RÅDSMEDLEMMENE OG LEIAR I RÅDMANNSFORUM INNKALLING TIL RÅDSMØTE

Transkript

1 Hardangerrådet iks RÅDSMEDLEMMENE OG LEIAR I RÅDMANNSFORUM INNKALLING TIL RÅDSMØTE Dato: Torsdag Klokka Stad: Hardangerakademiet i Jondal Møteplanen i Hardangerrådet iks godkjent med endring av gjeld som møteinnkalling. Agenda: Presentasjon Hardanger 2014 ved AK Glück Teigland Hardangerrådsmøte - Sakshandsaming Møte med Fylkestrafikksikringsutvalet i Hordaland Lunsj Hardangerrådsmøte Sakshandsaming fortset Kommunestruktur gjensidig orientering Møtet slutt Saker: Sak 17/15 Meldingar Sak 18/15 Høyring av «Utredning om forbindelser mellom Østlandet og Vestlandet» Sak 19/15 Arealguiden.no Regionalt prosjekt i Hardanger. Sak 20/15 Hardanger Godkjenning av Sluttrapport med rekneskap. Sak 21/15 Japan Hardanger Club Støtte til Masterstudentar. Sak 22/15 Orienterings og drøftingssaker Kinsarvik Jon Larsgard/s Rådsvaraordførar Leiv Vambheim Dagleg leiar

2 Sak 18/15 Høyring av «Utredning om forbindelser mellom Østlandet og Vestlandet» Saksvedlegg: Høyringsbrev frå Statens vegvesen Sakstilfang: Statens vegvesen legg no fram ei ny og oppdatert utgreiing om vegsambandet mellom Austlandet og Vestlandet. Sjå link: Saksutgreiing: Vegsambandet mellom Austlandet og Vestlandet har vore til politisk drøfting i lang tid. Både i 1975 og i 1992 vedtok Stortinget at hovudvegsambandet mellom Austlandet og Vestlandet skal gå over Filefjell. I Nasjonal transportplan (NTP) er det sagt at E16 er det viktigaste vegsambandet mellom Austlandet og Hordaland/Sogn og Fjordane. Også E134 over Haukeli er ein viktig veg. Statens Vegvesen har no gjennomført ei utgreiing om vegsambanda mellom Austlandet og Vestlandet. Det er stor trong for å betra regulariteten vinterstid på fjellovergangane og gje næringsliv og befolkning meir føreseieleg og påliteleg transport mellom Austlandet og Vestlandet. Utgreiinga har først og fremst analysert tenkelege utbyggingar av riksvegsambanda mellom sentrale Austlandet og Vestlandet for å få grunnlag for å tilrå kven av aust-vest-sambanda som bør prioriterast når vegsambanda over fjellet skal utbetrast. Utgreiinga er ein del av strategi- og analysearbeidet til Nasjonal Transportplan og vert viktig grunnlag for dei komande revideringar av NTP. For det er i dette arbeidet dei økonomiske prioriteringane skjer. Høyringsfristen er sett til 08.mai Høyringssvara vert sende til Samferdselsdepartementet. For Hardanger er denne utgreiinga spesielt interessant for samband med Oslo Bergen og Oslo - Haugesund, men også andre aust vest samband nord og sør for desse aksane er drøfta i utgreiinga. Kort oppsummert, for Hardanger sin del, så er tilrådinga frå Prosjektgruppa i Statens Vegvesen og Jernbaneverket to hovudvegar aust-vest mellom Oslo og Bergen/Haugesund. Konklusjonane er at E 134 Bergen - Haugesund vert ein av hovudvegane aust-vest. Den andre tilrådde hovudtrasesen er E 16 Oslo - Hønefoss/Rv7 Hønefoss - Gol) /Rv 52 Gol (Hemsedalsfjellet) - Borlaug/E16 Borlaug - Bergen. Vidare tilrår Prosjektgruppa at ein startar ein KVU for «Hordalandsdiagonalen» og prosjektgruppa skisserer 3 løysingar for den mellom Jøsendal/Odda og Bergen. Prosjektgruppa har også vurder dei to strekningane E 16 Oslo-Bergen over Fillefjell og E16 Oslo-Hønefoss/ Rv 7 Hønefoss (Hardangervidda)-Voss, men desse to alternativa er nedprioriterte. Utgreiinga frå prosjektgruppa i Statens Vegvesen er eit dokument på 50 sider som drøftar dei ulike alternativa med bakgrunn i samfunnsnytte og framtidige vyer for stamruter aust-vest. Dei ulike alternativa er også prissette ut frå bestemte kriterier og føresetnader slik prosjektgruppa vel å sjå det. Signala frå Samferdselsministaren er at trasevala vert vurderte og tilrådde Stortinget etter høyringane og i samband med NTP. Hardangerrådet er ikkje høyringsinstans, men av omsyn til ein felles ståstad og ein mogeleg felles uttale, så vert dette teke opp til drøfting i Regionrådet.

3 I utgreiinga er det mange moment å drøfta og eg vil her peika på nokre av dei: 1. E 134 Oslo-Haugesund er vel udiskutabel som hovudveg sør for Hardangervidda. Opprustinga av denne løyser også korridoren mot Kristiansand og kontinentet. Men det trengs politisk påtrykk for å få midlar til den nødvendige opprustinga. Eit anna spørsmål er om Hardanger skal uttala seg om traseane om Seljord eller Rauland. Desse har konsekvensar for ÅDT-fordelinga til/frå andre trasear. 2. Forslaget om KVU for Jøsendal/Odda-Bergen er vel eit svært aktuelt tema å drøfta. Skal ein fokusera på dette som konkurrent til Hardangervidda, slik utgreiinga påstår, eller ikkje? KVUen vil avklara alternativa som kan veljast, etter ein har passert den ytre Hardangerfjordbrua, altså Ljones-Bergen. Her har ein også ulike prioriteringar førebels i Hardanger. 3. Rv 52 er prioritert som hovudvegsamband aust-vest nord for Hardangervidda med førestnader som flytebru over Sognefjorden, vinterope Sognefjell og for langt å køyra Fillefjell. E16 over Fillefjell skal likevel få fullført opprusting som Stamveg i tråd med alle tidlegare vedtak. Er det rimeleg at det skal vera 2 heilårsopne vegar frå Borlaug til Oslo? Når Hemsedal er stengt så er Fillefjell open. Kva når Voss-Borlaug er stengt? 4. Rv 7 over Hardangervidda er nedprioritert som hovudvegsamband. Grunngjevinga som er lagt inn, er overføring av trafikk viss E 134 går om Rauland og Jøsendal/Odda-Bergen. Omvendt vil ei stor utbygging av Rv 7 kunna ta trafikk frå E 134 om Rauland. Elles er det påpeika kor nødvendig det er å rusta opp veg/bane Bergen-Voss. Traseen frå Voss til Oslo via Rv 7 eller Rv 52 er hovudkonkurrentar og vil ta trafikk frå kvarandre som hovudveg. Rv 7 som hovudsamband er drøfta med to alternativ: Via Gol eller via Tunhovdfjorden, utan at det har veldig stor omfordelingsverknad. Fv 7 om Hardanger er ikkje vurdert i utgreiinga som omkøyringsveg ved stenging på E 16 Bergen-Voss. 5. Utvalet operere med omgrepet nettonytte og har talfesta strekningane når visse førestnader er på plass. Vidare i utgreiinga så vert ikkje prissette konsekvensar vurderte. Verdiane av det regionale næringslivet vert kun parsellvis omtala. Utvalet meiner dei regionale og lokale effektane har ikkje avgjerande betydning for val av hovudvegsamband aust-vest, men peikar på at desse må vegast opp mot dei nasjonale når ein skal velja trasear som til dømes Rauland eller Seljord og Gol eller Tunhovd... Regionrådet drøfta saka i møtet og gjorde slikt vedtak: «Kommunane gjev sine uttalar. Hardangerrådet samordnar dette og utformar ein felles uttale til møtet » Etter har kommunane gjort slike vedtak eller tilråding til vedtak: Odda kommune (vedtak): Odda kommune støttar konklusjonar og tilrådingar som kjem fram i rapporten «Utredning om forbindelser mellom Østlandet og Vestlandet». Særskilt vil vi understreka tala for netto samfunnsnytte som syner svært positive verdiar for E134. For denne traseen viser rapporten at ei utbygging som skissert vil gje ein netto samfunnsnytte på 12 milliardar. Med utbygging av arm til Bergen ( Hordalandsdiagonalen ) vil netto samfunnsnytte auka med 14 milliardar til 26 milliardar. Dette er tal som skil E134 frå alle dei øvrige traseane og bør aleine vera grunnlag for å prioritera E134 som den føretrekte trase for hovedveg mellom Austlandet og Vestlandet. Ei prioritering og utbygging av E134 vil gje grunnlag for stor verdiskapning som følgje av reduserte transportkostnader og større arbeids- og serviceregionar.

