Hamnsundsambandet AS Planprogram

Transkript

1 Hamnsundsambandet AS Planprogram Oppdragsgivar Hamnsundsambandet AS Oppdrag Planprogram Prosjektnr Dato , rev A

2 Nordplan side 2 Hamnsundsambandet as Planprogram Innhald: 1 Innleiing Forord Formål med planprogrammet og prosjektet Formål med planprogrammet Prosjektmål Lovgrunnlag og krav til planprosess Organisering av planprosessen Arbeidsopplegg Samarbeidspartar Medverknad og informasjon Framdriftsplan 4 2 Dagens situasjon Planområdet Vegstandard (fremkommelighet) Trafikkmengde og ulykker Nærmiljø Hamnsund og Store Kalvøy, Haram kommune Valderøy, Giske kommune Ellingsøy, Ålesund kommune Finansiering 8 3 Overordna planar og føringar Nasjonale føringar Nasjonal transportplan (NTP) Konseptutvalsutgreiing Rikspolitiske retningsliner Verneplanar og registreringar i naturbase Andre registreringar Regionale planar Fylkesplanar Ferjefri kyststamveg og Møreaksen Nordøyvegen Kommunale planar Kommuneplanane Tilgrensande reguleringsplanar 9 4 Planomfang skildring av alternativ og vegstandard Planavgrensing og skildring av alternativ Planavgrensing Oversikt over vurderte alternativ O-alternativet Alternativ V1 Røyseneset, Valderøy Alternativ V2 Ytterland, Valderøy Tidlegare vurderte alternativ inklusiv Valderøytunnelen Alternativ E 1 Kverve, Ellingsøy Alternativ E2 Hovseidet, Ellingsøy Alternativ E3 Hella, Ellingsøy Forkasta alternativ Oversikt over aktuelle alternativ Vegstandard 27 side Tunnelklasse og profil Stigning og overdekning for undersjøisk tunnel 27 5 Forslag til konsekvensutgreiingsprogram Generelt Metode Organisering Framdrift, informasjon og medverknad Alternativ som skal utgreiast Konsekvensar som skal utgreiast Ikkje prissatte konsekvensar Konsekvensar for landskapsbilde Konsekvensar for nærmiljø og friluftsliv Konsekvensar for kulturmiljø Konsekvensar for naturmiljø Konsekvensar for naturressursar Konsekvensar for trafikale forhold Prissatte konsekvensar Trafikant- og transportnytte Operatørnytte Budsjettverknad for det offentlege Ulykker Støy og luftforureining Restverdi Skattekostnader Andre forhold Konsekvensar i anleggsperioden Geologi og geoteknikk Lokal og regional utvikling Ros-analyse Miljøoppfølgingsprogram Samanstilling av resultat og tilråding 35

3 Nordplan side 3 Planprogram for Hamnsundsambandet 1 Innleiing 1.1 Forord Forslag til planprogram for ny veg trasè Ellingsøya/Valderøy, med undersjøisk tunnel til Stor Kalvøy/Hamnsund, er utarbeidd av Nordplan as ved samfunnsplanleggar Heidi Hansen, arealplanlegger Ola Forren Sørensen og vegingeniør Roger Holgersen, på vegner av Hamnsundsambandet as. Eventuelle spørsmål kan rettast til: Nordplan as v/heidi Hansen eller Ola Forren Sørensen E-post: hh@nordplan.no ofs@nordplan.no Tlf: / Planlegging av Hamnsundsambandet starta i 1987 i samband med bygging av Ålesundstunnelane. Bakgrunn for planarbeidet var at ferjesambandet mellom Haram-Giske-Ålesund falt bort og næringslivet såg behov for eit raskare og meir direkte samband nordover via nye fjordkryssingar, - i staden for dagens veg som er vesenleg lenger både avstands- og tidsmessig, då den går ut og inn av fjordarmar. Prosjektet er satt på dagsorden igjen fordi Nordøyvegen er i ferd med å bli gjennomført og hurtigbåtsambandet til Store Kalvøy og Nordøyane fell vekk når Nordøyvegen vert tatt i bruk. Reise- og pendlingsavstanden vil dermed auke for ein del innbyggarar i Haram som brukar hurtigbåtsambandet. Ved å kople til Hamnsundsambandet vil ein saman med Nordøyvegen gi regionen eit raskt og effektivt vegsamband mellom kommunane Sandøy-Haram-Giske-Ålesund. Målsetninga med Hamnsundsambandet er å knyte næringsliv, bustad- og arbeidsmarkedet i Ålesundsregionen nærare saman. Hamnsundsambandet AS blei stifta i 2008 og er eigd av lokalt næringsliv og kommunane Haram, Giske og Ålesund. Selskapet sitt mål er å realisere prosjektet med hjelp av bompengar så snart som mogleg. Det er fylkeskommunen som er tiltakshavar og byggherre for fylkesvegnettet, men Statens vegvesen er ein viktig part i arbeidet både i forhold til planlegging, finansiering og utbygging. Det er aktuelt å etablere bompengeselskap for å finansiere prosjektet. For å få løyve til å krevje inn bompengar, må prosjektet godkjennast i Stortinget. Før sak om godkjenning kan leggast fram for Stortinget må det ligg føre godkjend reguleringsplan, men først må planprogram som avklarar utgreiingsbehovet utarbeidast og kommunedelplan med konsekvensutgreiing (KU). Det er planprogrammet som blir presentert her. Ansvarleg styresmakt for behandling og godkjenning av planprogram og seinare kommunedelplan med KU er Giske kommune, Haram kommune og Ålesund kommune. Forslag til planprogram blir lagt ut til offentleg ettersyn og høyring i 6 veker, i perioden xxxx. Det er tilgjengeleg på kommunane sine internettsider og servicekontor. Det blir også sendt til aktuelle partar for uttale. Eventuelle synspunkt og merknader skal sendast til : Giske kommune Rådhuset 6050 Valderøya E-post: post@giske.kommune.no Eller Haram kommune Storgata Brattvåg Epost: postmottak@haram.kommune.no Eller Ålesund kommune Serviceboks 21, 6025 Ålesund E-post: postmottak@alesund.kommune.no

