Me fylles av jublande song

Transkript

1 Me fylles av jublande song

2

3 Me fylles av jublande song DALE 2006

4 DALE 2006 ME FYLLES AV JUBLANDE SONG Dale Mannskor år 2006 Grafisk produksjon: Odda Trykkeri AS Papir: 130g silk Grunnskrift: Times 11/13 pt Omslag: Charles Lunde Foto på framside: Ole Johnny Domben Foto på bakside: Bilete av Sigurd Zakariassen, utlånt av Magnus Sigurdson. Bilete av Lars Ragnvaldsen og Øivind Vatle, Hordaland Bilete av Dale Mannskor, VaksdalPosten Framme frå venstre: Magnus Takvam, Didrik Faugstad, Hilmar Thaule, Malvin Soltvedt, Konrad Rongved, Arnfinn Lilleskare, John Sääv (dirigent), Birger S. Kvamme, Henrik E. Rolland, Sigurd Takvam, Sigmund Prestegaard, Åsmund Lilleskare, Georg Dankertsen. Bak: Sigurd Zakariassen, Ivar Hesjedal, Sigurd Hjertås, Harald Rønhovde, Emil Salberg, Olav Lilleskare, Nils B. Seim, Ole Breistein, Olav Prestegaard (øverst), Knut Hjertås, Arnold Prestegaard. Skriftnemnd: Ole Johnny Domben Dagfinn Roe John Birkeland Birger Kvamme Øyvind Solberg Randolf Rønhovde

5 Innhald Føreord Innleiing Ved milestolpen Årsmelding frå Dei første 25 år Innleiing Dale Mannskor sin første leiar Dale Mannskor sin første dirigent Sangerhilsen av Sigurd Lie Dei første songarane Tidleg før krig etter Jubileum konsert fest Program for 15-års jubileumskonsert års jubileum års jubileum års jubileum års jubileum års jubileum års jubileum års jubileum års jubileum års jubileum Lokale konsertar og arrangement Oppstart krig Underhaldningskveldar Ei helsing frå Ruth Olsnes Bygde/samarbeidskonsertar Samarbeid utover kommunegrensene Tradisjonar og 17. mai Daledagar Musikkdagen Songarstemne Jula Ei helsing frå Aud Lilleskare Veka

6 Kulturprisen Dale Mannskor får kulturprisen Utanlandsturar Innleiing Den første utenlandsturen Koret til Wales Europa står for tur No ber det til Riga Konkurransar Innleiing Stavangerfestivalen NRK Norsk korkonkurranse Llangollen i Wales Syng for oss Dei gode hjelparane Støtteforeninga To bautasteinar Øivind Vatle Lars Ragnvaldsen Å dela noko vakkert med andre Dirigentar Formenn Merkedager Hendingar i jubileumsåret Dalesongar Styret i jubileumsåret Festskriftnemnda

7 Føreord Me fylles av jublande song Dale Mannskor 75 år Dale Mannskor vart stifta 3.juni 1931 og kan såleis feira 75-års jubileum i Som namnet tilseier var medlemene den første tida frå tettstaden Dale. I dag kjem dei 42 medlemene frå ulike stader i Vaksdal kommune. Song og musikk har engasjert mange lokalt gjennom tidene, og Dale Mannskor har vore ein berebjelke i kulturlivet i kommunen heilt sidan oppstarten. Stor aktivitet og høg kvalitet har gjort dalekoret til ein viktig ambassadør for korsongen langt ut over kommunegrensene. Å fremja songinteressa på staden heiter det i føremålet frå Det har koret gjort til fulle. Koret er i dag eit av dei få mannskora av dei typiske industristad-kora på Vestlandet som er att og lever vidare. I dette jubileumsskriftet tek vi ikkje sikte på å gje ei samla historisk framstilling av Dale Mannskor gjennom 75 år. Men meir gje ei vinkling på samspelet mellom kultur og lokalsamfunn og koret si rolle for trivnad og utvikling i dalesamfunnet og i kommunen. Gjennom ei tematisk tilnærming vil vi gje innblikk i lokalhistoria vår, tradisjonar som er skapte og haldne i hevd, og glimt frå det lokale musikklivet. I tillegg tek vi med omtale av typiske koraktivitetar som konkurransar, songarstemner og utanlandsturar. Viktig kjeldemateriale i arbeidet har vore lokalavisene: Nordhordland, Bruvik, Bygda Vår, VaksdalNytt og VaksdalPosten samt Hordaland og Bergens Tidende. (Sjå elles kjelder sist i boka). Bilete er i hovudsak utlånt av Ruth Olsnes. Skriftet er blitt til gjennom dugnadsinnsats av fleire. Ole Johnny Domben har hatt hovudansvaret, og med seg har han hatt Birger Kvamme, Øyvind Solberg, Randolf Rønhovde, John Birkeland og Dagfinn Roe. Vi rettar ei særskild takk til Ole Petter Lien for viktig medverknad og verdfull rettleiing. God lesnad! 7

