Vedtak i klagesak om dispensasjon til oppføring av tredekke på gbnr. 36/159 ved djupvasskaia i Flåm, Aurland kommune

Transkript

1 Sakshandsamar: Jorunn Fosse Fidjestøl Vår dato Vår referanse Telefon: / E-post: Dykkar dato Dykkar referanse Flåm elveeigarlag ved Terje Hilstad 5743 FLÅM Vedtak i klagesak om dispensasjon til oppføring av tredekke på gbnr. 36/159 ved djupvasskaia i Flåm, Aurland kommune Vi viser til oversending frå Aurland kommune i klagesak som gjeld søknad om dispensasjon til oppføring av tredekke over eksisterande spuntceller på eigedomen 36/159. Det er klaga innan fristen, og vilkåra for å handsame saka er oppfylte. Fylkesmannen tek ikkje klagen til følgje, og vi stadfestar Aurland kommune sin dispensasjon av , i sak 116/15. Bakgrunn for saka Arkitekt Jarle Sandvik søkte på vegner av Aurland Hamnevesen KF om løyve til dispensasjon frå reguleringsplan og pbl 1-8, og om løyve til oppføring av tredekke på eksisterande spuntceller plastra med stein på kvar side av djupvasskaia i Flåm. Tiltaket omfattar stålkonstruksjon med pålekai. På sørleg side vil tredekket vere 5,4 m langt (i forlenginga av kaien) og 10,85 m breitt, og på nordleg side 5,1 m langt og 8 m breitt. Områda på sidene av kaien er ein del av kaikonstruksjonen, og består av spuntceller som er plastra med stein. Tiltaka, som utgjer ei forlenging av det plane området i begge endar av kaien, kan sjå ut som ei utviding av kaien. Men tiltaka er ikkje dimensjonert for same belastning som kaien elles. Vi forstår at kaien ikkje får utvida kapasitet som følgje av tiltaka. Det går fram av saka at tiltaka ikkje opnar for auka trafikk, men at dei er med på å gjere den aktiviteten som er der i dag, tryggare for mannskap på land. Når mannskap skal ta imot trosser for fortøying i pullertane på kaien, har det vore nødvendig at dei må ferdast på steinane på begge sider av kaien. Sidan vasstanden ved flo sjø går over steinane, vert dei sleipe og vanskelege å gå på. Området der tiltaket er etablert, er omfatta av reguleringsplan for Nedre Fretheim, vedteken , og er sett av til friområde, som del av F2 og F3. Tiltaket ligg nærmare sjøen enn byggegrensa som er sett i planen. Oppføring av tiltaket er difor i strid med reguleringsplan og med byggegrensa i reguleringsplanen, og det krevst difor dispensasjon. Tiltaka vart bygde utan at det låg føre løyve etter plan- og bygningslova våren Planog bygningsstyresmaktene følgde opp saka som ei ulovlegheitssak og det vart kravd søknad om løyve til tiltak. Det vart gjennomført førehandskonferanse for tiltaket 12. september Plan- og bygningsmyndigheitene varsla om lovbrotsgebyr 15. september Hovudkontor Landbruksavdelinga E-post: Njøsavegen 2, 6863 Leikanger Fjellvegen 11, 6800 Førde fmsfpost@fylkesmannen.no Telefon: Postboks 14, 6801 Førde Internett: Telefaks: Telefon: Org.nr Telefaks:

2 2/5 Det er gjennomført nabovarsling i samsvar med vilkåra i plan- og bygningslova Dispensasjonssøknaden har vore sendt på høyring til regionale og statlege etatar og til Flåm elveeigarlag. Flåm elveeigarlag har i brev dagsett skrive at tiltaket er ein eigen berekonstruksjon utført som ein ny kai med tredekke og kaifront. Nabovarselet og søknaden er soleis ikkje dekkande for det tiltaket som er utført ulovleg. Området er regulert til friområde. Det er svært lite igjen av tilgjengeleg strandsone og friareal i Flåm, og dei områda som finst er kraftig påverka og arealmessig i underbalanse i høve til dei store folkemengdene som trafikkstraumen til Flåm fører med seg. Dei nye kaiane må ikkje tillatast, varig eller