Orientering om det systematiske Helse- Miljø og Sikkerheitsarbeidet (HMS) i Helse Møre og Romsdal.

Transkript

1 Saksframlegg Orientering om det systematiske Helse- Miljø og Sikkerheitsarbeidet (HMS) i Helse Møre og Romsdal. Saksnr Utvalsnamn Møtedato 24/2014 Styret for Helse Møre og Romsdal HF Saksbehandlar: Oda Vederhus Arkivreferanse: 2013/107 Forslag til vedtak: Styret for Helse Møre og Romsdal HF tek sak om korleis føretaket systematisk arbeider med helse- miljø og sikkerheit (HMS) til orientering. Ålesund, Astrid J. Eidsvik adm. direktør

2 2 Saksutgreiing: Orientering om det systematiske Helse Miljø og Sikkerheitsarbeidet (HMS) i Helse Møre og Romsdal. Frå Styringsdokumentet 2014: Strategi 2020 legg føringar for utvikling av pasienttilbodet innanfor spesialisthelsetenesta for regionen. For å nå hovudmåla i Strategi 2020 skal føretaksgruppa konsentrere arbeidet om strategiane: - Betre pasienttryggleik og kvalitet - Effektivisering av drift for å sikre økonomisk handlingsrom Begge strategiane skal setjast i verk gjennom - standardisering og effektivisering av pasientforløp og arbeidsprosessar støtta av gode IKR-løysingar - systematisk arbeid med helse, miljø og tryggleik - betre samhandling mellom einingar og nivå i helsetenesta - vidareutvikling av tverrfaglege, kompetente og berekraftige fagmiljø - bruk av pasienten sine eigne ressursar Nedanfor følgjer ei oversikt over korleis Helse Møre og Romsdal organiserer det systematiske HMS-arbeidet Visjon for HMS-arbeidet: "Helse Møre og Romsdal skal gjennom målretta og systematisk HMS-arbeid skape helsefremjande arbeidsplassar" Det systematiske HMS arbeidet i føretaket har tre rapporteringar gjennom året. 1. Årsrapport HMS leverast i januar og er ein status over arbeidet føregåande år. Lokalt skal leiarane synleggjere for sine tilsette kva ein har fått gjennomført i løpet av året. Sentralt skal opplysningane inn i Årsmelding for føretaket. 2. Vernerunde skal gjennomførast saman med verneombod i mars/april og dette er ein risikovurdering av arbeidsmiljøet. Lokalt skal leiar utarbeide handlingplaner med tidsfristar og ansvarleg for oppfølging. Sentralt skal forslag til tiltak som ikkje kan ivaretakast lokalt, takast opp til vurdering i forbindelse med budsjettarbeidet for året etter. 3. Kvalitetssikring av HMS-arbeidet skal leverast i september. Rapporten set fokus på om HMS-systemet fungerer. Lokalt er dette ein utsjekk for leiarar og verneombod og ei påminning om enkeltelement i HMS arbeidet. Sentralt vil informasjon frå rapporten gå til HMS-utval/AMU og det skal utarbeidast ein HMS-handlingsplan for føretaket. Desse rapportane vert no levert elektronisk. Vernerunden er ei risikovurdering av arbeidsmiljøet vårt og leiar og verneombod er saman om dette arbeidet. Heile personalet skal involverast i utarbeiding av lokale handlingsplaner. Dersom ein avdekker høve som krev investeringar (> kr ) har klinikksjefen ansvar for at forslag om tiltak vert sendt til direktørnivået v/klinikk for drift og eigedom.

