Berekraftig gruvedrift?

Transkript

1 Berekraftig gruvedrift? Noreg har hatt lite gruvedrift dei siste 20 åra No startar vi på nytt, og då må vi minst følgje nye internasjonale prinsipp for berekraftig gruvedrift Mads Løkeland

2

3 Engebø og det ytre miljøet Er gruvedrifta i Engebø planlagd i følgje internasjonale normar for berekraftig gruvedrift? dift? Gruvedrift med fjerning av fjelltoppar er kritisert som spesielt øydeleggjande for natur og miljø Dagbrot gir store sår og store avfallsmengder. Det er eit sterkt press mot dagbrot Sjødeponi er forbode i mange av verdas leiande gruveland og FN (UNEP) vil hindre at sjødeponi skal skade det biologiske mangfaldet. Det er eit internasjonalt fokus på reell avfallsminimering og tilbakefylling i gruver for å kvitte seg med resten av gruveavgangen utan eller med sterkt redusert behov for varig ytre deponi

4 Dagbrot Ofte rimelegast, men gir store sår og store avfallsmengder som må bli deponert Sydvaranger gruve AS Brønnøy kalk Titania AS

5 Bangla Desh 2010 Protestar mot dagbrot i alle verdsdelar New Zealand 2010 Panama 2011 Filippinene 2010

6 Internasjonal konferanse om gruver og urfolk Mars 2009 Manilla-erklæringa: Vi ber verdas land: Å forby spesielt skadelege former for gruvedrift, som...bruk av sjødeponi, fjerning av fjelltoppar og storskala dagbrot Erklæringa er mellom anna underteikna av: Seniorrådgjevar Turid Johansen Arnegaard, NORAD

7 Fjerning av fjelltoppar er eit heitt tema internasjonalt 2007

8 Sjødeponi Bøkfjorden i Sør Varanger, oktober 2010 Foto: Jon Aronsen Billig, men skadeleg for miljøet Stor og ukjend påvirkning på livet i hav/fjord i mange år Havforskingsinstituttet sterkt kritisk Verdsbankens ekspertar anbefalte stans i sjødeponi i 2003 USA, Kanada og Australia og Kina forbyr i praksis sjødeponi Alle miljørørsler krev slutt på sjødeponi Gruvegiganten BHP Billiton har einsidig erklært stans i bruk av sjødeponi Londonkonvensjonen kan bli utvida til å omfatte deponi frå land Urfolk og mange andre kjempar mot sjødeponi

9 Sjødeponi av gruveavfall er ikkje akseptabelt. Det er ikkje berekraftig, og i strid med føre var prinsippet Felles innspel frå organisasjonane til regjeringas handbok om handtering av gruveavfall i Australia 2006 Australia fulgte anbefalinga frå organisasjonane, og forbyr sjødeponi

10 Gruvegiganten BHP Billiton med erklæring om å slutte med sjødeponi We will not dispose of tailings or waste rock into a river or marine environment Internasjonal gruvegigant: tilsette i 25 land Dift Drift på aluminium, i kol, kopar, mangan, jern, uran, nikkel, sølv, titan, diamantar, olje og gass BHP Billiton: Our sustainability framework

11 Londonkonvensjonen mot forureining av havet Forbod mot avfall til havs, med nokre unntak. Ein kan sleppe ut stabilt gruveavfall (utan gruvekjemikaliar), men må først vurdere relle tiltak: 1. Gjenbruk, f.eks tilbakefylling i gruver 2. Annan bruk, som f.eks. vegbygging g og byggjematerial 3. Deponi på land eller under vatn (dam) Konvensjonen gjeld ope hav, feksoljeutvinning f.eks I Nordsjøen, mens gruver ikkje har dei same krava når det gjeld utslepp av gruveafall frå land. Dette vil FNs miljøorganisasjon(unep) gjera noko med, og samarbeider med Londonkonvensjonen for å få kontroll på dette. I 2010 spurde dei landa om korleis dei ser på sjødeponi. Noreg har ikkje svart, og vil bli granska spesielt i 2011 saman med Papua New Guinea for praksisen med å dumpe gruveavfall i fjordane.

12 Internasjonal praksis med sjødeponi Land Sjødeponi i dag? Syn på sjødeponi Land som i 2010 svarte FN på spørsmål om dumping av gruveafall til sjøs Australia Nei Forbode Brasil Nei Forbode? *) Filippinane Ja Recycle, reduce, reuse mine wastes Japan Nei Kina Nei Strengt forbode Polen Nei Sverige Nei USA Nei Forbode, og ber andre land forby det Nokre andre land Kanada (Nei) I praksis forbode Noreg Ja Kvar går Noreg??? Papua New Guinea Ja Ja *) Enclosed cycle with no spreading in the natural environment (land or water)

13 Sjødeponi og EUs mineralavfallsdirektiv EUs mineralavfallsdirektiv er supplert med ei liste over Best Available Technology (BAT), som er ei anbefaling om god praksis. TWG (Technical Working Group) for BAT, har avvist å plassere sjødeponi på BAT-lista. Eit par av innvendingane frå TWG: Ein veit for lite om totalvirkninga Dersom ein gjer feil, kan feilen ikkje bli retta opp att