8 Foren, oppløft og fang all verden med din sang. 8

9 Innleiing Me fylles av jublande song Dale Mannskor 75 år Dale mellom Den gamle brua står. Gullachens Hoiell framme t.v. T. h. i framgrunnen det store Nettelandshuset. I byrjinga var songen! Det finaste av alle instrument ber me med oss. Stemma! Kor fantastisk kan ho ikkje vera. Kan hende song menneskeskapningane i lag før dei kunne samsnakkast. For me fødest alle med songen i oss, og me vil tru det har vore slik i uminneleg tider. I mors liv gjev pulsen og rytmen frå mors hjarte eit omsluttande og trygt grunnlag for livet utanfor. Dei første vræl hos spedbarn går raskt over i pludring og etteraping av lydar. Og kva er dette og alt språk, anna enn tonar og rytme? Me er alle musiske. Songen når djupast av alt, er sjølve urkrafta. Han gjer oss lyttande, nærverande, songen samlar, sameiner og gjer sterk. Song gjev ei kraft ein ikkje visste om. Med songen vaks solidariteten fram. Difor var det songen bygde landet: Ja, vi elsker dette landet. Den gjorde kvardagen til å halda ut. Som Odd Børretzen skreiv om krigen: Vi sang oss til et annet sted. Song er oder til sjølve livet! Song er samvere og fellesskap, den tryllemakt som binder oss sammen (festtala ved songarfesten i Bergen 1926). Full i sams glede, attkjenning, humor og kroppsglede. Songen kjem frå hjartet, frå 9

10 kjenslene, og får lekam og lemmar til å bivra, leva med. Lykkekjensla når sjeldan slike høgder som når me smeltar saman i felles song, i tekst og melodi, med kropp og sjel, med hug og kjensle. Til tider kjennest det ut som å verta løfta ut av tida. Slik andre blandar blod, blandar kormedlemene dei gode kjensler og gleda over å vera til og skapa. Song og musikk har følgt dalefolket til alle tider, som ei velsigna kraft i ørk og helg, og mest som eit særmerke med folkeslaget her. I fjor feira Dale Musikkforeining 100 år, det kunne likså vel vore feira 125 år. I år er det 75- årslag for Dale Mannskor. Me snakkar om så livskraftige gamlingar at det knapt finst make i landet. Der dalingane har vore samla der var mannskoret eller musikkjen, jamvel ofte båe samstundes når der var noko å feira. Og høve fann saktens dalefolket! Stemne, jubileum, 1.mai og 17.mai, skirenn, medaljeutdeling, bryllaup, offisielle og uoffisielle høve. Det har vore sunge inne som ute, i forsamlingshusa og i parkane og i Gato, ikkje minst. Der dalingane møttest, stod songen sentralt. Til dømes i Dale Skytterlag, danna i Ved festlege samkome i laget var songen det berande elementet, det veksla mellom sang, deklamasjon, smaaskrøner og eventyrforteljing, som regel med fabrikkeigar Peter Jebsen som deltakar. På fine sommardagar før gamlekyrkja kom i 1896, var det at fabrikkeigar Junior henta talarar frå byen til andakt i Gato. Sjølv trakterte Per Jebsen jr heimeorgelet sitt medan salmane svevde andektig over hustaka. Då familien vår kom til Dale i 1989, gjekk Ypsen og song i Gato. Som det mest naturlege av denne verda høyrde ein den sterke, klåre røysta klinga gata opp og ned. Ypsen får vera sinnbiletet på korleis songen til alle tider har følgd dalingane også i kvardagen, i sorg som i glede. Kortradisjonane Me veit at forfedrane våre song. Då ein arabisk reisande vitja konsul Jebsen sine heimtrakter Slesvigen på 900-tallet, vart han overgjeven over kor stygt dei song, med ei brumming frå strupane liksom hundenes gjøing, bare enda mer dyrisk. Me trur dei norrøne skaldane song eller rytmeresiterte sine hyllingskvad. Kunsten deira var høgt skatta. Med korverksemda vart songen meir kunstprega, innstudert og skulle følgja særskilde reglar. Nokon vil seia han vart forfina, og uttrykksmidla fleire. Allereie om lag 3000 år f.kr song dei i kor i Sumer. Kora fekk utdanning og innstuderte song, både kvinner og menn. 10

