MØRE OG ROMSDAL FYLKESKOMMUNE

Transkript

1 saksframlegg Dato: Referanse: Vår saksbehandlar: /2013 Stig Helle-Tautra Saksnr Utval Møtedato SA-6/13 Samferdselsutvalet MØRE OG ROMSDAL FYLKESKOMMUNE SAMFERDSELSAVDELINGA SAMFERDSELSUTVALET Sak SA 6/13 Møte 06. mars 2013 Vederlag til ulike samferdselsformål endring 2013

2 Side 2

3 Side 3 Innhald Mål samferdsel Vedtatt budsjett 2013 Ramme 63 Samferdselsavdelinga Ramme 64 Lokale bilruter Ramme 65 Fylkesvegferjedrifta Ramme 66 Båtruter Ramme 67 Skoleskyss i vidaregåande skole Ramme 68 TT-ordninga Ramme 69 Diverse samferdselsformål Ramme 70 Fylkesvegar Oppsummering budsjettendringar Forslag til vedtak

4 Side 4 Mål samferdsel I neste tiårs-periode blir følgjande mål for samferdsel lagt til grunn i Møre og Romsdal fylkeskommune: Hovudmål Fremme regional utvikling og robuste bu- arbeids-, og serviceregionar gjennom å tilby eit effektivt, tilgjengeleg, sikkert og miljøvennleg transportsystem. Resultatmål 1. I samarbeid med kommunar og andre skal kollektivandelen aukast ved å gjere det lettare og meir attraktivt å reise kollektiv både i og mellom fylka. 2. Barrierane ferjetrafikken representerer skal byggast ned gjennom auka og tilpassa kapasitet, fleire døgnopne samband, betre regularitet og enklare betalingsløysingar. 3. Transportsystemet skal utviklast og haldast ved like slik at det blir differensiert men effektivt, tilgjengeleg og trafikksikkert, og har tilstrekkeleg standard for alle typar trafikantar. Det skal arbeidast for Gudbrandsdalen som trase for framtidig lyntog mellom Oslo og Trondheim 4. Ferjestrekningar skal på sikt avløysast av bru eller tunnelløysingar der det er samfunnsøkonomisk forsvarleg, teknisk mogleg og der effektane er særs positive for utvikling av robuste bu, - arbeids, - og serviceregionar 5. Møre og Romsdal fylkeskommune skal saman med interessegrupper og kommunar ta i bruk og prøve ut ulike modellar for finansiering i samferdselssektoren, samt selje inn og drive påtrykk for rask og tilstrekkeleg finansiering hos sentrale styresmakter. Gjennom aktivt arbeid med trafikktrygging vil vi medverke til å nå det nasjonale målet for 2024 om færre drepne og skadde i vegtrafikken. Andre risikofaktorar som ras og dårlege farleier på sjø skal utbetrast. Når det gjeld tiltak i 2013, viser vi til Handlingsprogram Samferdsel for 2013 som er del 2 i Handlingsplan samferdsel. Handlingsprogram samferdsel 2013 er lagt ved denne saken. Handlingsplan samferdsel vart behandla i Samferdselsutvalet 6. februar 2013 og endelig handsaming i Fylkesutvalet er enno ikkje gjennomført.

5 Side 5 Vedteke budsjett 2013 Vedteke budsjett 2013 (T-71/12) Nettobudsjett drift 2013 (i 1000 kroner) Samferdsel 2013 Ramme 63 - samferdselsavdelinga Ramme 64 - lokale bilruter Ramme 65 - fylkesvegferjedrifta Ramme 66 - båtruter Ramme 67 - skoleskyss i vgs Ramme 68 - TT-ordninga Ramme 69 - ymse samferdselsføremål Ramme 70 - fylkesvegar Sum samferdsel

6 Side 6 Ramme 63 Samferdselsavdelinga Vedteke budsjett T-71/12 (i 1000 kroner): Ramme 63 Rekneskap Samferdselsavdelinga Økonomiplan Driftsutgifter Driftsinntekter Sum ramme Veg: For å kunne bli ein aktiv vegeigar er det nødvendig at fylkeskommunen byggjer opp, eller alternativt leiger inn tilstrekkeleg kompetanse/kapasitet til å ivareta vegeigarfunksjonen inkludert bestilling og styring overfor Statens vegvesen og andre leverandørar, samt ha nødvendig kontakt med kommunar og andre interessentar. Ressursbruken til vegadministrasjon utover det som er foreslått i ordninga med sams vegadministrasjon, anten det gjeld personell hos Statens vegvesen eller fylkeskommunen, vil måtte dekkjast inn gjennom dei midlane som fylkeskommunen blir tildelt gjennom rammetilskotet. Det er mellom anna behov for å auke bemanninga på samferdselsavdelinga for å kunne ivareta den maritime sektoren. Arbeidet vil femne om utforming av strategiar i høve til ferje- og hurtigbåtdrift, oppfølging av kravspesifikasjonsarbeid i høve til anbod, dagleg drift og kontraktsoppfølging. Transporttenester anbod Samferdselsutvalet legg opp til at framtidige anbodskontraktar når det gjeld landverts kollektivtransport skal legge til grunn brutto anbodskontraktar. Ei slik innkjøpsform betyr at Møre og Romsdal fylkeskommune har ansvaret for inntektene, medan transportørane har ansvar for kostnadene ved rutebildrifta. Denne kontraktforma er den vanlegaste for anbod av kollektivtrafikken i Noreg (om lag 95 prosent av alle anbodskontraktar). Overgang frå forhandla nettokontraktar til anbodsbaserte bruttokontraktar fører til ei stor endring i arbeidsdelinga mellom fylkeskommunen som oppdragsgivar og transportørane. Bruk av anbod krev profesjonell innkjøpskompetanse samtidig som fylkeskommunane får ansvaret for inntekter, billettering, ruteplanlegging, marknadsarbeid og ruteinformasjon. Erfaringar frå andre fylke tyder på at det for samferdselsavdelinga i Møre og Romsdal kan vere snakk om eit behov på 6-8 nye medarbeidarar, alt etter gjennomføringsplan og organisering. Behovet vil bli vurdert nærare etter kvart som vi legg nye område ut på anbod. Vi har førebels konkludert med at vi i 2013 treng ein ny stillingsheimel i kollektivseksjonen for oppfølging av den maritime sida av oppgåvene våre og ein ny stillingsheimel for å følje opp busskontraktane. Slik situasjonen er no er det ikkje mogleg å finansiere dette innanfor årets ramme.

7 Side 7 Det er vedteke bruttoanbod i to nye anbodspakkar på ferje, og venteleg vil dette også medføre behov for ytterlegare styrking av kollektivseksjonen. På infrastrukturseksjonen treng ein på sikt ein ny stillingsheimel knytt til prosjektleiing av store prosjekt. Det er starta opp eit arbeid med ein organisasjonsgjennomgang på samferdselsavdelinga. Føremålet med dette er å kome fram til ein best mogleg organisering i høve til oppgåvene våre. Dette arbeidet vil venteleg gå føre seg i heile Framlegg til budsjett for 2013 for samferdselsavdelinga (i 1000 kroner) %-vis endring Driftsinntekter ,0 Driftsutgifter ,8 Sum ,7 Vedteke budsjett T-71/ Ramme 64 Lokale bilruter Vedteke budsjett T-71/12 (i 1000 kroner): Ramme 64 Rekneskap Lokale bilruter Økonomiplan Driftsutgifter Driftsinntekter Sum ramme Kollektivstrategien, som vart vedtatt i fylkestinget i juni 2012, er verktøyet for at vi når det overordna målet om at det skal bli lettare å reise kollektivt i Møre og Romsdal. Strategien inneheld mange viktige satsingsområde som krev finansiering. Finansiering av rutebiltransporten skjer dels ved tilskot til operatørar og dels ved billettinntekter. Dei komande åra må fylkeskommunen ha eit særleg fokus på anbodsutsetting av bussproduksjonen, marknadsføring av tilboda, enkel og tilgjengeleg informasjon til reisande og vi må gjere dei rette grepa innan ruteplanlegging. Med det nye elektroniske billetteringssystemet som vart teke i bruk i heile Møre og Romsdal frå og med 1. mai 2012, vil vi få gode oversikter over korleis personreiser innan rutebil og hurtigbåt er fordelt. Denne informasjonen vil vi bruke for å legge til rette for fleire kollektivreiser. I enkelte tilfelle kan det føre til at liner og/eller turar med lågt belegg bli nedlagt eller erstatta med eit bestillingstransporttilbod. Kontraktar og avtalar med rutebilselskapa Bruttoanbod er innført i Ålesund, Giske og Sula kommune. Totalt gjeld avtalen ein produksjon på 3 mill. vognkilometer, og kontrakten gir klare rammer for regulering av kilometerpris regulert av utvikling på dieselpris, generell lønnsutvikling og konsumprisindeks. Fjord1 Buss Møre AS, som vann konkurransen i dette området,