14 Extractive Industries Review Omfattande gjennomgang av gruvedrift med mange rapportar Tilråding: Verdsbanken bør ikkje støtte gruvedrift basert på sjødeponi Slam og giftstoff blir nesten alltid spreidd lengre ut enn planlagd Tap av biologisk mangfald, nedslamming og spreiing av kjemikaliar Risikofylt, også på store djup. Tap av mikrobiologisk liv ved store djup kan setja den totale økologiske balansen i fare Det finst nesten ikkje uavhengig forsking på sjødeponi Research report 6. Mining and Critical Ecosystems: Mapping the Risks

15 Press på Verdsbanken om sjødeponi Organisasjonar og personar med krav om at Verdsbanken skulle stanse engasjementet i gruver som praktiserer sjødeponi: Alle dei store miljøorganisasjonane internasjonalt Opprop frå 4 fredsprisvinnarar med Desmond Tutu i spissen Felles brev frå mange medlem av EU-parlamentet og politiske parti frå heile verda, mellom anna: Regjeringspartiet tis Spania, SPDiT Tyskland, Democratic party iusa, Liberal Party og New democratic party i Kanada, Grøne og PSE (sosialistar og demokratar) i EU-parlamentet, regjeringspartiet i Brasil, regjeringspartiet i Bolivia, sosialistpartiet i Belgia, mange parti i Italia, medrekna Forca Italia, regjeringskoalisjonen i Uruguay, sosialistane i Frankrike etc etc

16 Internasjonal konferanse om tilbakefylling i gruver, mars 2011 Internasjonal trend med tilbakefylling av gruveavfall i gruver

17 Tilbakefylling California: 1976 / 2003: Lov om tilbakefylling av dagbrot Surface Mining Control and Redamation Act Tilbakefylling skal rutinemessig bli brukt på dagbrot, slik at området kan bli restaurert eller brukt til andre formål ved avslutta gruvedrift. Londonkonvensjonen om forureining av havet Tilbakefylling skal bli reelt vurdert før ein diskuterer deponi EUs mineralavfallsdirektiv med lista Best available technology : Ein effektiv metode for å redusere fotavtrykket frå gruveavfall og gråberg er å fylle delar eller alt attende i gruva (tilbakefylling). Dette blir peika på som ein spesielt viktig metode å bruke i dagbrot.

18 Kjemikaliar Gruvedrift vil medføre bruk av kjemikaliar, til dømes for Flotasjon skilje malm og gråberg Flokkulering sedimentere finstoff i avgang Vanleg brukte gruvekjemikaliar er ofte giftige og svartelista for bruk i Nordsjøen. Dersom Londonkonvensjonen blir gjort gjeldande for utslepp i fjord/ kyst, vil det stanse gruver med slike kjemikaliar

19 Sentralt i berekraftig gruvedrift: lite avfall og optimal utnytting av alle ressursar, både areal, berg, vatn og energi 1. Ikkje bruk dagbrot og fjerning av fjell, som gir enorme mengder gråberg. Underjordsdrift gir vesentleg mindre masse 2. Bruk større del av ressursen: Ta ut fleire mineral og bruk gråberg og eventuelt avgang til fyllmasse / dekningsmasser etc 3. Aktiv bruk av tilbakefylling reduserer fotavtrykket frå gruva 4. Utan sjødeponi kan ein resirkulere nesten alt ferskvatn i prosessen og redusere belastninga på vassressursane 5 Etablere reinseanlegg for avrenning frå gruveområde og midlertidige 5. Etablere reinseanlegg for avrenning frå gruveområde og midlertidige deponi: reinsing og uttak av fleire ressursar

20 I strid med Vassforskrifta? 12. Nye inngrep som gir dårlegare vasskvaliet må oppfylle: b) Samfunnsgevinsten må vera større enn tapet av miljøkvalitet c) Det er ikkje teknisk mogleg, eller alt for dyrt å bruke metodar som miljømessig er vesentleg betre. Korleis li fastlegg ein verdien av tapt t naturmiljø i Førdefjorden? d Nordic Mining har ikkje greia ut om rein underjordsdrift, med reell avfallsminimering, tilbakefylling og midlertidig landdeponi utan bruk av sjødeponi Det er difor ikkje tilstrekkeleg grunnlag til å vurdere om planane er i strid med Vassforskrifta

21 Konklusjon Kommunestyra må seia nei til planane for Engebøfjellet, og be om nye planar og utgreiingar baserte på Full underjordsdrift, ikkje dagbrot Avfallsminimering der annan bruk av gråberget/ avgangen blir starta samtidig med opning av gruva. Ikkjenok kmed uforpliktandeutgreiingar t ii Drift med tilbakefylling og restaurering av gruva utan sjødeponi Reinseanlegg for avrenninga frå gruveområdet og full resirkulering av prosessvatnet. (Det finst reinsemetodar, og nye og betre er under utvikling.) Det er så store manglar ved planane at det ikkje gir grunnlag for reell behandling, og må bli avvist For dyrt med berekraftig gruvedrift? Då får ressursane liggja inntil vidare

22 Ta vare på naturrikdomen «Naturen skal tas vare på fordi vi som mennesker er avhengig av den, men også fordi den har verdi i seg selv.... hensynet til miljø skal være gjennomgripende i alt vi foretar oss.» Regjeringserklæringa, Stoltenberg II Kloke ord å ta med seg dersom Noreg skal setja i gang med ny gruvedrift i stor skala og ikkje skal bli ein internasjonal sinke i miljømessig god gruvedrift