DET KONGELIGE OLJE- OG ENERGIDEPARTEMENT

Transkript

1 DET KONGELIGE OLJE- OG ENERGIDEPARTEMENT Lærdal Energi AS Postboks Lærdal Deres ref Vår ref 07/ / Dato 19 MAI 2008 Klage på NVEs vedtak om tariffering i Borgund Det synast til klage av 27. mars 2007 på vedtak av Noregs vassdrags- og energidirektorat (NVE) av 5. mars 2007 vedrorande Statnett SF si tariffering av Borgund i NVEs vedtak er fatta i medhald av forskrift om økonomisk og teknisk rapportering, inntektsramme for nettverksemda og tariffer av 11. mars 1999 (kontrollforskrifta), med heimel i energilovforskrifta av 7. desember NVE fann ikkje grunnlag for å endre eller oppheve sine vedtak, og saka blei oversendt Olje- og energidepartementet for slutthandsaming 4. september Bakgrunn Bakgrunnen for saka er klage av 29. desember 2006 frå Lærdal Energi på Statuett si tariffering i Borgund for 2002, kor Lærdal Energi krev å få tilbakebetalt fakturert leige. Lærdal Energi betalar i dag tariff til Statnett for leige av såkalla R8-anlegg. Statnett overtok de gjeldande anlegga frå Østfold Energi AS. I vedtak frå NVE ble anlegga omgjort frå produksjonsrelaterte nettanlegg til ordinære nettanlegg frå Lærdal Energi syner til at Statnett krev leige for trafo T4 og brytarane 66S1E og 66T3E i Borgund. Lærdal Energi meiner det er urimeleg at dei skal betale leige for trafo T4 som har som funksjon å mate krafta frå Stuvane kraftverk ut på nettet. Lærdal Energi syner også til at dei anlegga som er bygd for å forsyne Lærdal omfattar brytarane 66T3E, 66T1E, 6672E og 66S1E. Lærdal Energi meiner nivået på leiga på kr/år for Postadresse Kontoradresse Telefon Energi- og Saksbehandler Postboks 8148 Dep Einar Gerhardsens plass vannressursavdelingen Helene Døscher 0033 Oslo Org no. Telefaks

2 brytarane 66S1E og 66T3E er urimeleg sett i forhold til totalkostnadene for dei aktuelle anlegga då dei blei sett i drift i Lærdal Energi meiner at dersom dei skal betale leige til Statnett gjeld det berre for brytarane 66T3E, 66T1E, 66T2E og 66S1E, og denne leiga skal vere basert på kostnadene anlegga hadde i Lærdal Energi syner også at i høve til kontrakten mellom Lærdal kommune og Østfold fylke av 21. mars 1965 skulle konsesjonskraft leveras som 66kV i de anlegga som Statnett pr har overtatt frå Østfold Energi AS. Statnett viser til at dei kjøpte anlegg i Borgund frå Østfold Energi Produksjon AS med verknad frå , blant anna anlegga som betener Lærdal Energi. Anlegga hadde p kjøpetidspunktet ikkje eiga inntektsramme, og Statnett søkte difor NVE i brev av 25. november 2002 om inntektsramme frå I brev av 22. desember 2004 fatta NVE vedtak om justering av inngangsverdiane for anlegga Statnett hadde overtatt frå Østfo Energi Produksjon med verknad frå 1. januar Dette vedtaket blei seinare oppheva på grunn av faktiske feil, og endeleg vedtak blei gjort i brev av 20. desember Statnett tok som ei konsekvens av vedtaket til NVE av 20. desember 2005 R8-inntekta for Borgund for 2002 ut av monopolregnskapet ved rapporteringa av rekneskapet for 2005, og rapportera desse som inntekt utanfor reguleringa. Statnett meinar likevel at Lærdal Energi må betale leige ettersom dei nyttar anlegga. Statnett seier seg villig til å refundera R8-inntekta for Borgund for 2002, mot at Lærdal Energi dekkjer faktiske kostnader ved dei aktuelle anlegga. Statnett seiar at det kan diskuteras korleis leigebeløpet skal bereknast. Statnett ser at det ikkje nødvendigvis naturleg å leggje til grunn R8-satsane for anlegg som ikkje har inntektsramme, og foreslår i staden å leggje til grunn dei faktiske kostnadene til anlegga. Ei utrekning basert på dei inngangsverdiane som NVE legg til grunn for fastsetjing av inntektsramma for perioden gjev eit samla leigebeløp for 2002 på kr I si klage på NVE sitt vedtak av 5. mars 2007 skriv Lærdal Energi at vedtaket til NVE medfører at både Østfold Energi og Statnett SF får betalt for deira bruk av det same anlegget i Lærdal Energi meinar at dette vert urettferdig for deira kundar som i dette høve må betale for leige av anlegget både i kraftprisen (innbakt i konsesjonskraftpris som Lærdal kommune sel til innbyggarane) og i nettleiga (der utgifter i overliggjande nett vert ein del av nettleiga som Lærdal Energi tek). I sitt svar på klagen skriv Statnett at dette eventuelt må takast opp med Østfold Energi AS, då det er Statnett som eig anlegget og som har rett til å ta inn nettleige for bruk av anlegget. NVEs vurdering NVE legg til grunn at denne saka omhandlar moglegheita Statnett har til å krevje at Lærdal Energi betalar leige for anlegg i Borgund for Dersom Statnett har Side 2

