FØREORD FRÅ REKTOR...

Transkript

1

2 INNHALD 1 FØREORD FRÅ REKTOR ÅRET 2004 I KORTE TREKK ÅRSMELDING FRÅ STYRET OVERSYN OVER VERKSEMDA HOVUDTAL FRÅ SI VERKSEMD TILSETTE OG MILJØ TILSETTE VED LIKESTILLING HELSE-, MILJØ OG TRYGGLEIK YTRE MILJØ UTDANNING UTVIKLING I STUDENTTAL, NYE STUDIUM/NEDLEGGING AV STUDIUM MARKNADSDIALOG OG EKSTERN VERKSEMD INTERNASJONALISERING FORSKING, UTVIKLING OG FORMIDLING FORSKING OG UTVIKLINGSARBEID FORMIDLING ELEKTRONISKE TENESTER BIBLIOTEKET VED ANLEGG RESULTATET I REKNESKAPSPRINSIPP OG SAMLA REKNESKAP LØYVINGSFINANSIERT VERKSEMD EKSTERNT FINANSIERT VERKSEMD BALANSE OG LIKVIDITET STRATEGISKE PLANAR OG UTFORDRINGAR UTFORDRINGAR KNYTT TIL FORSKING UTFORDRINGAR KNYTT TIL UTDANNING UTFORDRINGAR KNYTT TIL BYGG OG ANLEGG STYRINGSORGAN OG ADMINISTRASJON HØGSKULEN SITT STYRE HØGSKULEN SIN ORGANISASJON ÅRSREKNESKAPEN RESULTATREKNESKAP BALANSE KONTANTSTRAUMANALYSE NOTAR TIL REKNESKAPEN RAPPORT FRÅ REVISOR Side 1

3 Side 2

4 1 FØREORD FRÅ REKTOR 2004 har vore eit år med store utfordringar og gode resultat for Høgskulen i Volda. Dette året har vi gjort viktige erfaringar med konsekvensane av Kvalitetsreforma, og arbeidet med eit heilskapleg kvalitetssystemet har blitt fullført. Vi forventar at resultata vil vise seg i form av større læringsutbyte for studentane, og betre gjennomstrøyming. For å skape ein institusjon med høg relevans og kvalitet, har vi sett det som viktig å styrke den faglege verksemda, og utvikle ein meir spissa fagprofil. I 2004 vedtok styret ein ny strategiplan for forskingsog utviklingsarbeid, og det blei sett i gang ei ny mastergrad i spesialpedagogikk. Begge tiltaka vil styrke den faglege profilen til høgskulen. Vi har i dag tre mastergrader, men fleire fagmiljø arbeider med planar om nye mastergrader. Dette gjer det mogleg å gi tilbod om fagleg fordjuping på dei områda vi har grunnutdanningar. Dette vil gjere høgskulen til eit meir interessant fagmiljø både for tilsette, studentane og eksterne samarbeidspartnarar. I ei tid med nedgang i søkjartala til nokre av våre utdanningar, har fagmiljøa ved høgskulen vist stor kreativitet, og evne til å rette vårt utdanningstilbod inn mot nye grupper og nye behov. Det har også blitt satsa mykje på å integrere informasjons- og kommunikasjonsteknologi i utdanningsverksemda, både for å legge til rette for nye arbeidsformer, og for å gjere tilbodet tilgjengeleg for nye studentgrupper. Dette førte til at vi i 2004 fekk eit rekordstort opptak. Høgskulen har i 2004 inngått ei rekkje ny samarbeidsavtalar med utanlandske utdanningsinstitusjonar. Målet har vore å bygge ut eit vesentleg større internasjonalt kontaktnett, som kan gi grunnlag for meir systematisk utveksling av studentar og tilsette. For å styrke tilbodet for studentar som vil studere i Volda, har vi utvikla engelskspråklege studieopplegg, og har som mål at vi skal ha attraktive tilbod innafor alle viktige undervisningsområde. Høgare utdanning blir i dag sett på som fundamentalt viktig for utviklinga av eit moderne kunnskapssamfunn. Utdanning er eit verkemiddel på linje med vegar, råvarer, energi og teknologi, som samfunn og næringsliv treng for å produsere varer og tenester og oppretthalde ein høg levestandard. Dette er eit syn på utdanning, som set innlæring av kunnskap i sentrum, og som har som mål å få nok kompetanse ut av befolkninga. Det er på mange måtar innlysande i eit samfunn der økonomisk vekst og velstandsvekst er ei grunnlov, og derfor har det stor gjennomslagskraft. Dette instrumentelle motivet, kunnskap som verkemiddel for næringsliv og samfunnsliv, er ein viktig premiss for kravet til omstilling i høgre utdanning. Samtidig er vi ein organisasjon som er medviten våre særeigne tradisjonar, som ein kunnskapsinstitusjon med sterk forankring i faglege tradisjonar der danningsperspektivet står sentralt. Vi ønskjer å ta dette perspektivet på alvor i den reformprosessen vi no er inne i. Utfordringa er å kunne gjere nødvendige omstillingar utan å gå på akkord med grunnleggande verdiar i høgre utdanning. Gunnar Stave rektor Side 3

5 2 ÅRET 2004 I KORTE TREKK Vi har vedteke ny strategiplan for forskings- og utviklingsarbeid (FoU) der fire satsingsområde er utpeika Kvalitetssystemet er vedteke Det er oppretta eit omorganiseringsprosjekt, og dette prosjektet har vore i arbeid sidan hausten 2004 Stortinget vedtok å opprette Nasjonalt senter for nynorsk i undervisninga ved Høgskulen i Volda Vi kan vise til rekordstor studiepoengsproduksjon i 2004 Vi fekk eit nytt rekordstort opptak hausten 2004 Vi auka i 2004 satsinga på internasjonalisering Vi markerte 10-års jubileum for Høgskulen i Volda Side 4

