BØ KOMMUNE HOVUDPLAN FOR VATN, AVLØP OG OVERVATN I BØ KOMMUNE (HERUNDER FLOMTILTAK I BØELVA) Seljord 5.september 2012.

Transkript

1 BØ KOMMUNE HOVUDPLAN FOR VATN, AVLØP OG OVERVATN I BØ KOMMUNE (HERUNDER FLOMTILTAK I BØELVA) Seljrd 5.september 2012.

2 1

3 Innhald 2 0 Prsjektbeskrivelse Bakgrunn Prsjektgjennmføring Samandrag g knklusjnar Kmmunaltekniske anlegg Vatn g Avløp Oppsummering avløp Oppsummering vatn Tiltak vervatn Knsekvensar av planlagde tiltak i Evjudalen Flmvurderingar g vervasshandtering Berekningane i mdellen syner: Tiltak Tiltak Bøelva Tiltaksplan Avløpsteknikk Planprgram Transprtsystemet Vassmengder g status på systemet Kapasitetskntrll på kritiske strekk Lkale tiltak Reinsetekniske tiltak Tilrettelegging fr nye mråde / Utviding av reinsedistriktet B2/B3 Mørkhlt 1 g 2 (Nrdbøåsen) B4 Bergenåsen B7 Stadskleiv 1 (Eikjabygda) B9 Regrenda B13 Oterhlt B18 Kåsabakken (Heldal) I6 Ralle I8 Grivi aust I10 Lien Vassfrsyning Planprgram Vurdering av sikkerhet g nødvendige tiltak i eksisterande system Kjelde g vassbehandling Hvudledningar Lifjellmrådet Bø Smmarland Lkale tiltak Strategiar

4 3.3 Reserve- / beredskapsvatn Tilrettelegging fr ny utbygging B2/B3 Mørkhlt 1 g 2 (Nrdbøåsen) B4 Bergenåsen B7 Stadskleiv 1 (Eikjabygda) B9 Regrenda B13 Oterhlt B18 Kåsabakken (Heldal) I6 Ralle I8 Grivi aust I10 Lien Overvatn Planprgram Bilgien i Evjudalen Bakgrunn Kvalitet Målsetting Sta i dag Ny plan Utfrdringar Føresetnader fr drift Flmvurderingar g vervasshandtering Generelt Berekningsmdell Innelukka sentrumsmråde utan alternativ flmveg Vurdering av tiltaka/ planane i Evjudalen Kartlegging av flaskehalsar Kapasitet fr ny utbygging Risik fr verløp g ansvar fr kulvertane Drift g tilsyn med kulvertane Knklusjn g tilråding Berekningane i mdellen syner: Tiltak Bøelva Planprgram Vurderingar

5 4 Vedleggsliste Vedlegg 1: B2/B3 Mørkhlt 1 g 2 (Nrdbøåsen) M = 1:3 500 Vedlegg 2: B4 Bergenåsen M = 1:3 500 Vedlegg 3: B7 Stadskleiv (Eikjabygda) M = 1:3 500 Vedlegg 4: B9 Regrenda 1 M = 1:3 500 Vedlegg 5: B13 Oterhlt 2 M = 1:2 500 Vedlegg 6: B18 Kåsabakken (Heldal) M = 1:3 500 Vedlegg 7: I6 Ralle M = 1:3 500 Vedlegg 8: I8 Grivi aust M = 1:3 500 Vedlegg 9: I10 Lien 2 M = 1:3 500 Vedlegg 10: Ledningstracé Berglandvegen Frivll. M = 1:2 800 Vedlegg 11: Ledningstracé i Evjudalen M = 1:1 500 Vedlegg 12 Ledningstracé Lønnestad Frberg M = 1:5 000 Vedlegg 13: Tiltak Bøelva M = 1:2 000 Vedlegg 14: Flmsnekart Bøelva. (Nrcnsult).

6 0 Prsjektbeskrivelse 0.1 Bakgrunn I kntrllrapprt datert etter tilsyn ved Bø avløpsreinseanlegg har Fylkesmannen i Telemark rapprtert følgjande avvik: Vedlikehald g frnying av avløpsledningar er ikkje sikra gjennm ppdatert saneringsplan. Avviket gjeld imidlertid det frhld at det ikkje ligg føre saneringsplan vedteke i nyare tid sm knkret tek msyn til nye prgnser m auka nedbørintensitet ved dimensjnering av utbetringstiltaka på ledningsnettet. Fylkesmannen ser mellm anna på følgjande punkt sm aktuelle å innarbeide i ny saneringsplan: - måltall fr funksjnskrav til avløpsnettet, til dømes maks inn-/utlekking, tilføringsgrad. - rutinar fr jamleg ppdatering av saneringsplanen, minst kvart 5. år. - synleggjering av øknmiske føresetnader fr gjennmføring av planen. - synleggjering av klimatilpassing ved dimensjnering av ledningsnett g installasjnar. - måltall fr årleg frnyingstakt eller investeringsnivå fr ledningsnettet. Bø kmmune har tilbakemeldt til Fylkesmannen at arbeidet med saneringsplan blir sett i samanheng med plan fr vervasshandtering gjennm Bø sentrum frå Frivll til Beverøya g revidert hvudplan fr vassfrsyning. I ettertid er planen utvida med flmsikringsvurderingar i Bøelva ved Beverøya Camping g vurdering av bilgiske føresetnader fr å ppretthalde bilgisk mangfald g parkmessig bruk av Evjudalen. Planen vart varsla ferdig fr plitisk behandling vinter/vår Prsjektgjennmføring. Bø kmmune har engasjert rådgjevarselskapet Swec Nrge AS, avd. Seljrd til gjennmføring av planarbeidet. Prsjektrganisasjnen er sm følgjer: Bø kmmune Prsjektleiar Gudmund Amundsen Medarbeidar Lars Tre Svendsen Swec Nrge AS Oppdragsleiar Jørund Ofte Fagansvarlege: - Avløpsteknikk Jørund Ofte - Bilgi Halvard Kaasa - Bøelva Arnt Gunnar Bugten - Overvatn Øystein Rapp. Bent Sveinssn (Medarb). - Vassfrsyning Jørund Ofte.

