KOSTRA landbruk Ei vurdering av rapporteringa for 2014 RAPPORT NR. 28 /

Transkript

1 KOSTRA landbruk Ei vurdering av rapporteringa for 2014 RAPPORT NR. 28 /

2

3 Rapport: Avdeling: KOSTRA landbruk Ressurs og areal Dato: Ansvarlig: Bidragsytere: Aud-Ingrid Krefting Astrid Halse og Jan Terje Strømsæther Rapport-nr.: 28/2015 Forsidefoto: colourbox.com KOSTRA landbruk 1

4 Innhaldsliste Samandrag Innleiing Omdisponering av jordbruksareal Politiske mål Omdisponert areal i Formål areala vert omdisponerte til Jordlova talet på saker og utfall Omdisponeringssaker Delingssaker Nydyrking Driveplikt Konsesjonslova talet på saker og utfall Vanlege søknader om konsesjon Søknader om konsesjon der søkaren er eit aksjeselskap Saker etter konsesjonslova 9 siste ledd Nedsett konsesjonsgrense Nedsett konsesjonsgrense slektskapsunntaket sett ut av kraft Kvalitet på talmaterialet Foreløpige og endelege tal Kvalitetssikring og evaluering Tiltak for bedre kvalitet i rapporteringa Vedlegg I: KOSTRA-tal. Vedlegg II: KOSTRA skjema 32 landbruk. 2 KOSTRA landbruk

5 Samandrag 2014 er det tiande året kommunane har rapportert på eige landbruksskjema gjennom KOSTRA (Kommune Stat-RApportering). KOSTRA er eit nasjonalt informasjonssystem som gjev informasjon om kommunal og fylkeskommunal verksemd. I tillegg til rapportering på godkjent omdisponert dyrka og dyrkbart areal etter jordlova og plan- og bygningslova (pbl.), rapporterer kommunane òg på saksarbeid etter jordlova og konsesjonslova. Nøkkeltal I 2014 rapporterte kommunane å ha omdisponert totalt dekar dyrka og dyrkbar jord til andre formål enn landbruk. Omdisponeringa fordeler seg på dekar dyrka jord og dekar dyrkbar jord. Dette er 90 dekar meir dyrka jord, og 261 dekar meir dyrkbar jord, enn i Tala for omdisponering av dyrka jord i 2014 ligg 2 % høgere enn tala for 2013, då talet var dekar. Målet om at den årlege omdisponeringa skal verta avgrensa til under dekar er likevel oppfylt òg for Bustad, næringsbygningar og samferdselsformål stod for 71 % av omdisponeringa av dyrka jord i Som i fleire føregåande år vert det rapportert om mindre omdisponering etter jordlova. Rogaland er fylket der det samla sett vart omdisponert mest dyrka jord i 2014, til saman dekar. Deretter følgjer Hedmark og Østfold, der det vart omdisponert høvesvis 578 dekar og 513 dekar dyrka jord. Kommunane i desse tre fylka stod for ca. 45 prosent av total omdisponering av dyrka jord nasjonalt i Kommunane handsama omdisponeringssaker (jordlova 9) i Mengda sakar i 2014 var lågare enn mengd saker i kvart av åra Gjennomsnittleg avslagsprosent for heile landet dei siste åra har vore ca. 10 %. I 2014 vart det handsama delingssaker (jordlova 12). Dette er noko høgare enn mengd saker i 2013, men lågare enn kvart av åra Avslagsprosenten for heile landet har dei siste åra lege på rundt 8 %. På landsbasis vart det godkjent nydyrking av i alt dekar i Gjennomsnittsarealet som vert tillate oppdyrket i kvar enkelt sak var rundt 21 dekar. Mengder søknader om nydyrking steig til 878 i 2014, samanlikna med 644 søknader i Dei høgaste tala for godkjent nydyrkingsareal i 2014 finn vi i kommunane i Hedmark (3 066 daa), Oppland (2 668 daa) og Rogaland (2 200 daa). Kommunane i desse tre fylka stod for 43 % av alt godkjent nydyrka areal i I 2014 vart det handsama i alt 57 søknader om fritak frå driveplikt. Det vart løyvd 46 varige fritak frå driveplikta. 11 søknader vart avslått. I tillegg er det fatta 27 vedtak om å gje pålegg om drift etter jordloven 8 tredje ledd. KOSTRA landbruk 3

6 I 2014 vart det handsama i alt søknader om konsesjon i kommunane. Til saman søknader vart innvilga, korav noko over halvparten vart innvilga med vilkår. Avslagsprosenten i 2014 var 2 %. I 2014 vart det handsama 257 saker etter konsesjonslova 9 siste ledd. Dette gjeld avhendingar som i utgangspunktet ikkje er konsesjonspliktige (nær slekt eller odelsberettiga), der den nye eigaren må søkja konsesjon fordi vedkomande ikkje kan eller vil oppfylla buplikten på eigedomen. Av desse søknadene vart 64 innvilga utan vilkår, 173 søknader var innvilga med vilkår og 20 søknader vart avslegne. I gjennomsnitt vart ca. 25 % av søknadene innvilga utan vilkår, ca. 67 % av søknadene vart innvilga med vilkår og ca. 8 % av søknadene var avslegne. I 2014 har i alt 55 kommunar oppgitt at dei har ei forskrift om nedsett konsesjonsgrense etter konsesjonslova 7. I 2014 vart det behandla i alt 122 saker av kommunane med heimel i slik forskrift, der 105 saker vart innvilga og 17 saker avslegne. Kvalitet på årets rapportering Svarprosent og utfyllingsgrad i skjema er vorte betre dei seinare åra, og Landbruksdirektoratet antek at kvaliteten på talmaterialen som eit følgje av dette òg gradvis har vorte betre. Ved frist for endeleg rapportering i juni 2015 mangla det svar frå berre to kommunar. Manglande kommunar kan gje underrapportering i talgrunnlaget. Andre moglege feilkjelder i rapporteringa kan vera uriktig storleik på areal, og mengd og utfall av saker, i rapporteringa frå dei ulike kommunane. Tiltak som kan forbetra kvaliteten på tala KOSTRA-tala er sentrale for å vurdera om vi når måla innan jordverns- og eigedomspolitikken. Det er difor viktig å arbeida vidare med å sikra god kvalitet i rapporteringa. Tilbakemeldingane frå kommunane tyder på at det opplevast arbeidskrevjande å fylla ut skjemaet, og at rettleiinga kunne vore betre. Dette gjev grunn til å tru at det stadig kan vera ein del feil i rapporteringa. Overgang frå manuell rapportering til arealrapportering via digitale reguleringsplanar, og innhenting av data om enkeltsakene frå saksarbeidssystemet til kommunane, er tiltak som på sikt vil kunna tyda mest for å forbetra kvaliteten på rapporteringa. 4 KOSTRA landbruk