4 Nordplan side 4 Planprogram for Hamnsundsambandet 1.2 Formål med planprogrammet og prosjektet Formål med planprogrammet Formålet med planprogrammet er å avgrense planoppgåva og: Avklare føringar og overordna planar for arbeid Avklare aktuelle og realistiske alternative vegtrasèar for Hamnsundsambandet. (Prosjektet omfattar tilknytting til eksisterande vegnett, med undersjøisk tunnel under fjorden frå Ellingsøya eller Valderøya via Store Kalvøy til Hamnsund.) Avklare problemstillingar som er vesentlege for miljø, naturressursar og samfunn. Fastesette utgreiingstema i konsekvensutgreiinga Prosjektmål Hovudmål med prosjektet er å: knyte tettare saman næringslivet og den maritime klynga i Ålesundsregionen ved å legge til rette for eit meir fleksibelt og kortare vegsystem mellom Haram, Giske og Ålesund Delmål: styrke regionen gjennom ein auka bustad- og arbeidsmarknad redusere avstandsulempene ved kortare reise- og transporttid styrke passasjergrunnlaget for Vigra flyplass sikre busetnaden på Store Kalvøy gi lettare tilgang på fleire rekreasjons- og friluftsområde KU-en skal følgje metodikken i statens vegvesen sin rettleiar om konsekvensanalyse (Håndbok 140) Samarbeidspartar Viktige samarbeidspartar i planarbeidet er Statens vegvesen - Region midt, Giske kommune, Haram kommune, Ålesund kommune og Hamsundsambandet AS. Det er gjennomført møter med kommunane, Statens vegvesen og Hamnsundsambandet. Fylkeskommunen, fylkesmannsembetet og andre offentege instansar har også vore invitert til å kome med innspel. Partane har med grunnlag i forprosjekt om moglege vegtrasèar utarbeidd av Nordplan as, vore med å vurdert aktuelle alternativ som det skal arbeidast vidare med Medverknad og informasjon Det skal haldast orienteringsmøte om forslag til planprogram med konsekvensutgreiingskrav, i samband med offentleg ettersyn og høyring. Oppstart av kommuneplanarbeidet blir kunngjort samstundes. Forslag til planprogram skal leggast ut til offentleg ettersyn og høyring i 6 veker. I planprosessen vidare skal det haldast informasjonsmøte når kommuneplanforslaget er klart for høyring Framdriftsplan Tabellen under gir ei oversikt over berekna framdrift i arbeidet. Behandlingstida i kommunane vil avhenge av saksmengde og møteplanar. 1.3 Lovgrunnlag og krav til planprosess Ny plan- og bygningslov av , og ny forskrift om Konsekvensutgreiing av , krev at det som ledd i varsel og kunngjering av oppstart av planarbeid med vesentleg verknad for miljø og samfunn, skal utarbeidast forslag til planprogram. Formålet med planprogrammet er tidleg medverknad og avklaring av viktige omsyn i planarbeidet. Det må utarbeidast kommunedelplan med konsekvensutgreiing (KU) som skal fastsette trasèalternativ og vegstandard. Grunnen til at det må utarbeidast kommunedelplan og ikkje reguleringsplan i første omgang er at Hamnsundsambandet vil bli ein viktig lekk i eit større overordna transportsystem og tiltaket omfattar 3 kommunar der fleire alternative løysingar må vurderast. Skjematisk vil planprosessen med utarbeiding og behandling, blir som følgjer: Planprogram om lag 8 mnd Kommunedelplan med konsekvensutgreiing om lag 1 år Utarbeiding av detaljreguleringsplan for trasèalternativ vedtatt i kommunedelplanen om lag 1,5 år Byggeplan Grunnkjøp Utbygging 1.4 Organisering av planprosessen Arbeidsopplegg Planprogrammet skal fastsette utgreiingskrav for påfølgjande arbeid med kommunedelplan. Kommunedelplan og konsekvensutgreiing skal utarbeidast parallelt. Konsekvensutgreiinga skal avgrensast til det som synes nødvendig og relevant for planarbeidet. Fasar i planarbeidet Utarbeiding av forslag til planprogram Høyring av forslag til planprogram Vedtak av planprogrammet Utarbeiding av kommunedelplan med KU Høyringsforslag Offentleg ettersyn Behandling av merknader Eventuelt nytt offentleg ettersyn Vedtak Utarbeiding av reguleringsplan Samarbeid/ medverknad Kommunar, fylket, statens vegvesen Kunngjering og brev til aktuelle partar. Folkemøte. Aktuelle partar (grunneigarar) og fagetatar Kunngjering, brev til partar og informasjonsmøte Avklaringar med høyringspartar Aktuelle partar og fagetatar. Behandling Nordplan as Haram, Giske og Ålesund kommunar, Nordplan as Haram, Giske og Ålesund kommunar Ikkje avklart kven som skal stå for arbeidet. Framdrift Januar-oktober Desember - januar 6 veker Februar 2011 Ikkje avklart. Utarbeiding av programmet er gjort i samarbeid med kommunane Giske, Haram, Ålesund og Statens vegvesen, Region midt ved Terje Lindstad.

5 Nordplan side 5 Planprogram for Hamnsundsambandet 2 Dagens situasjon 2.1 Planområdet Planen omfattar 3 kommunar; Giske, Haram og Ålesund. Kommunane skal bindast saman med hjelp av ein undersjøisk tunnel under Grytafjorden, anten via Ellingsøy eller via Valderøy eller til dagens undersjøiske tunnel i Valderhaugfjorden. Aktuelle område for tunnelpåhogg og nye vegtrasèar er i Hamnsundet, på Store Kalvøya, Ellingsøya og Valderøya. Hamnsundet og Store Kalvøy er i dag to små bygdesamfunn med beskjeden utbygging og få tekniske inngrep. Ellingsøya og Valderøya er vesentleg meir tettbygd. Kartutsnitt under viser kommunegrensene med prikka linje, og ferje- og hurtigbåtsamband med stipla linje. 2.2 Vegstandard (fremkommelighet) Dagens vegsystem frå Hamnsund til Ålesund følgjer fylkesveg 146 frå Hamnsund via Grytastranda til Slyngstad. Her går den over til riksveg 659 som fortsetter til Stette, der ein kan velje å følgje fylkesveg 107 over Ellingsøya, eller E39, Brusdalen til Ålesund. På Valderøy følgjer vi riksveg 658, og på Store Kalvøy er det i dag berre kort vegstubbe av enkel standard. Store maritime verksemder ligg i Brattvåg og i Søvik. Trafikken mellom desse verksemdene og til verksemder anten på Nordøyane og/sandøy, går i dag via Skjelten - Hildre -Alvestad. På dette strekket er rv. 659 av dårleg standard. Den er smal utan midtstripe og snirklar seg mellom husa som ligg tett innpå vegskulder mange stader. Fartsgrensa er 60 kmt. Det er under planlegging ny veg på Hildre, men trasè er enno ikkje avklart. Ferjeleiet på Skjelten og ferjesambandet Brattvåg Myklebust blir nedlagt når Nordøyvegen vert opna (Brattvåg-Dryna blir oppretthalde). Trafikken til og frå Ålesund frå Nordøyane og deler av trafikken frå Sandøy, er då føreset skal gå via fv 146 Søvik-Grytastranda. Trafikken frå Brattvåg vil framleis gå over Remefjellet til Slyngstad Vatne Stette Brusdal eller Ellingsøy til Ålesund. Dei andre fylkesvegane og riksvegar går i hovudsak utanom tett bebyggelse, med fartsgrense som varierer mellom kmt. Køyretida frå Hamnsund til Ålesund er ca min, og frå Hamnsund til Vigra ca 50 min. Frå Brattvåg til Ålesund 45 min og til Vigra ca 50 min. Store Kalvøy har i dag ferjesamband med Skjeltene i Haram to gonger i veka, onsdag og laurdag. På begge desse dagane har ferja to anløp, men berre på førehandstingingar. I tillegg blir ferja nytta til kommunal renovasjon og andre kommunale ytingar (brøyting, septiktank tøming o.a.) Store Kalvøy (og Hamnsund) har tilbod med hurtigbåten i Nordøyruta, som går i ruta Ålesund-Valderøy-Store Kalvøy-Hamnsund-Lepsøya-Haramsøya- Fjørtofta-Harøya. Tilbodet er 6 turar på kvardagar frå Ålesund og nordover, og 6 turar sørover til Ålesund. Hurtigbåtsambandet til Nordøyane og ferjesambandet Skjelten-Lepsøy-Haramsøy skal leggast ned når Nordøyvegen vert opna og dermed blir samferdselstilbodet til Store Kalvøy borte. Det er per dato ikkje klarlagt korleis dette skal erstattast. Det går i dag buss til fleire av hurtigbåt- og ferjeavgangane som gjev høve til arbeids- og skulependling mellom Ålesund og Haram.