6 3 ÅRSMELDING FRÅ STYRET 3.1 OVERSYN OVER VERKSEMDA Høgskulen i Volda er ein av 26 statlege høgskular og den største høgskulen i Møre og Romsdal. Vi tilbyr studium og yrkesutdanningar innan humanistiske fag, lærarutdanning, mediefag og samfunnsfag. Vi har rundt 2900 studentar (nokre av desse er deltidsstudentar) og 235 tilsette (årsverk). Høgskulen har ein omfattande forskingsaktivitet og samarbeider tett med den regionale forskingsstiftinga Møreforsking. Det er etablert samarbeid både nasjonalt og internasjonalt innan fleire fagområde. Høgskulen legg vekt på å vidareutvikle og satse på eit stadig betre og breiare tilbod for å kome i møte trongen for etter- og vidareutdanning i regionen. Dette gjer vi mellom anna ved å ta i bruk ulike modellar for kombinerte tilbod og nettbasert fjernundervisning. Aktiviteten er lokalisert innanfor eit høgskuleområde i Volda sentrum. Høgskulen er organisert i 4 avdelingar. Avdeling for lærarutdanning (ALU) er den største avdelinga ved Høgskulen i Volda, og har stor breidde i fagtilboda. Studietilbod: - Fireåring lærarutdanning - Førskulelærarutdanning (bachelor) - Praktisk pedagogisk utdanning - Mastergrad i spesialpedagogikk - Bachelorgrad i media, IKT og design - Bachelorgrad i friluftsliv og kroppsøving - Bachelorgrad i musikk - I tillegg har avdelinga eit breitt spekter av årseiningar saman med etter- og vidareutdanningstilboda. Avdeling for humanistiske fag (AHF) tilbyr fag- og vidareutdanningar innan språk, litteratur og historie. AHF sine fagfolk gir også undervisning ved lærarutdanningane ved HVO (engelsk og norsk). Fagområda er tysk, engelsk, historie og norsk/nordisk. Studietilbod: - Bachelor i historie, kultur og samfunn - Bachelor i litteratur og kultur - Bachelor i språk, kommunikasjon og media - Årsstudium i norsk, engelsk og historie - Påbyggings- og masteremne i norsk og historie Avdeling for samfunnsfag (ASF) gir fag-, profesjons- og vidareutdanningar innan sosialfag, offentleg administrasjon og samfunnsplanlegging, kristendomskunnskap, og kyrkjefag. ASF sine fagfolk gir også undervisning ved lærarutdanningane ved HVO (KRL og religion). Studietilbod: - Mastergrad i samfunnsplanlegging - Bachelor i sosialt arbeid: barnevernspedagog/ sosionom - Bachelor i planlegging og administrasjon - Bachelor i religion og kultur - Bachelor i teologi og kyrkjefag Utdanningane ved Avdeling for mediafag (AMF) førebur studentane til mediefagleg arbeid med vekt på opplysning og informasjon, samfunnsovervaking og samfunnskritikk. Praktisk erfaring er vektlagt. Side 5

7 Studietilbod: - Bachelorgrad i aminasjon - Bachelorgrad i informasjon - Bachelorgrad i journalistikk - Fjernsynsreportasje og dokumentarfilm Ivar Aasen-instituttet (IAaI) er eit forskingsinstitutt knytt til Høgskulen i Volda. Studietilbod: - Mastergrad i nynorsk skriftkultur Side 6

8 3.1.1 HOVUDTAL FRÅ SI VERKSEMD Studentdata: Studentar 1 ) 2 ), sum Allmennlærarutdanning Barnevernpedagogutdanning Førskulelærarutdanning Hovudfag/mastergrad Høgskulekandidat/bachelorutdanning Journalistutdanning Praktisk- pedagogisk utdanning Sosionomutdanning Årseiningar med meir Studiepoengsproduksjon 3 ) 4 ), sum Allmennlærarutdanning Barnevernpedagogutdanning Førskulelærarutdanning Hovudfag/mastergrad Høgskulekandidat/bachelorutdanning Journalistutdanning Praktisk- pedagogisk utdanning Sosionomutdanning Årseiningar med meir Forsking: Artiklar i internasjonale, vitskaplege tidsskrift Artiklar i nasjonale, vitskaplege tidsskrift Bøker utgjevne på forlag Personaldata: Tilsette, årsverk 235,0 241,8 232,6 211,1 Prosentdel kvinner 39,9 % 40,5 % 41,5 % 41,3 % Økonomidata (tusen kroner): Grunnløyving frå UFD for året 5 ) 6 ) Andre inntekter (og diverse refusjonar) 7 ) Totale inntekter 5 ) 6 ) 7 ) Lønnskostnader 6 ) 7 ) Husleige 7 ) Andre drifts- og investeringskostnader 7 ) Sum kostnader Resultat Kjelde: Database for høgare utdanning, Norsk samfunnsvitenskapleg datateneste, DBH, Forskdok og interne tal 1 ) Hausttal - talet på alle eigenfinansierte personar. 2 ) Jf. ny DBH-tabell 1.4 for Tilsvarande tabell for dei andre åra er ) Eigenfinansierte 60-studiepoengseiningar heile året 4 ) Jf. ny DBH-tabell 1.5 for Tilsvarande tabell for dei andre åra er ) Den offisielle 2003-rekneskapen inkluderer overføringar frå tidlegare år med tkr ) og 2003-rekneskapen inkluderer pensjonsutgifter, denne utgifta vart tidlegare ført berre sentralt. Det er lagt til berekna pensjonsutgifter for 2002 (10 369) og 2001 (9 246) for å gjere tala meir samanliknbare. 7 ) Høgskulen i Volda vart nettobudsjettert frå Tidlegare rekneskap er ført etter kontantprinsippet, og tala kan difor ikkje fullt ut samanliknast. Side 7

9 3.2 TILSETTE OG MILJØ TILSETTE VED Årsverk ved Høgskulen i Volda hausten 2004 Stillingstype Fast tilsette Midlertidig tilsette Totalt Prosent kvinner 1 Undervisnings- forskings- og formidlingsstillingar 114,8 36,6 151,4 33,1 1a Professor 9,2 0,4 9,6 0,0 1b Høgskuledosent 1,2 0,0 1,2 83,3 1c Førsteamamuensis 26,5 3,0 29,5 13,6 1d Førstelektor 14,6 0,9 15,5 22,7 1e Amanuensis 6,0 0,0 6,0 16,7 1f Høgskulelektor 46,4 18,6 65,0 12,0 1g Høgskulelærar 9,9 4,8 14,7 29,9 1h Stipendiatar 1,0 9,0 10,0 40,0 2 Støttestillingar for undervisning, forsking og formidling 11,9 1,5 13,4 26,6 3 Drifts- og vedlikehaldsstillingar 8,0 0,0 8,0 62,5 4 Administrative stillingar 49,2 13,1 62,2 56,6 4a Leiarar 2,0 0,0 2,0 0,0 4b Mellomleiarar 8,4 1,0 9,4 25,5 4c Andre administrative stillingar 38,8 12,1 50,8 64,6 SUM 183,8 51,2 235,0 39,9 To av dei midlertidige stipendiatstillingane er finansierte av NFR, og ei er finansiert av andre kjelder. Alle andre stillingar er finansierte over grunnbudsjettet Kjelde: DBH LIKESTILLING Tabellen ovanfor gjev oversyn over årsverk for ulike stillingskategoriar og prosentdel kvinner. Denne prosenten viser stor variasjon alt etter stillingskategori. I høve utviklinga frå 2003 til 2004 med omsyn til samla prosentdel, er situasjonen om lag uendra. Når det gjeld stipendiatstillingar, er kvinneprosenten i 2004 på 40,0%, dvs noko høgre enn i ordinære vitskaplege stillingar og noko høgre enn i 2003 (37,5%). Høgskulen har ein handlingsplan for likestilling, vedteken av styret i mars Det er utarbeidd strategiar og tiltak for å nå ulike likestillingsmål. Planen legg vekt på å oppnå ei jamnare fordeling mellom kjønna innan dei ulike stillingskategoriane. Høgskulen har i rekrutteringsarbeidet markert ønskje om kvinnelege søkjarar til ulike stillingar. Ved tilsetjing av administrative leiarar har vi fast praksis om at minst ei kvinne skal vere representert i intervjugruppa. Side 8

