Styreleders tale til årsmøtet i AT Skog Årsmøte. Ordførar. Kristiansand 9. april 2013

Transkript

1 Styreleders tale til årsmøtet i AT Skog 2013 Kristiansand 9. april 2013 Årsmøte Ordførar Kjære delegatar og utsendingar til representantskapet. Det er godt å sjå dykk alle til ein lang og viktig møtedag. Eg vil særleg ønskje dei av dykk som er nye velkommen. Vi er ein vital organisasjon som evnar å fornye seg. Mange er gamle kjente, men vi har ein god tilvekst. Det er bra! Dagens tale skal vere eit tilbakeblikk på fjoråret i det styret legg fram forslag til årsmelding og rekneskap Det er viktig å gjere opp status og rapportere om det som har hendt. I desse dagar blir det likevel uvilkårleg slik at mykje av fokuset må rettast på den dagsaktuelle situasjonen, samt kva vi ser føre oss. Sidan vi møttes for om lag eit år sidan har næringa opplevd stor dramatikk. Dette pregar oss, og påvirkar AT Skog heilt inn til grunnstamma formålet. Vår viktigaste oppgåve er å sikre avsetning på skogeigarens tømmer til best mogleg pris. Med det skal vi sikre og bidra til å utvikle verdiane på eigaranes eigedomar. For det er nettopp verdiane av skogsområda våre som nå er under press. Dette er grunnleggande, og det er viktig at vi møter desse utfordringane som ein sterk og samla organisasjon. Før eg går nærmare inn på den dagsaktuelle situasjonen skal eg bruke litt tid på Heilt sidan finanskrisa i 2007 har vår næring, som i stor grad er påvirka av internasjonale konjunkturar, vore prega av store marknadsmessige utfordringar. Slik var det også i Vi må sjå attende på eit år der prisane på tømmer gjekk ned, og kundar som fall frå. Volummessig fekk vi ei avvirkning på rundt kubikkmeter, som er godt under fjoråret, langt under målsettinga og berre halvparten av det biologiske potensialet. Vi må sjå volumet som ei klar tilpassing til marknadssituasjonen skognæringa er inne i. Avvirkninga viser at pris betyr mykje for aktivitet. Så veit vi at fjoråret også hadde ein del utfordringar med blaut sommar og haust som dempa aktiviteten. Samla sett er volumet likevel eit uttrykk for utviklinga i marknaden. Trass dette relativt låge volumet er det viktig for styret å kunne rapportere at vi også for 2012 kan legge fram eit positivt driftsresultat for AT Skog. Vi har gjennom mange år gradvis tilpassa oss ein kvardag der kostnadene ved å drive andelslaget skal dekkast av dei inntektene vi skaper i drifta. Dette i ein konkurransesituasjon som stadig skjerpar seg. Det er derfor tilfredstillande at vi no har stabilisert driftsøkonomien i selskapet på eit nivå som er berekraftig. Dette er krevande, særleg for våre tilsette, men eg konstaterar at vi faktisk svakt aukar marknadsandelen samstundes som vi klarar å dekke våre driftskostnader. Det er ein av dei viktigaste føresetnadene for vidare vekst og utvikling i AT Skog. Med årets positive samla resultat evnar vi å forrente andelskapitalen samstundes som eigenkapitalen styrkast. AT Skog er solide, og soliditeten er intakt. Soliditeten er imedan lite verdt dersom vi ikkje klarar