7 1 Samandrag g knklusjnar. 1.1 Kmmunaltekniske anlegg Vatn g Avløp Oppsummering avløp. 6 Sjå kapittel 2. Kmmunal måsetting på sektren er frmulert slik: Kmmunen sitt mål på avløpssektren er å avgrensa utslepp frå avløpsnett, reinseanlegg g private avløpsanlegg mest mgeleg g med best mgleg utnytting av tilgjengelege øknmiske ressursar. Fr å sikre g å styrke øknmisk grunnlag fr langsiktig vedlikehald g frnying av installasjnar g ledningsnett innan VA-sektren, skal ein syte fr å halde eit stabilt kstnadsnivå på kmmunale VA-gebyr gså i peridar utan investeringar på større hvudanlegg. Med bakgrunn i målsettinga g prsjektprgrammmet har ein i hvudplanen sett på: 1. Status på eksisterande avløpsnett. 2. Kapasitetsvurderingar på mgeleg kritiske strekk. 3. Knkret tiltaksbehv i eksisterande nett 4. Tilrettelegging fr nye utbyggingsmråde i kmmuneplanen (Bustader g næring). Status på eksisterande nett. 1. Nettet har ein spesifikk tilførsle på 368 l/pe x døgn 2. Nettet har lekkasjevasstilførsle i 99 % av døgna. 3. Ein har sm mål å få spesifikk tilførsle ned i 350 l/pe x d. a. Dvs ei innlekking på 150 l/pe x d b. Denne vassmengda vert i dag verskriden 38 % av døgna. 4. Ein registrerar liten auke i vassmengdene til anlegget ved snøsmelting dersm det ikkje samtidig er nedbør. 5. Datamaterialet syner at vassmengdene aukar frå m 3 /døgn til m 3 /døgn på dei 10 % høgaste døgna. Dette tyder ein slik: 1. Det er ei nedbøravhengig framandvasstilførsle i eit frhldsvis strt mfang. 2. Det er mråde/punkt i nettet med jamn innlekking av framandvatn uavhengig av været. 3. Tiltak/kntrllar bør rettast mt: Feilkpla taknedløp, gatesluk g/eller drensledningar. Opne rørendar/ledningsavslutningar, dvs. utan ters. Lekkasjar i/ved bekkekryssingar. Diffus innlekking på ledningar i mråde med høg grunnvasstand. Tiltak: 1. Systematisk kntrll/synfaring på nettet under nedbør/ved vassmengder til reinseanlegg > m3/døgn. Sjekke kummar ppver langs suspekte ledningsgreiner g vurdere m greiner kan friskmeldast. Lkalisere greiner sm fører stre vassmengder. Priritere greiner fr vidare undersøkingar. 2. Feltvis kntrll av feilkblingar med bruk av røyktest g TV-køyring. 3. Sjekke endeledningar.

