KOMMUNAL PLANSTRATEGI FOR VOLDA KOMMUNE Vedteken i kommunestyremøte den sak xx/xx

Transkript

1 KOMMUNAL PLANSTRATEGI FOR VOLDA KOMMUNE Vedteken i kommunestyremøte den sak xx/xx Kommunal planstrategi er ei prioritering av Volda kommune sitt planarbeid dei næraste åra.

2 Kommunal planstrategi for Volda kommune STRATEGIDOKUMENT Innhold 1. BAKGRUNN Kommunal planstrategi pbl Fokus i planstrategien Prosess og medverknad Planhierarki Plansystemet i kommunen Plan- og bygningslova (pbl) Definisjonar NASJONALE REGIONALE FØRINGAR OG FORVENTNINGAR Nasjonale forventningar til regional og kommunal planlegging Regionale forventningar HOVUDUTFORDRINGAR OG UTVIKLINGSTREKK FOR VOLDA KOMMUNE Befolkningsutvikling Volda i regional samanheng Arbeid, utdanning og kompetanse Arealforvaltning Samfunnsikkerheit, miljø, klima og energi Folkehelse/Levekår Idrett, friluftsliv og kultur Barn og Unge Kommunen som organisasjon og tenesteutøvar Kommuneøkonomi PLANSTATUS OG PLANEVALUERING Dagens kommunale plansystem Eksisterande planar Behov for/forslag til nye planer, ikkje oppstarta Forslag til revidert plansystem PRIORITERINGAR OG STRATEGI Planlegging i Volda kommune Side 1

3 5.2 Plan og økonomi/ressursar Interkommunalt plansamarbeid Planstrategi - Handlingsprogram Vedlegg til planstrategi BAKGRUNN 1.1 Kommunal planstrategi pbl Kommunal planstrategi er eit nytt verkty i plan- og bygningslova (PBL) og skal utarbeidast og vedtas kvar valperiode, seinast eit år etter at kommunestyret er konstituert. Planstrategien skal vere eit hjelpemiddel for kommunestyret til å avklare dei planoppgåver Volda kommune skal prioritere i valperioden for å møte kommunen sine behov. Planstrategien er ikkje ein plan og er følgjeleg ikkje ein arena for å vedta mål og strategiar, men ein arena til å drøfte utviklingstrekk og utfordringar i Volda som samfunn og organisasjon. Planstrategien skal vurdere planbehovet i kommunestyreperioden og skal vere retningsgivande for Volda sine planoppgåver. Planstrategien er ikkje juridisk bindande og kan ved behov endrast innanfor kommunestyreperioden. (MD s veileder Kommunal planstrategi, s. 6) Målsetningar for arbeidet med kommunal planstrategi: Prosessen med utarbeiding av planstrategien skal bidra til auka politisk innsikt, forankring og kontroll med dei planoppgåver som skal gjennomførast. Tydeleggjere politisk innsats og retning. Avklare kva planoppgåver kommunen bør starte opp eller vidareføre for å legge til rette for ei ønskt utvikling i kommunen. Egna verkty for å vurdere kommunen sitt plansystem, planressursar og samla planbehov i valperioden knytt til kommunedelplanar og tema- og sektor(fag) planar. Viktig arena for å drøfte og avklare behov for interkommunal planlegging, både innanfor arealplanlegging og tenesteyting. Grunnlag for oppgåveprioriteringar i det årlege budsjett- og økonomiplanarbeidet. 1.2 Fokus i planstrategien Kommunestyret i Volda, med bakgrunn i Utfordringsnotatet og arbeidsverkstad den. 24 mai 2012, vil i planstrategien fokusere på seks hovudtema som det kommunale planarbeidet bør prioriterast og organiserast etter. Økonomi økonomiske rammer, berekraftig utvikling Areal sentrumsutvikling, næringsareal (Furene og Rotset), variert busetnad og bustadtomter, klyngeutvikling på bygdene Tenester kvalitet, leiing og struktur, kapasitet, samordning, rekruttering samt behalde arbeidskraft Side 2

4 Volda i regionen regionalt funksjonsknutepunkt, samferdsel, komplementær arbeidsmarknad, vertskommune, kompetanse- og kultursenter, samarbeid og samhandling Helse Helse i alt vi gjer, førebyggjande arbeid og innsats retta mot alle alderstrinn særleg dei yngre aldersgrupper. Omdøme framsnakke Volda, livskvalitet, trivsel, kultur, idrett, friluftsliv I tillegg vil samfunnsikkerheit og beredskap i kommunen vere eit viktig område som må prioriterast i denne perioden. 1.3 Prosess og medverknad Det er utarbeidd eit Utfordringsnotat som peikar på utviklingstrekk og utfordringar for Volda. Rådmann, avdelingsleiarane, Råd for funksjonshemma, Eldrerådet, Barnerepresentant, Ungdomsrådet, Folkehelsekoordinator, Kommuneoverlege og fleire i administrasjonen har hatt Utfordringsnotatet til høyring og supplert med tekst og kvalitetssikra innhald. Avdelingsleiarane har i tillegg utarbeid kvart sitt innspel der dei har peika på, strategiar, nye utviklingstrekk, endra føresetnader og hovudutfordringar innanfor dei ulike avdelingane. Dette ligg ved som vedlegg til Utfordringsnotatet. I mai 2012 vart det halde ein arbeidsverkstad der Utfordringsnotatet fungerte som grunnlagsdokument for arbeidet i verkstaden. Kommunestyret, avdelingsleiarar, representantar frå ulike fagmiljø og grupper var invitert. Det møtte om lag 70 til verkstaden. Deltakarane representerte eit breidt spekter av Volda sine innbyggarar. I verkstaden var det trekt fram hovudutfordringar kommunen bør gripe fatt i dei neste åra dersom Voldasamfunnet skal ha ei positiv utvikling. Hovudutfordringane frå verkstaden dannar grunnlaget for prioriteringa i planstrategien. Prosess med formannskapet. August ( ) vart det halde eit arbeidsmøte der strukturering av det kommunale plansystem og der prioritering av dei kommunale planane vart drøfta. Planstrategien er lagt ut på høyring i perioden på kommunen si heimeside. Dette vart annonsert i lokal avis, på heimesida og på facebook. Endeleg framlegg til planstrategi vart kunngjort xx.xx. (30 dagar før godkjenning i Kommunestyret) Planstrategi til kommunestyret for eigengodkjenning den (sak xx/xx) Side 3

5 1.4 Planhierarki (Illustrasjon henta frå MD si vegledar til kommunal planstrategi) 1.5 Plansystemet i kommunen Det er Samordnings- og utviklingsstaben ved planseksjonen som har det overordna ansvaret for planlegginga i kommunen. Planseksjonen har ansvaret for kommuneplanen sin samfunnsdel og arealdel, områderetta kommunedelplanar og kommunedelplan for fysisk aktivitet og anlegg for idrett, friluftsliv og nærmiljø. Seksjonen har også ansvar for utarbeiding av kommunale reguleringsplanar og oppfølging og handsaming av private reguleringsplanar. Økonomiavdelinga har ansvaret for utarbeiding av økonomiplan, årsbudsjett og årsmelding. Dei andre avdelingane har ansvaret for planar innan eige fagområde. Planseksjonen bidreg med plan- og prosesskompetanse inn i avdelingane sine planprosjekt. Det har til no vore lite heilskapleg tenking bak kva planar som vert prioritert oppstarta. Som regel er det dei ulike avdelingane sine behov med grunnlag i lover og statlege føresegner som styrer kva for planprosjekt som vert starta opp. Side 4

6 1.6 Plan- og bygningslova (pbl.) Pbl. samverkar med ei rekkje sektorlover, der mynde er fordelt mellom kommunen, fylkeskommunen og ulike statsetatar. Når ikkje anna er bestemt, gjeld pbl. for heile kommunen, også for vassdrag. 1.7 Definisjonar For å klargjere ulike plantypar, som nødvendigvis ikkje er sjølvforklarande, blir desse kort omtala nedanfor Planstrategi Ser på planbehovet og planarbeidet i eit firårig perspektiv. Planar etter pbl., beredskapsplanen og tema/fagplanar, som er politisk handsama, er omfatta av planstrategien. I planstrategien tek ein stilling til om kommuneplanen med samfunnsdel og arealdel skal fullstendig eller delvis reviderast eller om den skal vidareførast som den er. Utviklingstrekk og utfordringar dannar grunnlag for vurderingane. (pbl. 10-1) Perspektiv fire år Kommuneplan Samleomgrep som omfattar samfunnsdel med handlingsdel og arealdel. Det er lovpålagd at kommunane har dette. Kommuneplan skal ivareta både kommunale, regionale og nasjonale mål, interesser og oppgaver, og bør omfatte alle viktige mål og oppgaver i kommunen (pbl. 11-1) Perspektiv 12 år Kommuneplan samfunnsdel Kommuneplanens samfunnsdel skal ta stilling til langsiktige utfordringar, mål og strategiar for kommunesamfunnet som heilskap og kommunen som organisasjon. Den bør innehalde ein omtale og vurdering av alternative strategiar for utvikling i kommunen (pbl. 11-2) Samfunnsdelen gir grunnlag for dei ulike seksjonar sine planar og verksemd i kommunen. Perspektiv 12 år Kommuneplanen sin handlingsprogram Handlingsprogram for samfunnsdelen som skal vere den fireårige oppfølginga av kommuneplanen. Økonomiplanen kan inngå i handlingsprogram til kommuneplanen. Kommuneplanen sitt handlingsprogram skal rullerast kvart år og vere grunnlag for Økonomiplan og Årsbudsjett rulleringa (pbl. 11-3). Perspektiv fire år. Side 5

7 1.7.5 Kommuneplan arealdel Kommunen skal ha arealplan for hele kommunen som viser samanheng mellom framtidig samfunnsutvikling og arealbruk. Det kan utarbeides arealplaner for deler av kommunens område. Kommuneplanens arealdel skal angi hovedtrekkene i arealdisponering og rammer og betingelser for hvilke nye tiltak og ny arealbruk som kan settes i verk, samt hvilke viktige hensyn som må ivaretas ved disponering av arealene (pbl 11 5) Perspektiv 12 år Kommunedelplan (kdp) Planer for bestemte tema, verksemdsområde eller arealområde. Til dømes Kommunedelplan for trafikktrygging i Volda kommune (tema), Omsorgsplan (verksemdsområde) og Kommunedelplan for Volda sentrum inkludert Mork/Furene og Vikebygda (arealområder). Kommunedelplanar for tema eller verksemdsområde skal ha ein handlingsdel som skal reviderast årleg. (pbl. 11-4). Perspektiv fire 12år Handlingsprogram Skal angi korleis ein kommunedelplan skal følgjast opp. Gir grunnlag for kommunen si prioritering av ressursar, planleggings- og samarbeidsoppgåver samt konkretiserer tiltaka innanfor kommunen sitt økonomiske handlingsrom. Reviderast kvart år og skal ha eit perspektiv på fire år eller meir. Handlingsplanar og Økonomiplan/årsbudsjett må samordnast dersom handlingsplanar skal ha ein verdi Sektor/tema/fag plan Planar for tema eller sektorar som ikkje er handsama etter pbl. er ikkje juridisk bindande, men politisk bindande. Desse planane har ein enklare prosess enn kommunedelplanar og fyl ikkje krav i pbl. til prosess. Planane kan vere utarbeidd for å stette krav frå nye reformer eller for å implementere endringar i organisasjonen. Perspektiv ett år eller meir (ingen øvre grense) Områdereguleringsplan Områdeplan er ein arealplan og vert nytta for område i kommuneplanen sin arealdel, der det er behov for meir detaljerte avklaringar av arealbruken. Ein områdeplan skal fastleggje hovudlinjene for bruken innan eit avgrensa område, t.d. vegliner, næringsområde, bustadområde. Det kan i områdeplanen stillast krav om at det skal utarbeidast detaljplan for området eller den kan vere så detaljert at den kan brukast som direkte grunnlag for bygging. Side 6