4 Odda kommune vil tilrå at det vert gjennomført KVU for Hordalandsdiagonalen Jøsendal Odda Bergen. Denne framtidige arm av E134 bør verta statleg veg på heile strekninga. Dvs også for dei deler av traseen som i dag har fylkesvegstatus. Den politiske handsaming av rapporten med prioriteringar bør skje snarast mogeleg og uavhengig av neste NTP-handsaming. Odda kommune håpar at utbygging av valde trasear vert mest mogeleg samanhengande og heilskapleg. Det må vektleggjast at utbyggingane vert framtidsretta og miljøvenlege samt at kravet om vintersikker veg over høgfjellet vert ivaretatt i dei valde løysingane. Ulvik herad (vedtak): 1. Ulvik herad vil sterkt oppmoda om at RV 7 Hardangervidda vert prioritert som hovudvegsamband mellom Austlandet og Vestlandet. Me kan ikkje godta at det raskaste vegsambandet mellom Austlandet og Vestlandet vert nedbygt slik utgreiinga legg opp til. 2. Hardanger er ein av dei største reiselivsregionane i landet, og fortener ein plass i nasjonen sin prioritering av vegsamband. Ei nedbygging av Hardanger som reiselivsmål er ei svært dårleg prioritering, særleg i eit langsiktig perspektiv. 3. Effekten av å prioritera vekk RV 7 Hardangervidda er at me får omfordeling av trafikk frå Hardangervidda til andre område. Ein vintersikker veg over RV 7 Hardangervidda er ei prioritering for regionen vår. 4. Omsynet til villreinen på Hardangervidda må i varetakast gjennom bygging av Hardangerviddatunellen. 5. Vidare krev Ulvik herad at trykket på ferdigstilling av konseptvalutgreiinga for Hardangervidda vert halde oppe på tross av dei prioriteringane som no ligg føre. RV 7 over Hardangervidda er det raskaste sambandet mellom Austlandet og Vestlandet. Jondal kommune (politisk innstilling): 1. Jondal kommune stiller seg bak målsetjinga i Statens vegvesen si «Utredning om forbindelse mellom Østlandet og Vestlandet» om å prioritera nasjonale hovudvegsamband mellom landsdelane. 2. Ein ønskjer særskilt å peika på at E134 Haukeli må prioriterast som eit nasjonalt hovudsamband, der Hordaland får ei betre tilkopling via ein arm frå Jøsendal til Bergen. Ein slik diagonal vil gje stor trafikk, betydeleg lågare reisetid, og store regionale effektar i fylket. I sum gjev dette den desidert største samfunnsmessige nettonytten av alle dei alternativa som er vurdert i utgreiinga. 3. Ein støttar vidare forslaget om snarleg å gjennomføra ein KVU for aktuelle trasear for E134 Jøsendal Bergen 4. Ansvaret for fylkesvegsamband som inngår i Hordalandsdiagonalen bør verta statleg. 5. Jondal kommune håpar at arbeidet på dei strekningane langs E134 der planarbeidet har kome langt, t.d Seljestad-Røldal og Oddadalen på Rv13, kan koma i gang raskt, og at utbygging av valde trasear vert mest mogeleg samanhengande og heilskaplege. Det må vektleggjast at utbyggingane skal vera framtidsretta og miljøvenlege og at kravet om vintersikker veg over høgfjellet vert ivareteke i dei valde løysingane. Ullensvang herad (politisk innstilling): 1. Ullensvang heradsstyre støttar Statens vegvesen si prioritering for vintersikker veg E134 over Haukeli. Ullensvang herad vil tilrå at det vert gjennomført KVU for Hordalandsdiagonalen Jøsendal-Odda-Bergen. 2. Ullensvang heradsstyre føreset at KVU for Rv 7 Hardangervidda vert ferdigstilt, uavhengig av Statens vegvesen sine konklusjonar om Aust-Vest utgreiing. Den skal leggjast til grunn for den vidare vurderinga av Rv 7 over Hardangervidda. Eidfjord kommune (politisk innstilling): Kvam herad (innstilling) Granvin herad (frå Ordførar):

5 Granvin herad ynskjer å slutta seg til ein felles uttale frå Hardangerrådet. Hordaland Fylkeskommune Samferdselsutvalet (politisk innstilling frå Samferdselsutvalet): 1. Fylkesutvalet stiller seg bak målsetjinga i Statens vegvesen si «Utredning om forbindelse mellom Østlandet og Vestlandet» om å prioritera nasjonale hovudvegsamband mellom landsdelane. Fylkesutvalet understrekar at E39 Stavanger - Bergen, E16 Voss Bergen og Bergensbanen (Voss Bergen og Ringeriksbanen) må ha første prioritet i høve til utbygging av vegsambanda aust/vest over fjella. 2. Ut frå landsdelsbehova må Rv7 over Hardangervidda også prioriterast som eit nasjonalt vegsamband aust-vest. 3. Fylkesutvalet meiner at E134 Haukeli må prioriterast som eit nasjonalt hovudsamband mellomaustlandet og Vestlandet. Med utbygging av ferjefri E39 mellom Stavanger og Bergen, vil E134Haugesund - Sandvika bli ein tenleg veg for heile området mellom Stavanger og Bergen. På sikt må det byggjast ein diagonal frå E134 mot Bergen. Ein slik diagonal vil gje stor trafikk, betydeleg lågare reisetid og kunna gje store regionale effektar i fylket. 4. Når det er aktuelt å gjennomføra ein KVU for aktuelle trasear for E134 Jøsendal Bergen, må samtlege moglege diagonaltraséar vurderast. Saksvurdering: Dei føreliggjande uttalane frå eigarkommunane i Hardangerrådet peikar på kva som er viktig og prioritet for kommunen/heradet. Det er 3 prioriteringar: E 134 Haukeli, KVU Jøsendal Bergen og RV7 Hardangervidda. Det er ikkje lagt inn motstand mot desse. Ut frå dette så konkluderer eg med at det er desse 3 momenta som skal vera sentrale i ein uttale frå Hardangerrådet. Eg kopierer ikkje argumentasjonen frå kommunane eller fylkeskommunen, men går rett på konklusjon med grunngjeving. Framlegg til vedtak: Hardangerrådet iks er regionråd for dei 7 Hardangerkommunane/-herada Eidfjord, Granvin, Jondal, Kvam, Odda, Ullensvang og Ulvik. Hardangerrådet iks er ikkje høyringsingsinstans, men tillet seg likevel å gje uttale til høyringsdokumentet «Utredning om forbindelser mellom Østlandet og Vestlandet» som ein regional konklusjon av kommunale uttalane frå eigarkommunane. Hardangerrådet iks gjev med dette slik høyringsuttale: 1. Hardangerrådet iks har forståing for konklusjonen i høyringsdokumentet «Utredning om forbindelser mellom Østlandet og Vestlandet» som tilrår to hovudvegar med fjellovergangar mellom Austlandet og Vestlandet, ein på sørsida av Hardangervidda og ein på nordsida og Hardanger tilrår E 134 over Haukeli og Rv 7 over Hardangervidda. Hardangerrådet er samd i Utgreiinga der det står: «Det er i dag ikke noen reell konkurranseflate mellom vegnettet sør og nord for Hardangervidda, dvs. mellom E134 og de øvrige vegene i korridoren, selv om 1/3 av biltrafikken mellom Øst- og Vestlandet benytter E134. Nord for Hardangervidda er det dessuten flere ruter å velge mellom for denne trafikken, mens slik valgmulighet er svært begrenset for trafikken sør for Hardangervidda, mellom Haugalandet/Sunnhordland og Østlandet. Det betyr at E134, verken i dagens situasjon eller i framtiden, kan erstatte de øvrige rutene i korridoren og således heller ikke kan overta eller overføre transportoppgaver til disse. Totaltrafikken over fjellet nord for Hardangervidda fordeler seg med 23 % over Filefjell, 31 % over Hemsedal, 15 % over Geiteryggen og 32 % over Hardangervidda.»