8 4. Fysisk inspeksjn evt. TV-køyring ved kryssing av elv eller bekk g/eller strekningar der ledningane ligg under grunnvatnet. Dette er utført på strekninga Beverøya-Reinseanlegget g dette strekket er nå friskmeldt. 7 Tiltaksbehv i eksisterande nett. Ein har drøfta knkrete mråde i eksisterande nett sm ein erfaringsmessig finn at krev tiltak. Desse går fram av ppsettet i pkt Det er gså spesielt sett på kapasiteten i systemet i Evjudalen g langs Seljrdvegen frå Nrdbøvegen/Berglandvegen til Frivll. Evjudalen ser grei ut. I Bødalane må det på sikt gjerast tiltak ettersm tilknytinga i felta Mørkhlt g Bergenåsen utviklar seg. Tilrettelegging fr nye utbyggingsmråde i kmmuneplanen. Her syner ein til pkt. 2.4 der kvart enkelt mråde er mtalt. Når det gjeld desse mråda generelt, har ein gått ut frå følgjande: Alle mråda skal byggast ut av private investrar/utbyggarar g er såleis ikkje priritert eller vurdert øknmisk i hvudplanen. Fr alle mråda gjeld gså: 1. Etter utbygging vert anlegget vederlagsfritt vertatt av kmmunen til vidare drift g vedlikehald. 2. All utbygging skal gjerast i samsvar med kmmunale VA-nrmer g tekniske krav. 3. Pumpestasjnar g andre tekniske installasjnar skal tilfredsstille alle kmmunale krav til teknisk g driftsmessig standard. Anlegga skal vere førebudd fr tilknyting til kmmunalt anlegg fr driftsvervaking g tilfredsstille kmmunens beredskapsnivå. 4. Prsjekterte anlegg skal gdkjennast av kmmunen før dei kjem til utføring g kmmunen kan når sm helst synfare anlegg fr kntrll under utføring. 5. Før vertaking skal ein gjennmføre synfaring g kmmunen kan nekte vertaking eller krevje utbetringar før vertaking Oppsummering vatn. Sjå kapittel 3. Kmmunal måsetting på sektren er frmulert slik: Hvudmål: Bø kmmune skal arbeide fr at alle innbyggarar g verksemder i kmmunen skal ha drikkevatn av gd hygienisk kvalitet g i tilstrekkelege mengder. Delmål: Alle abnnentar på kmmunalt vassverk skal til ei kvar tid vera sikra vatn av gd hygienisk kvalitet g tilfredsstillande bruksmessig kvalitet. Alle abnnentar på kmmunalt vassverk skal under alle nrmale tilhøve vera sikra nk vatn til nrmalt hushaldningsfrbruk utan frbruksrestriksjnar. Gjennm beredskap g magasinreserve bør abnnentar på kmmunalt vassverk ikkje bli vasslause sm følgje av brudd/havari på vassverket sine hvudanlegg (Frbruksrestriksjnar kan vera nødvendig).

9 Investeringar i- g drift av kmmunens vassfrsyningsanlegg skal i størst mgleg grad skje med basis i kstnadseffektive løysingar utan at krav til kvalitet, kapasitet g beredskap vert reduserte. Kstnadane skal dekkast gjennm gebyr i samsvar med frskrifter. Gjennm eit perativt internkntrllsystem g aktiv bruk av dette, vil ein sikre gde arbeidsrutinar, tryggleik fr persnalet, dkumentasjn av kvalitet g dkumentasjn av drift. 8 Med bakgrunn i målsettinga g prsjektprgrammmet har ein i hvudplanen sett på: 1. Status g sikkerhet på hvudanlegga. a. Vasskjelde g verføringsanlegget til sentrum. b. Beredskaps- g reservevatn. 2. Strategiske mål fr: a. Brannvatn. b. Frbrukskntrll g reduksjn. 3 Knkret tiltaksbehv i eksisterande nett 5. Tilrettelegging fr nye utbyggingsmråde i kmmuneplanen (Bustader g næring). Status g sikkerhet på hvudanlegga. Vasskjelde. Tilfredsstillande kapasitet g sikkerhet. Etablert anlegg fr bruk i ein kritisk situasjn (Uttak frå Seljrdsvatn) Overføringsanlegg: Gd kapasitet, men freslår utbetring på enkelte sårbare punkt: Freslår mbygging i kum ved Hagadrag ppstrøms RV-36 fr å kunne føre vatn utanm Kupanuten g direkte mt sentrum. Dublere hvudledning frå Sanda bru til Tjønntveit Bru. På sikt dublere verføring frå Hagadrag til Kupanuten. Strategiske mål. Det er utarbeidd ein berekningsmdell fr distribusjnsnettet. Denne bereknar trykksituasjnen i nettet ved større uttak i enkelte punkt, knsekvensar av å stenge av enkelte ledningsstrekk, ledningsbrudd m.v. Mdellen bør nyttast aktivt i samband med vurdering av nye utbyggingsmråde, brannvassuttak på større bygg m.v. Brannvatn: Bø kmmune vil krevje at: Alle næringsbygg g byggeprsjekt av nk mfang skal legge fram ei brannteknisk vurdering drøfta/gdkjent av brannvesenet. Bø kmmune har fått utarbeidd ein nettmdell fr distribusjnsnettet g alle næringsbygg g byggeprsjekt av nk mfang skal legge fram ei berekning ver leveringskapasitet g knsekvensar ved uttak av dei vassmengder det vert stilt krav m. Dersm tilfredsstillande vassmengde gjennm ffentleg nett krev mfattande tiltak, må utbyggar etablere eige pumpeanlegg g eit magasin med tilstrekkeleg vlum (180 m 3 )

