Program for årsmøtet 2013 Hordaland Sau og Geit

Transkript

1 1

2 Innhald: Sakliste og program til årsmøte HSG si heimeside 4 Styret 6 Årsmøtet Lokallag 13 Beitesesongen Årsmelding for Geit i vekst Info rovvilt 19 Arbeid i fylkeslaget 23 Avlsarbeid på sau 26 Gjetarhundnemda i HSG 31 Årsrekneskap HSG Handlingsplan Leiarmøtet Side 2

3 Program for årsmøtet 2013 Hordaland Sau og Geit Fredag 15. februar 2013 Kl Registrering, kaffe Kl Svenn Arne Lie. Ni myter og en løgn om norsk landbrukspolitikk Kl Årsmøtemiddag med underhaldning og m.a. utdeling av prisar for beste avkomstgranska ver og bukk i Hordaland i Laurdag 16. februar 2013 Kl Registrering Kl Årsmøtet startar Kl Pause m/kaffi Kl Salg / spesialiteter, kva vi har gjort med satsing på Gourmetlam, Mellomlam av Villsau, Kje i samarbeid med kjedane v/sigmund Fossberg, Nortura Kl Årsmøtet held fram med årsmøtesaker Kl Lunsj Kl Årsmøtet held fram med årsmøtesaker Kl Pause m/kaffi Kl Årsmøtet held fram med årsmøtesaker Årsmøtet slutt ca klokka Sakliste årsmøtet 2013 Hordaland Sau og Geit 1. Opning av møtet 2. Namneopprop 3. Godkjenning av innkalling og sakliste 4. Val av 2 personar til å skriva under møteboka 5. Årsmelding 6. Rekneskap 7. Val av leiar - På val: Nils Inge Hitland 8. Val av styremedlemmer - På val: Olav Håvardsholm og Egil Øvstebø 9. Val av nestleiar 10. Val av varamedlemmer til styret 3

4 11. Val av landsmøteutsendingar 12. Val av møteleiar til årsmøtet 2014 med vara 13. Godtgjersle til leiar og styremedlemmer 14. Val av valnemd til årsmøtet Innkomne saker 16. Arbeidsplan for Budsjett for 2013 Heimesida: Heimesida skal vera ein viktig kommunikasjonskanal mellom fylkeslaget, lokallaga og medlemmene. På heimesida kjem nyheiter, fagstoff, møtereferat, kurs og møteinnkallingar og anna stoff frå arbeidet i fylkes -og lokallaga. Det er publisert 45 artiklar på heimesida i Dette har ført til auka interesse og bruk av heimesida. Mest besøk var det i perioden august til desember med over 100 i snitt pr dag. Høgaste tal så langt er 15. november med 244 4

5 visningar. Artikkelen som førte til denne rekorden er «Landets største kåringsjå samla mykje folk» Totalt har denne hatt 622 visningar. I 2012 har fleire av lokallaga fått eiga side under fana LOKALLAG i menyen til venstre. Lokallag som no har heimeside er: Bergen og Os, Bømlo, Etne, Lindås og Meland, Osterøy, Radøy, Stord, Voss, Vossestrand og Kvam. Styret vil oppmoda fleire lokallag til å koma i gang med heimeside. Det vert arrangert kurs i løpet av våren og hausten

6 Styret i HSG Leiar Nils Inge Hitland nils.inge@salmongroup.no Nestleiar Reidar Kallestad reidar.kallestad@online.no Steinar Steine steinar.steine@kvamnet.no Egil Øvstebø rahjelm@gmail.com Olav Håvardsholm olav-haa@online.no 1.vara Anita Jordalen larshol2@online.no Sekretær Karulf Håkull karull.hakull@nortura.no Årsmøte 2012 Referat årsmøte Hordaland Sau og Geit Park Hotell Vossevangen, Voss Frammøte til årsmøte fredag 17. februar kl starta opp med faginnlegg v/leiar i Noregs Bondelag Nils T. Bjørke. Vestlandslandbruket sin plass i den nye landbruksmeldinga Her møtte dei fleste av utsendingane til årsmøte og deltok i debatten. Etter faginlegget reiste alle til Ivar Løne, det ver her Hordaland Sau og Geit heldt sin årlige Årsmøtemiddag. Årsmøtesaker: Sak- 01 Opning og velkomst Kjartan Bergsvåg, leiar i Voss Sau og Geit øngste velkommen til Voss. Han fortalte at i Voss Kommune er det 5 lokallag Sau og Geit alslag! Det er arbeid på gang for og slå saman lokallaga til 2 lokallag. Sauetalle i Voss Kommune er på vei nedover. Hei i Kommunen var det mange små flokkar med sau, der nokre har slutta og andre held på med avvikling 6

