Utval Utvalssak Møtedato Plan- og økonomiutvalet i Fræna kommune 125/

Transkript

1 Fræna kommune Arkiv: A20 Arkivsaksnr: 2008/ Sakshandsamar: Kim Atle Kvalvåg Saksframlegg Utval Utvalssak Møtedato Plan- og økonomiutvalet i Fræna kommune 125/ Ny skulestruktur for ungdomsstega Saksopplysningar Det er behov for ei endelig klargjering av skulestrukturen for ungdomsstega i Fræna kommune. Saka har vore framlagt til politisk handsaming ved fleire høve, sist i sak 74/2013. Det er eit ulovsfesta forvaltningsrettsleg prinsipp at forvaltninga skal treffe vedtak etter at saka har vore handsama på forsvarleg måte. Forsvarleg sakshandsaming krev at ei sak er tilstrekkeleg opplyst før det vert gjort vedtak. I ei sak om endringar i skulestrukturen må kommunestyret ha tilstrekkeleg kjennskap til synspunkta til dei som vert råka av endringa før et vedtak vert treft. Samarbeidsutvalet og fagforeiningane, samt alle andre med interesse i saka må få høve til å uttale seg. Forvaltningslova legg føringar om 6 vekers høyringsfrist i slike saker. Vurdering: Fræna kommune har delt årsstega på følgjande vis: 1 4 skular 5 7 skular 1 10 skular 8 10 skule Det er alt vedteke å leggje ned skulane Aureosen og Malme. Om ein i tillegg samlar drifta av ungdomsskulestega ved Fræna ungdomsskule, står ein att med seks 1 7 skular og ein 8 10 skule. Rådmannen meiner dette vil gje ein ryddigare og meir framtidsretta skulestruktur, som kan bidra positivt både fagleg, sosialt og økonomisk. Ei vidareføring av noverande struktur, vil slik rådmannen ser det føre til fleire utfordringar i tida som kjem. Vidare ser ein klare utfordringar knytt til rekruttering, noko som kan gjere det vanskeleg å tilfredsstille dei aukande fagkrava frå statlege styresmakter.

2 Innføring av nye valfag i ungdomsskulen har vist seg å vere utfordrande. Så langt rådmannen kan vurdere saka, ser det ut som om innføringa av desse faga er lettare å implementere ved større ungdomsskular. Rådmannen finn grunn til å leggje vekt på at ei større samling av ungdomsstega kan gje auka samkjensle mellom ungdomane i kommunen, samt å styrkje banda mellom bygdelaga. Om ein vedtek å samlokalisere skuletilbodet for alle ungdomsstega ved Fræna ungdomsskule, må denne skulen byggjast ut i noko grad. Etter oppussinga som er utført sommaren 2014, er det gjort nokre endringar som gjer at storleiken på utbygginga kan gjerast mindre enn det som tidlegare er anslått. Rådmannen ser derfor føre seg at flytting av ungdomsstega vil kunne gjennomførast frå hausten Faglege og pedagogiske konsekvensar ved ei samling av ungdomsstega ved Fræna ungdomsskule. Tabellen syner utviklinga i elevtal(gsi pr ): 2014/ / / / /19 Hustad Bud Fræna u.sk Samla Ser ein på behovet for parallellar, vil utviklinga i 8. trinn vere: 2014/ / / / /19 Samla elevtal parallellar. Elevar pr. klasse: 22, , parallellar Elevar pr. klasse: 27,75 32,5 27,5 24,75 31,25 Ut ifrå denne oversikta kjem det fram at ein vil klare seg med 4 parallellar ved å slå saman ungdomsstega i Fræna, Bud og Hustad. Høge elevtal i klassane må sjølvsagt ha ein forsvarleg lærartettleik. Det er svært mange faktorar som kan påverke læringsutbyttet til elevane, der auka lærartettleik kan vere ein av desse faktorane. Fleire studiar syner at det er store effektivitetsskilnader mellom norske kommunar og skular. Nokre skular oppnår betre elevresultat enn andre skular med tilsvarande klassestorleik eller kostnadsnivå. I analysar av nasjonale prøver og prestasjonsskilnader mellom skular og kommunar i 2008 og 2010, undersøkte Senter for økonomisk forsking (SØF) m.a. samanhengen mellom elevprestasjonar og lærartettleik. Generelt fann dei ingen direkte samanheng mellom lærartettleik og resultat. SØF peiker likevel på at redusert klassestorleik eller auka lærartettleik kan vere gunstig for visse elevgrupper. For elevar som har foreldre med lågt utdanningsnivå og for elevar på dei lågaste årstrinna kan ein auka lærartettleik ha effekt på læringsutbytte. Ein bør såleis vere klar over at auka ressursar ikkje automatisk fører til auka faglege elevprestasjonar.