10 9 Reduksjn av vassfrbruk. Ein har då sm mål ppretthalde trykket i heile frsyningsmrådet, redusere driftskstnader g utsette mgelege utbyggingstiltak. Dette ser ein fr seg å ppnå gjennm kntrll med vassfrbruket ved Vassmåling hs abnnentar. Ein rår til å legge m gebyrsystemet til fakturering bare etter frbruk. Dette gjer abnnentane meit bevisste på eige frbruk g det sikrar ei meir rettferdig frdeling av kstnadene. Fr å stimulere til dette rår ein til at kmmunen tek kstnadene fr målarane g at abnnenten tek kstnadene fr installasjn g framtidig vedlikehald. Før innføring, bør ein ha dialg med E-verket fr å drøfte samrdning av system fr målaravlesing ver internett. Systematisk kntrll med vassfrbruket i vatningssesngen kmbinert med kntrll av driftsmønster ute i frsyningsmrådet. Lekkasjekntrll ved etablering av snevassmålarar. Tiltaksbehv i eksisterande nett Ein har drøfta knkrete mråde i eksisterande nett sm ein erfaringsmessig finn at krev tiltak. Desse går fram av ppsettet i pkt Tilrettelegging fr nye utbyggingsmråde i kmmuneplanen. Her syner ein til pkt. 2.4 der kvart enkelt mråde er mtalt. Når det gjeld desse mråda generelt, har ein gått ut frå følgjande: Alle mråda skal byggast ut av private investrar/utbyggarar g er såleis ikkje priritert eller vurdert øknmisk i hvudplanen. Fr alle mråda gjeld gså: 1. Etter utbygging vert anlegget vederlagsfritt vertatt av kmmunen til vidare drift g vedlikehald. 2. All utbygging skal gjerast i samsvar med kmmunale VA-nrmer g tekniske krav. 3. Pumpestasjnar g andre tekniske installasjnar skal tilfredsstille alle kmmunale krav til teknisk g driftsmessig standard. Anlegga skal vere førebudd fr tilknyting til kmmunalt anlegg fr driftsvervaking g tilfredsstille kmmunens beredskapsnivå. 4. Prsjekterte anlegg skal gdkjennast av kmmunen før dei kjem til utføring g kmmunen kan når sm helst synfare anlegg fr kntrll under utføring. 5. Før vertaking skal ein gjennmføre synfaring g kmmunen kan nekte vertaking eller krevje utbetringar før vertaking. 1.2 Tiltak vervatn. Sjå kapittel 4. I samsvar med planprgrammet har ein sett på: 1. Knsekvensar av planlagde tiltak i Evjudalen.

11 2. Kapasitetar g status på eksisterande hvudnett (ledningar g kulvertar) fr transprt av vervatn gjennm sentrum. 3. Tiltak fr handtering g flmsikring av mråde i sentrum utan naturleg avløp Knsekvensar av planlagde tiltak i Evjudalen. Målet med desse tiltaka er å etablere eit parkanlegg sm m.a. utnyttar pne vassflater i Evjudalen i ein park- g landskapsmessig samanheng der ein gså vil ta vare på dei bilgiske kvalitetane i mrådet. Denne planen er utarbeidd av selskapet Asplan Viak. I vår plan har vi sett på drift- g vedlikehaldsmessige utfrdringar g knsekvensar sm må vurderast ved pparbeiding av anlegget. Våre vurderingar er ppsummert slik: Val av løysing bør gjerast i samråd med jrdbruksaktørane g ein må m.a. drøfte tema sm: 1. Verdien av sedimentert materiale sm jrdfrbetringsmiddel ut frå det faktum at det er mineralkmpnenten sm dminerar. Gjødsel g rganisk stff er fr det meste vaska brt. 2. Finstffet kjem i hvudsak frå jrdbruksareal g representerar eit ressurstap i næringa. Det er difr planlagt at materialet skal tilbake på jrdbruksareal. Er jrdbruket viljuge til å ta sin del av kstnadene? 3. Er det vilje til å redusere avrenninga frå jrdbruksareal gjennm kultivering av arealet langs bekkane? Jfr. pkt 1 nedanfr. Tiltak sm kan bidra til å redusere sedimentmengda i dammane kan bl.a. vera: 1. Redusere tilrenning av finstff frå dyrka mark ved å etablere praksis fr drift av dyrka jrd slik at avrenninga vert redusert. Eksempelvis etablere vegetasjnskant mt bekk g snu pløgeretninga parallelt med bekken. 2. Det er nærliggande å spørje m ein skal nytte parkanlegget i Evjudalen til å fange pp avrenning av finstff frå landbruksaktivitetane. Ein bør gså vurdere å etablere sedimenteringsbasseng i bekkane før vatnet kjem inn i Evjudalen. Ved å etablere stre basseng med flaumareal kan finstff kan gravast ut på tilnærma tørt land ved låg vassføring. 3. Vurdere tiltak i dammane i Evjudalen sm ved hjelp av hydraulikken i bekken kan redusere sedimentmengda sm blir liggande til eit minimum. Herunder prfil, fallgradient, tekniske styringssystem, autmatiske spylingssystem mm Flmvurderingar g vervasshandtering. Det er utarbeidd ein berekningsmdell fr vervassystemet ppstrøms Beverøya. Her kan ein simulere ulike nedbørssituasjnar g sjå på knsekvensar fr vassnivå m.v. i systemet. Også kulvertane er tatt inn i mdellen g bekkesystemet i Evjudalen er tatt inn sm ein kanal. Mdellen bør nyttast aktivt i samband med vurdering av nye utbyggingsmråde. Det er gså sett på situasjnen fr fire mråde i sentrum sm ikkje har naturleg flmveg. Desse er mrådet Bak Sønstebøtunet, Mellm Gamleveg, Legesenteret g parkeringshuset.

