon mellom det politiske nivået, administrasjonen og skulane ved skuleleiarar, lærarar og foreldre / føresette. I så måte er vi på god veg. Utvalet for oppvekst og kultur har gjennom året etterspurt og fått innblikk i utfordringar og oppnådde resultat i skulen. Dei stiller forventningar på ein konstruktiv måte og har med det teke aktivt skuleeigarskap. Side 33 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

156 Det er etablert eit kommunalt FAU som har teke ei meir aktiv rolle i skuleutviklinga. Det skuleadministrative nivået har ein støtte og koordinerande funksjon, og skal vera eit mellomledd mellom politisk nivå og skulane. Dette leddet er ein viktig faktor både indirekte og direkte for å utvikla, rettleia og utfordra skulane. Skulane på si side har følgt opp med å svara på spørsmål, visa praksisforteljingar og rapportera på resultat. Slik får det politiske nivået kunnskapsbasert innsikt som gjer dei i stand til å ta avgjerder ut frå innsikt og kunnskap. Side 34 av 34 - Kvalitetsmelding for grunnskulen i Austevoll 2012

157 SAKSFRAMLEGG Saksnr Utval Møtedato Sakshandsamar 014/13 UTVAL FOR OPPVEKST Brit Trellevik OG KULTUR Arkivsaknr. 12/448 Arkiv: FA-A22 SFO - vedtekter og instruks Tilråding frå rådmannen: Utval for oppvekst og kultur godkjenner dei endringane som er foreslått i vedtektene for SFOordninga i Austevoll kommune. Endringane vert gjort gjeldande frå Vedlagte saksdokument: Dok.dato Tittel AUSTEVOLL KOMMUNE VEDTEKTER Revidert Bakgrunn for saka: Utval for oppvekst og kultur godkjente instruks og vedtekter for SFO- ordninga i Austevoll kommune i møte 29. mars Føremålet med vedtektene er å ha forutsigbarhet og felles praksis omkring organisering av SFO-tilbodet på skulane. Det er gjennom året som har gått, vorte reist nokre problemstillingar frå skulane i høve til korleis ein tilpassar SFO-tilbodet til endringar og til at vedtektene på nokre punkt gjer rom for ulike tolkingar. Vurdering: Det er punkt 7 i vedtektene (som omhandlar opningstida i SFO), punkt 8 (opptak) og punkt 10 (foreldrebetaling) ein ønskjer å gjera endringar eller presiseringar i. Til punkt 7:

158 Den første endringa gjeld ei presisering av korleis foreldra går fram når ein har behov for og vil søkja plass i SFO i feriar. Den andre gjeld halv plass. I vedtektene frå 29. mars 2012 er halv plass definert til 15 t/v etter ordinær skuletid fram til I samband med at timetalet for elevar i klasse dei siste åra er utvida, greier ein pr i dag ikkje å tilby 15 t/v som halv plass før Derfor er halv plass foreslått redusert til 12 t/v utan føresetnad om å bruka timane før Til punkt 8: Søknadsskjema: Austevoll kommune si heimeside er utvida med fleire elektroniske skjema, også for plass i SFO. Derfor ei endring her der ein viser til skjema under Sjølvbetjening på nettsida til Austevoll kommune. Til punkt 10: I 5. avsnittet presiserer ein at betaling for tid ved behov og /eller i feriar som går utover avtalt opphaldstid, jmf pkt 7, skal vera ein dagssats. Dagssatsen er foreslått til kr 150.-, fakturert på etterskott.