8 Side 8 er kjøpt opp av Nettbuss, og vil i løpet av 2013 bli fusjonert inn i Nettbuss Midt- Norge saman med Nettbuss Møre AS og Nettbuss Trøndelag AS. Nettbuss står etter dette som ein dominerande aktør med nesten 90 prosent av marknaden. Hausten 2012 lyste vi ut anbod på Nettbuss Møre AS sin rute- og skolekøyring i Kristiansund, Averøy, Aure og Smøla. Tre selskap har levert tilbod, lågaste tilbode pris var 28,67 kroner pr. kilometer, og anbodstart er fastsett til 6. januar Nettbuss Møre AS sin restproduksjon vart forhandla på nytt i 2012 etter forlik i søksmål for ruteproduksjon i Forliket medførte prisauke utover vanleg framskriving av kontrakt. Fylkeskommunen er samd med Nettbuss om prinsipp for ny kontrakt for restproduksjon i Avtale med dei andre rutebilselskapa, Atlantic Auto AS, Aukra Auto AS, Eide Buss AS, Fjord1 Buss Møre AS, Veøy Buss AS og Sekken Næringspark, gikk ut 31. desember 2012 og fylkeskommunen har forhandla med rutebilselskapa om nye avtalar. Avtalane bygger på same prinsipp som i avtalen med Nettbuss. Avtalane vil bli regulert etter SSB sin lastebilindeks, det vil seie regulert for endring i løn, drivstoffpris, kapitalkostnader med meir. I gjeldande avtaler er det berre regulert for KPI og drivstoffpris. I dei nye avtalane vil selskapa organisere og administrere skyss av funksjonshemma elevar på rekning til fylkeskommunen. Avtalane vil gjelde i tre år, med eitt års opsjon for oppdragsgivar, med unnatak for Fjord1 Buss Møre AS, der avtalen gjeld for to år. I økonomiplanframlegget er det ikkje tatt inn auka satsing på tryggleik, universell utforming og miljø utover det som er sikra gjennom selskapa sin normale fornying av driftsmidla i samsvar med krava i avtalane som blir inngått med fylkeskommunen. Frå august 2013 blir det skjerpa krav til sitteplass og setebelte i skoleskyssen. Fylkeskommunen betalte i 2012 for montering av setebelte i 30 bussar, noko som bidreg til å dempe meirkostnader knytt til dei nye krava. Individuelt tilrettelagt skoleskyss. Individuelt tilrettelagt skoleskyss har tidlegare vore ein uspesifisert del av busselskapa sin driftsavtale. Selskapa har signalisert at godtgjersla for denne oppgåva ikkje har vore tilstrekkelig. Denne skyssen blir no utført etter rekning, og vi har budsjettert ein kostnad på 19 mill. kroner for Den individuelt tilrettelagte skoleskyssen har vist seg å vere meir utfordrande enn forventa. Dette har samanheng med at skyssen er rettigheitbasert. Auka satsing på universell utforming skal redusere behovet for individuelt tilrettelagt skyss, og det er viktig at alle involverte bidreg til å opne busstilbodet for fleire brukarar til dømes ved bruk av følgjeperson og hjelp med tilvenning. Det blir stilt krav til samkøyring og tilpassing av tider for å få kontroll på kostnadane til denne skyssen. Bestillingstransport Haram. Målsettinga med tilbodet er å utvikle eit betre kollektivtransportsystem for grupper utan bil (eldre og unge). For å få ei god utnytting av materiellet nyttar ein drosje i staden for buss. Turane blir køyrde langs faste ruter, til faste tider og må tingast på førehand. Det er foreslått sett av kroner til ordninga i 2013.

9 Side 9 Utvida tilbod frå 2012 Rutetilbod gjennom Kviven. Då den nye vegen gjennom Kviven stod klar var vi i samarbeid med Sogn og Fjordane fylkeskommune også klar med eit nytt rutetilbod mellom Stryn, Hornindal og Volda. Sogn og Fjordane fylkeskommune har avtale med transportøren og tilskotet blir delt 50/50 mellom fylka. I tillegg til det ordinære tilbodet har Fjord1 Buss Møre valt og køyre ekspressruta mellom Oslo og Hareid om Kvivsvegen. Totalt betyr dette at det er fire avgangar i kvar retning på kvardagar og to på laurdagar og søndagar. Rutetilbodet i Ålesund og Giske er utvida med kilometer årleg. Eit mål i kollektivstrategiens er å betre frekvensen på dei tyngste by-rutene i Ålesund. I tillegg har det vore viktig å etablere eit betre tilbod til og frå Ålesund flyplass, Vigra. Talet på reisande aukar samstundes med at nye flyruter og hyppige endringar gjer det naudsynt å ha eit flybusstilbod med god frekvens. Billettinntekter er ein vesentleg del av finansieringa av tilbodet og det er derfor viktig å auke talet på reisande som nyttar tilbodet. Auka tilbod på by-rutene i Kristiansund og Molde frå hausten Hausten 2012 samordna vi tilbodet på rute 801 Dale og 802 Vikan. På årsbasis er dette ei utviding på vognkilometer. Rute 701 Djupdalen Årø er frå hausten 2012 forlenga inn i Årølia boligområde. På årsbasis er det ei utviding med vognkilometer. Tilleggskjøp på strekninga Molde Åndalsnes. Samferdselsutvalet vedtok i møte eit tilleggskjøp på strekninga Molde- Åndalsnes som eit ledd i å oppretthalde tilbodet etter at dag- og nattekspressen til og frå Oslo vart innstilt i april I volum utgjer det eit rutekjøp på vognkilometer til ein årleg kostnad på kroner. Planlagde endringar i 2013 Gjennomgåande bussrute Selje Ålesund. Sogn og Fjordane fylkeskommune har varsla at dei ikkje lenger ønskjer å betale for gjennomgåande kombinertrute (gods/passasjerar) tur-retur Selje Ålesund frå mai Det er opplyst frå Sogn og Fjordane fylkeskommune at inntektene på ruta i all hovudsak blir generert i Møre og Romsdal. Frå lokalt hald i Vanylven har det kome sterke ønske om at tilbodet blir oppretthalde gjennomgåande til Ålesund. Det er venta at etablering av eit nytt knutepunkt på Garnes skal være ferdig til våren 2014, og at det blir etablert eit busstilbod som knyt saman Vanylven, Sande, Herøy, Ørsta/Volda og Ulstein/Hareid. Vi ønskjer - dersom det er økonomisk mogleg - å oppretthalde det gjennomgåande tilbodet til og frå Vanylven fram til dette. Kostnaden for dette tilbodet vert kroner for Takstar og trafikkinntekter. I 2011 og 2012 har vi teke i bruk nytt billetteringsutstyr i heile fylket. Frå 2011 til 2012 vart ingen takstar auka. Likevel opplevde reisande fleire stader i fylket at

10 Side 10 prisane auka som følgje av at sone-billettering og nye avrundingsreglar vart innført. Frå februar 2013 aukar prisen på enkeltbillettar på reiser som går ut over 8 soner. Eit felles miljøkort for Ålesund, Giske og Sula er innført og kostar 530 kroner for 30 dagar. Ungdomskortet fekk auka aldersgrense frå 1. februar 2013 og gjeld for ungdom til og med 22 år. Prisen er uendra med 390 kroner. Vi arbeider vidare med billetteringssystem og takstar, og skal innføre ordning for påfylling av kollektivkortet via web-sal i løpet av våren Vi vurderer også løysingar for billettsal via mobile løysingar. Økonomisk ramme et for 2012 har ei ramme på 283 mill. kroner, men det ser ut til at vi for 2012 vil ende opp med eit forbruk på 304 mill. kroner. Meirforbruket skuldast auka godtgjersle til transportørane, auka utgifter til tilrettelagt skoleskyss og auka kostnader knytt til ungdomskortordninga. Ein del av auken skuldast også følgjande forhold: Utvida tilbod på by-rutene i Kristiansund og Molde Utvida flybusstilbod i Ålesund Betra tilbod på strekninga Ålesund Moa Behalde rutetilbod på strekninga Åndalsnes Molde Nytt rutetilbod Volda Stryn i samband med opning av Kvivsvegen hausten 2012 Dersom dagens produksjon skal vidareførast uendra med tillegg for ruta Selje - Ålesund har vi behov for ei ramme på 335 mill. kroner i Saman med trafikkinntekter og inntekter frå kommunal skoleskyss svarer dette til ei omsetning på 580 millionar kroner, eller 29 kroner pr. vognkilometer. Lågaste pris innlevert i anbodet for ytre Nordmøre var 28,67 kroner pr. vognkilometer. Auken i kostnader skuldast hovudsakleg at det har vorte dyrare å kjøpe transporttenester. Det skuldast også høgare krav til standard på skoleskyssen, utvida rutetilbod i samsvar med kollektivstrategien, samt politiske vedtak om at ungdomskortet skal være eit billig tilbod til ungdom i fylket.