12 Mellm KIWI g Legesenteret Flkestadvegen frbi sjukeheimen Hauglandården / Flkestadvegen Berekningane i mdellen syner: Tiltak. 1. Ved eit målt regntilfelle frå 1980 på Blindern er maksimal vassføring berekna slik under dei gjevne frutsetningane: ca. 11 m 3 /s ved Beverøya. ca. 5,5 m 3 /s ppstrøms dammen i Evjudalen. 2. Flmberekningane fr 50-års g 200-års regn, gjev ikkje spesielt større utslag enn det målte regnet frå Blindern (pkt. 1). a. 50-årsregnet er nk lågare, mens 200 årsregnet ligg litt høgare i vannføring nede ved Beverøya camping (0,5 m 3 /s). b. Oppstrøms dammen i Evjudalen er det gså ca. 0,5 m 3 /s frskjell. Transprtsystemet (kulvertane g bekkesystemet) nedstrøms Evjudalen lagrar ein gd del vatn slik at frskjellen blir relativt mindre nedstrøms. 3. Bø kmmune sitt vervassystem har i stre trekk gd kapasitet. Dei 5 mråda i sentrum sm er lukka (pkt ) må ein ha gd kntrll på. 4. Dei andre ledningsstrekka sm er nemnt sm flaskehalsar, (pkt ) bør ein ha eit visst ppsyn med fr å kunne verifisere m dette er reelle prblemmråde. Eit alternativ kan være å utføre ein målekampanje her. Dette resultatet vil ein nytte slik: 1. Dersm nye bygg g annan etablering medfører auka areal på tette flater med avløp til vervassystemet i sentrum, vert det gjeve pålegg m å bygge utjamningsmagasin fr vervatnet. 2. Dersm nye bygg g annan etablering medfører auka areal på tette flater medavløp til pne bekkar, ser ein nrmalt ikkje behv fr å bygge utjamningsmagasin fr vervatnet, men det er viktig å sikre seg mt ersjn/skadar i bekkeløpet ved gjennmtenkt utfrming av utsleppet, plastring i bekkeløpet el.l. 3. Systematisk kntrll av vervassystemet samstundes med lekkasjekntrll på spillvassystemet. 4. Nytte berekningsmdellen til å simulere knsekvensen av større utbyggingstiltak i nedslagsfeltet. 1.3 Tiltak Bøelva. Over tid har flmløpa i Bøelva ver Rtebergmen blitt ppfylt g dei gamle løpa i Røte er følgjeleg ikkje tilgjengelige i flmsituasjnar. Dette medfører auka flmvasstand i elva fr øvrig g det har lagt seg ein banke rett ver fr Beverøya Camping sm saman med ein fjellterskel rett nedstrøms aukar flmfaren på Beverøya. Det er simulert ulike flmsituasjnar g ein har gså nytta berekningar utført av Nrcnsult g freslår tiltak sm følgjer: 1. Plastre elvekanten langs Beverøya.

13 2. Fjerne/ grave pp massane sm ligg i elveløpet på mtsatt side slik at ein får stramma pp elveløpet g frme det betre hydraulisk. 3. Bygge ein flmvll på sida mt sagbruket (evt. med dei ppgravne massane) g etablere eit verløp inn mt dei gamle, naturlege flmvegane. 4. Rydde vegetasjn fr å pne pp att Røte til å bli ein naturleg flmveg. Ved å etablere ein 10m brei kanal med btn på kte 29,5 m, vil ein berekningsmessig ppnå å senke vasstanden i 200-årsflaumen (Q=315 m 3 /s) med 3 dm, medan nrmalvasstanden (Q:=14 m 3 /s) vert senka med 6 dm. Vi har vre i kntakt med NVE g fylkesmannen m eit slikt tiltak. Dei er psitive til tanken g nemner at: Fylkesmannen sin ansvarlege fr frvaltning av Vannfrskriften uttalar at dette er tiltak under deira arbeidsmråde g sm dei er interesserte i at blir gjennmført fr å kunne ivareta frhlda i vassdraget på best mgeleg måte. Opning av naturlege flmvegar har effekt på frhlda i elveløpet, men har i tillegg verdi ved at dei øklgiske funksjnane i vassdraget blir restaurert herunder gyte- g ppvekstmråde fr fisk. NVE/Fylkesmannen kan ha midlar til å støtte gjennmføring av tiltak av denne type. Ein bør snarast ta pp temaet i eit møte med Fylkesmannen g Telemarksbruket fr gjennmføring av flmdempande tiltak g pning av gamle bekkeløp i Røte Tiltaksplan. Tiltak Jfr. Kstnad Tiltak Gjennmføring nr. kap. ekskl MVA. Avløpsnettet 1 Systematisk kntrll ved Løpande under synfaringar av nettet drift kr/år Sjekke feilkblingar v/røyktest g TV-kntrll Pririterte mråde etter tiltak kr/år 3 Sjekke endeavslutningar Kntrll av elve-/bekkekryss g strekk der ledninga ligg lågt Frsterke nettet langs RV-36 i Ved utbygging Bødalane. Mørkhlt Rehabilitering i Flitavegen, Bergvegen g Åsenvegen Frlenge Lønnestad - Frberg Inkl. vatn Tilknyting ved Lien Tilknyting av Fssheimvegen Inkl vatn Rehabilitering ved tidlegare Lifjell Turisthtell Kmmunal del av anlegg til mråde B9 Regrenda Inkl vatn

