SAKSFRAMLEGG. Sakshandsamar: Vidar Roseth Arkiv: 153 Arkivsaksnr.: 08/831 BUDSJETTREVISJON

Transkript

1 SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Vidar Roseth Arkiv: 153 Arkivsaksnr.: 08/831 BUDSJETTREVISJON Vedlegg: Bakgrunn: Tertialrapport 1. tertial 2008 Lovheimel: Kommunelova 47 Forskrift om årsbudsjett SAKSOPPLYSNINGAR Etter kommunelova 47 skal kommunestyret ha melding dersom det i løpet av budsjettåret skjer endringar som kan få innverknad på dei inntekter og utgifter som årsbudsjettet bygger på. Kommunestyret skal då gjere naudsynte endringar i budsjettet. Ein rapport om situasjonen ved utløpet av 1. tertial 2008 vart lagt fram for politiske organ i maimøta og vart teken til orientering i kommunestyret den Det var i saka skissert at ei sak om budsjettrevisjon ville kome til handsaming i politiske møte i juni. I tertialrapporten vart det sett opp eit slikt samla oversyn over varsla avvik i høve til budsjett: 100 Politiske organ og styringsorgan Rådmann/fellestenester Tilleggsløyvingar/nye løyvingar Pleie og omsorg Reduksjon i rammetilskot Sum I tillegg var det peikt på forhold som isolert sett kan medføre eit meirforbruk ved Sagatun skule på kring kr For nærare omtale av situasjonen på dei ulike tenesteområda og årsakene til avvika, vert det vist til tertialrapporten. Rapporten inneheld og vurderingar av nokre tiltak som går ut over det reint økonomiske. Det er no gjort nærare vurderingar av tiltak som kan vurderast for å oppnå balanse mellom inntekter og utgifter. VURDERING Det er nedanfor gjort ei vurdering i høve til mogelege tiltak.

2 Oppvekstkontoret redusert ramme Ved ei rasjonell gjennomføring av vaksenopplæring for vaksne framandspråklege og andre tiltak, kan det vere mogeleg å redusere budsjettramma for dette tenesteområdet ein del, kanskje inntil kr Det kan eventuelt vurderast om avsette tilskotsmidlar i 2007 (ca kr ) kan nyttast i denne samanhengen. Sagatun barnehage Budsjettet for Sagatun barnehage er auka med ca kr i høve til budsjett og rekneskap for Kommunen har fått vesentleg meir i skjønstilskot til drift av barnehagar enn det som er budsjettert. Det kan vere mogeleg å legge inn kr meir i bruk av skjønstilskot utan at dette vil føre til krav om tilbakebetaling frå staten. PPT vakanse i stilling Etter oppseiing vil det vere 60 % stilling som rådgjevar ved pedagogisk-psykologisk rådgjevingsteneste (PPT) ledig frå Dersom ein unnlet å gjere tilsetjing i denne stillinga i 2008, vil effekten kunne vere ein reduksjon i utgifter i høve til budsjett på ca kr Balestrand kommune har eit lite, eige PP-kontor med til saman 1 årsverk (40 % + 60 % stilling). Kontoret er tilslutta eit fagleg fellesskap i PPT for Ytre Sogn og Sunnfjord, og har høve til å trekke vekslar på spesialkompetanse og styrkingsstillingar i dette samarbeidet. Deltakarane i samarbeidet kan utføre tenester for kvarandre. Oppgåvene ved det lokale kontoret i Balestrand vil vere for store til at den ledige stillinga kan haldast vakant over lengre tid, og det vil dessutan vere uheldig i høve til at det lokale miljøet vert enno mindre. Dessutan har ein gått inn i det interkommunale samarbeidet med denne kapasiteten, og det vil vere problematisk om ein over noko tid skal basere seg på meir hjelp frå dei øvrige deltakarane i dette arbeidet. PPT har, i tillegg til si rolle som sakkunnig instans som skal gje råd i høve til spesialundervisning, ein funksjon som samarbeidspart og bidragsytar for å få til gode system og tenester innan oppvekstområdet. Dette fungerer stadig betre, og ein trappar no opp samarbeidet mellom ulike hjelpeinstansar. Også i eit slikt perspektiv vil ei vakanse i stillinga ha negative konsekvensar. Rådmannen meiner ein kan vurdere å halde stillinga vakant ut 2008, men det må i så fall vere ein klar føresetnad at stillinga vert besett att frå årsskiftet. Det har ikkje vore kjent lenge at stillinga vert vakant frå august, og det har såleis ikkje vore mogeleg så langt å drøfte og avklare kva som er mogeleg og kva som kan vere konsekvensane med m.a. leiar for PPT. Dette vil verte prioritert fram til den politiske handsaminga av saka. Legetenesta innsparing i høve til legevakt Balestrand kommune har legevaktdeltaking for ein lege mindre enn tidlegare, medan utgiftene i samband med legevakt mellombels har vore budsjettert på same nivå som før. Det er uvisse m.o.t. framtidige utgifter til legevakt, men i 2008 kan det vere grunn til å rekne med ei innsparing i høve til budsjett. Evt. supplert med noko justering av nokre øvrige driftspostar i budsjettet, jfr grenseliste sett opp i samband med budsjetthandsaminga, kan det vere mogeleg å redusere netto ramme med kr Det er grunn til å understreke at dette er usikkert, noko og kommunelegen påpeiker, fordi det på eit tidspunkt vil vere naturleg med avklaring og ny avtale med Høyanger kommune.