6 Nordplan side 6 Planprogram for Hamnsundsambandet

7 Nordplan side 7 Planprogram for Hamnsundsambandet 2.3 Trafikkmengde og ulykker I følgje Statens vegvesenet sin vegdatabase er årsdøgnstrafikken(ådt) og ulykkesdata (frå ) på dei ulike strekningane per i dag slik : Strekning og vegnr ÅDT Drept Meget alvorleg skadd Alvorleg skadd Lettare skadd Fv Hamnsund - Slyngstad Fv 146 Søvik Skjelten Skjelten ferjekai 80 Rv 659 Skjelten Brattvåg Brattvåg ferjekai 700 Rv 659 Brattvåg Håvikamyrane Rv * Håvikmyrane- Slyngstad Rv 659 Slyngstad Vatne-eidet Rv 659 Vatneeidet Stette Rv 661 Stette Skodjestraumen Rv Skodjestraumen- Digernes E39 Digernes Brusdalen- Breivika Fv 107 Stette Taftasundet Fv Taftasundet- Hovseidet Fv 388 Hovseidet Nes Fv 107 Hovseidet Kverve Rv Ellingsøytunnelen Rv ** Valderøytunnelen Rv 658 Ytterland- Gjøsundet *** Fv 131 Ytterland Skjong * 4 i tunnel. ** 5 ved tunnelopning, 1 alvorleg *** 4 i kryss fv 131 rett etter tunnelmunning Trafikken over Ellingsøya har auka vesentleg etter at det blei gratis å køyre gjennom tunnelane. Dette gjeld både trafikk frå Haram og Skodje til Vigra lufthamn og Ålesund sentrum. Det er ikkje nokon eintydige farestrekningar med særskild opphoping av ulykker. Grovt sett kan ein seie ulykkene er jamt fordelt utover heile planområde, men tabellen viser at dess større trafikkmengde og fart, dess fleire og alvorlegare ulykker. Det er også ei viss opphoping av ulykker ved tunnemunningane eller kryss nær tunnelopning. 2.4 Nærmiljø Hamnsund og Store Kalvøy, Haram kommune I Hamnsundet er det i dag hurtigbåtkai. I strandsona elles er det ein liten slipp med marina og verkstadlokale. Bebyggelsen omfattar nokre einebustader og gardstun. Gardane er ikkje i drift, men markane blir slått og kulturlandskapet halde i hevd. Her er også eit viktig signalbygg, Hamnsund kyrkje og gravstad. Mot sør er det ei lun hamn med naust og kaiplass. Neset har eit karakteristisk landskapstrekk med bratte berg ned i fjorden. Holmane og skjera mellom Hamnsundet og Store Kalvøy er ubebygde, med unntak av Torholmen der vi har eitt gardstun som blir brukt som feriebustad. Elforsyning til store Kalvøy går i ei luftlinje over holmane. På store Kalvøya er det i dag fleire fine gardstun, men ingen av gardane blir drivne utover litt sauehald slik at kulturlandskapet blir halde i hevd. Her er også eit kommunalt bustadfelt med ein del ledige tomter. Hamneområdet består av hurtigbåt/ferjekai og småbåthamn med eit lite naustmiljø. Elles er det utmark og lyngheier. Kartutsnitt Store Kalvøy og Hamnsundet Valderøy, Giske kommune På Valderøya er det i det sørlege alternativet for tunnelpåhogg, spreidd utbygging. Området er i arealdelen til kommuneplanen sett av til bustadføremål og grenser elles til eksisterande tettbygd bustadområde. På Ytterland er det også eit nærings-/serviceområde som delvis er utbygd. I nordvest er det i hovudsak ubebygd område som er avsatt til industriformål i arealplanen.

8 Nordplan side 8 Planprogram for Hamnsundsambandet Hovseidet Hella Kverve Utsnitt av arealplanen for Ellingsøy. Alternativet på sørsida av Eidsbukta, Hella, er ubebygd og arealet er lagt ut til landbruk-, natur og friluftsområde. Terrenget her stig relativt raskt og bratt frå fjorden. Området er ubebygd og vegetasjonen består av småkratt og lyng. 2.5 Finansiering Det er per i dag ingen løyvingar til prosjektet i Norsk transportplan (NTP) eller i fylkeskommunale løyvingar og utbygginga må derfor finansierast gjennom bompengar. Utsnitt av arealplanen som viser Valderøya, aktuelle påhoggsområde markert med pil. 3 Overordna planar og føringar Ellingsøy, Ålesund kommune Kvervealternativet går via områder som pr i dag er ubebygde. Området blir brukt til rekreasjon og friluftsføremål, men er sett av til næringsføremål og friområde i arealplanen til Ålesund kommune. Alternativet baserer seg på å bruke regulert/planlagd vegtrasè i arealplanen. På Hovseidet er det spreidd bustadbygging med ein del dyrkamark og utmark. I Eidsbukta har vi ein større marina, men elles er strandsona inngrepsfri. Med unntak av småbåthamna er området satt av til landbruk-, natur og friluftsområde i arealplanen. 3.1 Nasjonale føringar Nasjonal transportplan (NTP) Prosjektet er ikkje nemnt i nasjonal transportplan for perioden Konseptutvalsutgreiing Prosjektet er ikkje del av konseptuvalsutgreiinga for strekninga E39 Ålesund Bergsøya (Skei-Betna) som skal utarbeidast i regi av statens vegvesen.