7 1 Innleiing KOSTRA (KOmmune STat-RApportering) er eit nasjonalt informasjonssystem som gir opplysningar om kommunal og fylkeskommunal verksemd er det tiande året kommunane rapporterer på eige landbruksskjema gjennom KOSTRA. Denne rapporten dekker rapporteringa for Rapporteringsskjemaet for 2014 er teke inn i vedlegg II bakerst i rapporten. Det vert rapportert på omdisponert dyrka og dyrkbar jord etter plan- og bygningslova (pbl.) og jordlova, og dessutan på øvrig saksarbeid etter jordlova og konsesjonslova. KOSTRA gjev informasjon om utfallet av handsaminga til kommunen av dei ulike sakstypane, og dette vert rapportert for kvar sakstype for heile året under eit. Det vert ikkje lagt inn opplysningar om kvar enkelt sak. Vi har ikkje attgjeve heile talmaterialen frå landbruksskjemaet i denne rapporten. Dette finst på KOSTRA-sidene hos SSB. Vi har teke med eit utdrag av data for 2014, og dessutan oppdaterte tidsserier på nasjonalt nivå. Desse følgjer i vedlegg 1. I kapittel 2 vert det gjeve eit oversyn over areal som er vedteke varig omdisponert til andre formål enn landbruk. I kapittel 3 vert det gjeve eit oversyn over tal på saker og utfall av saker handsama etter jordlova. I kapittel 4 vert det gjeve eit oversyn over tal på saker og utfall av saker handsama etter konsesjonslova. I kapittel 5 gir Landbruksdirektoratet vurderingar knytta til kvaliteten på dei innrapporterte tala. KOSTRA landbruk 5

8 2 Omdisponering av jordbruksareal 2.1 Politiske mål Noreg har avgrensa areal for matproduksjon. Det har lenge vore eit politisk mål å verna om god dyrka og dyrkbar jord, og å avgrensa den årlege omdisponeringa av jordbruksjord til under dekar, jf. forslag til nasjonal jordvernstrategi (Prop. 127 S ( ). Dyrka jord omfatter fulldyrka jord, overflatedyrka jord og innmarksbeite. Dyrkbar jord er: "Areal som ved oppdyrking kan setjast i slik stand at dei vil halde krava til fulldyrka jord, lettbrukt eller fulldyrka jord, mindre lettbrukt (a eller b), og som held krava til klima og jordkvalitet for plantedyrking. (... ) Dyrkbar jord kan være overflatedyrka jord, innmarksbeite, skogareal, anna jorddekt fastmark, myr og torvmark." Kilde: Nibio 2.2 Omdisponert areal i 2014 Nasjonalt nivå Tala som kommunane rapporterer inn viser til vedtekne reguleringsplanar, og ikkje til areal som vert lagde inn i kommuneplanen sin arealdel. Det kan dermed gå noko tid frå kommunar vedtek nye byggeområder i LNFR-område i kommuneplanen sin arealdel, til tala vert vist i omdisponeringsstatistikken her. I 2014 rapporterte kommunane å ha omdisponert dekar dyrka jord og dekar dyrkbar jord. Totalt gjev dette ei omdisponering på dekar dyrka og dyrkbar jord til andre formål enn landbruk. Dette er 90 dekar meir dyrka jord, og 261 dekar meir dyrkbar jord, enn i Tabell 1: Omdisponert dyrka og dyrkbar jord etter jordlova og plan- og bygningsloav, dekar, Dyrka jord Jordlova Plan og bygningslova (PBL) Sum jordlova og PBL Dyrkbar jord Sum dyrka og dyrkbar jord Dyrka jord Dyrkbar jord Sum dyrka og dyrkbar jord Dyrka jord Dyrkbar jord Totalt omdisponert dyrka og dyrkbar jord KOSTRA landbruk

9 Tala for omdisponering av dyrka jord i 2014 ligg 2 % høgere enn tala for 2013, då talet var dekar. Målet om at den årlege omdisponeringa skal verta avgrensa til under dekar er likevel oppfylt òg for Figur 1: Omdisponert areal fordelt på dyrka og dyrkbar jord, sum jordlova og plan- og bygningslova , dekar. Den stiplete linjen viser jordvernmålet for årlig omdisponert areal dyrka jord på under 6000 dekar. Areal til skogplanting og areal regulert til landbruk er trekt frå. Som i dei føregåande åra vart det òg i 2014 rapportert om nedgang i samla omdisponering av dyrka og dyrkbar jord etter jordlova. Det er positivt at arealdisponeringa i aukande grad skjer ved planar etter plan- og bygningslova og mindre grad gjennom enkeltsaker etter jordlova. Dei siste åra har rundt 20 prosent av omdisponeringa vorte vedtekne gjennom enkeltsaker etter jordlova. KOSTRA landbruk 7

10 Figur 2: Omdisponert dyrka og dyrkbar jord fordelt på plan- og bygningslova og jordlova, , dekar. Areal omdisponert til skogplanting etter jordlova er trekt frå. 8 KOSTRA landbruk

11 Fylkesnivå Under vert det vist nokon tal og presentasjonar for omdisponering på fylkesnivå. Det er då viktig å minna om at desse sakene ikkje er avgjorde på fylkesnivå, men i den einskilde kommunen. Figur 3 viser at kommunane i Rogaland fylke har omdisponert desidert mest dyrka jord i 2014, tilsaman dekar. I Hedmark fylke vart det samla sett omdisponert 578 dekar dyrka jord, medan det i Østfold fylke vart omdisponert 513 dekar dyrka jord. Det alt vesentlege av denne omdisponeringa er vedteke gjennom reguleringsplanar etter plan- og bygningslova. Kommunane i desse tre fylka stod for ca. 45 prosent av total omdisponering av dyrka jord nasjonalt i Kommunane i Rogaland stod åleine for over 1/4 av omdisponeringa av dyrka jord nasjonalt i Figur 3: Fordeling av omdisponert areal dyrka jord etter lovgrunnlag og fylke, 2014, dekar. Omdisponeringstala for dyrkbar jord var høgast i kommunane i Sør-Trøndelag fylke, til saman 683 dekar. Den samla omdisponeringa av dyrka og dyrkbar jord var likevel størst i Rogaland fylke i 2014, med til saman dekar. I følge dei endelege tala for 2014 har kommunene i Nordland (142 dekar), Møre og Romsdal (141 dekar) og Sør-Trøndelag(128 dekar) dei høgeste tala for omdisponert dyrka jord til andre formål enn landbruk etter jordlova. De siste åra har vi sett dei høgaste tala for omdisponering etter jordlova på Vestlandet og i Nord-Norge. KOSTRA landbruk 9