14 Tiltak Jfr. Kstnad Tiltak Gjennmføring nr. kap. ekskl MVA. Vassfrsyning 1 Dublere ledning Sanda bru Tjønntveit bru Kble saman ledningar i kum ved RV-36 / Hagadrag Høgdebasseng Lifjell ett basseng Frlenge ledn. på Vreimssida. Skruverud - Erikstein Skifte ledning Bergenvegen Bø Bedehus Skifte ledning Bø Bedehus Bø vidaregåande Ny ledning i Bergenvegen Utrømming Sandvin Kleppenjrdet Ny ledning i Sisjrdvegen Utskifting av gamle Ø Årleg kstnad Installere husvassmålarar Årleg kstnad stk/år Installere snevassmålarar stk Overvatn. 1 Systematisk kntrll av Løpande under flaskehalsar g kulvertar.. drift kr/år Bøelva 1 Tiltak fr reduksjn av flmfare. Opne flmløp m.v Ikkje kalkulert kstnad då ein må drøfte løysing, mfang g mgeleg tilskt til finansiering Investeringsbehv i planperiden Avløpstiltak kr ekskl. MVA Vassfrsyning kr ekskl. MVA Overvatn kr ekskl. MVA SUM I PERIODEN kr ekskl. MVA Ein har etter drøfting med ppdragsgjevar valt å ikkje priritere tiltaka. Dette frdi byggeaktiviteten i Bø er str g tilhøva endrar seg frt med tilsvarande knsekvensar fr pririteringsgrunnlaget. Tanken er då at ein i tabellen g i rapprten fr øvrig finn eit grunnlag fr ei dynamisk priritering når utbyggigsinteresser kjem pp eller under arbeid med budsjett g øknmiplanen.

15 2 Avløpsteknikk. 2.1 Planprgram. Planprgram fr fagmrådet er frmulert slik: 14 Transprtsystemet Gjennmgang av ledningskartverk g kmmunens hendelseslgg fr å få versikt ver svake punkt g risikfaktrar i eksisterande anlegg (innlekking/utlekking, nødverløp i flmsituasjnar m.v.). Her er kmmunens tekniske etat g driftspersnell viktige aktørar sm kan bidra med mykje relevant infrmasjn Synfaring på anlegga generelt g med fkus på svake punkt g risikelement spesielt. Oppsummering av gjennmførte tiltak sidan sist rullering av hvudplanen. Tiltak: Vurdere tiltak på transprtsystem under kmmunal drift teknisk g øknmisk. Vurdere løysingar fr tilknyting av nye utbyggingsmråde til eksisterande infrastruktur. Priritere tiltaka ut frå ein avløpsteknisk synsvinkel. Tiltak på Bø reinseanlegg er ikkje ein del av hvudplanen då det her er planar m tiltak i eige prsjekt. Målsetting. Kmmunen si målsetting på avløpssektren er frmulert slik: Kmmunen sitt mål på avløpssektren er å avgrensa utslepp frå avløpsnett, reinseanlegg g private avløpsanlegg mest mgeleg g med best mgleg utnytting av tilgjengelege øknmiske ressursar. Fr å sikre g å styrke øknmisk grunnlag fr langsiktig vedlikehald g frnying av installasjnar g ledningsnett innan VA-sektren, skal ein syte fr å halde eit stabilt kstnadsnivå på kmmunale VA-gebyr gså i peridar utan investeringar på større hvudanlegg. 2.2 Transprtsystemet Vassmengder g status på systemet. I samband med føreståande frnying av Bø reinseanlegg har Swec i tidlegare ppdrag vurdert spesifikke vassmengder tilført anlegget. Dette seier gså nk m tilstand på ledningsnettet. Døgnvassmengdene ut av reinseanlegget vart målt ver ein 21-månaders peride i 2008/2009 g i rapprten datert får ein slikt resultat Tilknytinga til anlegget har dei siste åra utvikla seg sm følgjer: Tabell 1, Tilknyting Årstal Tilknyting, pe Vassemengder, Berekna ut frå tilført fsfr, pe 1) m 3 /år ) ) Det er nytta spesifikk fsfrtilføring på 1,6 g P/pe/d. Returstrømmar til innløpet av reinseanlegget medfører at berekning av tilføring gjev høgare resultat enn det reelle. 2) Data frå 2009 er lagt inn under arbeidet med denne planen 2012.

16 På bakgrunn av kr mange sm er tilkpla Bø RA g kr mykje vatn sm er registrert gjennm anlegget vart det berekna ei spesifikk tilrenning pr. persn tilknytt anlegget. Tabell 2, spesifikk tilrenning Spesifikk tilrenning Middel mhp. tilknytt pe, l/pe * d Vassmengdene ver måleperiden varierte sm vist i figuren under 6000 Vassmengder ut av Bø RA m3/d Dat Figur 1, Døgnvassmengder Døgnavannmengder, m 3 /d Vannmengder i periden Andel større enn, % Figur 2, Frdeling av døgnvassmengder

