Risiko- og sårbarheitsanalyse (ROS)

Transkript

1 Sogndal kommune Risiko- og sårbarheitsanalyse (ROS) Vedlegg til områdereguleringsplan for Kjørnes IV Innhald 1 AVKLARING AV OMGREP 1 2 ROS-ANALYSE FOR KJØRNES IV 3 3 KONKLUSJON 5 VEDLEGG: SJEKKLISTE 6 Plannamn og -id.: Områdereguleringsplan for Kjørnes IV, Utført av: Åse-Birgitte Berstad v/plan og næring, Sogndal kommune Dato: Rev. dato:

2 1 Avklaring av omgrep Risiko- og sårbarheitsanalyse (ROS) er ei framstilling av risiko- og sårbarheitstilhøve i planområdet, og eventuelle endringar i tilhøva som følgje av dei planlagde tiltaka, jf. PBL 4-3. Det er eit samleomgrep for ei rekkje systematiske framgangsmåtar for å identifisere, skildre og/eller berekne risiko og sårbarheit for større eller mindre område. Føremålet med ROS-analysar er å utarbeide eit grunnlag for planleggingsarbeidet slik at beredskapsmessige omsyn kan integrerast i planlegginga. Sjekkliste Grunnlaget for ROS-analysen er ei sjekkliste for potensielle uønskte hendingar (vedlagt). Her sjekkar ein kva tilhøve eller uønskte hendingar som bør undersøkjast nærare, med tanke på risiko- og sårbarhet i eit planområde. Dersom svaret er ja eller uvisst, må det gjerast ei nærare analyse eller vurdering av tilhøva som er avdekka. Risiko Risiko kan definerast som den faren som uønskte hendingar representerer for menneske, miljø, økonomiske verdiar og samfunnsviktige funksjonar. Risiko er eit produkt av sannsynet (frekvensen) for og konsekvensane av uønskte hendingar. Sårbarheit Sårbarheit er eit uttrykk for systema sine evner til å fungere og oppnå måla sine når dei vert utsett for påkjenningar. Rangering av sannsynet for hendingar Lite sannsynleg: Mindre enn kvart 50. år Mindre sannsynleg: Mellom ein gong kvart 10. år og ein gong kvart 50. år Sannsynleg: Mellom ein gong kvart år og ein gong kvart 10. år Svært sannsynleg: Meir enn ein gong kvart år Konsekvensklassifisering, rangering av konsekvensane ved hendingar Ufarleg: Ei viss fare: Kritisk: ingen/ små personskader ingen skader på materiell eller miljø uvesentlege kostnader kort driftsstans kun mindre forseinkingar ikkje behov for reservesystem mindre førstehjelpstiltak/ behandling uvesentlege miljøskader små kostnader midlertidig driftsstans sjukehusopphald miljøskader som krev tiltak omfattande kostnadar langvarig driftsstans i fleire døgn 1

3 Farleg: langt sjukehusopphald/ invaliditet langvarig og omfattande miljøskade alvorlege kostnader utover eininga si budsjettråme system vert sett ut av drift over lengre tid andre avhengige system vert midlertidig råka Katastrofalt: død varig skade på miljøet kostnader ut over eininga si budsjettråme hovudsystem/avhengige system vert permanent sett ut av drift For flaum-/flaumskredfare skal gjentaksintervalla i 7-2 i byggteknisk forskrift leggjast til grunn: Sikkerheitsklasse for flaum Konsekvens Største nominelle årlege sannsyn F1 liten 1/20 F2 middels 1/200 F3 stor 1/1000 For skredfare skal gjentaksintervalla i 7-3 i byggteknisk forskrift leggjast til grunn: Sikkerheitsklasse for skred Konsekvens Største nominelle årlege sannsyn S1 liten 1/100 S2 middels 1/1000 S3 stor 1/5000 Risikomatrise Risikomatrisa vert nytta for å samanlikne risikonivået for ulike hendingar, og peikar såleis på kvar det er behov for å setje i gang avbøtande tiltak. Tala i matrisa representerer ein risikoverdi og ein har valt å legge til grunn at risiko er produktet av sannsyn og konsekvens, der det også er teke omsyn til sårbarheit. Risikoverdiane er deretter grovt inndelt i tre ulike grader med kvar sin farge: Grøn farge: Liten risiko Gul farge: Middels risiko Raud farge: Stor risiko KONSEKVENS SANNSYN 1) Ufarleg 2) Ei viss fare 3) Kritisk 4) Farleg 5) Katastrofalt 5)Svært sannsynleg )Sannsynleg )Mindre sannsynleg )Lite sannsynleg )Ikkje sannsynleg

