Plantetetthet - produksjon, kvalitet og karbonbinding. Harald H Kvaalen NIBIO

Transkript

1 Plantetetthet - produksjon, kvalitet og karbonbinding Harald H Kvaalen NIBIO

2 Plantetettleiken påverkar Tilvekst Avgang Stabilitet mot vind og snøbrekk Kvaliteten Karbonbinding Etableringskostnadane Skogeigars og samfunnets økonomi

3 Resultat frå våre eldste forbandsforsøk Felt Alder Kommune Fyrste rv. Siste_rv. _siste H40 Min Maks Åmt_siste 928 Hurdal Gjøvik V0538 Molde NIBIO har også andre forbandsforsøk, men dei er relativt yngre Interesserte finn data for volum og tilvekst på:

4 Utvikling i ståande volum felt 0928 Ståande volum (m3 ha-1) Total alder frå frø (år)

5 Ståande volum felt 0927 Ståande volum (m 3 ha -1 ) Total alder frå frø (år)

6 Ståande volum felt V0538 Ståande volum (m3 ha-1) , V Total alder frå frø (år)

7 Lite teikn til stagnerande volumtilvekst i «stavagran» på Vestlandet V0538, rute 1, N3=5215, S1=7,6 Braastad G17 prog 8 V3 (m 3 ha -1 ) Total alder (år)

8 Ingen stagnasjon i ruter med S% <8, snarare tvert om 700 V3 (m 3 ha -1 ) , rute 29, N Braastad G20 prog 8 Braastad G23 prog Total alder (år)

9 Relativt ståande volum i høve til plantetal i forsøk 0927 og V0538 Ståande volum (% av 2500 tre ha -1 ) Plantetal V

10 Framleis høgast tilvekst i tettaste ledd Løpande tilvekst (% av 2500 tre ha -1 ) Plantetal V

11 Og litt meir i same gate: data frå avstandsreguleringsforsøk 923 V3 (m3 ha-1) Felt Total alder frå frø (år)

12 Sjølv i gamle kulturfelt 800 moh ser me uthaldande tilvekst og mykje høgare volum enn i gamal «naturskog» Ståande volum i høve til alder på landsskogflater, vs Braastads modell og i gamal kulturskog 800 moh Landsskog data Eid & Øyen 2003 Braastad prog. 8 Ølken urørt rute G13 Ståande volum (m 3 ha -1 ) Total alder (år)

13 Truleg at volumet i tette forband er undervurdert Seksjonskubert volum / Vestjordet Forband (meter)

14 Men kva med stabiliteten? Planteavstand og stabilitet 60 Avgang/skadd volum (%) Vindskader (Øyen et al. 2001) Snø og vindskader (Braastad 1979) Solberg mfl fann og, mot venta, at risikoen for vindfelling var større for store tre og glissen skog. Valinger 2011 fann det same etter Gurdrun Planteavstand

15 Tett skog gjev slanke tre med høgare densitet Data frå Klem 1934 Tørrdensitet (kg per m 3 ) Høgde diameter tilhøve

16 Kvistdiameteren og variasjonen omkring middelet minkar med aukande tettleik Kvistdiameter (mm) Tal grannetre

17 Sterkare trelast frå tett skog Modell frå Øvrum Andel sterk skurlast frå rotstokk (C30) Utgangstettleik (tre ha-1)

18 Kva med lønsemda? Noverdi (NOK ha -1 ) Modell 1 Modell Plantetal Plantekostnad 6,7 Realrente 2% Skurpris 430 Massevirke 220 Sterkt avhengig av rente, pris og ikkje minst modellapparatet

19 Utgangstettleiken (Ni) påverkar CO2 bindinga CO 2 i biomasse (tonn ha -1 ) 1000 Ni 800 Ni Ni 1600 Ni 2000 Ni Total alder frå frø Gi modell frå avkomforsøk, Braastad Id modell, avgang etter Eid og Øyen 2003

20 Tett kulturskog kan ha større karbonlager i biomassen i middel for heile omløpet enn «naturskog» Karbon i biomasse (tonn ha -1 ) 160 Ni 800 Ni Ni Ni 2000 Ni Gamal granskog Total alder frå frø Middel C for gamal granskog er frå NINA rapport 752. Skogvern som klimatiltak.

21 Kva kostar det å binde CO2 med tettare planting? G20 Rente 4% Kostnad = Endring NPV / Endring CO2 Kostnaden sterkt avhengig av Funksjonsval Marginalkostnad (NOK per tonn CO 2 ) Plantetal

22 Total C i boreal skog sentrale Kanada Talyor et al Ecosystems. 17:

23 Karbonmengda i jorda var og lågare i eldre bestand med mindre levande biomasse og tilvekst

24 Samband mellom grunnflate og total karbon i jord? Total karbon i jord (tonn ha -1 ) Grunnflate (m 2 ha -1 ) Data frå 19 ops flater. Ref. de Witt & Kvindesland, NISK Rapport Supplement 14. tabell 9

25 Låg bonitet i gamal granskog høg i ung

26 Bonitetsutvikling i to gamle skogreisingsbestand på Vestlandet Høgde og høgdetilvekstbasert H V70 Stend V0113 Suldal Takstår H40 estimert ved omarbeiding av funksjon 15 i Sharma, Brunner, Eid og Øyen (2011)

27 Aldersuavhengig bonitering ved bruk av laserskanning Boinitet (H40) III IV V Høgstklasse Skogbruksplan Fram til Data frå Foran sin takst av Fritzøe Skoger i Lardal. Prosjekt: Enkelttre-laser og bonitets-endringer i Vestfold» (ELBON), finansiert av fylkesmannens landbruksavdeling i Vestfold. Kvaalen, Solberg og May Aldersuavhengig bonitering med laserskanning av enkelttrær.

28 Ikkje heilt uventa Temperatursum (døgngrader -5) År Temperatursum Data frå Fredriksberg Og Flesland i Bergen

29 Skotstrekking i «grana fra Rana» Veksthus, 33 C optimalt Data frå Jarle Bergan 1994: Faglige emner innen primærproduksjonen i skogbruket i Nord Norge.

30 Svært høg tilvekst i kulturskogen på 50 Austlandet Tilvekst (m 3 ha -1 år -1 ) Ståande volum (m 3 ha -1 ) Data frå Skog og landskap sine forsøksflater, utynna ruter på Austlandet

31 Barskogen i Noreg og Sverige svalar over året Local cooling and warming effects of forests based on satellite observations Yan Li, 1, 2, 3, 4, Maosheng Zhao, 5, Safa Motesharrei, 4, 6, 7, Qiaozhen Mu, 5, 8, Eugenia Kalnay2, 4, & Shuangcheng Li 1, 3, Journal name:nature Communications Volume: 6, Article number: 6603

32 Konklusjonar Platetal frå 150 på låg bonitet til 300 på særs høg Bufra mot avgang Høg produksjon Lite risiko for vindfelling og snøbrekk Virke med god kvalitet Høg og billig CO2 binding

33 Takk til: Stig Støtvig for tilrettelegging av data Ragnar og Arne ved Skogfrøverket for data Bernt Håvard Øyen, Bjørn Tveite og Helge Braastad for informasjon om felt og diskusjon Til Kystskogbruket for invitasjonen slik at eg atter fekk sjå dette fagre fylket