3 Rådmannen vil for sin del leggje til at forskarar på området konkluderer ulikt med omsyn til klassestorleiken og effekten på læringsmiljø og elevresultat. Det er ikkje vanskeleg å finne argument frå begge sider om kor vidt dette går ut over eleven sitt læringsresultat. John Hattie avslutta i 2009 sitt mangeårige forskingsarbeid der han såg på kva for effekt ymse tiltak hadde for læringsutbyttet til elevane. I alt 800 metaanalyser, som byggjer på om lag studie vart analysert. Hattie såg på kva effekt ein reduksjon av klassestorleiker hadde på elevane sitt læringsutbytte. Det viste seg at resultatet hadde systematisk liten effekt. Hattie si forklaring på dette er at det synes å vere slik at lærarane nyttar dei same undervisningsmetodane i små klasser som i store klasser. Forskinga har både blitt kritisert og misbruka, men den peiker på kva som er det sentrale når det gjeld eleven sitt læringsutbytte. Dette er knytt til læraren si undervisning, og relasjonen mellom lærar og elev. Ikkje storleiken på klassen. Lettkjøpte argument som at det då ikkje vil ha noko negativ effekt å auke klassestorleiken, avkreftar Hattie ved å seie at det neppe er noko god politikk å auke storleiken på gruppene. Rekruttering: Krava til undervisningskompetanse i basisfaga norsk, matematikk og engelsk er innskjerpa. Den formelle kompetansen i desse faga skal vere på minst 60 studiepoeng på ungdomssteget. Inneverande skuleår har ein ved fleire av skulane i kommunen ikkje greidd å tilsette lærarar med godkjend fagutdanning. I dei komande åra skal Fræna erstatte kompetansen vi mistar når lærarar går over i pensjon, og skaffe lærarar med tilfredsstillande utdanning. For ein kommune med vanskeleg økonomi, og i ein marknad med mangel på fagfolk, meiner rådmannen at ein i større grad vil kunne rekruttere fagutdanna personale om ein samlar ungdomstrinna i kommunen. Tabellen syner tal på lærarar over 55 ved dei tre skulane. Tala frå Bud og Hustad gjeld for heile skulen, ikkje berre ungdomssteget. Skule Tal på lærarar over 55 Tal på lærarar over 60 Fræna ungdomsskule 2 11 Bud barne- og ungdomsskule 3 3 Hustad barne- og ungdomsskule 5 4 Fagutvikling/fagsamarbeid: Rådmannen meiner vidare at det ligg betre til rette for fagutvikling/fagsamarbeid mellom lærarar ved store enn ved små skular. I tillegg oppnår ein større fleksibilitet til å organisere og utnytte læraren sin kompetanse til beste for elevane si læring i eit større lærarkollegium. Ved ei omlegging av skulestrukturen, vil ein kunne få mellom lærarstillingar ved Fræna ungdomsskule. Senter for økonomisk forsking ved NTNU har gjort ein analyse av samanhengen mellom lærarane sin formelle kompetanse og elevane sine resultat. Analysen viser at elevane sitt læringsresultat på eksamen og nasjonale prøvar i matematikk er best ved skular som har mange lærarar med tung fagleg fordjuping. Analyse av resultata frå nasjonale prøver 2008 viste at små kommunar sakka etter som gruppe på Nasjonale prøver. På utdanningsdirektoratet si heimeside kunne ein mellom anna lese: «I jakten på suksessfaktorer blant de minste kommunene, peker skolestørrelse seg ut som en potensielt viktig faktor. De små kommunene med de beste resultatene har i gjennomsnitt store skoler». I Utdanningsdirektoratet sitt temanotat om små kommunar og skuleeigarrollen, vert det

4 gjort greie for norske forskingsrapportar, statistikk og kartleggingar som seier noko om kva som kjenneteiknar små kommunar som skuleeigarar. Dei viktigaste funna vert summert slik: «Elever i små kommuner skårer lavt på nasjonale prøver. Forskjellene i resultater mellom små og større kommuner kan i stor grad forklares med at det er en større andel elever med lav sosioøkonomisk bakgrunn i de små kommunene. Små kommuner bruker mer penger på skolene sine sammenlignet med større kommuner, men forskjellene kan langt på vei forklares med å korrigere for strukturelle forhold som elevtall og bosetningsmønster. Små kommuner med større skoler gjør det relativt godt på nasjonale prøver, og en del små kommuner samarbeider mye på områdene kompetanseutvikling av lærere og innenfor PP-tjenesten.» Barnet sitt beste. Kommunen skal ta utgangspunkt i barnets beste i alle avgjersler som omhandlar barn. I ei sak om skulestruktur er det difor viktig at barna får uttale seg om fordeler og ulemper med å gå på ein annan ungdomsskule. Det er korte avstandar mellom skulane, og det vil ikkje være nokon elevar som vil få reisetid utover det som er anbefalt av Kunnskapsdepartementet. For ungdomstrinnet meiner dei at reisetid, inkludert gangtid og ventetid ein veg ikkje skal overstige 75 minutt. Kommunestyret i Fræna har tidligare signalisert at det ikkje aksepterer lengre reisetid enn 45 minutt. Ingen av desse vert overstige i dette tilfellet. I følgje oversikt over takstsonar frå Atlantic Auto, vil ingen elevar ha skuleveg som overstig 5 takstsonar, og dermed inntil 35 km. Det kan heller ikkje seiast at den auka reisetida vil ha store konsekvensar for eleven si rett et godt skulemiljø. Kommunen sitt ordensreglement gjeld også på skulevegen, og det er ingen grunn til å tru at lengda på reisa gjer elevane slitne og trøtte utover det dei er i dag. Det vil heller ikkje i stor grad gå ut over tida barna har til leik, kvile og fritidsaktivitetar. Før endeleg avgjersle vert tatt må saka leggast fram for elevråda og ungdomsrådet i kommunen. Dei må få høve til å legge fram sine synspunkt, utan at dei vaksne si haldning legg føringar for kva dei skal meine om saka. Investeringskostnader nybygg: Dersom det blir vedteke å samle alle ungdomsskuleelevane ved Fræna ungdomsskule, vil denne skulen ha behov for ei mindre utbygging. Rådmannen har i tett dialog med Fræna ungdomsskule kalkulert behovet for ekstra areal til om lag 100 m 2. Om ein stipulerer ein kostnad på kr ,- pr. m 2, vil samla investering kome på kr 3 mill. Årlege utgifter til avdrag og renter vil bli på om lag kr ,- (3,5% over 40 år). Nybygget vil innehalde kontorarbeidsplassar til seks lærarar, og eit ekstra møterom. Bygget vert knytt saman med eksisterande administrasjonsfløy i 3. etg.

