Rettleiar for tilskot til tilpassing. For saksbehandlarar i kommunen

Transkript

1 Rettleiar for tilskot til tilpassing For saksbehandlarar i kommunen

2 Innhold Side Forord 4 1. Føremål 5 2. Tildelingskriteria Vidaretildelingsmidlar 5 3. Utmålingsreglar Andre reglar Prioritering Tryggleik Utbetaling av tilskotet Avskriving av tilskotet Krav om tilbakebetaling Tilskot tilbakebetalt til kommunen Høve til å klage Husbankens vedtak og avgjersler Kommunen sitt vedtak Andre krav Retningslinjene gjeld for alle avgjersler om tilskot Rapportering - tilskudd som er gitt til kommunene for videretildeling Behandling av personopplysningar Overgangs- og unntaksføresegner 19 Oversikt verkemiddel 22 Eksempel 1 - utmåling tilskot 23 Eksempel 2 og 3 - utmåling tilskot 24 Budsjett 25-27

3 Forord 1. Føremål Målgruppa for rettleiaren er kommunale saksbe- spele ei aktiv rolle i å avdekkje behov, gi råd om Husstandar som har behov for tilpassa bustad på handlarar som behandlar søknader om tilskot til moglege løysingar og hjelpe til med finansieringa. Tilskot skal bidra til at personar med grunn av nedsett funksjonsevne kan få tilskot. Det tilpassing. Føremålet med rettleiaren er å tydelegg- Husbanken og NAV Hjelpemiddelsentralen tilrår behov for tilpassa bustad får finansiering er ikkje typen av nedsett funksjonsevne det er snakk jere og formidle god bruk av tilskotet, støtte kommu- at kommunen etablerer eit tverrfaglig team som til å tilpasse sin bustad, samt auke til- om. Her er det er behovet som er avgjerande. nane i vurderingane som må gjerast og motverke samarbeider i bustadsaker. Teamet bør vere sa- gjengelegheita i bustadmassen. uheldige skilnader i kommunane sin praksis. mansett av bustadkonsulent med kunnskap om Også eldre som ønskjer å utføre førebyggjande Husbankens verkemiddel og privatøkonomi, Tilskot til tilpassing skal vere eit tilbod om anten heil tilpassingstiltak, kan søkje kommunen om tilskot for Fleire eldre og personer med nedsett funksjonsevne ergoterapeut/fysioterapeut, og ein fagperson med eller delfinansiering av tilpassingstiltak i både nye og å legge bustaden til rette med tanke på alderdomen. ønskjer å bu heime i eigen bustad så lenge som bygningsteknisk bakgrunn. eksisterande bustader. Dette inneber å vere i forkant av behovet for ein mogeleg. I tillegg legg samhandlingsreforma opp til tilrettelagt bustad. Dette kan også motivere eldre, at funksjonshemma og eldre i størst mogeleg grad skal kunne bu heime og ta imot tenester i eigen Vi oppfordrar kommunane til å sjå tilskot til tilpassing i samanheng med dei andre 2. Tildelingskriteria som likevel brukar midlar på å pusse opp bustaden sin, til å gjere spesielle tiltak, som gjer at dei framleis heim. verkemidla til Husbanken, og håpar at rettleiaren 2.1 Vidaretildelingsmidlar kan bu heime ved seinare sjukdom, nedsett funk- Behovet for å gjere eksisterande bustader meir tilg- kan lette saksbehandlinga i kommunane. Kven kan få tilskot? sjonsevne eller generell alderdomssvekking. Det kan også vere føremålstenleg å gjennomføre jengelege er stort. Berre 10 prosent av bustadene er tilgjengelege for rullestolbrukarar. Auka tilgjenge gir auka sjølvstende og mindre behov for tenester. I tillegg vil auka tilgjenge kunne leggje betre til rette legge for tenesteyting i heimen når dette er naudsynt. Det er god samfunnsøkonomi å tilretteleggje bustaden, og tilskot til tilpassing er eit godt verkemiddel for å få dette til. Bruk av rettleiaren: Retningslinjene er omtalt i en boks ved innleiinga til kvart kapittel. Rettleiinga utfyller retningslinjene og skal vere til hjelp for å forstå regelverket. Husbanken kan gi tilskot til kommunar for vidaretildeling til einskildpersonar. Kommunane kan gi tilskot til tilpassing av bustad til enkeltpersoner med nedsett funksjonsevne og til eldre som ønskjer å tilpasse bustaden sin, slik at dei fortsatt kan bo heime ved framtidig nedsett funksjonsevne. Tildeling frå kommunane vert gjort tilretteleggingstiltak medan ein enno har helse og overskot til å initiere og gjennomføre tiltak. Med eldre meiner vi i denne samanheng personar som nærmar seg pensjonsalder eller som er pensjonistar. Kommunane kan gjennom sin kontakt med innbyggjarane og sin kompetanse på bustadrådgjeving etter ei økonomisk behovsprøving og tilpassinga må vere føremålstenleg. 4 5