11 Omgrepet kor kjem av gresk khoros, der to halvkor svara kvarandre medan andre dansa. Samanhangen kunne vera kultisk og religiøs. Dei gamle grekarane verdsette songen høgt, med songundervisning og konkurransar for store folkesamlingar. Dei profesjonelle songarane i gamle Rom gjekk med slør utandørs, for å verna stemma mot støv. Av dei eldste mannskora er preste- og munkekor. Med kristendommen fekk kora ny meining, slik som i førestellinga om himmelske englekor. Pave Gregor ordna den liturgiske korsongen til kyrkjeleg unison korsong (gregoriansk såkalla). Biskopen i Holar på Island forbaud i 1320-åra tostemmig song. Han rekna denne for syndig leikaraskap ; den kyrkjelege songen skulle vera rein og einstemmig. Med den musikkompetente Martin Luther og reformasjonen vart dei folkelege tradisjonane teke inn i den kyrkjelege varmen. Luther forstod krafta i songen: Musica er en tukter som gjør folk mildere og saktmodige, sedeligere og fornuftigere. Etter den franske revolusjonen kom ein ny bruk, med verdslege massekor, og kora som symbol på nasjonen eller folket. I borgarheimane vart det musisert og sunge, ofte i samband med store selskap. Studentane og borgarane song i lukka mannsforbund og klubbar; dei song, drakk vin og åt overdådige måltid. Og slik har det vel alltid vore. Til god song høyrer det mange slags opplevingar, ivrig samtale, gode forteljingar og minne, god mat og drikke, mykje humor, kort sagt song handlar om å vera i godt lag på alle vis. Dei nasjonale rørslene nytta songen for alt han var verdt. Diktarar som Wergeland og Welhaven tok del og skreiv høvande songar. Og Ole Bull vart vårt første musikaridol. Deretter stod diktarane og komponistane i kø for å laga songar til mannskor og det fridomselskande norske folket. Edvard Grieg og Bjørnstjerne Bjørnson vart leiarstjernene. Musikaruniformar og sjaketten vart innført. Med korsongen var sivilisasjonen endeleg komen til landet! Dei store songarfestane prega samtida. I Norden kom den første songarfesten i Asker i Med den aukande høgstemte nasjonalkjensla kom eit valdsamt gjennombrot for korsongen i 1850/60-åra. Denne var ofte idealistisk forma, med sterk tru på at nasjonane og folkeslaga ville vinna sjølvstende, ikkje minst ved songens kraft: For Noreg, kjempers fødeland. De motløse synger ikke. (George Brandes) I 1850 song eit kor av thranittere for Marcus Thrane, og Arbeiderforeningens Sangbok kom ut med 44 arbeidersongar. I 1896 kom den første arbeidar- 11

12 Dale Songlag, sitjande f. v.: Anna Sääv Dale, Ragna Sveeggen, Konstanse Boge Solberg, Mathilde (Tilli) Salberg Sääv, Sofie Breistein, Borghild Takvam og Tora Mehus Ekanger. I midten f.v: Edith-Olsnes Sääv, Henriette Thunestvedt, Aslaug Hop Mehus, Nelly P. Hop, Margot Hop Berge, og Herborg Hop Faugstad. Bak f. v: Olav Lilleskare, Edvard Kalsås, John Brudvik, John Sääv, Ole Breistein, Johannes Ravnestad, Anton Hesjedal, Nils Hesjedal, Einar Sellevold, Sigurd Ekanger og dirigent Jakob Hesjedal. songboka. Og det vart arbeidarkora som først samla seg i eit landsforbund, Norsk Sangerforbund av Ikkje før i 1921 kom konkurrenten Norsk Landssangerforbund, som var ope for alle mannskor. Men dei politiske skiljelinene var medvete dempa ned innafor korrørsla i mellomkrigstida. Og så i sjølve kriseåret 1929 kom Noregs Sangerlag som var ope for alle, også kvinne- og blandakor. I 1916 skreiv Martin Buvik: Hjaa Dalefolket hev ein i lange tider kunne merka ein framifraa hug til song og musikk. Naturen inspirerte, men fabrikklivet også, meinte han. Ved den jamne takt, som vert gjeve av drivhjul og maskinar, gjeng takti inn i blodet, og folket syng. Der fabrikkduren er fælaste, syng dei mest. Etter gode tider under første verdskrigen kom nedturen for Dale Fabrikker hausten Det neste tiåret var sosialt og økonomisk byrdefull. Songen vart til hjelp. I 1926 tok Dale Songlag til, i februar 1928 kom Dale Indremisjonskor, seinare også losjekoret Varde. Tidleg under lockouten

