VEDLEGG TIL BUDSJETT 2005 OG ØKONOMIPLAN

Transkript

1 VEDLEGG TIL BUDSJETT 2005 OG ØKONOMIPLAN Side 1 av 80

2 Innhaldsregister 1 INFORMASJON OG POLITISK NIVÅ SAMFUNN BRUKARAR Endring i høve til Tenesteproduksjon i Tenesteproduksjon i økonomiplanperioden INTERNE PROSESSAR MEDARBEIDAR ØKONOMI Endring i høve til Drift i Drift i økonomiplanperioden PLEIE OG OMSORG SAMFUNN BRUKARAR Endring i høve til Tenesteproduksjon i Tenesteproduksjon i økonomiplanperioden INTERNE PROSESSAR MEDARBEIDAR ØKONOMI Drift i høve til Drift i Drift i økonomiplanperioden BARNEHAGE SAMFUNN BRUKARAR Endring i høve til Tenesteproduksjon i Tenesteproduksjon i økonomiplanperioden INTERNE PROSESSAR MEDARBEIDAR ØKONOMI Endring i høve til Drift i Drift i økonomiplanperioden HELSE OG VELFERD SAMFUNN BRUKARAR Endring i høve til Tenesteproduksjon i Tenesteproduksjon i økonomiplanperioden INTERNE PROSESSAR MEDARBEIDAR ØKONOMI Endring i høve til Drift i Drift i økonomiplanperioden SKULE Side 2 av 80

3 5.1 SAMFUNN BRUKARAR Endring i høve til Tenesteproduksjon i Tenesteproduksjon i økonomiplanperioden INTERNE PROSESSAR MEDARBEIDAR ØKONOMI Endring i høve til Drift i Drift i økonomiplanperioden TEKNISK EINING SAMFUNN BRUKARAR Endring i høve til Tenesteproduksjon i Tenesteproduksjon i økonomiplanperioden INTERNE PROSESSAR MEDARBEIDAR ØKONOMI Endring i høve til Drift i Drift i økonomiplanperioden UTVIKLING SAMFUNN BRUKARAR Endring i høve til Tenesteproduksjon i Tenesteproduksjon i økonomiplanperioden INTERNE PROSESSAR MEDARBEIDAR ØKONOMI Endring i høve til Drift i Drift i økonomiplanperioden ØKONOMI/ORGANISASJON OG RÅDMANN SAMFUNN BRUKARAR Endring i høve til Tenesteproduksjon i Tenesteproduksjon i økonomiplanperioden INTERNE PROSESSAR MEDARBEIDAR ØKONOMI Endring i høve til Drift i Drift i økonomiplanperioden FINANS SAMFUNN FUNKSJON (TENESTE) Endring i høve til Finans i Finans i økonomiplanperioden Side 3 av 80

4 9.3 ART (KOSTNADER/INNTEKTER) Endring i høve til Finans i Finans i økonomiplanperioden FONDS- OG LÅNEOVERSIKT FONDSAVSETNING OG BRUK AV FOND Avsett til disposisjonsfond Avsett til bundne fond Overføring til kapital Bruk av tidlegare overskot Bruk av disposisjonsfond Bruk av bundne fond PROSJEKT I ØKONOMIPLANPERIODEN P ROSJEKT PR. ÅR I PLANPERIODE PROSJEKTKOMMENTARAR DRIFTSREKNESKAPET PR. EINING NOTE TIL VAR-OMRÅDET Side 4 av 80

5 1 INFORMASJON OG POLITISK NIVÅ 1.1 SAMFUNN Auka satsing på informasjon vert viktig i Satsing på visuell identitet som verkemiddel for profilering av kommunen er sentralt for å nå det strategiske målet: stolte innbyggjarar med felles identitet. Nytt bibliotek vil vera ein viktig arena for å møte publikum på ein ny måte. Her vil tilgang til kommunen sine tenester og informsjon om politisk agenda vera god, og publikum vil få hjelp og rettleiing for å ta tenestene i bruk. Fleire tenester vil også verta tilgjengeleg på nett i Dette vil vera med å skape mindre avstand mellom innbyggjarane og administrasjon/politikarar i Kvam, og gje innbyggjarane ei betre forståing av kommunen si forvaltning av ressursane. 1.2 BRUKARAR Tabell 1 KOSTRA-tema KOSTRA-tema B-2008 B-2007 B-2006 B-2005 R.B O.B Adminstrasjon, styring og fellesutg Grunnskuleopplæring Sosialteneste Barnevern Fysisk planlegging, kulturminner, natur og nærmiljø Kultur Sum KOSTRA-tema Finans, skatt og rammetilskot Sum Kvam herad Endring i høve til 2004 Administrasjon, styring og fellsutg. I forhold til 2004 ein auke på 0,2 årsverk til informasjon. På grunn av endring av prinsipp for intern kostnadsfordeling og korrigering av inntekter går nettoen opp med 0,8 mill.kr. Sosialteneste og Barnevern Kun mindre endringar i løn og sosiale kostnader. Fysisk planlegging, kulturminner, natur og nærmiljø. Frå opprinneleg budsjett til budsjett 2005 har det skjedd ei endring der årsverk er definert inn under desse tenestene frå administrasjon, styring og fellesutgifter. Tilsaman 1,8 årsverk er budsjettert under desse tenestene for Side 5 av 80