17 Sm ein ser, aukar vassmengdene mykje i dei % høgaste døgna. Datagrunnlaget fr 2008 g 2009 i tabell 1 er samrdna med datamengdene sm ligg til grunn fr kurven i figur 2 g gjev grunn til å gjera vurderingar sm det går fram nedanfr: Spesifikke vassmengder nytta i vurderingane: Spillvatn 200 l/pexdøgn Målsetting fr maksimal innlekking. 150 l/pexdøgn Tilknyting i middel i måleperiden pe Berekna spesifikk vassmengde i måleperiden 368 l/pexdøgn. Akseptable døgnvassmengder: Spillvatn x 0, m 3 Denne vassmengda vart verskriden i 99 % av måledøgna. Ved innlekking etter målsettinga x 0, m 3 Denne vassmengda vart verskriden i 38 % av måledøgna. Ein registrerar liten auke i vassmengdene til anlegget ved snøsmelting dersm det ikkje samtidig er nedbør. Knklusjn status: Ein vurderar kvaliteten på avløpsnettet sm gjennmgåande gd med ei målt/berekna spesifikk vassmengde på 368 l/pexdøgn, dvs. ca 5 % høgare enn målet. Det er likevel knstatert at framandvatn vert tilført nettet i 99 % av døgna. Lekkasjevassmengdene tilfredsstiller målsettinga i 62 % av tida/døgna. Datamaterialet syner at vassmengdene aukar frå m 3 /døgn til m 3 /døgn på dei 10 % høgaste døgna. Dette tyder ein slik: Det er ei nedbøravhengig framandvasstilførsle i eit frhldsvis strt mfang. Det er mråde/punkt i nettet med jamn innlekking av framandvatn uavhengig av været. Tiltak/kntrllar bør rettast mt: Feilkpla taknedløp, gatesluk g/eller drensledningar. Opne rørendar/ledningsavslutningar, dvs. utan ters. Lekkasjar i/ved bekkekryssingar. Diffus innlekking på ledningar i mråde med høg grunnvasstand. Tiltak: Systematisk kntrll/synfaring på nettet under nedbør/ved vassmengder til reinseanlegg > m 3 /døgn. Sjekke kummar ppver langs suspekte ledningsgreiner g vurdere m greiner kan friskmeldast. Lkalisere greiner sm fører stre vassmengder. Priritere greiner fr vidare undersøkingar. Feltvis kntrll av feilkblingar med bruk av røyktest g TV-køyring. Sjekke endeledningar. Fysisk inspeksjn evt. TV-køyring ved kryssing av elv eller bekk g/eller strekningar der ledningane ligg under grunnvatnet. Dette er utført på strekninga Beverøya-reinseanlegget g strekket er friskmeldt. 16

18 2.2.2 Kapasitetskntrll på kritiske strekk. 17 Sm ei følgje av planar m utbygging i reinsedistriktet er det enkelte strekk i eksisterande spillvassnett ein ønskjer kapasitetskntrllert. Dette er gjrt ved at: 1. Oppdragsgjevar har målt ledningshøgdene i relevante kummar i mrådet. 2. Swec har berekna kapasiteten g relatert vassmengdene til berekning av Q maxdim fr eit antall pe. 3. Kapasiteten er så vurdert etter eksisterande g framtidig busetnad knytt til aktuelt ledningsstrekk. Kntrll av kapasitet er utført fr: Evjudalen. Sjå vedlegg 11. På ledninga gjennm Evjudalen vart det føreteke høgdemålingar langs hvudstrekket frå kum 1098 til kum Fr kvar kumstrekning er fall berekna g fr dei kritiske strekka er det føreteke kapasitetskntrll med slikt resultat: Frå Til Dimensjn Lengde Kapasitet Kum Høgde Kum Høgde mm m l/s pe , ,58 Ø ,7 ~ , ,09 Ø ,6 ~ , ,34 Ø ,7 ~ Ein vurderar resultatet slik at kapasiteten i Evjudalen er tilfredsstillande i fr eksisterande g planlagt ny tilknyting i tilføringsmrådet til dei enkelte strekka. Bødalane Sjå vedlegg 10. Frå kryss Nrdbøvegen/Seljrdvegen (RV 36) mt Frivll ligg avløpsledningen langs RV 36 g dekker tilførselsmrådet Frberg, Glenna, Berglandvegen, Nrdbø g busetnad langs RV 36. Tracéen har lite fall (< 5 / ) med berekningsmessig dårleg sjølvreinsing g risik fr slamakkumulering i ledningen g ppstuving av vatn til kjellarar i bustadhus langs vegen. Med nverande belastning har det ikkje vre driftsprblem knytt til strekninga. Ein ser mgelege tiltak sm ein del av tilrettelegginga fr mttak av vatn frå utvida bustadmråde på Nrdbø g/eller Bergenåsen. Knkrete tiltak er nærare mtala i pkt Kapasitet i eksisterande nett er berekna sm følgjer: Frå Til Dimensjn Lengde Kapasitet Kum Høgde Kum Høgde mm m l/s pe , ,004 Ø ,6 ~ , ,102 Ø ,9 ~ 800 Knklusjn: Kryssinga av RV 36 frå Nrdbø til anlegget langs RV 36 har ein kapasitet tilsvarande ~ pe eller m lag 375 bueiningar. Denne er grei fr sannsynleg