7 Lokallage har god aktivitet med blant anna ei stor kåring som blir halden på Voss Jordbruksskule. Lokallaget er opptatt av at småfenæringa blir synleggjort. Deretter gav Bergsvåg ordet til Ordførar Hans Eirik Rindkjøp. - Voss er ein stor Kommune - Er godt kjent utad med bl. anna Ekstremveko og Vossajass - Voss er kjent for Vossafår - Gjennom turisme frp fjell, bygd til fjord Nerøyfjorden - Det skjer mange ting i Voss! - Verden er vid, med Voss er større Til slutt ønskste han Hordaland Sau og Geit til lykke med eit godt årsmøte. Deretter fekk leiar Nils Inge Hitland ordet: Gode årsmøteutsendingar og gjester baud på mange utfordringar for sauehaldarane i Hordaland. Vårbeite hadde ikkje den farten på grasveksten som vi er vane med. Sommaren vart heller ikkje optimal med grovfôravlingar under normalen. Mykje regn i beitesesongen førte til utvasking av næringsstoff i graset. Resultatet vart seinare slaktemogne lam og lågare lammevekter enn på mange år. Den gode situasjonen vi hadde med og forsyna marknaden tidleg i 2010 snudde til det motsette. Det vart og importert ferske lam før jul for og sikra nok til pinnekjøtproduksjonen. Reguleringslageret ved inngangen til 2012 er svært lite. Vi får setta vår lit til at denne sommaren vert betre og at vi såleis kan følgja opp denne positive trenden i Flotte lam i fin norsk natur er det som er lammekjøtet si føremon i høve til annan kjøtproduksjon. Vi må vera klar over dette, og mest mogleg av eventuell auka produksjon av lammekjøt, bør skje gjennom og utnytta dei store utmarksbeite- ressursane vi har. I Hordaland er vi så langt privilegerte i høve til tap av sau og lam til rovvilt. Totale tap av sau og lam på beite er likevel meir enn 5000 dyr. Dette må vi ta tak i og gjera noko med. Gjennom beiteutvalet og beiteprosjektet vert det mellom anna arbeida med denne problemstillinga. 103 beitelag med tilsaman dyr er tilslutta organisert beitebruk i Hordaland. Berre Sogn og Fjordane og Oppland har fleire. Fylkesmannen og beiteutvalet er i gang med eit beiteprosjekt der radiobjøller skal prøvast ut i ein del beitelag. Radiobjøller virker. Det er utprøvd i andre delar av landet, som eit mogleg tiltak mot store tap til rovvilt. Sidan Hordaland ikkje har store utfordringar med rovvilt, har det vore vanskeleg å få økonomisk støtte til eit slikt prosjekt. Det er likevel viktig og gjera seg erfaringar med eit slikt hjelpemiddel i høve til dyra si adferd i beitet, tilsyn og hjelp i sankinga. Norsk saueavl er i verdstoppen. Til dømes er Norsk Kvit Sau med ca søyer verdas største avlspopulsjon på sau. Norsk saueavl vert drive som eit samvirke- føretak, med stor eigeninnsats i form av dugnad. Dugnadsarbeid er og miljøskapande og gjev rom for utveksling av kunnskap. Kåringane er for mange eit høgdepunkt i saueåret. Då får ein målt resultatet av den innsatsen ein har lagt nær gjennom eit heilt år, og på mange måtar gjennom fleire år. Kåringssjåa er viktige i det sosiale miljøet omkring produksjonen vår. Vi treng gode møteplassar. Det arbeidet som vert gjort i avlsbesetningane og ringane står det respekt av. Framgangen ein har oppnådd er stor og målbar. Ei stor utfordring i avlsarbeidet er og spreia avlsframgangen til alle som driv med sau. Framleis er det mange gode kåra vêrlam og eliteverar som vert sendt til slakt, i staden for og spreia genane sine gjennom avkom i bruksbesetningane. Her har vi ei oppgåve med og synleggjera den framgangen som ein kan oppnå i eigen besetning, gjennom bruk av vêrlam og verar frå avlsbesetningane. Avlsutvalet i HSG gjennomførte i haust ein møteserie med 5 møter spreidd i heile fylket. Tema for denne var kvifor ein skal bruka kåra vêrlam eller elitever. 7