4 Meir om den økonomiske behovsprøvinga Er husstanden i målgruppa for tilskot? For husstandar som ikkje har eigedom må ein søkjar koste dette sjølv. Tilpassinga må også vurde- vise skjønn, som gjer at denne gruppa ikkje vert rast som føremålstenleg, og til å dekkje behovet. Husbanken er kjent med at den økonomiske Husstandar med alminneleg god økonomi (inntekt behandla vesentleg forskjellig frå dei som eig eige- I val mellom fleire ulike måtar å løyse behovet på, behovsvurderinga i fleire kommunar har vore og formue), er i målgruppa for tilskotet. Berre der- dom. Dette medfører at også denne gruppa kan ha må kommunen bruke sitt faglege skjønn for å praktisert strengt. Vi understrekar at personar med som familien har inntekter eller formue som klart ligg formue utan at dei er utanfor målgruppa for tilskotet. avgjere val av tilpassing og deretter kva utgifter som alminneleg god økonomi er i målgruppa. over det som er vanleg, bør ein seie at dei er utanfor skal dekkjast. målgruppa for å kunne få tilskot. Kommunane bør ikkje nytte absolutte inntekts- Den økonomiske vurderinga må sjåast i samanheng grenser. Tilskot til eldre for å dekkje eit framtidig behov for med at tilskotsutmålinga gir rom for eit tilskot som er Gjennomsnittsløna i Norge i dag ligg rundt å kunne bli buande i bustaden bør normalt berre tilpassa den einskilde husstand sin økonomi. kr Slike husstandar er i målgruppa sjølv gjevast til generelle tilpassingstiltak som til dømes å om det er to inntekter i familien. Kravet om at tilpassinga må vere føremålstenleg etablere trinnfri tilkomst og få alle naudsynte bustad- Vurderinga er todelt: funksjonar på eit plan. 1. Er husstanden sin økonomi slik at den er i Når det gjeld formue er det nettoformue, dvs. etter Ein skal leggje vekt på at medlem(er) i husstanden målgruppa for å kunne få tilskot? frådrag for gjeld, som er relevant. har behov for tilpassing for å kunne bli buande i bu- Dersom det ut i frå konkret diagnose eller liknande staden over tid. Dette betyr mellom anna at dersom er klart at husstanden vil få særskilde tilpassings- 2. Kor stor del av tilpassingsutgiftene bør dek- Bustadformue og formue knytt til ein eventuell husstanden ikkje sjølv eig bustaden, må det ligge behov, kan kommunen vurdere å fråvike utgangs- kjast av tilskot? fritidsbustad medfører normalt ikkje at ein er utanfor føre ein langsiktig leigeavtale, helst at leigetakar kan punktet. Dette handler om utmåling og er regulert i målgruppa. Eit unntak kan vere der søkjar har ein bu i bustaden til tilskotet er avskrive (10 år). retningslinjene punkt 3. særs verdifull eigedom. Ein leigeavtale, som ikkje er avgrensa i tid og som Har husstanden ein nettoformue av vesentleg om- manglar avtale om oppseiing, må sjåast som ein fang ut over bustaden - og eventuelt ein fritidseige- langsiktig leigeavtale. dom, er ein ikkje i målgruppa for tilskotet. Formue som stammer frå erstatning for tap i fram- Vidare medfører kravet at det berre vert gjeve tilskot tidig erverv etter ulykke e.l. som har medført ned- til dekning av nødvendige utgifter. Kva dette med- sett funksjonsevne, kan ikkje gjere at ein person fell fører må vurderast konkret. Ønskjer søkjar å gjere utanfor målgruppa for tilskotet. endringar som ikkje vert vurdert som naudsynt, må 6 7

