Internkontroll for tryggare helsetenester i Helse Bergen

Transkript

1 Årsmelding 2014 Internkontroll for tryggare helsetenester i Helse Bergen «Kulturendring for tryggare tenester» Bakgrunn Helse Vest styresak 05/117B Helse Bergen Styresak 55/10 Denne meldinga inneheld viktige sider og resultat frå arbeidet med internkontroll for tryggare helsetenester i Helse Bergen Forskings- og utviklingsavdelinga Stig Harthug Kvalitetssjef 1

2 Innhald Innleiing... 3 Internkontroll i Helse Bergen... 3 Uønskte hendingar i Helse Bergen... 3 Program for Pasienttryggleik... 7 Kartlegging av pasientskadar i Helse Bergen... 7 Legemiddelsamstemming... 8 Kulturmåling... 8 Fall... 8 Hjerneslag... 9 Førebygging av sjølvmord i akuttpsykiatriske døgnavdelingar... 9 Førebygging av overdosedødsfall etter utskriving frå institusjon Trygg ortopedi - NPE Trygge fødsler NPE Trygg Kirurgi med fokus på postoperative infeksjonar Andre innsatsområde i pasienttryggleiksprogrammet Prevalensregistrering av infeksjonar Overvaking av kirurgiske sårinfeksjonar Konklusjon

3 Innleiing Årsrapporten «Internkontroll for tryggare tenester 2014» vert med dette lagt fram. Meldinga er metodisk tverrfagleg, men har i hovudsak vekt på tryggleiken til pasientane. Ein stor del av meldinga omhandlar aktivtetar som no er teken inn i Handlingsplan for Internkontroll og det nasjonale programmet for pasienttryggleik. Dessutan er det førebyggjande arbeidet innanfor smittevern omtalt. Internkontroll i Helse Bergen Ved tilsyn frå ulike offentlege tilsynsorgan, har Helse Bergen fått avvik og merknadar som tilseier at den overordna styringa av internkontrolltiltaka kan bli betre. Føretaksleiinga vedtok i november 2014 ein handlingsplan som skal bidra til å styrkje kvaliteten på alle tenester i føretaket ved systematisk internkontrollverksemd. Tiltaka gjeld både for sentral stab og fageiningar. Eit av tiltaka er å ta i bruk leiingas gjennomgang, dette er ei sjølvevaluering leiarar gjer årleg for å få ein status på internkontrollarbeidet. Eit anna tiltak er ein auke av interne systemrevisjonar for å kontrollere etterleving av krava som gjeld for verksemda. Dette inneber eit utviklingsarbeid samstundes som ein skal koordinere aktivitetane betre. Fleire einingar og fagområde gjer internrevisjonar og ein ser difor ein nytte av å samordne dette arbeidet. Funna frå internrevisjonane vil gje eit godt bilete på kva område ein har moglegheiter for forbetring, og dermed kan ein bruke dette som eit styringsverktøy. Det er utarbeidd og vedteke ein årsplan for 2015 for interne systemrevisjonar i føretaket. Fleire tema innanfor pasientsikkerheit og HMS vert dekka i revisjonane, t.d. legemiddelhandtering, smittevern og strålevern. På oppdrag frå føretaksleiinga vart det i november og desember 2014 gjennomført internrevisjon på organisering av forsking ved Hjarteavdelinga og ved Nevroklinikken. Revisjonsgrunnlaget var helseforskingslova, forskrift om organisering av helseforsking og forskingsrutinar for Helse Bergen. Det vart notert i alt seks avvik og fire merknadar. Avvika omhandla mellom anna oversikt og kontroll med forskingsprosjekt, handsaming av personopplysingar og kompetanse hjå forskarane etter lovkrava til organisering av medisinsk og helsefagleg forsking. Nivå 2-einingane skal handsame avvika og merknadane i meldesystemet Synergi innan mars Uønskte hendingar i Helse Bergen Ei uønskt hending er eit irregulert resultat frå verksemda, som representerer eit skadepotensiale for pasientar, dei tilsette eller verksemda sjølv. Slike skadar kan vere medisinsk skade hos pasientar eller tilsette. Andre konsekvensar er forseinkingar, omdømetap og økonomisk tap i verksemda. Arbeidet med læring frå hendingane er ein del av internkontrollverksemda og går føre på fleire måtar. Leiarane mottar dei meldte hendingane, gjer årsaksanalyse på einskilde hendingar, gjennomfører risikovurderingar og nyttar statistiske data for å kartleggje tendensar og utviklingstrekk i verksemda. 3