6 Kultur Den største endring under kultur er reduksjon i inventar med ca kr frå regulert budsjett Høgare budsjett til inventar i 2004 skuldast flytting av hovudbibliotek. Overført 0,2 årsverk reinhold frå teknisk. Elles mindre justeringar Tenesteproduksjon i 2005 Eininga for informasjon leverer tenestene sentralbord og resepsjon, arkiv, politisk sekreteriat og bibliotek. I tillegg ligg politisk nivå inne i tabellane som i hovudsak er godtgjering til politikarar og rådmann. Som for 2004, vil det ligge an til auke i aktivitet for eininga informasjon som følgje av satsing på informasjon internt og eksternt, samt auka fokus på utnytting av eigen kompetanse (dvs ressursar til internopplæring). Digital arkivplan vert innført, samt førebuingar til deponering av eldre arkiv (lovpålagt). Satsing på opplæring for å gjera brukarane av informasjonstenesta meir sjølvhjelpen og dermed på sikt få frigjort personalet til andre oppgåver, vert vidareført. Tilrettelegging av tenesteproduksjon i fellessekreteriatet til det beste for brukarane, samt ei vidare satsing på tenester på nett (kart, søknad via nett, enkel sakshandsaming) vil vera sentralt i målet om 24- timarskommunen. Flytting av bibliotek i Øystese og Ålvik er under kartlegging, men det er ikkje lagt inn midlar i budsjett for dette enno. Politiske saker ligg tilgjengeleg på internettsiden til Kvam for innbyggjarane og andre interessenter Tenesteproduksjon i økonomiplanperioden Det vil vera viktig å kontinuerleg arbeide for betre informasjon til tilsette og innbyggjarar i Kvam herad. Me må verta betre til å nytta kompetanse på tvers i organisasjonen (internopplæring), for på den måten henta ut effektivisering. Vidare satsing på bruk av nye arenaer og i nye former (visuell identitet) vert avgjerande for å nå ut til alle på ein slik måte at opplevinga av kvalitet på tenester, samt omdømme til kommunen vert betre. For å lukkast med dette, krev det prioritering av ressursar til arbeidet. 1.3 INTERNE PROSESSAR Informasjon vil vera eit verkemiddel i arbeidet med dei interne prosessar me ønskjer, og vil vera sentralt ift bevisstgjering av kjerneverdiar og haldningar. Dette arbeidet vil halde fram kontinuerleg, og skal gje oss ein organisasjon som stadig er i endring (justering), og der dette vert opplevd som rett og naturleg. Vidareutvikling av innhaldet i Politikarar på nett, der kontinuerleg oppfølging/justering i bruken av dette vil ha stor merksemd. Dette vil vera viktig i arbeidet med å gjera det politiske arbeidet meir synleg og lettare tilgjengeleg for publikum. Side 6 av 80

7 1.4 MEDARBEIDAR Betre intern opplæring i eksisterande systemer, vil også betre kvaliteten på arbeidet som vert utført, samt redusera ressursbruken på feilretting og rettleiing. Det store behovet som er meld i kartlegginga av dette stadfestar behovet. Kvam herad er ei kunnskapsbedrift som må få meir fokus på betre utnytting av kompetanse på tvers i eigen organisasjon. Dette vil effektivisera drifta, samt auka kvaliteten i alle ledd. I prosjekt P13041 IT for politikarar, skule og PLO ligg det midlar til vidare opplæring i pcbruk for politisk nivå. 1.5 ØKONOMI Tabell 2 Driftspostar for eining i økonomiplanperioden Postar B-2008 B-2007 B-2006 B-2005 J.B O.B Lønskostnader (ink. sjukelønsrefusjon) Varer og tenester til eigenproduksjon Tenester som erstattar eigenproduksjon Overføringar til andre Finansutgifter (inkl. fondsdisponeringar) Sum kostnader Salsinntekter Overføringer med krav til motytelse Overføringer uten krav til motytelse Finansinntekter (inkl fondsdisponeringar) Sum inntekter Netto Endring i høve til 2004 Budsjettert med 0,2 årsverk meir enn 2004 på informasjon, forutan generell lønsstigning. 0,2 årsverk er òg overført frå teknisk til bibliotek. 0,2 mill.kr i medlemskontingentar er flytta over på personalsjefen. Inventar er justert ned med kr i forhold til 2004 (flytting av hovudbibliotek). Endring av prinsipp for internfordeling og korrigering av inntekter fører til nedjusterte inntekter med 0,9 mill.kr. Bruk av fondsmidlar på 0,1 mill.kr til flytting av hovudbibliotek og 0,1 mill.kr. til profilering av bibliotek, fell vekk i Drift i 2005 Hovudressursen for tenestetilbodet, er personal. Elles er det stort sett kontormateriell. Dei største enkeltpostane elles er revisjonskostnad på 0,85 mill.kr og overføring til andre frå politisk nivå med 0,5 mill.kr. Side 7 av 80