6 2. Hardangerrådet iks meiner at E134 Haukeli må prioriterast som eit nasjonalt hovudsamband mellom Austlandet og Vestlandet. Med utbygging av ferjefri E39 mellom Stavanger og Bergen, vil E134Haugesund - Sandvika bli ein tenleg veg for heile området mellom Stavanger og Bergen. Hardangerrådet er samd i Utgreiinga der det står: «E134, verken i dagens situasjon eller i framtiden, kan erstatte de øvrige rutene i korridoren og således heller ikke kan overta eller overføre transportoppgaver til disse. Dette gir E134 en spesiell status i korridor 5,noe som i sin tur bør lede til at drifts- og investeringstiltak primært må rettes mot framkommelighet og regularitet, ikke bare på fjellovergangen men langs hele ruta. Det gjelder særlig med hensyn til nærings- og ekspressbusstrafikk.» 3. Hardangerrådet iks tilrår at det vert bygd ein diagonal frå E134 mot Bergen. Ein slik diagonal vil gje stor trafikk, betydeleg lågare reisetid og kunna gje store regionale effektar i fylket. KVU-arbeidet som er tilrådd for strekninga Jøsendal Bergen må setjast i gang som del av arbeidet med høghastigheitsvurderinga Aust Vest. I denne KVU for aktuelle trasear for E134 Jøsendal Bergen, må samtlege moglege diagonaltraséar vurderast. 4. Hardangerrådet iks er samd med Næringslivet i Bergen og med Hordaland Fylkeskommune og meiner at den nordlege hovudvegen mellom Austlandet og Vestlandet skal vera RV 7 over Hardangervidda. Med bakgrunn i E 16 skal fullførast som stamveg i tråd med Stamvegutgreiinga, meiner Hardangerrådet iks det er meiningslaust og konkurransevridande å etablera 2 parallelle heilårsvegar Aust Vest over Sogn. Det vå vera konsistens i vegprioriteringane i landet. Hardangerrådet iks kan ikkje godta at det raskaste vegsambandet mellom Austlandet og Vestlandet vert nedbygt slik utgreiinga legg opp til. Ei nedbygging av dei største reislivsmåla Hardanger og Hallingdal nasjonalt er samfunnsøkonmisk utilrådleg. Effekten av å prioritera RV 7 Hardangervidda gjev den kortast vintersikre vegen mellom Oslo og Bergen. Omsynet til villreinen på Hardangervidda må i varetakast gjennom bygging av Hardangervidda-tunellen. Vidare krev Hardangerrådet at KVU for Rv 7 Hardangervidda vert ferdigstilt, uavhengig av Statens vegvesen sine konklusjonar om Aust-Vest utgreiing. Den skal leggjast til grunn for den vidare vurderinga av Rv 7 over Hardangervidda. 5. Hardangerrådet iks vil også i denne saka på understreka verdien av at arbeidet med K5 for strekninga E 16 Voss-Bergen må fullførast, og at det i denne samanhengen vert utreidd tiltak på Fv 7 som avlastningsveg for E 16.

7

8

9 Sak 19/15 Arealguiden.no Regionalt prosjekt i Hardanger. Saksvedlegg: Ingen. Saksutgreiing: Næringsarealguiden (arealguiden.no ) er ei nettbasert oversikt over næringsareal i 4 norske regionar. Sida er eigd av partnarorganisasjonen Greater Stavanger. «Greater Stavanger er en prosjektbasert organisasjon. Greater Stavanger jobber på vegne av 15 partnerkommuner og Rogaland fylkeskommune med Forus Næringspark som eier. Våre oppdragsgivere er regionens politiske og administrative ledelse og mange samarbeidspartnere fra næringslivet og kunnskapsmiljøene. Greater Stavanger jobber for at næringslivet i regionen skal trives, at gründere og entreprenører skal ha lyst til å satse videre her og at flere norske og utenlandske bedrifter skal ønske å etablere seg i regionen. Vi bidrar i mange ulike prosjekter, som koordinator, initiativtaker eller med prosjektledelse. Vår jobb er å se muligheter og å få jobbet frem konkrete resultater. Vår innsats er forankret i strategisk næringsplan, slik at vi leverer på regionens behov og ønsker, både for næringsliv og offentlige myndigheter. Våre prosjekter er begrunnet i vår handlingsplan som igjen er tuftet på de store linjene i Strategisk Næringsplan for Stavanger-regionen.» I Næringsarealguiden er det i dag 4 medlemsregionar slik: 22 kommunar i Bergensregionen (BRB) (inkl Voss), 9 kommunar i Haugesundsregionen, 15 kommunar i Stavangerregionen og 6 kommunar i Listerregionen. Det er mogeleg for andre regionar å søkja seg inn som medlem i denne nettsida, men enkeltkommunar kan ikkje vera med. Etter initiativ frå ordførar Jon Larsgard, så har kommunane i utviklingsprosjektet kring Jondalstunnelen ønskje om å presentera sine kommunale næringsareal i arealguiden.no, men det må vera ein organisasjon som melder inn kommunane samla. Jondalstunellprosjektet er i dag eit prosjekt med 6 kommunar som deltakarar; Jondal, Odda, Etne, Ullensvang, Kvam og Kvinnherad. Etne er allereie med i arealguiden.no via Haugaland Vekst. Ein har uttala i prosjektet at ein sjølvsagt vil åpne for at dei kommunane i Hardanger som ikkje er med i prosjektet, også får mogelegheit til å vera med på dette. I Jondalstunellprosjektet er det sett i gang eit arbeid med å vurdera tre alternativ som koordinator for innmelding og oppfølgjing; ein vertskommune, Næringshagen i Odda eller Hardangerrådet. Vedtak på dette er venta å verta tatt i møte 30. april. Vidare har Hardangerrådet fått spørsmål om å lage ei sak på dette der ein vurderer om Hardangerrådet kan vera operativ koordinator for arbeidet. Økonomiske så kostar det kr. å verta teken opp. Midlar til dette kan ein ta frå Jondalstunellprosjektet. Om dei 3 kommunane (Granvin, Eidfjord og Ulvik) som ikkje er med i prosjekt skal betale ei lita sum for innmelding må takast avgjersle om i styret for prosjektet. Driftskostnadene pr. år vil vera kr pr dags dato. Ein forventer då at koordinator skal møte ein til to gonger i året, vera ein samtalepart som gjev tilbakemeldingar på innhald og tek alt det administrative av innmelding av oppdateringar, få inn pengar, få inn informasjon frå kommunane, mm. I tillegg kan private aktørar som eigedomselskap mm ha informasjon liggjande på arealguiden.no, og i dag praktiserer dei med ein kostnad på kr pr aktør. Dette må koordinator administrere og også vera kontaktpunkt og ansvarleg for å få inn kontingent frå desse.