2 å oppretthalde ei god avsetning for tømmer til ein pris som skapar lønsemd på skogeigaranes eigedomar. Dette perspektivet er det viktig å ha med seg. Avsetningssituasjonen - utviklingstrekk for norsk trebrukande industri På denne tida i fjor vart Norske Skogs anlegg på Follum stengt permanent. Kort tid etter var emballasjeprodusenten Peterson i Moss også historie. Med dette forsvann om lag 1,3 millionar kubikkmeter av det norske massevirkemarkedet. Gjennom 2012 tilpassa marknaden seg dette. I lengre tid har eksporten av tømmer ut av Norge auka, så skjedde også i Skogbruket på Austlandet har no den svenske industrien som sin suverent viktigaste kunde av massevirke, der ein togpendel frå Gudbrandsdalen og Østerdalen sørgar for grei logistikk mot foredlingsindustrien i Karlstad. Ved bortfallet av Peterson og Follum vart denne eksporten endå viktigare. For skogbruket vest for Oslo-fjorden var det særleg bortfallet av volumet til Follum som vart ei stor utfordring. Dette løyste seg likevel ikkje så verst ved at Tofte gradvis har avvikla sin import av Euqalyptus til fordel for norsk virke. Dette har fanga opp volum som tidlegare gjekk til Union, og var viktig også for volumet som hadde gått til Follum. Vi hadde slik sett ein relativt grei avsetningssituasjon for massevirke i 2012, sjølv om industribedriftene opplevde svak marknad og synkande prisar for sine produkt. Som de då sikkert skjønar er situasjonen vi nå er i, med varsel om nedlegging av Tofte, særleg alvorleg. Situasjonen eskalerte ytterlegare her rett før helga då det vart kjend at fabrikkane Vafoss og Hellefoss er slått konkurs. I tillegg har Norske Skog varsla midlertidig nedstenging av ei av papirmaskinene på Skogn på ubestemt tid. Frå å ha hatt ein vanskeleg situasjon gjennom 2012, har vi no ein svært alvorleg situasjon for avsetninga av tømmer i vårt område. Blir dei varsla nedleggingane ståande utan noko form for vidare drift, er all massevirkeindustri vest for Oslofjorden i prinsippet borte. Skogeigarane i Norge har lang tid påpeikt ovanfor norske styresmakter at det må gjerast kraftige grep for å sikre ein lønsam industri. Vi har peikt på utfordringane og konsekvensane. Vi har foreslege konkrete tiltak som ville harmonisert vilkåra mellom Norge og våre konkurrentar, men bare med moderat respons. Det virkar som om alvoret ikkje har vore klart nok. No slår realiteten inn med manglande lønsemd og dårlege rammevilkår i fullt monn. Og det er dessverre slik at det må ei krise til for å få merksemd både frå media og politisk hald. Gunilla Saltin, fungerande administrerande direktør i Sødra, seier det svært presist: Verden vil ha cellulose, men ikkje med norske kostnader og rammevilkår. Norge har med sin valuta og sitt høge lønnsnivå gjort det vanskeleg å drive lønsam eksportreta industri. Når ein då heller ikkje har evna å gje næringa minst like gode rammevilkår som våre konkurrentar i nabolanda, blir det vanskeleg å oppretthalde konkurranseutsett industri. Taparen blir heile næringa, frå industriarbeidaren til skogeigaren. På kort sikt vil nok mange av dei som mistar sine jobbar bli fanga opp av eit godt arbeidsmarked i Norge. Vi har mangel på arbeidskraft i visse sektorar, ikkje minst i offentleg sektor der veksten er høg. Tømmeret derimot har større problem. Med stadig lengre transportavstand går lønsemda ytterlegare ned, og område står i fare for å bli verdilause. Det er i sanning ein alvorleg situasjon.