9 Nordplan side 9 Planprogram for Hamnsundsambandet Rikspolitiske retningsliner Målsetninga i rikspolitiske retningsliner for samordna areal- og transportplanlegging, er at arealbruk og transportsystem skal utviklast slik at det fremjar samfunnsøkonomisk effektiv ressursutnytting med miljømessig gode løysingar, trygge lokalsamfunn og bumiljø, god trafikktryggleik og effektiv trafikkavvikling. Det skal leggast til grunn eit langsiktig berekraftig perspektiv i planlegginga, med vekt på å oppnå gode regionale heilskapsløysingar på tvers av kommunegrensene. Rikspolitiske retningsliner for barn og unge skal vektleggast i planlegging av det fysiske miljøet Verneplanar og registreringar i naturbase Verneplanar: GISKE KOMMUNE Skjonghellaren - Området er verdsett til viktig nasjonalt og regionalt på grunn av at det er eit etter måten stort og intakt område med ein del kravfulle og interessante artar i tillegg til raudlisteartane. Registering Skjonghellaren er eit viktig og freda fornminne. Registreringar i naturbase - biologisk mangfald (direktoratet for naturforvaltning): HARAM KOMMUNE Store Kalvøy (vest) ; Yngleområde for gråmåke og svartbak. Registrering I følgje kjelder på Store Kalvøy, har det dei siste 10 åra ikkje vore hekkande sjøfugl på øya pga mink og rev. Terøyholmen; Tilhaldsstad for grågås og måse. Registrering Hamnsund; vinterbeite rådyr og hjort. Registrering Skutvika - rik edellauvskog (vill sommareik), verdsett til viktig. Registrert GISKE KOMMUNE Skjong; yngleområde gråmåke. Registrert Sætredalen; måsekoloni og yngleområde gråmåke og svartbak. Registrert Verdsett til viktig. Nordvestsida av Valderøya. ÅLESUND KOMMUNE Kverveaksla viktig trekkrute for hjort over til Valderøy. Registrert Kverveneset lokalt viktig kystlynghei. Registrert Gildreneset viktig trekkrute for hjort over til Vigra. Registrert Hovseidet viktig trekkrute for hjort mot nordaust. Registrert Eidsvågen viktig trekkrute for hjort mot søraust. Registrert Beite og rasteområde for andefuglar, måke og alkefuglar. Registrert Område, Botnen, sørvendt berg og rasmark. Verdsett til viktig. Registrert Andre registreringar Aktsomhetskart frå NGU viser at det er potensiale for snøskred og steinsprang både i Hamnsundet på Skjong, Kverve og Eidsvågen. Det er i følgje Stiftinga Bergens sjøfartsmuseum, potensiale for marinarkeologiske kulturminne ved Hamnøya, Skutevika og Hamnsund. Av Askeladden går det fram at det er registert følgjande kulturminne; Hamnsund kyrkje og kyrkjegard frå 1800 talet og gravrøyser på Hovseidet, Eidsvågen og Ytterland. I tillegg er det sefrak registererte bygningar i Hamnsundet, på Store Kalvøy og Hovseidet. Farled for skipstrafikk, nytte- og fritidsbåttrafikk, både nord og sør for Store Kalvøy. Mellom Brattholmen og Store Kalvøy, mellom Store Kalvøy og Lyngholmen. I følje data frå fiskeridirektoratet er det registrert: skjellforekomst sør for Hamnøya (Oksebåsen) oppdrettsanlegg for laks/aure nord for Hamnøya område for tarehausting frå Kverve og nordover (unntatt Grytafjorden) fiskeriregulering av kysttorsk i ei linje midt langs Valderhaugfjorden via Pampusholmen sør for Store Kalvøy og nordover til vestspissen av Bjørnøya. Fiskeplass med aktiv reiskap, område om lag midt i Grytafjorden og aust for Hamnsundet. 3.2 Regionale planar Fylkesplanar Fylkesplanen for Møre og Romsdal er generell og omtaler ikkje konkrete prosjekt. I fylkesplanen er det slått fast at velfungerande arbeids-, bustad- og serviceregionar (ABS-regionar) er eit direkte resultat av mobilitet og reisetid i transportsystemet. I dei meir tettfolka områda i fylket ligg det store potensiale i tettare integrasjon og samvekst. Veksten i byregionane i fylket har skapt auka trafikk i byane. Dette gir utfordringar knytt til miljø, trafikktryggleik og framkomst. Ein stor del av samla reiseaktivitet er i form av arbeidspendling frå omegnskommunane inn til bykommunane der dei fleste arbeidsplassane er lokalisert. Veksten i byområda er venta å halde fram med auka arbeidspendling til byområda i fylket. Samferdselsutvalet i fylket har ikkje nemnt prosjektet i samband med behandling av prioriteringsliste for store samferdselsprosjekt, i møte Men i strategidokument er det lagt vekt på å knyte arbeidsmarknadsentra i fylket tettare saman. Med ferjefri veg vil dei 3 byane i fylket knytast nærare saman og styrkje næringslivet, sysselsettinga og busettinga Ferjefri kyststamveg og Møreaksen Prosjektet er ikkje ein del av ferjefri Kyststamveg og Møreaksen, men muligheita for kortare reisetid for deler av regionen via Hamnsundsambandet inn mot Møreaksen vil ha betydning for omegnskommunane og redusere avstandsulempene Nordøyvegen Nordøyvegen er prioritert i NTP og reguleringsplanarbeidet er i gang. Hamnsundsambandet vil vere viktig forlenging av dette sambandet og gi både Nordøyane samt resten av Haram kommune og Sandøy kommune vesentleg kortare reiseavstand til Ålesund og Vigra lufthamn. Som ein konsekvens av Nordøyvegen blir bygd, blir både ferja i sambandet Skjeltene-Lepsøy-Haramsøy og hurtigbåtruta Nordøyruta lagt ned samstundes. Store Kalvøy mister frå opningsdato for dette sambandet både ferje og hurtigbåttilbodet. Det ligg ikkje føre per d.d. planar for erstatning av dette tilbodet. For reisande frå Haram fastland (Hamnsund) som utgjer om lag 50 % av trafikkgrunnlaget for denne ruta, vil nedlegging av Nordøyruta føre til at desse passasjerane må køyre til Ålesund med bil/buss. 3.3 Kommunale planar Kommuneplanane Hamnsundsambandet er ikkje vist i kommunane sine arealplanar, men nemnt som viktig del av regionsutviklinga i samfunnsdelen Tilgrensande reguleringsplanar I Haram: Reguleringsplan Hamnsund byggefelt

10 Nordplan side 10 Planprogram for Hamnsundsambandet Reguleringsplan Hamnsund. Reguleringsplanar for Kverve I Giske: Reguleringsplan for Skjong og Ytterland. Reguleringsplan for Hovlia og Eidsvågen småbåthavn Utsnitt av reguleringsplan for Skjong og Ytterland. I Ålesund: Reguleringsplan for Kverve Reguleringsplan for Kverve næring Reguleringsplan for Kverve - Rv. 658

11 Nordplan side 11 Planprogram for Hamnsundsambandet 4 Planomfang skildring av alternativ og vegstandard 4.1 Planavgrensing og skildring av alternativ Planavgrensing Kommuneplankartet skal teiknast med plan og profilteikningar i målestokk 1:5000 (plan) og 1:1000 (profil). Eventuelle omleggingar og tilpassingar til det lokale vegnettet skal skisserast på teikning. Lengdeprofil for lokale vegar skal teiknast opp dersom det er nødvendig for å vurdere gjennomføringsmuligheit. 4.2 O-alternativet 0-alternativet er samanlikningsalternativet og skal skildre korleis forholda og situasjonen langs eksisterande vegsystem utviklar seg dersom tiltaket ikkje vert gjennomført. Dette alternativet føreset at dagens vegsystem består uendra. Alternativet skal brukast som referanse når effekt og konsekvensar av utbyggingsalternativa skal vurderast og samanstillast. Kommunedelplanen vert avgrensa til å omfatte trasèalternativ med influensområde. Aktuelle alternativ for vurdering går fram av kart på side Oversikt over vurderte alternativ I Hamnsund er det vurdert 4 alternativ: i tunnel med innslag i Svinvika (om lag ved dagens hurtigbåtkai) i tunnel med innslag aust for Svinvika og fv 146 med utviding av eksisterande fv 146 på fylling. som fylling via Terøyholmen og i skjering inn i kollen i nordvestre del av Hamnsund. Her følgjer vi eit søkk i terrenget på nordsida av kyrkja. Begge Trasèen koplar seg deretter på eksisterande veg og kryss til fv 146. som fylling på nordsida av Hamnsundet langs stranda aust til hurtigbåtkaia og vidare til nytt kryss til fv 146, aust for industriområdet i Svinvika. På Store Kalvøy er det vurdert 4 alternativ (2 av desse i plan frå 1988): tunnelpåhogget i bakken nordvest for ferjekaia. Fylling og bru til Lyngholmen, veg og fylling over Torholmen via Terøyholmen til Hamnsundet. tunnellpåhogg nordaust for bebyggelsen. Fylling og bru til nordspissen av Lyngholmen, fylling vidare til sørsida av Torholmen vidare austover over holmar og skjer til Hamnsundet via fylling frå Oksebåsen til Store Kalvøy og veg i dagen over sørvestspissen av øya. Bru over Kalvøysundet vidare på fyllingar og bru til Toreholmen vidare til Hamnsund og 2007 tunnelpåhogg i bukta sør for bebyggelsen og veg i bakkant av naustområde, bru og fyllingar over Kalvøysundet og Torholmen til Hamnsund. På Valderøy er det vurdert 4 alternativ (eitt av alt. vart vurdert i planar i 1988 og 2007): 1988 og 2007 tilkopling i Valderøytunnelen til Oksebåsen. Tunnelpåhogg på Røyseneset (nordsida av øya litt sør for Gjøsundet). nytt kryss direkte frå eksisterande veg (rv 658) til nytt tunnelpåhogg rett etter dagens tunnelmunning tunnelpåhogg sør for dagens rundkøyring og via fv 131 med nytt kryss mot fjell i aust. Kopling til dagens rundkøyring på Ytterland og under dagens fylkesveg og i fjell i aust. O-alternativet eksisterande trasè. På Ellingsøy er det vurdert 4 alternativ (2 av desse i plan for 1988): tunnelpåhogg i Kverveaksla tunnelpåhogg Hella, Eidsvågen (også vurdert i 1988) tunnelpåhogg på Hovseidet 1988 tunnelpåhogg i Remavika på Hoffland.