10 Ein må vente at det må gjerast ein god del arbeid med dette i startfasen, men ein del kan nok utførast gjennom Jondalstunellprosjektet. Saksvurdering: For Hardanger så er næringsutvikling eit svært viktig arbeidsfelt og i dette ligg også tilgang og utbod av næringsareal i den enkelte kommune. Gjennom arealguiden.no så har Hardangerkommunane her høve til å profilera sine ledige areal i konkurranse med og som supplement til arealtilboda i dei andre partnarregionane. Finansielt er det vel mogleg å betala dei årlege kr,- enten som fast kontingentutgift i Hardangerrådet innanfor ramma av dei årlege innbetalingane til Hardangerrådet, eventuelt frå Aktivitetsutgiftene. Framlegg til vedtak: Hardangerrådet iks søkjer Greater Stavanger om partnarskap i nettportalen Næringsarealguiden for dei 7 Hardangerkommunane og Kvinnherad kommune. Hardangerrådet iks koordinerer og administrerer Hardangerregionen sin aktivitet på nettsida. Midlane til årleg kontingent til Greater Stavanger for deltaking i nettportalen vert betalte av Hardangerrådet iks som del av det årlege kommunale tilskotet.

11 HR-sak 20/15 Hardanger Godkjenning av Sluttrapport med rekneskap. Saksvedlegg: Sluttrapport for Hardanger 2014 frå Bygdagnist. Prosjektrapport Hardanger 2014 for rekneskap frå Bygdagnist Saksutgreiing og -vurdering: Hardanger 2014 er eit Hardangerådsprosjekt ved Grunnlova sitt 200 årsjubileum, drifta av Bygdagnist. Gjennom 2014 gjennomførte prosjektet aktivitetar og tiltak i tråd med plan og budsjett. Eg viser til den vedlagde rapporten samt til gjennomgang frå Prosjektleiar Arne Kristian Glück-Teigland i møtet og går ikkje inn på innhaldet i rapporten her. Prosjektet har fått stor mediamerksemd og slik sett Hardanger på kartet i samband med Grunnlovsjubileet både regionalt i Hardanger og nasjonalt i Noreg. Prosjektet har fokusert på dei kulturelle og identitesmessige sida av Hardanger som region gjennom slagordet «Eg er ein Harding». Oppsummert vurderer eg at Hardanger 2014 har vore eit svært vellukka prosjekt som har oppfylt dei intensjonar og mål som var definert i prosjektplanen. Takk særleg til ein kreativ og aktiv prosjektleiar som gjennom entusiasme og stor innsats har halde trådane i dei mange delane i prosjektet og i heilskapen. Bygdagnist har teke på seg å vidareføra den kulturelle kapitalen frå prosjektet inn i eit eige prosjekt med tittelen «Hardanger Åtgaum». Økonomisk viser totalrekenskapen eit underskot på kr. I Prosjektrapporten er dette underskotet dekka av Bygdagnist. Hardangerrådet iks sitt økonomiske ansvar er dei tildelte midlane og har ikkje hatt styringa med driftsutgiftene utover godkjent budsjett. Framlegg til vedtak: Hardangerrådet iks godkjenner med dette Sluttrapport for prosjektet Hardanger 2014 med rekneskap. Hardangerrådet iks godkjenner at slagord «Eg er ein Harding» med tilhøyrande portefølgje vert overteke av Bygdagnist i prosjektet «Hardanger Åtgaum».

12 Sluttrapport Hardanger 2014

13 INNHALD 1.0 BAKGRUNN FORANKRING I HARDANGERRÅDET ORGANISERING JUBILEUMSÅRET JUBILEUMSARRANGEMENTA STIMULERINGSMIDLAR FUNDING ARRANGEMENTSRAPPORT BILETKAVALKADE HARDINGSTUNT BAKGRUNN LYDEN AV HARDANGER GRUNNLOVSVANDRING HARDANGER OSLO MAI PÅ HARDANGERJØKULEN GRUNNLOVSVANDRING BERGEN VOSS HARDANGER SPACE AGENCY ARNOLDUS KOREN HARDANGERFANZINEN DIGITALE STUNT ÅTGAUM VIMEO PRESSE (UTDRAG) ØKONOMI PROSJEKTESULTAT VIDAREFØRING KONTAKTINFO 22

14 1.0 Bakgrunn 1.1 Forankring i Hardangerrådet Utgangspunktet var ein ide i prosjektet «Hardangerlokk» som fyrst vart lansert som ein del av Hardangerlokk, men så vart Hardangerlokk avvikla og rådet og tok opp att ideen i Hardangerrådet iks ved ordførarane. Tanken bak H var å setja Hardanger på kartet i samband med Grunnlovjubileet slik at heile nasjonen skulle verta merksam på Hardanger som identitetsregion for nasjonsbygginga etter Det vart tenkt å vera ein integrert del av det nasjonale Grunnlovsjubileumet, men det sentrale prosjektet på Stortinget gav melding om at det måtte utviklast eit eige prosjekt der deler kunne koma med i det nasjonale jubileet. Eit anna moment i grunnfasiliteringa av H var å få tilstellingar i Hardanger som forsterka hardangeridentiteten og viste Hardanger som ein sterk og levande kuturregion med røter ein stolt kulturtradisjon. 2.0 Organisering Oversyn formelt eigarskap til prosjekt: Prosjekteigar Hardangerrådet iks Koordinator Bygdagnist AS Referanse Ref.gruppe: Hardanger kulturråd Programnemnd Kontaktpersonar: Leiv Vambheim Prosjekteigar og ansvarleg administrasjon Hardangerrådet Solfrid Borge Hardanger sin representant i Hordaland fylke sin jubileumskomite Hardangerrådet har hyrt inn Bygdagnist AS til å fasilitera og gjennomføra jubileet. Prosjektet vart lyst ut offentleg via Doffin. Avtale vart signert hausten Bygdagnist har jamnleg levert løypemeldingar til prosjekteigar ved adm og ordførarar, samt rådmenn. Hardanger kulturråd har vore rådført i prosjekteringa. Ei programnemnd har vore med å forma prosjektet.

15 Frå Stortinget har det nasjonale grunnlovsjubileet vore koordinert. Prosjektleiinga har hatt jamnleg kontakt med leiinga der og vore aktiv i å melda inn aktivitetar og arrangement til den sentrale kalenderen. Det nasjonale prosjektet ynskte formidla kunnskap, debatt, folkefest. Hardanger 2014 valde å vektleggja folkefest sterkast. Grunnpilarane i prosjektet har vore: Innovasjon // Samarbeid // Evna å utfordra det etablerte. Ideen er at mykje uforløyst energi skulle få fritt utlaup gjennom prosjektet. me har medvite brukt grunnlovsjubileet som kreativ grobotn for dei neste 200 åra. Tematikken vidare har vore Hardangerkrafta: folkekrafta, modernitet, kreativitet, dugnaden, kunsten Det sentralstyrte grunnlovsjubileet var initiert av Stortinget 3.0 Jubileumsåret Organisering Hardanger 2014 Eksterne arrangement Interne arrangement Drift Etablerte arrangørar og festivalar Koordinerande marknadsføring gjennom aktivitet