3 Eg skal vere varsam med å svartmale situasjonen for mørk. Vi har mange positive trekk som talar for vår næring. Verden treng produkt basert på tre. Skog representerar ein fornybar ressurs som kan brukast til mange ulike produkt. Skog er ein heilt vesentleg del av ei framtidig klimaløysing. Både som CO2 lager, men også til erstatning for materiale som ikkje er fornybart. Skog er olje på land! Vi representerar ikkje ei solnedgangsnæring, men ei næring som må finne nye måtar å bruke råstoffet på nasjonalt, på ein måte som skapar lønnsemd og som tiltrekker seg nye investeringar. Nettopp dette perspektivet, at skogråstoffet representerar eit stort verdiskapingspotensiale, er viktig for å få naudsynt omstilling og vilkår i Norge. Men det er viktig at styresmaktene no skjønar at situasjonen er akutt. Eg håpar det ikkje er for seint. På fredag fekk vi melding om at Samferdselsdepartementet har hastegodkjent tømmervogntog på 24 meter. Ein vil også raskt sjå på moglegheiten for å tillate 60 tonn totalvekt. Dette er vilkår næringa har bedt om i åresvis, og som svenskane har hatt lenge. Ei innføring av 24 meters lengde og 60 tonn totalvekt vil redusere talet på tømmerbillass med kvart år. Det er mykje pengar spart, og viser kor store ulemper vi har samanlikna med konkurrentar. Skognæringa med Skogeigarforbundet i spissen har set krav om ei rekke konkrete saker som kan betre situasjonen for næringa. Vi registrerar at dette nå får stort gehør, og vi forventar klar handling. Krisa skapar fokus, men tiltaka kjem for seint for delar av treforedlingsindustrien. Kva utfallet blir veit vi ennå ikkje fullt ut. Det er uansett viktig at vi som næring nå seier klart i frå. Vi må vise engasjement og tru på framtida for vår næring. Fot AT Skog sin del er det viktig å huske at vi i ein lengre periode har rusta oss for sviktande massevirkeavsetning gjennom etablering av infrastruktur. Strategisk satsing på kaianlegg med lagerområde og eigen kaifront har vore viktig og blir no avgjerande. Vår satsing på fjernvarme vil også avhjelpe avsetningssituasjonen noko, sjølv om prisbildet er svakt til samanlikning med massevirke. Vi vil evne å oppretthalde ei avsetning basert på eksport, men transportkostnadene vil auke samstundes som det blir overskot av massevirke. Det gir ikkje dei beste utsiktene for ei tømmerpris som skal sikre aktivitet og lønsemd i skogen. La meg derfor avslutte denne bolken om massevirkeindustri med følgjande: - Det er vesentleg at vi sikrar grunnlaget for eksisterande industri i Norge og får ei målretta satsing på ny foredlingsindustri nasjonalt. - Styresmaktene må umiddelbart syte for at skognæringa får minst like gode rammevilkår som våre konkurrentar. - Næringa må sjølv kritisk gå gjennom korleis ein driv med tanke på kostnadseffektiv drift. Målet må vere at ein på ny kan skape grunnlag for ein vital og lønsam industri basert på treråstoffet her i landet. Det vil skape grunnlag for verdiskaping og ressursutnyttelse i motsetning til å vere einsidige råstoffeksportørar. AT Skog skal aktivt bidra til å sikre ei slik utvikling. Det same må alle aktørar i denne verdikjeden.

4 Eg har no brukt mykje tid og fokus på massevirkeindustrien. Problema er mest akutte her, men vi må ikkje gløyme at skognæringa heng tett saman. Nær halvparten av sagtømmeret, den delen av stokken som ikkje blir plank og bord, må videreforedlast av massevirkeindustrien. Difor blir også sakbruksindustrien hardt råka av det som no skjer. Marknadsutviklinga for trelast utvikla seg svakt inn i 2012, og var på eit stabilt lågt nivå gjennom året. Vi opplevde prisnedgang på sagtømmer, som saman med svikten i massevirkeprisen forklarar mykje av aktivitetsnedgangen. På same måte som treforedlingsindustrien slit med sterk valuta og høgt kostnadsnivå, merkar også den norske trelastindustiren eit sterkt press frå konkurrentar. Importandelen av trelastmarknaden i Norge er nå over 40 prosent. Vi ser at særleg svenske produsentar har ein tydeleg strategi på å auke sine andelar i den norske marknaden. Samstundes