8 Det møtte meir enn 100 sauehaldarar på desse møta som er ein start i arbeidet med og spreia avlsframgangen frå avlsbesetningane til bruksbesetningane. Det er i dag og eit svært godt tilbod med sæd av gode verar gjennom NSG Semin. Her kan ein og få sæd frå dei fleste sauerasane vi har i landet. Det er bra at nokon ser nytten i og halda på mangfaldet i rasane vi har. Ein dag kan det verta trong for genar som vi i dag ikkje har registrert og som utan mangfald kunne gått tapt. Som siste argument for kvifor sauane skal sjå slik eller slik ut, til dømes øyrene opp, svart nase, farga ull eller horn høyrer ein ofte; ja men vi må ha noko fint og kvila augne på og Det er viktig, men ikkje alltid like produktivt. Men denne evna til og argumentera for si sak, og det ein meiner er viktig, er ein stor ressurs som sauehaldarane har og som gjer at sauenæringa har stort engasjement hjå utøvarane. Det er ikkje mange lag som samlar halvparten eller meir av medlemane sine på medlemsmøte, eller årsmøte. Dette ilag med stort fagleg engasjement gjer at eg har tru på framtida vår. Vi må i fylkeslaget arbeida for overføring av gode initiativ i ymse lokallag til dei andre som har mindre aktivitet. Det er imponerande og sjå korleis positiv aktivitet smittar. Bygger ein ny sauefjøs, eller utvider og effektiviserer drifta si, vil ofte dette inspirera andre i same området til det same. Vi bur i eit av verdas rikaste land, der mange meiner at vi kan kjøpa billeg mat, som er produsert andre plassar i verda. Alle prognoser tyder på at mat vert mangelvare, etterkvart som vi i stadig større tempo vert fleire på denne kloden. Norsk lam vert stadig trekt fram som verdas beste. Vi produserer i rein norsk natur, der vi utnyttar utmarksbeite, som ein elles ikkje kunne nyttiggjort til matproduksjon. Dette er og understreka i den nye landbruksmeldinga. Vi kan vera stolte av å vera sauehaldarar som produserer god og rein mat på utmarksressursar, og som heldt kulturlandskapet i hevd. Vi får håpa at den politiske viljen til og betala oss for arbeidet vi utfører og vert sterkare. Vi i HSG skal i alle høve gjera vårt for at medlemene våre får fagleg og sosialt påfyll, slik at vi opprettheldt det store engasjementet og utviklar produksjonen vår som effektive matprodusentar med eit fantastisk produkt. Takk til resten av styret og lokallaga for godt samarbeid. Eg vil og takka Nortura med Knut Sygnestveit, Karulf Håkull og Grethe Helgesen som har utført sekretæroppgåva i fylkeslaget. Lukka til med årsmøtet! Sak- 02 Namneopprop Det var i alt frammøtt 41 stemmeberetiga Sak- 03 Godkjenning av innkalling saksliste Godkjent med kommentar - Helge Edvardsen peika på at årsmeldinga kom ut till seint Sak- 04 Val av 2 til å skrive under møteboka Magnar Stien og Jarle Anskar Helland blei valt Sak- 05 Årsmelding Nils Inge Hitland gjekk gjennom årsmeldinga der han peika på: Godkjent 8