mellombels, fordi trafikkstraumen og mottaket allereie er for stort i høve til infrastruktur og friområde på land. Ein ny reguleringsplan for området må ha fokus på å handtere etterslepet og underbalansen som gjeld infrastruktur og friareal/opplevingar, og ikkje legge til rette for endå fleire kaiar og større trafikk. Miljøvernavdelinga hos Fylkesmannen skriv i brev dagsett at dei ser det som svært uheldig at tiltaket er gjennomført utan løyve etter plan- og bygningslova, og konstaterer at kommunen har følgt opp det ulovlege tiltaket. Når det gjeld tiltaket konstaterer dei at det er snakk om ei utviding på kvar side av djupvasskaia. Søknaden er grunngjeven med at tiltaket er eit ledd i tilrettelegging for tryggare arbeidstilhøve på staden. Dei føreset at kommunen vurderer eventuelle verknadar for friområde, og for naturmangfald. Kystverket har i brev dagsett skrive at dei ikkje har merknadar til at det vert gjeve dispensasjon frå reguleringsplan. NVE har i brev dagsett skrive at dei ikkje har merknadar til saka. Aurland kommune gav , i sak 116/15, dispensasjon frå reguleringsplan for Nedre Fretheim for omdisponering av areal frå friområde til kaiføremål, samt dispensasjon frå pbl 1-8 for oppføring av spuntceller med kaidekke på djupvasskaia i Flåm. Det vart gjeve løyve til oppføring av spuntceller med kaidekke på gbfnr 36/159/17 i samsvar med motteken søknad. Tiltaket vart plassert i tiltaksklasse 1. Søknad om ansvarsrett med funksjonar og ansvarsområde som angitt under avsnittet «Ansvar og kontroll vart godkjent. Flåm elveeigarlag klaga på vedtaket Kommunen handsama klagen , i sak 151/15, og avgjorde at dei ikkje ville ta klagen til følgje. Saka vart send til Fylkesmannen med tilråding om å stadfeste vedtaket. Regelverk Fylkesmannen er delegert mynde til å avgjere klager som gjeld enkeltvedtak etter plan- og bygningslova, sjå plan- og bygningsloven 1-9 femte ledd og rundskriv T-2/09 frå Klima- og miljødepartementet. Vi skal som klageinstans sjå til at kommunen under handsaminga av saka har følgt dei lovene, forskriftene og sakshandsamingsreglane som gjeld på området. Fylkesmannen kan under klagehandsaminga prøve alle sider ved vedtaket, også dei skjønnsmessige

3 3/5 vurderingane som kommunen har gjort, jf. forvaltningslova 34. Ved prøving av det kommunale skjønnet skal Fylkesmannen leggje vekt på omsynet til det lokale sjølvstyret. Det går fram av plan- og bygningslova 12-4 at reguleringsplanen er bindande for nye eller utviding av eksisterande tiltak. Det er eit generelt forbod mot tiltak i hundremetersbeltet langs sjøen, jf. plan- og bygningslova 1-8. Forbodet gjeldt så langt det ikkje er fastsett anna byggjegrense i plan etter plan- og bygningslova. Tiltak i strid med plan eller føresegner i plan- og bygningslova, kan berre godkjennast dersom det samstundes vert gjeve dispensasjon frå føresegna tiltaket strid mot, jf. plan- og bygningslova kapittel 19. Med heimel i plan- og bygningslova 19-2 kan kommunen dispensere frå føresegner gjevne i eller i medhald av plan- og bygningslova. Kommunen kan ikkje dispensere dersom omsyna bak føresegna det vert dispensert frå, eller omsyna i formålsføresegna i lova, vert sett vesentleg til side. I tillegg må fordelane ved å dispensere vere klart større enn ulempene etter ei samla vurdering. Vilkåra i plan- og bygningslova 19-2 er rettslege vurderingstema, ikkje eit kommunalt skjønn. Det er derfor ikkje høve til å leggje nemneverdig vekt på omsynet til det lokale sjølvstyret. Dispensasjon krev grunngjeven søknad. Etter forvaltningspraksis skal grunngjevinga for