8 Har eit langsiktig perspektiv og har ikkje krav til rullering. Endringar i slike planar vil vere behovsstyrt. Områdeplanen er gyldig inntil den vert oppheva ved vedtak eller erstatta av andre planar. (pbl. 12-2). Kommunen si moglegheit til å gjennomføre oreigning fell bort dersom kommunestyrevedtak om oreigning ikkje er gjort innan 10 år frå planen er godkjend og kunngjort Detaljreguleringsplan Detaljplan vert nytta for å følgje opp kommuneplanen sin arealdel og ev. vedteken områderegulering. Detaljplan er ei utfylling eller kan også vere ei endring av vedteken plan. Detaljplan kan fremjast av einkvar som ynskjer å setje i gang eit byggetiltak og skal i utgangspunktet vere i samsvar med gjeldande arealdel til kommuneplanen eller områdeplan. (pbl. 12-3). Privat utarbeidd planar, som er vedteken, men ikkje har påbegynt bygging- og anleggstiltak etter fem år vert ugyldig. Det er mogleg å få planvedtaket forlenga to år om gongen gjennom politisk vedtak. 2. NASJONALE REGIONALE FØRINGAR OG FORVENTNINGAR 2.1 Nasjonale forventningar til regional og kommunal planlegging Med innføring av pbl. 08, kom også kravet om at regjeringa kvart fjerde år skal utarbeide eit dokument med nasjonale forventningar til den regionale og kommunale planlegginga. Forventningane er meir generelle enn statlege planretningslinjer og statlege planføresegner, som konkretiserer nasjonale omsyn på einskilde område. Forventningane omfattar utvalde tema og formidlar ikkje alle statlege interesser, oppgåver og omsyn som planlegginga skal ivareta. Med utgangspunkt i at dei nasjonale forventningane skal bidra til ei planlegging som fremmar berekraftig utvikling, fokuserar dei nasjonale forventningane på følgjande tema: Klima og energi By- og tettstadsutvikling Samferdsel og infrastruktur Verdiskaping og næringsutvikling Natur, kulturmiljø og landskap Helse, livskvalitet og oppvekstmiljø Side 7

9 2.2 Regionale forventningar Regional planstrategi Regionalplanstrategi for Møre og Romsdal fylke vart vedtatt i april Planstrategien har søkelys på attraktivitet og framtidig bu- og blilyst. Breidde og variasjon i arbeidsmarknaden, offentlege tenester av høg kvalitet, eit mangfaldig kultur- og fritidstilbod, gode handels- og sørvistilbod og effektive kommunikasjonar er difor sentrale satsingsområde i komande planperiode (Forord regional planstrategi ) Den regionale planstrategien har gitt omgrepet attraktivitet ein sentral plass og sett søkjelys på tre område som fylkeskommunen trur vil vere med å styrkje fylket sine føresetnader for framtidig vekst og utvikling og som dei ynskjer å prioritere i perioden Folk Næring Trivsel Fylkeskommunen rår kommunane til å lyfte fram desse satsingsområda i sitt vidare planarbeid Fylkesplan /Regionalplan Regionale forventningar til Volda kommune er definert gjennom gjeldande Fylkesplan Fylkesplanen har til hensikt å gje eit prioriterings- og avgjerdsgrunnlag for mellom anna kommunane i fylket, i spørsmål knytt til samfunnsutvikling. Fylkeskommunen har starta arbeidet med regionalplan for perioden I Planprogram for regionalplan er det forslag om fire satsingsområde og seks gjennomgåande perspektiv: Dei fire satsingsområde: Kultur (vidareføring) Kompetanse (vidareføring) Verdiskaping (vidareføring) Samferdsel (ny. tidligare: gjennomgåande perspektiv) Dei seks gjennomgåande perspektiva: Folkehelse (vidareføring) Universell utforming (uu) (vidareføring) Likestilling (vidareføring) Miljø/Klima (tidligare: to av fem flaggsaker) Barn og unge (ny) Internasjonalisering (ny) Side 8

10 2.2.3 Andre regionale føringar av relevans for Volda kommune Regional energi- og klimaplan. Vedteken 2009, ikkje avgrensa gyldigheit. Skal reviderast kvart andre år. Regional plan forvaltningsplan for vassregionen Møre og Romsdal Fylkesdelplan for sentrumsstruktur og Rikspolitiske bestemmelser om kjøpesenter Ikkje vedteken avslutta eller erstatta. (Skal reviderast) Fylkesdelplan for strand- og kystsona Ikkje vedteken avslutta eller erstatta. Fylkesdelplan for inngrepsfrie naturområde. Vedteken Ikkje avgrensa gyldigheit. Regional delplan forvaltningsplan for vassregion Møre og Romsdal Under arbeid. Regional delplan for kulturminne av nasjonal og regional verdi. Ny plan. Oppstart Regional delplan for samfunnstryggleik og beredskap i Møre og Romsdal. Ny plan. Mål om vedtak april Regional delplan for tannhelse. Ny plan. Mål om vedtak juni Regional delplan for folkehelse. Ny plan. Mål om vedtak desember Regional delplan for bibliotek. Ny plan. Arbeid med planprogram startar andre halvår FylkesROS-sjø 2007 og risiko- og sårbarheitsanalyse for fjellskred i Møre og Romsdal vil vere sentral i arbeidet med regional delplan for samfunnstryggleik og beredskap. Ny plan. Mål om vedtak april HOVUDUTFORDRINGAR OG UTVIKLINGSTREKK FOR VOLDA KOMMUNE Nedanfor følgjer sentrale utfordringar og planbehov knytt til tema, omtala og trekt fram under arbeidsverkstaden og i Utfordringsnotatet. For meir informasjon kring ulike utviklingstrekk og utfordringar i Volda kommune viser ein til Utfordringsnotat og oppsummering frå verkstaden. (sjå vedlegg ein og to) 3.1 Befolkningsutvikling Sentrale utfordringar Grunna sentralisering og tilflytting primært til Volda tettstad har og kan ein forvente ytterlegare press på areal i Volda tettstad. (Bustad, offentleg føremål, sentrum, grøntstruktur, m.m.) Sannsynleg auka press på fleire av kommunen sine tilbod, tenester og økonomi, særleg relatert til forventa auke i tal eldre i kommunen. Sikre berekraftige bygder til trass for at folketalet går jamt nedover. Integrering av innvandrarar slik at alle innvandrarar vert ein ressurs for Volda samfunn. Side 9

11 Låge fødselstalkonsekvens for mellom anna barnehage- og skulestruktur. Fråflytting og tilbakeflytting samt at det er ei utfordring å få tilflyttarar til å velje å busette seg permanent. Planbehov Strategiske føringar for sentrums- og bygdeutvikling/politikk. Overordna rekrutterings- og kompetansestrategi i kommunen. Heilskapeleg og velfungerande plansystem som er samordna på tvers av fag og vert nytta som styringsreiskap i kvardagen. Vil bidra til forbetring av ressursbruk, kvalitet og tenestetilbodet til innbyggarar i kommunen. Folkehelse og førebyggjande tenking i alt planarbeid. helse i alt vi gjer Planar og handlingsprogram vert godt samordna og kopla opp mot Økonomiplan og Årsbudsjett. Vere offensiv på arealplanlegging for å sikre nok og variert tomte- og bustadtilbod, særleg i Volda tettstad. Arealplanlegging som sikrar nok og riktig areal til offentleg føremål og næringsutvikling (omsorgsbustadar, eldreheim, skule, studie, arbeidsplassar m.m.) Strategi for barnehage- og skulestruktur, næringsutvikling, fritidstilbod og liknande som bidreg til å gjere Volda til ein attraktiv stad å vekse opp, studere og bu. 3.2 Volda i regional samanheng Sentrale utfordringar Felles aksept og forståing for heilskapleg utvikling av Volda/Ørsta som regionalt knutepunkt. Tenkje Volda som del av ein storregion. Volda som vertskommune, eit kompetanse og kultursenter og infrastrukturelt knutepunkt, ei heilskapeleg utvikling som skaper synergiar for heile regionen. Legge til rette for at bedrifter og næringsliv finn det attraktivt å etablere og utvikle seg i regionen. Stikkord: areal, gode kommunikasjonsliner og infrastruktur Oppretthalde og skape bu- og blilyst i regionen. Styrke og vidareutvikle det komplementære arbeids- og utdanningstilbod. Bygge opp partnarskap til planlegging og realisering av prosjekter i sentrum og Furene/Hovdebygda. Til dømes må dei ulike planprosessane i sterkare grad inkludere dei private/næringsliv slik at ein skaper eigarkjensle og engasjement etter sluttført planprosess. Allianseknyting. Side 10

12 Planbehov Strategi for vidare utvikling av det regionale knutepunktet Furene/Hovdebygda, parallelt med styrking av Ørsta og Volda sentrum. (felles, overordna styringsverkty til bruk i planprosessar, byggesaker og som grunnlag for politiske val og prioriteringar.) Langsiktig arealplanlegging med nok og rett areal til bustad og næring. Utvikle sentrumsområde med forankring i lokal identitet og tilhøyrsle. Involvere private, næringslivet og andre aktørar i planprosessar knytt til sentrumsutvikling. Fullføre kommunedelplan for E39. (E39 Kriseplan strakstiltak i påvente av Volda tunnel) Integrere arbeidet med Bypakke og strategiar for å styrke Volda i regional samanheng, med kommunen sine planar. 3.3 Arbeid, utdanning og kompetanse Sentrale utfordringar Voldasamfunnet Styrke og vidareutvikle det komplementære arbeids- forskings- og utdanningstilbodet. Rekruttere og behalde kompetent arbeidskraft i kommunen. Fange opp arbeidskraftreserve Vere attraktiv stad å studere, bu, arbeide og leve. Betre til å framsnakke Volda. Behalde viktige/sentrale offentlege tenester og institusjonar (t.d. sjukehus, Høgskule, tingretten m.m.) Volda kommune som organisasjon Rekruttere og behalde kompetent arbeidskraft. Oppretthalde tenestetilbodet i ein effektiv organisasjon. Styrke fagmiljø gjennom interkommunalt samarbeid. Sikre samsvar mellom oppgåver og tilgjengelege ressursar. Planbehov Overordna rekrutterings- og kompetansestrategi for Voldasamfunnet og kommunen som organisasjon. Arealplanlegging som sikrar nok og riktig areal til offentleg føremål og næringsutvikling (næring, skule, studie, arbeidsplassar m.m.) Strategi for sentrumsutvikling med urbane kvalitetar og gåavstand til det meste Effektivisering av plansystemet og betre kopling/samordning mellom dei ulike planane. Side 11