3 Vakanse i stilling som ergoterapeut frå oktober 2008 I samband med permisjon kan det vere mogeleg å halde 50 % ergoterapeutstilling vakant i ein periode f.o.m. oktober Dette vil i så fall kunne gje ei innsparing i høve til budsjett på ca kr Innføring av stilling som ergoterapeut har vist seg å ha ein viktig effekt i høve til m.a. betre utnytting og samordning av hjelpemiddel og auka kompetanse som kjem både tenestemottakarar og tilsette til gode. Når t.d. eldre vert sett i stand til å meistre kvardagen sin betre, reduserer dette behovet for andre tenester frå kommunen. Å halde stillinga vakant vil såleis kunne ha ein del negative effektar. Dette gjeld og i høve til at ein no har organisert apparatet i høve til hjelpemiddel kring denne ressursen, og i tilfelle må foreta endringar i dette att for ein periode. Dersom ein gjennomfører dette tiltaket, vil ein ut frå ei samla vurdering tilrå at det vert kortsiktig, kanskje berre fram til årsskiftet. Tilpassing av tenestene i heimetenestene Rådmannen vurderer det slik at det kan vere mogeleg å tilpasse tenestene i heimetenestene på ein slik måte at ein i 2008 kan oppnå ei innsparing på kr Dette har dels samanheng med ei endring i behovet i løpet av Det meste av effekten av dette tok ein ut i samband budsjettet for 2008, men slik rådmannen ser det no, er det framleis ein viss margin å gå på. Dette kan t.d. gjelde nattevakttenestene. Det krev eit sterkt fokus og høvesvis raske prosessar dersom ein skal kunne ta ut ein slik effekt i Auka skatteinntekter Ved å nytte dei nye sentrale vurderingane av skatteinntektene for kommunane i 2008 og KS sin prognosemodell, kan det stipulerast ein auke netto i skatt/inntektsutjamnande tilskot på ca kr for Balestrand kommune. Den auken i lønsutgifter som vil kome, vil og bidra til å auke skatteinntektene. Her må ein merke seg at skatteinntektene vil utvikle seg ulikt frå kommune til kommune, og at det er vanskeleg på dette tidspunktet å vurdere dei samla skatteinntektene for året. Balestrand kommune hadde ein nokså stor auke i skatteinntektene i Så langt i 2008 viser tala ei dårlegare utvikling enn tala for landet. Ut frå ei totalvurdering kan det vere forsvarleg å budsjettere med ein samla auke i skatt/netto inntektsutjamning på kr i høve til budsjett. Prosjekt- og fondsmidlar Det kan vere mogeleg å gjere bruk av ein del prosjekt- og fondsmidlar for å oppretthalde balansen mellom inntekter og utgifter i Om ein gjer det, må ein merke seg at dette ikkje er løpande inntekter, det er midlar ein kan nytte ein gong. Det inneber at dersom dei skal dekke løpande utgifter, så bør det vere ein plan for å erstatte desse inntektene med nye, varige inntekter frå 2009 eller redusere utgiftene tilsvarande. Alternativt kan midlane nyttast til å dekke utgifter som ikkje er varige. Balestrand kommune har tidlegare fått kr i prosjektmidlar frå fylkesmannen til å utvikle eit samla styringssystem for kommunen. Det har vore utgiftsført kr til prosjektet fram til 2007, der hovuddelen har vore finansiering av ein 50 % prosjektleiarstilling for ein periode. Det har vore arbeidd mykje med styringssystemet etter dette, og det kan etter rådmannen si vurdering forsvarast å inntektsføre resten av løyvinga, kr