16 3.2 Jubileumsarrangementa Totalt 23 arrangement fekk tildelt midlar med bakgrunn i HR- sak 46/13 Tildeling av stimuleringsmidlar Hardanger Det kom inn totalt 38 søknadar med totale prosjektkostnadar på 11,8 millionar med 3,1 millionar i omsøkte midlar. Fylgjande kriterium vart vektlagt i vurderinga: Kriterium Vurderingspunkt Innovasjon Ville arrangementet funne stad uavhengig av H2014? Unik idè? Samarbeid Antal involverte lag og organisasjonar. Di breidare forankring, di tryggare står prosjektet. Utfordra det etablerte Forløyst energi i ideutviklinga? Vil publikum få oppleva noko uventa? Har arrangøren utfordra seg sjølv? Gjenomføringsgrad Søkjar sin resultatgrad/soliditet? Basert på røynsle Potensiell folkefest? Målgruppetenkjing i både lokal/nasjonal/internasjonal målestokk? Publikumsappell Frontar arrangementet Hardangerkrafta: folkelivet, kreativiteten, moderniteten? 3.3 Stimuleringsmidlar 7. november 2013 tildelte Hardangerrådet stimuleringstilskot til fylgjande prosjekt: AKTØR PROSJEKT KOMMUNE VEDTAK Xreid Norway AS Xreid Hardangervidda Eidfjord Granvin ungdomslag 17. mai- - - tale frå 1909 Granvin Harding Puls Landskapskunst i Hardanger Hardanger Hardinglaget i Oslo Hardanger i 100 Hardanger Stiftinga Hardanger Kunstskule HAKU i Hardanger Hardanger Kunstnarhuset Messen Møte med internasjonal kunst og kunstarar i Hardanger Hardanger Handverksmessa i Jondal Innovativ saum Jondal Folgefonni breførarlag Folgefonni 2214 Jondal Hardangerakademiet Hardangerakademiets symposium 2014 Jondal Hardingfela og felemakarane på Stiftinga Hardingtonar Botnen Kvam Kunsthuset Kabuso Vi er det som er av det som var Kvam Kvammakoret konsertar Kvam Fosse- - - stiftinga HAV Strandebarm Kvam Hardanger ute i verda og verda til Kunstnarhuset Messen Hardanger Kvam Bygdalarm Traktorkonsert med Lyden av Hardanger Kvam Hardanger Musikkfest Gi meg en G Odda Røldal NedOpp Ultra- - - Hardingen Odda 30000

17 Hardanger Folkemuseum Utstilling og opningsprogram Ullensvang Kunstnemnda i Agatunet Ungdomskuleutstilling i Agatunet Ullensvang Hardanger Folkemuseum Hardangersaumparkering Ullensvang Landskapsdikt og dikt i landskapet ei reise i Olav H. Hauge- - - senteret poesi og tid Ulvik Kvemmadokkje husmannsplass Utandørskonsert i Kvemmadokkje Ulvik Ulvik idrottslag Kvasshovden Opp Ulvik SUM Funding Stimuleringspotten var finansiert av fylgjande: Instans Sum Merknad Sparebankstiftinga Hardanger Visjon Vest Hardanger kulturråd Omdisponert budsjett Hardangerrådet Omdisponert budsjett 2015 TOTALT Arrangementsrapport Kort informasjon om kvart bidrag: AKTØR Eidfjord: Xreid Norway AS Granvin: Granvin Ungdomslag Hardanger (regionsprosjekt) Harding Puls Hardinglaget i Oslo Stiftinga Hardanger Kunstskule RAPPORT Arrangement med nasjonal appell i ein europeisk marknad. Det finst få ultraløp i Noreg. Xreid syner hardangernaturen på innovativt vis og tematiserer hardangerkrafta med moderne uttrykk. Prosjektet gjekk ut på å dramatisera ein reell 17. mai- tale frå Det vert på eit vis å setja liv i tema, stemning og ordskifte frå farne tider. Ein ide var å festa talen til film slik at den kan publisreast på nett og udøyeleggjerast for framtida. Ikkje gjennomført i 2014, men er planlagt 2 framføringar i Prosjektet SJÅ! gjekk ut på å installera kunst i landskapet. Dette vart eit visuelt svært fint prosjekt, både for lokale og tilreisande. Regional appell, all den tid installasjonane står i heile regionen. Integrert del av 3- årig prosjekt som også vert formidla gjennom Sjølvaste opningsarrangementet av jubileet gjekk føre seg i Oslo konserthus med ein utselt konsertsal med 1199 tilhøyrarar og 1 statsminister. Breidt forankra og heile Hardanger 2014 i miniatyr eit kulturelt postkort som markerte starten på jubileumsåret. Ny aktør med friske krefter og regional appell. Flinke på å kopla på presse og SoMe, så den opplevde effekten av at kunstnarar vart utplasserte i ulike heimar i Hardanger og hentar inspirasjon til dei store

18 Kunstarhuset Messen Jondal: Handverksmessa i Jondal Folgefonni breførarlag Hardangerakademiet Kvam: Stiftinga Hardingtonar Kunsthuset Kabuso Kvammakoret Fosse- stiftinga Kunstarhuset Messen Bygdalarm tankane i det rurale og domestiske vart god. Prosjekt med internasjonal appell. Her fekk me høve å betrakta oss sjølve med internasjonale kunstnarar sitt blikk på Hardanger. Kostnadseffektivt prosjekt som brukar Internett som kanal, via Unik prosjektide om å formidla gamle handverkstradisjonar på nytt vis. Målet var å presentera gamal saum og tekstilar i ei ny drakt for å nå ut til nye grupper med kunsten. Særtema var mønster og plagg med ny vri. Svært breid forankring i bygda ei helg med mange tilreisande. Skulane var påkopla med å geriljastrikka kunst til bygda til 17. mai. Breførarlaget tematiserte fonna som kulturberar. Det vart skipa open dag på Fonna med tema Kor er breen om 200 år? Prosjektet har resultert i synleggjering av fonna som kulturarena som kan forvaltast vidare. Tung fagleg aktør med eit veletablert arrangement tilpassa grunnlovsjublieet. Tok føre seg Hardanger i Noreg Nordisk Fredsakademi bidreg med positiv utvikling innan områda Fred, Utvikling og Miljø ved å tilby eit forum for utvikling av nye idear, ein arena for samarbeid og fokus på rettvise, kunnskap og debatt. Prosjektet tematiserte hardingfela og historia om felemakarane på Botnen. Kunnskap og kulturell historie vert formidla av nasjonalt vidgjetne aktørar. Freistnad å nytta hardingfela på utradisjonelle måtar. Både festframsyning, masterclass og seminar inngjekk i prosjektet. Kunsthuset Kabuso sytte for at nasjonalikonet Brudeferden i Hardanger kom heim til nettopp Hardanger i jubileumsåret. «Vårt herlige hjem » var ei nasjonalromantisk utstilling som sette samtida i ein ny kontekst. Saman med andre kunstverk frå romantikkens æra vart den viktige posisjonen landskapet og naturen belyst, som i dagens Hardanger kanskje er meir aktuell enn nokonsinne. Kvammakoret sette saman eit grunnlovsrepertoar med musikalsk tematikk frå nasjonalromantikken. Totalt 4 konsertar var avhaldne med over 2000 tilhøyrarar totalt. Utekonsert på Breidablik vart avlyst grunna ver. Den ihuga gjengen i Fosse- stiftinga gjennomførte Fosse- dagar ultimo mai med poesi- kveld, poesi- tur til fjells, teaterframsyning og kunstutstilling. Framsyninga vart gjort i samabreid med Festspela i Bergen. Språket, identiteten og litteraturen til Jon Fosse vart aktualisert med perpektiv fram mot Då er Fosse større enn Ibsen! Kunstnarhuset Messen gjennomførte eit skuleprosjekt kor totalt 180 elevar har fått prøva seg som kunstnarar i samarbeid med gjestekunstnarane i kunsthuset. Elevane har fått utfalda seg litterært, visuelt og tredimensjonalt. Gjennom utprøvande leik og kreativ utfalding har elevane fått oppleva kva kunst handlar om. Under musikkfestivalen Bygdalarm vart det elektroniske verket Lyden av Hardanger framført av lydkunstnaren Ugress (Gisle Martens Meyer). Dette vart ein kombinert del av headlinersloten. Nokre av lydane var traktorlydar og i samband med dette vart ein 6 tonns traktor