5 Kva for type utgifter kan det gis tilskot til? fattande ombygging eller tilpassing av bustad, kan Søknadsbehandling det vere ei påkjenning både å innhente anbod for Ein kan gi tilskot til utgifter knytt til spesialinnreiing/ arbeida, vere byggjeleiar gjennom ei ombygging og Søknad om tilskot til tilpassing vert behandla på bak- Godkjenning kan ikkje nektast utan sakleg grunn, jf. spesialtilpassing/ombygging både i forhold til tilrette- samstundes handtere kvardagen med nedsett funk- grunn av utfylt skjema HB 7.S.13 med nødvendige husleigelova 5-4. legging av både nye og eksisterande bustader, samt sjonsevne eller funksjonshemma barn. Dei færraste vedlegg. Ved søknader om tilskot til tilpassing må uteområde, som f.eks.: har bygningsmessig kompetanse og føler seg lite saksbehandlar vurdere: Kommunen skal følgje forvaltningslova og ulovfesta utvendig terrengarbeid der det er nødvendig for kvalifisert til å vurdere anbod, samt leie gjennomfø- forvaltningsrett. Dette gjeld mellom anna krav om å betre tilgjenget ring av ombygging/tilpassing. Resultatet blir då ofte søkjar sitt behov for tilpassing av bustad likebehandling, grunngjeving i vedtaket og høvet til å spesialinnreiing av kjøkken/bad at søkjar vel å ikkje gjere noko, eller at gjennomføring om den omsøkte tilpassinga løyser søkjar sitt klage på vedtaket. forsterkning av bygningskonstruksjoner for å av tiltaket blir redusert til det aller mest naudsynte og behov kunne tåle belastning frå heis eller andre tek- ikkje til ei optimal løysing som vil fungere over tid. alternative løysningar Kommunen må også følgje god forvaltningspraksis niske installasjonar Ein byggjeleiar vil kunne kvalitetssikre anboda og leie søkjars økonomi, no og på sikt og sikre at det ikkje vert usakleg forskjellsbehandling påbygging/ombygging av bustad for å få alle ombygginga. aktuelle verkemiddel (til dømes mellom leigetakarar i kommunale utleige- nødvendige rom på eitt plan støtte frå andre offentlege etatar/forsikringsutbe- bustader og private utleigebustader). Det er heller utviding av døropningar/rom/korridorar Kva slags type bustader kan det gis tilskot til? talinger etc. ikkje slik at det skal gjevast høgare utmåling ved til- byte av dører, inkludert branndører andre forhold passing av utleigebustad enn ved eigen eigd bustad. fjerne tersklar og terskelplater Ein kan gi tilskot til: Utmålinga skal i utgangspunktet skje på bakgrunn av installering av eller tilrettelegging for tilpassing av eigd bustad Kommunen har innanfor sitt saksområde ei almin- dei føringar som ligg i retningslinjer og rettleiar. velferdsteknologi som får bustaden til å tilpassing av leigd bustad neleg rettleiingsplikt. Føremålet med rettleiinga skal fungere betre og førebyggje behov for tenester vere å gje søkjar høve til å ta vare på sine interesser Dersom kommunen har vedteke å behandle alle eller innlegging i institusjon Tilskot kan gjevast til heilårsbustader som er eigna på best mogeleg måte. I samband med rettleiinga søknader om tilskot til tilpassing av framtidige behov anna arbeid som er nødvendig for at personer i forhold til behovet til tilskotsmottakar. Kva som er bør kommunen vere klar over at husleielova opnar samla på slutten av året må kommunen, når søk- med funksjonsnedsetting framleis kan bu å betrakte som eigna bustad vil kunne variere. Det opp for at leigetakar, med utleigar si godkjenning, kan naden kjem inn, stadfeste mottakinga og gi søkjar heime. avgjerande kriteriet for kommunen sinvurdering, er gjennomføre tilpassingar som er nødvendig på grunn tilbakemelding om når ein kan forvente svar. I tillegg kan ein også gi tilskot til leige av prosjektleiar/ om bustaden vil fylle dei behova som husstanden har av nedsett funksjonsevne. byggeleiar eller anna fagleg hjelp ved ombyggingar/ tilpassingar. For personar som har behov for om- for ein trygg og godt tilpassa bustad. Tilpassing kan også gjevast til leigetakarar i utleigebustader. Lenke til husleielova 5-4:

6 3. Utmålingsreglar Dokumentasjon til søknaden 2.2 Tilskot direkte frå Husbanken grupper, og dei med størst behov, vert prioritert Er ikkje omtalt i denne rettleiaren. a. Tilskot til enkeltpersonar frå (jf. punkt. 4). Det er likevel ingen grunn til å vere Søknadsskjema gir nærare informasjon om nød- kommunen: restriktiv med bruken av midlar dersom dette vert vendig dokumentasjon. Kravet til dokumentasjon vil 2.3 Tilsagn/vedtak om tilskot krev at det er Storleiken på tilskotet vert gjeve teke omsyn til. Kommunane skal arbeide for å tildele variere frå sak til sak, alt etter søkjars situasjon og tilgjengelige budsjettmidlar ut frå ein heilskapleg vurdering av alle tilskotsmidlar i løpet av året. kor omfattande tilpassinga er. behov og moglegheit for støtte frå Søknadskjema finn du på Husbanken.no Dersom det kjem opp spesielle behov i andre offentlege støtteordningar. Dersom det finst tilgjengelege midlar bør utgangs- (sjå lenkje nederst på sida) kommunen som ikkje blir dekt av tildelte midlar, kan punktet vere at alle i målgruppa får dekt mest moge- ein kontakte Husbanken for å avklare om det finst leg av sine utgifter. Med nok midlar er det ingen ting Taushetsplikt og fullmakt ytterlegare midlar til fordeling. Kor stor del av tilpassingsutgiftene skal i vegen for å tildele 100 % tilskot til husstandar som dekkjast av tilskot? har avgrensa evne til å klare utgiftene sjølv. All saksbehandling av tilskot til tilpassing er omfatta av forvaltningslova sine regler om teieplikt 13 og of- Dersom husstanden er i målgruppa for tilskot, tilpas- Husstandar som kan klare utgiftene til tilpassing sjølv fentlighetslova 13. Sakshandsamaren har teieplikt singa er hensiktsmessig, det er klart kva tilpassinga gjennom låneopptak kan, om det er tilgjengelege overfor andre instansar og andre personar som ber vil koste og den aktuelle husstanden skal prioriterast, midlar, få eksempelvis 50 % tilskot. om opplysningar i saka utan fullmakt frå søkar. blir spørsmålet storleiken på tilskotet. Har husstanden normalt god økonomi og er vurdert Kredittopplysningar kan innhentast når det er behov Tilskotsutmåling handlar om å avgjere kor stor del å vere i målgruppa, blir det ei konkret vurdering om for utfyllande opplysningar. Søker gir fullmakt til dette (%) av dei utgiftene, som kommunen har vurdert som kommunen har tilgjengelege midlar det enkelte året ved å skrive under på søknaden. nødvendig, som skal dekkjast av tilskotet. som er avgjørande for om det vert gjeve tilskot. Finst det tilgjengelege tilskotsmidlar, etter at dei som Søkar skal ikkje ha dekning av dei same utgiftene frå blir prioritert har fått tildelt midlar, skal det gjevast ulike offentlege etatar, og det må derfor avklarast om tilskot også til denne gruppa. Dette gjeld også om nokre av dei utgiftene det vert søkt om tilskot til kan husstanden etter tilpassinga framleis har ein fornuftig dekkast av andre støtteordningar. reserve igjen. Det å ha litt reserve er ofte nødvendig for alle og det vert opplevd som ein tryggleik. Kva Søknadskjema: Dersom det er knapt om tilskotsmidlar må som er ein fornuftig reserve må vurderast i kvart kommunen prøve å forvalte tilskotet slik at prioriterte enkelt tilfelle - kva er husstandens behov? 10 11

7 Bur familien til dømes i eit gamalt hus eller har ein Husstandens inntekt kan ikkje åleine danne grunnlag Til hjelp i vurdering av betjeningsevne Utover tilskot til tilpassing kan også andre lån og gamal bil, vil det kunne komme store utgifter om tak for vurderinga av husstanden sin evne til sjølv å tilrår Husbanken å nytte: tilskotsordningar vurderast. Tilskot til utgreiing- og må skiftast eller ny bil kjøpast. betale for tilpassinga. Det er like viktig å sjå på kva prosjektering, bustønad, tilskot til etablering og utgifter husstanden har. Veileder til startlån - HB 7.C.17, punkt 2. grunnlån/startlån er også aktuelle verkemiddel. NAV Korleis vurdere husstanden sin mogelegheit til sjølv å koste tilpassinga? Ein husstand med mange barn vil ofte ha langt større livsopphaldsutgifter enn ein einslig eldre. si forsøksordning med tilskot i staden for hjelpemiddel kan også i nokre tilfelle vere aktuell. Det er viktig å merke seg at det er husstanden sin økonomiske situasjon, etter at tilpassingstiltaket er gjennomført og i ein lengre periode etter det, som skal vurderast. Utgifter til bil, medisinar, behandlingar, bustad og bustadlån etter tilpassinga etc. må trekkast inn. Dersom søkjar sjølv er i stand til å legge fram eit Sjå kortinformasjon om andre ordningar på side 21 og 22. Mer utfyllande informasjon finn du på Utgangspunktet for vurderinga blir husstandens inntekter ikkje berre i dag, men også på sikt. dokumentert månadsbudsjett og ei oversikt over gjeld og formue, vil det danne eit godt utgangspunkt for vurderinga. For eldre må det takast med i vurderinga at dei vil få ikkje ubetydeleg reduserte inntekter når dei blir pensjonistar. Familiar med funksjonshemma barn kan få inntektsbortfall som følgje av at mor og/eller far må jobbe redusert for å ta vare på barnet. Ei funksjonsnedsetting kan medføre heilt eller delvis overgang til trygd med påfølgjande inntektsnedgang osv. Rettleiar for Startlån: Retningslinjer om tilskot til etablering og tilpassing av bustad, med meir:

8 4. Andre reglar 4.1. Prioritering Familiar med funksjonshemma barn skal vere høgt prioritert ved tildeling av tilskot. Det er vidare klart at Det er ingen ting i vegen for at kommunane kunngjer tilskotet lokalt og oppmodar aktuelle søkjarar til å ta 4.2. Tryggleik Tilskotsmidla skal fordelast ut frå søkjarar som har behov skal prioriterast framfor dei kontakt. Dette vil kunne medverke til at kommunen Som hovudregel vert det kravd pante- bustad- og bygningspolitiske priorite- som ønskjer å leggje til rette for eit framtidig behov. har betre oversikt over sakene før dei tek til å tildele tryggleik for eventuelt tilbakebetalings- ringar gitt av departementet og føringar Blant dei med eit føreliggande behov skal dei som midlar. krav for tilskot til einskildpersonar som frå Husbanken. har størst behov, dvs. der tilpassinga er mest nød- er vidaretildelt frå kommunen, sjå pkt. vendig, prioriterast. Retningslinjene opnar for at saker kan verte be Tilskot inntil kr kan gjevast Kommunen kan behandle søknadene handla i den rekkjefølgje og på det tidspunkt som er utan tryggleik. på det tidspunkt som er føremålstenleg Søknadene bør prioriteres i følgjande føremålstenleg for å kunne gjere gode prioriteringar. Når kommunen vidaretildeler tilskot, må for å kunne gjere gode prioriteringar. rekkefølge: Husbanken meiner at følgjande saksbehandlingsrek- kommunen sjølv skaffe seg nødvendig Ved vidaretildeling av tilskot frå kommunen vert søknader frå personar som har eit eksisterande behov for tilpassing av bustaden på grunn av nedsett funksjonsevne prioritert Ved behandling av søknad om tilskot til prosjektering og installering av heis, skal det leggast vekt på talet på leilegheiter som vil kunne nytte heisen, grad av tilrettelegging av heis og bygning for rullestolbruk, og leilegheita sitt høve for tilpassing for røyrslehemma. 1. Familier med funksjonshemma barn og føreliggende behov. 2. Husstander med føreliggande behov og svak økonomi 3. Husstander med føreliggande behov og normal/ god økonomi 4. Husstander som ønskjer å tilrettelegge for framtidige behov Med tanke på prioritering kan det vere vanskeleg å vurdere søknader om tilskot tidleg i året. På den andre sida er det uheldig om saker blir liggande for lenge utan at dei blir behandla. Kommunen må difor finne ein fornuftig balanse. kjefølgje vil kunne vere føremålstenleg: Søkjarar i prioriteringskategori 1 og 2 vert behandla fortløpande gjennom året eventuelt i fleire bolkar gjennom året. Søkjarar i kategori 3 og 4 vert behandla samla mot slutten av året. Retningslinjene opnar for at saker kan behandlast samla på slutten av året. Slik utsetjing av søknadsbehandlinga bør primært skje for saker ein ikkje ser for seg at det blir tilskotsmidla att til, eller der det er usikkert om søknaden bør prioriterast. Dette kan også lette kommunane si saksbehandling. tryggleik. Kommunen må lage ein tilskotsavtale som søkjar skal underteikna. Døme på slike avtaler finn du på: (søk på tilskuddsavtale )

9 5. Høve til å klage 6. Andre krav 4.3 Utbetaling av tilskotet 4.5 Krav om tilbakebetaling 5.1. Husbankens vedtak og avgjersler 6.1 Retningslinjene gjeld for alle Tilskotet kan utbetalast i takt med framdrift eller i sin heilskap når bustaden er overtatt/prosjektet er ferdigstilt/ utbetringa er gjennomført, tilfredstillande tryggleik er etablert og søkjar har dokumentert at kostnadene er påført og fakturert. I tilpassingssaker der byggmeister eller annan fagperson krev betaling i forhold til framdrift, vil det vere vanskeleg for mange søkjarar å forskotere tilskotet. Dette kan medverke til at somme ikkje har råd til å tilpasse bustaden, sjølv om dei har tilsegn om 100 % tilskot til arbeida. Husbanken tilrår delutbetaling av tilskot i samsvar med framdrift av byggjearbeida Avskriving av tilskotet Husbanken skal kunne innhente og kontrollere opplysningar som vert nytta i samband med tildeling og etterfølgjande rapportering. Tilskotet kan krevjast tilbakebetalt heilt eller delvis dersom føresetnadane for tildelinga ikkje vert haldne. Det kan fastsetjast ei tidsramme for vidaretildeling av løyvd tilskot. Dersom bustaden vert overdrege til ny eigar i tilskotet si avskrivingsperiode, kan attståande tilskot bli kravd tilbakebetalt, eventuelt omgjort til rente- og avdragspliktig lån. I særlege tilfelle, f.eks. ved sal av bustad som fører til tap, kan kravet om tilbakebetaling av tilskot ettergjevast 4.6. Tilskot tilbakebetalt til kommunen Det er ikkje klageadgang på Husbankens avgjersle om tilskot til kommunar for vidaretildeling til enkeltpersonar 5.2 Kommunen sitt vedtak Kommunen sitt vedtak skal vere skriftleg og må innehalde opplysningar om høve til å klage på kommunale vedtak. Det kan klagast på tildeling, utmåling, avvising og avslag på tilskot etter forvaltningslovas reglar. Klagen skal sendast til kommunen. Reglane for klage finn du i forvaltningslova og 18. Vi gjer merksam på at søkjar har rett til å sjå dokumenta i saka. avgjersler om tilskot Retningslinjene for ordninga gjeld for alle avgjersler om tilskot uavhengig av om kommunen eller Husbanken behandlar sakene. Husbankens administrasjon fastset utfyllande reglar og rutiner for administreringa av ordninga Rapportering - tilskot som er gitt til kommunene for videretildeling Kommunar som ikkje brukar StartSak, skal rapportere fortløpande på alle utbetalingar og avslag i StartRap. Saker som vert behandla i StartSak vert rapportert automatisk. Tilskot til tilpassing for enkeltpersonar vert avskrive med 10 prosent per fullført år frå utbetalingsdatoen. Løyvd tilskot under kr og tilskot til leigetakar vert avskrive straks. Dersom kommunen sjølv har løyvd tilskotet og tilskotsmidlar vert tilbakebetalt, skal midlane førast attende til den rammen som kommunen disponerer. Føresetnaden er at dei blir fordelt på nytt i samsvar med føremålet for ordningen. Kommunen sitt vedtak må innehalde opplysningar om tilskotsbeløp, kva tilskotet skal nyttast til, klagerett og eventuelt andre forhold som er viktig for tilskotet. Husbanken skal kunne hente inn og kontrollere opplysningar som blir brukt i forbindelse med tildeling og etterfølgjande rapportering. Manglande rapportering kan føre til at kommunen ikkje får tildelt tilskot påfølgjande år. Husbanken kan også avslå eller redusere tilskotet dersom kommunen har igjen midlar når ny søknad om vidaretildelingsmidlar skal behandlast