ser vi mange positive teikn i denne bransjen, særleg med tanke på ny trebruk. Vi er i dag ikkje langt unna det spektakulære biblioteket i Vennesla som er eit flott døme på ny trebruk. I Bergen bygger ein no ei 12 etasjes høg treblokk! Utenkeleg for få år sidan, ulovleg fram til Fot AT Skog er det også svært gledeleg at bedrifta Bergene Holm i fjor vedtok å bygge heilt ny saglinje på Jordøya i Åmli. Arbeidet er i ferd med å sluttførast og linja skal etter planen opnast 1. september. Dette vil vere ei av dei mest effektive saglinjene i vår geografi, og slik sett viktig for heile næringa i regionen. Så skapar sjølvsagt situasjonen i massevirkeindustrien utfordringar for denne etableringa også. Både for avsetning av flisprodukt men også i forhold til tilstrekkeleg tilgang på tømmer. AT Skog har i samband med utvidinga av tomta på Jordøya tatt del i utviklingsarbeidet, og vil etter endt utbygging disponere eit godt egna areal tilrettelagt for fleire bruksområde. Det ligg også planar om å føre inn eit jernbanespor som sidespor til Sørlandsbanen inn på fabrikktomta. Dette skaper ytterlegare fleksibilitet for mogleg distribusjon av både tømmer og ferdigprodukt. Skal vi sikre grunnlag for å utnytte tømmeret og kanskje auke avvirkninga frå våre områder i Agderfylka og Telemark, må vi sikre grunnlag for ein mangfaldig og geografisk spreidd industri. Tømmer toler ikkje for høge transportkostnader. Vi treng utvikling av nye produkt og eksisterande bedrifter som kan gje grunnlag for lågast mogleg transportkostnader for tømmeret også i framtida. Skog, miljø og teknologi På denne tid i fjor var vi prega av opprydding etter fleire uheldige døme på hogst i hele eller delar av miljøfigurar. Avviket frå eigen miljøreglar kosta oss nært sertifiseringa, og med det marknadsadgangen. Vi vart nøydd til å innføre eit langt strengare regime i forkant av hogst som sikrar at vi ikkje får uønska aktivitet inn i biologisk viktige område. Vi har lukast bra med dette, sjølv om eg veit mange opplever dette som byråkratisk. Gjennom tilsetting av eigne produksjonsplanleggegrar klarer vi nå innan rimeleg tid å avklare naudsynte miljøhensyn før hogst, noko som har vore vesentleg for å oppretthalde truverdigheten i vår miljøsertifisering. Så skal eg vere den fyrste til å sei at restriksjonsnivået næringa lever under er med på å svekke både interesse og lønsemd. Vi som skogeigerar må forhalde oss til ei rekke ulike

5 registreringar, registreringar som andre kan ha gjennomført utan at vi har fått direkte beskjed. Når PEFC standarden skal reviderast i løpet av 2014 vi dette få større merksemd. Eg er heilt klar på at skogbruket må ta sitt miljøansvar, men forvaltninga må vere basert på eit fornuftig nivå som det er mogleg å handtere. Målet må vere at ein skogeigar på ein relativt enkel måte må kunne ha oversikt over kva slags restriksjonar som gjeld for sin eigedom, utan at ein nærmast dagleg må gå inn å sjekke eit sett med ulike databasar. Vi må få ei miljøkartlegging som er forutsigbar og avklart, slik at dei kartleggingar som er relevante kjem fram i skogeigars eigne miljøplanar. Denne vurderinga startar opp til hausten, og eg håpar vi skal finne ein enklare metode som sikrar initiativ og lyst til å nytte skogressursen, ikkje motsett. Dei siste 20 åra av norsk skognærings historie har vore sterkt prega av ein kontinuerleg tilpassing til stadig aukande miljøkrav. Næringa har tipassa seg marknadens krav, samstundes som lovverket har følgt etter. Eg vil våge ein påstand at denne utviklinga har tatt litt av fokuset vekk frå anna utvikling, mellom anna frå naudsynt utvikling av ny driftsteknikk som vi nå ser at er naudsynt for å sikre ein rasjonell verdikjede. Avvirkningskostnadane i Norge er langt høgare enn i våre naboland. Dels skyldast dette topografi, men eg trur det også ligg eit potensiale i utvikling av driftsformer og ikkje minst infrastruktur ute i skogen. Skal vi lukkast med å gjere norsk tømmer meir konkurransedyktig må vi legge til rette for meir rasjonell drift, ikkje meir byråkrati