13 vart så Dale Mannskor stifta den 3.juni. Arbeidarane svarde på tunge tider med song! I 1932 var fabrikken på beina att, med overskot i drifta. På Dale stod lagslivet sterkt utover på 30-talet. Her budde om lag 1750 menneske med stort og smått. Rundt 1930 var heile 15% av folket på Dale knyta til organisert musikkliv, der kvalitet stod i høgsetet, med inspirerande og flinke leiarar med motto mot høgare mål å trå. I fabrikksamfunnet Dale var dei sosiale band sjeldsynt tette gjennom arbeid, organisasjonsliv og slektsband. Organisasjonslivet vart styrt av arbeidarane frå A til Å. Dalingane stod fram som sjølvmedvetne: Dale er et arbeidersamfunn sterkt knytta til bedriften men med eget liv og interesser ledet av arbeideren. Endeleg hadde fagforeininga vorten akseptert av fabrikkleiinga og den hata Vestlandstariffen var på veg ut. Nyedirektøren Ragnar Dogger kom i 1936 med eit samarbeidsmandat frå eigarane. Det kom nye tider med stor optimisme. I 1937 vart Dalehallen reist med fri tomt og pengegåve frå fabrikken. Det var songen og musikken som tok dalingen ut i verda, noko med hjelp av fabrikken. Men endå meir med hjelp frå kvinnene, syforeiningar og Damegruppa frå 1960 og deira nærast utallige basarar og tilstellingar, lotteri og kva det no var alt saman. I 1997 var Dale Mannskor i Praha og fekk syngja i den mektige St. Vitus-katedralen. Her i sjølve hjartet av det gamle Europa fekk kormedlemene kjenna på korsongen si altomsluttande kraft. Det må ha vore ei underleg samkjensle mellom denne katedralen og katedralen heime, dalekyrkja med sin flotte akustikk. På slike songarferder trengst ikkje tillærte språk, songen frå hjarta talar slik at alle høyrer og forstår. Momentant! Litt pure skryten må vera lov å ta med: Gong på gong har Dale Mannskor fått ros og godord, og vunne flotte plasseringar og prisar, heilt i landstoppen. I 1974 var Dale Mannskor Noregs Landsangerforbund representasjonskor ved Rikssångarfesten i Sverige. Koret hausta begeistring, ein referent let seg hänføras av absolutt ren körklang med handplockade sångare i sine respektiva stämmor ( ) förlåt, jag kan ej låta bli att sätta våra norska sångarbrødrer från Dale på piedestal. Avgjort bästa tenorerna alldeles hänførande. Høg klasse och absolut ren klang i kören. Skreiv ein annan. Har mannskor ei framtid? Dagens samfunn står i songen og musikkens teikn. Men no kjem og forsvinn songane med takstameterfart. Musikk er vorten forbruksvare som så mykje anna. 13