12 Kommunenivå Dei fem kommunane som har omdisponert mest dyrka jord i 2014 er Sandnes (634 daa), Grue (282 daa), Klepp (241daa), Stavanger (197 daa) og Orkdal (185 daa). Desse fem utgjer 27 % av all omdisponert dyrka jord nasjonalt i Tabell 2: Dei 20 kommunane med mest dyrka jord omdisponert til andre formål enn landbruk i Kommune Omdisponert dyrka jord 2014, daa Sandnes kommune 634 Grue kommune 282 Klepp kommune 241 Stavanger kommune 197 Orkdal kommune 185 Ringsaker kommune 144 Rygge kommune 133 Hobøl kommune 125 Moss kommune 122 Gjesdal kommune 120 Bergen kommune 118 Steinkjer kommune 112 Voss kommune 109 Sola kommune 95 Ullensaker kommune 93 Fræna kommune 75 Fredrikstad kommune 71 Haram kommune 64 Tromsø kommune 62 Naustdal kommune 57 Sum 20 kommunar Sum alle kommunar Areal regulert til landbruk og areal omdisponert til skogplanting er ikke med. 10 KOSTRA landbruk

13 2.3 Formål areala vert omdisponerte til Når kommunane rapporterer i KOSTRA, skal mengder dekar omdisponert areal, både for reguleringsplanar og enkeltsaker etter jordlova, bli fordelte på ei heil rekkje ulike reguleringsformål. Omsynet til jordvernet skal avvegast mot andre omsyn i arealplanlegginga, og sjølv etter jordlova kan omsynet til å verna om arealressursane måtte vika for andre viktige samfunnsomsyn. Tala frå KOSTRA viser kva for andre samfunnsformål jordbruksareala vert tekne i bruk til i omdisponeringssaker. Tabell 3: Omdisponert areal etter jordlova og plan- og bygningslova fordelt på formål, 2014, dekar Formål Dyrka jordlov Dyrka pbl Sum dyrka Dyrkbar jordlov Dyrkbar pbl Sum dyrkbar Sum d + db Bustader Fritidsbusetnad Næringsbygningar Offentleg eller privat tenesteyting Andre bygningar og anlegg Samferdselsanlegg og teknisk infrastruktur Grøntstruktur Golfbane Forsvarsformål Annet landbruksformål jordlova* LNFR der landbruk er utelukket LNFR spreidde bygningar Bruk og vern av sjø og vassdrag Kombinasjoner av hovedformål pbl Sum omdisponert Skogplanting For 2014 ser vi at det på same måte som tidlegare år er bustader, næringsbygningar og samferdselsanlegg som står for størst forbruk av dyrka og dyrkbar jord samla sett. Ser vi berre på kolonna for omdisponert dyrka jord, går det fram at det òg her er bustader, næringsbygningar og samferdselsanlegg som forbrukar klårt mest jordbruksareal. Desse formåla stod for 71 % av den omdisponerte dyrka jorda i Tala for 2014 viser at 31 % av bustadbygginga på dyrka jord vart godkjent gjennom omdisponeringstillatelse etter jordlova. Dette er på linje med rapporteringa dei siste åra. Nesten 1/3 av bustadsbygginga på dyrka jord har altså dei siste åra vorte godkjent utan bruk av reguleringsplan. Når det gjeld fritidsbusetnad på dyrka jord, vart 41 % godkjent gjennom omdisponering etter jordlova i Areal som vert teke i bruk til byggeverksemd med sikte på jordbruksproduksjon krev ikkje omdisponeringssamtykke etter jordlova. Nye driftsbygningar, gjødselkummar mv. verta dermed ikkje fanga opp i KOSTRA-statistikken med mindre dei handsamast som reguleringsplan. Dette finst sjeldan. Tidlegare undersøkingar frå Bygningsregistret (GAB) har vist at det vert ført opp ca slike bygg kvart år. Det vert dermed truleg omdisponert betydelege areal til landbruksbygg kvart år, men vi har ikkje opplysningar om kor stor del av desse areala som er dyrka eller dyrkbar jord. KOSTRA landbruk 11

14 Figur 4: Omdisponert areal dyrka jord fordelt på formål i 2014 * Areal til annet landbruksformål etter jordlova ser vi på som permanent omdisponert, slik at dette vert teke med på linje med ulike utbyggingsføremål. 12 KOSTRA landbruk

15 3 Jordlova talet på saker og utfall 3.1 Omdisponeringssaker Jordlova sett eit forbod mot å nytte dyrka og dyrkbar jord til føremål som ikkje tar sikte på jordbruksproduksjon. Vil eigaren nytte dyrka eller dyrkbar jord til anna enn jordbruksproduksjon, må ho eller han søke om løyve til omdisponering etter jordlova 9. I KOSTRA vert òg søknader om frådeling etter jordlova 12 tekne med under talet for omdisponeringssaker dersom delinga fører med seg at dyrka eller dyrkbar jord vert omdisponert. I 2014 behandla kommunane i alt 1186 saker etter jordlova 9. Av desse sakene vart 1065 søknader innvilga, og 121 søknader vart avslegne. Avslagsprosenten vert da på 10,2 %. Talet på behandla saker er litt lågare enn tidlegare år, medan avslagsprosenten var om lag den same som vi har sett i tidlegare år. Av figuren nedanfor ser ein at det har vore ein nokså jamn nedgang i talet på søknader etter jordlova 9 i perioden Samstundes ser ein at omdisponert areal etter jordlova viser ein nedgang i denne perioden. Ei forklaring på dette kan vere at meir av omdisponeringa no skjer gjennom planar etter plan- og bygningslova, og mindre som unntak frå plan. Dette er ei utvikling som bør halde fram, då plan- og bygningslova er eit meir egna verkty for å disponere areala på ein heilskapleg måte. Figur 5: Talet på søknader behandla etter jordlova 9 av kommunane i perioden KOSTRA landbruk 13