9 Spørsmål og kommentarar frå talen til leiar: - Heimesida til HSG er utvikla - Det har vert stor aktivitet i Fylkeslaget i 2011 med 11 styremøter. 4 av desse har vore tlf. møter - Nokre lokallag er kom i gang, dette er bra. Nemnde spesielt Osterøy - Det er viktig at posten blir sprett frå lokallaga og ut til medlemmene - Alle referat ligger nå på heimesida til HSG - Det er ein tilbakegang på medlemstalet i HSG. Her må setjast inn ressursar for å snu denne utviklinga - Det er og positive tiltak i Fylket som beiteprosjektet og Geit i vekst - Gode årsmeldingar frå lokallaga, her er også Osterøy Sau og Geit eit godt eksempel - Fagtur med Julebord til Haugesund var stor suksess! Magnar Stien: Stormøter må ikkje kollidera med møter som er ute i lokallaga. Svar: Det er ikkje alltid like lett å ha god oversikt på møter som er i lokallaga. Er einige i at dette må unngåast Spørsmål: Er all geit nå påmeldt til sannering? Svar Ove Holmås: Ja, no er all geit påmeldt Vidar Trengereid: Kontingenten til NSG er for høg der ein har lite sau og gjerne villsau! Svar Ove Holmås: Ser den. Men dette skal og administrerast Anders Konglevoll: Kjem det meir info om beiteprosjektet? Ole Andreas Våge: Eg vil gje ros til Fylkesstyret for godt arbeid! Knut Sygnestveit: Er det noko nytt innanfor beiteprosjektet? Svar: HSG har ennå ikkje fått dett godtnokk opp, Har plan for framdrift Svanhild Aksnes (Fylkesmannens kontor): Nasjonale middlar inn. Beitelag med store tap blir tatt inn i prosjektet. Lite midlar til uttak av rev på innmarksbeite. Reven er årsaken til store lametap på beite. Magne Jostveit: Det er for mange radiobjøller som ikkje fungera Svar: Dette skuldast feilproduksjon Ander Konglevoll: Nesteårs Leiarmøte, her skulle ein fått til program der ein gjekk djupare inn i materien slik at møtedeltakarane fekk ennå meira kunnskap. Orientering frå NSG v/ove Holmås Ove Holmås var NSG sin representant til årsmøte i HSG. - NSG har nå tilsett ny kontorsjef, dette lettar arbeidet inn på hovudkontoret - Rovdyr, ja det blir mykje rovdyr frå NSG, men dette er eit svært viktig arbeid i NSG, men det må ikkje skygga over alt anna arbeid som NDG utfører - Ny stilling prosjekt beite - NSG trenger fleire medlemmer. Hordaland har mange som ikkje er medlemmer i NSG. (ca. 76 %) - Skal kontingenten aukast? Styret i NSG går for undra i Avlen går godt i Hordaland! Dette er bra jobba! - Gransking i eigen buskap. Her kjem Hordaland dårleg ut grunn små buskapar. Dette er eit arbeid som er under utredning Ole Andreas Våge: Fellesskapen er viktig i avl! Svar: Ja, bredden må vara slik som i dag 9

10 Helge Edvardsen: Det er viktig at alt blir med når ein driv med avl - Jordbruksoppgjeret og NSG - Viktig satsing er utmarka - Kostnaden på fellesbeite er høg - Pris på kjøtt og ull - Samdrifter - Dyretilskot - Kvalitetstillegg - Radiobjølla Tore Atle Sørheim årsmeldinga avlsutvalet Sørheim peika spesielt på den vellykka møteserien som blei halden sist haust. Dommarsamlinga som var i Norheimsund, godt tilrettelagt av Steinar Steine. Stor takk til Steinar! Eller takka han alle som har bidratt til at alt avlsarbeid i Hordaland går så godt! Magne Jostveit: Ulik vraking under kåring? Kåre Hole: Mange kåra på disp? Svar: Dette er Ryggja i sin heilhet, blir ikkje kårast etter rasepreg Steinar Stein: Dommarane må bli flinke til og fortelja etter kvart dei går fram under kåring Audun Seilen årsmelding gjetarhundnemnda Stor aktivitet i gjetarhundarbeidet i Hordaland. Flott arbeid! Men det er fortsatt ein del arbeid og gjera i enkelte lokallag. Dommarane er organiserte frå NSG blir NM i Gjetarhund lagt til Hordaland. Plassen for NM blir Mørkdalen. NSG har ansvaret for Border- Collie og den utvikling og ikkje Kennelklubben! Anders Konglevoll: Kurs for vanlege brukshund, kan ein få dette til. Det er mange flinke hundar som ikkje stiller opp til tevling. Knut Sygnestveit: Bra jobba i miljøet! Godt arbeid! Sak- 06 Rekneskap Nils Inge Hitland gjekk gjennom rekneskapen for Tore Atle Sørheim gjekk gjennom rekneskapen til Avlsutvalet og Audun Seilen rekneskapen til Gjetarhundlaget. Rekneskapen til HSG er sett opp på ein anna måte for 2011 enn tidlegare år. Dette skuldast omlegging av bankkontoar. Vedtak: Godkjent Sak- 07 Val Leiar i Mons valnemnda Mons Kjetil Vevle gjekk gjennom innstillinga frå valnemnda. Valet blei leia av møteleiar John Karten Raunholm. Val av leiar for 1 år: Nils Inge Hitland valt med 39 stemmer 1 blank 10