11 Side Spesifikasjon av budsjettpostane følgjer nedanfor. Det er lagt opp til å oppretthalde produksjonen på 2012-nivå (inkludert tilleggskjøp). Framlegg til budsjett for 2013 for lokale bilruter (1000 kroner) 2012 Godtgjersle til bussselskapa i fylket Fjord1 Nordfjord Ottadalen, godtgjersle Kompensasjon ungdomskort Bruttokontrakt, nettokostnad , , , ,4 Bestillingstransport Haram Sum Vedteke budsjett T-71/12 %-vis endring Individuelt tilrettelagt skoleskyss Tilleggsavtalar og andre avtalar , et for 2013 har eit meirforbruk på nær 35 millionar kroner. Samferdselsavdelinga vil kome tilbake til forslag til løysingar under oppsummering av budsjettendringar.

12 Side 12 Ramme 65 Fylkesvegferjedrifta Vedteke budsjett T-71/12 (i 1000 kroner): Ramme 65 Rekneskap Fylkesvegferjedrifta Økonomiplan Driftsutgifter Driftsinntekter Sum ramme Møre og Romsdal fylkeskommune har ansvaret for 22 av 26 ferjesamband i Møre og Romsdal. Oversikta syner samband i fylket som fylkeskommunen har ansvar for med tilhøyrande opplysningar om operatør og type kontrakt. Frå slutten av 2013 vil fylkeskommunen ha ansvaret for 23 samband etter fullføring av Kvivsvegen og Hjartåberga. Nytt anbod vil gjelde frå 1.juli 2013 men Staten vil dekkje kostnadane dei første månadene. Fylkeskommunen ventar at overtaking av sambandet frå Staten må medføre auka rammetilskot. Tabellen nedanfor syner alle sambanda. Samband i Møre og Romsdal Operatør 2013 Anbodspakkar Festøya Hundeidvika Torghatten Nord Gamle FV-ferjer Sæbø - Leknes - Standal - Trandal Fjord1 MRF Indre Sunnmøre Skår Ørsnes Magerholm Fjord1 MRF Midtre Sunnmøre Stranda - Liabygda Fjord1 MRF Indre Sunnmøre Eidsdal Linge Fjord1 MRF Indre Sunnmøre Brattvåg - Dryna- Fjørtofta Harøya Fjord1 MRF Gamle FV-ferjer Solholmen - Mordalsvågen Fjord1 MRF Romsdalspakken Aukra Hollingsholmen Fjord1 MRF Romsdalspakken Småge - Orta - Finnøya - Sandøya- Ona Torghatten Nord R 22 Molde Sekken Torghatten Nord Gamle FV-ferjer Åfarnes Sølsnes Fjord1 MRF Romsdalspakken Kvanne- Røkkum Fjord1 MRF Nordmørspakken Arasvika Hendset Fjord1 MRF Nordmørspakken Seivika Tømmervåg Fjord1 MRF Nordmørspakken Edøya Sandvika Fjord1 MRF Nordmørspakken Larsnes-Åram-Voksa-Kvamsøya Tide Sjø Ytre Sunnmøre Årvik Koparnes Tide Sjø Ytre Sunnmøre Hareid Sulesund Tide Sjø Ytre Sunnmøre Volda Lauvstad Tide Sjø Ytre Sunnmøre Haramsøya-Løvsøya-Skjeltene Tide Sjø Ytre Sunnmøre Bindingar i anbodskontraktar: Alle ferjesamband til Møre og Romsdal fylkeskommune er drifta på grunnlag av anbodskontraktar i Samferdselsavdelinga har kontraktsoppfølginga for tre av sambanda direkte medan ferjeseksjonen hos Statens vegvesen har kontraktsoppfølginga for dei resterande sambanda.

13 Side 13 Samferdselsavdelinga har i samarbeid med ferjeteamet hos Statens vegvesen gjort ei framskriving etter reglane i anbodskontraktane. et byggjer på framskriving av inngåtte anbodskontraktar. I kontraktar som er inngått etter 2008 er det innarbeidd at kostnader skal justerast etter eigne ferjeprisindeksar. Desse følgjer kostnadsindeks for nærsjø- og inneriksfart delindeks for ferjedrift. Andre kontraktar skal regulerast i samsvar med den prosentvise endringa i Statistisk sentralbyrå sin gjennomsnittlege konsumprisindeks (KPI) frå basisår til vederlagsår. Det samla budsjettbehovet er inndelt i følgjande komponentar; 1. Kontraktfesta nettobeløp 2. Tilleggskjøp 3. Kompensasjon og krav som følgje av endringar i lover og føresegner etter anbodsfrist 1. Kontraktfesta nettobeløp Alle anbodskontraktar er nettokontraktar, det vil seie at vederlaget kjem fram av operatør sine budsjetterte inntekter minus budsjetterte kostnadar. Ved framskriving til 2013 vil nettobeløpet bli justert i samsvar med gjeldande KPI og årleg endring i riksregulativet. Kontraktbeløp for anbodskontraktane deler seg slik for dei ulike anbodspakkane: R22 Ytre Sunnmøre Sykkylven Magerholm Romsdalspakken Nordmørspakken Indre Sunnmøre Årlege billettinntekter , , , , , , ,2 Årlege andre inntekter 160,0 434,4-594,4 Årlege driftskostnader , , , , , , ,9 Kontraktsbeløp , , , , , , ,3 SUM 2. Tilleggskjøp Fleire av bindingane som er gjort tidlegare blir ført vidare, men det er nokre endringar som følgje av Fylkestingsvedtak T-98/11. Ytre Sunnmøre Årvik Koparnes; Rutejusteringar for å tilpasse tidleg flyavgang. Endringa gjeld første rundtur som blir flytta fram med 15 min. frå kl. 04:45 til kl. 04:30 frå Årvik. Ordninga førast vidare. Hareid Sulesund; Større kapasitet i sambandet ved verkstadopphald på MF Tidefjord og MF Tidesund. Tilleggskjøpet er ei vidareføring av ordninga frå 2011.

14 Side 14 Romsdalspakken Følgjande ordningar førast vidare. Sølsnes Åfarnes; utvida rutetilbod i 11 veker i Vederlaget dekkjer ei ekstra ferje. Solholmen Mordalsvågen; ekstra rundtur natt til laurdag, måndag - fredag morgon. Solholmen - Mordalsvågen; pendlartur, måndag - fredag Aukra - Hollingsholm; ekstra rundtur natt til laurdag og søndag Venting TIMEkspress. I Romsdalspakken får ein ei auke i vederlaget knytt til vedtak i sak T-98/11 (Ferjerokaden) på ruta Aukra Hollingsholm på kroner. Det er også ein dialog om beredskap på ruta Solhomen Mordalsvåg, men administrasjonen finn ikkje rom for det i budsjettet. Indre Sunnmøre Ordninga med rasferje førast vidare. Midtre Sunnmøre Det blir ein auke i vederlaget i Midtre Sunnmørepakken som følgje av vedtak i sak T-98/11 (Ferjerokaden) på 9,5 mill. kroner. Nordmørspakken Her er det teke omsyn til ein auke i kostnaden som følgje av tilleggskjøp; Forsterka beredskap med reservefartøy i ruta Seivika Tømmervåg Betring av rutetilbod, samt kostnader ved mannskap på ruta Sandvika Edøya Flyferje på rutene Seivika Tømmervåg og Sandvika Edøya Gammal fylkesvegferjepakke Ingen endringar Generelt Det er kapasitetsutfordringar på fleire samband, men administrasjonen ser ikkje at det er rom i budsjettet til å kjøpe ekstra kapasitet i Det er knytt ei viss usikkerhet til bindingane i anbodskontraktane. Hovudsakleg skuldast dette at det er usemje med operatørane om storleiken på kompensasjonen for auka rabattar i fleire anbodskontraktar. Vegdirektoratet vil no leige inn eksterne konsulentar for utrekning av kompensasjon ved innføring av auka rabattsats på ferjesamband. Frist for dette arbeidet er foreløpig sett til september Det er utrekna at bindingane i anbodskontraktane vil utgjere kr 314,9 mill. kroner for Det er ikkje lagt opp til større endringar i rutetilbodet for sambanda.