19 belastning etter utbygging av Mørkhlt 1 g 2. Samla belastning vil bli m lag 350 bustadeiningar. Ledninga langs RV 36 har kapasitet tilsvarande ~ 800 pe eller m lag 300 bueiningar. Dette er truleg knapt i nverande situasjn. Det er sm nemnt ikkje registrert driftsprblem, men ein har ikkje kapasitet til å ta inn vatn frå utvida bustadbygging i Nrdbø-, Frberg mrådet eller i Bergenåsen g verføring frå Fssheimvegen. I alt representerar dette nærare 500 nye bustadeiningar Lkale tiltak. Gjennmført sidan sist rullering: Sauherad grense: Det er etablert nytt, tidsmessig VA-system ned til Sauherad grense ver Flatinjrdet. Vreimssida: Tllehaugen/Mland er knytt kmmunalt avløpsanlegg. Bakås. Gåra/Haugland Røysum/Kåsa. Nye tiltak: Ved gjennmgang av driftserfaringar g vurdering av randsner fr tilknyting til nettet, har ein gjrt seg slike vurderingar: Flita. I Flitamrådet er det i tidlegare planar sett pp rehabilitering sm eit priritert tiltak, men ein har ikkje fått gjennmført dette. Her ligg det eldre betngledningar i Flitavegen delvis i Oppheimvegen. Området har framleis ein del ikkje nedbøravhengig innlekking. Rehabilitering i Flitavegen, Bergvegen g Åsenvegen vert priritert høgt. Oppheimvegen blir rehabilitert i samband med pparbeiding/utbygging av nedre del av Oppheimfeltet. 18 Prsjektkstnad kr ekskl. MVA. Vreimssida. Vreimssida er klakkert frå Hegnatppen austver mt sentrum. Herfrå g vestver er det få ptensielle abnnentar. Området er egna fr naturleg infiltrasjn g ut frå ei kst/nytte-vurdering vert frlenging av avløpsanlegget ikkje priritert. Frberg. Ved rullering av planen i 2003 var avløpstilknyting av busetnad frå Bakås g Frberg sett på sm eit tiltak. Området har mykje leirjrd g er lite egna fr naturbasert reinsing. I ettertid er Bakås knytt til ffentleg anlegg ved verføring til systemet på Vreimssida. I retning Frberg er avløpsledning lagt til Lønnestad. I planen har vi sett på ein tracé fr vidareføring sm vist i vedlegg 12. Det er eit ptensiale fr tilknyting av 24 abnnentar ved å frlenge vestver frå Lønnestad sm vist.

20 Prsjektkstnad (Inkl. vatn) kr ekskl. MVA. 19 Før gjennmføring av dette tiltaket bør ein gjera ei meir knkret vurdering av å legge ledninga frå Lønnestad vidare ppver langs RV 36 til Frberg skule. Då dette åpnar fr tilknyting av abnnentar på begge sider av RV 36, aukar ptensialet fr tilknyting pp til abnnnentar, men tracéen er krevjande sm følgje av liten plass, til dels vanskelege grunnfrhld med sidebratte skråningar g bekken sm kryssar vegen like vanfr Lønnestad Lien / Den gamle ksestasjnen: I skråninga sør/vest fr Lien (Den gamle ksestasjnen) ligg 6 eigedmar sm ikkje er tilknytt avløpssystemet. Sjølvfallsledning er lagt ned til Lien g det ligg pumpeledning langs RV-36 fram til kmmunal hvudledning. Lkal pumpestasjn ved Lien manglar. Ved dimensjnering må ein sjå dette i samanheng med utbygging av mråde I 10, pkt Prsjektkstnad kr ekskl. MVA Fssheimvegen. Dette er eit mråde sm gså har vre mtalt i tidlegare hvudplan, men ikkje blitt priritert. Området ligg i randsna nær framtidig bustadmråde B4 Bergenåsen, men er ikkje ein del av dette. Tilknyting til ffentleg anlegg kan gje nye abnnentar. Tilknyting vil skje med legging av ca 500 m ledning ned til ffentleg nett i Berglandvegen (DN160). Dette ligg i øknmiplanen fr gjennmføring Prsjektkstnad (Inkl. vatn) kr ekskl. MVA. Lifjellmrådet. Her ligg det føre eigen rammeplan sm grunnlag fr vidare utbygging. Mykje av avløpsnettet er av nyare dat g av grei kvalitet. Kmmunen har ppgradert manglar på det eldre anlegget g manglane er i dag vesentleg knytt til private anlegg. Registrert tiltaksbehv er knytt til: Rehabilitering/utskifting av ledningsnett i mråde Kalmarland Dette er eit privat anlegg med privat ansvar fr gjennmføring. Fylkesmannen er utsleppsmyndighet fr Bø reinsedistrikt gjennm kap. 14 i frurensingsfrskrifta g Bø kmmune ønskjer at dei ansvarlege får pålegg m å gjera tiltak i mrådet. Betngrør lagt utan pakningar på delar av det gamle anlegget på tppen g nede ved tidlegare Lifjell Turisthtell. Rehabilitering m/strømpetrekking i ledningsnettet. Prsjektkstnad 2.3 Reinsetekniske tiltak. kr ekskl. MVA Eksisterande Bø reinseanlegg vil bli erstatta med nytt anlegg i løpet av 2013 / tidleg Dette anlegget vil bli bygd i samsvar med nytt utsleppsløyve g stette krav til sekundærrensing i samsvar med Frurensingsfrskrifta. Prsjektet er sett i gang g temaet vert ikkje nærare drøfta i hvudplanen.