19 Odda: Hardanger Musikkfest Røldal NedOpp Ullensvang: Hardanger Folkemuseum Kunstnemnda i Agatunet Hardanger Folkemuseum Ulvik: Olav H. Hauge- senteret heist til vérs under konserten tilhøyrarar bivåna det Instagram- venlege stuntet. Storprosjektet Gi meg en G involverte heile Odda under musikkfesten. Breidt forankra prosjekt som involverte ei rekkje aktørar, bade nasjonale og lokale. Unik arena på den gamle smelteverkstomta og tematiserte på moderne vis. Involverte kjernemålgruppa born og unge. Høg kunstnerisk kvalitet. Vart nominert som del av det nasjonale prosjektet i regi Stortinget. Fekk tilskot til å koordinera tevlinga Ultra- hardingen med poenginndeling av resultat av allereie eksisterande tevlingar i Hardanger. Målet var å kåra den komplette fjellmannen og- dama. Arrangøren takka nei til tilskotet og gjennomføringa vart gjort av prosjektleiinga. Vert vidareført i større format i Hovudutstillinga til Hardanger folkemuseum dreier seg om kulturhistoria og plassen i dagens samfunn. Som samfunn stør me oss på dei historiske røtene, og element frå tidlegare tider er stadig med oss og finn nye uttrykk og nye tydingar. I utstillinga Symbol og samfunn såg prosjektet nærare på nokre av symbola knytt til Hardanger, og undersøkja korleis desse er verksame i dag. Krossen i særstilling. Kva tydingar og bruk har krossen hatt i folkekunsten? Symbolet er av dei eldste ein kjenner til og brukt over heile verda. Ein finn krossen i det norske flagget av kristne årsaker. Samstundes finn me ein utstrakt bruk av versjonar i folkekulturen også i Hardanger. Kvifor er symbola så viktige og verksame for folk? Opninga av utstillinga vert ein breid folkefest med lokale arrangørsamarbeid. Kunstnemnda ved Agatunet utfordra i høve Hardanger 2014 ungdomskulane i regionen til eitt sams prosjekt ei utstilling i Agatunet. Kvar skule eller klasse valde eit kjent norsk kunstverk som var sentralt i samband med identitetsbygginga i Noreg som skal vera inspirasjon til eit nytt verk som vart utsilt i Asbjøørnsløa. Fortida og notida skapar noko for framtida. Utstilling frå medio mai medio august med gode vitjartal. Prosjektet Hardangersaumparkering var knytt til hovudutstillinga Symbol og samfunn på Hardanger folkemuseum. Vart ikkje gjennomført. Gjennomførte storprosjektet Draumen om Hardanger. Inspirerte av nasjonalromantisk dikting som «Brudefærden», har ungdomsskuleelevar skrive dikt om Hardanger anno 2014 og om korleis det er å vera ung her. Dei har også sett inn i glaskula, og sett for seg korleis Hardanger vil sjå ut om 200 år. Saman med teknologioptimisme for framtida, ligg det også ei uro for korleis me i framtida vil ta vare på det landskapet som gjorde at Hardanger fekk ein unik posisjon i nasjonsbygginga. Med utgangspunkt i dikta har 8. og 9. klasse ved Brakanes skule hatt ein kunstverkstad saman med kunstnarane Jorid Lekve Eide og Frode Halvorsen. Dette har resultert i kunstverk som vart plasserte ut i sentrum i Ulvik under Ulvik poesifestival, og som på ulike

20 Kvemmadokkje husmannsplass Ulvik idrottslag vis kommenterer landskapet dei står i. Kvemmadokkje Husmannsplass har utandørskonsert om kvelden og skipar til folkefest i bygda. Det er om lag 200 år sidan den fyrste husmannen, kvemmingen Johannes Arnesen kom frå Ytre Ålvik og vart husmann i Kvemmadokkje. Det er ein høveleg stad å markera 200 års jubilèet på. Ein stad der tronge kår prega kvardagen. Dette var ein heider til dei som synte tiltak og iver for å livberga seg og sine i åra då Grunnlova vart vedteken. Bandet Real Ones fylte tunet på Byrse og skapte ein folkefest. Kombinert arrangement med motbakkeløp og samarbeid med Haugesenteret. Kvasshovden Opp tek folk ut i naturen til 1030 moh og til eit storfelt utsyn. Eit folkehelsetiltak på dugnad av UIL sine medlemer, om lag 60 friviljuge under tilskipinga. Unge og eldre, med og utan tidtaking. Ein passerer fleire gardstun, husmannsplass og stølar. Ulvik IL har også samarbeid med Haugestiftinga om å plassera ut 8-10 dikt av Olav H. Hauge langs trasèen. 3.5 Biletkavalkade Her er utdrag av nokre bilete og illustrasjonar frå jubileumsåret. Utfyllande album finn du her: &type=1 Opningskonsert i Oslo Konserthus med 1199 tilhøyrarar og ein statsminister

21 Brureferda kom heim til Hardanger og Kabuso Skuleprosjekt i Hardanger initiert av Kunsthuset Messen

22 Kunst i heile Hardanger med Hardanger Kunstskule Hardangerkrafta in persona Xreid Hardangervidda

23 Draumen om Hardanger i Ulvik Konsert under Gi meg ein G i regi Hardanger Musikkfest

24 4.0 Hardingstunt 4.1 Bakgrunn Om lag heile marknadsføringsbudsjettet vart omforma til aktivitetar som skulle vekkja åtgaum lokalt, regionalt og nasjonalt. Marknadsføring gjennom aktivitet har synt seg verkefullt ved mange høve. Under fyl informasjon om dei tiltaka som vart iverksette: 4.2 Lyden av Hardanger Gjennom 3 dagar i vakker hardangernatur våren 2013 var lydkunstnaren Gisle Martens Meyer på turné for å ta opp lyden av Hardanger. Det visuelle i Hardanger har særprega identitet, smaken av Hardanger er også kjend. Oppdraget var å fanga opp lyden av natur, kultur, industri, folk og framtid. Svingande ljåar, linestrenger, folkedans utan musikk, distinkt hardingspråk med ao- lyden, handturkarar på ferja og industri var utgangspunkt for eit 3 minutts verk som vart lansert på nett januar 2014 og markerte opninga av jubileumsåret. Prosjektet genererte presseomtale i regionsavisene BT og BA, samt nasjonal radio. 4.3 Grunnlovsvandring Hardanger Oslo Hardangerkrafta skulle manifesterast då 6 hardingar skulle gå langs gamle sleper og farne far frå vest til aust. Målet var Holmenkollen og hovudstaden i samband med opningskonserten i Oslo konserthus. Med ski og pulk og ein grunnlovsmann på lit de parade vart 250 km tilbakelagd frå Maurset til Frognerseteren. Siste etappen gjennom Nordmarka vart gjennomført med Hardanger- bunad. Prosjektet genererte førehandsomtale om konserten i tre lokalaviser, samt BT. Folk kunne fylgja med ferda digitalt og skapte mykje trafikk til nettsidene. Prosjektet genererte eit langt innslag på nasjonal TV2 i beste sendetid. I tillegg radiodekning undervegs på NRK. Turen har vore gjenstand for artiklar i UTE- magasinet, Sti og Varde (medlemsblad Bergen og Hordaland Turlag) og i Bygdejol. Turen vart dokumentert med filmteam, og filmen har gode visningstal på nett og vert nytta i ulike presentasjonar. Den vart også synt ålmeint under ulike 17. mai- arrangement i Hardanger.