15 Side Kompensasjonar og krav I tillegg til bindingane i anbodskontraktane er det forventa auka kostnadar knytt til følgjande forhold i 2013: Kostnadar til lærlingar Brovaktsalarm Totalt er desse tilleggskjøpa utrekna til kroner. Også her er det ei viss usikkerheit knytt til beløpet da kostnadane til dels er estimert. Det er også usikkerhet knytt til kostnader som følgje av usemje om mellom anna verknaden av auka rabattsats på ferjekort og investeringstilsegn gitt av Statens vegvesen før forvaltningsreforma. Administrasjon finn ikkje å kunne budsjettere med midlar til å dekke desse kostnadene. Samferdselsutvalet vil bli orientert når løysing og økonomiske verknader ligg føre. Framlegg til budsjett for 2013 for fylkesvegferjedrifta (i 1000 kroner) Ramme 65 Fylkesvegferjedrifta %-vis endring Kontraktfesta beløp (vederlag) ,1 Tilleggskjøp ,7 Kompensasjon og krav ,0 Oppgjer kortdatabase ,0 Sum budsjett nye fylkesvegferjeruter ,7 Diverse justeringar ,1 Gamle fylkesvegferjeruter 09, 32 og ,8 Sum budsjett ferje ,1 Vedteke budsjett T-71/ et for 2013 har eit mindreforbruk på nær 12 million kroner. Samferdselsavdelinga vil kome tilbake til forslag til disponering under oppsummering av budsjettendringar.

16 Side 16 Ramme 66 Båtruter Vedteke budsjett T-71/12 (i 1000 kroner): Ramme 66 Rekneskap Båtruter Økonomiplan Driftsutgifter Driftsinntekter Sum ramme Nærare omtale av ramme 66 er gitt i økonomiplan/budsjett Norled AS: Norled AS driv fire hurtigbåtruter innanfor fylket: Hareid Valderøya Ålesund Langevåg Ålesund Ålesund Valderøya Hamnsund Lepsøy Haramsøy Fjørtoft Myklebust Molde Vestnes Vikebukt Alle sambanda inngår i ein 6-års anbodskontrakt med Norled AS frå 1. januar Det vart i desember 2012 utløyst opsjon på anbodskontrakten med inntil to år. Godtgjersla i avtalen med Norled blir regulert årleg med konsumprisindeksen oktober oktober året før. Reguleringa utgjer 1,1 prosent for I tillegg til det kontraktfesta beløpet kjem hamneavgifter med om lag 1,2 mill. kroner årleg. Fylkeskommunen tok i bruk nytt billetteringsutstyr på dei 4 hurtigbåtrutene da anbodskontrakten med Norled AS starta opp Kontrakten er ein nettokontrakt, der operatør har inntektsansvaret. Det har vore feil i anbodsgrunnlaget om salsinntekt for ungdomskortet på kroner. Dette har Norled AS fått kompensert fikk ungdomskortet heva aldersgrense frå 20 til 22 år, noko som gir bortfall av inntekter rekna til kroner. Vi forhandlar med Nordled AS om ein kompensasjonsavtale. Det er inngått avtale med Nordled AS om ein årleg kompensasjon for inntektssvikt på verdikort på kroner ut avtaleperioden ,sjå Sa-22/11 A. Samferdselsutvalet vedtok i sak Sa-28/12 å løyve 1,27 mill. kroner i auka godtgjersle til Norled AS for å oppretthalde dagens rute- og driftsopplegg for hurtigbåtrutene i fylket i inneverande rutetermin. Av løyvinga blir kroner utbetalt i 2013, resterande beløp vart utbetalt i For å gje eit betre rutetilbod til Ålesund i rushtida om morgonen vart det frå sett inn ein femte båt som køyrer frå Hamsund kl til Ålesund. I kontraktgrunnlaget ble denne turen utført av Hareidbåten. Gjennom å fristille Hareidbåten frå strekninga i dette tidsrommet kan båten nyttast til å køyre en rundtur med ekstra avgangar frå Ålesund kl. 07:55 og frå Hareid kl

17 Side 17 Trafikktalla for 2012 var som følgjer: Rundturen Ålesund-Hareid-Ålesund: registrerte reisande passasjerar i billettsystemet 66 passasjerar i snitt for kvar rundtur Hamsund-Ålesund 670 registrerte reisande passasjerar i billettsystemet 3,5 passasjerar i snitt for kvar tur (turen er innstilt ved skulefri). Frå får Vigra direkte flyavgangar til og frå Amsterdam. To avgangar og ankomstar dagleg, med unntak av laurdag som har ein avgang og ein ankomst. Første fly til Amsterdam går kl og siste ankomst går kl Om Hareidruta skal korrespondere med Amsterdam-avgangane må vi inn med ein ekstra morgontur alle kvardagar. Siste båttur frå Valderøya må i tillegg utsettast med om lag 15 min. samanlikna med i dag. For KLM sin morgontur på helg vil det bli svært kostbart å få båt-avgangar frå Hareid da opningstida må utvidast med til saman åtte timar kvar helg. Årlege kostnadar for helgeavgangane blir omlag 1,5 mill. kroner. Slik vi vurderer det vil det ikkje vere økonomisk forsvarleg å auke helgetilbodet med morgonavgangar tilpassa KLM-flya. Gjer vi følgjande grep, vil dette gi ein årleg kostnadsauke på kroner; Beheld rundturen om morgonen Ålesund Hareid-Ålesund alle kvardagar Ny morgontur Hareid-Valderøya alle kvardagar Utsett siste avgang frå Valderøya til Hareid med 15 min. alle dagar Veljar vi å tilpasse rutetilbodet til KLM-avgangane frå vil det gi ein kostnad på kroner for Innfører vi tiltaka frå , kjem det ein kostnad på kroner for denne månaden. Tabellen syner årlege kostnadar knytt til dei ulike løysingane ved ikkje å nytte femtebåten slik som det blir gjort i dagens rute- og driftsopplegg. Bruk av femtebåten gir ein årleg meirkostnad på kroner og er derfor ikkje med i utrekningane. Tilpassing til KLM-flya Ålesund/Hareid tur-retur kl /08.30 Tur frå Hamsund kl kroner kroner

18 Side 18 Nordøybåten og Langevågsbåten I tilleggskjøpet som samferdselsutvalet vedtok i sak SA-11/09 var det ein auke i tilbodet på Nordøyruta og Langevågsruta. Nordøybåten; o Køyrer på onsdagar ein ekstra tur Ålesund-Haramsøya-Ålesund. Langevågsbåten; o Køyrer på kvardagane ein ekstra rundtur o Har auka opningstider med 1 time og 55 min. måndag, onsdag og fredag. o Tysdag og torsdag er opningstida for ruta auka med 55 min. I dagens rute- og driftsopplegg har fylkeskommunen fått frådrag for kortare opningstider for: Hareidruta, alle dagar Nordøyruta, kvardagar Langevågruta, laurdagar Ramme 66 har ei auke på 1 mill. kroner frå 2012 til 2013 og det er naudsynt å gjere reduksjonar og tilpassingar på hurtigbåttilbodet for å kome i balanse. Dagens rute- og driftsopplegg vil bli vanskeleg å vidareføre då prisen for femtebåtavtalen vil gi ein årleg meirkostnad på om lag 5,2 millionar kroner frå 1.mai Slik vi ser det vil prisauken føre til at ein må velje mellom å vidareføre Hamsundturen kl på skoledagar, eller ein ekstra rundtur med Hareidruta frå kl til kl på kvardagar. Vi vurderer det aktuelt å redusere tilbodet på Nordøyruta ved å ta vekk ein tur frå Hamsund kl til Ålesund alle skoledagar frå Turen har eit snitt på 3,5 reisande. Passasjerar som blir råka om turen blir innstilt har eit reisealternativ med hurtigbåt frå Hamsund kl Framlegg til budsjett for 2013 for Norled (tal i 1000 kr) Norled %-vis endring Norled AS (anbodsruter) ,1 Tilpasse KLM rute, reduksjon Hamsundtur Norled AS, tilleggsavtale Sekken Kompensasjon ungdomskort ,0 Kompensasjon billettsystem ,0 Kompensasjon for å oppretthalde dagens ruteopplegg i komande rutetermin ,1 Kompensasjon verdikort Hamneavgifter ,0 Sum Norled ,5