5 Økonomiske konsekvensar - samla: Berekna innsparing (Tal frå GSI 2013/2014): Bud barne- og ungdomsskule: Beløp Reduksjon i årsverk til ordinær opplæring. 5, Reduserte årsverk i administrativ leiing. 0, Reduserte årsverk kontaktlærar og seniortiltak. 0, Reduserte skysskostnader Sum reduksjon i ramme v/bud barne- og ungdomsskule Bud barne- og ungdomsskule: Beløp Reduksjon i årsverk til ordinær opplæring. 5, Reduserte årsverk i administrativ leiing. 0, Reduserte årsverk kontaktlærar og seniortiltak. 0, Reduserte skysskostnader Sum reduksjon i ramme v/hustad barne- og ungdomsskule Fræna ungdomsskule: Beløp Auka årsverk til ordinær opplæring 6, Auka skyssutgifter elever frå Bud Auka skyssutgifter elever frå Hustad Renter og avdrag utbygging Sum auka ramme v/fræna ungdomsskule: Reduserte kostnader ved samanslåing av ungdomsstega: Rådmannens tilråding: 1. PLØK ber rådmannen utarbeide forskrift om skulestruktur for ungdomsstega, og sende denne ut til aktuelle høyringsinstansar. 2. I forskrifta skal det komme fram at skuletilbodet på ungdomssteget ved Bud barne- og ungdomsskule og Hustad barne- og ungdomsskule vert flytta til Fræna ungdomsskule frå skuleåret 2015/ Etter at høyringa er over, skal rådmannen leggje fram saka til endeleg politisk handsaming. Behandling i Plan- og økonomiutvalet i Fræna kommune Representanten Palmer Sjåholm sette frem slikt forslag: 1. Ungdom skolestrukturen i kommunen ble grundig utredet, da ungdomsskoletrinnet ble flyttet fra Elnesvågen til Bud og til Julsundet skole. 2. Nåværende ungdomsskolestruktur ble videreført i og med vedtaket om videre ungdom skolesamarbeid med Aukra kommune(ungdomsskole for søre Fræna).

6 3. PLØK vedtar at nåværende ungdomsskulestruktur ligger fast så lenge avtalen med Aukra kommune gjelder. PLØK skal i god tid før avtalen går ut, foreta en grundig utredning av ungdom skolestrukturen i kommunen. Representantane Aud Solveig P. Malmedal for Arbeiderpartiet og Kjell Arne Iversen for Senterpartiet sette frem forslag slik endring i punkt 2 i Rådmannens tilråding: 2. I forskrifta skal det komme fram at skuletilbodet på ungdomssteget ved Bud barne- og ungdomsskule og Hustad barne- og ungdomsskule vert flytta til Fræna ungdomsskule. Ved voteringa fekk forslaget frå representanten Palmer Sjåholm bare 1 røyst. Rådmannen si tilråding med endring av punkt 2 som representantene Aud Solveig P. Malmedal og Kjell Arne Iversen sette frem forslag på blei samrøystes vedteke. Vedtak: 1. PLØK ber rådmannen utarbeide forskrift om skulestruktur for ungdomsstega, og sende denne ut til aktuelle høyringsinstansar. 2. I forskrifta skal det komme fram at skuletilbodet på ungdomssteget ved Bud barne- og ungdomsskule og Hustad barne- og ungdomsskule vert flytta til Fræna ungdomsskule 3. Etter at høyringa er over, skal rådmannen leggje fram saka til endeleg politisk handsaming.