VA- dagane på vestlandet

Størrelse: px

Begynne med side:

Download "VA- dagane på vestlandet 2015-."

Ingebrigt Mikalsen
8 år siden
Visninger:

1 VA- dagane på vestlandet

2 Bridge over

3 Voss kommune i 2009 « »-års flaum i Vossavassdraget

4 Kvifor flaum?

6 80 Nedbør oktober; Voss 262,5mm, Mjølfjell 370,4mm Nedbør Voss 54 moh Nebør Mjølfjell 695 moh

10.14 24.10.14 25.10.14 26.10.14 27.10.14 28.10.14 29.10.14 30.

7 Voss kommune er med 1815 km2 størst i Hordaland fylke, sentrum ligg på ca 50 moh, og har eit semikontinentalt klima. Dvs. at ein ligg i ei overgangssone og klima varierer frå vest til aust. I vest er dette prega av eit kystklima med milde fuktige vindar, medan aust er prega av eit meir kontinentalt/ innlandsklima klima. Kvifor flaum? I Hordaland fylke er Vossavassdraget det største og eit av dei største på heile vestlandet. Særleg for vossavassdraget er dei mange elvestryk/ fossar kombinert med rolege parti og innsjøar. Flaumen oktober 2014 er slik eg tolkar det ein haustflaum med store nedbørsmegder (frontnedbør) som oppstår i overgang med ulike luft masser med lokalt store nedbørsmengder.. Ser ein nærare på dei elleve største registrerte flaumane, så finn ein at tre av desse er vårflaumar i mai- juni, og åtte er haustflaumar registrert mellom 10. oktober og 14. desember. Historisk Vossavassdraget er eit godt kartlagt og NVE har føreteke vasstand og vassføringsmålingar på Voss (Liland/ Bulken) sidan 1. januar Flaumen oktober viste ei vassføring på 800 m3/s noko som er den størst registrerte sidan målinga starta i Historiske må ein tilbake til starten av talet for og finna større flomvassføring. Det har og truleg vore 5 flaumar med vassføring på over 700m3s i løpet av 1700-og 1800 talet.

I Hordaland fylke er Vossavassdraget det største og eit av dei største på heile vestlandet. Særleg for vossavassdraget er dei mange elvestryk/ fossar kombinert med rolege parti og innsjøar.

8 Vangskyrkja frå 1277 Den elste kjende flaumen skal vera frå 1604 «v» og er på kt 55,47 (1,57 m over kyrkjegolvet og 4,17m over flaumen i 2014.) Mrk Vangsvatnet er reg/ senka to gonger. Kvifor flaum? Ny H1000 Kt 55,2

9 Estremvær flaum 2014

10 Offentlege bygg/anlegg Voss kulturhus Voss Tinghus Voss ungdomsskule Vossevangen, Vassverk Friluftsbadet Diverse pumpestasjoner avløp Voss idrettshall Voss ungdomshus Heradshuset på Evanger Tintrabrua Rongavegen E16 ved Skorve Jernbanen ved Evanger Estimert kostnad 450 MNOK Kva er skadd? Private bygg/ anlegg Park Hotell Fleischers motell Minigolfen Kunstgrasbanar Forretningsbygg Voss sentrum Bustadhus sentrum Bustadhus Evanger sentrum Butikk/verkstad Evanger Nortura sitt anlegg Evanger Bustader i Elvegata, Haugamoen, langs Vosso Fredheim Denja; Vossafår, Meieriet Butikkar og bygg i sentrum

Private bygg/ anlegg Park Hotell Fleischers motell Minigolfen Kunstgrasbanar Forretningsbygg Voss sentrum Bustadhus sentrum Bustadhus Evanger

11 Konsekvensar for VA

12 VA- offentlege vass og avløpsanlegg. Estremvær flaum 2014 Pumpestasjonar avløp (APS): Stad Bygg Installasjon P1 Bygg under vatn. Flaumnivå 20 cm over Vass-skade ei pumpe golv P3 Vatn ca.20 cm opp på vegg (betong El-anlegg i pumpesump skada. element) ikkje registrert skade. Kvåle Bygg under vatn. El- og styring skada Finne Bygg under vatn. El- og styring skada Jorbruksskulen Bygg under vatn. Flaumnivå 30 cm over OK. golv Hegle Bygg under vatn. Flaumnivå 70 cm over OK (jordfeil på omn) golv Bjørke Kjeller/pumpesump: Vass-skada pumpe og vifteomn. Vassbehandlingsanlegg: Vossevangen VBA Bygg under vatn Installasjon skada P-moen, Bygg under vatn Skada el installasjon i brønnhus/grunnvasspumper borehol.(servivebrytar) Anna: Kulvert Vangsgata Under vatn. Overvakingsanlegg og el-installasjon skada. Terskel v/denja,meieriet: Truleg er plastring/ muring skada. Dette må sjekkast når vasstand er noko lågare.