19 Side 19 Kystekspressen: Kystekspressen er hurtigbåtruta mellom Kristiansund og Trondheim med stoppestader undervegs på Edøy/Smøla, Kjørsvikbugen/Tjeldbergodden, Sandstad/Hitra og Brekstad/Ørland. Kystekspressen starta i 1994 etter vedtak i begge fylkestinga. Kystekspressen er ei samanslåing av hurtigbåtruta Kristiansund Edøy og hurtigbåtrutene mellom Trondheim og Ørland/Hitra/Frøya. Ruta blir drive av Partrederiet Kystekspressen ANS som er eigd av Fosen Namsos Sjø AS (51 prosent) og Fjord1 (49 prosent). Oppdragsgivar for ruta er Sør-Trøndelag fylkeskommune og Møre og Romsdal fylkeskommune med 50 prosent kvar. Ruta blir drive på grunnlag av ein direkte forhandla kontrakt som gjeld frå 1. september 2007 til 31. desember Godtgjersla i avtalen blir årleg regulert frå 1. januar ut frå endring i; Konsumprisindeksen november november året før 80 prosent endring av drivstoffprisen i høve til ein basispris Frå 1. mai 2009 vart det inngått ein tilleggsavtale med Kystekspressen fram til 31. desember 2013 om redusert fart for å redusere drivstoff-forbruket. Tiltaket vil gi ei innsparing på omlag kroner for kvar oppdragsgivar i Møre og Romsdal fylkeskommune har avtalt å betale kroner i kompensasjon kvart år frå 2009 for at det ikkje vart vedtatt utbygging av gasskraftverk (eller anna tilsvarande utbygging) på Tjeldbergodden. Endringa av alder for bruk av ungdomskort frå 20 til 22 år gir bortfall av inntekt på om lag kroner for Kystekspressen ANS får ein kompensasjon for ungdomskort på kroner for For 2013 vil den totale kontraktbetalinga for Møre og Romsdal fylkeskommune bli auka med om lag 1,18 mill. kroner etter regulering av avtalen. Årsaken til den store auken i tilskot skuldast i hovudsak auka drivstoffpris. Det er kjøpt inn nytt billetteringsutstyr som skal nyttast i Kystekspressen, og Møre og Romsdal fylkeskommune sin del av dei årlege driftsutgiftene for dette blir på kroner frå 2009 til Framlegg til budsjett for 2013 for Kystekspressen (tal i 1000 kr) Kystekspressen %-vis endring Kystekspressen ANS, avtalar ,0 Billetteringsutstyr Sum Kystekspressen ,8

20 Side 20 Mindre lokale båtruter Møre og Romsdal fylkeskommune yter i dag tilskot til i alt fire mindre lokale båtruter. Rutene er i hovudsak oppretta ut i frå beredskap/rasfare og nokre utfører også lovpålagt skoleskyss. I tillegg blir det ytt tilskot til Sundbåten i Kristiansund. Som tidlegare år legg vi også i år opp til ein auke i tilskotet tilsvarande utviklinga i konsumprisindeksen. Årsaka til reduksjon i tilskot frå 2012 til 2013 skuldast ei båtrute som er lagt ned, dette fordi den lovpålagte skoleskyssen har falle vekk. Framlegg til budsjett for 2013 for dei mindre lokale båtrutene (tal i 1000 kr) %-vis endring Sum mindre lokale båtruter ,4 Oppsummering Framlegg til budsjett for 2013 for båtruter (beløp i 1000 kroner) Ramme %-vis endring Norled AS ,5 Kystekspressen ,8 Mindre lokale båtruter ,4 Sum ,1 Vedteke budsjett T-71/

21 Side 21 Ramme 67 Skoleskyss i vidaregåande skole Vedteke budsjett T-71/12 (i 1000 kroner): Ramme 67 Skoleskyss Driftsutgifter Økonomiplan Rekneskap Driftsinntekter Sum ramme 67 Etter Opplæringslova har fylkeskommunen ansvar for fri skyss eller full skyssgodtgjersle for elevar i vidaregåande skole dersom veglengda mellom heim/bustad og skole overstig 6 km. For funksjonshemma elevar og elevar som reiser med båt, gjeld dette ansvaret utan omsyn til veglengd. Skyssansvaret omfattar dagleg skyss til/frå skole og utplasseringsstad. Slik skyss blir administrert av samferdselsavdelinga, men kostnadene inngår i godtgjersla til ruteselskapa. Det same gjeld all kompensasjon/godtgjersle for skyss av funksjonshemma elevar. Når det gjeld administrasjon av skyss av varig og mellombels funksjonshemma elevar har fylkeskommunen allereie frå 2012 måtte overta dette for den del av rutebilproduksjonen som går over på anbod (jfr. ramme 64).

22 Side 22 Hausten 2010 vart det gjort endringar i Opplæringslova slik at elevar i grunnskolen med funksjonshemming eller midlertidig skade eller sjukdom har fått skyssrett i samband med skyss til/frå SFO. Sidan dette er skyss som vert rekna saman med annan tilrettelagt skoleskyss vil vi frå kalenderåret 2013 føre dette beløpet i ramme 64. Endring av ventetid frå 120 min til 90 min ved vidaregåande skolar i fylket har ikkje gitt ekstra kostnader i 2012 og vi går utifrå at dette blir det same i Skoleskyss hurtigbåt/ferje Når det gjeld skoleskyss med hurtigbåt og ferje blir denne utført etter avtalar med selskapa Fjord 1 AS og Norled AS. Med Norled AS er det inngått ein langsiktig avtale både for hurtigbåt og ferje, for ferjerutene går avtalen ut i 2013, for hurtigbåtane i 2016 (for hurtigbåtane vart det løyst ut ein opsjon i avtalen som gjer at avtalen er forlengja med to år frå opphavleg 2014). Når det gjeld elevar som reiser med Fjord 1 MRF sine ferjer blir det kvart år forhandla fram ein avtale basert på talet på elevar som blir skyssa. Avtalen med Norled AS blir regulert med takstendring for det aktuelle år og godtgjersla kan bli gjenstand for forhandlingar dersom det skjer vesentlige endringar i talet på elevar som blir skyssa. Framlegg til budsjett for 2013 for skoleskyss (beløp i 1000 kroner) Ramme %-vis endring Fjord1 MRF AS / Norled AS ,3 Bompengeselskap Skoleskyss Norled AS Romsdalsfjorden ,2 Skoleskyss Tøndergård ,0 Skoleskyss gjesteelevsgaranti Skoleskyss funksj. Gr. Skoleelever SFO ,0 Annen lovpliktig skyss ,0 Post for usikkerhet ,0 Sum ,9 Vedteke budsjett T-71/ Ramma viser eit mindreforbruk for 2013, men det skuldast at individuelt tilrettelagt skoleskyss til grunnskoleelevar og SFO blir overført til ramme 64. Midlane blir derfor foreslått overført til ramme 64.

23 Side 23 Ramme 68 TT-ordninga Vedteke budsjett T-71/12 (i 1000 kroner): Ramme 68 Rekneskap TT-ordninga Økonomiplan Driftsutgifter Driftsinntekter Sum ramme Transporttenesta er eit tilbod om dør til dør transport for personar som grunna si rørslehemming ikkje kan, eller har vesentlege vanskar med, å reise kollektivt. Det er hovudsakleg drosjenæringa som utfører transporttenesta. Transporttenesta ligg i eit grenseland mellom sosial- og samferdselspolitikk. Ordninga overlappar også i nokon grad Folketrygda sine transportstøtteordningar (bil- og grunnstønad). Totalt kan 2,75 prosent av befolkninga i fylket (7059 personar) godkjennast som TT-brukarar. I januar 2013 var det 6576 godkjente TT-brukarar. Kommunevis blir brukartaket fordelt i høve til folketal og del eldre. Kommunar med størst del eldre får relativt høgast brukartak. Samferdselsavdelinga administrerer transporttenesta, men kommunane godkjenner brukarane. Retningslinjene gjeldande frå 1. november 2003 inneber auka prioritering av yngre funksjonshemma med livslang funksjonshemming. Fordelinga av reisekupongar skjer ved at alle TT-brukarane får eit reisetilbod (standardtilbod) i høve til si definerte brukargruppe. I tillegg kan TT-brukarar under 67 år (om lag brukarar) få fleire reisekupongar ved ei meir etterspurnadsstyrt tildeling av reisekupongar. Inntil 10 prosent av tilskottsramma kan fordelast etterspurnadsstyrt. Arbeidet med innføring av elektronisk løysning på TT- området er godt i gong. I samsvar med vedtak i Samferdselsutvalet , er det i januar 2013 lyst ut offentleg anbodskonkurranse med følgjande innhald: Åpen anbudskonkurranse for inngåelse av kontrakt for levering og drift av elektronisk løsning på området for tilrettelagt transport for funksjonshemmede, heretter kalt TT- ordningen. Den elektroniske løsningen skal omfatte elektronisk betalingskort til brukerne, dataløsning/teknisk løsning som blant annet sikrer toveiskommunikasjon med drosjene, samt administrasjonstjenester, herunder oppgjør med transportørene. Vi planlegg å signere kontrakt med ein leverandør før utgangen av mars Ønska startdato for den nye løysinga er frå vår side satt til 1. juli 2013, men dette er noko vi må samarbeide med leverandøren om. Som varsla i tidlegare budsjettframlegg, legg vi til grunn at kostnader knytt til innføringa av den elektroniske løysinga blir dekt innanfor den ordinære TT- ramma. Ved overgang til ei slik fullelektronisk løysing, er vår foreløpige vurdering at vi på sikt vil kunne frigjere ressursar tilsvarande minimum eit årsverk. Dei ressursane vi får frigjort pga. den elektroniske løysinga, vil måtte bidra i endringsarbeidet på TTområdet fram til forventa sluttføring hausten 2014.