13 Strategi for effektivisering og samsvar mellom ressursar og oppgåver samt strategi for interkommunalt samarbeid. 3.4 Arealforvaltning Sentrale utfordringar Sentraliseringstrenden aukar press på areala i Volda tettstad. Dette medførar utfordringar knytt til bustadutvikling og fortetting, der ein mellom anna må ta omsyn til skular, kulturhus og næring samt behov knytt til landbruk, kulturlandskap, kystsona/strandlinja, grøntstruktur og gode trafikale løysingar. Ei utvikling der folketalet går ned på bygdene får konsekvensar for ulike tenestetilbod på bygdene, landbruk og kulturlandskapet. Planbehov Strategi og politikk på korleis Volda vil og kan utvikle bygdene. Betre samordning av arealplanar, tekniske planar, ROS og temaplanar. Oppdaterte tekniske planar (veg, avlaup, vatn og liknande) Heilskapeleg ROS analyse som grunnlag for arealplanlegging. Utvikle, i samarbeid med private, næringsliv og andre aktørar, sentrumsområde med forankring i lokal identitet og tilhøyrsle. Vere offensiv på arealplanlegging for å sikre nok og variert tomte- og bustadtilbod, særleg i Volda tettstad. Reguleringsplanar for bustadformål (t.d. område i Bratteberg, Håmyra og Urbakkefoten) Revisjon av kommuneplanen sin samfunnsdel der det ligg strategiske føringar for sentrums- og bygdeutvikling/politikk. Langsiktig strategi for forvaltning og utvikling av næringsareal, landbruk, kystsona, vassdrag, friluftsområde, grøntstruktur og kulturlandskap. (Tema i kommuneplanen sin samfunnsdel og ev. nokre temakart i kommuneplanen sin arealdel) Reguleringsplanar for næringsformål (Scana, Rotset, Furene) 3.5 Samfunnsikkerheit, miljø, klima og energi Sentrale utfordringar Estimata om endra klima vil krevje arealplanlegging som tek høgde for å takle situasjonar oppstått som følgje av endra klima og ekstremvær. Måla og handlingsprogram til kommunen sin klimaplan er for ambisiøs og ikkje tilpassa kapasiteten for realisering. Kommunen har særlege utfordringar med energiøkonomisering av eksisterande bygningsmasse. Det vert viktig at gjennomføring av tiltak omtala i klimaplan og handlingsprogram vert teke med i den daglege verksemda til kommunen og i planlegging av nye tiltak i kommunen. Må settast av midlar til dette i budsjett. Side 12

14 Bevaring av natur- og kulturmiljø vil vere ein viktig faktor i arealplanlegginga. Planbehov Realistisk handlingsprogram som er kopla godt opp til Økonomiplan og Årsbudsjett. Heilskapeleg ROS-analyse. Overordna beredskapsplan. Oppdaterte tekniske planar. Ajourførte beredskapsplanar og betre samordning av desse. Oppdatert kommuneplanen sin areal- og samfunnsdel i høve ROS, beredskapsplanar, tekniske planar og forventa endra klima. 3.6 Folkehelse/Levekår Sentrale utfordringar Omstille frå behandling til førebygging. Fange opp problemsignala tidleg og sette i gang tiltak. Betre tverrfagleg samarbeid på dette område. Fange opp dei som fell utanfor, utjamne sosial ulikskap. Oversikt over helsetilstanden og faktorar som påverkar helsa til innbyggarane. Rett og godt nok tenestetilbod til alle som har behov. Bustad til alle. Eit universelt tilrettelagt samfunn. Syte for at bygningsmasse og offentlege uterom vert tilpassa slik at kommunale tenester og offentlege rom kan brukast av alle. Sørgje for at retningsliner for universell utforming vert følgde opp frå overordna nivå og ned til minste detalj i gjennomføring av tiltak. Planbehov Oversikt over helsetilstanden og faktorar som påverkar helsa til innbyggarane som kan ligge til grunn for planstrategi, kommuneplanar og anna folkehelsearbeid. Fortsette og vidareutvikle God helse, Helse i plan og anna førebyggande folkehelsearbeid i kommunen. Implementere dette i alle planar. Samordna planar innanfor helse og omsorgssektoren. Planar og handlingsprogram som fokuserar på førebyggjande strategiar, tidleg innsats og lågterskeltilbod. Retningsliner for universell utforming bør inkluderast i revidering av kommuneplanen sin samfunnsdel, kommuneplanen sin arealdel og vere premissgivande for alle planar i kommunen. Presisere og forsterke lokale krav om universell utforming/tilrettelegging i reguleringsføresegner til arealplanar. Tilrettelegging og stimulering til fysisk aktivitet i kvardagen. Side 13

15 3.7 Idrett, friluftsliv og kultur Sentrale utfordringar God kvalitet på idrett, friluftsliv og kulturtilbod, til alle (t.d. lågterskeltilbod som når fram til aktuelle brukargruppertilbod tilgjengeleg for alle, ikkje prestasjonsretta idrettstilbod til dei litt eldre, tilbod i nærområdet osv.) Leggje til rette for gode fysiske rammer for kultur, idrett og friluftsliv (t.d. kulturhus, bibliotek, grøntstruktur, nærleikeplassar, idrettsanlegg osv.) Oppretthalde og støtte opp om det frivillige lag og organisasjonsarbeidet og ulike kulturarrangement i kommunen. Planbehov Fokus på målretta og godt planlagt satsing på kulturnæringa i overordna planer. (t.d. kommuneplanen sin samfunnsdel og arealdel) Integrere arbeidet med handlingsplan for friluftslivområde i planarbeid i kommunen. Tenkje lågterskeltilbod og universelt utforma/tilgjengeleg tilbod i planlegginga. 3.8 Barn og Unge Sentrale utfordringar Legge til rette for gode psykososiale oppvekstvilkår, og gode fysiske rammer for barn og unge i barnehage, skule og fritid. Å inkludere barn og unge i all planlegging er ei utfordring kommunen tek på alvor. Ein bør lage gode retningsliner for korleis ein på best mogleg måte kan involvere barn og barnerepresentanten i alle saker som angår barn og unge sine behov og rettar. Planbehov: Kommunen må utarbeide gode rutinar og retningsliner for å sikre barn og unge sin reell medverknad i plansaker saman med barnerepresentanten. (barnerepresentanten stiller i dag i formannskapet og har talerett, nok som bidreg positivt til å sikre barn og unge sine interesser) Sikre at areal avsett til leikeplassar og liknande i arealplanar vert tilrettelagt for tilgjengeleg bruk for alle, for vedlikehalde og ikkje neglisjert i høve andre interesser. 3.9 Kommunen som organisasjon og tenesteutøvar Sentrale utfordringar Innfri innbyggarane sine forventningar til tenestene innafor kommunen sitt handlingsrom. Side 14

16 Stadige nye retningsliner, forskrifter og meldingar frå regionalt og nasjonalt nivå. Innfri minstekrava til desse. Utvikle eit godt tverrfagleg samarbeid i ein travel kvardag der ein i utgangspunktet har nok med sitt ansvarsområde. Klar ansvarsfordeling mellom sektorane. Klar ansvarsfordeling av planane i kommunen, samt sikre politisk og administrativ forankring av planar. Klar og tydeleg leiing og som gjer rom for strategisk utvikling. Samhandlingsreformen. Rekruttere og halde på kompetanse særleg innafor konkurranseutsette faggrupper (t.d. ingeniørar) Eit oversiktleg og heilskapeleg plansystem med berre dei planar kommunen har behov for og at planane fungerer som overordna styringsverkty. Etablere gode digitale tenester og vere ei organisasjon som er oppdatert i høve digital utvikling og kommunikasjon. Planbehov Planstrategi. Betre samankopling mellom dei ulike planane og då særleg Økonomiplan og Årsbudsjett opp mot dei ulike handlingsprogram. Kompetanse og rekrutteringsstrategi. Oppdaterte strategiar og planar innanfor sektorar som vert påverka av Samhandlingsreforma, ny helse- og omsorgstenestelov og folkehelselov. Eit godt kommunalt plansystem der ansvar er klart definert og planane inngår i ei syklus der dei vert jamleg revidert/rullert og vurdert. Strategi og samordning av IKT, plan, servicekontoret og utvikling av dagens og framtidige digitaletenester Kommuneøkonomi Sentrale utfordringar Økonomisk balanse. Høg lånegjeld (estimert lånegjeld for Volda kommune pr nesten 703 millionar), auke i pensjonsutgifter, meirforbruk i fleire avdelingar samt stort behov for større investeringar, drift og vedlikehald av bygningsmasse, er faktorar som gjer det utfordrande å sikre ein sunn økonomi. Med overføring av fleire oppgåver frå stat til kommunane, fleire eldre, auka krav og forventningar frå innbyggarane m.m. forventar ein at behovet for tenester aukar i åra framover. Ein forventar ikkje at dei økonomiske rammene vert auka tilsvarande. Spørsmålet vert da kva tenestestruktur som best møter utfordringane knytt til dette og korleis Volda skal oppretthalde dagens tenesteproduksjon og samstundes ha ein sunn økonomi. Side 15

17 Planbehov Oversikteleg og heilskapeleg plansystem som sikrar at kommunen berre har dei planar det er behov for. Politikk, økonomiplan og kommunale planar er samordna og tett kopla saman. 4. PLANSTATUS OG PLANEVALUERING I dette kapitel følgjer ein gjennomgang av omtale, status og evaluering av kommunen sine eksisterande planar og nye planar under arbeid. 4.1 Dagens kommunale plansystem Det har til no vore lite heilskapleg tenking bak prioritering av kva planar som vert vedteke oppstarta. Som regel er det dei ulike avdelingane sine behov med grunnlag i lover og statlege føresegner som styrer kva planprosjekt som vert vedteken starta opp. Ansvar for rullering/revidering av mange planar, då særleg tverrfaglege planar, er i mange tilfelle i ikkje klart plassert. Dette medfører ein del skuffeplanar og revisjon/rullering av planane vert i større grad avhengig av initiativ frå enkeltpersonar. Dette har mellom anna medført utdaterte planar som ved å verte forelda har mista sin verdi som styringsverkty. Ein har ikkje eit klart og tydeleg definert plansystem i Volda kommune. Konsekvens av dette er at mange planar ikkje vert sett i samanheng, eller satt inn i ein plansyklus der dei jamleg vert rullert/revidert/vurdert. Det at det ikkje er eit oversiktleg plansystem der planar er sett i samanheng medfører at ein del planar er overlappande og det vert nytta ressursar på ein del dobbelarbeid som kunne vore unngått. I fleire tilfelle har ein i planprosessar ikkje nytta planfagleg bistand, sjølv om det ville ha bidrege positivt i prosessen. Ein styrka planseksjon vil kunne ha kapasitet til å bistå i fleire planprosessar og sjå plan i samanheng med andre planar og plansystemet. Generelt er det behov for ei betre kopling mellom Økonomiplan og Årsbudsjett opp mot dei ulike overordna planar og deira handlingsprogram. Det er behov for klarare kopling og ansvarleggjering opp mot plansystemet i kommunen og opp mot organisasjonsoppbygginga i kommunen. Side 16