4 Tabellen under syner utviklinga i talet på meldte uønskte hendingar i Helse Bergen, uansett kategori Figur meldte uønskte hendingar i Helse Bergen i perioden Den gode meldekulturen held fram i Helse Bergen, med ein auke på 2586 meldingar frå 2013 til Fleire einingar nyttar meldesystemet og andre kjelder aktivt i forbetringsarbeidet. Dersom ein tek ut tala for 2014 og fordeler dei på nivå 2 einingane, vert bilete som i figur 2 under: 4

5 Kreftbehandling/Medisinsk Fysikk Avdeling for rusmedisin Barneklinikken Divisjon psykisk helsevern Drift- /teknisk divisjon Forsknings- og utviklingsavdelingen HBE Kommunehelsetjenesten Hjerteavdelingen Hudavdelingen Kirurgisk klinikk Kirurgisk serviceklinikk Klinikk for hode/hals Kommunikasjonsavdelingen Kvinneklinikken Laboratorieklinikken Lungeavdelingen Medisinsk avdeling Mottaksklinikken Nevroklinikken Ortopedisk klinikk Radiologisk avdeling ReHabiliteringsklinikken Revmatologisk avdeling Voss sjukehus Yrkesmedisinsk avdeling Økonomi- og finansavdelingen Øyeavdelingen Nivå 2-einingar Figur meldingar fordelt på nivå 2-einingar i 2014 (alle sakstypar) Meldepliktige hendingar Tala viser at Divisjon psykisk helsevern, Drift-teknisk divisjon, Kirurgisk serviceklinikk, Kvinneklinikken og Laboratorieklinikken er store einingar, som også har ein god meldekultur. Pasientrelaterte hendingar som har ført til eller kunne ført til ein «betydelig» skade eller dødsfall, skal også meldast til Kunnskapssenteret for helsetenesta. I Helse Vest området skjer dette direkte via meldesystemet. Helse Bergen sender om lag meldingar til kunnskapssenteret kvart år, der dei vert klassifisert i den nasjonale meldeordninga. Under ser ein fordelinga av 3-3 meldingar pr. kvartal i 2013 og

6 meldingar pr. kvartal Figur 3: meldingar frå Helse Bergen til Kunnskapssenteret i 2013 og 2014, fordelt på kvartal. Sakstypar Ved sakstypeinndelinga vert hendingane klassifisert på hending «med konsekvens», hending «utan konsekvens», og områda HMS, pasient, drift og informasjonstryggleik. Biletet under 6

7 med konsekvens - Pasientrelatert med konsekvens - HMS/Ansattskade med konsekvens - Driftsrelatert med konsekvens - IKT/Informasjonssik kerhet uten konsekvens - Pasientrelatert uten konsekvens - HMS/Ansattskade uten konsekvens - Driftsrelatert uten konsekvens - IKT/Informasjonssik kerhet viser sakstype-fordelinga for 2013 og 2014 i Helse Bergen Uønskt hending - med og utan konsekvens Figur 4: Sakstyper med og utan konsekvens for 2013 og Ein ser at største sakstypen i dette uttrekket er pasientrelaterte uønskte hendingar utan konsekvens meldingar, mot pasientrelaterte hendingar med konsekvens meldingar for 2013 og Tydinga bør vere at meldarane er medvitne læringsverdien frå alle uønskte hendingar, også dei som ikkje har påført pasienten ein skade. Det same mønsteret er innafor områda HMS og drift. Talet på meldingar «med konsekvens» er truleg meir representativt for det reelle underliggjande tilhøvet i sin kategori, enn kva talet på meldingar utan konsekvens er i sin kategori. Dei tilsette vil med andre ord oftare skrive ei melding dersom pasienten fall og fekk ein skade, enn om pasienten fall og ikkje fekk ein skade. For å finna ut kor mange uønskte hendingar ein faktisk har i helsetenesta, må ein nytta forsking eller ein metode for strukturert gjennomgang av journalar, sjå under (GTT). Program for Pasienttryggleik Det nasjonale programmet for pasienttryggleik er koordinert av Helse Vest RHF, i samarbeid med kvart helseføretak i regionen. I Helse Bergen har ein i 2014 arbeidd med tiltaksområda under: Kartlegging av pasientskadar i Helse Bergen Helse Bergen har årleg sidan 2011 gått gjennom 240 tilfeldig utvalde pasientjournalar, for å sjå kor mange pasientar som vert påført fysisk skade under sjukehusopphaldet. Rapporten er etterskotsvis, og dei siste oppdaterte tala er pr. dags dato frå Undersøkinga, som tek for seg vaksne somatiske pasientar innlagt på sjukehuset i minimum eit døgn, er del av ei årleg nasjonal kartlegging på helseføretaksnivå. Den validerte metoden Glober Trigger Tool (GTT) vert brukt til registreringane. Resultata frå Helse Bergen viser at den prosentvise delen innlagte pasientar som vart påført ein eller fleire skader var 15,4 %, 12,9 % og 13,3 % for høvesvis 2011, 2012 og