25 Grunnlovsvandringa Hardanger Oslo skapte mykje blest. Her frå Nordmarka i bunad mai på Hardangerjøkulen Grunnlovsdagen vart tradisjonelt markert i alle bygder. I tråd med hardangerkrafta ynskte prosjektet å kveikja liv i ein gamal tradisjon med folketog til toppen av Hardangerjøkulen. Heile miljøet på Finse vart kopla på prosjektet og NRK fatta interesse. Ideen var å fly eit flygel til toppen av fjellet og gjennomføra klaverkonsert der omkrinsa av fallskjermhopparar. Landingsløyve vart gjeve av Ulvik herad. Det vart også nytta ressursar på å rekruttera bunadskledde skikøyrarar som skulle festast til film. Véret tillet korkje fyking eller fallskjermhopping og konserten vart gjennomført på ein oppdosa snøscene på Finsevatnet. Sameleis vart avdukninga av eit nytt måleri av Arnoldus Koren gjennomført på scena. NRK dekka dette nasjonalt med totalt 9 innslag. Dagen vart også fylgd av eit kamerateam som laga ein dokumentasjonsfilm.

26 Pianisten Geir Botnen leverte ein nasjonalromantisk hitparade på Finsevatnet 4.5 Grunnlovsvandring Bergen Voss For å heidra Arnoldus Koren vart det gjennomført ei vandring på 10 mil frå Bergen til Voss. Koren var fødd i Bergen og delte mykje av virket sitt med embetsfolk på Voss. Turen vart annonsert på ulike forum og vart gjort i samarbeid med Ekstremsportveko. Ved ankomst Voss fekk den vesle pappfiguren av Arnoldus luft under vengjene og han fekk fly fallskjerm som vart vist på Dagens video på Veko. Ein eigen film vart også laga. Stuntet vart dekka av NRK Hordaland og fekk omtale i to lokalaviser. Arnoldus Koren på veg til Voss

27 4.6 Hardanger Space Agency Den 8. oktober 2014 skulle soga om karakteren Arnoldu Koren avsluttast. På hans døyande dag skulle han heidrast og udøyeleggjerast ved å verta endt ut i verdsrommet. Me fekk fat i vérballongar frå Kina og Helium- gass frå Øystese. Romsonden var ein isoporkasse frå Mattilsynet, ein heimelaga fallskjerm, eit kamera og ein sporingsdevice. Det vart søkt Luftfartstilsynet om løyve (godkjend) og ansvarshavande over luftrommet vart gjort kjende med stuntet via eit såkalla NOTAM. Ei testoppskyting vart heldigvis gjort medio september i klårt ver. Føremålet var å fanga film til redigering for klargjering iførekant av stuntet 8. oktober. Hotell Ullensvang vart rigga som arena for stuntet og fungerte som Hardanger Space Center. Ballongen steig til vérs og landa på fjellet mellom utne og Alsåker. Filmen vart redigert og klargjort til framsyning. Aldri har nokon sett Hardanger slik Arnoldus gjorde det frå verdsrommet i På 8. oktober var hotelldirektøren, ordføraren og mange skuleborn samla på Hotell Ullensvang for å senda Arnoldus til vérs ein siste gong. TV2 var med og dekka hendinga. Luftfartstilsynet gav løyve til å senda opp ballongen kl 11. Då regna det. Romsonden vart tung av regnet, misste all oppdrift og Arnoldus Koren enda sine dagar i eit pæretre i grannelaget kor han budde for 200 år sidan. Hardanger Space Agency med eigen logo 4.7 Arnoldus Koren Gjennom heile grunnlovsjubileet har den einaste representanten frå Hardanger på Eidvoll i 1814 vorte tematisert som ein raud tråd. Det har medvite vorte laga ein karakter av Arnoldus von Westen Sylow Koren; sorenskrivar, fruktbonde, eidsvollsmann, ektemann og harding. Reisa til Arnoldus har på mange vis vore reisa gjennom jubileet, han har vore med på alt. Han har vore ein omreisande figur på dei ulike arrangementa, han har eigen Facebook- profil, han har figurert på nettet med ulike statements i stiliserte memes, han har vore karikert i teikneserien i Hardangerfanzinen, han har vore astronaut og han er festa til målelerret i ei ny og fresh hipsterutgåve anno Avdukninga skjedde direkte på NRK på 17. mai.

28 Arnoldus Koren anno Måleri: TC Øye 4.8 Hardangerfanzinen Det vart tidleg teke kontakt med Hardanger og Voss kompetanseregon i høve å kopla på ungdomsskulane i Hardanger i eit sams skuleprosjekt. Ideen var å laga ein fanzine (fan magazine) om Hardanger på ungdomane sine premissar. Med god kjelp frå Kinsarvik ungdomsskule, samt andre gode bidsragsytarar, vart verdas fyrste Hardangerfazine utvikla og distribuert til alle elevar på ungdomssteget i regionen før 17. mai Tilbakemeldingane var svært positive. Blekka ligg nedlastbar på nett: er- klar/ 4.9 Digitale stunt Det har vorte etablert og gjennomført ei rekkje kostnadseffektive digitale stunt via Facebook- sidene til Hardanger Hovudmålsetjinga har vore å skapa engasjement og rotfeste i den hardangerske sjela. Bilete har vore hyppig nytta for å skapa glede i feeden. I tillegg meir organiserte aktivitetar. Ultra- hardingen: mål om å kåra den komplette fjellmannen og dama basert på poengutrekningssystem frå ekksisterande tevlingar i ulike kappestridar i Hardanger. Resultatet vart større tilfang og ekstra merksemd om dei eksisterande tevlingane. Hildegunn Espe og Thomas Andersen vann klassane.

29 Årets HARDING: nominasjon og kåring på Facebook med H2014- profil. Ulike personar som har bidrege til å setja Hardanger på kartet i jubileumsåret vart nominert og røystinga gjekk via flest likes. Bonden, dugnadsbautaen, konsertarrangøren og veterinæren Johan Børsheim frå Ulvik fekk flest røyster og vann tevlinga Årets Harding. 5.0 Åtgaum 5.1 Grafisk profil Hardanger 2014 har vore eit grunnlovsjubileum med Hardanger- branding som føremål. Jubileet fekk utvikla eigen årsbunden logo som har vore brukt som corporate brand: Offisiell jubileumslogo Hardanger 2014

30 Motoren i jubileet har vore aktivitetane. Det vart utvikla ein eigen arrangementsinndeling i ein hieakrisk modell under temabrandet Eg er ein HARDING : Denne arrangementsinndelinga er medviten utvikla for å kunne leva vidare etter jubileet er ferdig. 5.2 Dokumentasjon TV- innslag TV2: Grunnlovsvandring Hardanger Oslo: NRK: 17. mai på Hardangerjøkulen/Finse: med- dagen/muhu / Vimeo Lyden av Hardanger: Grunnlovsvandring Hardanger Oslo: mai på Hardangerjøkulen/Finse: Grunnlovsvandring Bergen Voss: Hardanger Space Agency: Presse (utdrag) BT, Lyden av Hardanger: pa- lyden- av- Hardanger html BA, Lyden av Hardanger: BT, Grunnlovsvandring: jakt- etter- Hardanger- krafta html Avisa Hordaland, Grunnlovsvandring: hordaland.no/article/ /artikel/ /1001 NRK, Arnoldus på Facebook: med- facebook- profil Avisa Hordaland: Hardanger i 100: hordaland.no/article/ /artikel/ Avisa Hordaland: Hardanger i 100: hordaland.no/article/ /artikel/ /1001 Hardanger Folkeblad: Årets harding + Årets Ultraharding: folkeblad.no/hfnyheiter/article ece I tillegg kjem alle avis- og magasinklypp frå arrangørfeltet og frå prosjektleiinnga. 5.3 Representasjon Prosjektet har vorte presentert i ulike offentlege forum: (utdrag) Hardangerkonferansen 2013 og 2014

31 Kulturforum Nordhordland april 2014 Årsmøte Ringerike Turistforening Medlemsmøte Bergen og Hordaland Turlag Medlemsmøte Kvam Turlag Medlemsmøte Kvam Lions Club Medlemsmøte Kvam Rotary 6.0 Økonomi 6.1 Prosjektesultat