18 Kommunal planstrategi for Volda kommune Oversiktskart over det kommunale plansystem pr. august 2012 Side 17

19 4.2 Eksisterande planar Årsbudsjett 2012 og Økonomiplan Vedteken av kommunestyret den (130/11) Økonomiplanen er kommunen sitt handlingsprogram og tek for seg dei økonomiske prioriteringane i næraste fireårsperiode. Økonomiplanen skildrar framskriving av kommunen sine forventa inntekter og utgifter knytt til drift. Årsbudsjettet viser planlagde investeringar og korleis dei er tenkt finansiert. Økonomiplanen vert rullert kvart år i samband med budsjetthandsaming. Ansvar for rullering og revisjon ligg til økonomiavdelinga. Vidareførast. Økonomiplan og Årsbudsjett er viktig styringsdokument for kommunen som organisasjon. Det bør vere ein meir synleg samanheng mellom Økonomiplanen og kommuneplanen sin samfunnsdel og andre kommunale planar. Til dømes må handlingsprogram til dei ulike kommuneplanar, kommunedelplanar og fag/temaplanar verte betre integrert i økonomiplanarbeidet. Det vil vere naturleg å gjennomføre ei revidering i samband med at samfunnsdelen vert revidert og føreståande omorganisering av administrasjonen. KOMMUNEPLANAR Kommuneplan Samfunnsdel Vedteken av kommunestyret den Langsiktig del av kommuneplanen, som vi no kallar samfunnsdelen, vart godkjent i Samfunnsdelen inneheld omtale av status, utviklingstrekk og utfordringar innanfor: Volda som helse- og miljøkommune Naturgrunnlaget Folketalsutvikling Busetjingsmønster/Offentleg service Sosiale og kulturelle tilhøve Næringslivet og sysselsetjing Kommunikasjonar og samferdsel Organisasjon og administrasjon Kommunal økonomi Side 18

20 For kvart av dei ni tema er det definert hovudmål og retningsliner kommunen skal arbeide mot og etter. Det er i pbl.08 eit krav om at kommunen skal ha ein samla kommuneplan som omfattar samfunnsdel med handlingsprogram og arealdel. Ansvaret for kommuneplanen ligg til planseksjonen. Ein god samfunnsdel avheng av brei medverknad og forankring i dei ulike fagetatar i kommunen samt politisk vilje og forankring. Må vidareførast og reviderast iht. pbl.08. Mykje av dei føresetnadene som gjeldande plan baserer seg på er i dag utdatert og det er heilt klart behov for revisjon. Mange av dagens tema/sektor- og kommunedelplanar kan med fordel inngå i samfunnsdelen. På den måten vil ein få meir heilskapelege oversikt/retningsliner for kommunen sitt arbeid. Dette vil synleggjere ulike tema og problemstillingar på tvers av sektorar og kunne medverke til betre samarbeid/organisering og løysingar på utfordringar og arbeidsoppgåver. Samfunnsdelen bør også innehalde retningsliner og mål for dei ulike planane kommunen skal ha og med plassering av ansvar for den einskilde plan. Eit sentralt spørsmål i samband med revisjon vil vere korleis planen skal byggjast opp for å gi dei rette signal til dei ulike etatane om ansvar og eigarkjensle til planen. Ein god samfunnsplan, som dei ulike sektorar og politikarar har eigarskap og kjennskap til, vil vere eit viktig overordna styringsverkty for kommunen. Arbeid med samfunnsdelen krev deltaking frå mange aktørar og utgreiingar av ulike tema, noko som kan vere tidkrevjande. Slike planprosessar tek tid og det bør setjast av 1-2 år til eit slikt planarbeid. Det bør settas av midlar til prosessleiar for å sikre kontinuitet og framdrift. Varsel om oppstart av revisjon vår 2013, dersom prosessleiar er på plass til den tid. Perspektiv for planen er 12 år, men den skal rullerast kvart fjerde år, og då gjerne i samband med kommuneval. Planen skal også innehalde handlingsprogram. Aktuelle tema som bør inngå i samfunnsdelen: bustad og busetnad, næring (næringsplanforslag, sjå avsnitt 4.3.4), kultur, skule, folkehelse, barnehage (Barnehageplan Volda kommune , sjå avsnitt ), rekruttering og kompetanse, strategi for det kommunale plansystem, barn, ungdom og oppvekst, universell utforming/tilrettelegging, strategi for førebyggjande arbeid, frivillig arbeid m.m. Det er behov for ei gjennomgang av kommunen sine strategiske val og prioriteringar i høve langsiktig arealstrategi, opp mot lokale tilhøve men også regionale og statelege krav og forventningar. Utforming av langsiktig arealstrategi, basert på brei medverknad, bør ein prioritere i arbeidet med revisjon av kommuneplanen, både i samfunnsdel og i arealdelen. Side 19

21 4.2.3 Kommuneplanen sin samla arealdel Vedteken av kommunestyret den (sak 76/90) Omtale Kommunen sin samla arealdel er frå 1990 og er den siste arealdelen som tek stilling til den samla arealbruken i heile kommunen. Det er seinare godkjent fleire delplanar og det er stort sett berre ubebygde område, fjell og setreområda som ikkje er med i nyare delplanar. Godkjende delplanar: KDP for Volda sentrum inkludert Mork/Furene og Vikebygda. Vedteken i kommunestyret den (sak 53/09) og revidert plan den (sak 15/10). Inneheld plankart, føresegner, KU og tekstdel. KDP for Folkestad og Folkestaldalen Vedteken i kommunestyret den (sak 85/08) Inneheld arealplan og tekstdel. KDP for Kystsona Vedteken i kommunestyret den (sak 001/03) Inneheld plankart, tekstdel og føresegner. Omfatta sjøområda for heile kommunen samt dei sjønære landareala. Målsetting for planen er å hindre bit for bit forvaltning av kystsona, samstundes som den skal stette arealbehovet for næringslivet på ein slik måte at allmenta sin tilgang på rekreasjon i kystsona vert sikra. KDP for Bjørkedalen Vedteken i kommunestyret den (sak 40/03) Inneheld plankart og tekstdel. KDP for Velsvik (sak 2/99) KDP for Hjartåbygda/Aldalen. Vedteken i kommunestyret den (sak 215/96) Inneheld plankart. KDP for Ulvestadbygda. Vedteken i kommunestyret den Inneheld plankart. KDP for Dravlaus. Vedteken i kommunestyret den Inneheld plankart. KDP for Dalsbygda. Vedteken i kommunestyret den Inneheld plankart. KDP for Straumshamn. Vedteken i kommunestyret den Inneheld plankart. KDP for Steinsvik og Åmelfot. Vedteken i kommunestyret den Inneheld plankart. KDP for Høydal. Vedteken i kommunestyret den Inneheld plankart. KDP Fyrde/Aurstad. Vedteken i kommunestyret den Inneheld plankart KDP for Berknes/Lid. Vedteken i kommunestyret den Inneheld plankart. Det er i pbl.08 eit krav om at kommunen skal ha ein samla kommuneplan som omfattar arealdel. Ansvaret ligg til planseksjonen. Perspektiv 12 år. Side 20

22 Evaluering Alle KDP arealplanar integrerast i ein samla arealplan for kommunen, som også vil inkludere sjøareal (dagens Kystsoneplan). Dette vil medføre revisjon/rullering av alle kommunen sine KDP arealplanar. Revisjon iht. pbl. 08. Den samla arealdel frå 1990 er liks dei fleste av delplanane av eldre karakter. Mange av føresegnene og retningslina er ikkje gode nok styringsverkty for arealforvaltning etter dagens situasjon. Med bakgrunn i pbl.08 er det behov for å revidere planane slik at planane stettar dagens krav og standardar for arealplanar med tilhøyrande plandokument. Nye GIS-system gjer det uproblematisk å utarbeide ein samla arealplan for heile kommunen og ein bør derfor satse på å samle alle delplanane i ein samla arealdel med eit felles sett føresegner og retningsliner. Tidsmessig bør samfunnsdelen, som skal definere ramma for den langsiktige arealforvaltninga godkjennast før ny samla arealdel. Det vil vere naturleg at prosessleiar for samfunnsdelen også vert prosessleiar for arbeidet med samfunnsdel. Det må avsettast midlar/resursar til dette. Ein må også forvente at det vil verte behov for ekstern konsulentbistand til dømes med KU, ROS og liknande. Ein føresetnad for å få ein god arealdel er at oppdaterte tekniske planar (hovudplan veg, avlaup, vassverk og liknande),og at heilskapeleg ROS-analyse vert lagt til grunn. Ein god arealdel vil kunne redusere behov for områdereguleringar og gjere det enklare å gå direkte til detaljregulering av mindre områder. Klargjering av kommunen sine strategiske val knytt til arealforvaltning og utvikling vil kunne vere avklarande og konfliktdempande. Ved revisjon må ein vurdere behovet for særskilte temakart eller retningsliner, til dømes, temakart for arealforvaltning av landbruk, retningsliner for bygging i støls- og setreområda., føresegner og retningsliner for småbåthamner, friluftsområde, m.m. Arealdelen må sjølvsagt sjåast i samanheng med ein rekke andre planar. T.d. KDP for Bustad og busetnad (sjå avsnitt 4.4.4) og KDP for sikkerheit og beredskap (sjå avsnitt 4.4.1) Varsel om oppstart av revisjon sommar/ haust 2013, er realistisk dersom ein har fått tilsett/frigjort kapasitet til eigen prosessleiar for arbeidet med revisjon av kommuneplanen sin arealdel. TEMATISKE KOMMUNEDELPLANAR Hovudplan avlaup Volda kommune Vedteken i kommunestyret 1996 Planen er ein kommunedelplan. Planen er utdatert. Planen tek for seg situasjonen på nittitalet og inneheld ein tiltaksplan for perioden Tiltaksplanen vert rullert årleg i samband med Økonomiplan og Årsbudsjett. Ansvaret for planen og årleg rullering av tiltaksplan ligg til kommunalteknisk avdeling. Side 21

23 Planen vert oppheva som eigen KDP. Planen vert i stadet utarbeidd som ein teknisk fagplan. NY fagplan treng ikkje å følgje plan og prosesskrav i pbl.08 Det er ikkje eit lovpålagt krav om avlaupsplan, men ein fagplan for avlaup er hensiktsmessig for å få oversikt, sjå ting i samanheng og for å følgje opp lovverket. Kommunen har oversikt over eksisterande anlegg, men har behov for ein statusgjennomgang. Ein bør sjå plan for avlaup i samanheng med anna tekniske anlegg, behov, infrastruktur m.m. Revisjon/ Ny Hovudplan for avlaup bør prioriterast då dette vil verte eit viktig grunnlagsdokument for revidering av kommuneplanen sin arealdel Klimaplan for Volda kommune Vedteken i kommunestyret den (sak 29/10) Klimaplanen med tilhøyrande handlingsprogram har hovudfokus på status, utfordringar og tiltak retta mot utslepp av klimagassar innan kommunen. Måla i planen er knytt til energi, forbruk, avfall, transport, landbruk og dialog med næringslivet. Handlingsprogram inneheld strategiar for å nå måla. Det er lagt opp til at klimaplanen og handlingsprogram skal rullerast kvart fjerde år, første gong i Ansvaret for planen ligg for tida til Landbruk, og stillinga skog- og utmarkskonsulent som pr. august 2012 står vakant. Vidareførast. På lengre sikt bør ein vurdere om ein skal ha ein felles interkommunal klimaplan med einskilde handlingsprogram for kvar enkelt kommune. Planen er ein tverrfagleg tema KDP. Landbruksavdelinga har pr. i dag ansvar for planen. Vert Landbruk Volda og Ørsta slått saman, må ansvar for plan plasserast annan stad i organisasjonen dersom ein skal få rullert plan iht. pbl.08. Dersom planseksjonen skal følgje opp slikt arbeid, vil det verte behov for styrking av seksjonen. Ved rullering bør ein vurdere nærare om ambisjonane og strategiane i handlingsprogrammet er for ambisiøse. Ein ser i dag at mange av sektorane har utfordringar med å følgje opp handlingsplanen. Det gjeld særleg for tiltak retta mot eksisterande kommunal bygningsmasse og strømsparande tiltak. For å følgje opp handlingsprogram er det behov for betre kopling opp mot Økonomiplan og Årsbudsjett. Side 22