8 Variasjonen kan skuldast tilfeldige omstende ved uttrekket av pasientar, eller at dei som gjennomfører undersøkinga er meir konsistente i sine vurderingar av skadane. Av dei 240 undersøkte pasientjournalane i 2013, fekk 16 pasientar ein skade som trong behandling, 16 fekk ein skade som førte til forlenga sjukehusopphald, 4 pasientar fekk varig men, og ein pasient døde. Dei hyppigaste skadane var kirurgisk komplikasjon, annan infeksjon (enn urinvegsinfeksjon og lungebetennelse), urinvegsinfeksjon, lungebetennelse og bløding. Undersøkinga skil ikkje mellom skadar som kan førebyggjast og skadar som ikkje kan førebyggjast. Dei alvorlegaste skadane er postoperative komplikasjonar og blødingar. Mange behandlingar, som til dømes kirurgi, er forbunden med ein viss risiko, men alle skadar og komplikasjonar er i utgangspunktet uønskte. Legemiddelsamstemming Medisinlista til pasienten må samstemmast når pasienten kjem til og dreg frå sjukehuset. E- resept vart innførd våren 2014, og er ein viktig føresetnad for utviklinga av innsatsområdet. Det vart då mogeleg å gjere automatisk samstemming mellom den godkjente legemiddellista ved innlegging og legemiddellista ved utskriving. Heile føretaket tok i bruk løysinga innan tidsfristen i juni Ein er likevel ikkje i mål med innføringa av samstemmingsdelen av e- reseptløysinga for heile organisasjonen; det krev endå meir fokus og opplæring. Pilotering av elektronisk kurve vil skje i Helse Bergen i Kulturmåling Pasienttryggleikskulturen er summen av dei verdiar, haldningar, oppfatningar, kompetanse og åtferdsmønster hos individet og grupper som har påverknad for korleis sikkerheit vert prioritert og gjennomført i pasientbehandlinga. Ei ny kartleggingsundersøking vart gjennomført våren Spørjeskjema og kriteria var dei same som i 2012, slik at ein kan samanlikne data frå desse to åra. Svarprosent i 2014 var 71,3 % mot 73,6 % i Når meir enn 60 % av de tilsette i ei eining har ein score på 75 poeng eller meir, har eininga ein positiv pasienttryggleikskultur. I Helse Bergen har 94 % av einingane teamarbeidsklimaet til 75 poeng eller meir. Når det gjelder «sikkerhetsklima», har 65,8 % av einingane score på dette til 75 poeng eller meir. Det må seiast å vere eit svært god resultat. Der er variasjonar innanfor og mellom klinikkar. Resultata er presentert for klinikkleiinga som skal setje i verk naudsame tiltak for å oppretthalde den gode kulturen. Fall Føretaket har prioritert fallførebygging. Helse Bergen har i samarbeid med Bergen kommune laga eit e-læringskurs som er tatt i bruk i helseføretaket og elles er brukt i nasjonal samanheng. E-læringskurset fokuserer på å vurdere og dokumentere risiko og iverksetting av relevante tiltak. Piloten i Ortopedisk klinikk viser at 456 personar gjennomførte kurset hausten 2014 (tilsette i Ortopedisk klinikk, portørtenesta og studentar frå Høgskolen i Bergen). No skal tiltaket breiast ut til alle klinikkar i Helse Bergen som har pasientar med fallrisiko. 8