10 7. Overgangs- og unntaksføresegner 6.3 Behandling av personopplysningar Opplysningar om deg/dykk vil bli utlevert til Husban- Søknader behandlast som hovudregel Bustadrådgiving Kommunen og Husbanken er sjølv ansvarleg for å oppfylle lovpålagte krav knytt til eiga behandling av personopplysninger. Dersom kommunen ikkje nyttar Husbankens søknadsskjema, HB 7.S.13/ ken for bruk i statistikk, rapportering og eventuelt forsking. I samband med forskingsprosjekt kan det hende at opplysningane blir utlevert og/eller kopla med opplysningar i andre offentlige registre. Du kan lese mer om Husbankens behandling av personopp- etter dei retningslinjer som gjeld når søknaden vert avgjort, uavhengig av når søknaden kom inn til Husbanken. Dersom det vil verke urimeleg å avgjere søknad etter retningslinjer som blei Bustadrådgiving er også eit viktig verkemiddel. Husbanken og NAV Hjelpemiddelsentralen anbefaler at kommunen etablerar eit tverrfagleg team som arbeider tett i bustadsaker. HB 7.S.13 N, må kommunen på annan måte sørgje for at søkjar får den informasjonen og gir slike samtykke som framgår i punkt 9 «Underskrift søkjer» i Husbankens søknadsskjema. lysningar på Opplysningane om deg/dykk vil bli lagra også etter at kundeforholdet er avslutta jf arkivloven. Du kan be om å få sjå dei opplysningar kommunen og fastsett etter at søknaden ble motteken i Husbanken, kan det gjerast unntak frå dei nye krava. Dette kan blant anna gjelde prosjekt som over lang tid er planlagt etter tidlegare retningslinjer. Teamet bør vere sammensett av bustadkonsulent med kunnskap om Husbankens verkemidler og privatøkonomi, ergoterapeut/fysioterapeut og en fagperson med bygningsteknisk bakgrunn. Kommunar som ikkje nyttar Husbankens skjema, må sørgje for at søkjar får tilsvarande informasjon og gir samtykke, jf Husbankens søknadsskjema. Teksten på søknadsskjemaet som er relevant for Husbanken har registret om deg. Du kan også krevje at vi rettar opplysningar som er feil. Eg/vi stadfestar at opplysningane i skjemaet er riktige og fullstendige. Eg/vi gir kommunen fullmakt til å innhente opplysningar, også slike som krev teieplikt, Ovanfor nemde gjeld ikkje dersom det er i strid mot forskrift eller instruksar frå departementet. Husbanken kan i særskilte tilfeller fråvike retningslinjene dersom det ikkje er Teamet bør vere forankra i kommunens administrative leiing og bør kunne ta kontakt med andre i kommunen dersom dei ser det som nødvendig. Eit av medlemma i teamet bør fungere som kontaktperson for brukar. tilskot til tilpassing er som følgjer: som er nødvendige for å behandle søknaden. Der- i strid med forskrift eller instruksar frå som det skjer endringar som kan ha innverknad på departementet. «Husbanken og kommunen treng mange opplysnin- behandling av søknaden, plikter eg/vi å melde frå om gar for å behandle søknaden din/dykkar. Alle som det.» behandlar opplysningar om deg/dykk har teieplikt. Ved søknad om tilskot til tilpassing, kan det vere aktuelt å innhente opplysningar frå NAV og Hjelpemiddelsentralen, samt helsepersonell