3 mogligheit til å tariffera Lærdal Energi er spørsmålet korleis leigesats som skal leggj til grunn for denne tarifferinga. NVE har ikkje gått nærare inn på spørsmålet om klassifiseringa av dei aktuelle anlegga då dette vurderast på som avklart i samband med vedtaket av 20. desember 2005 om inntektsramme. NVE legg til grunn at både tidlegare og gjeldande forskrifter om tariffering av produksjonsrelaterte nettanlegg i prinsippet berre har følgjer for tariffering av kundar som er knyta til nettet, ettersom bestemminga angir ein anna kostnadsfordeling mello produsentar og uttakskundar, enn den som følgjer av dei ordinære tariffbestemmingan for innmating. Omklassifisering av produksjonsrelaterte nettanlegg til ordinære nettanlegg, inneber såleis berre ei anna fordeling av kostnadene i dei aktuelle nettanlegga. Gjeldande regelverk i 2002 og dåverande praksis i NVE innebar at anlegg som var definert som produksjonsrelaterte blei halde utanfor inngangsverdiane som blei lagt t grunn for fastsetjing og utrekning av inntektsramma. Kostnader og balanseverdiar for produksjonsrelaterte nettanlegg skulle knytast til produksjon, denne praksisen inneb at det var avgjerande for kostnadsfordelinga om det var fastsett inntektsramme og kv kostnadene var knytt til. Den tidlegare praksisen til NVE innebar vidare at NVE handsama saker om omklassifisering frå produksjonsrelaterte nettanlegg til ordinære nettanlegg i samban med søknad om inntektsramme frå den som eig eller leigar anlegga. I dei tilfella anlegga tilfredsstilla krava for å bli omklassifisert blei det fastsett inntektsramme for d aktuelle anlegga frå det tidspunkt det blei søkt om inntektsramme for. Praksisen var ikkje til hinder for at den som åtte eller leigde anlegg på eige initiativ når som helst kunne omklassifisera anlegg frå produksjonsrelaterte nettanlegg til ordinære nettanlegg dersom ei slik omklassifisering var i tråd med regelverket. I slike høve har den som eig eller leigar anlegga først informert NVE om endringar i kostnadsgrunnlaget og fått fastsett inntektsramme i samband med ny reguleringsperiode. I samband med handsaminga av mellom anna anlegga i Borgund endra NVE praksis i forhold til tidlegare. For Statnett innebar dette at det først blei gitt inntektsramme for anlegga i Borgund frå NVE sitt vedtak om fastsetjing av inntektsramme for anlegga i Borgund har i hovudsak følgjer for når Statnett kan ta kostnadene ved anleg inn i det ordinære tariffgrunnlaget, i dette tilfellet grunnlaget for R8-tariffen. NVE legg til grunn at regelverk om tariffering av nettanlegg i prinsippet gjeld uavhengig av korleis inntektene frå tilknyta kundar er regulert. Regelverket inneheld ikkje haldepunkt for at nettkundar som er tilknyta anlegg utan inntektsramme har rett til å nytte seg av dei aktuelle nettanlegga kostnadsfritt. Dette gjeld også uttak som er tilknyta anlegg som er definert som produksjonsrelaterte nettanlegg. I slike tilfelle har Side 3