og restriksjonar. I dette perspektivet er det særleg spennande å utnytte dei moglegheitane ny teknologi gjer oss. Vi har gjennom systematisk utviklingsarbeid over fleire år laga ei teknologisk plattform som bør kunne gje store gevinstar i operativ planlegging og drift av skogbruk. Allma systemet, som er utvikla i samarbeid mellom AT Skog, Mjøsen og Allskog, er i ferd med å bli eit svært viktig verktøy. Ikkje bare for skogbruksplanlegging men også for planlegging og gjennomføring av drift. Korleis skapar vi meire rasjonelle dirftskonsept? Korleis sikrar vi at maskiner og utstyr får flest mogleg timar i produksjon? Korleis reduserar vi flyttekostnadene? Korleis legg vi opp ein optimal transport? Alle desse spørsmåla møter vi nå på ein meir systematisk måte, der teknologien står i sentrum som eit av dei viktigaste virkemidla. Saman med nye innsalgsmetodar, der vi som andelslag lenar oss fram og tilbyr tenestar, vil vere viktige for å nå heilt naudsynte mål om lågare kostnader i verdikjeda. Her har vi ingen valg. Dersom vi ikkje klarar å gjere det norske tømmerråstoffet konkurransedyktig vi det heller ikkje vere grunnlag for å utvikle norsk foredlingsindustri. Dette må vi klare samtidig som vi opprettheld eller aukar skogeigars rotnetto. Det er avgjerande for å sikre aktivitet. Då må vi gjere vegen frå skog til marknad bilegare, eit arbeid næringa sjølv må ta hovudansvar for men som også styresmaktene må bidra til. Vi kan for eksempel ikkje ha 20 % høgare transportkostnader i Norge bare på grunn av ulike reglar for tømmerbilar på eit vegnett som er relativt likt. Styret i AT skog har bedt administrasjonen om å ta eit krafttak på dette feltet. Det kan innebere at vi må tenke nytt og tole tilpasningar. Eg har tru på at vi skal klare det, men det er viktig at heile organisasjonen deler same oppfatning av utfordringane og at vi møter utviklinga konstruktivt. Det kan vi klare.

6 Satsing på skogkultur Sjølv om vi opplever store utfordringar i næringa om dagen må vi ikkje senke aktiviteten på det grunnleggande skogfaglege arbeidet. I AT Skog sin strategiplan fram mot 2015 har vi målsett ein vekst i skogkulturaktiviteten på 50 %. Det er ambisiøst, ikkje minst med tanke på dei utfordringane vi har i marknaden. Samstundes trur eg vi må erkjenne at noko av grunne til at skogbruket i Norge har høgare kostnadsnivå en for eksempel det svenske, heng saman med svakare innsats på pleie og skjøtsel av framtidsskogen. Det er opplagt billegare å avvirke eit skogestand som har vore skjøtta og tynna. Ståande volum per dekar er ofte høgare, og sjølve avvirkninga går raskare i eit velskjøtta bestand. Dei fleste av oss har sett døme på dette etter ein tur i nabolandet. For meg er dette perspektivet like viktig som sjølve ansvaret for å sørge for ny tilvekst etter hogst. Like vikitg som å plante bør det vere å gjennomføre eit systematisk arbeid som gjer råstoffet vi dyrkar konkurransedyktig. Her har vi nok forsømt oss, og etterslepet er stort. Det er derfor gledeleg at vi nå har fått ei brei og offensiv satsing på skogkultur eg er sikker på vil gje oss klart betre resultat i åra framover. Vi har nå 2 heltids operative skogkulturleierar i AT Skog som er finansiert i eit samarbeid mellom næringa og det offentlege. Eg vil i den samanheng rette ei stor takk til Fylkesmannens landbruksavdelingar i Telemark og Agderfylka, som eg opplever som offensive og løysningsorienterte. Saman med eit godt nettverk av faghjelper i snart alle kommunar, trur eg vi nå har eit langt meir robust og effektivt apparat for å sikre naudsynt aktivitet. Som for avvirkning vil også skogkulturarbeidet ha stor glede av dei teknologiske nyvinningane vi har utvikla. Eg håpar at mange nå tar ytterlegare tak i eigen skog, eller nyttar seg av tilbodet om arbeidskraft som kan formidlast gjennom AT Skog. Dersom styresmaktene opprettheld og utviklar tilskots- og skogfondsordningane for skogkultur, og vi klarer å ta ansvaret som eigerar, vil arbeidet vi no gjer vere grunnlaget for den næringa vi skal ha i framtida. Skog