12 Nordplan side 12 Planprogram for Hamnsundsambandet

13 Nordplan side 13 Planprogram for Hamnsundsambandet 4.3 Alternativ V1 Røyseneset, Valderøy

14 Nordplan side 14 Planprogram for Hamnsundsambandet På Røyseneset får vi eit kurrant kryssområde, og området rundt er ubebygd og det er ingen/få konfliktar. Vegen vil gå eit stykke sørover før vi møter tunnelpåhogget som blir på nordsida av Valderøya. Sjølve tunnelen vil ha ei stigning på 7 % i begge endar, men den vil være tilnærma flat under sjølve fjorden. Traseen er trekt sørover for å unngå djupare parti av fjorden øst for Oksebåsen. Vidare er den lagt tett opp mot Rognholmen for å unngå djuprenne vest for Store Kalvøy. For denne traseen må tunnellpåhogget på Store Kalvøy kome nordaust for bebyggelsen, pga stigningsforholda. Fordelen med dette alternativet er at det ligg i utkanten av kulturlandskapet og ein unngår nærføring av bustader på Store Kalvøy. Vegen går deretter i bru til nordspissen av Lyngholmen, og fylling vidare til sørsida av Torholmen, vidare austover over til Didrikholmen og Høgholmen til Hamnsundet. For gardsbruket på Torholmen vil dette alternativet få store konsekvensar med nærføring til bygningar og tap av kulturbeite. Dette alternativet vil truleg kreve ei bru over Torholmsundet., pga det er djupner på rundt 20 meter her og det må ein god del masse til for å fylle ut. Plassering av hyttene i Hamnsundet. Dette forslaget kjem opp nær flyplassen på Vigra, men er langt unna Ålesund sentrum som er målpunktet for Hamnsundsambandet. Avstand mellom Hamnsund og Kverve er på 17,2 km. Dette medfører at store deler av trafikken som skal til Ålesund sentrum og/vidare sørover, vil bruke dagens vegsystem og store delar av grunnlaget for sambandet fell vekk. Dette er dermed eit lite aktuelt alternativ. Gardstunet på Torholmen, vegen vil kome i framkant av tunet. I Hamnsundet går vegen i skjering inn i kollen i nordvestre del. Her følgjer vi eit søkk i terrenget på nordsida av kyrkja. Trasèen koplar seg deretter på eksisterande veg og kryss til fv 146. Fordelane med dette alternativet er m.a. at vi unngår direkte nærføring til kyrkja pga nivåforskjellar i terrenget. Vegen ligg i utkanten av kulturlandskapet. Ulempene er nærføring av hytter og hus. Det blir markante terrenginngrep i form av skjeringar og særleg den eine hytta som ligg på spissen av neset får vegen svært nært innpå seg.

15 Nordplan side 15 Planprogram for Hamnsundsambandet 4.4 Alternativ V2 Ytterland, Valderøy

16 Nordplan side 16 Planprogram for Hamnsundsambandet Det er problematisk å legge nytt kryss direkte frå eksisterande veg på Ytterland (rv 658) og til nytt tunnelpåhogg rett etter dagens tunnelmunning pga for kort avstand for stoppsikt. Det er usikkert kor påhogget vil kome. Eksisterande kryss frå hovudveg og rundkøyring på Ytterland må sjåast i samanheng med utforming av eit nytt kryssområde der vi reknar med at kryss vil måtte bli i to plan med ramper. Det er derfor behov for eit relativt stort areal for å finne dei beste løysingane, teknisk, økonomisk, sikkerheit- og transportmessig sett. Ytterlandsområdet er i dag regulert til bustadformål. Det må derfor snarast leggast ned bygge- og deleforbod for å hindre gjenbygging av mogleg trasè. Dette blir følgt opp av Giske kommune. Naustområde aust for hurtigbåtkaia på Store Kalvøy. Mogleg påhogg i bakken bak nausta. Frå Store Kalvøy, går vegen i bru og fylling til Lyngholmen. Deretter i fylling over til Torholmen. Her er det fleire alternativ for kvar vegen kan gå. Eit alternativ er skildra i V1, mens eit anna er å legge vegen på nordsida av Torholmen. Vi unngår då å råke kulturlandskap og har litt betre avstand til tunet på garden. Likevel vil det bli nærføringsproblematikk. Frå Torholmen kan vegen gå som V1-alternativet eller via Sjukholmen til Hamsund. Ved å gå via Sjukholmen vil ein på grunn av djupner få ei bru over Torholmsundet. Dagens situasjon på Ytterland. Avstanden mellom Hamnsund og Kverve vert i dette alternativet på 14, 2 km og er dermed kortare enn V1 alternativet. I Hamnsund vil alternativet få ei skjering inn i kollen i nordvestre del av Hamnsund. Her følgjer vi eit søkk i terrenget på nordsida av kyrkja. Trasèen koplar seg deretter på eksisterande veg og kryss til fv 146. I Hamnsund unngår vi direkte nærføring til kyrkja pga nivåforskjellar i terrenget. Vegen vil kunne ligg i utkanten av kulturlandskapet, men ulemper med nærføring av nokre hus og hytter. Sjølve traseen for tunnelen går med 7 % ned til 110 muh under Hamnøya. Deretter vil tunnelen gå med 7 % stigning opp til Store Kalvøy. På Store Kalvøy er det mogleg å få til eit tunnelpåhogg i bakken nord for ferjekaia. Det vil bli eit store inngrep ved tunnelmunning, med konsekvensar for eksisterande bebyggelse, kulturlandskapet og småbåthamn. For å redusere inngrepa vil ei forlenging av tunnelen lenger nord vere betre. Dette vil være lik det som er tenkt på forslag V1.

17 Nordplan side 17 Planprogram for Hamnsundsambandet I Hamnsund har vore vurdert å gå med ei fylling på nordsida langs stranda aust til hurtigbåtkaia og vidare til nytt kryss til fv 146, aust for industriområdet i Svinvika. Alternativet er forkasta fordi forslaget treng mykje steinmassar for å fylle ut i sjøen. Det er allereie i dag mangel på masser for prosjektet. Vidare vil dette krevje at hurtigbåtkaia blir fjerna noko som medføre ein del rivingsarbeid. Området er truleg forureina pga båtslippane som ligg her. Kryss mot fylkesvegen vil krevje mykje fylling i strandsona og sjøen, samtidig som sikten er vanskeleg då det blir liggande i ein sving. Landskapsmessig vil dette også medføre stor skjering då det er bratt på nordsida av Hamnsund. Vegen i seg sjølv vil verke som ei barriere i forhold til strandsona. Vegen vil passere mellom kyrkja og våningshuset i Hamnsund. Båtslipper i Hamnsundet, aust for hurtigbåtkaia. Nordsida av Torholmen, vi skimtar taket på våningshuset i venstre bildekant.