10 3.2.3 HELSE-, MILJØ OG TRYGGLEIK Lækjarmelde sjukefråver (tal frå Rikstrygdeverket): Høgskulen i Volda 5,2 5,3 5,1 7,2 Gjennomsnitt frå høgskulesektoren 5,3 6,9 6,4 6,4 Gjennomsnitt alle yrke heile landet 5,5 7,4 6,9 6,7 Høgskulen vart IA-bedrift våren 2002, då det vart inngått samarbeidsavtale mellom Høgskulen i Volda og Trygdeetatens arbeidslivssenter senter for inkluderande arbeidsliv. Eit eige attføringsutval har sidan hausten 2003 arbeidd med saker knytt til attføringsproblematikk. Høgskulen i Volda har i fleire år hatt fokus på oppgåver og utfordringar knytte til helse, miljø og tryggleik. Høgskulen har sidan primo mars 2002 arbeidd med å få på plass rutinar og retningslinjer på HMT-området, mellom anna ansvarsplassering og saksgang i HMT-saker, retningslinjer knytt til IAarbeid og malar for rapportering. Vi har også lagt vekt på å organisere arbeidsmiljøutvalet si verksemd meir effektivt. For andre år på rad vart det gjennomført ein HMS-dag ved HVO 9. november 2004, der søkjelyset vart sett på to sentrale tema: Whistleblowing (varsling) i eit mobbeperspektiv Omstilling og omstillingsreaksjonar Høgskulen har oppretta ein eigen HMT-pris. For 2004 vart den tildelt Symfoniorkesteret ved Høgskulen i Volda. HMT-prisen vart utdelt på HMT-dagen. Arbeidsmiljøutvalet var våren 2004 ein pådrivar for å få utbetra lydtilhøva i dei tilsette sitt pauserom i Berte Kanutte-huset ( Miljørommet ).Utbetringsarbeida vart gjennomførde i første halvdel av februar Kostnadene vart dekte av Statsbygg. Styret for Høgskulen i Volda har oppnemnt medlemmer og varamedlemmer til læringsmiljøutvalet (LMU). Den formelle forankringa for HVO sitt arbeid med læringsmiljø er 44 i Lov om universiteter og høgskoler. Styret har det overordna ansvaret for studentane sitt læringsmiljø. LMU skal sjå til at institusjonen sikrar studentane kontroll og medråderett i saker som vedkjem læringsmiljøet, vere eit viktig organ for å skaffe informasjon til styret og eit proaktivt organ (ein pådrivar) i læringsmiljøsaker. LMU rapporterer direkte til styret. LMU arbeidde i 2004 med å klargjere ansvarslinjer og saksgang i læringsmiljøsaker. Driftskontoret utførte systematiske målingar av fukt i lufta, temperatur og CO2 i alle større undervisningsrom, både i undervisningssituasjonen og i eksamensperiodane. Driftskontoret har også utført målingar i kontor for tilsette. Måleresultata viste tilfredsstillande inneklima i alle større bygningar utanom det gamle Henrik Kaarstad-huset. Statsbygg installerte rullestolrampe i det gamle Henrik-Kaarstad-huset i Den sosialfaglege rådgjevingstenesta gir tilbod om støtte- og oppfølgingssamtalar til enkeltpersonar, par og grupper, samt gruppetilbod på temanivå i form av kurs og seminar. Dette er gratis for studentar. Høgskulen har i samarbeid med Studentsamskipnaden for Sunnmøre etablert ei psykologisk helseteneste der psykologar står til rådvelde for studentar. Brannvern: Ved årsskiftet vart det oppnemnt nye etasjeansvarlege for evakuering av bygg ved brannøving og ved eventuelle reelle brannsituasjonar. Den interne branninstruksen vart justert i same tidsrom. Side 9

11 3.2.4 YTRE MILJØ Ved Høgskulen i Volda vert det ikkje drive verksemd som ureinar det ytre miljøet. Omsyn til miljøet er prioritert ved høgskulen si drift. Når det gjeld avfallshandtering, praktiserer Høgskulen i Volda kjeldesortering etter krav som er sette av Miljøverndepartementet. Når det gjeld energiøkonomisering, har Høgskulen i Volda vore med i Statbygg Midt-Norge sitt ENØK-nettverk saman med ein del andre høgskular. Målet med arbeidet var å redusere det årlege energiforbruket med 12 %. Dette målet er nådd. 3.3 UTDANNING UTVIKLING I STUDENTTAL, NYE STUDIUM/NEDLEGGING AV STUDIUM Studieåret har Høgskulen i Volda fleire studentar enn nokon gong. Sjølv om søkjartala har gått ned, blir det tatt opp fleire søkjarar til studia våre og Høgskulen i Volda har fleire førstegongsstudentar og fleire registrerte studentar enn tidlegare. Det kan vere fleire grunner til denne utviklinga: Vi tek opp fleire studentar gjennom restetorgopptaket og gjennom lokalopptaket. Desse søkjarar er ofte meir reelle søkjarar enn dei som søkjar via det ordinære opptaket i Samordna Opptak (SO). Det er mange søkjarar som ikkje tek i mot tilbodet frå SO og søkjer på nytt via restetorget. Studiestarten ved Høgskulen i Volda er ei veke seinare enn ved mange andre studiestader og dermed får vi inn dei søkjarane som står utan tilbod eller ikkje har fått arbeid og dermed ønskjer å fortsette å studere Høgskulen i Volda har fleire fleksible studietilbod Høgskulen i Volda har ekstra oppfølging av søkjarar under viktige tidspunkt i opptaket og fleire tiltak som skal lette studiestarten for studentar, t.d. oppringingsteneste til førsteprioritetssøkjarar og oppretting av eit studentkorps som skal lette studiestarten for nye studentar Det er nedgang i søkjartala til mediefaga, der vi har ventelister og der mange likevel ikkje kjem inn Totale søkjartal (både frå Samordna opptak og det lokale opptaket) Side 10

12 Totale opptakstal Registrerte heil- og deltidsstudentar (eigenfinansierte) Realkompetanseopptak Det var 131 søkjarar med grunnlag i realkompetanse gjennom SO (mot 140 i 2003) og 37 i lokalopptaket (mot 6 i 2003). På Samordna opptak var det størst søknad til barnevernspedagog-, sosionom-, førskulelærar- og allmennlærarutdanning. Det vart teke opp totalt 78 studentar med grunnlag i realkompetanse ved alle grunnutdanningar ved Høgskulen i Volda i 2004, av dette 45 til allmennlærar, bachelor og årsstudium gjennom SO og 33 til halvårsstudium og mindre emne i lokalt opptak (mot totalt 55 i 2003). Utvikling i studenttal hausten 2004 Side 11