å dispensere vere spesiell og gjelde særleg for tiltaket, og kommunen skal ikkje dispensere ut frå meir generelle vurderingar. Ved dispensasjon frå planar og tiltaksforbodet i strandsona skal kommunen leggje særleg vekt på statlege og regionale rammer og mål. Kommunen bør heller ikkje dispensere frå planar eller forbodet i plan- og bygningslova 1-8 når regionale eller statlege sektorstyresmakter har gjeve negativ fråsegn til dispensasjonssøknaden. Fylkesmannen si vurdering Saka gjeld oppføring av tredekke over eksisterande spuntceller, som ser ut som forlenging av kaien på begge sider, i strid med reguleringsføremålet. Tiltaket krev difor dispensasjon. Tiltaket vart sett opp før det vart søkt om naudsynt løyve og dispensasjon etter plan- og bygningslova. Dette kan gje kommunen grunn til å reagere etter regelverket i lova. Men i seg sjølv påverkar ikkje den ulovlege etableringa vurderinga av søknadene om dispensasjon til å ha tiltaket ståande, i noka retning. Utgangspunktet er at kommunen skal regulere byggeaktiviteten gjennom plan for å få ei heilskapleg vurdering av bruken av områda i kommunen. Det følgjer av lovførearbeida, jf. Ot.prp. nr. 32 ( ) pkt s. 242, at det ikkje skal vere kurant å gje dispensasjon etter Vidare følgjer det at tiltaksforbodet i 100-metersbeltet skal handhevast strengt. Dispensasjon kan ifølgje 19-2 andre ledd kun gjevast dersom omsyna bak føresegnene det vert dispensert frå, ikkje vert vesentleg tilsidesette. I tillegg krevst det at fordelane ved tiltaket er klart større enn ulempene etter ei samla vurdering. Forlenging på begge sider av kaien ser ut som som ei utviding av kaien. Vi finn difor grunn til å presisere kva funksjon tiltaka skal ivareta. Tiltaka som det no er søkt om dispensasjon til, er ikkje dimensjonert for å tole same belastning som sjølve cruisekaien. Vi har fått opplyst at tiltaka inneber ikkje at kaien får utvida kapasitet. Det vil seie at tiltaket ikkje opnar for auka

4 4/5 trafikk, eller trafikk frå større fartøy enn det som kunne leggje til kaien frå før. Tiltaka er meint å gjere utføringa av arbeidsoppgåvene tryggare for mannskap på land. Områda der tiltaka var planlagt plasserte, er sett av til friområde i reguleringsplanen. Dette er ikkje urørte naturområde, områda på sidene av kaien er ein del av kaikonstruksjonen, og er utfylte i sjøen og plastra med stein. Spørsmålet er om dispensasjonen vil setje omsyna bak reguleringsføremålet eller omsyna bak byggeforbodet i plan- og bygningslova 1-8 vesentleg til side. Viktigste omsyn bak byggeforbodet i strandsona er å bevare strandsona mest mogleg urørt til allmenn bruk, og å unngå privatisering. Omsyna kjem også fram i plan- og bygningslova 1-8 første ledd ved at det skal takast «særlig hensyn til natur- og kulturmiljø, friluftsliv, landskap og andre allmenne interesser». Vurderinga vil då vere om desse omsyna vil bli påverka av tiltaket. Her må det takast utgangspunkt på at det regulerte friområdet er to små område på kvar side av ein lang kai. Det er ikkje eit urørt område, men altså ei forlenging av kaien som er plastra med stein før tiltaket vart utført. Dei viktigaste omsyna for å bevare friområdet, slår dermed ikkje til. Kaien, inkludert dei aktuelle områda, er tidvis sperra av for ålmenta når skip ligg der, som følgje av gjeldande regelverk om hamnesikring. Kaien vert stengt av ein time før skipsanløp, og opna att når skipet har gått frå kai. Tredekket på begge sider av kaien vil framleis vere minst like tilgjengeleg for ålmenta som områda med stein har vore tidlegare. Tiltaket vil ikkje medføre