32 Oversyn total kostnadar Hardangerrådet: Post Kostnad Merknad 3000 NOK Utfakturert kr p.a. i lønstilskot etter godkjend budsjett av PA Utfakturert kr p.a. i driftstilskot etter godkjend budsjett av PA Subfinansiert av tilskot frå Hordaland Fylksekommune á kr og 2014 Resterande finansiert av Hardangerrådet via kraftlinjefondet og via Regionalt Næringsfond. 7.0 Vidareføring Hardanger 2014 hadde som målsetjing å setja Hardanger på det kullturelle kartet i nasjonal samanheng i jubilseumsåret. Det har medvote vorte jobba mot dette målet. Korvidt resultatet er oppnådd vert opp til den einskilde å vurdera. Eit anna resultat av grunnlovsjubileet har vore ei avdekkjing av behovet for ei koordinerande rolle i kulturarrangementsegmentet. Næringa er stor i regionen, men behova for systematisk kompetanseheving og fellesskapsløysingar er tydelege. Ettermælet til Hardanger 2014 skal såleis freistast tryggja gjennom prosjektet Hardanger åtgaum. Prosjekteigar er Bygdagnist AS: I prosjektet vert det satsa på arrangørutvikling, auka stimuli til akktivitetar og arrangement som tilrekkingskraft på nye hardingar. Samt forvaltning av den grafiske Eg er ein HARDING - profilen.

33 Eg er ein HARDING - brandet lever vidare i Kontaktinfo Arne- Kristian Glück- Teigland Prosjektleiar Hardanger 2014 Tlf ak@bygdagnist.no

34 Takk til : HARDANGER

35

36 Prosjektrapport Hardanger 2014 Selskap: Bygdagnist AS Periode: Hardanger Salgsinntekt, avgiftspliktig, høy sats , Tilskudd Hardangerrådet , Tilskudd Sparebanken Vest , Annen driftsrelatert inntekt 5 000, Bidrag Bygdagnist AS ,17 Sum prosjektinntekter , Prosjektkostnader , Honorarer ,00 Sum prosjektkostnader ,64 Bruttomargin , Lønn til ansatte , Honorar , Feriepenger avsatt , Arbeidsgiveravgift , Arbeidsgiveravgift av påløpt ferielønn ,95 Sum personalkostnader , Leie transportmidler 8 289, Driftsmateriale , Arbeidsklær og verneutstyr 8 642, Honorar regnskap , Annen fremmed tjeneste , Møte, kurs, oppdatering o.l 1 217, Porto 70, Bilgodtgjørelse , Passasjergodtgjørelse 1 602, Reisekostnad, ikke oppgavepliktig , Reklamekostnad , Representasjon, fradragsberettiget 805, Representasjon, ikke fradragsberettiget 595, Annen kostnad, fradragsberettiget 360, Annen kostnad, ikke fradragsberettiget -143,00 Sum driftskostnader ,43 Sum totale kostnader ,52 Resultat før avskrivninger 128,01 Sum avskrivninger 0,00 Resultat før finansiselle poster 128, Purregebyr og morarenter 128,00 Sum finansielle poster 128,00 Resultat før skatt 0,01 Arne Kristian Glück-Teigland

37 HR-sak 21/15 Japan Hardanger Club Støtte til Masterstudentar. Saksvedlegg: CD ved Rio Yamase med fleire. Pressemelding MasterClass Internasjonal Saksutgreiing: Japan Hardanger Club har i fleire år samarbeidd om kompetanseheving av Hardingfelespelarar Hardanger Fiddle Institut (HFI)i Tokyo ved Rio Yamase. Hardangerrådet iks er den norske offisielle partnaren i samarbeidet. Gjennom spleiselag har våre meisterspelemenn vore lærarar for instruktørarar frå Japan i Hardanger. Dette har vore suksessfult og medført auka kompetanse i Hardanger Fiddle Institut og slik utvikling av Hardingfelemiljøet i Tokyo. No når Hardanger Masterclass International er etablert, har Rio Yamase vendt seg til Hardangerrådet om medfinansiering for elevar frå HFI til denne profesjonelle Hardingfeleskulen. Saksvurdering: Eg har følgt JHC frå starten og meiner at dette samarbeidet er av stor verdi for Marknadsføringa av Hardanger og Noreg i Japan, noko også den norske ambassadøren til Japan har undrestreka. Reise og opphald hos Masterclass i Noreg for ein student frå HFI vil beløpa seg til om lag NOK. Eg tilrår at Hardangerrådet iks løyver denne summen som tilbod til støtte til ein av HFI sine Masterclass-studentar i Hardanger i 2015 frå Aktivitetskontoen. Det er ein føresetnad at eleven kvalifiserer seg til Masterclass Hardanger. Framlegg til vedtak: Hardangerrådet iks løyver kr som tilbod til støtte til ein elev til Masterclass Hardanger i 2015 Hardanger Fiddle Institut i Tokyo ved Rio Yamase frå Hardanger Fiddle Institut Tokyo. Midlane vert løyvde frå Aktivitetskontoen i Hardangerrådet iks for 2015.

38 HARDANGER OG VOSS MUSEUM Master Class Hardanger 2015 Hausten 2015 vert det arrangert Master Class på hardingfele. Deltakarane på Master Class Hardanger får tilbod om 10 individuelle enkelttimar med hovudlærar Knut Hamre, samt deltaking på to helgesamlingar med føredrag og workshops med eksterne lærarkrefter. For meir info: Fylkesmusikar Frank H. Rolland Prosjektleiar Agnete Sivertsen Master Class Hardanger Master Class Hardanger er finansiert av: Hardanger og Voss Museum og Hordaland Fylkeskommune. Søknadsfrist 1. mai 2015

39 Om Master Class Hardanger Kven kan søkja? Korleis? Master Class Hardanger er for deg Me ynskjer at Master Classdeltakarane skal ha eit nokolunde som spelar hardingfele og ynskjer å fordjupa deg meir i spelet og jamt nivå og ber difor om at du tradisjonen. som søkjar sender 3 slåttar/lydspor saman med namn, Master Class Hardanger er ope alder og adressa til: for alle over 16 år, frå heile frank.henrik.rolland@hvm.museu landet. Både for dei som er m.no eller Hardanger ferdige/nærmar seg slutten i folkemuseum, 5778 Utne, innan kulturskulen, og for vaksne som 1. mai ynskjer påfyll og inspirasjon som utøvar. Pris Om enkelttimane: Saman med hovudlærar finn deltakarane fram til eit individuelt opplegg etter eleven sine ynskje. Ein avgjer sjølv korleis ein vil fordela timane. Du kan dela dei i 10 møter eller gjera avtale om lengre økter. Undervisninga går føre seg i Granvin bygdetun på vekedagar i veke 42,43,44,47 og 48. Om helgesamlingane: oktober Laurdag 17. oktober: omvising på felemakarverkstaden og folkemusikkarkivet. Workshop med Ottar Kaasa. Lunsj på Utne Hotel november. Fredag 20. november: middag på Utne Hotel. Konsert om kvelden. Laurdag 21. november: føredrag og workshop. Ope feleverkstad og folkemusikkarkiv. Lunsj på Utne Hotel. Eigenandel kr 2000,- (inkluderer 10 enkelttimar, overnatting, deltaking på helgesamlingane med middag og lunsj på Utne Hotel) - Å læra spelet vidare til nye generasjonar er det viktigaste eg driv med. Men ofte kan kulturskuletimane kjennast for korte. I master class-programmet får me betre tid til å fordjupa oss i musikken. Det vert litt meir som på gamlemåten, då unge og gamle spelemenn sat i spelstovene og lærte av kvarandre. Knut Hamre Fredag 16. oktober: middag på Utne Hotel og omvising på Hardanger folkemuseum. Konsert med Ottar Kaasa. Samlingane finn stad på Hardanger folkemuseum. Overnatting hjå Råen Hytteutleige, Utne. Velkomen som søkjar på Master Class Hardanger! Søknadsfrist 1. mai 2015