13 Avdeling for humanistiske fag, Avdeling for mediefag og Avdeling for lærarutdanning har fått auka studenttal. Avdeling for samfunnsfag har hatt ein nedgang i studenttalet hausten 2004 samanlikna med hausten 2003; frå 938 til 793 studentar. Det er særleg dei nettbaserte studia på 15 studiepoeng som har fått nedgang i talet på søkjarar (ein har innført eit depositum på 100 kr pr. studiepoeng, som studentane får igjen om dei består eksamen til normert tid). I 2003 var det mange studentar som ikkje tok eksamen i desse faga. Høgskulen i Volda har fått ein auke i studenttalet ved allmenn- og førskulelærarutdanninga, tala på førskulelærarstudentar heiltid er nærast blitt fordobla, frå 63 i 2003 til 120 i Masterstudiet i spesialpedagogikk hadde hausten studentar som tek anten heile masterutdanninga eller sjølvstendige emne innanfor utdanninga. Høgskulen i Volda har også fått ein auke i studenttalet på norsk og engelsk årsstudium, og vi har fått fleire studentar ved bachelorutdanninga i journalistikk og informasjon og media. Kandidattal i 2004 (vår og haust) Utdanning Uteksaminerte Sosionom 44 Barnevernspedagog 36 Førskulelærar 20 Allmennlærar 85 Bachelor i journalistikk 34 Bachelor i informasjon og media 17 Bachelor i Animasjon 6 Praktisk pedagogisk utdanning allmennfagleg 78 Praktisk pedagogisk utdanning yrkesfagleg 45 I lærarutdanninga er fråfall og etterslep ei forklaring på at ikkje fleire blir uteksaminerte. I tillegg er mange studentar ferdige etter tre år fordi dei har teke det valfrie 4. året først. Det er 23 studentar (av 93 aktive studentar) ved allmennlærar deltid som har fullført i 2004 i staden for neste år. Det var 63 igjen i 4. året i lærarutdanninga, av dei fullførte 47. I 2004 var det 8 (6 kvinner) kandidatar som fullførte mastergrad i samfunnsplanlegging ved HVO, og 1 fullførte mastergrad i nynorsk skriftkultur. Mange høgskulekandidatar tek eit tredje år for å få fullført ein bachelorgrad, og det er dermed vanskeleg å seie noko om reelle tal for høgskulekandidatar og bachelorutdanningane. Gjennomstrøyming I studieåret 2003/2004 var gjennomstrøyminga 87,2 %. (Dette vert rekna slik: gjennomsnittstal heiltidekvivalentar hausten 2003 og våren 2004 = 2296 og studiepoengproduksjonen i same perioden var 2002,3). Studieåret 2002/2003 var tilsvarande prosentdel 86,5 og for studieåret 2001/ ,4. Strykprosenten Strykprosenten ved Høgskulen i Volda relatert til oppmelde studentar er 5,7 % for ,5 % av dei som er oppmeldt til eksamen, trekkjer seg eller møter ikkje til eksamen (desse er ikkje med i strykprosenten). Det gjeld særleg nettbaserte studiar så som historie og offentleg rett. Det er Side 12

14 framleis lærarutdanninga og matematikk som har større strykprosent, rundt 8,5, sjølv om Høgskulen i Volda gir tilbod om ekstraundervisning og særleg oppfølging til studentane som står til rest med mellom anna matematikkeksamen. Nye studium/nedlegging av studium HVO har i 2004 oppretta 4 nye studieprogram: Dans 1, 30 stp (betalingsstudium) Nynorsk i opplæringa, 30 stp Norsk 2: Norsk som andrespråk og fleirkulturell pedagogikk, 30 stp Informasjons- og kommunikasjonsteknologi 3, 30 stp I 2004 vart det ikkje lagt ned studietilbod, men i 2005 vert minst 5 studietilbod lagde ned. Vidareutdanning Alle avdelingane har gjort endringar og tilpassingar av studietilboda sine når det gjeld studieformer. Fleire utdanningar kombinerer no undervisningssamlingar (både regionale og på campus) med leksjonar, kommunikasjon og rettleiing på nett (Classfronter). Vidareutdanningane ved Høgskulen i Volda er ein integrert del av det totale studietilbodet og blir gitt på grunn-, fordjupings- og mastergradsnivå MARKNADSDIALOG OG EKSTERN VERKSEMD Avtalen med Midt i Norden (kompetansenettverk for distriktskommunar) om å vere utdanningspartnar i nettverket, resulterte i 2004 i at Høgskulen i Volda investerte i nytt videokonferansesystem. Vidare vart nokre av dei nettbaserte studia våre lagt til rette for nettverket, ved at enkelte nettleksjonar vart gjort om til video-overførte førelesingar (sanntid). Det var Avdeling for samfunnsfag (ASF) som var først ute med slike tilbod. Som eit resultat av samarbeidsavtalen mellom Høgskulen i Volda og Helse Midt-Norge RHF og Kompetansesenteret for pasientinformasjon og pasientopplæring (KPI) som vart inngått medio 2003, kom Høgskulen i Volda ved Kontoret for etter- og vidareutdanning (KEV) i gang med fleire utviklingsprosjekt i Eit av desse er på oppdrag frå KPI og Sosial- og helsedirektoratet, Avdeling for frivillighet og samarbeid. Høgskulen i Volda, ved KEV og ASF, har utvikla eit nytt studietilbod for leiarar ved frivilligsentralar og lærings- og mestringssentra i heile landet. Studietilbodet Frivillig og offentleg omfattar 30 studiepoeng. I samband med den nasjonale satsinga på Den kulturelle skolesekken, har HVO i samarbeid med Kulturavdelinga i Møre og Romsdal fylke, arbeidd med å få til eit senter for kulturproduksjon og kulturformidling knytt til høgskulen sitt fag- og studentmiljø. Dette arbeidet vart intensivert i Mellom anna vart det i juni gjennomført kultur- og kunstnarverkstader med til saman 100 deltakarar. Drama-teater (30 studiepoeng) og Dans (30 studiepoeng) vart sett i gang i Kristiansund etter dialog med Kristiansund kommune, Atlanten vidaregåande skule og Midt-Norsk dansesenter. Mot slutten av 2004 vart det sett i gang interne og eksterne dialogprosessar i samband med dei nasjonale måla i St.meld. nr 30: Kultur for læring og utviklingsprosjektet Kunnskapsløftet INTERNASJONALISERING Internasjonalisering er eit sentralt satsingsområde for Høgskulen i Volda innanfor desse hovudområda: Studentutveksling Side 13