159 AUSTEVOLL KOMMUNE Vedtekter for skulefritidsordninga i Austevoll 1. EIGARTILHØVE / RETNINGSLINER Austevoll kommune er eigar av skulefritidsordningane. Skulefritidsordningane skal følgja lov og forskrifter som er heimla i Opplæringslova 13-7, og dei retningslinjene som er vedteke i Kommunestyret. Kommunestyret godkjenner vedtektene og avgjer omfanget av tilbodet, kommunal eigenandel og foreldrebetaling. 2. FØREMÅL Skulefritidsordninga er eit frivillig aktivitets-, kultur- og fritidstilbod i hovudsak for barn i trinn og for barn med særskilte behov på trinn. Tilbodet vert gitt utanom den obligatoriske skuledagen for trinn. Innhald og aktivitet skal leggja til rette for leik, kultur og fritidsaktivitetar med utgangspunkt i alder, funksjonsnivå og interesser hos barna. Funksjonshemma barn skal givast gode utviklingsvilkår. 3. ANSVARLEG STYRINGSORGAN Skulefritidsordninga ligg administrativt under kvar skule, med rektor som øvste ansvarlege leiar. 4. LEIING, STYRING, ANSVAR OG ØKONOMI Rektor har det administrative, pedagogiske og økonomiske ansvaret for skulefritidsordninga på sin skule. Skulefritidsordninga skal vera ein naturleg del av skulen si drift. Det er mogeleg for skulane å starta opp SFO-grupper når 10 barn er påmeldt, eller færre, under føresetnad av at ein finn det økonomisk og arealmessig forsvarleg. Skulefritidsordninga skal ha dagleg leiar med relevant utdanning. Samarbeidsutvalet ved skulen er styre for skulefritidsordninga. Det skal vera personale frå SFO tilstade når saker frå fritidsordninga vert handsama. 5. AREAL Lokala inne skal vera godkjent etter forskrift for Miljøretta helsevern i skular og barnehagar. Om mogeleg skal SFO ha eigne lokale og kunna bruka spesialrom etter avtale med skulen ved rektor. I praksis er SFO ofte sambrukslokale med trinn sine heimeareal. Samarbeidsutvalet vurderer behovet for areal utifrå talet på barn, og har ansvar for at det vert lagt til rette for bruk av nok areal, ute og inne, slik at barna kan få eit tilfredsstillande tilbod. Revidert

160 6. TILSETTE I SKULEFRITIDSORDNINGA Dagleg leiar skal ha minimum utdanning som fagarbeidar i barne- og ungdomsarbeid. Den daglege leiaren er assistentane i skulefritidsordninga sin næraste overordna. Leiinga på mindre ordningar vert vurdert særskild ved rektor og skulesjef. Personalet i skulefritidsordninga vert tilsett på kommunale vilkår. Utgangspunktet for bemanninga i Austevoll er 1 fagarbeidar / assistent pr 15 barn. Endringar i personalressursen skal gjerast i samråd med skulesjef. Auke i talet på barn i løpet av skuleåret utløyser ikkje automatisk auke i personalressursen. Talet på vaksne må også vurderast nøye dersom fleire barn seier opp plassen sin i løpet av skuleåret. 7. OPNINGSTID Skulefritidsordninga følgjer skuleåret, og opningstida er før og etter obligatorisk skuletid. I tillegg vert det tilbod om SFO i skulen sin haustferie, vinterferie, frå skuleslutt i juni til 30. juni og frå 1. august til skulestart. SFO-tilbod i juni og august vert berre gitt av skulefritidsordningar som tilbyr heile plassar. Opningstida i haust- og vinterferie er tilpassa ei normal arbeidsveke, men kan endrast etter avtale med foreldre / føresette. Foreldre kan ved behov og etter avtale nytta SFO-ordningar som har ope i feriar. Foreldre søkjer på skjema som skulen sender ut. Frist for å søkja er seinast 14 dagar før feriestart. Søknaden sendast til rektor på skulen der eleven har SFO-plass. Tilbodet om ope SFO i haust- og vinterferie vert samordna mellom skulane og lagt til Storebø og Selbjørn skule, under føresetnad at elevar melder seg på. Skulefritidsordninga har to plasstypar: Heil plass: inntil 24 t/v morgonope frå etter ordinær skuletid fram til Halv / delt plass: inntil 12 t/v etter ordinær skuletid Skulefritidsordninga skal setja av 5 dagar til planlegging og samarbeid for personalet. Desse planleggingsdagane vert lagt til skulen sine planleggingsdagar, og samordna for alle fritidsordningane i kommunen. Der det er skulefritidsordningar med tilbod om berre halv plass, er desse stengt alle planleggingsdagar. 8. OPPTAK / OPPTAKSKRITERIUM Opptak skjer på den einskilde skule med søknadsfrist 30. april, og gjeld for eit skuleår eller til plassen vert sagt opp. Søknadsskjema finn ein under Sjølvbetjening på nettsida til Austevoll kommune. Revidert