11 Sak- 08 Val av 2 styremedlemmer. Reidar Kallestad valt med 39 stemmer 1 blank, Steinar Steine valt med 40 stemmer. Sak-09 Val av nestleiar: Reidar Kallestad valt. Sak-10 Val av 3 varamedlemmer for 1 år i stigande rekkefølgje. Desse blei valt: - 1: Anita Jordalen - 2: Frode Tveito - 3: Kjartan Bergsvåg Sak- 11 Avgjera om HSG skal halda fram med revisorar Ut frå krav til revisorar når rekneskapen blir før på eit godkjent rekneskapskontor trenger HSG ikkje revisorar. Sak-12 Eventuell val av revisorar med varamenn: Ut frå vedtak i Sak- 11 blir det ikkje valt revisorar Sak- 13 Val av møteleiar til årsmøte 2013 med vara: Martin G Haugland valt med John Karten Raunholm som vara. Sak- 14 Godtgjersle til styreleiar og styremedlemmer: - Styreleiar: Kr ,- per år - Nestleiar: kr ,- per år - Styremedlemmer og varamedlemmer til styret: Kr per møte. - Utover det forslag om Kr ,- i møtegodtgjersle fordelt på styret når det/dei møter i HSG sin regi. Sak- 15 Val av valnemnd til årsmøte 2013: - Reg. 1 John Sævareid Vara Berit Dale - Reg. 2 Ola Steinsland Vara Jarle Anskar Helland - Reg. 4 Kåre Hole Vara Wenche Ekren Sak- 16 Innkomne saker: Ingen innkomne saker. 11

12 Sak- 17 Arbeidsplan for 2012: Steinar Steine gjekk gjennom forslag til arbeidsplan for Spørsmål som blei stilte: - Berit Dale: Kan leiarmøte HSG vara laurdag/søndag? - Helge Edvardsen: Kan julebordet avhovdast etter jul, då me i vårt område ennå held på med paring - Ole A. Våge: Ein må laga til eit spennande program for leiarsamlinga - Audun Seile: Eit program som engasjera lokallaga - Strandtun: Kan ein her laga presentasjonar som lokallaga kan ta med heim og bruka i sitt arbeid? - Ny giv for saueholdet i Hordaland. Lage skisse om prosjektet - Kan det setjast ned ei eiga arbeidsgruppe i lag med Fylkesmannen sitt kontor - Betre oversikt på heimesida til HSG over kven som har tillitsverv innan HSG Arbeidsplanen er lagt ut på heimesida til HSG Godkjent. Sak- 18 Budsjett 2012 Nils Inge Hitland la fram forslag til budsjett for I budsjettet for 2012 er det lagt opp til eit tilskot frå Fylkesmannen på Kr ,- medrekna prosjektmidlar. Styret ser og for seg og kunna auka inntektene på medlemsverving. Budsjett 2012 Godkjent. Avslutning: Styret la og fram innspel til Jordbruksforhandlingane Her blei det ein god diskusjon, med mange kreative innspel. Så HSG sitt innspel på heimesida Nils Inge Hitland: Takk for tilliten! Det er eit godt styre å arbeide i saman med! Er svært glad for alle dei gode innspela som kjem frå lokallaga! Takk til John Karsten Raunholm for god møteledelse! 12