11 Heftet Boligtilpassing Andre økonomiske verkemiddel Oversikt over andre økonomiske verkemiddel Verkemiddel Omtale Økonomisk ramme/vilkår Vi tilrår kommunen å laste ned heftet Boligtilpassing der roller, ansvar, samarbeid, rådgjeving og finansiering i samband med tilrettelegging av bustad blir omtalt og utdjupa. Husbanken, kommunen og NAV Hjelpemiddelsentralen har ulike tilskotsordningar som kan nyttast ved tilpassing av bustad. På side 22 og 23 er det listet opp kva for etat som vedtar tilskotet, kort omtale og økonomisk ramme/vilkår for virkemiddelet. I tillegg kan grunnlån og startlån nyttast. Eksempler På side 24 og 25 finn du tre eksempel på tilskotsutmåling. Tilskot til utgreiing frå Husbanken. Tilskot til prosjektering frå Husbanken. Utgreiingstilskot blir løyvd til funksjonshemma og andre som har behov for tilrettelegging av eksisterande bustader. Tilskotet er til enkle undersøkingar av bustad og uteområde, beskriving av den tekniske tilstanden på bustaden, arealbehov, mogelegheiter og avgrensingar, samt økonomisk overslag. Utgreiinga skal utførast av fagkyndig (e). Prosjekteringstilskot er til funksjonshemma og andre som har behov for tilrettelegging av bustaden sin. Tilskotet skal gå til dekning av kostnader til fagleg bistand ved prosjektering, dvs. til arkitekthonorar eller liknande. Søkjer vel sjølv fagkyndig, men prosjektering av bustaden og eventuell utgreiing i førekant må skje i forståing med ergoterapeut/ bustadkonsulent i kommunen. Prosjektering skal utførast av fagkyndig. Husbanken kan dekkje utgifter til utgreiing med inntil kr per sak. Tilskotet vert i hovudsak løyvd til eksisterande bustader. Husbanken kan dekkje utgifter til prosjektering med inntil kr per sak. Tilskotet kan løyvast til nye og eksisterande bustader. Det kan i særlege tilfelle løyvast høgare tilskot. I tilfelle der tilskot går ut over standardsatsane, skal søkjaren sin økonomi vurderast. På slutten av denne rettleiaren finn du budsjettutmåling for kvar av desse eksempla. Tilskot i staden for heis, løfteplattform, trappeheis og/eller rampe frå Nav Hjelpemiddelsentralen Tilskotet kan løyvast til brukarar som har rett til trappeheis/løfteplattform, og/eller rampe i følgje lov om folketrygd. Tilskotet skal i større grad gi brukar mogelege alternative val enn dagens ordning. Ordninga erstattar ikkje eksisterande ordningar frå Husbanken og kommunen og skal inngå i ein felles kasse saman med desse midla. Utbetaling føreset at hjelpemidlet (trappeheis, løfteplattform og/eller rampe) ikkje blir installert. Tilskotet skal ikkje overstige kostnaden til hjelpemidlet. Tilskotet skal ikkje inngå i brukaren sin eigenkapital. Heftet er utvikla i samarbeid mellom NAV og Husbanken og kan lastast ned frå eller Startlån frå kommunen Startlån er til personer som har varig problem med å etablere seg i eigen bustad og til vanskeligstilte som har behov for å kunne bli buande i bustaden. Startlån kan finansiere heile bustadkjøpet eller vere topplån der andre gir grunnfinansieringa. Startlån kan også gå til utbetring av bustad. Det er opp til den enkelte kommune å vurdere lån og eventuelt storleiken på lånet. Retningslinjer og praksis kan variere noko frå kommune til kommune. Brosjyren Boligtilpassing :