161 Samarbeidsutvalet er endeleg godkjenningsinstans etter innstilling frå rektor og evt leiar for skulefritidsordninga. Melding om plasstildeling vert sendt ut med svarfrist innan 8 dagar. Dersom kommunen ikkje mottek svarbrev innan fristen, fell retten til den tildelte plassen bort. Austevoll kommune si målsetjing er at alle som søkjer skal få plass i SFO. Dersom det er fleire søkjarar enn skulefritidsordninga har plass til, gjer rektor / Samarbeidsutvalet opptak etter desse kriterium:! Barn i 1. klasse! Barn med særlege behov! Fleirspråklege elevar! Barn til einslege forsytarar som er i arbeid utafor heimen eller er under utdanning! 5.klasse elevar kan få plass dersom det er ledig kapasitet 9. OPPSEIING AV PLASS a) Føresette kan sei opp plassen skriftleg med 1 månads varsel gjeldande frå den 1. i påfølgjande månad. Sluttar barnet etter 1. april er regelen at ein betalar for plassen ut skuleåret. b) Kommunen kan sei opp plassen til barn ved manglande betaling med 1 månads varsel etter same reglar som i punkt 9 a. 10. FORELDREBETALING Kommunestyret i Austevoll fastset betalingssatsane som skal vera lik for alle skulefritidsordningane i kommunen, og gjelda frå kvart år. Betalingssatsar vert annonsert på kommunen si heimeside og på skulane sine nettsider. Det vert gitt 25 % søskenmoderasjon for barn nr 2 i ein familie Det vert gitt 50 % søskenmoderasjon for barn nr 3 i ein familie Foreldrebetalinga gjeld frå den dagen plassen er tildelt. Betaling skal skje på etterskott, ved forfall den 20. i kvar månad, og gjeld heile månaden sjølv om plassen ikkje vert nytta fullt ut. Foreldra får rekning 10 mnd i året. September - juni Dersom barn i SFO i samband med feriar har behov for opphald utover talet på avtalte timar (utover halv plass), må det avtalast / søkjast om på førehand, jmf pkt 7. Betaling er gjeldande dagsats, kr pr dag. Rekning vert sendt på etterskott. Ved eventuelt kjøp av einskildtimar, vert det sendt ut rekning på etterskott. Prisen vert fastsett i samband med fastsetjing av foreldrebetaling. Gjeldande timesats er kr Manglande betaling kan medføra oppseiing av plass. Ved for sein henting vert det krevd eit gebyr på pr påbegynt time. 11. TILSYN Fylkesmannen i Hordaland fører tilsyn med ordninga. Revidert

162 SAKSFRAMLEGG Saksnr Utval Møtedato Sakshandsamar 015/13 UTVAL FOR OPPVEKST Audun Alvsåker OG KULTUR Arkivsaknr. 13/381 Arkiv: FE- KULTURSKULETIMEN - nytt gratis kulturskuletilbod i samband med SFO. Tilråding frå rådmannen: Utval for oppvekst og kultur vedtek at tilbodet Kulturskuletimen vert starta opp frå hausten 2013 innanfor ei årleg kostnadsramme på kr. Kostnad for hausten 2013 vert då kr, som er i tråd med budsjett Vedlagte saksdokument: Bakgrunn for saka: Regjeringa har i samband med statsbudsjettet lagt opp til innføring av ein veketime med kulturskuletilbod i SFO-tida på barnetrinnet (1.-4. trinn) frå hausten Sitat frå side 29 i tekstdelen til Statbudsjettet for 2013: Regjeringen vil at flere barn skal få et kulturskoletilbud, og foreslår derfor 74 mill. kroner til innføring av én uketime med kulturskoleaktiviteter i SFO-tiden på barnetrinnet (1.-4. trinn) fra høsten Kunnskapsdepartementet har i rundskrivet Nytt kulturskoletilbud nye muligheter ( ) kome med ein del presiseringar og forklaringar, mellom anna dette:

163 ! Høsten 2013 bevilges det totalt 73,8 millioner, som i hovedsak blir tildelt kommunene i rammetilskuddet og fordelt etter kostnadsnøkkel på vanlig måte (72 millioner kroner, mens resterende midler tildeles private skoler, samt Longyearbyen skole over Svalbardbudsjettet).! I budsjettet for 2013 ligger høsteffekten inne. Våreffekten for våren 2014 vil komme i 2014-budsjettet den er om lag 103 millioner kroner. Totalt vil det dermed bevilges om lag 177 millioner kroner per skoleår.! I kompensasjonen til kommunene er det lagt til grunn lærerlønn inkludert for- og etterarbeid. Størrelsen på bevilgningen fra staten kan sammenlignes med hva en tidligere har kompensert for ved utvidelse av en undervisningstime i grunnskolen - tildelt skoleeier i rammetilskuddet og fordelt etter kostnadsnøkkelen på vanlig måte. Det betyr at kompensasjonen legger til rette for å gi hver skole (ikke hvert trinn)minst én time i uken med kulturskoletilbud.! I kompensasjonen til skoleeier (kommunene og private skoler) er det også lagt inn 15 % påslag til administrasjonskostnader m.m.. Dette gjøres fordi skolen med timetallsutvidelser blir en større virksomhet å lede for rektor. I tillegg vil det kunne medføre økt administrativt merarbeid og reiser for kulturskolene. Midlane som er tildelt som kompensasjon til kommunane for dette, er gjeve som rammetilskot, og er difor å rekne som frie midlar for kommunane. Telemarksforsking har publisert ein oversikt over kor mykje kvar kommune har fått i auka rammetilskot for hausten 2013 til dette føremålet. For Austevoll sin del utgjer dette kr. Kommunestyret vedtok 13. desember å tilføre kulturskulen kr til dette føremålet i 2013-budsjettet, gjennom følgjande vedtak: Regjeringa har gjort framlegg om at det blir innført ein veketime frivillig og gratis kulturskuletilbod i skule- eller SFO-tida på barnetrinnet ( trinn) frå hausten Kommunane sine meirutgifter for hausten 2013 er rekna til om lag kr. 72 mill. Administrasjonen må fremme sak på korleis dette skal organiserast til utval for oppvekst og kultur. Det er ikkje lagt inn noko ekstra til kulturskulen i rådmannen sitt budsjettframlegg. Fleirtalspartia reagerer på at regjeringa detaljstyrer kommunesektoren på denne måten. Det kunne tenkast at me lokalt ville brukt pengane på andre ting innanfor kulturskulen enn til dette. Mellom anna tiltak for å redusere ventelister / reduksjon i brukarbetaling. Likevel legg me inn ,- i budsjettet for å kunne innfri denne forventninga. Vurdering: Kommunestyret har vald å setje av kr til dette tiltaket for hausten 2013, noko som er ein del mindre enn dei kr staten har berekna. Likevel vil vi kunne setje i gong med tilbod til hausten innanfor denne ramma. Då går vi ut frå at kommunestyret vil følgje opp den opptrappinga som kjem i 2014-budsjettet når heilårseffekten kjem inn, jfr. kulepunkt nr. 2 ovanfor. Då vil staten gå inn med 177 millionar, mot 74 millionar i For Austevoll sin del, betyr dette at vi startar eit tilbod med ein heilårskostnad på kr og føreset at 2014-budsjettet tek høgd for dette ved å nytte av dei ekstra midlane som kjem som rammetilskot frå staten i For hausten 2013 vert kostnaden då kr, slik budsjettvedtaket legg opp til.

164 I Austevoll vil vi, som og fleire andre kommunar vil gjere, leggje dette tilbodet primært til 4. trinn. Tilbodet vert frivillig for elevane og vil og bli gjeve til dei borna som ikkje nyttar SFOordninga. Innanfor dei gjevne rammene er det opp til kvar einskild kommune å utforme tilbodet. Noko både vi og andre kommunar vi har vore i kontakt med, vil gjere, er å organisere tilbodet som eit prosjekt over ein avgrensa periode med fleire lærarar involvert, i staden for eit tilbod gjennom heile året, med ein lærar. Planlegging av kulturskuletimen vil bli gjort utover våren, og det er enno ikkje heilt bestemt korleis innhaldet vert, men det vil truleg bli eit opplegg der ei gruppe på 3 kulturskulelærarar har eit prosjekt i 8 veker, 1 time pr. veke, på kvar av desse skulane: Storebø, Selbjørn, Kolbeinsvik og Trolandshamar. Dette skal gjennomførast i løpet av eit skuleår, og vi ser føre oss at tilbodet kan bli gjeve på to skular om hausten og to om våren. Dersom det er mogeleg å få til i høve til lærarane sine øvrige arbeidsoppgåver, kan det vere aktuelt at 2 lærarar nyttar ein dag på Møkster og lagar ein kulturskuledag der i staden for kulturskuletime. Innhaldet i kulturskuletimen bør vere slik at elevane får: - prøve seg innanfor fleire kulturskulen sine fagområde. - får eit grunnlag for å velje blant kulturskulen sine tilbod vidare. Dette skal altså vere ein prøvesmak på kulturskuletilbodet.