24 4.2.6 Kommunedelplan for idrett, fysisk aktivitet og friluftsliv Planprogram vedteken i kommunestyret den (sak 83/12) Mål er å vedta revidert plan innan utgangen av (KDP for fysisk aktivitet og anlegg for idrett, friluftsliv og nærmiljø, Vedteken i kommunestyret den (sak 8/08)) Planen er ein kommunedelplan som er under revidering. Planen skal gjere greie for mål og verkemidlar for idrett, fysisk aktivitet og friluftsliv samt forvaltning, drift og vedlikehald av anlegg. I revideringa vert det sett større fokus på folkehelseperspektiv og tiltak for auka aktivitet i befolkninga, med særleg vekt på tiltak for born og unge. Ein vil også auke fokus på tilrettelegging av friluftstiltak. Planen skal fungere som vegleiar for idrettsrådet, frivillige lag og organisasjonar og skal danne grunnlag for kommunen sine prioriteringar av spelemiddelsøknadar. Det er difor viktig at kommunen får eit oppdatert planverkty som speglar dagens situasjon og ønskje for framtida, i høve føringane frå statlege, regionale og kommunale mynde. Planen skal innehalde handlingsprogram over prioriterte tiltak og anlegg. Denne skal rullerast årleg. Utarbeidast iht. pbl. 08. Vidareførast. Planen må ha høg prioritet og bør ha framdrift slik fastsett i planprogrammet. Leggast ut til offentleg ettersyn med siktemål om å få plan vedteken innan utgang av Gjeldande plan har fungert godt og etter intensjonane. Ein oppdatert KDP er viktig for at søknadar skal kvalifisere til å løyse ut spelemidlar og tilskot. Oppdatert plan vil også vere eit viktig verkty for arbeidet med folkehelse og med tanke på ev. sikring av friluftsområde. Ansvaret ligg i dag til planseksjonen. Ein bør vurdere om dette skal leggast til kultur. Dette bør vurderast i samband med føreståande omorganisering av administrasjonen Kommunedelplan for trafikktrygging i Volda kommune Planprogram vedteken i kommunestyret den (sak 82/12) Mål er å vedta revidert plan innan utgangen av (Kommunedelplan for trafikktrygging i Volda kommune Vedteken i kommunestyret den (sak 110/07)) Planen er ein KDP som er under revidering. Planen skal skildre mål og visjon, strategi og prioriteringar, og inneheld handlingsprogram med prioritering av tiltak. Hovudmål frå gjeldande plan vidareførast. Trygge skulevegar og gang/sykkelsamband til fritidsaktivitetar for barn og unge Side 23

25 vil framleis ha prioritet. Ny plan vil ha auka fokus på tryggleik, folkehelseperspektiv og universell utforming. Kommunen sin 0-visjon med omsyn til trafikkskadde vert halde fast på. Handlingsprogram skal årleg rullerast. Ansvaret for planen ligg til kommunalteknisk. Utarbeidast iht. pbl. 08. Leggast ut til offentleg ettersyn med siktemål om å få plan vedteken innan utgang av Vidareførast. Det er viktig å hå ein oppdatert plan med handlingsprogram for å sikre at nye behov og grupper vert registrert og kjem med som grunnlag for tiltak og prioriteringar. Ein oppdatert plan med handlingsprogram kvalifiserer til tilskot, og bidreg til å følgje opp nasjonale og lokale målsettingar Bustadsosial handlingsplan Vedteken av kommunestyret (sak 80/10) Planen er ein sektorovergripande tema KDP. Planen omtaler bustadtilbodet i kommunen, inneheld ei kartlegging av vanskelegstilte på bustadmarknaden, vurderer og kjem med framlegg til kommunen si organisering av det bustadsosiale arbeidet samt framlegg til handlingsplan for sosial bustadbygging, bustadforvaltning og tenesteyting i bustadene. Det er ikkje eit lovpålagt krav om ein slik plan, men st.melding nr. 25 ( ) oppmodar kommunar til å lage ein sektorovergripande bustadsosial handlingsplan. Ansvar for planen er i dag ikkje klart plassert. På sikt vert planen oppheva som eigen KDP og vil i staden inngå i KDP for Bustad og busetnad. (sjå avsnitt 4.4.4) Planen er eit viktig styringsverkty som grip inn i fleire sektorar og gjer det lettare å samarbeide og koordinere det bustadsosiale arbeidet. Det er viktig at planen vert knytt tett opp til kommuneplanen sin samfunns- og arealdel samt Økonomiplan og Årsbudsjett. Skal planen fungere som styringsverkty må ein sikre at planen vert forankra i alle sektorane som arbeid med bustadsosialt arbeider, at ansvar for rullering og revidering er klart plassert i organisasjonen og at det bustadsosiale arbeidet vert sett i samanheng med bustad og busetnad generelt i Volda. Side 24

26 4.2.9 Rehabiliteringsplan Vedteken i kommunestyret den (sak 66/05) Mål og hensikt med planen er at brukarar med rehabiliteringsbehov og ønske om individuell plan har ei adresse å vende seg til og at rehabiliteringstilbodet vert opplevd som eit samordna, koordinert og individuelt tilpassa tilbod. Planen legg vekt på brukarmedverknad og prinsippet om at universell utforming skal vere ein viktig premiss i rehabiliteringsarbeidet. Planen omtalar eksisterande tilbod, målgrupper for rehabilitering og korleis framtidig organisering bør vere. Ikkje lovpålagt krav om ein eigen KDP for rehabilitering, men krav om at kommunen planlegg rehabiliteringsarbeidet. Ansvaret ligg i dag til helseavdelinga. Planen er i hovudsak utdatert og planen vert oppheva som eigen KDP og vil i stadet inngå i ny KDP for helse- og omsorgstenestene i Volda kommune. (sjå avsnitt 4.4.3) Inntil ein har starta arbeid med KDP for helse- og omsorgtenestene i Volda kommune, bør naudsynte lovpålagte prosedyrar knytt til individuell plan, koordinerande eining utarbeidast så snart som råd. Ved å få oppdaterte prosedyrar knytt til individuell plan, koordinerande eining og liknande, kan ein avvente revidering til ein har starta arbeidet med KDP for Helse- og omsorgstenestene Barnehageplan for Volda kommune Vedteken i kommunestyret den (sak 27/03) Planen tek utganspunkt i utviklinga innan barnehageområdet i kommunen i åra kring 2000, og dei nasjonale måla i barnehagedrift i st.melding nr. 27 Barnehage til det beste for barn og foreldre. Planen inneheld: planføresetnadar med sentrale mål for barnehageverksemda vurdering av Volda kommune sin barnehagesituasjon utbygging, behov og planar økonomi visjonar og mål for arbeidet i Volda kvalitetssikring handlingsplan Ansvaret ligg til barnehageavdelinga. Det er ikkje eit lovpålagt krav om KDP barnehageplan. Side 25

27 Planen vert oppheva som eiga verksemd KDP og inngår i staden i kommuneplanen sin samfunnsdel. Planen er utdatert og fungerar ikkje som styringsverkty. Barnehageavdelinga ynskjer og har behov for å ha ein overordna plan for barnehagane i Volda kommune. Barnehageavdelinga har pr. i dag ikkje kapasitet til å starte korkje rullering eller revidering, og dei ser at gjeldande plan med fordel kan inngå i kommuneplanen sin samfunnsdel. ANDRE FAGPLANAR Plan for kriseleiinga i kommunen Oppdatert juni Planen er ein samordna plan for leiinga og er eit naudsynt hjelpemiddel for at kommunen skal kunne reagere raskt og effektivt i krisesituasjonar. Planen er ei samling av strategiske opplysningar om personell, utstyr, ressursar og tiltak. Planen skal ajourførast i første kvartal kvart år, sist i juni Utover plan for kriseleiinga har fagseksjonar og fagområde beredskapsplanar for sine ansvarsområde. Det er lovpålagt å ha ein slik plan og ansvaret ligg til kriseleiinga. Vidareførast. I eit lengre tidsperspektiv vert planen integrert i ny KDP for samfunnsikkerheit og beredskap.(sjå avsnitt 4.4.1) I samband med nye krav til beredskapsplanlegginga og føreståande omorganisering av administrasjonen er det eit generelt behov for å vurdere strukturering og organisering av planen og korleis planen skal inngå i det kommunale plansystem. Sjå også avsnitt KDP for samfunnsikkerheit og beredskap Smittevernplan Vedteken i kommunestyret den (sak 30/09) Ein fagplan. Gjeldande for perioden Krav om at kommunen har ein Smittevernplan jf. Smittevernlova. Kommuneoverlegen har ansvar for rullering/ajourføring. Planen regulerer og klargjer dei einskilde offentlege organ og private verksemder sitt ansvar i smittevernet. Samstundes vert einskildpersonar og funksjonar sitt ansvar definert. Side 26

28 Iht. gjeldande plan skal kommunen rullere planen i løpet av Planen vert mest nytta av Helse og Pleie- og omsorg. Planen bør på lengre sikt integrerast i ny KDP for samfunnsikkerheit og beredskap. Inntil arbeid med KDP startar opp og Smittevernplanen vert revidert gjennom dette arbeidet, bør ein berre gjere naudsynt ajourføring/rullering Pandemiplan Vedteken i kommunestyret den (sak 30/09) Pandemiplanen er ein del av Smittevernplan for Volda kommune. Pandemiplanen tek særskilt føre seg dei utfordringar og omleggingar helse- og omsorgstenestene i Volda kommune vil stå ovanfor i ein pandemisituasjon. Planen beskriv oppgåver og organisering av helsetenesta og måtar vi kan og må omstille oss på for å løyse dei store oppgåvene som kan oppstå, jf. Nasjonal beredskapsplan for pandemisk influensa. Målet er å sikre godt helsetenestetilbod til innbyggarane også i ein pandemisituasjon. Planen tek for seg ein meir tverrfagleg og omfattande situasjon enn Smittevernplanen. Dette er ein rammeplan som blir justert og supplert med konkrete prosedyrar og retningsliner. Kommuneoverlegen har ansvar for rullering og revidering av plan. Iht. gjeldande plan skal kommunen rullere planen i løpet av Planen går på tvers av sektorar, og ein god plan vil verte viktig dersom ei stor hending skulle inntreffe. Planen bør på lengre sikt integrerast i ny KDP for samfunnsikkerheit og beredskap. Inntil arbeid med KDP startar opp og Pandemiplan vert revidert gjennom dette arbeidet, bør ein berre gjere naudsynt ajourføring/rullering Handlingsplan for eldreomsorga i Volda kommune Vedteken i kommunestyret den (sak 03/01) Planen er ein temaplan og er ikkje rullert sidan Rullering i 2000 vart gjort med utgangspunkt i førre plan (vedteken sak (1030/98). Ikkje lovpålagt med slik plan og ansvaret er ikkje klart plassert, men Pleie og omsorg har teke ansvar for å ivareta omsyn til eldreomsorga gjennom arbeidet med KDP Omsorgsplan og med delplan Demensplan. Planen er utdatert og kan opphevast som eigen plan. Omsyn til eldreomsorga inngår i stadet i Omsorgsplan med delplan: Demensplan, som er under utarbeiding. På lengre sikt vil omsyn til Side 27