4 NVE lagt til grunn at uttaket som ei praktisk tilnærming skal betale tariff lik tariffen for tilsvarande kundar i tilsvarande ordinære nettanlegg. Statnett tarifferer bruken av enkeltkomponentar (R8) etter ein utjamna tariffsats på bakgrunn av samla inntektsramme for alle anlegga, noko som NVE tidligare har godtatt. Det er ikkje eit overordna krav ved tariffutforming at ein konsesjonær som eig fleire nettanlegg, som ikkje er eit samanhengande nett, skal fordele inntektsramma på kvar einskild komponent og tariffere desse kvar for seg. I denne saka er det etter NVE si vurdering i overeinsstemming med gjeldande regelverk i 2002 at Lærdal Energi skal betale for bruken av anlegg i Borgund. Vidare legg NVE til grunn at Statnett sitt krav om R8-tariff i dette tilfellet er å anse som ein tariff tilsvarande det andre kundar i Statnetts R8-anlegg betaler. NVE vil difor ikkje pålegge Statnett å tilbakebetale allereie fakturert leigesats for Departementets vurdering Departementet vil påpeke at eit forvaltningsorgan ikkje har noen plikt etter forvaltningslova 25 til å imøtegå alt det ein part har anført. Departementet vil ta for seg klagarens anførsler ut frå sakas viktigheit, og det som elles er nødvendig for å grunne ei avgjørsle i saka. Lærdal Energi meinar at Statnett SF bør betala attende det dei har betalt i tariff for R8 anlegg i Borgund i Dei skrivi klagen av 29. desember 2006 "vi at truddedet måtte vere ein logisk konklusjon når Statnett SF har fått endeleg avslag på sin søknad om omdefinering av produksjonsanlegg til nettanlegg frå ".Vidare skriv Lærdal Energi at dei "er klar overat dette ikkje gjeld økonomien til Lærdal Energi, sidan dette er ført som mindreinntekt hjå oss, menvi føler at dette vert urettvist mot våre kundar som vert pålagde kostnader, som dei ingen på måtehar årsaka". At eit anlegg er definert som produksjonsrelatert nettanlegg og ikkje som ordinært nettanlegg betyr at inntekta frå det produksjonsrelaterte anlegget ikkje inkluderast i inntektsramma til Statnett. Brukarane av det produksjonsrelaterte anlegget må likevel betala for bruken av dette anlegget. NVE har lagt til grunn at uttaket som ei praktisk tilnærming skal betale ein tariff lik tariffen for tilsvarande kundar i tilsvarande ordinære nettanlegg. Statnett kan difor tariffera Lærdal Energi for det sama beløpet uavhengig av om R8-anlegga i Borgund er klassifisert som et produksjonsrelatert eller ordinært nettanlegg. Det betyr likevel ikkje at det totale beløpet kundane til Lærdal Energi må betale i tariff er mindre enn om anlegga vert klassifisert som produksjonsrelatert. Ei endring i klassifiseringa inneber difor at kostnadsfordelinga mellom uttakskundane og produsentane blir endra, og ikkje at Lærdal Energi sine kundar totalt sett blir pålagde ekstra kostnader. Side 4

5 Departementet er samd med NVE i at Statnett kan ta betaling frå Lærdal Energi for bruken av anlegget i Borgund i 2002, uavhengig av anleggets klassifisering. Når det gjeld omfanget av leiga Lærdal Energi skal betale Statnett for R8-anlegget synast det til NVE si vurdering om at det ikkje er eit overordna krav ved tariffutforminga at ein konsesjonær som eig fleire nettanlegg, som ikkje er eit samanhengande nett, skal fordele inntektsramma på kvar komponent og tariffere desse kvar for seg. Departementet meinar Statnett kan tariffere bruken av ulike R8- komponenter etter ein utjamna tariffsats på bakgrunn av samla inntektsramme for alle anlegga, og at Statnett ikkje skal påleggast å tilbakebetale allereie fakturert leige for Når det gjeld argumentet til Lærdal Energi om at lærdølane betaler dobbelt leige for anlegga, både gjennom tariffen frå Lærdal Energi og gjennom konsesjonskraftprisen til Lærdal kommune, er departementet av den oppfatning at dette er uvedkommande Statnetts rett til å tariffera anlegga i Borgund. Konklusjon Klagen har ikkje ført fram. Departementet stadfester vedtaket til NVE av 5. mars Det vert gjort merksam på at avgjerda til departementet er endeleg og ikkje gjenstand for klage, jamfør forvaltingslova 28 tredje ledd første punktum. Med h i M. Grotmo (e.f avdelingsdirektør Anne Johanne Kråkenes rådgjevar Kopi: NVE Statnett SF Side 5