18 Nordplan side 18 Planprogram for Hamnsundsambandet 4.5 Tidlegare vurderte alternativ inklusiv Valderøytunnelen

19 Nordplan side 19 Planprogram for Hamnsundsambandet I 1988 var det vurdert ulike alternativ for tilkopling til Valderøytunnelen, slike som rundkøyring og T-kryss, men det blei forkasta pga stigningsforhold i hovudtunnel. I hovudplanen konkluderte ein med at det skal vere planskilt kryss. Fram til ny utgreiing i 2007 har det skjedd endringar i krava til vegstandard og m.a. auka krav til stigningsforhold som medførte at Valderøytunnelen alternativ 1 med tunnel på ca 1,55 km til Oksebåsen/Hamnøya og fylling til Brattholmen, via Rognholmen til vestsida av Store Kalvøy fall bort. Valderøytunnelen alternativ 2 blei vidareført i Tunnelen vart då ført fram til Store Kalvøy, og vidare med veg i dagen forbi ferjekaia til bru over til Lyngholmen og i fyllingar til Torholmen austover til Didrikholmen og Høgholmen til Hamnsundet. Alternativet kan og bør justerast slik at tunnelpåhogget kjem lenger nordaust på Store Kalvøy, slik at vi unngår nærføring av bustadar. Alternativet gir ei tunnellengde på ca 4,5 km og er det alternativet som gir kortaste avstand frå Hamnsund til Kverve, ca 9 km. Andre fordel er at vi sparer eit tunnelpåhogg på land og unngår då ein del terrenginngrep, men ulempene er framleis stigningsforhold med stopp og start i botn av tunnelen m.m. Det er også ei utfording med avvikling av trafikken i Valderøytunnelen i anleggstida. I 2007 planla ein krysset i tunnelen med ei stor 3 arma rundkøyring. Dette uttaler statens vegvesen er heilt uakseptabelt i dag. Ei teoretisk mogleg løysing er fullt utbygd toplanskryss, med tunnelarmar for ramper og utviding av eksisterande tunnel. Vegdirektoratet avgjer søknad om dispensasjon for ei slik løysing og spørsmål om det er aktuelt å arbeide vidare med dette alternativet må avklarast i høyringsfasen av planprogrammet. Vidare blir dette alternativet omtalt som V3. Alternativet i Remavika /Hoffland på Ellingsøya er uaktuelt pga pga nærføring bustadfelt og øydelegging av strandsone med badeplass og aktivitetsområde. Her vil vi også få problem med tilkopling til eksisterande vegsystem. Alternativet på Hella i Eidsvågen er framleis aktuelt å vurdere. Det tilsvarer alternativ E3.

20 Nordplan side 20 Planprogram for Hamnsundsambandet 4.6 Alternativ E 1 Kverve, Ellingsøy

21 Nordplan side 21 Planprogram for Hamnsundsambandet Alternativet følgjer i hovudsak regulert og planlagd vegtrasè i dagen frå Kverve og vest/nordvestover. Gir tilkomst til store framtidige næringsareal for Ålesund kommune. Ingen nærføring av etablert eller planlagd bustadområde. Sentralt knutepunkt i forhold til bykjerna og omlandet. Kort avstand til Hamnsund, ca 11 km. Per i dag det mest aktuelle alternativet over Ellingsøya. Alternativet vil gjere ein slyng på Ellingsøya og Kverven for å vinne nok djupne til å komme under Grytafjorden. Botn av vegen kjem da på ca. 210 muh. Det går under Gildrenesfluene og passerer sør for Pampusholmene på veg opp mot tunnelpåhogget på Store Kalvøy. Vegen må ligge såpass djupt fordi det i alternativ 3 frå 1987 ble påpeika at det var dårlege masser i dette området. Tunnellpåhogget på Store Kalvøy ligg nordaust for bebyggelsen, same påhogg som alternativ V1 og V2. Fordelen med dette alternativet er at det ligg i utkanten av kulturlandskapet og ein unngår nærføring av bustader. Frå Store Kalvøy går det bru til Lyngholmen og fylling over Torholmen via Didrikholmen til Hamnsundet. Torholmsundet er gunstig med omsyn til djupneforhold og fylling. Det er grunnare enn sundet mellom Sjukholmen og Torholmen. Over Torholmen går vegen på sørsida og ligg på terreng. Det blir nærføring til tunet og naustet må truleg rivast. Dette er likt alternativ V1. Frå Didrikholmen vestover mot Torholmen. Torholmen med kulturlandskap og naust i strandsona på sørsida av holmen.

22 Nordplan side 22 Planprogram for Hamnsundsambandet 4.7 Alternativ E2 Hovseidet, Ellingsøy

23 Nordplan side 23 Planprogram for Hamnsundsambandet Det er vurdert to ulike påhoggspunkt på Hovseidet. Eitt i botn på Eidsbukta. Dette alternativet er forkasta fordi det gir uheldige inngrep i dagens kulturlandskap og strandsone samt nærføring av bustadområde. Forholdsvis langt strekk av fylkesveg og kommuneveg som må oppgraderast før vi når tunnelpåhogget. Bildet viser vurdert påhogg i botn av Eidsbukta. Eit anna alternativ er å opparbeide ei ny rundkjøring/kryss ved dagens småbåthamn og føre vegen på nordsida av dagens fylkesveg. Med dette alternativet får vi færre ulempar med nærføring av bustader og vi unngår berøring av kulturlandskapet. I dette området ligg det likevel eit par gravrøyser som vegen kan kome i berøring med. Vegen vil da få eit tunnelpåhogg under dagens fylkesveg og gå ned med 7 % til midt under Grytafjorden. Vegen er lagt i ei ganske lang slyng inne på Ellingsøya for å vinne nok djupne til å komme 260 muh. I Hamnsundet er tunnelpåhogget lagt aust for Svinvika med nytt kryss til fylkesvegen. Det må takast omsyn til Hamnsundhellaren som ligg i området. Med dette alternativet unngår vi nærføring av bustader og kyrkjeområdet, og kulturlandskapet vert oppretthalde. Største ulempa med alternativet er at Store Kalvøy må tilknytast sambandet via eigen internveg til Hamnsundet. Andre ulemper er at Grytafjorden er djup i kryssingspunktet, vi må ned på ca 260 meter og total tunnellengde kan bli på ca 8,9 km. Vi får store mengder tunnel masse, med behov for deponiområde. Dette er det lengste tunnelalternativet. Alt i alt er alternativet lite aktuelt pga tunnellengde og djupne. Total lengde Hamnsund Kverve 11,9 km