15 Lærarutveksling og FOU Institusjonelt samarbeid Engelskspråklege tilbod Profilering Gjennom 2004 auka den internasjonale aktiviteten vår monaleg. Medan vi i år 2002 hadde om lag 1% av studentmassen ute i verda, var talet i 2003 ca. 3%, og i 2004 var talet rundt 4 %. Vi hadde rundt 80 studentar ute i meir enn tre månadar på ulike program; frå Austral-Asiatiske kulturstudiar til Erasmusog Nordplus-opphald. Brorparten var ute på institusjonsorganiserte program, ein mindre del på individbaserte avtaler. Sosialfag jobba spesielt godt når det gjeld studentar i utanlandspraksis. Kenya er det landet der innsatsen har vore monaleg, men India ser ut til å bli eit anna populært land. Sosialfag hadde hausten 2004 studentar på lengre praksisopphald i Kenya (14), Bolivia (2), USA (2) og Nord-Irland (1). Vi hadde studentar på studiereiser til m.a. Wales og Spania som del av masterutdanning i samfunnsplanlegging. I tillegg hadde mediefag åtte studentar på åtte vekers opphald i India, medan avdeling for lærarutdanning hadde fem studentar i Sør-Afrika, to i Spania, seks i England, ein i Nord-Irland og to i Kenya. Studentar inn til Volda var sju frå Ungarn, tre frå Austerrike, to frå Spania og ein frå Kroatia. I tillegg kjem 25 NUS-studentar og 21 kvotestudentar på ulike studium, 10 frå i-land og 11 frå u-land. Seksjon for samfunnsfag sette våren 2004 i gang eit nytt og spanande Afrika-studium gjennom Fredskorpset-Ung. Vårsemesteret 2004 var det åtte studentar ute på utvekslingsopphald ved lærarutdanningsinstitusjonar i desse landa, fire i Malawi og fire i Namibia. Afrikanske studentar var på tilsvarande utvekslingsopphald her. Suksessen blir gjentatt vårsemesteret Sidan våren 2004 har AHF hatt det faglege ansvaret for Austral-asiatiske kulturstudiar. Hausten 2004 var det 25 studentar som deltok, og evalueringane er svært gode. Det ser ut som om kullet for 2005 vert over 30. Hausten 2004 sette avdeling for mediefag i gang eit nytt halvårsstudium kalla Reportasjearbeid i framand kultur i samarbeid med Mangalore University i India. Målet med studiet er å gi trening i å arbeide journalistisk i ein framand kultur og i å lage reportasjar. Studentane får ei innføring i viktige sider ved kulturen, historia, massemedia og dagleglivet i India. Hausten 2004 tok åtte studentar dette studiet, og hausten 2005 vil ein opne for at kan delta. Avtaleporteføljen vår auka også i 2004, og vi legg vekt på å inngå avtalar som femner om dei fleste miljøa ved Høgskulen i Volda. Som eksempel kan nemnast at vi i løpet av 2004 har inngått avtaler med sju universitet i Tyrkia under det såkalla Erasmus Link to Norway - programmet. Vi er den institusjonen i Noreg som har fått mest støtte til student- og lærarutveksling under dette programmet i 2004/2005, kr Grunnlaget for avtalane vart gjort under eit rekrutteringsseminar i Istanbul og Ankara april Haustsemester 2004 hadde vi fleire besøk frå kollegaer i Tyrkia og andre samarbeidsland. I løpet av 2004 har vi har vi i tillegg inngått avtalar med desse institusjonane: Universidad Autonoma de Santo Domingo, Den dominikanske republikk Kenyatta University, Kenya University of Nairobi, Kenya Latvijas Kulturas Akademija, Latvia Lilongwe Teachers College, Malawi Chancellor College/University of Malawi Universitat de Lleida, Spania University of Kwazulu-Natal, Sør-Afrika Side 14

16 Handlingsplan for internasjonalisering vart revidert og oppdatert i Internasjonalt utval Eit sentralt punkt i planen er at det skal førebuast emne på engelsk innanfor alle bachelor- og masterprogram. AMF starta i 2004 opp eit nytt og svært populært engelskspråkleg tibod Photo for media I og II. Studiet er på studiepoeng, og går no for tredje semester på rad. Studiet har m.a. hatt studentar frå Spania, Ungarn og Tyrkia. AMF jobbar med å utvikle fleire spesialdesigna kurs for utanlandske studentar innanfor avdelinga sine sentrale fagområde, og er aktiv for å auke inntaket av utanlandske studentar. Elles har vi hatt nokre utanlandske studentar på musikk, kunst og handverk og engelsk. 3.4 FORSKING, UTVIKLING OG FORMIDLING FORSKING OG UTVIKLINGSARBEID Strategiske satsingsområde Styret vedtok i 2004 ny strategiplan for FoU som peikar ut fire strategiske satsingsområde for Høgskulen i Volda: Velferdsforsking, Kulturmøte, Journalistikk og Utdanningsforsking. Dei fire satsingsområda går til dels på tvers av dei eksisterande avdelingsgrensene. På desse områda har vi fagmiljø med høg kompetanse som gir grunnlag for å skape sterke forskingsmiljø. På grunnlag av strategiplanen vil vi legge opp til ein meir effektiv og strategisk bruk av FoU-ressursane. Under satsingsområdet Velferdsforsking er det to hovudtema: Lokale perspektiv på velferdssamfunnet og Kommunikativ planlegging. Kring det første temaet vart det i 2003/2004 utarbeidd ein omfattande prosjektsøknad med tittelen Velferdsforsking med lokalt perspektiv til Noregs forskingsråd, Strategisk høgskuleprogram. Søknaden fekk avslag, men vi vil likevel bruke prosjektsøknaden som grunnlag for vidare satsing på feltet, mellom anna ved å gi støtte til opplærings- og skoleringsdelen av prosjektet. Fagmiljøet arbeider for å etablere eit masterstudium i helsepedagogikk. HVO har for tida to stipendiatar knytt til temaet Velferdsforsking. Temaet Kommunikativ planlegging har allereie fått forskingsmidlar frå Forskingsrådet gjennom Strategisk instituttprogram, og prosjektet fekk forlenga finansiering fram til HVO har ein stipendiat knytt til prosjektet, og ein stipendiat ved Universitetet i Bergen, som har arbeidsplass ved HVO, er også med. Dette fagmiljøet starta opp den første masterutdanninga ved HVO, MA i samfunnsplanlegging. Satstingsområdet Kulturmøte har nynorsk skriftkultur som eitt av sine hovudtema. Ved Ivar Aaseninstituttet har prosjektet Det opne språket, finansiert av Noregs forskingsråd, tre stipendiatar knytt til seg. HVO vart i 2004 tildelt Nasjonalt senter for nynorsk i opplæringa, som vert sett i drift i Satsingsområdet har eit masterstudium i nynorsk skriftkultur, og det vert arbeidd med ein ny master i kulturmøte, eit samarbeid mellom historie og religionsfag. Det vert arbeidd med forskingsprosjekt med regional relevans, t.d. i samband med Vestlandshistoria, og forskarar frå HVO er med på å skrive havfiskeflåtens historie. Det er elles ein stipendiat i mediehistorie knytt til satsingsområdet. Satsingsområdet Journalistikk har tre hovudtema: Nye media, Medieetikk og Ytringsfridom og demokrati. To stipendiatar er tilsett, ein ny kjem til i Miljøet er med på forskingsprosjektet Nye media og kulturteknikker ved Universitetet i Bergen, finansiert av Forskingsrådet gjennom KIMprogrammet. Side 15