8 Eining for informasjon har ei rekkje tiltak i 2005 som det ikkje er funne fullfinansiering til i budsjettforslaget: - Auka kostnad på drift av bibliotek som følgje av utvida funksjonar (informasjonstenester, kafé i leseavdeling + generell auke i besøk) - Oppgradering av lokaler (formannskapsal, kantine og møterom i rådhuset) ifbm ombygging og vidareutvikling av politikarar på nett - Profileringsarbeid - Flytting av bibliotek i Øystese og Ålvik vil òg medføra auka ressursbehov. Dette vil koma som eigne saker i 2005, når løysingar og kostnader er kjent Drift i økonomiplanperioden Det ligg ingen endringar i forslaget til økonomiplan. Stortings- og kommuneval i perioden vert forutsett dekka inn i stor grad av statlege tilskot. Når det gjeld effektiviseringar i informasjonsarbeidet, vert dette sett saman med stillingsreduksjonar som ligg under rådmann og økonomi/organisasjon. Elles forventar kommunen ein auka aktivitet i eininga informasjon, og har difor ikkje endra ramma. Side 8 av 80

9 2 PLEIE OG OMSORG 2.1 SAMFUNN Dei viktigaste statlege føringane for pleie og omsorgstenesta er : Gjennomføring av handlingsplan for eldreomsorga, som for Kvam omfattar ombygging av institusjonar og nybygg av omsorgsbustader Tiltak i tråd med kvalitetsforskrifta for pleie og omsorgstenesta Handlingsplan for rekruttering og kompetanseheving for helse og sosialpersonell Totalt er det sett mykje inn på at dei eldre og andre brukarar av tenestene til pleie og omsorg skal oppleva at dei har gode levekår i Kvam i form av fysiske rammer. Dei fyrste tilbakemeldingane frå brukarundersøkingane hausten 2005, tyder diverre på at det må arbeidast meir med den psykiske opplevinga av tilbodet. 2.2 BRUKARAR Befolkningsprognosar frå SSB fram til 2010 viser relativt liten endring i tal personar i befolkningsgruppa 67-70( -3), (-35) og 90 år + (+8). Det er først etter 2010 at vi ser ein klar auke i befolkningsgruppa 67år+. Tal for Kvam herad er ikkje avvikande frå landet elles på dette området. Tabell 3 KOSTRA-tema KOSTRA-tema B-2008 B-2007 B-2006 B-2005 R.B O.B Kommunehelse Pleie og omsorg Sosialteneste Bustad Tilrettelegging og bistand for næringslivet Sum KOSTRA-tema Finans, skatt og rammetilskot Sum Kvam herad Endring i høve til 2004 KOSTRA-tema Bustad under eininga Pleie og omsorg, er i all hovudsak husleigeinntekter frå tygde- og omsorgsbustader. Desse stig berre litt i høve til 2004, då mange av bustadane i ein overgangsperiode vert nytta som institusjonsplassar. Tilrettelegging og bistand for næringslivet gjeld inntekter frå drift av alarmsentral. Summen under Finans, skatt og rammetilskot er vertskommunetilskot. Skilnaden mellom vertskommunebrukarar og PU-innbyggjarar, 4 mill.kr., går f.o.m inn i det generelle rammetilskotet. I tillegg er det eit fråfall på 0,7 mill.kr. Tema Pleie og omsorg gjeld andre endringar som er beskreve under pkt Side 9 av 80