165 SAKSFRAMLEGG Saksnr Utval Møtedato Sakshandsamar 016/13 UTVAL FOR OPPVEKST Bjørn Wefring OG KULTUR Arkivsaknr. 12/1074 Arkiv: FE-233 LivOGLyst Søknad frå Kulturbakeriet om midlar til konserter Tilråding frå rådmannen: Utval for oppvekst og kultur har handsama søknaden frå Kulturbakeriet ved Håvard Brekke Haugland om støtte til arrangement på Storebø i Utvalet bevilger kr til kulturarrangement på Kulturbakeriet for 2013, som støtte til delvis dekning av honorarer, leige av teknisk utstyr og marknadsføring. Vedlagte saksdokument: Dok.dato Tittel Søknad om støtte til kulturarrangement våren :31:25 Bakgrunn for saka: Austevoll kommune fekk 29.mars 2012 tildelt nytt 3-årig livoglyst-prosjekt for perioden Fylkeskommunen har allereie utbetalt kr til kommunen som forskudd. Midlar for bruk til arrangement, kurser, reiser: Frå fylkeskommunen Frå kommunen Sum

166 Vurdering: Søknaden frå Håvard Brekke Haugland representerer Kulturbakeriet på Storebø i samband med fleire kulturarrangement i Dei søkjer om kr Dei har fått avtale med gruppa Rezika som spelte på Havfest Avtale er også gjort med Jan Eggum for konsert i april. Eggum har hatt stor suksess med tv-programmet Hver gang vi møtes. Kulturbakeriet søkjer difor om støtte til delvis dekning av honorarer, leige av teknisk utstyr og marknadsføring. Rådmannen rår til at det vert gjeve støtte til dette som omsøkt. Det er positivt med eit konserttilbod på Storebø i dette formatet utover og fordelt i året. Det er også positivt at det kjem kjende artister som her nemnd då ein elles må til Bergen for å høyre dei. Dette er i tråd med vår søknad og tildeling i livoglyst-prosjektet.

167

168 SAKSFRAMLEGG Saksnr Utval Møtedato Sakshandsamar 017/13 UTVAL FOR OPPVEKST Bjørn Wefring OG KULTUR Arkivsaknr. 13/513 Arkiv: FE-233 Søknad om midlar til Globen på 60 grader nord på Stolmen Tilråding frå rådmannen: Utval for oppvekst og kultur har motteke søknad frå private initiativtakarar på Stolmen som vil byggja ein globe som skal stå som eit fridomssymbol montert på restar frå siste verdskrigen. Prosjektet er viktig i arbeidet med omdømmebygging for Stolmen og kommunen, og utval for oppvekst og kultur bevilger kr til prosjektet. Midlane vert teke frå investeringsfondet. Vedlagte saksdokument: Dok.dato Tittel Søknad om midlar til Globen på 60 grader nord på Stolmen 12:47: Tegning av Globen 60 grd N Globen 60 grd N..jpg Bakgrunn for saka: Private initiativtakarar vil gjerne bidra positivt i omdømmebygginga av Stolmen som ein god stad å bu og virke frå. Globen er tenkt plassert på eit fundamenta som står att etter 2.verdskrigen. Den skal bli godt synleg frå landet omkring og det skal bli montert lys innvendig slik at den vert synlig i vinterhalvåret også.

169 Stien fram til lokaliteten er tenkt oppjustert og grusa og det skal monterast informasjonsskilt som fortel om Stolmen si plassering og dei krigshendingane som har funne stad tidlegare på Stolmen. Vurdering: Tiltaket er positivt inn i kommunen si satsing på trivsel og bulyst, og kan saman med andre faktorar bidra til vekst og fornying på Stolmen og forhåpentlig i kommunen i det heile. Prosjektet er viktig inn i arbeidet med Landskapsparken som Stolmen også har status som. Samla budsjett for prosjektet er kr og det vert her søkt om eit bidrag på kr Lokale vil bidra med midlar og det vert vist til eigeninnsats i finansieringa. Rådmannen forutset at kommunen vert invitert til opninga av installasjonen når den er på plass. Rådmannen rår til at kommunen bidreg med kr til prosjektet.