24 Nordplan side 24 Planprogram for Hamnsundsambandet 4.8 Alternativ E3 Hella, Ellingsøy

25 Nordplan side 25 Planprogram for Hamnsundsambandet E2 Hovseidet, påhogg nord for Eidsbukta pga djupne og lengde på tunnel. Dette alternativet har ingen konflikt med etablert eller ny bebyggelse på Hovseidet og det er mogleg å få til nytt kryss frå dagens fv 107. Krysset med fv 107 vil være likt det som er presentert i eksisterande alternativ 4. Det vil kanskje bli ei fylling inne i Eidsvågen, men dette må detaljplanleggast i samband med detaljplanar. Vegen vil gå rett i tunnel, og gå ned med 7 % ned til ca 260 muh og deretter gå nordvestover med ein sving under Torholmen. Dette for å komme seg opp igjen i Hamsund. I Hamnsundet vil tunnelpåhogget ligge i bakken vest for dagens hurtigbåtkai og vil kunne kople seg til dagens vegsystem. Rigg og deponiområde vil bli godt synlege og kome nær dagens bebyggelse og legge beslag på dyrkamarka. Valderøy V1 Røyseneset pga for stor avstand til Ålesund sentrum som er det viktigaste målpunktet for sambandet. Store Kalvøy Forslag i hovudplan frå 1988 tunnelpåhogg på vestsida av øya i bukta sør for bebyggelsen. Pga nærføring av bustader, hamne- og naustområdet. Vil kunne gi store negative konsekvensar for bumiljøet. Hamnsund Veg i fylling langs nordsida forbi Svinvika med nytt kryss i sjøfylling og tilkopling til fylkesvegen. Krev for mykje utfylling og legg uheldig beslag på strandsona Oversikt over aktuelle alternativ Då står vi igjen med følgjande alternativ: Alternativ Hamnsund - Lengde trase Lengde tunnel Undersjøisk Ca. djupne Kverve V2 14, 2 km 9,7 km 5,6 km 3,7 km -110 muh V3 10,7 km 8,5 km 4,0 km 3,3 km -140 muh E1 11,0 km 11 km 6,5 km 3,0 km -210 muh E3 11,0 km 8,2 km 7,6 km 1,7 km -260 muh Kartet på neste side viser dei aktuelle alternativa. Tunnelpåhogget vil komme bak industribygget midt i bildet og vegen vil gå over dyrka mark. Store Kalvøy må tilknytast via eige internveg til Hamnsundet. Lengde ca 2 km. Grytafjorden er djup i kryssingspunktet, vi må ned på ca 260 meter og alternativet er derfor mindre aktuelt men vert likevel med i vurderingane vidare. 4.9 Forkasta alternativ Følgjande alternativ er forkasta : Ellingsøy Forslag i hovudplan frå Remavika pga nærføring bustadfelt og øydelegging av strandsone med badeplass og aktivitetsområde. Her vil vi også få problem med tilkopling til eksisterande vegsystem.

26 Nordplan side 26 Planprogram for Hamnsundsambandet

27 Nordplan side 27 Planprogram for Hamnsundsambandet 4.11 Vegstandard Statens vegvesens handbok 017 Veg- og gateutforming skal leggjast til grunn for vegutforminga. For val av tunnelklasse leggjast handbok 021 Vegtunneler til grunn. Vi foreslår at Vegutforminga skal dimensjonerast som vegtype H2. Denne dimensjoneringsklassa dekker hovudvegar med ÅDT og fartsgrense primært 80 km/t, om naudsynt lågare i kryssområda. Kryss vert utforma som T-kryss eller rundkjøring. Dimensjoneringsklasse blir bestemt hovudsakleg ved å sette årsdøgntrafikk (ÅDT) og aktuell fartsgrense inn i tabell C1 i handbok 017. Tabell dimensjoneringsklassar Statens vegvesen handbok 017. Sprengingsprofil T9,5: 70,89 m Tunnelklasse og profil I gjeldande Handbok 021 er aktuell tunnelklasse og profil følgjande: 4000<ÅDT>8000: Tunnelklasse C, Profil T9, Stigning og overdekning for undersjøisk tunnel Overdekning skal normalt vere 50 meter.

28 Nordplan side 28 Planprogram for Hamnsundsambandet 5 Forslag til konsekvensutgreiingsprogram Konsekvensutgreiinga skal klargjere verknaden av tiltaket. Konsekvensane skal presenterast i ein ni-delt skala som går frå Meget stor negativ konsekvens til Meget stor positiv konsekvens. Jamfør konsekvensvifta i figuren under. 5.1 Generelt Utgreiinga skal vere så relevant, kort og konsis som mogleg. I utgangspunktet skal den bygge på kjent kunnskap. Under er det klarlagt kva som er nødvendig av tilleggsinformasjon og nye undersøkingar i samband med planarbeidet. Utgreiingsbehovet for dei ulike tema er definert i punkt 5.5. Alle aktuelle vegalternativ skal vurderast opp mot 0- alternativet. 5.2 Metode Statens vegvesen si handbok 140 Konsekvensanalyser skal leggast til grunn for arbeidet. 5.3 Organisering Framdrift, informasjon og medverknad KU-en skal følgje framdriftsplan og opplegg for medverknad og informasjon slik det går fram av punkt Alternativ som skal utgreiast O-alternativet V2 Ytterland Store Kalvøy - Hamnsund V3 Valderøytunnelen Store Kalvøy - Hamnsund E1 Kverve Store Kalvøy - Hamnsund E3 Hella Hamnsund Alternativa er skildra under punkt 4 og vist på kart side 26. Standard for vegløysingar går også fram av punkt 4. Kommuneplankartet skal teiknast med plan og profilteikningar i målestokk 1:5000 (plan) og 1:1000 (profil). Eventuelle omleggingar og tilpassingar til det lokale vegnettet skal skisserast på teikning. Lengdeprofil for lokale vegar skal teiknast opp dersom det er nødvendig for å vurdere gjennomføringsmuligheit. Konsekvensvifte 5.5 Konsekvensar som skal utgreiast Metodikken i Statens vegvesen handbok 140 Konsekvensanalyser skal nyttast. I konsekvensutgreiinga skal det for kvart utgreiingstema definerast eit infiuensområde. Influensområde omfattar areal som tiltaket kan ha innverknad på og vil vere større enn sjølve tiltaket. Vi snakkar her om både nær og fjernverknader. Dette kan vere forhold til landskapet, terreng, støy, natur-, frilufts- og dyreliv med meir Konsekvensar for landskapsbilde Temaet omhandlar estetiske verdiar i landskapet og menneska si visuelle oppleving (bilde) av omgjevnaden, og korleis dei visuelle aspekta ved omgjevnaden blir endra som følgje av vegtiltak. Temaet tek for seg både korleis tiltaket er tilpassa landskapet sett frå omgjevnaden og korleis landskapet blir opplevd sett frå vegen (reiseoppleving), og korleis dette blir endra som følgje av tiltaket. Den visuelle verknaden sett frå vegen og vegen sin omgjevnad skal omtalast. Omgrepet omfattar både ope natur- og landbrukslandskap og bebygd landskap Ikkje prissatte konsekvensar Metodikken bygg på omgrepa verdi, omfang og konsekvens. Med verdi er det meint at det skal gjerast ei vurdering av kor verdifullt eit område eller miljø er Med omfang meiner ein vurdering av kva for endringar ein forventar tiltaket medføre for dei ulike miljøa eller områda, og graden av endring Med konsekvensar meiner ein ei avveging mellom fordelar og ulemper eit definert tiltak vil medføre.

29 Nordplan side 29 Planprogram for Hamnsundsambandet Dagens situasjon: Bilda viser dagens situasjon i Hamnsundet. Landskapsdraget går i austvest retning med åsrygg/koller som ender bratte ned til sjøen og er kledd med kystlynghei. Innanfor ryggen ligg bebyggelsen med gardstun og dyrka jord. Holmane mellom Hamnsundet og Store Kalvøy er lave og utan vegetasjon, og svært synlege i det opne kystlandskapet. Skjeringar og fyllingar vil ha konsekvensar for landskapet og påverke landskapsopplevinga. Kultur og kystlandskapet i Hamnsund.