noko auka privatisering av området, sidan tiltaket ikkje medfører noko avgrensing av ålmenta sitt tilgjenge. Tiltaket vil heller ikkje føre til ytterligere naturinngrep på staden. På bakgrunn av dette, har vi konkludert med at dispensasjonen ikkje set omsyna bak tiltaksforbodet i plan- og bygningslova 1-8 vesentleg til side. Vidare vert det spørsmål om fordelane med dispensasjonen er klart større enn ulempene. Det går fram av saka at tiltaket i seg sjølv ikkje gjev noko belastning i området og heller ikkje fører til konsekvensar for natur- og kulturmiljø, friluftsliv, landskap eller andre allmenne interesser. Tiltaka ligg elles i lang avstand til elveosen og vil ikkje ha nokon innverknad for det nasjonale laksevassdraget. At tiltaka ser ut som ei forlenging av kaien, er ikkje i seg sjølv ei ulempe av vekt, ettersom tiltaket ikkje aukar kapasiteten til å ta imot cruiseskip. Vi har difor vanskar med å sjå nemneverdige ulemper ved å gje dispensasjon. Det skal ifølgje plan- og bygningslova 19-2 tredje ledd leggjast særleg vekt på kva konsekvensar dispensasjon har for helse, miljø og tryggleik. Det er sagt i førearbeida til plan- og bygningslova at omsynet ikkje berre kan leggjast til grunn for å nekte dispensasjon, men også at det kan leggjast vekt på som grunngjeving for å gje dispensasjon. Dette følgjer av ot.prp. nr. 32 ( ) s 139: «Flere har pekt på at det ved dispensasjon må legges særlig vekt på dispensasjonens konsekvenser for helse, miljø, sikkerhet og tilgjengelighet. Dette er fulgt opp i forslaget. Det innebærer at en må være varsom med å gi dispensasjon som svekker disse interessene. Samtidig åpner det for at slike hensyn i spesielle tilfeller kan være med å begrunne at en dispensasjon bør gis.» Det går fram av saka at bakgrunnen for søknaden er tryggleikstiltak knytt til arbeid med trosser, slik at risikoen for at mannskap skal gli og falle på glatte steinar, vert redusert.

5 5/5 Det følgjer for øvrig av arbeidsplassforskrifta 2-24 sine krav til vernetiltak for utandørs arbeidsplassar at «Utendørs arbeidsplasser skal så langt det er mulig være innrettet slik at arbeidstakerne: e) ikke kan gli eller falle.» Fylkesmannen vurderer det slik at omsynet til tryggleik, liv og helse er ein klar fordel som kan grunngje tiltaket. Vi har etter dette konkludert med at vilkåra for dispensasjon er til stades for tiltaket ved at fordelane er klart større enn ulempene. Det er klaga på at tiltaket er plassert i tiltaksklasse 1. Plassering i tiltaksklasse er basert på kompleksitet, vanskegrad og moglege konsekvensar eventuelle manglar og feil kan få for helse, miljø og tryggleik. Plan- og bygningsmyndigheitene la til grunn at tiltaka består av enkle kaikonstruksjonar, der verken sjølve byggjearbeidet eller ansvarsfordelinga mellom føretaka er komplisert. Sidan tiltaka ikkje legg til rette for auka belastning eller auka skipstrafikk ved kaien, eller fører til naturinngrep elles, har vi ikkje merknader til kommunen si vurdering med omsyn til tiltaksklasse. Vedtak Fylkesmannen tek ikkje klagen til følgje, og vi stadfestar Aurland kommune sin dispensasjon av , i sak 116/15. Vedtaket er endeleg og kan ikkje klagast på, jf. forvaltningslova 28 tredje ledd. Med helsing Gunnar O. Hæreid ass. fylkesmann Anne Kristin Eitungjerde juridisk sjef Brevet er godkjent elektronisk og har difor ikkje underskrift. Kopi til: John Håland 5743 FLÅM Anders Fretheim 5743 FLÅM Arkitekt Jarle Sandvik Pb AURLAND Aurland Hamnevesen KF Vangen AURLAND Kopi per e-post: Kystverket Elektronisk kopi til: Aurland kommune Vangen Aurland