14 Då vil ein helst spørja seg: Er det plass for kora lenger? Enn si kor med aldrande menn? Og jau då, er svaret til trøyst, kor er noko anna og meir enn dette; kor er noko levande som høyrer samveret og augneblinken til. I koret er med alle deltakarar, endå om me berre er publikum. Kor utan publikum finst ikkje, og gode publikum veks ikkje på tre. Mest av alt ville keisar Nero vera songstjerna og betalte 5000 klakkørar for å applaudera han. Dalingar gjer slikt ubedne, i skire begeistringa ausar dei mange og velfortente både klapp, tramp og utrop over koret sitt. Det må forundra kor mannskoret på Dale har klart seg så vitalt i alle desse år. Noko veit ein å seia: Responsen frå dalefolket i vid tyding!, samhaldet og dugnadsvilje mellom dalefolk og ein kjerne av gamlekarar, aktiv støtte frå kvinnene og til tider fabrikken, driftige organisatorar og dirigentar. Men kor må gå inn i si tid, endra seg med nye musikalske smakar og straumdrag. Det trengst vilje til fornying og variasjon, satsing på kvalitet og store mål å strekkja seg etter, livsglede og humor. Alt dette har Dale Mannskor, med eit spenn i repertoaret som mange kor må misunna dei. Dale Mannskor har overlevt dei fleste andre arbeidarkor. Denne jubileumsberetninga er nok eit prov for at Dale Mannskor får det til. Ta vel i mot skriftet og kjenn dykkar vitjingstid! Ole Petter Lien 14

15 Ved milestolpen Me fylles av jublande song Dale Mannskor 75 år Dale Mannskor har vunne ry langt utanom lokalsamfunnet. Ved stemne, konsertar og representasjonsoppgåver har koret merkt seg ut. Koret er blitt kjend vide omkring. Både ved framføringar i NRK og på BBC har koret representert korsong av høg kvalitet og fin tolking. Folk i lokalsamfunnet og utlandet har oppdaga at Dalenamnet står for kvalitet, også når det gjeld mannskor. Både eigen kassett og CD ligg føre. Lokalsamfunnet har gjennom åra hatt den største gleda av mannskoret. Ingen store dagar og inga god sak utan at koret har vore i elden. Inga retteleg høgtidsstund på Dale utan mannskoret. Fine konsertar med krevjande program lever i minnet. Dale Mannskor syng i Johanneskyrkja i Bergen. Frå venstre bak: Ove Gunnar Dyvik, Dagfinn Roe, Nils Dalseide, Per Kvamme, Randolf Rønhovde. Frå venstre framme: Øyvind Solberg, Erling Rolland, Åsmund Boge, Roald Utskott og Nils Johnsen. Foto: Reidar Takvam. 15

16 Dale Mannskor har løfta sinn og tanke. Heile samfunnet er fylt av takk til kormedlemmar og dirigent ved 75-års milestolpen. Korsongarane kjenner gleda i sitt arbeid, men det har kosta ein innsats. I dette festskriftet vil me sjå litt på arbeid og innsatsen som ligg bak dei første 75 år. Ikkje som eit avslutta kapittel, snarare som inspirasjon for nye mål i ei ny tid med nye media. Mannskoret og songgleda vil leva vidare i nye rike år. Ved 75-års jubileet er det i høgda tale om ein takts pause, der me alle stansar opp til ein samstemmig hyllest for trufast vakt om dei verdiar som Dale koret står for. Dale Mannskor er ein kulturberar som har gjort samfunnet rikare. Det har knytta trådar mellom folk og skapt eit islett av gleda og rikdom i livsnerven. 16