13 Lokallag med medlemstal Medlemstal Lokallag Sau og Geit Leiar Straumpost Askøy Magnar Stien, 5314 Kjerrgarden Austrheim Gunnstein Sætre, 5943 Austrheim Bømlo Ivar Turøy Etne Hans Martin Harboe, 5590 Etne Evanger Ingvald Århus Fana,Os og Arna Kristin S. Gjerde, 5221 Nesttun Fitjar John Karsten Raunholm, 5419 Fitjar Fusa Leif Trygve Berge, 5637 Ølve Granvin Kjell Arne Jørdre, 5736 Granvin Indre Hardanger Anne Gerd.N. Djønne, 5773 Hovland Jondal Terje Grøtt, 5628 Herand Kvam Tarjei Aalvik, Rykkjevegen 80, 5610 Øystese Kvinnherad Berit Dale, 5472 Seimsfoss Lindås og Meland Anders Konglevoll, 5956 Hundvin Masfjorden Odd Midtbø, 5986 Hosteland Mauranger Per Magne Eikenes, 5476 Mauranger Modalen Inge Farestveit, 5729 Modalen Osterøy Mons Kjetil Vevle, 5282 Lonevåg mkv@lobas.no Radøy Kåre Hole, 5938 Sæbøvågen ka-hole2@online.no Røldal Olai Hagen, 5760 Røldal olaihagen@hotmail.com Samnanger Vidar Trengereid, 5650 Tysse svegje@hotmail.com Sotra Terje Strandtun, 5357 Fjell terje.strandtun@heimplass.no Stord Tore Atle Sørheim, 5417 Stord tore.atle.sorheim@akersolutions.com Sveio Ole Andreas Våge, 5550 Sveio lessis@online.no Tysnes Arne Dale, 5690 Lundegrend arne.dale@haugnett.no Ulvik Knut Sygnestveit, 5730 Ulvik kn-sygne@online.no Vaksdal Kjetil Rødland kroedlan@online.no Voss Kjartan Bergsvåg, 5700 Voss kbergsva@online.no Vossestrand Anita Jordalen, 5713 Vossestrand larshol2@online.no Øygarden Otto Harkestad, 5336 Tjeldstø ot-harke@online.no Åsane Simen Skjoldal Vik, Gullfjellsvegen 294, 5268 Haukeland jor-skjo@online.no lokallag Beitesesongen 2012 Samandrag av beitesesongen 2012: gode slaktevekter lågt tap krevjande sanking For 2012 fekk vi inn registreringar frå 103 beitelag i organisert beitebruk (OBB). Av desse var det tre nye beitelag i ordninga. Det vart sleppt om lag dyr på beite tilslutta ordninga i vårt fylke, av desse var sau og lam. Totalt for landet vart det sleppt om lag 1,5 mill dyr i OBB. Tapsprosenten på sau og lam i Hordaland hadde ein solid auke i 2011, men gjekk heldigvis kraftig ned i Tapet av sau og lam siste året er det lågaste vi har registrert dei siste tolv åra!! Hordaland hadde og lågast tapsprosent av alle fylka dette åre,t både på sau og lam. Tapsprosenten for storfe og geit ligg meir på landssnittet. I tal dyr utgjer tapet tapte storfe og småfe, mot tapte i Alle mulege tapsårsaker 13

14 vert nemnd i rapportane. Det kan nemnast at rev står for ein del av det tidlege lammetapet og at mange skriv om observasjonar av ørn i beitesesongen. Likevel er nok flått og flugemakk hovudårsaken til tapa. Sein vår og mykje snø i fjellet førte til at ein del beitelag sendte dyra til fjells seinare enn normalt. Sein snøsmelting har og gitt friske beiter utover sommaren og beitesesongen var jamt bra og gav god snittavdrått på lamma. I sankinga var det mange beitelag som fekk ein del nedbør og tåke, noko som førte til langdryg sanking. Svært mange beitelag har positivt driv og skriv positive rapportar om godt samarbeid om tilsyn, sanking og felles investeringstiltak. Ein del beitelag rapporterer om at tal beitebrukarar går ned og fører til stadig meir krevjande tilsyn og sanking. Snøfall før beitelag var ferdig å sanke førte til at fleire lag har nytta helikopter til å leite etter dyr. Det har vore spørsmål om tilskot til dette formålet, noko som vi per i dag ikkje har midlar til å løyve. Løyvde tilskott til organisert beitebruk i Hordaland 2012 Driftstilskot for heimsanka dyr var i 2012 på kr 23 for sau/lam, kr 29 for geit/kje og kr 45 for storfe. Stipulert driftstilskot til utbetaling vert med dette om lag kr I investeringstilskot fekk vi ein ramme på kr for Med inndradde midlar for tidlegare år vart det totalt løyvd kr til investeringstiltak i beitefelt fordelt på 24 beitelag. 14