3 3 AMUS I tillegg til desse rapporteringane iverkset Helse Midt-Norge med jamne mellomrom ei Arbeidsmiljøundersøking (AMUS) som undersøkjer det psykososiale arbeidsmiljøet. Denne undersøkinga er som «ei temperaturmåling» på det psykososiale arbeidsmiljøet og vi lager handlingsplaner på ulike nivå etter denne undersøkinga. At vi har ei slik stor felles Arbeidsmiljøundersøking i Midt-Norge, fritek ikkje våre leiarar frå ansvaret om å heile tida vere oppdatert på tilhøve i eiga eining som må takast tak i. Meldesystem for avvik: Vi har elektronisk meldesystem for: - systemavvik - personalskade - forslag til forbedring - pasientrelatert skade - pasientrelatert nesten-uhell Meldte avvik går til leiar for seksjon/avdeling/klinikk som i sine samarbeidsråd/kvalitetsråd har ansvar for å vurdere avviket og sette i verk tiltak som kan redusere eller avvikle risiko eller sette i verk læringstiltak. Dei har og ansvar for at meldinga sendast vidare til Kvalitetsrådet i føretaket dersom det har konsekvens/læringseffekt ut over eiga eining. Organisering av HMS-arbeidet: Det er eit leiaransvar å planlegge og kontrollere verksemda - uansett kva nivå ein er leiar på. Aktørar i dette arbeidet er: - alle leiarar - verneombod/hovudverneombod - bedriftshelsetenesta - HMS-koordinator - strålevernkoordinator - tilsette som er medlem i forskjellige utval. Helseføretaket arrangerer kvart år interne HMS-kurs (40 timars kurs) for leiarar og verneombod Administrerande direktør er ansvarleg for at helseføretaket til ei kvar tid har eit forsvarleg arbeidsmiljø. Det inneber mellom anna - å legge til rette for at arbeidet med HMS er ein integrert del av styringssystema og leiing i føretaket - å sikre at brot på lover og forskrifter ikkje skal skje eller at det vert sett i verk tiltak dersom brot vert avdekka eller at det er risiko for at brot kan skje. Alle leiarar (leiarlinja) i føretaket har ansvaret for å planlegge og kontrollere verksemda i sine einingar. Leiar skal: - sjå til at lokale og arbeidsplassar er i tråd med dei krav regelverket set - sjå til at det er systematisk kartlegging av arbeidsmiljøet med tanke på risikoforhold, helsefare og velferd, og sette i verk naudsynte tiltak - sjå til at det er systematisk kontroll av arbeidsmiljø og arbeidstakeres helse, når det kan være fare for å utvikle helseskader på lang sikt - organisere og legge til rette arbeidet i høve arbeidstakar sin kunnskap og arbeidsevne - skaffe sakkyndig bistand til å foreta kontroller, målingar og liknande der det er naudsynt - sørgje for at arbeidstakar får naudsynt opplæring og instruksjon i arbeidet

4 4 Verneombodet er arbeidstakars representant i spørsmål knytt til HMS, og vert valt av og blant dei tilsette for to år om gangen. Vi oppmodar om at den som vert valt blir verande i vervet lenger enn to år då vi ser at dette er eit stort felt som det kan ta tid å sette seg inn i. Verneombodet skal mellom anna sjå til at: - maskinar, kjemiske stoff og liknande ikkje utgjer ei fare for arbeidstakarane - naudsynte verneinnretningar og personleg verneutstyr er tilgjengeleg for alle arbeidstakarane - arbeidstakarane tek i mot naudsynt instruksjon og opplæring - arbeidet er lagt til rette slik at det kan utførast på helsemessig forsvarleg måte - det meldast frå om arbeidsulykker på arbeidsplassen Dersom det er fare for liv eller helse, har verneombodet rett til å stanse arbeidet (AML 6.3). Hovudverneombod. Vi har to hovudverneombod i føretaket der den eine har ein føretaksfunksjon og sit i AMU. Hovudverneomboda skal - samordne vernetenesta - samarbeide med HMS-aktørane for å utvikle og gjennomføre eit systematisk HMS-arbeid - delta i ulike råd, utval og anna arbeid for å sikre forsvarlege og helsefremjande arbeidsplassar (AML Kap. 6). Bedriftshelsetenesta (BHT) skal bistå arbeidsgjevar og arbeidstakar med å skape trygge og helsefremjande arbeidstilhøve. BHT har ei fri og uavhengig rolle i høve arbeidsmiljøspørsmål. Det betyr at BHT skal vurdere og gi støtte ut frå sin faglege ståstad. BHT skal: - bistå arbeidsgjevar, arbeidstakar, arbeidsmiljøutval og verneombod med å skape sunne og trygge arbeidstilhøve. - bistå med oppgåver som er fastsett i Forskrift om verne- og helsepersonell Bedriftshelsetenesta BHT HMS-koordinator har eit koordinerande ansvar for HMS-arbeidet i føretaket. Dette inneber mellom anna: - å sørgje for å ha eit fungerande HMS-system - å ha ein rådgjevande funksjon overfor leiarar og verneombod - å ha oversikt over lover og forskrifter som er gjeldande for helseføretaket - å samarbeide med HMS-aktørane for å gjennomføre eit systematisk HMS-arbeid - å gjennomføre interne revisjonar på HMS-systemet - legge til rette for eksterne HMS-revisjonar Strålevernkoordinator er ansvarleg for - teknisk oppfølging og kvalitetssikring innan diagnostisk fysikk - kvalitetssikring av røntgenapparatur og nukleærmedisinsk utstyr i samarbeid med medisinsk tekniske avdelingar - strålevern i høve til tilsette, pasientar og pårørande - å vere administrativ koordinator mot Statens strålevern - å leie strålevernutvalet og koordinere strålevernarbeidet i føretaket - informasjon og undervisning retta mot helsepersonell - teknisk rådgjeving i samband med innkjøp av radiologisk/ nukleærmedisinsk utstyr - oppfølging ved ulykker med radioaktivitet. Rådgjevar for fagleiing sjukehus og stab, samt etablere team av fysikarar til deteksjonsarbeid