og klima Ein av dei mest positive sakene i 2012 var regjeringas framlegging av ny klimamelding. Vi har i lang tid hatt ein debatt om skogens rolle i klimasamanheng. Er skogens rolle best dekt ved å la skogen stå og binde karbon, eller er aktivt bruk det beste klimatiltaket? Det er unødvendig å spørre oss, men debatten var stor. Det var derfor av stor betyding for vår næring at Klimameldinga som kom i mai 2012 tydeleg stadfestar skogens rolle. Ein er tydeleg på at skogen har ein viktig funksjon kraft av CO2 fangst, men minst like viktig er skogens rolle som fornybart råstoff til erstatning for ikkje fornybare fossile produkt. Dette var ei svært viktig avklaring! I september i fjor kom det nye tal frå Landskogstakseringa som viser at vi aldri har hatt meire skog i Norge. Det står nå nær 900 mill kubikkmeter ståande volum i dei norske skogane, ei

7 dobling sidan Tilveksten har vore javnt høg i desse åra, og volumoppbygginga er eit resultat av at vi har tatt ut langt mindre enn faktisk tilvekst. Skogen i Norge bind årleg over halvparten av det menneskeskapte CO2 utsleppet i Norge, og her kjem vi til eit viktig poeng: Skal skogens rolle i klimasamanheng halde fram, skal våre skogar framleis ta den største klimajobben innanlands, må vitaliteten i skogen oppretthaldast. Det er skog i vekst som bind CO2, ikkje skog i tilbakegang. Det er derfor et stort tankekors at tilveksten i dei norske skogane no flatar ut og avtek. Skogen er mogen og ein del stader overmogen. Det er derfor viktig at vi klarer å auke bruken av treråstoffet slik at skogen kan fornyast. Vi har no ein stor trekapital på rot. Verdien av denne er avhengig av avsetning og løsnemd, men dette poenget er minst like viktig i eit klimaperspektiv. Skogens viktigaste rolle finn vi gjennom aktivt bruk, ein vital tilvekst og bruk av skogråstoffet som erstatning av ikkje fornybare produkt. Eg trur dette poenget no får stadig større merksemd også blant våre styresmaker, og eg forutset at dette blir vektlagt når myndighetane i desse dagar fastlegg kva dei skal gjere for å hjelpe næringa. Organisasjonsutval vitalisering av samarbeidet med skogeigarlaga Fjorårets representantskapsmøte bar preg av engasjement rundt vedtekter og skogeigarlagets funksjon. Styret har heile tida vore tydlege på at skogeigarlaga har ein viktig plass i AT Skog, og det var også bakgrunnen for at eit eige organisasjonsutval vart nedsett. Utvalet fekk ei brei samansetting, og la fram si innstilling rett før jul. Vi har fått ei rekke tiltak og presiseringar som eg håpar skal vere til nytte, og ikkje minst bidra til eit fortsatt tett og godt samarbeid mellom skogeigarlaga og AT Skog. Fleire av sakene som vart drøfta i orgutvalet skal opp til handsaming her i dag, og eg håpar vi kan nytte høvet til å tenke offensivt og framtidsretta med tanke på lokalt engasjement. I denne samanheng vil eg også trekke fram behovet for at vi som ein grasrotorganisasjon med mange medlemmer bruker nettopp denne krafta i arbeidet for å sikre vår eiga næring betre vilkår. Vi har allerede sendt ut informasjon om ein kampanje no i vår, og vi skal kome nærmare attende til praktisk innhald i denne seinare i dag. Vi må alle ta eit ansvar for å engasjere oss og jobbe for eiga sak. Det er like viktig å fronte skogbrukets interesser lokalt som sentralt. Alle politikerar bur ein plass, og trykk frå heimplassen har stor innverknad. I år er det stortingsval. Stortingspolitikerar blir ikkje valgt av dagspressa i Oslo, men av deg og meg i fylka dei kjem frå. Skal skogbruket få betre vilkår må vi vise at dette betyr mykje for mange. Skogbruk er saman med jordbruk den næringa som er representert i flest kommunar. I Agder og Telemark finn vi skogbruk i alle kommunar. Tilsaman representerar vi mange røster, og dei må nå kome fram i eit felles engasjement. Eg håpar derfor at energien og engasjementet i heile organisasjonen no kan rettast utover til beste for næringa. Det må vere målet og sjølve berebjelka i eit vitalisert samarbeid mellom skogeigerar, skogeigarlag og andelslag.