15 Beiteprosjektet i Hordaland I 2011 vart Beiteprosjektet i Hordaland starta med midlar frå Nasjonalt Beiteprosjekt. Også i 2012 fekk prosjektet løyvd midlar frå Nasjonalt Beiteprosjekt. Hovudaktiviteten i 2012 har vore vidare utprøving av radiobjeller i ulike beitelag/områder i fylket med vekslande hell, bearbeiding og publisering av spørjeundersøking for beitesesongen 2011 og informasjonsmøter med beitelaga. I 2011 vart det innkjøpt om lag 100 radiobjeller med investeringsmidlar frå OBB. Radiobjellene har blitt leigd ut til ulike beitelag for at beitebrukarar skal skaffe seg erfaringar med bruken av utstyret og slik at vi kan sjå kva områder det er aktuelt å nytte slikt utstyr. Etter beitesesongen 2011 svarte 90% av beitelaga på ein undersøking der vi kartlagde kva dei meiner om tapsårsaker og korleis beitelaga arbeider. Svara tyder på at mange beitelag fungerer godt, men at vi framleis har litt arbeid med å skape gode haldningar til tilsyn i beiteområder. I beiteprosjektet ynskjer vi å arbeide vidare med utprøving av elektronisk sporingsutstyr i 2013 med overførte midlar frå Takk for deltaking så langt! Med venleg helsing fylkesagronom Svanhild Aksnes - på vegne av Beiteprosjektet 15

16 Geit i Vekst Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Rapport 2012 Oppsummering: Prosjektleiar er tilsett i 80 % stilling i Geit i Vekst og 20 % som Tine rådgjevar. Prosjektleiar fungerar som regional kontaktperson for Friskare Geiter. Dette inneber at prosjektleiar skal motivere geitehaldarane til å sjukdomssanere ved å halde større og mindre informasjonsmøter og ved besøk heime hos einskild- produsentar. I tillegg skal prosjektleiar hjelpe til med planlegginga og vere støttespelar under saneringa. 16

17 I samband med at prosjektet vart forlenga frå 2007 til 2014 vart ein del av finansieringa bygd på sal av tenester. Dette har ført til at arbeidsområdet for byggplanlegging stadig har blitt utvida og omfattar no heile landet. Det respektive Tine Meieriet (Sør, Øst, Midt eller Nord) betalar for medgått tid og kostnad med reise og opphald på slike oppdrag. Bonden betalar for medgått tid ute på bruket. I budsjett for 2012 er det lagt inn kr i oppdrag for Friskare Geiter og kr i byggplanlegging utanfor prosjektområdet. Året 2012 er til no det året som har starta med mest arbeidspress på bygningsplanleggingssida. I samband med sjukdomssanering av geitene var det behov for å starte byggjearbeid i løpet av sommaren eller seinast hausten 2012 på eit stort tal gardsbruk. Dette innebar at det snarast råd måtte leverast planer og kostnadskalkyle som grunnlag for søknad om finansiering hos Innovasjon Norge. I løpet av 2012 vart det levert 35 planer og fram til no har prosjektleiar vore innom geitebruk for byggplanlegging. Arbeidet med dei mange byggeplanane innafor prosjektområdet samt rådgjeving i samband med sjukdomssanering har gjort at det har vore svært vanskeleg å ta oppdrag utanfor prosjektområdet i Gangen i arbeidet med bygningsplan er følgjande: Prosjektleiar gjennomfører: - Gardsbesøk - Planlegging og ide-skisse - Oppfølging Prosjektleiar koordinerar: - Uttegning - ØRT-Geit (dekningsbidragskalkyler) - Driftsplan Møter og kurs: og 5. januar. Deltakar på Geitehøgskulen: Driftsleiing og økonomi 24. januar. Saneringsmøte med Jølster- og Sogn og Fjordane Sau og Geit 2. februar. Møte i Styringsgruppa for Geit i Vekst 17. og 18.februar. Årsmøte i Sogn og Fjordane Sau og Geit 25. og 26.februar. Årsmøte i Møre og Romsdal Sau og Geit april. Geitehøgskulen: Fysiologi, fôring og mjølkekvalitet 19. juni: Møte om sanering med geitehaldarane i Sogndalsdalen 12. juli Møte om sanering på Evanger 17

18 sept. Geithøgskulen: Helse og mjølkekvalitet oktober Fagtur til Sveits og Austerrike nov. Geithøgskulen: Bygningar til geit nov. Geitehelg i Jølster 21. november Fagdag i Troms, innlegg om utviklinga i geitehaldet Andre aktivitetar: 1 Planlegging fagtur til Sveits og Austerrike ( oktober) 2 Planlegging Geitehøgskulen, Dyrevelferd og bygningar (Skei hotel nov.) 3 Studiehefte Bygningar for geit 4 Arbeid i planleggingsgruppe for Geitesenter i Aurland 5 Formidling av liv-kje i samband med sanering 6 Tur til visningsfjøs i Vik med produsentar 7 Dommar på Dyrsku`n i seljord, Telemark. 8 Distriktsmøter i Team Sunnfjord og Sogn Oppdrag utanfor prosjektområdet: 1 oppdrag: Bygningsplanlegging i samband med sanering hos produsent i Valdres. 1 oppdrag: Bygningsplanlegging i samband med sanering hos produsent på Ål Div. oppdrag for Friskare Geiter Ola Søgnesand -prosjektleiar- 18