16 Av figuren nedanfor ser ein at det er stor forskjell mellom fylka med omsyn på kor mange søknader etter jordlova 9 som vart behandla i Flest saker vart det behandla i kommunane i Sør-Trøndelag (144 saker) og Nordland (140 saker). Men òg i kommunane i Møre og Romsdal og Troms vart det behandla meir enn 100 slike saker i Det lågaste talet på behandla omdisponeringssaker finn vi i kommunane i Telemark, med i alt 15 saker i Figur 6: Talet på søknader etter jordlova 9, avslegne og innvilga, fordelt på fylka i Av figuren nedanfor går det klårt fram at det er stor skilnad mellom fylka når det gjeld talet på behandla søknader om omdisponering i perioden Vi finn det lågaste talet på behandla søknader i kommunane i Aust-Agder med 265 saker, og det høgaste i kommunane i Nordland med 1950 behandla saker i denne perioden. 14 KOSTRA landbruk

17 Figur 7: Talet på behandla søknader om omdisponering i perioden fordelt på fylka. Det er ikkje bare talet på behandla søknader etter jordlova 9 som varierer mykje mellom fylka i denne perioden, men òg avslagsprosenten. Vi finn den høgaste avslagsprosenten blant kommunane i Finnmark med omlag 20 %, mens vi finn den lågaste avslagsprosenten i kommunane i Sogn og Fjordane med om lag 4,5 %. KOSTRA landbruk 15

18 Figur 8: Gjennomsnittleg avslagsprosent i saker etter jordlova 9 fordelt på fylka i perioden KOSTRA landbruk

19 3.2 Delingssaker Om eigaren av ein landbrukseigedom vil å dele frå eit areal, t.d. ei tomt, må ho eller han søke om løyve til deling etter jordlova 12. Kommunen skal ved si behandling av søknaden legge vekt på om delinga legg til rette for ein tenleg og variert bruksstruktur i landbruket. Jordlova 12 vart endra med verknad frå , mellom anna slik at omsynet til busetting kan gi grunnlag for at søknaden kan innvilgast sjølv om andre moment talar mot det. Denne endringa vart tatt inn som eit nytt punkt i KOSTRA-skjemaet frå rapporteringsåret Vidare legg ny jordlov opp til at frådeling av areal som tilleggsjord skal verte lettare. Tabell 4: Talet på søknader om deling etter jordlova 12 behandla av kommunane i perioden Av desse Av desse Samtykker i med formål med formål alt tilleggsjord busetting Avslag i alt Avslag i % Saker i alt , , , , , , , , , , Av tabellen ovanfor går det fram at kommunane behandla i alt 3966 søknader om deling etter jordlova 12 i Av desse søknadene vart 3692 innvilga heilt eller delvis, og 274 søknader vart avslegne. Dette gir ein avslagsprosent på ca. 6,9 %. Talet på behandla søknader er om lag like stort som det vi fann i Avslagsprosenten er litt lågare enn tidlegare år, men det er ikkje noko stor nedgang. Av dei 3692 søknadene etter jordlova 12 som vart innvilga i 2014, vart 532 søknader (14,4 %) innvilga av omsyn til busettinga. 585 søknader (15,8%) av dei innvilga søknadene gjaldt tilleggsjord til annan landbrukseigedom. KOSTRA landbruk 17

20 Figur 9: Talet på behandla søknader etter jordlova 12 i 2014 fordelt på fylka. Slik det kan vere grunn til å vente seg, er det stor skilnad mellom fylka med omsyn til kor mange delingssaker som vart behandla av kommunane i Som i alle dei tidlegare åra finn vi det største talet på behandla saker i Nordland med 512 saker, og det lågaste talet saker i Finnmark med 81 saker. 18 KOSTRA landbruk

21 Figur 10: Avslagsprosent i 2014 for søknader etter jordlova 12 fordelt på fylka. Den høgaste avslagsprosenten i 2014 finn vi blant kommunane i Akershus og Oslo med 14,4 %, mens vi finn den lågaste avslagsprosenten i kommunane i Troms med like under 4 %. Gjennomsnittleg avslagsprosent for delingssaker var i 2014 på 7,1 %. At det er ulike tal på behandla delingssaker fordelt på fylka ser ein at òg går att i perioden KOSTRA landbruk 19

22 Figur 11: Talet på behandla saker etter jordlova 12 i perioden fordelt på fylka. Det høgaste talet behandla saker finn vi blant kommunane i Nordland med 5402 saker i perioden , og det lågaste talet finn vi i kommunane i Finnmark med 591 behandla saker. I same periode ( ) finn vi òg at det er klår skilnad mellom fylka med omsyn på avslagsprosent på delingsøknader. 20 KOSTRA landbruk

23 Figur 12: Gjennomsnittleg avslagsprosent i saker etter jordlova 12 i perioden fordelt på fylka. Den høgaste avslagsprosenten finn vi i kommunane i Rogaland, der i gjennomsnitt 18 % av søknadene vart avslegne i perioden Den lågaste avslagsprosenten finn vi i kommunane i Østfold, Rogaland, Sogn og Fjordane, Nord-Trøndelag og Nordland med 6 %. For heile landet var gjennomsnittleg avslagsprosent i denne perioden ca. 9 % for kommunane si behandling av søknader etter jordlova 12. KOSTRA landbruk 21

24 3.3 Nydyrking For å nydyrka eit areal må eigaren søkja kommunen om løyve i samsvar med forskrift om nydyrking (jf. jordlova 11). Kommunane rapporterer om utfall av handsama søknader i KOSTRA. Tala viser blant anna mengd saker der det er gjeve løyve til nydyrking, og eventuelt kva for vilkår som er sett, og dessutan mengd avslegne saker. Tala seier ikkje i kva grad, eller når, desse areala faktisk vil dyrkast opp. Dersom tiltaket ikkje er påbyrja innan tre år etter at løyvet vart gjeve, fell løyvet bort. Tabell 5: Utfall av handsaming av søknader om nydyrking År Antall søknader Tillatelser uten vilkår Tillatelser med vilkår Antall avslag Avslag - % Tillatt nydyrka areal Omsøkt nydyrka areal ,6 % ,9 % ,0 % ,7 % ,7 % ,9 % ,1 % ,1 % Tala for godkjent nydyrka areal steg i 2014 til dekar. Mengda søknader gjekk òg opp i 2014, samanlikna med føregåande år. Gjennomsnittsarealet som vart tillate oppdyrka i kvar sak var 21,2 dekar i 2014, mot 22,9 dekar i Figur 13: Tal på dekar omsøkt og tal på dekar tillate nydyrka areal, Dekar. 22 KOSTRA landbruk