17 Utdanningsforsking er det fjerde satsingsområdet, der utdanningsreformer, fagdidaktikk og tilpassa opplæring er hovudtema. Ei generell utfordring for dette satsingsområdet er å gjere FoU-arbeidet meir praksisretta, og fleire større og mindre FoU-prosjekt har gjort dette i Eit større forskingsprosjekt med sterk praksisforankring er Begynnaropplæring og tilpassa undervisning, finansiert gjennom KUPP-programmet i Forskingsrådet fram til hausten Vi har elles hatt eit nært samarbeid med utdanningsdirektøren og kommunane i regionen om utviklingsprosjekt i grunnopplæringa, eit samarbeid vi vil utvikle og styrke i samband med Kompetanseløftet. Det nye nasjonale senteret for nynorsk i opplæringa vil også medverke til forskings- og utviklingsarbeid på dette området. Eit masterstudium i spesialpedagogikk er i drift, og det vert arbeidd med å starte opp mastertilbod i fagdidaktikk i faga matematikk og norsk i samarbeid med Høgskolen i Sør-Trøndelag. Ein stipendiat er i arbeid, fleire vert tilsett i Doktorgrader og stipendiatar i 2004 To tilsette disputerte i 2004, ein dr.philos og ein PhD. Det var 11 tilsette i stipendiatstillingar, to av dei er finansierte av Noregs forskingsråd, ei av Fritt Ord og resten av HVO. I tillegg til desse er seks tilsette tekne opp på doktorgradsprogram ved ulike universitet, og fleire arbeider med dr.philosavhandlingar. Vitskapleg publisering og formidling i 2004 AHF ALU AMF ASF IAaI Andre HVO Totalt HVO Artiklar i vitsk. tidsskrift Artiklar i fagtidsskrift og populærvitsk. tidsskrift Kapittel i bøker på forlag Kapittel i rapportar Kronikkar, bokmeldingar, intervju Faglege bøker på forlag Doktoravhandlingar Rapportar utgitt av institusjon m.m Foredrag på vitsk. konferansar Foredrag på fagmøte, seminar m.m Gjesteførelesingar, populærvitsk. foredrag Kunstnariske framføringar, diverse FoU Totalt Tala og kategoriane er henta frå Forskdok-basen. Forkortingar: AHF = Avdeling for humanistiske fag, ALU = Avdeling for lærarutdanning, AMF = Avdeling for mediefag, ASF = Avdeling for samfunnsfag, IAaI = Ivar Aasen-instituttet FORMIDLING Populærvitskapleg verksemd Mange av dei tilsette har delteke som foredragshaldarar i faglege samanhengar, halde forelesingar ved andre universitet og høgskular og populærvitskaplege foredrag i mange ulike fora. Mange har òg publisert artiklar, kronikkar, bokmeldingar m.m. i populærvitskaplege tidsskrift og dagspresse. Side 16

18 Høgskulen i Volda har eit aktivt kunstfagleg miljø som gjennom konsertar, dramaframsyningar og utstillingar står for ei verksemd som er og har vore ei viktig side av den kontaktflata høgskulen har med regionen. I 2004 var Høgskulen i Volda saman med Møreforsking Volda med på å arrangere Forskingsdagar. Også i år hadde vi eit vellukka samarbeidet med Kompetansesenter for pasientinformasjon og pasientopplæring (KPI), Eldreuniversitetet i Volda og Volda bygdetun. Utgjeving av tidsskrift Redaktøren for Kirke, religion og samfunn er tilsett ved Avdeling for samfunnsfag. Ved Avdeling for lærarutdanning er ein tilsett medredaktør for Tidsskrift for Astronomi, ein annan er medlem av redaksjonsgruppa for tidsskriftet Tangenten. Ved Avdeling for mediefag er ein av dei tilsette medredaktør for Norsk medietidsskrift. Ein tilsett ved Avdeling for humanistiske fag er prosjektleiar og nettredaktør for Busetnadssoga for Volda, Sula-soga og Fotoprosjektet for Volda. Ein annan tilsett er redaktør for Voldaminne. I samband med større forskingsprosjekt er det fleire av dei tilsette som deltek i formidling av forskingsresultat på konferansar og møte. Det er også fleire av dei tilsette som har omfattande kontakt med aktuelle departement i form av møte og samråding, der resultat frå forskingsprosjekt vert tilbakeført som premissar for utarbeiding av den offentlege politikken ELEKTRONISKE TENESTER Høgskulen i Volda opna nye vevsider våren 2003 med eit nytt elektronisk verkty som gjorde det lettare å legge stoff på veven. Det nye verktyet fordelte informasjonsansvaret mellom om lag 70 aktive brukarar i heile organisasjonen. Samanhengande flyt av stoff, nye sikrings- og lagringsfunksjonar og lettare bruk har hatt stor effekt i form av betra og auka informasjons- og kommunikasjonsstraum. Med om lag 4000 publiserte sider med vekt på kvalitativ studieinformasjon står veven fram som den viktigaste informasjons- og kommunikasjonskjelda ved Høgskulen i Volda. Gjennom 2003 og 2004 har Høgskulen i Volda, Høgskolen i Sogn og Fjordane, Høgskolen i Ålesund og Høgskulen i Molde samarbeidd om å lage ei brukarvenleg og kvalitetssikker database for oppdatering og publisering av studieinformasjon. Databasen er nettbasert med samling av data på ein stad, medan brukarane er distribuerte gjennom heile organisasjonen, med godkjenning på ulike nivå før eksport til trykte publikasjonar eller publisering på veven BIBLIOTEKET VED Biblioteket er primært eit fagbibliotek for studentar og tilsette ved høgskulen, men er også ope for andre. Bøker og periodika utgjer størstedelen av samlingane (ca bind), men elektroniske dokument vert stadig viktigare. Biblioteket har tilgang på ca elektroniske bøker (berre engelskspråklege) og ca tidsskrifttitlar i fulltekst. Auken i aktiviteten som biblioteket hadde i 2002 og 2003 held fram også i 2004, om enn i noko mindre omfang. Talet på besøk auka med 5 % og utlån over skranke med drygt 3 %. Endringane i studieopplegga med stor vekt på oppgåveskriving gjer at studentane ikkje berre besøker biblioteket meir enn før, men også i stor grad brukar biblioteket som verkstad. I 2004 vart ein del av publikumsterminalane skifta ut. Biblioteket er sone for trådlaust nettverk, men det ser likevel ikkje ut til at faste maskiner vert mindre viktig. Side 17

19 UTLÅN (bøker med meir) Diff. Differanse Utlån totalt ,5% +22.6% Utlån over skranke ,2% +16.5% Utlån til fjernstudentar ,3% +52.4% Utlån til andre bibliotek ,1% -6.6% Innlån frå andre bibliotek ,1% +15.3% Utlånet til fjernstudentar har hatt ein merkbar nedgang i høve året før. Vi har inga god forklaring på kvifor. Biblioteket prøver så langt råd er å gje same sørvis til fjernstudentar som til dei som bur på studiestaden, mellom anna ved å sende direkte heim til dei det dei har behov for. Medan utlånet av bøker aukar, er bruken av databasar som biblioteket abonnerer på, ujamn og til dels låg. Av fulltekstbasar merkar A-tekst seg ut som eit unntak med ein auke på over 200 % i høve til Det generelle inntrykket er at det tek tid å endre brukarvanane. Dei aller fleste prioriterer informasjon på papir. Ei årsak til det kan vere at søkegrensesnitta for databasane ikkje er gode nok, og at restriksjonar på ein del av basane (for eks. bokbasen Ebrary) gjer dei mindre interessante for brukarane. Utlånstala viser at auka tilgang på elektroniske ressursar ikkje gjer behovet for papirbasert informasjon mindre. Det har sjølvsagt ikkje berre med brukarvanar å gjere, men med at svært mykje av den viktigaste litteraturen av opphavsrettslege grunnar ikkje er tilgjengeleg i elektronisk form. 3.5 ANLEGG Høgskulen sine bygg og anlegg vert primært nytta til undervisning og forsking. På høgskuleområdet leiger høgskulen 12 bygningar med til saman m 2. Standarden både på kontor og undervisingsrom varierer frå gamalt uventilert til nye lokale med inneklima og læringsmiljø etter dagens standard. Høgskulen i Volda sine anlegg vert også nytta til utleigeverksemd. Dette går mest i timebasert utleige av anlegg til idrettslag og -organisasjonar på kveldstid og i helgar, men også utleige av kantine og undervisingsrom til ymse føremål. 3.6 RESULTATET I REKNESKAPSPRINSIPP OG SAMLA REKNESKAP Årsrekneskapen for 2004 følgjer prinsippa i rekneskapslova, men det er laga nokre tilpassingar som er nødvendige på grunn av spesielle tilhøve, først og fremst på grunn av at vi er ein statleg institusjon. Desse tilpassingane er laga i samråd med Utdannings- og forskingsdepartementet (UFD), og dei er forklarte i eigen note i rekneskapen. Det knyter seg ikkje spesielle usikre moment til rekneskapen. Det har heller ikkje kome fram tilhøve som påverkar den økonomiske stillinga etter at rekneskapen er lagt fram. Samla hadde vi kr til disposisjon i Av dette er vel 10 mill eksternt finansiert. Side 18