10 2.2.2 Tenesteproduksjon i 2005 Tenesta omfattar praktisk bistand og pleie og omsorg i eigen heim, avlastning-, korttids,-og langtidspopphald i institusjon, utleige av trygde- og omsorgsbustader og rehabilitering. Tenesta arbeider etter målsetting om auka fokus på individuelle tenester, og kan i endå større grad gje høve til dette etter ombygging av institusjonane og nybygginga av omsorgsbustader. Det vert arbeidd med å betra brukarmedverknad og informasjon. Målet er at tilbodet skal vera i tråd med kvalitetsforskrifta for pleie og omsorgstenesta. Tal institusjonssenger vert i 2005 redusert med 7 frå 115 til 98 ( Toloheimen 6 i samband med flytting og Øysteseheimen 11 i samband med tilbakeflytting til nye Øysteseheimen). 11 langtidsbebuarar på Øysteseheimenh vil få tilbod om omsorgsbustad på Mikkjelsflaten. Netto auke tal omsorgsbustader på Mikkjelsflaten vert 20. Tenesta vil oppretthalde tilbod om rehabiliterings,- avlastnings-, korttids- og langtidsplass i institusjon. Tal heimetenestebrukarar har dei siste åra vore stabil. Mål om lik ressursbruk til heimetenesta som til institusjonsdrift vert i stor grad nådd etter ombygging av institusjonane og nybygg av omsorgsbustader; ei dreiing frå institusjonsomsorg til heimetenesteomsorg. Tenesta har mange store faglege utfordringar både i heimetenesta og i institusjon grunna mellom anna tidleg utskriving frå sjukehus. Ei utfordringa for 2005 og vidare i 2006 ligg i organisering av arbeidet i og med at brukarane er fordelt i fleire bygg. Samstundes er det forventa effektiviseringsgevinst ved å flytta hjelpetrengjande som bur i eigen heim i dei nybygde omsorgsbustadane. Tenesta har samstundes mange praktiske utfordringar i samband med mellombels drift av institusjonane på Mikkjelsflaten og Tolo omsorg. Tilbodet til dei psykisk utviklingshemma vert i utgangspunktet organisert som tidlegare år rundt 3 bufellesskap; 1 i sone Norheimsund og 2 i sone Øystese. Eininga har fått pålegg om å iverksetja tiltak i løpet av 2005 som skal gje ei innsparing på 1 mill.kr. Det er sett i gang ein prosess på bakgrunn av dette som ser på soneorganinsering, bemanning dagtilbod, organisering av natt-teneste og tilbod til psykisk utviklingshemma. Eininga har òg fått beskjed om at dei to stillinga som vart tilført tenesten i samband med kjøkentenesta, vert trekt ut att Tenesteproduksjon i økonomiplanperioden I økonomiplanperioden skal eininga finna ytterlegare 2 mill.kr. i innsparing, total 3 mill.kr i høve til nivået i I budsjettframlegget har pleie og omsorgstenesta redusert stillingsramma med om lag 6 årsverk innan 2006 og spørsmålet er om dette kan gjennomførast utan ei endring i serviceerklæringane. Utfordringa ligg i å drive så rasjonelt og effektivt at tenestenivået vert oppretthalde. Dersom det viser seg at dette ikkje er mogeleg vil vi måtte endre tenestenivået i økonomiplanperioden. Handlingsplan for eldreomsorg i Kvam vil vera gjennomført tidleg i Mål om lik ressursbruk på heimetenesteomsorg og institusjonsomsorg vert i stor grad nådd med ytterlegare reduksjon i tal institusjonssenger frå 98 til 79 (- 18 ved tilbakeflytting til nye Toloheimen). Netto auke omsorgsbustader etter utbyggingsprogrammet er gjennomført er 27 omsorgsbustader (20 Mikkjelflaten og 7 Tolo omsorg). Bruk av dagtilbod for eldre og funksjonshemma er eit viktig supplement til heimetenesta for personar som utan ville hatt trong for institusjonsplass. Nivået på tilbodet varierer frå sone til Side 10 av 80

11 sone og det vert gjennomført kartlegging og eventuelt organisatoriske endringar i dagtilbodet i økonomiplanperioden. 2.3 INTERNE PROSESSAR Sakshandsaming : Tenestetilbodet vert utforma i tråd med serviceerklæringane og aktuelle lover og forskrifter. Innføring av IPLOS i alle norske kommunar (individbasert pleie og omsorgsstatistikk i kommunane) vil medføra auka fokus på sakshandsaming, vedtak og revurdering av vedtak. Målet med IPLOS er sikker informasjon om søkjarar og mottakarar av kommunale helse- og sosialtenester. Informasjonen er relevant for sakshandsaming og utøving av tenesta. Vidare er den nødvendig for planlegging og beslutning i kommuneleiinga og for statlege myndigheiter. Ressursbruk med omsyn til iplos- registrering er ikkje kartlagt, med det er nødvendig med omfattande opplæringsprogram. Informasjonsteknologi : Fagsystemet Gerica vert nytta som saksbehandlingssystem og journalsystem. Det vert kontinuerleg arbeidd med å gi alle tilsette opplæring i bruk av systemet, også med å utnytta systemet til å organisere arbeidslister, fakturering, vederlagsberekning m.m. Behov for fornye maskinvare vert kontinuerleg vurdert. Det er plan for innkjøp av handterminalar Dette vil medføra forenkla og meir effektiv informasjonsflyt for dei som arbeider i heimetenesta. Innkjøp av eige turnusprogram vert vurdert, dette for å effektivisere utarbeiding av arbeidsplanar, innleige av vikarar og føring av timelister Kvalitetssystem/ HMS: Kvalitetsarbeidet i eininga er i tråd med kvalitetsforskrifta for pleie og omsorgstenester. Det vert kontinuerleg arbeidd med prosedyrar som skal sikra at tilbodet er i tråd med lov og forskrift. Prosedyrar i det interne HMS- systemet vert nytta. Kvam herad er IA ( inkluderande arbeidsliv)- bedrift. Det er store forventningar både hos tilsette, lege og trygde/ arbeidskontor om tilrettelagt arbeid for sjukemelde medan tenesta opplever det vanskeleg å tilretteleggje innan gjeldande stillingsramme. Nye sjukemeldingsreglar medfører auke i vikarutgifter for turnuspersonale. Ombygging og kjøkenreforma : Alle kommunale institusjonskjøken er no avvikla. Tørrmat og middagsmat vert no tilrettelagt frå avdelingsvise kjøken i nye omsorgsbustader og på sikt i dei ombygde institusjonane. Tilbakeflytting til nye Øysteseheimen er planlagt til februar- mars 2005 og dette vert ny base for alle pleie og omsorgstenesta i sone Øystese. Toloheimen vert mellombels drive i Tolo omsorg. Tilbakeflytting til nye Toloheimen er planlagt til tidleg Både bebuarar og tilsette gir utrykk for å vera nøgde med den nye ordninga både når det gjeld bu,- og matsituasjon, men arbeid knytt til matsituasjonen vert i dei fleste grupper opplevd som meirarbeid. Flytting og mellombels drift av institusjonane krev nøye planlegging og er ressurskrevjande. Det kan i peiodar vera trong for tilrettelegging av mellombelse ordningar som går ut over ordinær stillingsramme. Side 11 av 80