29 eldreomsorga verte ivareteken gjennom ny KDP for helse- og omsorgstenestene. Eldre vil også verte tema i kommuneplanen sin samfunnsdel Tiltaksplan for psykisk helse i Volda kommune Vedteken i kommunestyret, sak 088/04. Rullert tiltaksplan for psykisk helse i Volda kommune for perioden er teke til vitande i kommunestyret den (sak 95/07) Rullering av planen byggar vidare på den opphavlege plan frå Ved rullering i 2007 er det gitt kommentarar til kvart kapittel og den opphavlege plan står nesten uforandra. Kommentarane omtalar dei tiltak som er gjennomført sidan førre rullering. Planen omtalar dei tilbod kommunen tilbyr innanfor psykiatritenesta, tiltak som er sett på som naudsynte og ønskelege for å nå mål sett i planen og dei tiltak som er gjennomført. Planen inneheld også eit framlegg til fordeling av øyremerka tilskot. Kommentarar gjort ved rullering i 2007 peikar på prioriteringar for vidare opptrapping av tilbodet. Mål i planen: forpliktande samarbeid mellom dei ulike avdelingane med den hensikt å førebygge at lidingar oppstår, førebygge at lidingar utviklar seg alvorleg eller i kronisk retning samt gje eit godt fagleg tilbod med forutsigbare rammer til dei som har psykisk liding. Ikkje lovpålagt krav om eigen plan. Ansvaret ligg i dag til Pleie- og omsorgsavdelinga. Behov for revidering, men dette kan avventast til oppstart av arbeidet med ny KDP for helse- og omsorgstenestene i kommunen. Planen vert oppheva og vil i stadet inngå i KDP for helse- og omsorgstenestene. Tidlegare var det lovpålagt med eigen tiltaksplan for psykisk helse, det er det ikkje lengre. Men det er behov for plan for psykisk helse. Nåverande plan er utdatert og fungerer ikkje som eit styringsdokument. (Gjennom arbeidet med Omsorgsplan er noko av innhald i planen rullert.) Handlingsprogram for busetjing og integrering av flyktningar Vedteken i kommunestyret den (sak 9/12) med unntak av kapittel 3.1, 2. Avsnitt. Planen inneheld strategi for korleis kommunen skal busetje og få ei vellykka integrering av flyktningar. Tilhøyrande tiltaksplan for viser korleis kommunen skal arbeide med busetjing og integrering av flyktningar. Denne skal rullerast årleg. Dette gjer ein i samband med arbeidet med Økonomiplan og Årsbudsjett. Ansvaret for rullering er lagt til Seksjon innvandring. Planen fokuserer på introduksjonsprogrammet og busetjing av flyktningar, då særleg einslege mindreårige. Side 28

30 Planen omhandlar også overgang frå introduksjonsprogrammet til andre integreringstiltak. Til dømes: NAV-tiltak, opplæring i norsk og samfunnskunnskap og overgang til grunnskule. Dersom kommunen skal vere ein del av IMDi sitt K+ program, forpliktar dette til å ha ein plan som skal vere grunnlag for avgjersle for den kvartalsvise busetjing av flyktningar. Planen er til dels sektorovergripande og overlappande med Bustadsosial handlingsplan. Planen er i dag omfattande og detaljert i høve busetjing og introduksjonsprogrammet. Planen er eit godt styringsreiskap for Seksjon innvandring. Ein bør vurdere om det er hensiktsmessig å få ein meir sektorovergripande plan som tydeleg peikar på dei oppgåver dei ulike avdelingar har i høve busetjing og integrering av flyktningar. Eit alternativ er å få ein eigen fagplan som tek for seg integrering av flyktningar og innvandrarar i kommunen og at det som går på bustad i hovudsak vert ein del av KDP for Bustad og busetnad Handlingsplan mot vald i nære relasjonar Vedteken i kommunestyret den (sak 73/07) Planen tek for seg ulike typar vald, verknadar av vald, omfang av vald i samfunnet, eksisterande tiltak som Volda kommune driv eller støttar, samt framlegg til nye tiltak. Sjølv om ikkje alle tal og innhald er oppdatert i høve dagens situasjon er planen brukbar som styringsverkty for kommunen og eit viktig dokument som sett fokus på eit alvorleg problem i samfunnet. Ein har erfart at det er nyttig med ein slik tverrfagleg plan som bidreg til å sette fokus og bevisstgjere problemstillinga. Det er behov for revidering der ein evaluerer dagens arbeid, tiltak og tilbod og ser på behov for ev. nye tiltak, styrking av eksisterande o.l. Ei slik revidering/evaluering kan ein avvente til oppstart med KDP for helse- og omsorgstenestene og planen vil da inngå i dette arbeidet Rusmiddelpolitisk handlingsplan Kapittel 1. Løyvepolitikken Vedteken i kommunestyret den (sak 06/12) I samsvar med alkohollova 1-7, er kommunen pålagt å ha ein alkoholpolitisk handlingsplan. Rådmannsgruppa på Søre Sunnmøre har teke initiativ til ein mest mogleg lik alkoholpolitikk. Ei interkommunal arbeidsgruppe har arbeida med rusmiddelpolitisk handlingsplan for løyvepolitikken. Rusmiddelpolitisk handlingsplan Kapittel 1 Løyvepolitikken for Volda kommune vart vedteken i kommunestyret mai Tilsvarande plan for Hareid, Herøy, Sande, Ulstein og Ørsta vart også vedteken politisk i dei andre kommunane våren Side 29

31 Kommunane er ikkje pålagd å ha ein heilskapeleg rusmiddelpolitisk plan, men mange kommunar vel å ha dette då rusmiddel er så mykje meir enn alkohol. Det er ikkje eit interkommunalt samarbeid kring arbeidet med rusmiddelpolitisk handlingsplan. Dei fleste av kommunane på Søre sunnmøre er i gang med slikt arbeid. For Volda sin del vert det ikkje arbeida med dette. Planen (Kapittel 1. Løyvepolitikken) vert vidareført og revidert for kvar ny kommunestyreperiode, dvs. våren Ein må avklare om det interkommunale arbeidet skal fortsette, viss ikkje må ansvar plasserast i organisasjonen. Ein bør vurdere om kommunen skal ha ei rusmiddelpolitisk plan som tek før seg dei ulike utfordringar knytt til rus, førebyggande arbeid og tiltak/strategiar kommunen skal ha i høve rusmiddelpolitiske problemstillingar. Ansvar for ein slik plan må plasserast Lønnspolitisk plan for Volda kommune Vedteken i kommunestyret den (sak 45/05) Det ligg føre eit utkast frå 2010, men dette er ikkje endeleg vedteken politisk. Planen vart sist rullert i Det ligg føre eit utkast frå 2010 som ikkje er endeleg vedteken av kommunestyret. Ansvaret ligg til Løns- og personalavdelinga. Planen tek før seg den lønnspolitiske årssyklus, mål for lønnspolitikken, forhandlingsprosessen, forventningar til leiarar i Volda kommune, retningsliner for lokale forhandlingar og god forhandlingsskikk. Krav frå ks gjennom hovudtariffavtalen er at kommunen skal ha slik plan. Eit nyttig verkty i lønsforhandlingar både hovudforhandlingar og lokale forhandlingar. Ikkje krav om å følgje pbl.08 Det er behov for revidering av planen. Dette arbeidet bør starte opp så snart som råd. Ansvaret ligg til løns- og personalstaben Hovudplan for Volda vassverk 1986 Vedteken i kommunestyret ukjent når. Ein teknisk fagplan for oppgradering av Volda vassverk. Tiltak i handlingsprogram er gjennomført med unntak av samankopling mellom Volda og Ørsta i høve kriseberedskap for vatn. Sjølve planen har ikkje vore rullert eller revidert sidan godkjend plan. Ansvar for planen ligg til kommunalteknisk. Side 30

32 Føresetnadane for å revidere eksisterande plan er ikkje til stades lengre. Planen vert oppheva som eigen plan og det vert i staden utarbeidt eit nytt plandokument: Hovudplan for vassforsyning. (sjå avsnitt 4.4.6) Må ikkje følgje krav til prosess og plan jf. pbl.08. Framtidig situasjon og utvikling av vassverk må sjåast i samanheng og inngå i arealforvaltninga og dermed ligge til grunn for revisjon av kommuneplanen sin arealdel og samfunnsdel. Vedrørande kriseberedskap for vatn og plan for samankopling mellom Volda og Ørsta, bør dette inngå i ny KDP for samfunnssikkerheit og beredskap for Volda kommune Hovudplan Avfallsplan Vedteken i kommunestyret 1999 Kommunen vedtok avfallplan i 1999 for perioden , og denne var då felles for kommunane Volda/Ørsta. Planen har m.a. lokale mål og strategiar for løysing av avfallsproblema, at avfall vert sortert og gjenvunne og at dette vert vurdert ut i frå ei samfunnsøkonomisk lønsemd. Planen legg også vekt på praktiske og mest mogleg rettferdige løysingar for brukarane, innanfor ei akseptabel kostnadsramme. Avfallsplanen har ikkje blitt rullert eller fornya, dette mellom anna fordi VØR ikkje har hatt spesielt ønskje om det. Det finst ikkje vedtak om at planen er oppheva. I praksis har ikkje kommunen nokon plan som kan oppfattast som tilstrekkeleg oppdatert eller i reell funksjon. VØR har totalansvar for avfall og slam og er dei som nyttar planen i det daglege. Kommunestyret godkjenner gebyr og retningsliner (forskrifter) i høve avfall. Før å kunne følgje opp krava i forureiningslova er det hensiktsmessig å ha ein avfallsplan for kommunen. Ansvar for planen er ikkje klart plassert Interne sektorplanar Får å få tilskot til kompetanseutvikling vert det innanfor mange fagområde stilt krav om kompetanseplan. Døme på slike planer: Kompetanseutvikling i grunnskulen (skule) Kompetanseplan for tilsette i pleie- og omsorg (Pleie og omsorg) Plan for kompetanseutvikling i barnehagane (Barnehage) Mange av avdelingane har ei rekkje interne fagberedskapsplanar (sjå avsnitt ) Side 31