4 2 ROS-analyse for Kjørnes IV I tabellen under er det nytta verdiar for risiko og sårbarheit før og etter avbøtande/risikoreduserande tiltak. Verdiane er fastsett ut i frå sannsyn og konsekvens, jf. risikomatrisa, og verdifastsetjinga er basert både på tilgjengeleg kunnskap og skjønn. Risikomatrisa er grunnlaget for fargeinndelinga, der grøn farge er liten risiko, gul farge er middels risiko og raud farge er stor risiko. Risikoen vert forsøkt minska med avbøtande/risikoreduserande tiltak. Fare/ uønskt hending Årsak til sårbarheit/ eksisterande kunnskap Før Avbøtande eller risikoreduserande tiltak Naturtilhøve Kjelder: NVE, skredatlas.nve.no, ngu.no, prosjektrapport for radon i Sogndal kommune (1991). Skredfare; snø- og steinskred Geoteknisk ustabilitet Radon Austre del er i aktsemdskart merka som utløpsområde for snøskred. Eit område i vestre del er aktsemdsområde for snø og steinskred. NVE vurderer sistnemnte som mest nøyaktig, og dette ligg så vidt innafor bustadfelt B1. Jordbruksområdet i nedre del av planområdet ligg på tjukk havavsetting, der det kan finnast ustabile avsetjingar i grunnen, t.d. kvikkleire. Radonkonsentrasjon i inneluft skal ikkje overstige 200 Bq/m 3, jf. byggteknisk forskrift (TEK 10) I prosjektrapport for radon frå 1991 vart det gjort 19 målingar på Kjørnes. Resultata var jamt over låge, rundt eit nivå på Bq/m 3 (med unntak av eit gamalt bustadhus på 342 Bq/m 3 ). Gjennomsnittet for målingane på Kjørnes var 60 Bq/m 3. Klimaendring Kjelder: klimatilpassing.no, Klima- og energiplan for Sogndal. Auka nedbør Årleg nedbør kan auke med om lag 12 % til 2050, og 22 % til Meir nedbør vil føre til auka belastning for bygningar og infrastruktur, ma. problem med overvatn. Auka skredfare Jf. over. Auke i nedbørsmengde kan føre til skred i område som tidlegare ikkje har vore utsett. S2 Området i vestre del bør merkast som faresone etter pbl 12-6 og 11-8 a), med NVE si vurdering til grunn. Innafor dette området bør det ikkje opnast for utbygging/tomteareal. 1.1 Det er ikkje aktuelt med utbygging av dette området. 4.3 TEK sikrar radonsperre i bygningar berekna for varig opphald, samt tiltak i byggegrunnen dersom radonkonsentrasjon i inneluft overstig 100 Bq/m Handtering av overvatn bør sikrast gjennom reguleringsplanarbeidet. S2 Jf. skredfare. Om ein legg potensielle fareområde og NVE si vurdering til grunn, er det ikkje sannsynleg at skredfaren vil auke i områda med planlagd busetjing. Etter S S1 3

5 Fare/ uønskt Årsak til sårbarheit/ hending eksisterande kunnskap Auka Det renn ein liten bekk aust i flaumfare planområdet, som med auka nedbørsmengder og ekstremnedbør (lagt til i framtida kan verte utsett for ) flaum. Bekken går gjennom eit område merka som jordbruk, med omsynssone for kantvegetasjon (6mx2). Ekstremvêr Området ligg utsett til for vêr og vind. Klimaendringar med hyppigare ekstremvêr kan m.a. føre til risiko for rotvelt i tette granplantefelt. Dei grunne røtene vert lett skada ved mekanisk påverknad og endringar i markflata, også ved at såra vert innfallsport for råtesoppar. Infrastruktur Kjelder: Statens Vegvesen, Nasjonal vegdatabank (NVDB) Utilsikta hendingar/ ulukker på veg Like ved planområdet går Rv5 i ein sving, med fartsgrense 70 km/t, og ÅDT Her kan det vere risiko for utkøyring i samband med glatt vegbane. Avbøtande eller Før risikoreduserande tiltak 3.1 Det er god buffersone til bygningar, og det er ikkje behov for merking av flaumfaresone eller førebygging. 3.3 Det er viktig å ta vare på vegetasjon av ein viss mengde som skjermsoner, samt å fjerne grantre som får røtene skada i anleggsfasen. 3.2 Ulukker i Kjørnessvingen vil ikkje medføre noko direkte risiko for Kjørnes IV, og kan ikkje førebyggjast i reguleringsplanen. Avkøyrsla til Kjørnes III og IV er bygd om dei seinaste åra, og har i dag tilfredsstillande dimensjon. Planen må sikre gode sikttilhøve og tilstrekkeleg breidde på fortau og samleveg i feltet. Omgjevnad Kjelder: Landskapsanalyse frå 1983, Statens vegvesen, byggteknisk forskrift (TEK 10). Farlege terrengformasjonar Vegtrafikkstøy Bratt terreng, ved utbygging av veg vil det nokre stader bli høge støttemurar både i framkant og bakkant. Dei øvste bustadfelta (B1 og B2) kan vere utsett for vegtrafikkstøy frå riksvegen. Byggteknisk forskrift 13-6 nr. 2 stiller krav til lydisolering. 4.3 Det må leggjast inn rom for rekkverk i ytterkant av vegarealet der det vil bli behov for dette. Høge støttemurar i bakkant av vegen skal sikrast etter krava i Handbok 231 Rekkverk. 4.2 For bustadfelt nær riksvegen bør det liggje føre støyvurderingar, og utførast tiltak som tilfredsstiller støykrava i byggteknisk forskrift, samt bevare skjermvegetasjon som tek av for ein del lyd. Etter