9 Kurslink: Hjerneslag Helse Vest gjennomførte ein regional informasjonskampanje om hjerneslag i perioden 5. mai til 2. juni Helse Bergen tok del i kampanjen, som var retta mot heile folkesetnaden. Program for pasienttryggleik og kommunikasjonsavdelingane i føretaka samarbeidde om dette. Symptom på hjerneslag vart presentert og det vart vist at det er viktig å kontakte sjukehus raskt ved å ringje 113. Målet var at hjerneslagpasientar, pårørande og /eller andre i omgjevnadane tidleg skulle ta kontakt med medisinsk nødtelefon ved mistanke om hjerneslag. På denne måten kan fleire hjerneslagspasientar bli behandla i akuttfasen. I figur 3 viser data frå Norsk Hjerneslagsregister at tid frå symptom til innlegging er halvert frå 2013 til Talet på pasientar er lågare i 2013, då registreringa ikkje vart gjennomført før andre halvår Figur 5: Tid frå symptomdebut (sikre data) til innlegging, kjelde: Hjerneslagsregisteret Førebygging av sjølvmord i akuttpsykiatriske døgnavdelingar I psykiatrisk klinikk har åtte av elleve sengepostar implementert programutvikla tiltak for å førebyggje sjølvmord. Figuren under viser utviklinga frå ein av to akuttpsykiatriske 9

10 mottakspostar i Psykiatrisk klinikk, i perioden Registreringane er gjort ved intern overføring av pasientar i klinikken i kortare periodar. Resultata viser at eit forbetringspotensiale er utløyst innafor fleire av arbeidsprosessane. Læringsverdi: Overføringar internt er tradisjonelt peika på som ein sårbar fase for pasientane. Spesialistvurdering innan eit døgn er viktig også etter ei overføring, ikkje berre etter innkomst til sjukehuset. Eit anna forbetringsområde er involvering av pårørande, både ved utskriving til anna avdeling og ut frå sjukehuset. Tiltak Er spesialistvurdering foretatt innen ett døgn? 0 måling 1 måling 2 måling 3 måling 4 måling 5måling 6 måling (antall pas:20) (antall pas:20) (antall pas: 20) (antall pas 20) (antall pas 20) (antall pas 20) (antall pas 20) 70 % 90 % 90 % 100 % 100 % 100 % 100 % Er beskyttelses-tiltak iverksatt? 95 % 100 % 95 % 100 % 100 % 100 % 100 % Er selvmordsrisiko vurdert foretatt ved følgende tidspunkter? a) Ved innkomst 100 % 100 % 100 % 100 % 100 % 100 % 100 % b) Før utskrivning 75 % 95 % 85 % 100 % 95 % 100 % 95 % Er følgende tre tiltak på plass før permisjon innvilges? a) Selvmordsrisiko 100 % 100 % 100 % 100 % 100 % 100 % 100 % Vurdering ifm. permisjon b) Behandlingsplan 100 % 100 % 95 % 100 % 95 % 100 % 100 % etablert c) Pårørende involvert 100 % 100 % 95 % 100 % 95 % 100 % 100 % Er følgende tre tiltak på plass før utskrivelse? a) Kriseplan utarbeidet 5 % 0 % 15 % 75 % 100 % 95 % 100 % b) Pasient har mottatt 65 % 95 % 90 % 100 % 100 % 100 % 90 % avtale om oppfølging c) Pårørende involvert i utskrivelsesprosessen* 40 % 45 % 40 % 75 % 60 % 50 % 50 % Figur 1. Oversikt over utvikling av etterlevelse av tiltakene i pasientsikkerhetsprogrammet på PAN fra oppstart 2013 til årsslutt *Dette tallet gjelder til annen avdeling i all hovedsak, men kan også være ut av sykehuset Førebygging av overdosedødsfall etter utskriving frå institusjon Helse Bergen (regional pådrivar) og Bergensklinikken har samarbeidd om dette tiltaket. Brukarmedverknad har vore sentralt for utviklinga av tiltaka. Samarbeidet har også involvert politi, kriminalomsorg og akuttmedisinsk seksjon, for å kunne sjå heilskapen i utfordringane i eit komplekst område. Kontrollspørsmål for vurdering av overdoserisiko: 1. Er det gjort spesialistvurdering innan eit døgn? 2. Er pasienten informert om overdosefare? 3. Er det utarbeidd kriseplan som pasienten har fått med seg? 4. Er desse tre tiltaka gjennomført før utskriving? a) Pasienten har motteke overdosekort b) Pasient har motteke tilbod om oppfølging ( time i handa ) c) Pasienten er minna om kriseplanen Konkret ser ein at undervisning i overdosefare, utdeling av overdosekort og hjarte- /lungeredning er godt evaluert av brukarane og behandlarar som deltek på same kurset. På 10