19 19

20 20

21 Bestandovervaking. Bjørn, ulv, gaupe og jerv vert overvaka etter nasjonale overvakingsprogram. Jerv: innsamling av ekskrement for DNA-analyse, pluss kontroll av kjente hilokalitetar. Bjørn: innsamling av ekskrement for DNA-analyse. Ulv: sporing og innsamling av ekskrement for DNA-analyse. Gaupe: registrering av familiegrupper, pluss takseringslinjer i einskilde fylke. Kongeørn: Overvaking av hekkelokaliteter i utvalte område. Det er no oppretta ein database for observasjonar av rovvilt. Dette er ein database som alle kan registrera seg som rapportør og legga inn ulike observasjonar av rovvilt. Observasjonar som vert gjort og som går inn i program for nasjonalt overvaking, skal kontrollerast og godkjennast av RVK eller andre tilsette i SNO. Databasen finn du ved denne nettsida: Bestandsovervaking for Hordaland i Ulv: Ingen dokumenterte registrering. Bjørn: Ingen dokumenterte registreringar. Jerv: Ingen kjente hilokalitetar. Ingen dokumenterte spormeldingar. Det gjort nokre sporingsoppdrag i indre deler av Hordaland. Gaupe: Ingen registrerte familiegrupper. Kongeørn: 2 dokumenterte hekkingar med ungar i reiret. Det er ikkje dokumentert yngling for nokon av dei 4 store rovviltartane i Hordaland for Andre viktige telefonnummer m.m: Fylkesmannen i Hordaland, Miljøvernavd. (sentralbord ) Dersom nokon ynskjer tilgang på meir informasjon om rovvilt, kan ein sjå på nettsidene til: og Norsk institutt for naturforskning - FM Hordaland: www. fylkesmannen.no Under nettsidene til finn ein adresse og telefonar til lokale rovviltkontaktar m.m. Aurland Med helsing Rein-Arne Golf -Regionalt rovviltansvarleg- Statens naturoppsyn-aurland Fjordsenteret 5745 Aurland E.post: rein-arne.golf@dirnat.no 21

22 Spor av freda rovvilt. Jerv: Hann cm, Ho: 11-13,5 cm. Sporteikn: 5 porar, tydlege klør, klørne ikkje i symmetri. Bjørn(bakfot): Hann 19,5-26cm, Ho 16-21cm. Sporteikn: 5 potar, tydlege klør, stort spor. Gaupe: Hann 7,5-10cm. Ho 7-9 cm. Sporteikn: 4 potar, oftast ikkje synleg klør, klørne ikkje i symmetri. Ulv: Hann/ho 8,5-11,5cm. Sporteikn: 4 potar med tydlege klør, står symmetrisk. Mykje likt hundespor. 22

23 Arbeid i fylkeslaget Styret i Hordaland Sau og Geit 2012: Nils Inge Hitland Reidar Kallestad Steinar Steine Egil Øvstebø Olav Håvardsholm leiar nestleiar medlem medlem medlem 1. vara Anita Jordalen har møtt på styremøta. Sekretær frå Nortura; Karluf Håkull Rekneskapen har vore ført av Voss Rekneskapslag v/laila Berge. Det har i 2012 vore 5 styremøte og handsama 36 saker. 1 av styremøta vart avvikla som telefonmøte desember arrangerte HSG fagtur til Hardanger. Deltakinga var god med vel 50 medlemmer. I Øvre Granvin vitja vi «Løo» der vi hadde flott foredrag frå medlemene i Fivlingen og Vedalen beitelag med tittel: Skifting av fjellbeite. Vertskapet serverte oss god mat og historie frå garden. 23

24 Frå Granvin gjekk turen til Ulvik der vi fekk omvisning og smaksprøvar på Hardanger saft og siderfabrikk. Dette var eit flott anlegg der produksjonen og sortimentet auka jamt og trutt. 24

25 Om kvelden hadde vi julebord på Brakanes Hotel i Ulvik. Fylkesmann Lars Sponheim var med oss på julebordet. Han fortalde og ein del historiar frå tida på Stortinget. Nortura var med og sponsa julebordet. 25