30 Nordplan side 30 Planprogram for Hamnsundsambandet. På Store Kalvøy har vi eit ope landskap med småkupert terreng og lite vegetasjon. Midtre del av øya er bebygd med lineær byggestruktur der gardstuna ligg langs eit lite høgdedrag. Tunnelpåhogg og fyllingar vil bli godt synlege i det opne landskapet. Torholmen Torholmen er bebygd med eitt gardstun. Her er dyrka mark rundt våningshuset og tunet. Holmen er elles lav og har lite vegetasjon ut over lyng og litt lauvskog. Vegføringa over holmen vil påverke tunområdet og landskapsopplevinga. Eit av alternativa på Ellingsøya, E1 ligg på Kverve, og har påhogg litt nord for Kverveodden. Store deler av vegsystemet går gjennom ubebygd område og ligg på ei flate nedanfor Kverveaksla. Område er lyngkledd med innslag av lauvskog/kratt i randsona inn mot fjellfoten. Fjernverknad får fjorden bør vurderast. Landskapsdraget går i aust-vest retning. I det andre alternativet ligg eitt av påhogga i sørleg del av Eidsbukta E3 Hella. Rundt bukta er det i dag dyrkamark på flata ned mot bukta, medan fjellet stig bratt opp i bakkant. Landskapet har ein skålformasjon rundt Eidsvågen, og opnar seg ut mot sjøen i sørvest. Området ligg eksponert til frå bebyggelse og dagens fylkesveg. I dette alternativet har vi tilkomst direkte frå fylkesvegen med påhogg rett i kollen etter fyllinga øvst til høgre i bildet på neste side. Kollen/åsryggen er kledd med lauvskog og ligg synleg til for bebyggelsen i Hovlia og frå sjøen.

31 Nordplan side 31 Planprogram for Hamnsundsambandet Eidsbukta Ytterland Aktuelt påhoggspunkt på Valderøy er Ytterland. Her er det ei flate med tidlegare dyrkamark, før ein møter den bratte fjellsida som delvis er kledd med granskog. Fjellet ligg som ein rygg mot nord med landskapsdrag i nord-sør retning. Utgreiingsbehov: Landskapsmessige konsekvensar skal utgreiast for alle alternativ og variantar. Særskilde viktige punkt er tunnelinnslaga, vegføring over Lyngholmen og Torholmen, og elles bruer og fyllingane mellom holmar og skjer frå Hamnsundet til Store Kalvøy. Arbeidsmetode: Definere influensområdet Utarbeide skildring av eksisterande forhold. Inkl. ei skildring av området sin karakter Kartfeste og vurdere spesielle estetiske verdiar. Kartfestinga skal supplerast med foto e.l. Gjere ei verdivurdering av kvaliteten på landskapet. Vurdere kor sårbar dei estetiske verdiane er for inngrep både i forhold til vegtrasèar og mellombelse/permanente deponiområde. Konsekvensar for kulturlandskapet, mellom anna fragmentering og oppdeling. Skildre tiltaket sin påverknad på landskapsbilde i det råka området, både omfang og konsekvensar. Omfang vil vere ein kombinasjon av inngrep, synlegheit/fjernverknad og verknad av forslag til avbøtande tiltak. Tiltaket skal vurderast i forhold til nær og fjernverknad, tilpassing veg/terreng/bebyggelse. Konsekvensane av utbyggingsalternativa skal illustrerast i form av fotomontasjar, modellfoto, perspektivteikningar og/eller i 3D. Aktuelle avbøtande tiltak skal skildrast Hella Konsekvensar for nærmiljø og friluftsliv Temaet er her definert som opphald og fysisk aktivitet i friluft i bustad- og tettstadnære uteområde og friluftsområde i skog og mark, med sikte på mosjon, rekreasjon og naturoppleving, men også identiteten innbyggarar og brukarar knyte til særskilde kulturminne/miljø, landskapsrom eller naturtypar.

32 Nordplan side 32 Planprogram for Hamnsundsambandet Dagens situasjon: Det er hovudsakleg Kverve som blir nytta til friluftsaktivitetar på land, men deler av utmarka på Store Kalvøy er også nytta som turområde. I sjøområda er det relativt stor aktivitet med fritidsbåtar som gjer strandhogg. I Hamnsundet må det settast særskild fokus på forholdet til kyrkja og kyrkjegarden Konsekvensar for kulturmiljø Kulturminne er kjelda til fortidas samfunn og levevilkår. Omgrepet kulturminne blir definert som alle spor av menneskeleg aktivitet i vårt fysiske miljø som det knyte seg historiske hendingar til, tru eller tradisjon. Kulturmiljø er område der kulturminna er ein del av ein større samanheng. Vi skil forvaltningsmessig mellom automatisk freda kulturminne (før 1537), nyare tids kulturminne (etter år 1537). Dagens situasjon: Det er i følgje Stiftinga Bergens sjøfartsmuseum, potensiale for marinarkeologiske kulturminne i Hamnsundet, Skutevik og Hamnøy. Av Askeladden går det fram at det er registert kulturminne i Hamnsundet m.a. kyrkje og kyrkjegard frå 1800 talet, og gravrøyser er registert på Hovseidet, Eidsvågen og Ytterland. I tillegg er det sefrak registererte bygningar i Hamnsundet, på Store Kalvøy og Hovseidet. Utgreiingsbehov: Hamnsundet er ein historisk t viktig stad både med omsyn til busetnad, hamneforhold og som kyrkje- og gravstad. Det må derfor gjerast nærare registreringar og verdinøytral skildringar av dagens tilstand og typiske trekk ved kulturmiljøet og aktuelt influensområde. Konsekvensar for registrerte røyser og bygningar/bygningsmiljø må også vurderast i forhold til dei ulike alternativa. Arbeidsmetode: Definere influensområde. Innhente opplysningar om og skildre, kartfeste og verdisette kjende kulturminne i området. Avklare og skildre eventuell vernestatus. Skildre kulturmiljø med kjende kulturminne og heilskap eller samanheng dei inngår i (fysisk, visuelt, bruksmessig) Avklare korleis tiltaket tek vare på kulturminna/kulturmiljøet. Det skal avklarast og markerast på kart kvar ein ventar å finne ikkje kjende, automatisk freda kulturminne. Skildre eventuelle avbøtande tiltak. Avklare omfang og tidspunkt for arkeologiske undersøkingar i samband med tiltaket. Flyfoto som viser dagens turområde på Kverve. Utgreiingsbehov: Konsekvensar og verknad for dei som bur nær tiltaket og for brukarane av området. Det skal utgreiast om tiltaket gir endringar i forhold til barriereverknad og bruk som følgje av veganlegget. Vidare skal det særskilt vurderast eventuelt behov for innløysing av bustader og konsekvensar dette har for nærmiljøet. (Kostnad ved evt. innløysing skal vurderast under prissatte konsekvensar.) Arbeidsmetode: Definere influensområde Innhente data om eksisterande forhold frå aktuelle kjelde Kartfesting og skildring av område som er viktige for nærmiljøet og friluftslivet. Gjeld også opparbeidde, tilrettelagde anlegg og turløyper. Skildre omfang og konsekvensar ein ventar tiltaket medfører for nærmiljøet og friluftslivet. Verdivurdering av kva området har å seie for dei som bur nær området og for brukarane, særleg rekreasjonsverdi Støyvurdering for bebyggelsen ved tunninnslaga. Utarbeiding av støysonekart og behov for skjermingstiltak skal avklarast. Effekten av skjermingstiltaket skal bereknast. Jamfør også pkt Omtale behov for eventuelle nærare undersøkingar før gjennomføring av tiltaket, og eventuelt etterundersøking med sikte på å overvake og klargjere dei faktiske verknadane av tiltaket. Hamnsund kyrkje.