5 5 Utval Det lovpålagte (AML 7) Arbeidsmiljøutvalet (AMU) er etablert på føretaksnivå. Utvalet er samansett av like mange representantar frå arbeidsgjever- og arbeidstakarsida. Hovedverneombodet er medlem av AMU. Bedriftshelsetenesta sit i AMU og har ei rådgjevande rolle. Det same gjeld for HMS-koordinator. AMU si oppgåve er å arbeide for å ha eit fullt forsvarleg arbeidsmiljø i foretaket. Utvalet skal delta i planlegging av verne- og miljøarbeidet, og følgje utviklinga i spørsmål som gjeld arbeidstakars sikkerheit, helse og velferd. AMU skal og gå gjennom rapportar om yrkessjukdom, arbeidsulykker og nestenulykker for å avdekke årsakene bak og sjå til at arbeidsgjevar iverkset tiltak for å hindre nye tilfelle. AMU har nedsett eit HMS-utval, eit AKAN-utval og eit Strålevernutval. HMS-utval er eit rådgjevande organ for saker som omhandlar arbeidsmiljø. HMS-utvalet skal: - arbeide med vidareutvikling av HMS-arbeidet på systemnivå - vere initiativtakar for arbeidsmiljøretta tiltak - ha eit særleg fokus på nærværs/fråværsarbeidet (IA) - behandle avviksmeldingar (HMS) på systemnivå for AMU Utvalet er samansett av: - 1 arbeidsgjevarrepresentant som sit i AMU - 1 leiar frå personalavdelinga - 1 mellomleiar - 2 hovudverneombod - 2 tillitsvalde - 1 frå BHT (sekretær) - 1 HMS-koordinator (leiar) AKAN-utvalet skal: - drive nøkternt og sakleg opplysningsarbeid om rusmiddelbruk ved Helse Møre og Romsdal HF - ha kunnskap om korleis ein som arbeidsgjevar og arbeidstakar skal handtere dette - fungere som støttespelar, og førebyggje rusmiddelmisbruk og spelavhengigheit, gjennom opplysning og opplæring - legge til rette for ei effektiv omsorg for dei som treng det innanfor dette området - sikre at næraste leiar med personalansvar snarast mogleg tilbyr arbeidstakar med rusproblem ein individuell AKAN-avtale (AKAN personsak, heretter kalla AKAN p-sak) - sikre at næraste leiar med personalansvar medverkar til at arbeidstakaren får tilbod om ekstern ekspertise - utarbeide årsrapport og legge denne fram for AMU (Arbeidsmiljøutvalet). - ikkje delta i handsaminga av individuelle AKAN p-saker - aktuell hovudkontakt i utvalet skal delta i individuell oppfølging/handsaming Strålevernutvalet skal sikre at helseføretaket fyller krav i Føreskrift om strålevern og bruk av stråling (føreskrift av nr. 1362). - sikre forsvarleg strålebruk, førebygge skadelege verknadar av stråling på menneske si helse og bidra til vern av miljøet. - etablere og vedlikehalde eit effektivt og totalt kvalitetssystem for strålevernet i Helse Møre og Romsdal i samsvar med strålevernføreskrifta. - følgje opp og samordne arbeidet til dei lokale strålevernansvarlege. - rådgjeving for avdelingane i arbeidet med strålevernsaker.

6 6 HMS-regelverk Dei meste sentrale lover/føreskrifter er: Arbeidsmiljøloven Arbeidsmiljøforskriftene - Organisering, ledelse og medvirkning - Arbeidsplassforskriften - Utførelse av arbeid - Tiltaks- og grenseverdier - Produsentforskriften - Administrative ordninger Internkontrollforskriften. Andre lover: - Lov om tilsyn med elektriske anlegg og elektrisk utstyr (lov 24. mai 1929 nr. 4) - Sivilbeskyttelsesloven 23 (egenbeskyttelsestiltak ved virksomheter) (lov 25. juni 2010 nr. 45) - Produktkontrolloven (lov 11. juni 1976 nr. 79) - Forurensningsloven, dersom virksomheten sysselsetter arbeidstaker (lov 13. mars 1981 nr. 6) - Genteknologiloven (lov 2. april 1993 nr. 38) - Strålevernloven (lov av 12. mai 2000 nr. 36) - Brann- og eksplosjonsvernloven (lov 14. juni 2002 nr. 20) Beskrivingar av funksjonar og utval er henta frå dei aktuelle prosedyrar og retningsliner som er tilgjengelig for alle i EQS.