12 2.4 MEDARBEIDAR Den største utfordringa for pleie og omsorgstenesta i Kvam ( og landet elles ) i åra som kjem er mangel på kvalifisert arbeidskraft. Pleie og omsorgstenesta er den tenesta som har flest tilsette i Kvam herad. Det er høg gjennomsnittsalder( 49år) og fordelinga er slik at svært mange vert pensjonistar i løpet av 5-10 år. Dette vil gje stort behov for nyrekruttering av både faglært og ufaglært personell. Dersom ikkje noko vert gjort i høve rekrutteringsarbeid vil det sannsynlegvis verta stor mangel på arbeidskraft. Dette er ein situasjon som dei fleste kommunar i landet vil oppleve og det vil verta stor konkurranse om arbeidskrafta. Utan befolkningsauke ( i arbeidsfør alder) let ikkje dette problemet seg løyse. Potensialet for tilgang på nytt personell ligg hjå flyktningar busette i Kvam, auka tilflytting frå andre kommunar eller frå utlandet. For å utnytte dette potensialet er det nødvendig med overordna, målrette og langsiktig arbeid. Tenesta er kjenneteikna ved mange deltidsstillingar. Mange ynskjer stillingsauke, noko som er vanskeleg å etterkome utan stor fleksibilitet frå dei tilsette om å arbeide i ulike arbeidsgrupper. Turnusarbeid med arbeid 3. kvar helg medfører arbeidsplanar med mange deltidsstillingar. Stillingsauke for desse føreset fleire årsverk. Det vert i planperioden vurdert endra skiftordning ( 3- skiftsordning) og innføring av årsturnus med mål om å effektivisera og driva meir rasjonelt. Det skal gjennomførast årlege tilsetteundersøkingar. Desse vil gi oss signal om klare forbetringstiltak i tenesta. Årleg aktivitets- og opplæringsplan vert lagt til grunn for kompetansehevingstiltak i avdelinga. EVUK ( etter og vidareutdanning i kommunehelsetenesta ) er den største satsinga i eininga. 10 leiarar vil i 2005 avslutte leiarutdanning og 30 hjelpepleiarar, omsorgsarbeidarar, sjukepleiarar og vernepleiarar starta våren 2003 på eit 3 årig etter og vidareutdanningsopplegg. Mål om faglærde i alle stillingar i tenesta er ikkje nådd, men det vert sett inn tiltak for å få fleire til å gjennomføre grunnutdanning, spesielt innan hjelpepleie og omsorgsarbeid. Tenesta har årleg fokus på forflyttning, medisinhandtering, smittevern og ferievikaropplæring. Side 12 av 80

13 2.5 ØKONOMI Tabell 4 Driftspostar for eining i økonomiplanperioden Postar B-2008 B-2007 B-2006 B-2005 J.B O.B Lønskostnader (ink. sjukelønsrefusjon) Varer og tenester til eigenproduksjon Tenester som erstattar eigenproduksjon Overføringar til andre Finansutgifter (inkl. fondsdisponeringar) Sum kostnader Salsinntekter Overføringer med krav til motytelse Overføringer uten krav til motytelse Finansinntekter (inkl fondsdisponeringar) Sum inntekter Netto Drift i høve til 2004 Totalt auker nettoutgiftene i eining Pleie og omsorg med 5,7mill kr. (Justert budsjett 04 samanlikna med budsjett 05) Av dette utgjer auke i lønnskostnader etter sentralt oppgjer i Kap 4 (gjeld dei aller fleste i pleie- og omsorg ca 2,5 mill.. Pga auka pensjonspremie hos KLP (gjeld sjukepleiarar) og Storebrand vert utgifter til pensjon auka med ca 1 mill. Redusert bemanning kjøkken utgjer 1,4 mill (Toloheimen) og 100 (Strandebarm, netto). I 2004 budsjettet ligg 1,5 stillingar inne etter kjøkkenreforma. 2 til er lagt inn i 2005 kostnad 650. Overføring av reinhaldarar frå Pleie og omsorg til Teknisk utgjer ca 900. Krav til innsparing ved å ikkje leige inn vikar ved sjukedomsfråver over 16 dager, eller ved å leige inn billege vikarar er redusert med 400. Kravet er i budsjett 2005 ca 300 i innsparing. Varer og tenester til eigenproduksjon vert redusert med vel 8,4 mill.kr. Overføring av reinhald til teknisk medfører reduserte utgifter til reinhaldsmidler,handsåpe etc 200, ny leigebilavtale reduserer kostnader til leigebilar med 290, kostnader til medisin og medisinsk forbruksmateriell er redusert med 230. Salsinntekter Det er ein reduksjon i innteker av vederlagsbetaling frå bebuarar i sjukeheim på 1,1 mill pga redusert antal plasser på Toloheimen (bor i Toloomsorg i 2005) og Øysteseheimen (reduserer med 11 plasser ved tilbakeflytting til ombygd Øystseheim). Frå april 2005 er det budsjettert med husleigeinntekt 160 /månad på Mikkjelsflaten omsorgsbustader. Dette utgjer for 2005 samla 1.4 mill. Andre eigenbetalingar aukar med netto 200. Totalt er det ein auke på 0,5 mill.kr i salsinntekter. Side 13 av 80