8 Eg vil i denne samanheng også nevne den utviklinga som har skjedd mykje på grunn av god dialog i organisasjonen. Ønske om betre og meir open informasjon har vore tydeleg og stort. Det er derfor gledeleg at vi nå har fått ein heilt ny skogeigarportal, der bl.a. prisane på tømmer er lett tilgjengeleg. Dette er ei konkret oppfølging av signala organisasjonen har gitt og utviklar oss i rett retning. Norges Skogeierforbund Vi skal høyre nærmare frå Norges Skogeigarforbund litt seinare i dag. Eg skal derfor ikkje gå i detalj inn på enkeltsakene. Som sikkert dei fleste også veit har underteikna i løpet av det siste året fått ei rolle som gjer at dette opptek meg spesielt. Eg vil likevel undertreke betydninga at vi har eit sterkt næringspolitisk felleskap som kan fronte næringas behov og utfordringar på ein rikspolitisk arena. Særleg viktig er dette i den tida vi no er inne i. Norges Skogeigarforbund har fått svekka sine ressursar gjennom fleire år. Staben er nær halvert på ein års periode. Oppgåvene har nok ikkje blitt mindre, og situasjonen inneber ei kraftig prioritering. Eg registrerar likevel at Skogeigarforbundet står fram som den viktigaste aktøren i arbeidet for å fremme næringa i den krisa vi no er oppe i. Kva gjer våre konkurrentar for å sikre norsk industri betra vilkår? Skogeigarforbundet har vore heilt vesentleg for å sikre ein tydeleg kommunikasjon kring næringas utfordringar i den situasjonen vi er oppe i, ikkje minst som ein samlande faktor for heile verdikjeda. Min ambisjon som leiar av Skogeigarforbundet er å ytterlegare styrke denne rolla. Vi må ytterlegare styrke kommunikasjonen og betre lønsemda i næringa. Eg meiner difor det er viktigare enn nokon gong at vi samlast kring vår felles organisasjon. Eg må under fana av Skogeigarforbundet også nevne Tomtefestesaka. Seieren i menneskerettighetsdomstolen i Strasbourg, er eit svært tydeleg døme på at grunneigerar sjølv må ta ansvar for sine eigne rettighetar. For fyrste gong fekk vi ei prøving av konvensjonens bestemmelsar om eigedomsrett i ei konkret sak i Norge. Skogeigarforbundet var den einaste grunneigarorganisasjonen som førte løpet heilt fram, og vi vann. Skogeigarforbundet fyler hundre år i år, og markeringa er allerede godt i gang gjennom bl.a. filmproduksjon. Eg minner om den nasjonale skogdagen 24. Augsut, og håpar vi kan samle oss godt om vår eigen organisasjon som eit viktig verktøy for å sikre næringa framover. Datterselskap Eg skal ikkje gå detaljert inn på datterselskapa våre, men konstatere svært god utvikling i både AT Plan, AT Terminal, AT Biovarme og Faun. Dette er selskap som hevdar seg godt innanfor sine bransjer, og er med på å løyse viktige utfordringar av betydning for oss som skogeigerar. Eg vil nytte dette høvet til å takke alle som er tilknytta våre datterselskap for den jobben dei gjer og dei resultat som blir skapt.