25 Dei høgaste tala for godkjent nydyrkingsareal i 2014 finn vi i kommunane i Hedmark (3 066 daa), Oppland (2 668 daa) og Rogaland (2 200 daa). Kommunane i desse tre fylka står for 43 % av alt godkjent nydyrka areal i KOSTRA-tala viser at nydyrkingsaktiviteten er ujevnt fordelt geografisk. Dei 20 kommunane som har godkjent mest areal i 2014, står for 39 % av alt areal godkjent for nydyrking i landet dette året. Nydyrkinga skjer i hovudsak i husdyrproduksjonsområde. Tabell 6: Oversikt over dei 20 kommunane som har godkjent mest nydyrka areal, Godkjent nydyrka areal Kommune 2014, daa 1911 Kvæfjord Hå Tolga Steinkjer Os (Hedm.) Midtre Gauldal Ringebu Modum Tynset Fræna Nes (Ak.) Ringsaker Gjøvik Lesja Elverum Holtålen Vindafjord Nord-Fron Audnedal Alvdal 238 Sum 20 kommunar Sum alle landets kommunar Kvart år vert det i nydyrkingssakene stilt vilkår om spesielle omsyn til natur og miljø i ca. halvparten av sakene. I 2014 vart det stilt vilkår av omsyn til natur og miljø i 53 % av sakene der godkjenning er gjeve. I 37 av sakene vart nydyrking løyvd med vilkår om redusert areal som følgje av miljøomsyn. KOSTRA-tala viser at 131 dekar registrert som A-område for biologisk mangfald vart godkjent nydyrka i I tillegg vart 418 dekar registrert som B-område for biologisk mangfald godkjent nydyrka i Totalt vart 833 dekar ikkje godkjent for nydyrking i KOSTRA landbruk 23

26 3.4 Driveplikt Med verknad frå er det i jordlova 8a ein regel om at jordbruksareal skal drivast. Denne regelen gjeld utan tidsavgrensing. Eigaren må difor sjølv drive den dyrka jorda ho eller han eig, eller jorda må leigast bort som tilleggsjord til andre. Ei slik leigekontrakt skal vere skriftleg, og gjelde for ei tid på minst 10 år. Leigeavtalen skal òg gi ei god driftsmessig løysing. Eigaren kan søke om fritak for driveplikta, anten heilt eller for ein tidsavgrensa periode. Tabell 7: Talet på behandla søknader om varig fritak for driveplikta etter jordlova 8a. Innvilga Avslag Søknader i alt I 2014 behandla kommunane i alt 57 søknader om varig fritak for driveplikta. Av desse søknadene vart 46 søknader innvilga og 11 søknader vart avslegne. Talet på behandla søknader er litt høgare enn dei to åra føre, mens talet på avslegne søknader er litt lågare. Ser ein nærare på talet for behandla søknader om varig fritak for driveplikta, er det eitt fylke, Nord-Trøndelag (med 23 saker), som skil seg ut. I Nord-Trøndelag er det kun kommunane Namsos og Fosnes som har rapportert at dei har behandla slike saker i Namsos oppgir at dei har behandla 18 saker, og Fosnes har behandla 5 saker. I samband med lovendringa som er nemnt ovanfor, vart det opna for at kommunane kan gi eigaren pålegg når dei finn at det føreligg brot på driveplikta. Tabell 8: Talet på rapporterte pålegg etter jordlova 8 tredje ledd. Talet på vedtak om å gi pålegg etter jordlova 8 tredje ledd. Bortleige Av desse pålegg om Skogplanting Tiltak av omsyn til kulturlandskapet I 2014 vart det gitt i alt 27 pålegg med heimel i jordlova 8 tredje ledd. 27 av desse var pålegg om leige bort areala, og eitt pålegg var tiltak av omsyn til kulturlandskapet. 24 KOSTRA landbruk

27 4 Konsesjonslova talet på saker og utfall 4.1 Vanlege søknader om konsesjon Føremålet med konsesjonslova er å få eit effektivt vern landbruket sine produksjonsareal og slike eigar- og bruksforhold som er mest gagnlege for samfunnet. Konsesjonslova fastsett at det er nødvendig med konsesjon for å erverve fast eigedom. Unntaka frå denne konsesjonsplikta er likevel så omfattande at det i praksis berre må søkast om konsesjon for ein liten del av eigarskifta på fast eigedom. Omtala under her omfattar ikkje konsesjonssaker som har sitt opphav i forskrift om nedsett konsesjonsgrense, ergo kallar vi dei «vanlege» konsesjonssaker. Tabell 9: «Vanlege» søknader om konsesjon for perioden Talet på saker. Utan vilkår Innvilga Med vilkår etter 11 Innvilga i alt Ant. vilkår Pers. buplikt Upers. buplikt Søknader Avslags- Avslag prosent i alt Kommunane behandla i alt 2529 søknader om konsesjon i Av desse sakene vart søknaden om konsesjon innvilga utan vilkår i 1146 saker, innvilga med vilkår i 1335 saker og 48 søknader vart avslegne. Av dei søknadene som vart innvilga med vilkår vart det sett vilkår om personleg buplikt i 721 saker, og upersonleg buplikt i 104 saker. Rapporteringa gjennom KOSTRA gir ikkje noko svar på kva for andre vilkår enn personleg eller upersonleg buplikt kommunane eventuelt har sett i desse sakene. Talet på behandla saker var om lag like stort som tidlegare år. I gjennomsnitt vart ca. 45 % av søknadene innvilga utan vilkår, ca. 53 % av søknadene innvilga med vilkår og ca. 2 % av søknadene vart avslått i KOSTRA landbruk 25

28 Figur 14: Talet på behandla «vanlege» konsesjonssaker i 2014 fordelt på fylka. Av figuren ovanfor ser vi at det er stor forskjell mellom fylka med omsyn til kor mange «vanlege» konsesjonssaker som vart behandla i Det var behandla flest saker i Hedmark, med i alt 301 saker, og minst saker i Finnmark med 53 saker. Figur 15: Fordeling av utfall av søknadene om «vanleg» konsesjon i % fordelt på fylke for Av figuren ovanfor ser ein at det òg er stor variasjon mellom fylka når det gjeld kva som vart utfallet av kommunane si behandling av søknadene om konsesjon. Det er kommunane i Finnmark (87 %) og Hordaland og Nordland (begge 66 %) som har innvilga den største delen av søknadene utan at det vart sett nokon vilkår. Det er kommunane i Hedmark som har den lågaste delen innvilga søknader utan vilkår, med 27 %. 26 KOSTRA landbruk