20 2 % 5 % KJELDE - KVAR MIDLANE KOM FRÅ I 2004 Grunnløyving frå UFD Diverse refusjonar knytt til ordinær drift Eksternt finansiert verksemd 93 % KJELDE FOR EKSTERNT FINANSIERT VERKSEMD I % 1 % 5 % 3 % 8 % 24 % NFR Kommunar /fylke Statlege etatar Organisasjonar Næringsliv/privat EU Stiftingar Studieavgifter 25 % 26 % Samla kostnader i 2004 vart registrert til kr Dette er ein underbalanse på kr Rest avsetnader som vert overførte til 2005 er kr I tillegg kjem eigenkapitalen på kr Side 19

21 BRUK - SLIK VART MIDLANE NYTTA I % 15 % 61 % Lønnskostnader Investeringar og påkostingar Husleige Andre driftskostnader 3 % LØYVINGSFINANSIERT VERKSEMD Ramma for 2004 vart fordelt til avdelingane og fellestenestene i samsvar med den interne budsjettfordelingsmodellen vår. Dei resultatbaserte løyvingane vart vidareførte til avdelingane. Høgskulen i Volda innførte delar av kvalitetsreforma alt frå hausten 2002, og vi kan vise til svært god studiepoengsproduksjon både i 2003 og i 2004: Samla HVO Studiepoengsproduksjon vår 1 453, , , ,3 Studiepoengsproduksjon haust 679,2 549,3 363,5 245,9 SUM HVO 2 132, , , ,2 Endring frå føregåande år 106,2 299,1-105,2 Studiepoengsproduksjonen frå 2001 til 2004 samla HVO 2 500, , , Studiepoengsproduksjon haust 1 000,0 500, Studiepoengsproduksjon vår 0, Denne illustrasjonen tek ikkje omsyn til at studietilboda våre er inndelte i 5 kategoriar som gjev utteljing med vekt mellom 1 og 3 i finansieringsmodellen. Etter den plasseringa som er kjent til no, vil vi for studiepoengsproduksjonen i 2006 få eit budsjett som ligg omlag 4,6 mill kroner over budsjettet. Side 20

22 Illustrasjon av studiepoengsproduksjonen frå 2001 til 2004 for dei ulike avdelingane 1 000,0 900,0 800,0 700,0 600,0 500,0 400,0 300,0 200,0 100,0 0,0 ALU AHF ASF AMF IAaI ,1 333,2 587,7 252,9 9, ,4 267,3 585,6 274,2 5, ,6 257,2 484,8 247,1 4, ,4 295,6 473,4 204,8 0,0 Den resultatbaserte komponenten i finansieringsmodellen gav oss i 2004 kr pr 60- studipoengseining i lågaste kategori. Med plassering i rett kategori, vil finansieringsmodellen gje oss denne utteljinga (i tusen kroner, omrekna til 2004-kroner og med etterslep på to år, dvs det som er opptent i 2002 kjem som løyving i 2004): ALU AHF ASF AMF IAaI Side 21

23 Den låge produksjonen i 2002 gav oss eit lågt budsjett i 2004, og vi budsjetterte med at vi måtte tære på avsetnadene dette året. På denne bakgrunnen er vi godt nøgde med rekneskapsresultatet i 2004 vi kan vise til auka studentaktivitet utan at det nominelle kostnadsnivået er auka (lønnsauken i 2004 var for vår institusjon rekna til 3,8 mill kr). Forklaringa på dette er både at kostnadsnivået i 2003 var unormalt høgt på grunn av omleggingane i samband med kvalitetsreforma, og at vi i undervisningssituasjonen har klart å få til meir funksjonelle og effektivt drivne grupper. Dessutan har kvalitetsreforma ført til ei betre gjennomstrøyming. Studentane vert betre følgde opp, og dei tek fleire avsluttande eksamenar gjennom studieløpa. Fleire av fagmiljøa våre melder at arbeidspresset har vore for stort i 2004, og at delar av forskingstida har vore nytta til undervisningsoppgåver. Dette må vi sjå nærare på, og det ville nok vere vanskeleg heilt å unngå slike problem i denne situasjonen. Vi satsar på at dette har vore eit overgangsproblem EKSTERNT FINANSIERT VERKSEMD Dei eksternt finansierte aktivitetane kjem først og fremst frå bidragsforsking og delfinansiering av etter- og vidareutdanningstilbod. I tillegg har vi eit visst omfang av sal av tenester, sal av studentproduksjonar og andre mindre oppdrag. Vi kunne vise til ei omsetjing på 10 mill kr inkludert midlar frå Noregs forskingsråd. Dette er nesten kr meir enn i Vi avslutta ikkje prosjekt i 2004 som gav overskot eller underskot BALANSE OG LIKVIDITET Fordringar Bankinnskot SUM EIGEDELAR Eigenkapital Avsett del av tilskot Gjeld SUM EIGENKAPITAL OG GJELD Dei største gjeldspostane er skuldig skattetrekk, avsetnader til feriepengar og andre skuldige offentlege avgifter, til saman 18,5 mill kr. I tillegg kjem leverandørgjeld og gjeld til oppdragsgjevarar med vel 5 mill kr. Anna kortsiktig gjeld utgjer 4,5 mill kr. Side 22