9 Framtidsutsikter Årets tale blir i stor grad prega av den situasjonen næringa er oppe i med kraftig svikt i markedet for produkta våre. Vi står ovanfor den mest alvorlege krisa på fleire tiår, og det må ha hovedfokus. AT Skog står ikkje stille å ser på utviklinga. Styret har bruka mykje tid det siste året på å vurdere denne utviklinga, sjå på alternativ, vurdert engasjement etc. Det skal vi fortsette å gjere, og eg vil samstundes oppfordre til engasjement og kraftsamling. Så kva gjer vi konkret i den situasjonen vi no er inne i. Det er mange spekulasjonar, og eg håpar det følgjande kan vere klargjerande: AT Skog jobbar intenst med å finne nye avsetningskanalar for tømmeret i vår geografi. Utfordringa er pris og transportkostnader. Vi er sterkt bekymra for at dei alternativa vi ser ikkje gir grunnlag for lønnsam drift, men vi kjem til å ha alternativ. AT Skog vil alltid jobbe for å finne alternative og meir lønsame avsetningskanalar. Dette er eit av kjernepunkta i vår verksemd. Fyrst og fremst er det viktig å utvikle eller oppretthalde industri som kan redusere transportkostnaden. AT Skog vil også måtte vurdere om ein skal bidra med kapital i slike samanhengar. Det er fyrst og fremst skogeigerar som har ei sterk interesse av å oppretthalde lokal industri, og skal vi få ønska utvikling må vi sjølv bidra. Vi kan ikkje forvente at alle andre skal redde oss, ansvaret må vi også bere sjølv. I den forbindelse vil eg gjere ei sak heilt klar. Det å sikre avsetning er ikkje risikofritt. Historia viser oss snarare tvert om. Ingen må likevel tru at ikkje styret i AT Skog legg til grunn dei beste vurderingar med ei klinkande klar forutsetning om lønsemd til grunn når ulike tiltak blir vurdert. Det er heilt utelukka å gå inn i noko som ikkje har livets rett. Vi skal likevel vere klar over konsekvensane dersom vi ikkje har grunnlag for lønsam avsetning. Vi kan risikere at verdiane av eigedommane våre blir kraftig redusert. Vårt formål er det stikk motsette. Det er i dette bildet vi må vurdere våre tiltak, og vår innsats. Skal vi lukkast må vi både vise mot, kløkt og ha evne til å fatte gode beslutningar. Skal vi klare det må organisasjonen stå samla og fungere godt som ein tillitsorganisasjon med handlekraft. Eg vil med det oppfordre organisasjonen til å samle seg rundt dei store utfordringane vi har. Når det gjeld framtidsutsiktene for AT Skog, kan dagens situasjon virke svært dramatisk og mørk. Situasjonen er alvorleg, men eg meiner likevel vi som skogeigerar må vere grunnleggande optimistiske på vegne av skogen. Det er eit stort og veksande marked for produkt basert på tre. Skog representerar avgjerande løysingar for vår tids største miljøutfordringar. Det ligg uante moglegheitar i å finne nye produkt der tre er råstoff. Skogbruk har ei lysande framtid, bare vi vil og myndighetane rundt oss legg til rette. Det skal vi få til! Eg vil i avslutninga mi derfor takke dykk tillitsvalte i organisasjonen for den jobben de gjer, og for innsatsen de som tillitsvalde gjer for å skape eit skogfagleg miljø lokalt. De er viktige ambasadørar og rollefigurar.

10 Eg vil også rette ein stor takk til mine kollegaer i styret. Vi er eit godt team, med engasjement, kompetanse og humør der skogeigaren er i sentrum. Til slutt vil eg sjølvsagt også rette ein stor takk til alle tilsette i AT Skog. De gjer ein kjempejobb. Eg er imponert over korleis de handterte svært krevande utfordringar, og dei resultat som er skapt. Tusen takk for oppmerksomheten! Olav A. Veum Styreleiar, AT Skog