14 Overføring med krav til motyting vert redusert pga ikkje budsjettert inntekt frå anna kommune i 2005 som låg inne i Overføring uten krav til motyting vert redusert med 4,7 mill. 4 mill av dette er innlemming (delvis) av vertskommunetilskott i rammetilskott. Fråfall vertskommunebruker fører til reduksjon 0,7 mill.kr i vertskommunetilskott Drift i ,2% av innsatsfaktoren for å produsera tenestene til eininga Pleie og omsorg, er knytta til personal. Desse vert berre i liten grad dekka (21,3%) av inntekter frå sal, refusjonar og vertskommunetilkot. Til frådrag for husleigeinntektene, kjem kostnader til bygg som ligg under eining for tekniske tenester, og rente- og avdragskostnader som ligg under finans. Det vil seia at hovudinndekkinga er det generell rammetilskotet frå staten budsjettet er redusert med 1 mill i høve til vidareføring av aktivitetsnivået i Dette medfører at pleie og omsorg må starte ein prosess straks for å redusere utgiftsnivået. Det vart i 2004 starta ei ressurs -og oppgåvekartlegging som skal gi grunnlag for best mogeleg fordeling av personellressursane. Dersom kartlegginga viser at ulike grupper / soner har ulike bemanning i høve til oppgåver vil me sjå nærare på dette. Dette arbeidet vil resultere i politisk sak vedkomande bemanningssituasjonen i pleie og omsorg og eventuelle framtidige behov. M.o.t. redusert driftsnivå for 2005 vert det straks sett i verk ein prosess for å vurdere mogelege innsparingar. Leiarar og tillitsvalde vert involvert i dette. Utgangspunktet er å oppretthalde tenestenivå som i 2004, men det kan også verta nødvendig med endringar i tenestenivået og såleis endringar i serviceerklæringane. Tema som vil verta vurdert er mellom anna soneorganiseringa, dagtilbodet, organsiering av natt- tenesta, organsiering av tilbodet til psykisk utviklingshemma m.m. Samstundes vert deler av årsverka til styrking av tenesta i samband med kjøkenreforma, vurdert som innsparing Forskrift om smittevern har krav m.o.t. arbeidstøy i helseinstitsjonar. Pleie og omsorg har ordning med klegodtgjering for alt turnuspersonalet ( pr. år ). Det er starta arbeid med å kartleggje behov og utarbeide forslag til løysingar. Det er ikkje budsjettert med auka utgifter til arbeidstøy for Ordninga med øyremerka vertskommunetilskot vert avvikla i 2005 og vert lagt til ramma. Tilskotet vert redusert grunna færre vertskommunebebuarar, men det er ikkje like enkelt å redusere utgiftene i pleie og omsorg i same takt. Nye brukarar kjem også til etter kvart som dei flytter ut av foreldreheimen Drift i økonomiplanperioden budsjettet er redusert med ytterlegare 2 mill i høve budsjettet. Større tiltak i eininga vil ikkje koma utanom å kutta i personalressursane. Mange av problemstillingane beskrive i forrige punkt gjeld også for økonomiplanperioden. Endringane kan vera omfattande, komplekse og tidkrevjande og løysingane og eventuelt effekten av desse vil mest sannsynleg ikkje slå ut før etter Budsjett for økonomiplanperioden forutset at turnuspersonale vert meldt ut av YHB ( Ytre Hardanger Bedriftshelseteneste ). Planlegging av dette må starte snarast. Side 14 av 80

15 Pleie og omsorgstenesta i Kvam vert drive på ein rasjonell og effektiv måte der samordning av heimetenesteomsorg og institusjonsomsorg er suksesskriterie nr. 1. Ansvar- og oppgåvedeling er klart definert og tenesta har god samhandling både internt og med aktuelle samarbeidspartar. Tenesta har dei siste åra gjennomført dei endringane som vert påpeika som effektivisering frå sentralt hald. Døme her er avvikling av institusjonskjøken og overføring av reinhaldspersonell og vedlikehaldspersonell til teknisk eining. Mange kommunar kinnfører bestiller- utførermodell der det er klart skilje mellom sakshandsaming og drift. Effekten av ein slik modell vert også verta vurdert i Kvam herad. Side 15 av 80