11 AFR Askøy er det kurs kvar veke og kursa har vore fullteikna. Utarbeiding av kriseplan er eit kontinuerleg arbeid og planen er felles for psykiatri og rusbehandling, også regionalt, slik at kriseplanen er kjent for brukarar og behandlarar, uavhengig av kvar ein vert behandla. Tiltaka er implementert i alle postar i avdeling for rusmedisin. Ein legg til rette for at tiltaka også vert ein del av poliklinisk behandling våren Trygg ortopedi - NPE Trygg ortopedi er eit av to prosjekt som nyttar NPE-saker som empirisk grunnlag for kartlegging av systemårsaker til pasientskadar. I 2014 er det gjort ein gjennomgang av 5638 ortopedisaker i samarbeid med NPE. Klassifiseringa av læringsverdien tek utgangspunkt i klassifikasjon utvikla av NPE. Tiltak vert utvikla og sett i verk i 2015 i dette regionale prosjektet. Trygge fødsler NPE Seksjon for pasientsikkerheit i Helse Bergen har i 2014 hatt pådrivaransvar for det regionale prosjektet «Trygg Fødsel». Det overordna målet har vore å redusere frekvensen av alvorleg fosterskade og fosterdød. Gjennomgang av behandla skadesaker i NPE der barn/foreldre har fått medhald, syner at avvik frå godkjente metodar under induksjon og stimulering av fødsel var tilfelle i 11 % av skadane, og at sakkunnige har vurdert at ri-stimulerande medikament (oksytocin) var feildosert i 20 % av tilfella. Risikoreduserande tiltak i prosjektet i 2014 har derfor vore knytt til bruken av ri-stimulerande midlar. Fyrste steg har difor vore utvikling og innføring av sjekkliste for oksytocin-stimulerande behandling. Prosjektet vil følgje den prosentvise utviklinga for bruk av sjekklista ved fødslar. Resultata frå piloten på Kvinneklinikken syner mellombels at måloppnåinga for bruk av sjekklista har auka frå 48 % i november, til 75 % i 1.halvdel av januar. Sjekklista er innført i Helse Bergen, og er planlagt innført i heile Helse Vest innan Hovudaktivitetar i 2014 har omfatta eit tverrfagleg samarbeid mellom jordmødrer og gynekologar i heile regionen, og dessutan fagpersonar frå tilsvarande prosjekt i Danmark. Ein har også nytta røynsler frå innføring av sjekkliste for «Trygg Kirurgi». For å auke merksemda mot prosjektet endå meir er det oppretta ei eige webside på intranett. Etter innspel frå brukarrepresentantar vil ein og lage ei webside på internett. Trygg Kirurgi med fokus på postoperative infeksjonar «Sjekkliste for Trygg Kirurgi» er no innført ved alle opererande einingar i Helse Bergen. Seksjon for pasientsikkerheit har i 2014 vore pådrivarar i arbeidet med å utarbeide indikatorar og kvalitetssikre innhaldet i dei elektroniske rapportane i styringsportalen i Helse Vest. Innføring av denne sjekklista har vist seg å ha særs god verknad på reduksjon av komplikasjonar for pasientar jf. tal frå forsking. Samstundes syner rapportane ein stor variasjon i frekvens når det gjeld bruken av sjekklista ved ulike inngrep. Rapportane gjev såleis eit godt grunnlag for vidare forbetringsarbeid i kvar einskild klinikk. Ansvaret for oppfølging er i Helse Bergen overført til klinikken. Kvar klinikk er då ansvarleg for resultata relatert til eigne operasjonar. I tillegg er retningslinja for bruk av «Sjekkliste for Trygg Kirurgi» utvida til også å gje føringar for revisjon/ modifisering av innhaldet i sjekklista. På denne måten vil sjekklista kunne reviderast og tilpassast i tråd med utviklinga på den aktuelle operasjonsstova. 11