24 Side 24 Prosjekt 1389 på TT- området Møre og Romsdal søkte Samferdselsdepartementet om å gjennomføre eit forsøk med forbetra TT-tilbod for brukarar med tunge funksjonshemmingar/særlege behov I april 2012 vart vi saman med Nord-Trøndelag og Østfold, godkjent til forsøket. Vi får tilskot frå Samferdselsdepartementet til gjennomføringa sjå tabell nedanfor. Vi har valt å gje rullestolbrukarar og blinde/sterkt synshemma dette tilbodet i følgjande kommunar: Averøy, Surnadal, Rauma, Ålesund, Vestnes, Ørsta, Volda, Kristiansund og Molde. Vi har lagt opp til at 150 personar kan vere med i forsøket, og fram til januar 2013 har 125 brukarar kome i gong. TT-midlar som elles ville ha blitt brukt av personane i den vanlege ordninga blir lagt til i forsøket. Tabell: Statlege og fylkeskommunale midlar i forsøket Prosjekt Transportkostnader ,0 Adm. Kostnader 100 Evaluering 300,0 Sum forsøket totalt Sum fylkeskommunale TT-midlar i forsøket ,0 Sum statsmidlar i forsøket Tabell: Faktisk bruk av prosjektmidla i 2012 Månad Beløp utbetalt i forsøket August (for køyring i juli) September (for køyring i august) Oktober (for køyring i september November (for køyring i oktober) Desember (for køyring i november) Forbruk i (eksl. Køyrekostnader i desember 2012 Vi har i 2012 hatt eit betydeleg mindreforbruk av prosjektmidla. Årsaka til mindreforbruket, skuldast utfordringar i startsfasa av forsøket. Da ordninga skulle implementerast var deltakartalet lågt, noko som påverkar forbruket dei første månadane. Etter kvart stig deltakartalet og vi ser dermed ei tydeleg auke i forbruket. Set vi opp eit reknestykkje ut i frå utbetalinga i desember, fordelt på talet på deltakarar (125), finn vi at kvar deltakar køyrde for 2625 kroner i løpet av ein månad. Viss 150 deltakarar køyrer for 2625 kroner kvar månad, vil årsforbruket bli på kroner, noko som inneber at vi ligg an til eit meirforbruk på kroner i forsøket i 2013.

25 Side januar 2013 arrangerte vi eit samarbeidsmøte med sakshandsamarar frå forsøkskommunane og brukarorganisasjonane Norges Blindeforbund, Norges Handikapforbund og Funksjonshemmedes Fellesforbund. Det var eit godt møte, kor vi mellom anna diskuterte korleis forsøket med turkupongar skal fungere opp mot den nye elektroniske løysinga, samt korleis vi skal fylle opp dei siste deltakarplassane. Samarbeidet gav raskt resultat og allereie første veka i februar nådde vi deltakartalet med 150 brukarar. Framlegg til budsjett for 2013 for TT-ordninga (beløp i 1000 kroner) Ramme %-vis endring TT-ordninga ,5 Sum ramme ,5 Vedteke budsjett T-71/ Ramme 69 Diverse samferdselsformål Vedteke budsjett T-71/12 (i 1000 kroner): Ramme 69 Rekneskap Div. samferdselsformål Økonomiplan Driftsutgifter Driftsinntekter Sum ramme Terminalar og ilandstigningsanlegg Utviklinga av terminalane skal skje med basis i sjølvstendige terminalselskap. Fylkeskommunen sitt engasjement skal styrast og administrerast direkte av samferdselsavdelinga gjennom langsiktige og forpliktande utviklings-/driftsavtaler med terminalselskapa. Dette gjeld drift av følgjande terminalar: Trafikkterminalane Ålesund og Moa Trafikkterminalen Ytterland Venterom Sjøholt Trafikkterminalen Hareid Trafikkterminalen Molde Åndalsnes Skysstasjon Trafikkterminalen Kristiansund Trafikkterminalen Surnadal Trafikkterminalen Sunndalsøra Hurtigbåtkaia Skateflua Hurtigbåtkaier Romsdalsfjorden

26 Side 26 Det er teikna avtaler med alle terminalar og ilandstigningsanlegg nemnt over, med unntak av trafikkterminalane i Ålesund/Moa og Kristiansund. Forhandling om nye terminalavtalar er krevjande og det medfører ofte ein kostnadsauke for fylkeskommunen. Det er by-terminalane som medfører størst auke. I tillegg til terminalane og ilandstigningsanlegga nemnt over kjem ei rekke tilsvarande anlegg kor avtalane administrerast av Statens vegvesen (desse dekkjast over ramme 70 gjennom tildeling til Statens vegvesen). Det er innarbeidd eit beløp på 12,1 mill. kroner i budsjettet for i Kostnadsauken medfører at forventa bruk på terminalar i 2013 blir 12,6 mill. kroner. Tilskot til Trafikanten Møre og Romsdal AS Fylkesutvalet vedtok i sak U-114/05 A at Trafikanten Møre og Romsdal skulle organiserast som eit fylkeskommunalt aksjeselskap. Fylkeskommunen er einaste eigar. Trafikanten fikk frå 2010 ein del nye oppgåver. Selskapet har fått ansvaret for å drifte det nye billetteringssystemet med mellom anna det datatekniske ansvaret, sørvis mot passasjerar og ruteselskap og overordna administrasjon av maskinparken. Billetteringssystemet er no i full drift. Det er i budsjettet gjort framlegg om eit ordinært driftstilskott til Trafikanten på 6,2 mill. kroner. I beløpet ligg same driftstilskott som tidlegare år, men med auka kostnader knytt til drift av elektronisk billetteringssystem og drift av sanntidsinformasjon. I all hovudsak vil dette dreie seg om lønskostnader. Andre kostnader til drift av elektronisk billetteringssystem og sanntidsinformasjon blir dekt direkte over ramme 69. Drift av elektronisk billetteringssystem Trafikanten har ansvaret for å drifte det nye billetteringssystemet med mellom anna ansvar for det datatekniske, sørvis mot passasjerar og ruteselskap og overordna administrasjon av maskinparken. Direkte kostnader for systemet, som til dømes lisenskostnader, kommunikasjonskostnader, vedlikehaldskostnader, konsulentkostnader med vidare. blir dekt direkte over ramme 69. Kostnader til billetteringssystem har tidlegare lege inne i godtgjersla til rutebilselskapa. No når det elektroniske billetteringssystemet er innført, vil denne kostnaden måtte dekkjast av fylkeskommunen direkte. Det var sett av 4,5 mill. kroner til formålet i budsjettframlegget for 2013, men basert på erfaringstal frå 2012 må denne posten aukast til 6 mill. kroner. Drift av system for sanntids- og publikumsinformasjon Kaiene i Kristiansund, Molde, Ålesund, Hareid, Valderøy, Haramsøya og Edøya har monitorar med vising av ruteinformasjon i sanntid. Driftskostnadane er knytt til vedlikehald, brukarstøtte, ASP-avtale og GPRS. I tillegg er det sanntidsinformasjon på TIMEkspressen. Det er sett av kroner til drift av sanntidssystem og ruteplanlegging i 2013 og komande år. I tillegg kjem årlege kostnader til drift av system for publikumsinformasjon på om lag kroner.