170

171

172 SAKSFRAMLEGG Saksnr Utval Møtedato Sakshandsamar 018/13 UTVAL FOR OPPVEKST Wenche Gloppen OG KULTUR Arkivsaknr. 13/474 Arkiv: FE- Søknad om støtte til betaling av rehabilitering av grunnmuren og skifting av vinduer på Storebø Gamle skule Tilråding frå rådmannen: Utval for oppvekst og kultur vedtek å utsetje saka og sjå den i samanheng med tildeling av kulturmidlar for Vedlagte saksdokument: Dok.dato Tittel Søknad om støtte til betaling av rehabilitering av grunnmuren og skifting av vinduer på Storebø Gamle skule Bakgrunn for saka: Motteke søknad frå Austevoll Røde Kors om støtte til betaling av naudsynt rehabilitering av grunnmuren og skifting av vindauge på Storebø gamle skule. Rehabiliteringa er eit samarbeid mellom Austevoll Røde Kors og Austevoll Husflidslag. Total kostnad for rehabilitering vart ,- kroner. Vurdering: Rådmannen vil tilrå at saka utsetjast og sjåast i samanheng med behandling av kulturmidlar 2013.

173 Fra: ulla sieppi Dato: 9. mars :31:03 CET Til: Helge Andre Njåstad Emne: Støtte til Gamle Skulen Søknad om støtte til betaling av rehabilitering av grunnmuren og skifting av vinduer på Storebø Gamle Skule. Austevoll Røde Kors og Austevoll Husflidslag har fått ordnet vinduene og rehalibitert grunnmuren på Gamle skulen i Storebø. Grunnen for at vi måtte skifte vinduene og rehalibitere grunnmuren var at den var totalt ødelagt og vinduene var gjennområtten, det hadde foresaket at bygningen hadde blitt totalt ødelagt. Storebø Gamle Skule er en historisk bygning og vi prøver å bevare bygningen slik at alle kan bruker den. Totale kostnaden ble vinduer - Murarbeidet (rehabilitering av muren ) Hvis de vil ha oversikt av kostnader, så de kan vi ettersende etter forespørsel. Mvh: Ulla-Maija Sieppi Nestleder i Austevoll Røde Kors

174 SAKSFRAMLEGG Saksnr Utval Møtedato Sakshandsamar 019/13 UTVAL FOR OPPVEKST Bjørn Wefring OG KULTUR Arkivsaknr. 13/499 Arkiv: FA-C41 Kunstverk med lokalt tema - invitasjon til lokale kunstnare Tilråding frå rådmannen: Utval for oppvekst og kultur har vurdert fire innkomne søknader der kommunen skal kjøpe to kunstverk frå to lokale kunstnarar. Utvalet vil invitere Hanna Boyesen og Kine D Fristad til dette prosjektet. Tema i bileta skal hentast frå Austevoll. Levering av bileta skal skje i 2013 og kvar kunstnar for utbetalt kr for biletet dei leverer. Bileta tilfaller Austevoll kommune. Vedlagte saksdokument: Dok.dato Tittel Kunstverk med lokalt tema - Hanna Boyesen Kunstverk med lokalt tema - Asbjørn Boyesen 08:51: Kunstverk med lokalt tema - Kine Djupevåg Fristad 09:28: Kunstverk med lokalt tema - Kristi Eggøy Bilde frå Kristi Eggøy Bakgrunn for saka:

175 Austevoll kommunestyre har vedteke å ta bort eigedomsskatten frå I høve dette har Huseiernes landsforbund gjeve Austevoll kommune ei gåve på kr Prisen skal nyttast til kjøp av to kunstverk frå lokale kunstnarar, til ein pris av kr pr stykk. Søknadsfristen var sett til 15.mars. Det meldte seg fem lokale kunstnarar. Ein av desse har i ettertid trekt søknaden sin. Vurdering: Dei fire lokale kunstnarane som har søkt er Hanna Boyesen, Asbjørn Boyesen, Kine Djupevåg Fristad og Kristi Eggøy. Asbjørn Boyesen har kunstfagleg utdanning frå ulike skular og Kunstakademiet i Oslo. Han har stilt ut bileta sine sidan 1971 og fram til i dag. Kommunen eig allereie eit bilde av han. Det heng på kommunehuset. Han deltok under Kunstsymposiet i Austevoll i Har har levert to akvareller til gjennomsyn (vert lagt fram i møtet). Hanna Boyesen har utdanning frå kunstskular og er Master i kunst frå KiB, Bergen. Utstillingar halde i Noreg og fleire andre land i Europa og Asia, og ho deltok under Kunstsymposiet i Austevoll i Ho har lagt ved ei prosjektskildring der ho gjer greie for motivet og kva ho vil produsere. Tema er ei bru, ein konstruksjon som bind folk saman. Sjå vedlagte illustrasjonar. Heimeside: Kine D Fristad er utdanna arkitekt frå University of Hawaii og NTNU i Trondheim. Ho vil nytte villsauen som motiv i biletet ho gjerne vil levere. Vedlagt søknaden er ein liten katalog frå utstillinga ho hadde i Bekkjarvik i Kristi Eggøy er utdanna faglærar i kunst og handtverk frå HiT, Notodden. Ho har eiga heimeside der ein kan sjå nærare på bilete ho produserer, Ho foreslår eit bilete med motiv frå Austevoll som kan leverast i løpet av ein månad. Sjå vedlagte dokument. Rådmannen har vurdert dei innkomne forslaga og tilgjengeleg informasjon. Rådmannen rår til at utval for oppvekst og kultur vel følgjande to kunstnarar: Hanna Boyesen og Kine D Fristad.

176 KUNSTVERK MED LOKALT TEMA Bakgrunn En bro (eller bru) er en konstruksjon laget for kryssing av et vanskelig farbart område, som for eksempel en elv, et juv eller andre kryssende veier eller jernbanelinjer. Man vet ikke sikkert når mennesket begynte å konstruere broer, men den første «broen» var nok sannsynligvis en enkel trestamme lagt ut over en bred bekk eller en liten elv. Austevoll Kommune består av 667 øyer. Følgende øyer er forbundet med bro:! Huftarøy og Selbjørn (Selbjørn bru, åpnet 1980)! Selbjørn og Stolmen (Stolmabrua, åpnet 1998)! Hundvåkøy og Storekalsøy (Bakkasundbrua, åpnet 1999)! Huftarøy og Hundvåkøy (Storholmenbrua og Austevollsbrua, åpnet 2007) I tillegg er en rekke mindre øyer bindet sammen. Etter at bilfergen mellom Huftarøy og Hundvåkøy ble erstattet av Austevollsbrua, er 97 prosent av befolkningen i kommunen knyttet sammen med veiforbindelse. Prosjektbeskrivelse Jeg har valgt å bruke bro som et tema for dette arbeidet. Ettersom Austevoll er en øy kommune ønsker jeg å rette fokus på bro som jeg opplever er en viktighet for at forbindelsen mellom lokalbefolkningen skal være knyttet sammen. Maleriet som jeg ønsker å presentere vil bestå av en bro fra Austevoll presentert som flere moduler satt sammen til en større billedflate. De små modulene er en representasjon av øyene. Jeg ønsker å male direkte på finer plater. (Se skisse.) Platene vil i tillegg ha en ca. 3 cm dyp ramme rundt på sidene, som fremstiller hver modul tilsvarende en boks som henges direkte på vegg. Hele billedflaten vil ha en størrelse på ca. L=75 cm x H=120 cm. Bildet som jeg ønsker å utarbeide vil være et akryl maleri i kombinasjon med et transparent fotografisk silketrykk. Fargene i bildet vil først og fremst bli malt med dekkende akryl maling i grove strøk. Detaljene vil deretter bli utformet av et fotografisk trykk utenpå bilde overflaten. Silketrykk er en grafisk trykkemetode for bilder der trykkfargen blir overført til underlaget gjennom en stram, finmasket duk der motivet er avtegnet med lakk som en sjablong eller stensil med åpne og tette partier. Jeg opplever kontrasten mellom disse to forskjellige arbeids teknikkene i samme billedflate som spennende og vil tilføre maleriet et eksperimentelt og allsidig utrykk. 1

177 SILKETRYKK TEKNIKK 2