12 Andre innsatsområde i pasienttryggleiksprogrammet Blodbaneinfeksjonar relatert til sentralt venekateter, urinvegsinfeksjonar og trykksår er innsatsområde i pasienttryggleiksprogrammet som ein ikkje har spreidd ut i organisasjonen etter gjennomført pilot. Arbeidet med utvikling av tiltak og indikatorar er ikkje ferdig enno. Prevalensregistrering av infeksjonar Det er utført 4 prevalensregistreringar (førekomst av infeksjonar på bestemte tidspunkt) av sjukehusinfeksjonar i Helse Bergen i Folkehelseinstituttet endra definisjonane på sjukehusinfeksjonar frå 2014 med bakgrunn i at EU kommisjonen har avgjort at ECDC sine definisjonar skal nyttast ved rapportering av smittsame sjukdommar til det europeiske nettverket. I Helse Bergen vart dei nye kasusdefinisjonane tatt i bruk frå 2. kvartal Endringa medførte at smittvernpersonell no systematisk går gjennom alle sjukehusinfeksjonar som er registrert og ser om kriteria for infeksjon er oppfylt. Det har i noko grad bidrege til at talet på urinvegsinfeksjonar, nedre luftvegsinfeksjonar og septikemiar har gått ned. Det har ikkje påverka talet på postoperative sårinfeksjonar. Resultata for Haukeland universitetssjukehus (HUS), Voss sjukehus (VS) og Kysthospitalet i Hagevik (KIH) er vist i tabellen nedanfor. 1.kvartal 2.kvartal 3.kvartal 4.kvartal Gj.snitt Haukeland universitetssjukehus 5,5 % 4,2 % 3,0 % 4,1 % 4,2 % Voss sjukehus 2,5 % 3,9 % 0,0 % 1,6 % 2,2 % Kysthospitalet i Hagevik 6,5 % 0,0 % 8,3 % 0,0 % 3,9 % Helse Bergen samla 5,3 % 4,0 % 2,9 % 3,8 % 4,1 % 12

13 Overvaking av kirurgiske sårinfeksjonar Helse Bergen (HUS, VS, KIH) har levert data for alle inngrepa Helsedirektoratet har fastsett skal inngå i overvakinga; aortakoronar bypass, keisersnitt, innsetting av protesar i hofteledd, kolecystektomi og kolonkirurgi (reseksjon av tarm og tarmanastomoser). Årsrapport føreligg ikkje enno då innsamling av data for desember ikkje er ferdigstilt. Oppfølgingsprosenten ligg på %, med unntak av infeksjon etter innsetting av hemiproteser der den er 78 %. Nasjonale rapportar vert sendt til aktuelle avdelingar. 13

14 Helse Bergen Antal inngrep Antal inf. lokal insidensandel Aortakoronar bypass (sternum) Nasjonal insidensandel (95% KI)* Insidensandel djupe og organ/holrom infeksjonar Lokalt Nasjonalt* ,8 % 3,9% (2,5-5,3) 0,9 % 1,4 % Keisersnitt: KK - HUS ,5 % 4,7% (4,1-5,3) 1,6 % 1,2 % Voss ,6 % 4,7% (4,1-5,3) 3,1 % 1,2 % Hofte totalprotese: HUS ,7 % 1,8% (1,4-2,2) 0,0 % 0,8 % KIH ,0 % 1,8% (1,4-2,2) 0,0 % 0,8 % Voss ,1 % 1,8% (1,4-2,2) 2,6 % 0,8 % Hofte hemiprotese HUS ,1 % 3,0% (2,2-3,7) 1,1 % 1,4 % Voss ,7 % 3,0% (2,2-3,7) 1,9 % 1,4 % Laparaskopisk kolecystektomi HUS ,8 % 4,3 % 0,0 % 1,2 % Voss ,0 % 4,3 1,0 % 1,2 % Kolonkirurgi HUS ,9 % 12,9% ( ,4) 5,4 % 7,1 % Voss ,3 % 12,9% ( ,4) 0,0 % 7,1 % * Nasjonale data er ikkje komplette då det er endå nokre sjukehus som ikkje har levert data. Konklusjon Internkontrollen for tryggare tenester er i 2014 gjort på mange område og ved bruk av fleire metodar. Utviklinga skjer tverrfagleg og langs fleire liner. Det har i Helse Bergen vore meir samhandling, meir felles metodebruk og tydelegare klårgjering av ansvar og oppgåver ved kvalitetsarbeidet i 2014 enn tidlegare. 14