29 Det er kommunane i Hedmark som oftast har sett vilkår ved innvilging av søknader (75 % av sakene). Den lågaste bruken av vilkår i konsesjonssaker finn vi i kommunane i Finnmark (11 %) og Hordaland (33 %). Talet på søknader som vart avslegne i 2014 er så lågt (48 saker) at det ikkje gir noko statistisk grunnlag for å undersøke eventuelle fylkesvise forskjellar. 4.2 Søknader om konsesjon der søkaren er eit aksjeselskap KOSTRA-skjemaet vart i 2012 utvida med eit spørsmål om konsesjon til aksjeselskap. Vi gjer merksam på at desse sakene òg er med i talet på «vanlege» konsesjonssaker. Tabell 10: Talet på saker der søkaren er eit aksjeselskap, fordelt på utfall og år. Innvilga Avslått Saker i alt I 2014 vart det behandla i alt 44 saker der konsesjonssøkar var eit AS, fordelt på i alt 29 kommunar. Av desse 44 sakene vart 27 sakar innvilga og 7 saker avslegne. Det er i Sør- Trøndelag og Hedmark kommunane har behandla det største talet slike saker, med 13 saker i Sør-Trøndelag og 7 saker i Hedmark. I og med at konsesjonssaker der søkaren er eit aksjeselskap er ein relativt ny sakstype, tar Landbruksdirektoratet òg i år sikte på å hente inn desse sakene for å få betre kunnskap om denne sakstypen. 4.3 Saker etter konsesjonslova 9 siste ledd Endringa av konsesjonslova i 2009 ga oss ein ny type konsesjonssaker. Dette er saker der søkaren i utgangspunktet kan ta over eigedomen konsesjonsfritt, men der ho/han ikkje kan eller vil butsetje seg der. Vedkommande må da søke om konsesjon. KOSTRA landbruk 27

30 Tabell 11: Talet på saker etter konsesjonslova 9 siste ledd, behandla av kommunane som førsteinstans, Utan vilkår Innvi lga Med vilkår Innvilga i alt Innvil ga med vi lkå r Upersonleg Seinare buplikt tilflytting Avslått % avslag Saker i alt , , , ,8 257 Talet på saker behandla av kommunane som førsteinstans var lågare i 2014 enn tidlegare år. Det har vore ein nedgang på talet slike saker sidan rapporteringa vart innført i KOSTRA-rapporteringa gir ikkje noko svar på kva som er årsaka til denne utviklinga. I 2014 vart det behandla i alt 257 søknader om konsesjon etter konsesjonslova 9 siste ledd. Av desse søknadene vart 64 innvilga utan vilkår, 173 søknader var innvilga med vilkår og 20 søknader vart avslegne. I gjennomsnitt vart ca. 25 % av søknadene innvilga utan vilkår, ca. 67 % av søknadene vart innvilga med vilkår og ca. 8 % av søknadene var avslegne. Av dei sakene som vart innvilga med vilkår, vart det satt vilkår om upersonleg buplikt i ca. 25 % av sakene, og vilkår om seinare tilflytting i ca. 66 % av sakene. Figur 16: Talet på saker etter konsesjonslova 9 siste ledd fordelt på utfall og fylke. Saker behandla av kommunane i Det største talet på slike saker finn ein i Hedmark (24 saker), Nordland (24 saker) og Troms (28 saker) i Talet på slike saker behandla i kvart fylke er såpass lågt i 2014 at det er vanskeleg å seie noko rimeleg sikkert om forskjellar mellom fylka med omsyn til utfall av kommunane si behandling av desse sakene. 28 KOSTRA landbruk

31 4.4 Nedsett konsesjonsgrense For å sikre omsynet til fast busetjing kan kommunen søke om å få innføre forskrift etter konsesjonslova 7, òg kalla «nullgrenseforskrift». Ei slik forskrift sett konsesjonsfridomen ut av spel for heile eller delar av kommunen, og gjeld for eigedomar som er heller har vore nytta til heilårsbustad eller er regulert til bustadformål. Tar ein over ein slik eigedom og vil nytte han til fritidsformål, må ein søke om konsesjon. Figur 17: Talet på kommunar som har forskrift etter konsesjonslova 7 i følgje KOSTRArapporteringa i perioden Den utviklinga ein kan sjå i figuren ovanfor peiker i retning av at det no er færre kommunar som har slik forskrift enn det var i dei første åra etter I 2014 har i alt 55 kommunar oppgitt at dei har ei forskrift etter konsesjonslova 7 i følgje KOSTRA-rapporteringa. Krødsherad har framleis forskrift etter gamal lov. I 2014 vart det behandla i alt 122 saker av kommunane med heimel i slik forskrift, der 105 saker vart innvilga og 17 saker avslegne. KOSTRA landbruk 29

32 Figur 18: Talet på konsesjonssaker behandla av kommunane i 2014 med grunnlag i forskrift etter konsesjonslova 7, fordelt på fylka. Sjølv om talet på slike saker er relativt lågt både for landet og for dei einskilde fylka, så viser figuren ovanfor at det er klar skilnad mellom fylka med omsyn til kor mange slike saker som vart behandla i Figur 19: Søknader om konsesjon som følgje av at kommunen har innført forskrift etter konsesjonslova 7, talet på innvilga og avslåtte saker. Som ein kan sjå av figuren ovanfor, er det stor variasjon mellom åra med omsyn på talet på saker som vert behandla. Det er viktig å vere merksam på at det frå eit år til det neste kan vere skilnad på talet på kommunar som til ei kvar tid har slik forskrift. I gjennomsnitt vart 13,7 % av alle desse sakene avslegne i perioden KOSTRA landbruk

33 4.5 Nedsett konsesjonsgrense slektskapsunntaket sett ut av kraft Ei endring i konsesjonslova, ikraftsett , gjer det mogleg for kommunane å innføre forskrift som òg sett slektskapsunntaket i konsesjonslova ( 5 første ledd nr. 1) ut av kraft. Dette inneber at nære slektningar av tidlegare eigar må søke konsesjon dersom dei ønskjer å nytte ein tidlegare heilårsbustad til fritidsføremål. Tabell 12: Talet på kommunar med forskrift etter konsesjonslova 5 nr. 1, og saker behandla etter denne regelen i perioden Kommunar med forskrift Innvilga Avslått Saker i alt I 2014 vart det behandla i alt 9 slike saker av kommunane. Alle desse sakene vart innvilga. Som vi kan sjå av tabellen, har vi berre data for tida Det er derfor for tidleg å seie noko om utviklinga for denne sakstypen. KOSTRA landbruk 31