El- og styring skada Jorbruksskulen Bygg under vatn. Flaumnivå 30 cm over OK. golv Hegle Bygg under vatn.

13 Stopp i vassproduksjon Estremvær flaum 2014 Strømbrudd i område kl 18:50- (Vatn i traform) Vassproduksjon stoppar. Produksjon ca 4100m3/d. Total bassengkapasitet i tilknyting Vossevange vassverk 8325m3. Arbeid med lensing av pumperom/ tavlerom, (skadebegrensning). Arbeidet pågår til ca kl 06:00 under svært krevjande forhold

Total bassengkapasitet i tilknyting Vossevange vassverk 8325m3.

14 Estremvær flaum 2014

15 Estremvær flaum 2014

16 Estremvær flaum 2014

17 Kl 06:00 Estremvær flaum 2014

18 Vossevangen vassbehandlingsanlegg kl 11:51 Estremvær flaum 2014

19 Logg- vassforsyning kl 18:50- Stopp i vassproduksjon- Skadebegrensing lensing. Estremvær flaum 2014 Beredskapsplan, etablering kriseteam for vassforsyning, rollefordeling, ansvar. Prioritering av abonnentar jf. beredskapsplan. Sjukehus, instutisjonar. Informasjon, varsling via SMS. Kokepåbod, ikkje bruk av vaske/ oppvaskmaskiner. Reduksjon av trykk, sonekontroll kl 08:30 Lensing med bistand frå Sivilforsvaret, Brannvern, Entreprenør kl 21:30 start av 1 lite pumpe- havari etter 30 min. Kl 23:00 vassproduksjon startar, ubehandla vatn, produksjon >4000m/d. Total renovering av bygg prosess. VBA vart sett i normal drift etter ca 5mnd, 23. april Kostnad ca kr ,-

Informasjon, varsling via SMS. Kokepåbod, ikkje bruk av vaske/ oppvaskmaskiner. Reduksjon av trykk, sonekontroll. 29.

20 Estremvær flaum 2014

21 Estremvær flaum 2014

22 Informasjon til abonnentar. Voss kommune nyttar UMS til varsling av abbonentar. Estremvær flaum :28:00 SMS varsling (total 8822 SMS hele kommunen) Text: Flaum I Vossavassdraget gjer at Voss kulturhus held strengt fra kl i dag, den 28. oktober til i morgon. Sjå elles Helsing Voss kommune. (Nivå Vangsvatnet kt 49,95)

23 BYGGEGRENSE F2 Konsekvensar for Voss kommune. Flaumen ktober Kt 51,3 53, ,5 Byggjegrense før og etter flaumen, basert på rev. flomberegning frå NVE (062.Z) Estremvær flaum , ,5 51, ,5 50,6 VBA- Golv kt. 50, , ,3 Ny 200+0,3 Ny % Pumperom Kt 47.

24 Lovgrunnlag for fastsetjing av byggjegrenser, arealplanar og føresegner, for definisjon 40% klimapåslag. Hovedlova er: Sivilbeskyttelsesloven Hovedforskriften: Forskrift om kommunal beredskapsplikt Estremvær flaum 2014 PLB. Byggteknisk forskrift (TEK10) 7-2 definerer akseptkriterium for flaumfare ved utbygging. I følgje TEK10 7-2, 2. ledd skal F2 byggverk «plasseres, dimensjoneres eller sikres mot flom» slik at største nominelle årlege sannsyn på 1/200 ikkje overskridast. Rettleiinga til TEK 10 seier noko om føresetnader for å plassere byggverk i område der sannsynet for flaum er større enn minstekravet i forskrifta: Kommuneplan Flaumfare (jf. 11-8a) I område der flaumsonekart er utarbeida skal desse leggjast til grunn for handsaming av tiltak. OM viser 200 års flaum (klimaframskreven) for sentrum. Kotehøgda er her 53,2. Gjenntaksintervallet, på ein flaum fortel kor mange år det går i gjennomsnitt mellom kvar gong ein flaum med same storleik opptrer i vassdraget. Ein 10 års flaum har gjenntaksintervall på gjennomsnitt 10 år. Dvs at det kvart år er 10% sjanse for at ein flaum av same storleik skal finne stad. For ein 100 års flaum er det 1% sjanse medan ein 200 års flaum er 0,5% sjanse for at ein flaum av same storleik skal inntreffa. Medan det kvart år er like stor sjanse for at ein flaum på storleiken av dei nemnde skal inntreffe.