16 3 BARNEHAGE 3.1 SAMFUNN Det er foreslått å byggja ein ny barnehage i Øystese som erstatning for barnehagane me har i dag. Med mål om innbyggarar må ein sjå for seg at det kan verta behov for ein barnehage seinare, så den nye barnehagen må dekkje dagens behov (5,5 avdeling inkl. naturavdelinga) og areal til 1-2 avdelingar ekstra. Ein har då areal nok til at føresette kan utvida tal dagar, og eininga kan ta imot fleire nye barn. Å byggja ein slik stor barnehage vil komme på om lag 18 millionar kroner. Som del av finansieringa kjem sal av bygget til Sjydnahaugen barnehage. Ny barnehage i Øystese er lagt inn i forslag til investeringsprosjekt. Driftsresultatet av samanslåinga vil dei fyrste åra vera rundt 0 pga. auka renteutgifter for kommunen samla, men vil innebera ei vesentleg byggmessig forbetring og vera ein grunnstein i høve til å kunne tilby fleire bornehageplassar. Etter dei fyrste åra, vil kontanstraumen verta positiv og aukande dersom det kjem til nye brukarar. 3.2 BRUKARAR Barnetalet gått ned dei 3 siste åra. Dette utgjer ei endring i aldersgruppa 2-6 år på 18 barn, tilsvarande einingar ut frå alder over/under 3 år. Alt tyder på lågt fødselstal i 2004 med 45 barn fødde før 1. juli. Tabell 5 KOSTRA-tema KOSTRA-tema B-2008 B-2007 B-2006 B-2005 R.B O.B Barnehagar Sum KOSTRA-tema Finans, skatt og rammetilskot Sum Kvam herad Endring i høve til 2004 Sjå pkt for forklaring på differanse mellom B-2005 og R.B Tenesteproduksjon i 2005 Hausten 2004 utvida fleire barnehagar tal dagar ut frå behov i den einskilde sonen. Ein forventar mindre endringar frå hausten 2005, med unntak i Fykse og Ålvik barnehage. I Fykse er det 10 barn i alderen 2-6 år. Fykse barnehage er foreslått nedlagt. Innsparing er budsjettert med ca kr for hausten I tillegg kjem innsparingane under teknisk eining. Barna må få tilbod i Øystese eller Ålvik. Side 16 av 80

17 Hausten 2004 utvida Ålvik barnehage tilbodet, men barnetalet går ned. Ålvik barnehage er foreslått redusert til tre dagar åpningstid. Innsparing hausten 2005 er budsjettert med ca kr. Ein forventar at behovet vert redusert og at ein går tilbake til normal drift. Undervisning styrka tilbod førskuleborn er frå hausten 2005 redusert med ca kr. I tillegg er brukarbetalingane auka til makspris (+250) pr. månad. For 2005 utgjer det 0,6 mill.kr. Når utgiftene går ned frå 2004 til 2005 skyldast det at det er fleire som går over til skule. Tidlegare fekk kommunane overført 10% av det ordinære statstilskotet til støttetiltak. Med høg barnehagedekning kom kommunen godt ut av ordninga. Hausten 2004 vart dette endra til å gjelda tal barn under 6 år i kommunen. Korleis denne endringa vil råke Kvam herad er noko uklårt, men ein er redd det statlege tilskotet vil gå ned Tenesteproduksjon i økonomiplanperioden Dersom makspris går ned innan utgangen av perioden, slik departementet gjer melding om, kan behovet for tal dagar auke ytterligare. Slik endring er derimot vanskeleg å forutsjå og ein har ikkje lagt det inn i planen. Likevel bør ein utarbeide ein endrings- og byggeplan over tiltak som vil gjere barnehagane meir fleksible. Målet er å kunne ta imot fleire barn slik at eininga kan ivareta målet om auka innbyggjartal betre enn det me kan i dag. Dette må vere langsiktige tiltak. Innsparing nedlegging Fykse barnehage er budsjettert med innsparing på ca kr i åra 2006, 2007 og Redusert tilbod Ålvik barnehage ligg inne med ca i 2006, 2007 og Undervisning styrka tilbod førskuleborn er frå hausten 2005 redusert med ca kr. Årsvirkning , dersom behovet i ikkje går opp att, vil vera ca i reduserte lønnsutgifter. I budsjettet er det også foreslått ein ny felles barnehage i Øystese. Budsjettert innsparing er ca kr årleg i 2006, 2007 og Ny barnehage i Øystese kan utløyse auka ynskje om barnehageplass i sonen. Nye tiltak skapar ofte ein auka interesse, men med den bemanninga ein har i sektoren per i dag klarer ein å ivareta slik auke utan ekstra bemanning. 3.3 INTERNE PROSESSAR Dei tiltaka ein nå har foreslått gjer at ein ikkje treng å redusera driftsbudsjettet og me har von om å forbetra og utvikla vidare Balansert Målstyring, avslutta arbeidet med Kriseberedskap. Målet med dette er at dei tilsette skal verta betre til å lytta til barna og handle målretta i eventuelle kritiske situasjonar. Å slå to verksemder saman krev lang førebuing. Det mentale arbeidet starta allereie fyrste dagen ideen vart reist. For å lykkast med slik samanslåing vil arbeidet med å planleggja Side 17 av 80