34 5 Kvalitet på talmaterialet 5.1 Foreløpige og endelege tal Fristen for førebels rapportering er 15. februar, og for endeleg rapportering er fristen i juni. I 2015 var det 384 av 428 kommunar (90 %) som hadde rapportert ved førebels rapporteringsfrist. Som tidlegare år har det vore mange endringar i tala i tida frå førebels til endelege tal. Som regel aukar tala for omdisponering noko frå førebels til endeleg rapportering. Ved endeleg rapportering i 2015 hadde 99 % av kommunane levert skjema for landbruk, dvs. at berre 2 kommunar ikkje har rapportert. Tabell 13: Andel kommunar som har rapportert, antall dekar omdisponert areal, samt prosentvis endring mellom foreløpige og endelege tal, År Foreløpige tal Endelege tal Endelege tal i % av foreløpige Andel Omdisp etter Omdisp Sum jordlov Andel Omdisp Omdisp Sum jordlov Sum jordlov og kommunar jordlov etter PBL og PBL kommunar etter jordlov etter PBL og PBL Jordlov PBL PBL % % % 129 % 124 % % % % 110 % 111 % % % % 104 % 104 % % % % 98 % 100 % % % % 104 % 104 % % % % 102 % 97 % % % % 107 % 108 % % % % 109 % 107 % % % % 100 % 103 % % % % 107 % 108 % NB: Tala inkluderer alle formål (reguleringsformål landbruk og spesialområde, og dessutan areal til skogplanting er inkludert). 5.2 Kvalitetssikring og evaluering Målet om at den årlege omdisponeringa av jordbruksjord skal haldast under dekar gjer det naudsynt med pålitelege data om den årlege omdisponeringa av dyrka jord. Det er naudsynt å arbeida kontinuerleg for å betre kvaliteten på datainnsamlinga. Dette gjeld både tiltak som gjev betre arealopplysningar under arbeid med arealplansaker som rører landbruksareal, og tiltak for sjølve innrapporteringa av kor mye areal som vert omdisponert. Svarprosent og utfyllingsgrad i skjema er vorte betre dei seinare åra, og Landbruksdirektoratet antek at kvaliteten på talmaterialen som ein følgje av dette òg gradvis har vorte betre. Kvalitetssikring av rapporteringa skjer i regi av SSB. SSB gjennomfører maskinelle kontrollar av skjema som vert sendt inn, og gjer purringar på kommunar der skjema manglar, eller er ufullstendig utfylt. I desse purringane vert det òg brukt vurderingar som vert innhenta frå landbruksavdelingane hos fylkesmannen. Landbruksavdelingane må her basere seg på kva som er normal aktivitet i kommunane, og dessutan kjennskapen sin til kva for saker embeta har hatt på høyring, og så vurdera om einskilde kommunar kan antakast å ha feilrapportert. 32 KOSTRA landbruk

35 Kommunane kan henta KOSTRA-skjemaet frå internett, og sender inn skjemaet via ein online-løysing. Dette gjer at kommunane kan leggja tala inn i eit elektronisk skjema og overføra dette elektronisk til Statistisk sentralbyrå. Som tidlegare tilbyr Institutt for skog og landskap, no NIBIO, ei kartløysing der kommunane kan søkja opp eller zooma seg inn på eit kartutsnitt og berekna det arealmessige omfanget av dyrka og dyrkbar jord som vert rørt i ei enkeltsak eller ein reguleringsplan. Det er òg mogleg å lasta opp eigne digitale reguleringsplanar og gjera ein overlay-analyse av desse mot arealressurskart AR5. Ved frist for endeleg rapportering i juni 2015 mangla det svar frå berre to kommunar, Flesberg (Buskerud) og Roan (Sør-Trøndelag). Manglande kommunar kan gje underrapportering i talgrunnlaget. Andre moglege feilkjelder i rapporteringa kan vera uriktig storleik på areal, og mengd og utfall av saker, i rapporteringa frå dei ulike kommunane. Tilbakemeldingane frå kommunane tyder på at det opplevast arbeidskrevjande å fylla ut skjemaet, og at rettleiinga kunne vore betre. Dette gjev grunn til å tru at det stadig kan vera ein del feil i rapporteringa. I tillegg har saksinnhenting på bakgrunn av KOSTRA-tal utført av Landbruksdirektoratet tidlegare gjeve antakelser om feilrapportering, då hovudsakleg på konsesjonsområdet. Dette tyder på at skjemaet og rettleiinga bør gjennomgåast med tanke på klargjering. Det er likevel vanskeleg å anslå omfanget av feilrapportering utan grundigare evaluering. Før 2005 vart resultatinformasjon på landbruksområda innhenta via saksarbeidssystemet AJOUR. Kommunene var pålagt å bruka AJOUR t.o.m. året I perioden vart omdisponering etter plan- og bygningslova rapportert i KOSTRA på skjema for Kulturminner, natur og nærmiljø (KNNM) var eit unntaksår med omsyn til rapportering på praktisering av jord- og konsesjonslovgivninga, fordi AJOUR var teke ut av bruk utan at nytt system for rapportering var på plass. I tidsseriane i vedlegget til denne rapporten manglar difor tal for 2004, med unntak av tal for omdisponert areal og godkjend nydyrka areal. Rutinane for kommunane si rapportering på omdisponert areal vart dermed lagt om frå og med 2005, noko som etter alt å dømma medførde underrapportering. Landbruksdirektoratet har tidlegare antatt at den markante reduksjonen vi ser for omdisponering i 2005 og 2006 med stort sannsyn skuldast feil og manglar i rapporteringa. Rapporteringa for omdisponert areal i KOSTRA vart òg endra for rapporteringsåret 2010 som følgje av at plan- og bygningslova vart endra i er det første året vi reknar med at hovudtyngda av rapporteringa skjer etter planar handsama etter ny lov. Det er vanskeleg å seia om dette kan ha gjeve noko utslag i kvaliteten på rapporteringa. Omdisponeringstala for perioden er heller ikkje direkte samanlignbare med tala for perioden Frå og med 2005 vart areal rørt av alle reguleringsformål i plan og bygningsloven rapportert, medan det tidlegare berre skulle oppgjevast areal som ikkje lenger kunne nyttast til jord- eller skogbruk etter den vedtekne planen, herunder areal til golfbanar. KOSTRA landbruk 33