33 I tillegg kjem andre interne planar, retningsliner og prosedyrar. Nokon lovpålagt og nokon utarbeidt etter behov. Døme på andre interne planar: Strategiplan for nærings- og miljømidlar i Volda kommune (Landbruk) Verksemdsplan NAV. (NAV Volda) Strategi og tilsynsplan for 2012 (KOB) Pedagogisk IKT plan (Skule) Arkivplan for Volda kommune (Servicekontoret) Fagavdelingane har generelt gode rutinar på rullering av dei ulike interne planane og planane vert aktiv brukt som styringsreiskap. Dei fleste av planane er vedtekne i Forvaltningsstyret eller Driftsstyret. Avdelingane vurderer sjølv behov og prioritering av arbeidet med interne planar, rutinar og prosedyrar. ANDRE DOKUMENT Hovudnett for sykkel i Volda og Ørsta med tiltaksplan Ikkje politisk handsama, men ferdig utarbeidd og brukt som styringsreiskap i administrasjonen. Planen er utarbeidd av Statens vegvesen i samarbeid med kommunen som ledd i den Nasjonale sykkelstrategien for perioden Planen gjer greie for eksisterande situasjon, og framtidig hovudsykkelvegnett og lokalsykkelvegnett i Ørsta og Volda. Planen har tiltaksplan med prioriteringar. Det er ikkje avsett midlar til gjennomføring av tiltak. Plan vert lagt til grunn for kommuneplanen sin samla arealdel, andre arealplanar og ved revidering av kommunedelplan: trafikktryggingsplan for Volda kommune og kommunedelplan for idrett, fysisk aktivitet og friluftsliv Frivilligmelding Under utarbeiding. Skal ikkje politisk handsamast. Fylket løyver kr til kommunar som utarbeidar ein frivilligmelding/plan. Styret i stiftinga frivilligsentralen i Volda har teke initiativ til arbeidet med ei frivilligmelding for Volda kommune. Målet er å innhente grunnlagskunnskap om frivillig sektor, som vil vere viktig premiss og grunnlag for mange av kommunen sine planer, til dømes i samband med folkehelsearbeid, planar knytt til helse- og omsorgsektoren og ved rullering av samfunnsdelen og Side 32

34 KDP for idrett, fysisk aktivitet og friluftsliv Anna målsetting med planen er å avklare rolle- og ansvarsfordeling mellom det offentlege og frivillig sektor. Arbeidet vert sluttført og meldinga teken i bruk. Sikrar ein forankring og at meldinga vert lett tilgjengeleg vil den kunne verte eit godt grunnlagsdokument i fleire ulike planprosessar Tettstadsanalyse Volda sentrum Vedtak i det faste planutval den om å utarbeide tettstadsanalyse for Volda. Ferdig i Analysen tek utgangspunkt i planområdet for kommunedelplan for Volda sentrum inkludert Mork/Furene og Vikebygda. Analysen er å sjå på som ein kunnskapsbase om utviklinga av tettstaden Volda. Analysen er delt i to delar: registrering og visjon og har som hensikt å auke forståing og kunnskap i høve fysiske muligheiter og føresetnadar for ei positiv tettstadsutvikling i Volda. Analysen er eit godt styringsverktyi samband med Volda tettstads- og sentrumsutvikling. Analysen vert vidareført og vil verte nytta i arbeidet med t.d. revidering av kommuneplanen, LUK prosjekt, planlagt sentrumsprosjekt og den generelle satsing på sentrumsutvikling Furene/Hovdebygda. Strategiar for regionalt knutepunkt Kommunen har fått tilskot gjennom LUK satsinga til prosjekt. Løyvd midlar til prosjekt i kommunestyret den Oppstartsmøte i prosjektgruppa den Omtale Prosjekt er eit samarbeidsprosjekt mellom kommunane Ørsta og Volda. Føremålet er å utvikle felles strategiar for vidare utvikling av det regionale knutepunktet Furene/Hovdebygda, parallelt med styrking av Volda og Ørsta sentrum. Det er behov for å få ein felles forståing for heilskapeleg utvikling av desse områda. Prosjektet legg opp til brei medverknad og resultat vil vere ein rapport innehaldande ein analysedel og ein del med strategiar for vidare utvikling av området. Resultat vert å kople opp mot ulike kommuneplanprosessar, arealplanar og andre stadsutviklingsprosjekt. Prosjektet vert å sjå på som del ein av eit større prosjekt knytt til sentrumsutvikling. Planlagt del to vil ta utganspunkt i dei to sentrum. Evaluering Prosjektet kan gi ein god fellesplattform mellom dei to kommunane, mellom aktørar, politikarar og kommunen, som utgangspunkt for val og prioriteringar knytt til nærings- og sentrumsutvikling. Side 33

35 Prosjektet bør koplast opp mot andre stadsutviklingsprosessar og prosjekt og vere ein del av sentrumssatsinga og styrking av den fjerde byen i regionen StudiebygdA Kommunen har i samband med Kommunal- og regionaldepartementet si bulystsatsing fått midlar til prosjektet StudiebygdA kompetanse og kulturklynga på Møre. Kommunen har tilsett prosjektleiar og prosjektet vil vare ut Prosjektet har som overordna mål å styrke Volda og regionen si evne til rekruttering og utvikling av kompetanse, ved å bygge kulturell og sosial integrasjon og på den måte medverke til å styrke regionen sin bærekraft. Prosjektet vil mellom anna utvikle ein moderne informasjonsportal, stimulere til utvikling av ulike møteplassar og medverke til å utvikle stimuleringstiltak for gründerar. Skulekommunen Volda har ambisjonar om ei framtidsretta satsing i samarbeid med lokale og regionale ressursmiljø for å utvikle bygda og regionen. Prosjektet skal vere eit nært samarbeid mellom Volda kommune, Møre og Romsdal Fylkeskommune, Høgskulen i Volda, Studentsamskipnaden for Sunnmøre, Sunnmøre kulturnæringshage og næringslivet i Volda og regionen. Evaluering Prosjektet vil kunne styrke tettstadsutvikling i Volda og Volda sin posisjon som skulekommunen i regionen. Prosjektet bør koplast opp mot andre stadsutviklingsprosessar og prosjekt og vere ein del av sentrumssatsinga og styrking av den fjerde byen i regionen Område- og detaljreguleringsplanar Kommunen har i dag om lag 150 gjeldande reguleringsplanar. Oversyn over desse i vedlegg fem (5) I tillegg er det varsla oppstart for 18 reguleringsplanar, som er i arbeid, og som også går fram av vedlegg nr. fem. Planar som legg til rette for areal til offentlege bygg t.d. sentrumsskule, omsorgsbustadar og sentrumsutvikling m.m. i Volda tettstad samt planar som utløysar bustadtomter, næringsareal og/eller planar som legg til rette for god infrastruktur i Volda tettstad og ut til bygdene vert prioritert i denne perioden. Dette gjeld både planar i kommunal regi og ved handsaming av private planar. Side 34

36 4.3 Nye planer under arbeid Planstrategi Må vedtas innan utgang av Høg prioritet Kommunedelplan: Omsorgsplan og temaplan: Demensplan Status: Vedtak om oppstart i formannskapet (sak 31/11). Vedtak: planprogram i kommunestyret den og tek sikte på offentleg ettersyn haust Føremålet med planarbeidet er å sjå nærståande og langsiktige utfordringar slik at eit godt framtidig tenesttilbod til barn, unge og gamle vert sikra. Planforslaget fokuserer på ein førebyggjande strategi med tidleg innsats og rekruttering av fagpersonell. Parallelt vert det utarbeidd ein eigen temaplan for demens. Demensplanen skal synleggjere kommunen sine utfordringar i høve til demenssjukdom og legge grunnlag for eit godt tenestetilbod til personar med demens og deira pårørande. For Omsorgs- og demensplanane er det utarbeidd eit felles handlingsprogram for perioden Dette skal rullerast årleg. Ansvaret ligg i dag til Pleie og omsorgsavdelinga. Det er ikkje lovpålagt med ei slik plan, men hensiktsmessig i høve til mellom anna Samhandlingsreformen og andre større endringar både i samfunn og innafor Pleie og omsorg og helsesektorane. Planane vert prioritert og ein tek sikte på endeleg godkjenning innan utgang av I eit lengre tidsperspektiv vil planen inngå i ny KDP for helse- og omsorgstenestene i Volda kommune. Samhandlingsreformen, ny Helse- og omsorgstenestelov og Folkehelselov medfører større endringar innanfor sektoren og det er behov for eit overordna styringsverkty for administrasjon, tilsette i sektoren og politikarar og er viktig sett frå brukarperspektiv Kommunedelplan for E39 Volda Furene Status: Vedtak i formannskapet den (sak 18/12) om offentleg ettersyn av planforslag med tilhøyrande KU. Høyringsperiode Statens vegvesen er i ferd med å utarbeide ein KDP areal for trasé for ny E39 mellom Volda sentrum og Furene. Formannskapet i Volda og Ørsta kommune er planmynde og skal fremje og handsame kommunedelplan før den vert lagt fram for vedtak i kommunestyret. Høg prioritert. I eit lengre tidsperspektiv vil planen inngå i kommuneplanen sin arealdel. Side 35

37 4.3.4 Næringsplan Status: Formannskapet vedtok den (sak 71/10) å legge planforslag ut til offentleg ettersyn. Eit planforslag vart utarbeidd i Planen er ein temaplan og tek for seg næringsstruktur i Volda, geografisk tilhøve og senterstruktur, rammevilkår, målsettingar og strategiar for næringsutvikling. Ikkje lovpålagt med slik plan. Ansvaret for planen ligg i dag til kultur og næring. Vert oppheva som eigen plan og vert i staden integrert i kommuneplanen sin samfunnsdel. Arbeidet med planen har lege i ro sida sommar Mykje av innhaldet inngår i Utfordringsnotatet, planstrategien og kjem til å inngå som viktig tema i revidering av kommuneplanen sin samfunnsdel. 4.4 Behov for/forslag til nye planer, ikkje oppstarta KDP for samfunnsikkerheit og beredskap (overordna beredskapsplan og heilskapeleg ROS-analyse) Ny forskrift om kommunalberedskapsplikt pålegg kommunen å gjennomføre ei heilskapeleg risikoog sårbarheitsanalyse (ROS) og utarbeide ein overordna beredskapsplan. Overordna beredskapsplan skal bidra til at kommunen vurderer og planlegg samfunnssikkerheit og beredskap i eit meir heilskapleg perspektiv. Planen skal sikre samordna tverrsektoriell handtering ved uønska hendingar. Grunnlaget for beredskapsarbeidet i kommunen skal vere ein heilskapeleg ROS-analyse, der kommunen kartlegg uønska hendingar som kan inntreffe, vurderer sannsynet for at slike hendingar vil inntreffe og korleis slike hendingar vil kunne påverke lokalsamfunnet. ROSanalysen skal også leggast til grunn for og integrerast i kommunale planprosessar. Til dømes vil ROS-analysen verte viktig i kommunen sitt arealplanleggingsarbeid. Overordna beredskapsplan skal samordne og integrere Plan for kriseleiinga i kommunen og dei uliker fagseksjonar og fagområda sine krise- og beredskapsplanar. Beredskapsplanen skal også vere samordna med andre relevante offentlege og private krise- og beredskapsplanar. Beredskapsplanen skal vere operativ og som minimum omfatte Plan for kriseleiinga, varslingsliste, ressursoversikt, evakueringsplanar, ein plan for befolkningsvarsling og ein plan for kriseinformasjon. Side 36