6 3 Konklusjon Oppsummering av tilrådingar: Skredfare: Området i vestre del bør merkast som faresone etter pbl 12-6 og 11-8 a), med NVE si vurdering av aktsemdsområde til grunn. Innafor dette området skal det ikkje opnast for utbygging/tomteareal. Auka nedbør pga. klimaendringar: Handtering av overvatn bør sikrast gjennom reguleringsplanarbeidet. Ekstremvêr pga. klimaendringar: Det er viktig å ta vare på vegetasjon av ein viss mengde som skjermsoner, samt å fjerne grantre som får røtene skada i anleggsfasen. Utilsikta hendingar/ ulukker på veg: Planen må sikre gode sikttilhøve og tilstrekkeleg breidde på fortau og samleveg i feltet. Farlege terrengformasjonar: Det må leggjast inn rom for rekkverk i ytterkant av vegarealet der det vil bli behov for dette. Høge støttemurar i bakkant av vegen skal sikrast etter krava i Handbok 231 Rekkverk. Vegtrafikkstøy: For bustadfelt nær riksvegen må det liggje føre støyvurderingar, og utførast tiltak som tilfredsstiller støykrava i byggteknisk forskrift, samt bevare skjermvegetasjon som tek av for ein del lyd. Dersom tilrådingane i ROS-analysen vert følgt vil planframlegget ikkje føre til høgare risikonivå enn det som vert akseptert. 5

7 Vedlegg: Sjekkliste Emne Tilhøve eller uønskt hending Vurdering Naturgitte tilhøve Klimaendring Infrastruktur Er området utsett for eller i fareområde for snø- eller steinskred? Er området geoteknisk ustabilt, dvs. fare for utgliding? Er området utsett for flaum i elv eller bekk, medrekna lukka bekk? Er området utsett for springflo eller flaum i sjø/vatn? Er det fare for skogbrann/ grasbrann? Er det radon i grunnen? Er det registrert sårbare artar (flora og fauna) i området? Er området sårbart for auka nedbør som følgje av klimaendringar? Er området sårbart for auka skredfare som følgje av klimaendringar? Er området sårbart for auka flaumfare som følgje av klimaendringar? Er området sårbart for auka temperatur som følgje av klimaendringar? Er området sårbart for stormflo, medrekna havnivåstigning, som følgje av klimaendringar? Nei Uvisst Ja Er området sårbart for ekstremvêr som følgje av klimaendringar? Vil utilsikta/ukontrollerte hendingar som kan inntreffe på nærliggande transportårer, utgjere ein risiko for området?: -hendingar på veg -hendingar på jernbane -hendingar på sjø/vatn/elv -hendingar i lufta Er det kjende ulukkespunkt på transportnettet i området? Vil utilsikta/ukontrollerte hendingar som kan inntreffe i nærliggande verksemder (industriføretak osv.), utgjere ein risiko for området?: -utslepp av giftige gassar/væsker -utslepp av eksplosjonsfarlege/brennbare gassar/væsker Medfører bortfall av tilgang på følgjande tenester særskilte ulemper for området?: -elektrisitet -teletenester -vassforsyning -renovasjon/spillvatn Dersom det går høgspentliner ved/gjennom området: -vert området påverka av magnetisk felt frå el-liner? -er det spesiell klatrefare i samband med master? -vil tiltaket endre (styrke/svekke) forsyningstryggleiken i området? Er det særskilte farar knytt til bruk av transportnett for gåande, syklande eller køyrande innafor området?: -til skule/barnehage 6

8 Emne Tilhøve eller uønskt hending Vurdering Nei Uvisst Ja Tidlegare bruk Brannberedskap Omgjevnad Ulovleg verksemd -til nærmiljøanlegg, idrettsanlegg osv. -til forretning osv. -til busstopp Omfattar området spesielt farlege anlegg? Har området utilstrekkeleg brannvassforsyning (mengde og trykk)? Har området utilstrekkeleg tilkomstrute for brannbil? Er området påverka/forureina frå tidlegare verksemder? -gruver: opne sjakter, steintippar osv. -militære anlegg: fjellanlegg, piggtrådsperringar osv. -industriverksemd, medrekna deponering av avfall Er det regulerte vassmagasin i nærleiken, med særskilt fare for usikker is? Fins det terrengformasjonar som utgjer særskilt fare (stup osv.)? Vert området råka av støy frå omgjevnader? Sabotasje og terrorhandlingar - er tiltaket i seg sjølv eit sabotasje-/terrormål? - fins det potensielle sabotasje-/terrormål i nærleiken? 7