36 5.3 Tiltak for bedre kvalitet i rapporteringa Overgang frå manuell rapportering til arealrapportering via digitale planar, og innhenting av data om enkeltsakene frå saksarbeidssystemet til kommunane via filuttrekk, er tiltak som vil kunna innebera mest for å forbetra kvaliteten på rapporteringa framover. Utfordringane knytt til kvalitet er først og fremst å fanga opp alle planar/enkeltsaker i kommunane når rapporten skal sendast inn, og at sakene vert registrert i riktig kategori. Følgjande tiltak vert vurdert som viktige for å bidra til auka kvalitet på tala i KOSTRA: Gjennomgå rettleiinga for utfylling av skjema. Fylkesmennene må minna om areal- og saksrapportering i dialogen med kommunane, oppfordra kommunane om å bruka hjelpeskjemaet og rettleiing fortlaupande gjennom året, og dessutan bruka KOSTRA-tala aktivt i dialogen med kommunane. Kommunane må sørgja for å ha gode rutinar for rapportering i KOSTRA, til dømes ved å ta i bruk hjelpeskjema utarbeidd av Landbruksdirektoratet og hjelpemiddel på nettsidene til NIBIO. Kartforskrifta pålegg no alle kommunar å ha eit planregister, og å utarbeida plana etter same standard. SSB jobbar med løysingar for analyse av digitale reguleringsplanar frå sentrale plandatabasar, der kommunane kan leggja inn alle vedtekne planar som digitale kartfiler. Dette bør verta gradvis utvikla, slik at dei kommunane som tilgjengeliggjer plandata, slepp å rapportera dette òg i KOSTRA-skjemaet. Det bør tilretteleggjast for at informasjon frå saksarbeid etter jord- og konsesjonslova som kommunane legg inn i arkivsystema i-/digitale sak kan overførast i digital form til SSB gjennom automatiserte filuttrekk. Dette krev eit standardiseringsarbeid. SSB jobbar med å utvikla automatisert rapportering i KOSTRA, som òg vil kunna fanga opp rapportering på jord- og konsesjonslovssaker. Ajourholdet av arealressurskart (AR5) kan utviklast til å produsera statistikk over faktiske endringar i jordbruksareal (og ikkje berre planlagde endringar slik som med KOSTRA). Dette krev auka frekvens på det periodiske ajourholdet av AR5. Det bør vurderast å gjennomføra ein grundigare evaluering eller gjennomgang av rapporteringa på KOSTRA landbruk for å få betre kunnskap om kvaliteten og presisjonsnivået på tala. 34 KOSTRA landbruk

37 Vedlegg I: KOSTRA-tal KOSTRA SKJEMA 32 - FORVALTNING AV LANDBRUKSAREAL - ENDELEGE TAL PER OMDISPONERING AV DYRKA OG DYRKBAR JORD 2014 (dekar) Manglande kommunar: 2 stk Flesberg og 1632 Roan. Sum jordlov og plan- og bygningslov Jordlov Plan- og bygningslov Omdisp. av dyrka og dyrkbar jord i alt unntatt til skogplanting etter jordlova Omdisp. av dyrka jord i alt unntatt til skogplanting etter jordlova Omdisp. av dyrkbar jord i alt unntatt til skogplanting etter jordlova Omdisp. av dyrka og dyrkbar jord (unntatt til skogplanting) Omdisp. av dyrka jord (unntatt til skogplanting) Omdisp. av dyrkbar jord (unntatt til skogplanting) Omdisp. av dyrka og dyrkbar jord Omdisp. av dyrka jord Omdisp. av dyrkbar jord Østfold Akershus og Oslo Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark KOSTRA landbruk 35

38 KOSTRA SKJEMA 32 - FORVALTNING AV LANDBRUKSAREAL Omdisponering av dyrka og dyrkbar jord - jordlova Kommunar som har behandla søknader om omdisponering etter jordlova Antall søknader om Antall søknader om omdisponering omdisponering etter etter jordloven jordloven innvilget avslått Antall søknader om omdisponering etter jordloven i alt Avslag % , , , , ,2 Østfold ,8 Akershus og Oslo ,7 Hedmark ,8 Oppland ,3 Buskerud ,1 Vestfold ,3 Telemark ,7 Aust-Agder ,0 Vest-Agder ,8 Rogaland ,3 Hordaland ,4 Sogn og Fjordane ,5 Møre og Romsdal ,5 Sør-Trøndelag ,6 Nord-Trøndelag ,8 Nordland ,9 Troms ,3 Finnmark ,0 36 KOSTRA landbruk

39 KOSTRA SKJEMA 32 - FORVALTNING AV LANDBRUKSAREAL NYDYRKING Tal på kommuna r som har behandla søknader om nydyrking Tal på søknader om nydyrking innvilga utan vilkår Tal på søknader om nydyrking innvilga med vilkår i alt Tal på søknader om nydyrking innvilga med vilkår satt av hensyn til biologisk mangfald Tal på søknader om nydyrking innvilga med vilkår satt av hensyn til kulturminne Tal på søknader om nydyrking innvilga med vilkår satt av hensyn til landskapsbi ldet Tal på søknader om nydyrking innvilga med vilkår satt av hensyn til friluftsliv Tal på søknader om nydyrking innvilga med vilkår om redusert areal som følge av miljøhensyn Tal på søknader om nydyrking avslått Tal på søknader om nydyrking i alt Omsøkt nydyrka areal i alt Godkjent nydyrka areal i alt Godkjent nydyrka areal registrert som A- område for biologisk mangfald Godkjent nydyrka areal registrert som B- område Ikkje for godkjent biologisk nydyrka mangfald areal Østfold Akershus og Oslo Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark KOSTRA landbruk 37

40 KOSTRA SKJEMA 32 - FORVALTNING AV LANDBRUKSAREAL Deling av eigedom etter jordlova Tal på kommunar som har behandla søknader om deling av eigedom etter jl 12 Tal på søknader om deling innvilga i alt, heilt eller delvis Deling av eigedom Av desse med formål tilleggsjord til annen landbrukseiged om Av desse med hensyn til bosettingen i området Tal på søknader om deling avslått Tal på søknader om deling i alt * * * Østfold Akershus og Oslo Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark KOSTRA landbruk