38 Tilråding: Heilskapeleg ROS-analyse: Arbeidet må starte opp så snart som råd. Ein (grov) heilskapeleg ROS-analyse vert utarbeidd av ei tverrfagleg arbeidsgruppe. Dette vil kunne utløyse eit behov for andre meir detaljerte ROS-analyser på særskilde område. Ein føresett at (grov) heilskapeleg ROSanalyse vil verte eit grunnlag for arbeidet med revidering av samfunnsdelen og legg føringar og vert integrert i arbeidet med kommunen sin samla arealplan. I eit lengre tidsperspektiv vil (grov) heilskapeleg ROS-analyse verte lagt til grunn for arbeidet med KDP for samfunnsikkerheit og beredskap. Ørsta har utarbeidd framlegg til (grov) heilskapeleg ROS-analyse. Ved framtidig revidering av ROS-analysen kan det vere hensiktsmessig å samarbeide med Ørsta på særskilde tema innanfor ROS arbeidet. Fylkesmannen har varsla tilsyn på ROS-analysen i Overordna beredskapsplan: På lengre sikt vil ein overordna beredskapsplan inngå som handlingsprogram i ny KDP for samfunnsikkerheit og beredskap. Inntil det må ein ajourføre plan og oppdatere planen i høve nye krav og forskrifter. Ansvar vert lagt til beredskapsrådet. KDP for samfunnsikkerheit og beredskap Arbeidet med planen startar opp i etterkant av arbeidet med (grov) heilskapeleg ROSanalyse. Ved å starte eit slikt arbeid vil det kunne sikre at kommunen vurderer og planlegg samfunnssikkerheit og beredskap i eit meir heilskapleg perspektiv. Ein slik plan vil kunne bidra til å sikre god tverrsektoriell og samordna handtering av uønska hendingar. Det vil vere naturleg at arbeidsgruppa for (grov) heilskapeleg ROS-analyse tek ansvar for dette arbeid også. Plan for kriseleiinga: Ajourførast årleg. Planen vert vidareført, men i eit lengre tidsperspektiv vil den inngå som del av ny KDP for samfunnssikkerheit og beredskap. (Grov) heilskapeleg ROS-analyse vil legge føringar for ev. endringar og oppdateringar i Plan for kriseleiinga. Fagseksjonar og fagområde sine krise- og beredskapsplanar: Dei ulike krise- og beredskapsplanar vert delplanar til KDP for samfunnssikkerheit og beredskap. Det er behov for ein gjennomgang av kommunen sine krise- og beredskapsplanar. Dei må oppdaterast iht. ny lovgiving og skjerpa krav, samt sjåast i samfunnsmessig og tverrfagleg samanheng. Ein må gjere ei vurdering av dei beredskapsplanar kommunen har, skal ha og om nokon kan slåast saman. Side 37

39 4.4.2 Rekrutterings- og kompetanseplan Løns- og personalstaben har uttrykt ynskje om å få ein overordna kompetanseplan for kommunen som organisasjon. Mål vil vere å få ein styringsreiskap til å sikre kompetanseutvikling i dei ulike avdelingane, strategi for rekruttering og behalde kompetent arbeidskraft. Det bør i ein slik plan vere særleg fokus på å rekruttere innan pressa yrke som til dømes ingeniørar. Med ein del eldre tilsette treng kommunen strategi for overføring av kompetanse og erfaring til yngre tilsette. Rekruttering av arbeidskraft, kompetanseutvikling og det å vere ein attraktiv arbeidsplass vart trekt fram som viktig i både Utfordringsnotat og under arbeidsverkstad. Kvalitet på tenesta avheng av kompetansenivået til dei tilsette. Jf. Utfordringsnotat og konklusjonar gjort i samband med arbeidsverkstad (sjå avsnitt avsnitt 1.2, punkt tre og fire) vil ein slik plan verte ein reiskap til å møte utfordringar knytt til kompetanse og rekruttering. Planen må sikrast brei forankring i dei ulike sektorane og politisk. Plan må vere knytt opp mot Økonomiplan og Årsbudsjett. Med føreståande omorganisering av administrasjonen vil det vere naturleg å starte eit slikt arbeid KDP for helse- og omsorgstenestene i Volda kommune Alle fagområde og tilbod i helse- og omsorgstenestene vert samla i ein plan for å få eit overordna styringsverkty for å betre samhandling og koordinering av tenester innafor pleie, omsorg og helse. Ein slik plan kan inkludere fleire av dagens planar: Rehabiliteringsplan, Omsorgsplan, Demensplan, helse- og sosial/beredskapsplanar, Vald i nære relasjonar, Psykiatriplan m.m. Ev. arbeid med rusmiddelpolitiskhandlings plan bør vurderast om kan inngå i KDP for helse- og omsorgstenestene i Volda kommune. I dag er det usikkerheit kring behov for planar, kor omfattande dei skal vere og korleis dei er kopla opp mot kvarandre, ansvarsområde og arbeidsoppgåver i kvardagen. Ein overordna plan som avklarar planbehov og inneheld ein felles overordna strategi for kva planar sektoren (Helse, pleie og omsorg og ev. barnevern) skal ha og sett dette i samanheng vil verte eit godt styringsverkty for sektorane/en. Ein KDP vil kunne innehalde ein slik strategi og der det er behov vil ein kunne utarbeide delplanar for særskilde tema. Med Samhandlingsreformen, Helse- og omsorgstenestelova Folkehelselova og føreståande omorganisering av administrasjonen vil det vere naturleg å sjå på muligheitene for ein fells KDP for helse- og omsorgstenestene. Eit slikt arbeid vil krevje politisk vilje og at helse- og omsorgstenestene har ressursar og kapasitet til å ta ansvar for ein slik plan. Planseksjonen vil naturlegvis måtte ha kapasitet til å bistå i prosessen. Dei aktuelle sektorane som ein slik plan vil omfatte ser det som realistisk med oppstart av arbeidet i Då har ein erfaringar med Samhandlingsreformen, Helse- og omsorgstenestelova, Folkehelselova og omorganisering av administrasjonen er framleis forholdsvis ny. Inntil arbeid startar vil ein berre foreta ajourføring/mindre rullering av dei helse og omsorgsplanar som ikkje er oppdatert iht. lovverk. Side 38

40 KDP Bustad og Busetnad Bustad og busetnad i Volda er eit stadig tilbakevendande tema. I Utfordringsnotatet, arbeidsverkstad, i media og frå regionalt hald er det stort fokus på viktigheita av eit godt bustadtilbod og bulyst dersom ein skal vere attraktiv som stad. Det er i somme område stort press på bustadmarknaden medan i andre område er det omvendt. Begge delar skaper utfordringar på mange område for Volda kommune og Voldasamfunn. Bustad- og busetnadutvikling og planlegging er i dag noko fragmentert og i mange tilfelle kunne dei ulike bustadutfordringar verte sett i større samanheng og med meir heilskapelege løysingar. Det er behov for ein strategi med mål og retningsliner for bustadar og busetnad i Volda kommune. Dette gjeld alle slags bustadar og busetnadstypar: t.d. omsorgbustadar, eldrebustadar, sentrumsutvikling, bygdeutvikling, studentbustadar, busetjing av flyktningar, kommunal bustadmasse, privat bustadmasse, bustad og busetnad sett opp mot kommunale tenester, kultur og fritidstilbod, arbeid, næring, landbruk osv. Årsak til at ein finn det fornuftig med ein eigen KDP for Bustad og busetnad er at temaet er komplekst, grip inn i dei fleste sektorar og område i kommunen. Kommunen ynskjer eit særskilt fokus på dette området ved å ha ein eigen KDP og ikkje berre at tema vert omhandla i kommuneplanen sin samfunnsdelen. Bustad og busetnad er ein viktig føresetnad for å vere ein attraktiv stad, skape bu og blilyst og sikre befolkningsvekst. Ein eigen KDP vil sikre at ein får ein større heilskap for bustad og busetnad situasjonen i Volda. Gjennom ein slik KDP vil ein kunne unngå eit fragmentert fokus på enkelte geografiske område og eller interesser/tema knytt til bustad og busetnad. Ein vil kunne sjå utfordringane i samanheng og få ein samla strategi for å løyse bustad og busetnadutfordringane. KDP for bustad og busetnad vil verte ein temaplan. Ansvar vert som utgangspunkt lagt til rådmannen sin stab Hovudplan for Avlaup Sjå avsnitt Hovudplan for Vassforsyninga Det er ikkje eit lovpålagt krav om vassforsyningsplan. Planen vert ein fagplan som tek føre seg ulike vassforsyningskjelder og strategiar, moglegheiter og utfordringar i høve dette. Ein slik plan er hensiktsmessig for å få oversikt, sjå ting i samanheng og for å følgje opp lovverket. Planen vil erstatta Hovudplan for Vassverk som omhandlar Volda vassverk. Ny plan bør omfatta det vesentlege av vassverk i kommunen, både private og offentlege. Planen bør innehalde ein oversikt over ROS og beredskapsplanar som er tilknytte vassforsyning. Kommunen har ni kommunale vassverk samt oppføring av nr. 10. Det er eit behov for å sjå dei i samanheng, få ein strategi for drift, framtidig behov, kapasitet og ev. nye område for vassverk. Revisjon/ Ny Hovudplan for vassforsyninga bør prioriterast då dette vil verte eit viktig grunnlagsdokument for revidering av kommuneplanen sin arealdel. Side 39

41 I høve det som går på vassmiljø innanfor kommunen sine grenser vert dette ivareteke gjennom arbeidet med forvaltningsplan for vassregion Møre og Romsdal, og arbeidet med tiltaksanalysane i Søre Sunnmøre vassområde. sjå avsnitt 2.2. Pågåande arbeid med forvaltningsplan for vatn, med handlingsprogram som skal vedtakast i fylkestinget som ein fylkesdelplan vil vere eit viktig dokument i arbeidet med hovudplan for vassforsyninga i kommunen. Hovudplanen bør innehalde ein oversikt over kva vassfaglege område kommunen har ansvar for og kva for utfordringar ein har knytt til miljøtilstanden i vassførekomstar i vatn, vassdrag og sjø. Ansvaret for arbeidet med ein slik plan vil ligge til kommunalteknisk, som ser det som realistisk med oppstart i Hovudplan for veg Kommunen har i dag ikkje plan for kommunale vegar. Det er behov for ein overordna strategi som gir føringar for drifta av eksisterande vegar og utbygging av nye. Oppdaterte tekniske planar er ein viktig føresetnad for å få ein god samla arealplan for kommunen og vil gjere handsaming og utarbeiding av reguleringsplanar enklare i mange tilfelle. Det er ikkje eit lovpålagt krav om plan for veg. Ein fagplan som tek føre seg vegsystemet i kommunen, er hensiktsmessig for å få oversikt og sjå ting i samanheng. Ein slik plan bør verte kopla opp mot KDP trafikktrygging i Volda kommune og andre kommunale planar som til dømes kommuneplanen sin arealdel. Hovudplan for veg bør prioriterast då dette vil verte eit viktig grunnlagsdokument for revidering av kommuneplanen sin arealdel. Ansvaret for arbeidet med ein slik plan vil ligge til kommunalteknisk, som ser det som realistisk med oppstart i Forslag til revidert plansystem Basert på gjennomgang av eksisterande planar, nye planar under arbeid og behov for/forslag til nye planar, ikkje oppstarta har ein følgjande forslag til plansystem for Volda kommune: Side 40

42 Side 41