27 Side 27 Heim for ein 50-lapp Trygt heim for ein 50-lapp er eit trafikktryggingstiltak retta inn i mot ungdomsgruppa for å hindre helgeulykker. Ordninga kom i gang i Samferdselsutvalet vedtok i sak Sa-63/04 A at alle kommunar som søkte skulle få innført denne ordninga, men ordninga gjeld likevel ikkje i kommunar med nattbuss. Turane blir køyrde langs faste ruter, til faste tider og må tingast på førehand. Ved utgangen av 2012 har 28 kommunar innført ordninga. Om lag 2750 ungdommar nytta seg av tilbodet i 2012, mot 2803 året før. Det er foreslått sett av kroner til ordninga i Kompensasjon ungdomsrabattar For bilrutene er inntektsverknaden av ungdomskort innarbeidd i avtalen med selskapa. Det same gjeld 40 prosent rabatt på periodekort (månadskort) for studentar og skoleelevar. For Kystekspressen har vi eigen avtale som er innarbeid i ramme 66. For fylkesvegferjerutene har vi avtale med Fjord1, mens det blir forhandla med Norled AS. For 2013 gjer vi framlegg om å sette av 4 mill. kroner for kompensasjon av ungdomskortordninga. Felles rutehefte for sjøgåande transport Kostnadene for 2012 for Fellesrutehefte sjøgåande transport var på om lag kr (leige av Trafikanten for utarbeiding/oppsett av rutetabellar, samt porto/produksjon). Frå og med 2010 tok samferdselsavdelinga ein større del av kostnadene knytt til trykking/distribusjon, i og med at avdelinga har ansvaret for dei fleste ferjesambanda i fylket. Sjølv med berre 4 samband, går høvesvis 1/3 av trafikken på stamvegferjene, og 2/3 på fylkesvegferjene. Samferdselsavdelinga ser det som naturlig at fylkeskommunen dekker tilsvarande del av kostnadene til nytt felles rutehefte for sjøgåande transport. Fjord 1 har frå 2012 kutta ut å produsere eit eige rutehefte for ferjerutene i fylket, og fylkeskommunen har fått eit auka opplag på Fellesrutehefte for sjøgåande transport. Samferdselsavdelinga gjer framlegg om å sette av kroner til dette føremålet for Kollektivtransport i distrikta (KID) Møre og Romsdal fylkeskommune har sendt inn søknad om KID-midlar til fem KID prosjekt for Søknaden blei sendt til Samferdselsdepartementet 4. februar 2013, og leggjast fram for Samferdselsutvalet 6. mars 2013 etter oppgitt prioritet jf. tabell nedanfor. Kvart prosjekt må ha ein lokal eigendel på minimum 50 prosent. Prosjekt: Prosjekt starta Eigendel kommune 2013 Eigendel fylkeskommune 2013 Bestillingstransport Herøy kommune 2011 Kr Bestillingstransport Halsa kommune 2011 Kr Kr Bestillingstransport Aure kommune 2013 Kr Bestillings- og linjetransport, samt 2013 Kr knutepunkt Tingvoll kommune Forprosjekt framtidsretta transport Volda kommune 2013 Kr

28 Side 28 Garnes-prosjektet Møre og Romsdal fylkeskommune er også involvert i Garnes-prosjektet i Ulstein kommune kor ein skal byggje ein bussoppstillingsplass knytt til ei ny rundkjøring i krysset mellom fv61 og fv653. Fylkeskommunen har tidlegare satt av ein eigendel på kroner i samband med KID midlar til prosjektet. Dette er planleggingsmidlar for infrastrukturen og rutene i området, samt informasjon til brukargrupper. Til sjølve byggeprosjektet har Møre og Romsdal fylkeskommune fått tilsegn om 6,6 mill. kroner i BRA midlar frå Statens vegvesen for Lokal eigendel må vere minst 25 prosent av totalkostnad. BRA midlar er mellom anna midlar som kan nyttast til ombygging av infrastruktur. Det er satt av 10 mill. kroner for 2012 og 5 mill. kroner i investeringsbudsjettet for 2013 (ramme 96) jf. Investeringsprogram for fylkesvegar kollektivtiltak, og utvalsramme 69 til prosjektet, jf. vedtak på fylkestinget i april 2011 (T- 19/11). Prosjektet vart utsett omlag 1 år grunna at prosjektet vart klaga inn til Fylkesmannen av bebuarar i området. Dette skyldast at dei krev undergang frå eigedommane til den nye bussoppstillingsplassen, noko prosjektet ikkje har midlar til. Fylkesmannen har handsama saka i oktober/november 2012 kor klagen ikkje vart tatt til følgje. Arbeidet med prosjektet har no kome i gang igjen, og bussoppstillingsplassen og rundkjøringa er planlagt å stå ferdig Det er sett av kroner til dette KID-prosjektet i Prosjekt haldeplassregistrering For å gi dei reisande best mogleg sørvis når det gjeld ruteopplysning, samt som eit heilt nødvendig grunnlag for det nye billetteringsutstyret, har vi registrert og kartfesta alle haldeplassane som er i bruk i Dette var ein stor eingongsjobb, men vi må foreta løpande vedlikehald og legge til nye haldeplassar kvart år. Utrekna ressursbruk i 2013 er kroner. Marknadsarbeid Møre og Romsdal fylkeskommune er i ferd med å anbodsutsette busstransporten i fylket. Det er vedtatt i fylkestinget at vi skal ha bruttoanbod, noko som betyr at det er fylkeskommunen som har inntektsansvar, og dermed også inntektsrisikoen. Ansvar for marknadsarbeid og profilering følgjer den som har inntektsansvar. Fylkeskommunen må derfor ha klare planer og retningsliner for korleis inntektene skal sikrast.

29 Side 29 Kollektivstrategien er eit viktig verktøy til arbeidet for å gjere det lettare for folk å reise kollektivt. Eit av resultatmåla i strategien er at kollektivtrafikkandelen skal aukast frå 8 prosent til 20 prosent i Ålesund og 15 prosent i Molde og Kristiansund. Møre og Romsdal fylkeskommune sine tiltak for marknadsføring og informasjon er sentral for å nå måla og er dei viktigaste kjeldane til kunnskap om kollektivtransport. Fylkeskommunen må ha eit bevisst og aktivt forhold til å yte best mulig informasjon til kundane ved å profilere kollektivtransporten, drive ein aktiv marknadsføring av tilbodet og ha ein lett tilgjengeleg trafikantinformasjon. Målsettinga med trafikantinformasjon bør være at ingen skal la være å reise kollektivt fordi de ikkje veit nok om tilbodet I kollektivstrategien er det vedteke at fylkeskommunen skal utarbeide ein eigen tiltaksplan for marknadsføring. Denne skal vere ferdig innan utgangen av Det skal også bli utarbeidd eit profileringsprogram som skal brukast i anbodspakkar, på terminalar og haldeplassar med vidare og fylkeskommunen skal evaluere kvalitet på tilbod og leveranse. For å starte opp marknadsarbeidet som skal sikre vekst i billettinntektene må fylkeskommunen løyve midlar. Det er sett av 1,5 mill. kroner til dette føremålet i Tilskudd Interoperabilitetstjenester AS Det blir arbeidd med å samle alle fylkeskommunane under en felles plattform rundt innsamling og vidareformidling av trasaksjoner og andre elektroniske data frå billetteringssystem. Det er vedteke at MRFK skal delta i Interoperabilitetstenester AS. Med bakgrunn i dette foreslår vi å sette av 1 million kroner til dette føremålet i Billettkontroll Samferdselsavdelinga er av den oppfatning av at det må gjennomførast billettkontrollar på bruttokontrakten i Ålesund og Giske. Billettkontroll skal ha mest førebyggande effekt for å sikre korrekt billettering. Det må forhandlast med eit vektarselskap om denne tenesten og forhandla avtale leggjast frem til samferdselsutvalet for godkjenning. Det settast av kroner til dette føremålet i Konsulenthonorar Samferdselsavdelinga har behov for å leige inn eksterne konsulentar med jamne mellomrom. Dette var tidligare budsjettert på ramme 63, men administrasjonen meiner det er meir hensiktsmessig å ha denne kostnaden på ramme 69. Det settast av kroner til dette føremålet i 2013.