24 3.7 STRATEGISKE PLANAR OG UTFORDRINGAR Kvalitetsreforma har sett i gang ein djuptgripande endringsprosess i høgre utdanning i Noreg. Impulsane til endringsprosessen er både nasjonale og internasjonale. Dette krev at vi er ein lærande organisasjon, som er medveten dei prosessane som påverkar høgre utdanning, og utviklar våre evner til omstilling. Utfordringane som ligg i endringsprosessen har vi valt å møte på ein offensiv måte ved å legge hovudvekta på dei muligheitene som dei nye rammevilkåra skaper. Dette er i tråd med dei visjonar vi i strategiplanen har trekt opp for Høgskulen i Volda: Vi vil vere - ein utviklingsorientert institusjon som i samarbeid og konkurranse med andre utdannings- og forskingsinstitusjonar driv utdanning, forsking, fagleg utviklingsarbeid og formidling med høg kvalitet ein organisasjon som er medviten om sine tradisjonar, open mot det nasjonale og internasjonale samfunnet og offensiv i høve til sine oppgåver og utfordringar ein organisasjon med eit lærande og skapande arbeidsmiljø, som sameinar eit solid teoretisk nivå med yrkesretta og praksisnære utdanning, der tilsette og studentar er opptekne av å skaffe seg og utvikle ny kunnskap, lære av eigne erfaringar og stadig betre kompetansen sin ein ressurs for regionen som folket og styresmaktene ser som sin, og som dei er opptekne av å bevare og vidareutvikle I 2004 har arbeidet med utvikling og omstilling vore knytt til oppfølging og evaluering av vår implementering av Kvalitetsreforma. Nye arbeids- og evalueringsformer har kravd store ressursar, og vi har gjort erfaringar som tyder på at ressursbruken på undervisingsoppgåvene har gjort det vanskeleg å oppretthalde forskingsaktiviteten. Det er grunn til å tru at første fase i implementeringa av Kvalitetsreforma har kravd ekstra innsats, men det kan også vise seg å vere eit meir permanent trekk som har å gjere med ambisjonane om tettare oppfølging av studentane og meir individuell rettleiing. Rapportane frå European University Association om Bolgnaprosessen (Trend-rapports) tyder på at dette er eit problem som blir registrert i dei fleste institusjonar som har følgt opp Bolognaprosessen UTFORDRINGAR KNYTT TIL FORSKING Strategiplanen for FoU formulerer følgjande utfordringar: Høgskulen i Volda må i større grad konsentrere FoU-verksemda om utvalde og avgrensa satsingsområde og samstundes gje rom for den eigeninitierte forskinga Auke FoU-produksjonen og få fleire tilsette aktivt med i FoU-verksemda Skaffe dei som vil forske gode rammevilkår Styrke rekrutteringsarbeidet og vidare kompetanseutvikling Styrke institusjonen som ein ressurs for regional utvikling - Det er nødvendig å prioritere sterkare, og avgrense tydelege satsingsområde. Høgskulen i Volda vil derfor satse på å få forskingsmidlar til større program, som kan skape slagkraftige miljø. Strategisk høgskuleprogram (SHP) innan velferdsforsking vil bli prioritert, og vi må arbeide for å få SHP på andre strategiske område - Organiseringa av forskinga ved Høgskulen i Volda er ei stor utfordring. Så langt har vi ikkje lukkast med å få til ei stabil organisering som i tilstrekkeleg grad fungerer rekrutterande og stimulerande. Vi må satse på å byggje forskingsmiljø som er sterke nok til å delta i konkurransen om nasjonale forskingsmidlar, og som er stimulerande for den einskilde. Ein viktig føresetnad for dette er at vi på ein fruktbar måte greier å styrke forskingsleiinga - Samstundes må vi få til ein balanse mellom styring av forskingsinnsatsen og fridomen til sjølv å velje fagområde - Betre utnyttinga av FoU-ressursen til den einskilde vitskapeleg tilsette er sentral. I dag er det for mange som ikkje får nytta denne på ein god måte, eller nytta den i det heile tatt. Vi må arbeide for å Side 23

25 skape ein meir produktiv FoU-kultur. Tilsette som ikkje kan dokumentere FoU-produksjon, må få tilbod om rettleiing og kompetanseutvikling, eller eventuelt å prioritere andre oppgåver - Kvalitetsutvikling og vekst i FoU-verksemda krev at vi satsar enno meir på kompetanseutvikling - Forsking og fagleg arbeid krev konsentrasjon og fordjuping. Avdelingane må difor organisere undervisninga slik at den einskilde kan få frigjort skjerma periodar til konsentrert arbeid med FOU - Høgskulen i Volda har særskilte oppgåver som profesjonsutdannar. Det er ei utfordring å utvikle prosjekt innanfor profesjonsutdanningane, som tar opp dei utfordringane som blir stilt til høgskulane om å prioritere yrkesretta forsking - Dialogen med regionen er også viktig i FoU-samanheng. Vi er kome godt i gang når det gjeld samarbeidet med Kompetansesenteret for pasientinformasjon og pasientopplæring fleire prosjekt er allereie under arbeid. Vi vil utvikle dette samarbeidet i tida framover. Satsinga på «Den kulturelle skolesekken» har skapt eit grunnlag for å utvikle eit senter for kulturproduksjonar i samarbeid med Møre og Romsdal fylke. HVO vil arbeide for å etablere eit slikt senter så snart som råd. Dette kan bli ein arena som kan stimulere den faglege utviklinga innan dei praktiske og estetiske fagmiljøa UTFORDRINGAR KNYTT TIL UTDANNING Hovudfokus i 2004 har vore utvikling og innføring av eit heilskapleg system for sikring av studiekvaliteten. I samband med sikringa av studiekvaliteten er det viktig for Høgskulen i Volda å auke studentdeltakinga knytt til evalueringar, fagutvala og andre viktige utval. Det er vanskeleg å få dette til. Våren 2005 har vi starta eit emne for tillitsvalde studenter, til saman 15 studiepoeng. Høgskulen i Volda håper at dette kan stimulere til å auke studentmedverknaden og gjere det lettare for studentar å bruke tid på å delta i studentdemokratiet. Med innføringa av kvalitetsreforma har det blitt vanskelegare for studentar å delta i dei ulike fora, fordi dei har fleire arbeidskrav og obligatorisk oppmøte som kolliderar med tillitsverv. Ein stor utfordring i åra framover vil vere rekruttering til dei humanistiske faga og til lærarutdanningane våre. Gjennomstrøyminga i lærarutdanninga har vore lågare enn ønskeleg og det er særleg knytt til dei studentane som har dårlege karakterar frå vidaregåande skule (dårleg inntakskvalitet). Dei nye opptakskrava kan på kort sikt føre til færre søkjarar og små kull, men på sikt kan det føre til ei oppgradering av lærarutdanninga og fleire søkjarar med betre inntakskvalitet. Høgskulen i Volda har god rekruttering til dei mange nettstudia. Utfordringa knytt til desse studia er å betre gjennomstrøyminga: strykprosenten er lav, men det er for mange studentar som ikkje tar eksamen. Høgskulen i Volda har tre mastergrader. Det er god søknad til to av desse, men vi må auke rekrutteringa til den tredje. Det er fleire mastergrader under utvikling og utfordringa er å lage relevante yrkesretta mastergrader. Det er også viktig å lage fleksible emne innanfor desse mastergradane som kan vere tverrfagleg. Høgskulen i Volda har mange profesjonsutdanningar og eit omfattande samarbeid med praksisfelta knytt til desse utdanningane. Høgskulen i Volda satsar mykje på å vidareutvikle dette samarbeidet, særleg knytt til lærarutdanninga og kompetanseløftet. Høgskulen i Volda har mange relevante vidareutdanningar som har god søknad. Ein viktig konkurransefaktor er at vi gir fleksible og ofte nettbaserte vidareutdanningar og at mange av desse er på mastergradsnivå, noko som kan gi betre utteljing for kandidatane. Ein vidare satsing på etter- og vidareutdanningsfeltet er viktig for å oppretthalde aktivitets- og studenttalet ved Høgskulen i Volda. Side 24