26 Før flaumen, 200 år + 0,3m. Kt 50,6 Estremvær flaum 2014

27 Etter flaumen, rev % klima. Kt 53,2 moh

28 Framtidssenario? 1000 års flaum + 40% klima. Kt 55,2 moh.

29 Vegen vidare- tiltak

30 Strakstiltak- Tilpassing av tiltak jf. rev. Flomberekning for vossavassdraget (NVE) og Kommuneplan (vedtatt 23. april 2015) Etablering av reservesystem for pumping av ubehandla vatn til forbruk. Innkjøp av mobilt aggregat 100 kva Planoppstart for fullskala reservevassverk i Bømoen. Arbeid med hydraulisk modell for vassverksområde starta juni Sikring av eksisterande kritisk infrastruktur VA. Karlegging VA- norm rev 01. Sikring mot flaum/ høgvatn, og tilbakeslag frå hovudavløpsleidning, overvatn og spillvatn. Utover krav heimla i «Standard abonnentsvilkår for vann og avløp- tekniske bestemmelser». Skal det for bygningar i Voss sentrum gjennomførast tiltak for og førebygge å redusere skadeomfanget for F2 bygningar, når eller del av bygning er plassert under kt 51,4. Norsk Vann m. fl. har gjeve ut rapport «Viktig å vite om kjelleroversvømmelser» ( som viser eksempel på aktuelle førebyggjande tiltak.

31 Eksempel på strakstiltak. Ventilasjon tinghus

32 Forsikring; kartlegging av skader. Fritekst: Som følge av flommen på Voss (kommunenr. 1235) den , gjennomfører Voss kommune en evaluering av varslings- og tiltaksplanene våre. I den forbindelse vil det være nyttig å få en helhetlig oversikt over skadene i kommunen, både på private bygg og på næringsbygg. Vi ber derfor om en tilbakemelding på om dere har fått innrapportert skader fra flommen på Voss. I så fall ber vi om adresse på skadestedet, og kort hva som utløste skaden, f.eks vann i kjeller, tilbakeslag fra offentlig kloakk osv. Opplysningene vil bli brukt til å utarbeide et system for tidlig direktevarsling av de aktuelle områdene/de aktuelle byggene. Avslag frå forsikringsselskapa om informasjon med henvisning til POL (personopplysningsloven) 8 bokstav f)

33 Forsikring; kartlegging av skader- 2 Purring frå Voss kommune sin beredskapsleiar. Tilbakemelding om innrapporterte skader frå fem forsikringsselskap. Ingen tilbakemelding frå tre forsikringsselskap. Det største forsikringsselskapet sendte oss dette tilbodet: Vi kan beklageligvis ikke imøtekomme ditt ønske om data. Vår jurist står fast på at for å være på den sikre siden, så må vi anonymisere dataene og kan derfor ikke gi info om eksakt adresse. Vi kan gi deg gate/vei om du ønsker det, men da uten nummerering.

34 Tiltak over tid- Sikring av vassbehandlingsanlegg (VBA bygg). Etablering av nytt fullskala reserve vassverk (mål 2017) Tiltak implementert i hovudlan for vatn og avløp. Tiltak implementert i VA- norm. Vassdragsregulering ( Fullskala kraftutbygging i Raundalsvassdraget) Tilbakeføring av flaumgrense som før flaumen kt 50,6 (no 53,2) Tradisjonell flaumsikring med voll/ plastring er ikkje mogleg grunna permeable massar rundt sentrumsområde.

35 Takk for meg.

37 Stille etter flaumen

38 E16

39 Minigolfen og minibrygge

40 Voss kulturhus

41 Skyss i tide

42 Nortura sitt anlegg på Evanger

Like dokumenter

Flaumfarevurdering Rene - Gnr/Bnr 188/2 - Voss kommune INNHALD. 1 Samandrag s 1. 2 Innleiing s 2. 3 Regelverk s 23. 4 Vurdert område s 46

Flaumfarevurdering Rene - Gnr/Bnr 188/2 - Voss kommune ADRESSE COWI AS Magasinvegen 35 5700 Voss Norway TLF +47 02694 WWW cowi.com INNHALD 1 Samandrag s 1 2 Innleiing s 2 3 Regelverk s 23 4 Vurdert område