30 Side 30 Framlegg til budsjett for 2013 for div. samferdselsformål (beløp i 1000 kroner) Ramme %-vis endring Terminalar og ilandstigningsanlegg ,3 Trafikanten ,1 Heim for ein 50-lapp Kompensasjon ungdomskort ,6 Felles rutehefte for sjøgåande transport ,0 Drift av elektronisk billetteringssystem ,3 Drift av sanntids- og publikumsinfo ,3 KID-prosjekt, eigenandel ,1 Bestillingstransport Haram ,0 Haldeplassprosjektet Billettkontroll ,0 Marknadsarbeid ,0 Tilskot IO AS Rutebilhistorisk forrening ,0 Innleige konsulentar ,0 Til disp adm ,6 Til disp sa-utvalet * ,0 Sum ramme ,2 Vedteke budsjett T-71/ Reduksjonen i budsjett 2013 samanlikna med budsjett 2012 skuldast at ramma i 2012 vart auka med 4,6 millionar kroner til montering av setebelte i buss ( T- 13/12). Bestillingstransport Haram vert frå 2012 overført til ramme 64. Kr blir trekt i ramme 69 mens ramme 64 blir auka tilsvarande. Ramme 70 fylkesvegar Vedteke budsjett T-71/12 (i 1000 kroner): Ramme 70 Rekneskap Fylkesvegar Økonomiplan Driftsutgifter Driftsinntekter Sum ramme

31 Side 31 Kostnadsutvikling Kostnadene med driftskontraktane har auka vesentleg ved kvar ny utlysing og oppstart på ny kontraktsperiode. Denne kostnadsauken må dekkjast inn gjennom dei andre drifts- og vedlikehaldspostane, slik at det vert mindre til anna vedlikehaldsarbeid på veg, bru og ferje, til dekkelegging og vegoppmerking enn det som er naudsynt for å sikre god framkome og trafikktryggleik. Kort omtale av budsjettpostane Driftskontraktar, anna kontraktsarbeid, opprydding og persontransport ved ras Vi har sju driftskontraktar i Møre og Romsdal som omfattar om lag 3000 km fylkesveg i tillegg til riksvegane. Driftskontraktar (dersom kr pr km v ny utlysing) Søre Sunnmøre (399 km) Sunnmøre (842 km) Indre Romsdal (289 km) Ytre Romsdal (587 km) Indre Nordmøre (120 km) Surnadal (294 km) Ytre Nordmøre (493 km) Sum driftskontraktar Det er i budsjettet teke utgangspunkt i faktiske prisar på eksisterande kontraktar. Vi har lagt den siste oppnådde prisen til grunn ved budsjettering av kostnader knytt til utlysing av nye kontraktar. Driftskontraktane er bygd opp etter funksjonsprinsippet, og ein nasjonal standard er lagt til grunn for kontraktane. Dette vil seie at entreprenøren har gitt pris på å oppretthalde ein gitt tilstand på grøfter, stikkrenner, friksjon osv. Dersom ein ønskjer å redusere standarden i kontraktsperioden, gir dette oftast berre svært små reduksjonar i pris. På kort sikt er driftskontraktene dermed å vurdere som bindingar i budsjettet og dette gjer at fylkeskommunen må redusere kostnadene på nokre av dei andre budsjettpostane, for å halde seg innanfor driftsramma totalt sett. Også ein del av såkalla anna kontraktsarbeid vert utført av entreprenøren som har driftskontrakten. Det gjeld mellom anna behov for tilleggskjøp knytt til skogrydding, auka vintermengder, skifte av stikkrenner, vedlikehald av stabilitetssikringar og vedlikehald av murar. Dei to siste åra i planperioden, er det ikkje ramme til å sette av noko til tilleggskjøp på driftskontraktane. I tillegg har vi bundne kostnader knytt til kontraktar med andre; elektrokontraktar, skilt- og rekkverkkontraktar, tunnelvedlikehald, refusjonsavtalar med kommunar, andre avtalar om vask/reinhald av rasteplassar, venterom, toalett og liknande, samt grøntkontraktar. I 2015 og 2016 er det ikkje sett av midlar til skilt- og rekkverkkontraktar.

32 Side 32 Når det gjeld opprydding ved ras, er det lagt til grunn eit normalår i budsjettet dei første to åra. I 2015 og 2016 er det ikkje sett av midlar pga. manglande ramme. Det er også sett av eit knapt beløp alle fire åra til å dekkje innsetting passasjerbåt ved ras. Bru og ferjekaivedlikehald Løyvingane til denne posten bør vere rundt 40 mill. kroner årleg, dersom ein skal unngå ytterlegare forfall i vegkapitalen. På grunn av kostnadsutviklinga på driftskontraktane, er dette ikkje mogleg innanfor den økonomiske ramma. Det er inngått avtalar om vedlikehald av både bruer og kaier, og til grunn for budsjettet ligg eit minstenivå, som skal vere akseptabelt innanfor inngått kontrakt for kvart område. Statens vegvesen har gjort ei kartlegging av forfall på bruer, tunnelar og ferjekaier på fylkesvegnettet i samband med NTP-arbeidet. I samband med dette, er det rekna på kor mykje det vil koste å fjerne forfallet og oppgradere konstruksjonane i samsvar med gjeldande krav. For Møre og Romsdal er prislappen for dette pr. i dag estimert til 5,6 mrd. kroner, og Møre og Romsdal er ut frå kartlegginga det fylket som har det fjerde største forfallet. Det er i fylket bygd fleire store og kompliserte bruer. Samtidig er etterslepet på bruene aukande, og inspeksjonar syner auke i skadar og auka fare for overbelasting på bruene. Vi ventar at vedlikehaldsarbeidet vil auke i omfang og kompleksitet i åra som kjem. I løpet av dei siste par åra har det vorte bygd fleire nye fylkesvegferjekaier. I tillegg er fleire utbetringar planlagt utført i 2013 og Etter kvart som dei gamle ferjekaiene vert erstatta med nye, vil nok behovet for vedlikehaldsarbeid minke noko. Dekkelegging og vegoppmerking Trafikkpåkjenninga på vegnettet aukar for kvart år samstundes med at prisane på asfalt også aukar for kvart år. Kostnadene til dekkevedlikehald blir samla sett lågast når dekkefornyinga vert utført til rett tid. Skal ein sikre ei rettidig fornying bør løyvingane til dekkelegging og vegoppmerking vere rundt 120 mill. kroner årleg. Det er også viktig at løyvingane til dekkelegging og oppmerking er nokolunde like kvart år. Det vert meir føreseieleg for entreprenørane og gir lågare prisar for oppdragsgjevar. Store svingingar er svært uheldig og vil føre til høgare prisar. Det er ikkje mogleg å fylle behovet for løyvingar til asfalt og oppmerking innanfor den økonomiske ramma. Det er inngått fleirårsavtalar om oppmerking som bind opp knappe 10 mill. kroner i året. Med dei noverande økonomiske rammene vil det berre vere rom for eit svært lite beløp til dekkelegging i 2013 og deretter ingenting i åra Med knappe 17 mill. kroner til dekkevedlikehald og vegmerking dei neste fire åra, vil det få alvorlege konsekvensar for vegnettet i fylket. Dekkestandarden på fylkesvegane i Møre og Romsdal vil bli dramatisk forverra i åra som kjem.

33 Side 33 Trafikktryggleiken vil på mange strekningar bli uforsvarleg dårleg. Den dårlige dekkestandarden vil også føre til skadar på vegkonstruksjonen som vil medføre store kostnader å utbetre. Trafikktryggleiksmidlar (50/50-post) Denne posten gjeld «spleiselag» med kommunane til trafikktryggleikstiltak på det kommunale vegnettet og til bygging gang- og sykkelvegar langs det gamle fylkesvegnettet. Ved handsaminga av økonomiplan for , vart det vedteke å setje opp 10 mill. kroner til trafikktryggleiksmidlar for kvart av åra 2013, 2014 og Det er i økonomiplanen gjort framlegg om at posten vert kutta frå og med Strømutgifter Strømutgifter på fylkesvegnettet handterast direkte av fylkeskommunen gjennom bruk av konsesjonskraft. Ordninga skal administrerast av Istad Kraft. Den store nedgangen i budsjett frå 2012 til 2013 skuldast eit for høgt budsjettnivå tidligare år. FTU FTU administrerast direkte av samferdselsavdelinga. et for 2013 er om lag på same nivå som for Framlegg til budsjett for 2013 for fylkesvegar (beløp i 1000 kroner) Ramme %-vis endring Strømutgifter (bindingar) ,4 Driftskontraktar, anna kontraktsarbeid, opprydding ras (bindingar) ,8 Bru- og ferjekaivedlikehald (bindingar) ,5 Dekkelegging og vegoppmerking ,9 Trafikktryggleiksmidlar (50/50-post) ,9 FTU ,0 Sum ramme ,0 Vedteke budsjett T-71/

34 Side 34