12 Oversikt over andre økonomiske verkemiddel Eksempel 1 - utmåling av tilskot Verkemiddel Omtale Økonomisk ramme/vilkår Tilskot til etablering frå kommunen Grunnlån frå Husbanken Bustadtilskot skal medverke til at husstandar med svak økonomi blant funksjonshemma, sosialt vanskelegstilte, flyktningar, eldre og unge i etableringsfasen skal kunne få nøktern og eigna bustad. Tilskotet er til oppføring, kjøp og refinansiering av bustad og blir som oftast gjeve i kombinasjon med lån. Grunnlån kan løyvast til bygging av nye bustader og utbetring av brukte bustader. Grunnlån kan unntaksvis vere til kjøp og utbetring av brukt bustad. Grunnlån kan også løyvast til tilpassing av bustader for funksjonshemma og andre som har behov for dette. Eksempel på innreiing/tilpassing: ekstra utvendig terrengarbeid der det er nødvendig for å etablere tilgjenge spesialinnreiing av kjøken/bad forsterking av bygningskonstruksjonar for å kunne tåle belasting frå heis eller andre tekniske installasjonar anna arbeid, som etter dokumentasjon frå lege, ergoterapeut eller andre fagpersonar er nødvendige for den funksjonshemma. Tilskot frå kommunen er etter økonomisk behovsprøving. Det vil bli lagt vekt på at husstanden sin situasjon er av varig karakter. Nivået på tilskotet er etter samla vurdering av behov og høve til stønad frå andre offentlege stønadsordningar. Ved utbetring kan grunnlån utgjere inntil 100 % av dei utbetringskostnadene som Husbanken godkjenner. Det er likevel ein føresetnad at samla lånebelastning ikkje overstig 90 % av anteke omsetningsverdi etter utbetring. Husbanken presiserer at dette berre er eksempel på vurderingar. Dersom det fins tilgjengelege budsjettmidlar er det ingen ting i vegen for å gi meir i tilskot. Tilsvarande kan det gjevast mindre i tilskot dersom det er mange søknader som bør prioriterast. Eksempel 1 Per og Kari er gift og har tre barn, derav Bjarne, som er funksjonshemma og sit i rullestol. For at Bjarne skal kunne fungere i heimen har familien behov for tilpassing av bustaden sin. Utgifter til nødvendig tilpassing av bustaden er kost- På grunn av Bjarne sin situasjon, plassering av bustaden, behov for oppfølging til behandlings osv., treng familien to bilar. Utgifter til behandling, medisinar og transportkostnader i samband med dette, kostar familien ca. kr per månad. Dei eig bustaden sin sjølv og har månadlege låneutgifter i samband med dette. I tillegg har dei arva ei hytte, utan gjeld, etter Kari sine foreldre. Resultat: Søkjar er i målgruppa og utbetringa er vurdert som Bustønad Bustønad skal hjelpe husstandar med låg inntekt og høge buutgifter til å etablere seg og bli buande i bustaden. Tilhøve mellom buutgifter og inntekter for husstanden avgjer om det blir løyvd bustønad og kor stor bustønaden blir. Søknad om bustønad skal sendast til kommunen. Alle som er over 18 år kan søkje bustønad med unntak av studentar utan barn og personar i førstegongsteneste/ sivilteneste. Du kan også søkje dersom du er student og studiet ditt er ledd i eit offentleg program for arbeidskvalifisering, for eksempel yrkesretta attføring. Er du under 18 år og har eigne barn, kan du også søkje. nadsrekna til kr Per er i full jobb, men Kari har redusert stilling på grunn av familiesituasjonen. Per si inntekt er lik gjennomsnittsinntekta i Noreg med kr Kari tener kr hensiktsmessig. Arbeidet er kostnadsrekna til kr ,-. Overskot i månadsbudsjett kr 1 295,- er ikkje meir enn familien treng som buffer. Tilskot kr ,- anbefalast. Sjå vedlagte budsjett

13 Eksempel 2 og 3 - utmåling av tilskot Eksempel 2 Eksempel 3 Enkefru Olsen, 72 år og god pensjon, (kr ,-) Formue i form av bankinnskot kr Helsa er redusert og ho har behov for å tilpasse bad og fjerne tersklar i heile leilegheita. Arbeidet er kostnadsrekna til kr ,-. Familien Andersen består av to vaksne og to barn, derav eit barn funksjonshemma som har behov for omfattande spesialtilpassing av fleire funksjoner i bustaden. Familien bur i sjølveigd einebustad og har bustadgjeld på kr ,-, billån kr ,- Resultat: Søkjar er i målgruppa og utbetringa er vurdert som hensiktsmessig. Ved utmåling av tilskot er det sett opp budsjett som viser eit lite månadleg overskot. Søkjar har formue, der det anbefalast at ho beheld kr til andre medrekna utgifter, jf. pkt. 3, og at ho bruker kr av formue/bankinnskot. Grunngjevinga for dette er at ho bur i burettslagsleilegheit og dei tyngste vedlikehaldsutgiftene blir betalt over husleiga. Tilskot kr anbefalast. Sjå vedlagte budsjett. og studiegjeld kr ,-. Lønnsinntekt for herr Andersen er kr ,-.Fru Andersen har redusert stillinga si for å ivareta det funksjonshemma barnet sitt og har ei arbeidsinntekt kr ,- og omsorgslønn kr ,-. Kostnadene for utbetringsarbeidet er rekna til kr ,-. Resultat: Søkjaren er i målgruppa og barnet vil ha varig behov for pleie, tilsyn, tilrettelegging og avlastning. Det er eit sterkt ønskje at barnet fortsatt kan bu heime.ved vurdering av den økonomiske situasjonen har vi lagt til grunn at familien tar låneopptak kr ,- og får tilskot på kr ,-. Budsjettet viser då eit lite underskot som vil bli retta opp av skattelette etter låneopptak Tilskot kr ,- anbefalast. Sjå vedlagte budsjett

14 For ditt næraste regionkontor, ring HB 8.B.27 N Rettleiar for tilskot til tilpassing Husbanken, redigert juli