18 organisasjonsoppbygging, kulturbygging og opplæring på tvers, prioriterast så snart vedtaket er gjort og tiltak setjast i verk så tidleg som mogleg. Dette er viktig for å unngå motseiingar mellom personalgruppene som kan gå ut over den pedagogiske kvaliteten og for å retta fokus på den positive effekten slik samanslåing kan ha. 3.4 MEDARBEIDAR Sommaren 2004 vart 3 tilsett i faste stillingar som ekstra tilsette. Utgiftene til løn ligg i underkant av det kommunen får i statstilskot. Så langt er det ikkje snakk om å tilsetta fleire i faste stillingar, men det vil vera behov for fleire på engasjement. Dei organisasjonsmessige endringane skal ikkje føre til oppseiing. Å ivareta alle er eit felles ansvar der administrasjonen, fagforeiningane og politikarane må gå saman. Det er ynskjeleg med leiaropplæring for styrarar og pedagogiske leiarar. Eininga vil ta i bruk interne ressursar, til for eksempel å halda kurs i dialog for tilsette. Fyrst går tilbodet til assistentane, dernest fagarbeidarane og til slutt førskulelærarane. Dette er eit arbeid som må gå over 1 år. Det er om lag 9 assistenter som utdannar seg til fagarbeidarar i barne- og ungdomsarbeidarfaget. Elles vil samarbeidet om opplæring i regionen Hardanger/Voss fortsette. Side 18 av 80

19 3.5 ØKONOMI Tabell 6 Driftspostar for eining i økonomiplanperioden Postar B-2008 B-2007 B-2006 B-2005 J.B O.B Lønskostnader (ink. sjukelønsrefusjon) Varer og tenester til eigenproduksjon Tenester som erstattar eigenproduksjon Overføringar til andre Finansutgifter (inkl. fondsdisponeringar) Sum kostnader Salsinntekter Overføringer med krav til motytelse Finansinntekter (inkl fondsdisponeringar) Sum inntekter Netto Endring i høve til 2004 Lønnskostnader Lønnskostnadane går ned i 2005 med halvårsvirkning av endring Fykse, Ålvik og styrka tilbod førskuleborn. Dette gir ein reduksjon i lønnskostnadar på ca frå Samtidig går minstelønn opp frå og dette utgjer ca Det er sett av midlar til ein ny lærling frå hausten Etter 1. tertial vil ein vurdere om ein skal ta opp to lærlingar. Varer og tenester til eigenproduksjon Reduksjonen i budsjettet skuldast oppjustert budsjett i 2004 grunna overføring frå 2003 etter innkjøpsstopp Denne utgjer ca kr. Ellers har det vore ein generell gjennomgang av driftsutgifter til barnehagesektoren. Reduksjon utgjer ca kr. Tenester som erstattar eigenproduksjon Kommunalt driftstilskot til private barnehagar er justert opp i 2004 for å dekka utbetaling av underskot/manglande kommunalt driftstilskot til private barnehagar 2002 og Det kommunale driftstilskotet går opp med ca frå opprinneleg budsjett 2004 etter justering for auka driftsutgifter ved privat barnehage. Overføringar til andre Overføringar av statstilskot til private barnehagar samt momskompensasjon er tilnærma uendra frå justert budsjett Salsinntekter Salsinntekter går opp med ca kr forutsatt justering til makspris frå frå til pr. månad for full plass. Side 19 av 80

20 Overføring med krav til motytelse Statstilskotet vert redusert til ca 13,1 millionar. Saman med momsrefusjon utgjer dette ca 13,23 millionar. I 2004 hadde Eining for barnehage eit godt inntektsår. Dette skyldast bl.a. tilførte midlar for naturbarnehagen i Tolomarka (ca. 0,8 mill.kr) og fleire barn i barnehagane Finansinntekter Overføring frå 2003 i samband med innkjøpsstopp. Ca overført til Drift i 2005 Med dei tiltaka som er foreslått, ynskjer eininga å kunne gje brukarane eit tilbod som elles er like godt som i Heile 92,9% av kostnadene til barnehage er knytt opp i løn, og eventuelle kuttiltak vil òg for denne eininga dreia seg om stillingar. Barnehagen er ein liten nettoutgift for kommunen, då 81,1% av kostnaden vert dekka inn av sals- og refusjonsinntekter. Med innføringa av makspris, er det lite aktuelt å heva nivået meir. Eventuelle nye inntekter må difor koma frå auka antal born/utviding antal dagar som kan dekkast med same bemanning som foreslått i Drift i økonomiplanperioden Dei tiltaka som er foreslått vil gje kommunen varig reduserte driftskostnader, med full effekt f.o.m Eit unntak kan vera i forhold til 21100, tilbod for barn med særlege rettar. Slikt behov er det vanskeleg å forutsjå og planleggje. Side 20 av 80