4 Balestrand kommune har i dag desse fondsmidlane i balansen som fritt kan nyttast til dei føremåla kommunen sjølv ynskjer (det vert her sett bort frå kraftfond): Disposisjonfond etter overskot i 2007 Etter året 2007 er det disponibelt disposisjonsfond på ca kr Grjotvin gåvestol Denne stiftinga er oppløyst, og det er overført ca kr som kommunen i realiteten står fritt til å nytte. Veglysfond Midlar overført til kommunen etter overtaking av ansvar for veglys. Det ligg ikkje føre vedtak eller dokument som legg formelle bindingar på kommunen sin bruk av midlane, som utgjer ca kr Unytta omstillingsmidlar Midlar som skriv seg frå omstillingstilskot på starten av 90-talet i samband med HVPU-reforma, og som det ikkje lenger er rapporteringsplikt knytt til. Dette utgjer ca kr Auka momskompensasjon frå investeringar Ut frå budsjetterte investeringar er det grunn til å rekne med at det kan inntektsførast kr i momskompensasjon frå investeringar utover det som er budsjettert. Merk at denne ordninga truleg vert endra frå 2009, slik at det frå det året ikkje vert høve til å inntektsføre slike inntekter i driftsrekneskapen. Endring i prinsipp for føring av låneavdrag Det går fram av kommunelova 50 nr 7a) korleis kommunane si lånegjeld skal nedbetalast. Føresegna tek utgangspunkt i det finansielle ansvarsprinsippet i den forstand at lånegjelda skal avdragast planmessig og på ein slik måte at lånegjelda er innfridd når kommunen sine eigendelar er fullt ut avskrivne. Det er i hovudsak nytta to modellar for berekning av minste tillatte avdrag 1. Den såkalla reknearkmodellen, der ein bereknar samla vegd levetid for alle anleggsmiddel, som viser maksimal attståande løpetid for den samla gjeldsbyrda. 2. Den såkalla forenkla metoden, der gjelda vert fordelt på den einskilde avskrivingsgruppa og sett opp mot vegd levetid for den einskilde gruppa. Foreningen for god kommunal regnskapsskikk (NKRF) meiner den forenkla metoden bør nyttast. Dette fordi denne formelen gir eit minste tillatt avdrag som tilsvarer avskrivingane på lånefinansierte anleggsmiddel. Kommunal- og regionaldepartementet seier på si side at kommunelova ikkje oppstiller eit slikt krav som NKRF tek til orde for, men gir kommunane større handlingsrom. Felles for begge modellane er at sum avdrag er lik sum avskrivingar over levetida. Men reknearkmodellen kan gi noko lågare avdrag i starten av levetida, og noko høgare mot slutten av levetida. Kriteria for minimumsavdrag er etter departementet si vurdering oppfylt dersom løpetida for den samla gjeldsbyrda ikkje overstig den berekna vegde gjennomsnittlege levetida for anleggsmidla samla, og det vert slått fast at reknearkmoddellen er tilstrekkeleg for å oppfylle lovens krav. Balestrand kommune har berekna minste låneavdrag etter den forenkla modellen. Dersom ein i staden går over til å nytte reknearkmodellen, ville dette innebere ein reduksjon i avdragsutgiftene med ca kr for 2008.

5 Uspesifiserte utgiftsreduksjonar Det har vore krevjande å kome fram til nye, konkrete tiltak som kan gje verknad i 2008 utover dei som alt er føresett i budsjettet. Ein framgangsmåte i høve til dette kan vere å fastsette ein mindre uspesifisert utgiftsreduksjon for alle eller dei fleste budsjettansvarsområda med krav om å finne tiltak for å redusere netto utgifter i samsvar med dette. Ulempen med ein slik framgangsmåte er at ein ikkje før vedtaket har fått utgreidd realismen i reduksjonen eller konsekvensane av den, og at det kan vere veldig ulikt frå område til område kor stort høve ein har til å gjennomføre ein t.d. 1 % reduksjon. Ei føremon kan vere at ein vert stimulert til å vurdere løysingar lokalt på det einskilde tenesteområdet, der ein lettast kan sjå kva som er mogeleg og kva som er konsekvensane. Dersom en føreset ein uspesifisert reduksjon på 1 % på alle eller dei fleste budsjettområde, vil dette for resten av 2008 kunne utgjere om lag kr Etter rådmannen si vurdering bør vedtak om slike uspesifiserte innsparingar vere eitt av dei siste tiltaka ein tyr til. Oppsummering Desse tiltaka/budsjettendringane kan vurderast for å oppnå balanse mellom inntekter og utgifter i 2008: Oppvekstkontoret redusert ramme Sagatun barnehage reduksjon i netto utgifter PPT vakanse i stilling Legetenesta innsparing i høve til legevakt Ergoterapeut vakanse i stilling Tilpassing av ressursar og tenester i heimetenestene Auka skatteinntekter Prosjekt- og fondsmidlar Prosjektmidlar styringssystem Disposisjonsfond etter overskot Grjotvin gåvestol Veglysfond Unytta omstillingsmidlar Sum Auka momskompensasjon frå investeringar Endring i prinsipp for føring av låneavdrag Uspesifiserte utgiftsreduksjonar 1 % Sum I tertialrapporten vart det m.a. fokusert på behovet for ei oppgradering av Sagatun barnehage. Det vil vere mogeleg å nytte skjønsmidlar til barnehage utover det som er lagt inn i budsjettet til å finansiere innandørs vedlikehald og nokon nytt funksjonelt inventar som det er behov for. I tillegg bør barnehagen for å kunne fylgje opp den forventa IKT-opplæringa i barnehage ha høve til innkjøp av to berbare PC ar, ein skrivar og eit trådlaust nett. Rådmannen er av den klare oppfatninga av at bruk av kr i skjønsmidlar til slike føremål vil ha ein god effekt, ut frå den situasjonen ein har no. Saka vert lagt fram utan ytterelage vurdering og utan konkret tilråding.

6 Rådmannen si tilråding Budsjettet for Balestrand kommune for 2008 vert justert slik: Det vert nytta kr i ikkje budsjetterte skjønsmidlar til barnehage til indre vedlikehald i Sagatun barnehage og kjøp av inventar og utstyr.