17 Årsmelding frå

18 18

19 19

20 20

21 21

22 22

23 23

24 24

25 25

26 Dei første 25 år Me fylles av jublande song Dale Mannskor 75 år Vi likar å tala om at vi har gode song- og musikkrefter her på staden. Det vitnar ikkje nett om at vi er smålåtne, men i røynda har vi vel også dekking for orda. Mange gonger har staden vår stått i songen og musikken sitt teikn, med våre eigne kor og orkester som dei utøvande. I slike høve har det vorte prestert song og musikk av høg klasse. Ikkje alltid, rett nok, for kvaliteten har stige og sige i takt med interesse hjå songarane og musikarane sjølve. Når det kan talast om stigande og sigande kvalitet her, så er det berre naturleg ut ifrå det at alle er amatørar og dyrkar song og musikk som ein anna hobby. Og dette gjer at musikken og korsongen har glanstid i dag og kanskje ligg nede i morgon. Slik har det i røynda vore både med songkora og musikkkorpsa. Dale Mannskor som i år 2006 har sitt 75 årsjubileum, har ikkje nokon ubroten line frå starten av. Koret har hatt gode og dårlege år. Det har prestert det gode når interessa har vore god, og det har på den andre sida stått så svakt at det ikkje har kunna vore med på dei mest vanlege tilstellingane. I delar av krigsåra var det eit mektig kor på 70 songarar, etter krigen har det til sine tider vore for få medlemer til i det heile å få øvt inn eit program. Ein mindre god sesong har likevel ikkje alltid vore ei fylgje av dårleg interesse. Koret har fleire periodar stått utan dirigent, og då har det sjølvsagt vore vanskeleg å få noko til. Men dei dirigentane koret har sunge under, har alle vore dugande leiarar som har ført koret fram til mang ein suksess på konsertar og songarstemner. Koret vart skipa under ein arbeidskonflikt i Dale Fabrikker sommaren Skipingsdato var 3. juni i Mellom dei som gjekk i brodden for det må vi først og fremst nemna Sigurd Zakariassen. Han tok på seg det førebuande arbeidet og fekk knytt dirigent til koret. Han vart også den sjølvskrivne første formann, med seg i styret fekk han: Nestformann Knut Hjertås, kasserar Arnfinn Lilleskare, sekretær Emil W. Salberg og styremedlem Normann Hop. Magnus Takvam og Sigurd Hjertås vart valt som revisorar. Det blei også gjort vedtak på at medlemskontingenten skulle vera kr 0,25 øre pr månad. 26

27 Dale Mannskor sin første leiar Sigurd Zakariassen kom til Dale rundt 1921, så ekte daling var han kanskje ikkje. Men han gjekk opp i miljøet her og vart ein god lokalpatriot. Han kunne i sitt arbeid koma i kontakt med folket på staden og hadde også eit lynne som gjorde det lett å skapa slik kontakt. Zakariassen var fødd på Askøy. Han kom hit for å starta fiskehandel og dette vart då også hans gjerning her i mange år framover. Seinare tok han seg arbeid ved Dale kraftverk. Song og musikk var Zakariassen si store interesse. Han kom med i Dale Musikkforening første året han var her på staden. Han spelte både horn og fele og var med i båe orkestra. Som instruktør for unge musikarar har han også verka. I 1931 stelte han seg i Sigurd Zakariassen. Utlånt av Magnus Sigurdson. brodden for skipinga av Dale Mannskor. For sin innsats på dette feltet vart han heidra ved koret si 30-årshøgtid i Seinare same året døydde han. Både Dale Mannskor og Dale Musikkforening synte han den siste ære med song og musikk i kyrkja under gravferda 29. desember. Sigurd Zakariassen vil vi minnast som ein musikkens ven, men også som ein ven av alt positivt i samfunnet. Han var også ein ihuga fredsven. Dale Mannskor sin første dirigent Dirigenten som skulle ta på seg oppgåva å byggja opp eit kor av ein flokk på 20 interesserte, men uøvde songarar, var John Sääv. John Sääv kom frå ein musikalsk familie, vaks opp i Banå midt i Gatå og hadde musikken som ein naturleg del av dagleglivet. Forutan å vera Dale Mannskor sin første dirigent, kan ein vel trygt seia at det var Dale Musikkforening som låg hans hjarta nærmast. John Sääv var aktiv i Dale Musikkforening frå 1919 til langt inn i 1980-åra. Første oppgåva til John Sääv var sjølvsagt stemmeprøving, men så snart inndelinga av gruppene var ferdig, kunne koret ta til med øving på sitt første 27

28 nummer. Første øving med stemmeprøving vart halde i Festiviteten 10. juni. Ikkje lenge etterpå klang Sangerhilsen av Sigurd Lie, Du flokk hvis hjerte banker, frå 20 strupar i tenor- og bassklang frå nyesalen i Forsamlingshuset. Songen har sidan fylgt koret som festleg oppsong. Sangerhilsen av Sigurd Lie Du flok hvis hjerte banker med friske, varme slag med lyse ungdomstanker. I kreds rundt sangens flag. Sig kan du også fatte, hvorfor så trygt du står? Har fuldt du lært at skatte den sag, hvorfor du slår John Sääv. VaksdalNytt 21. juni 1984 Men rundt om kjæmpes striden for livets mange krav, du akte må på tiden og kaldet den dig gav. Du slutte må din kjæde og danne fylking stærk, din ringe samklang sprede og bygge enheds værk Er dette kun din tanke, då krones skal dit værk, du hæder vil deg sanke, dig føle fri og stærk. Stævn fremad da på banen, virk freidig for din sag, bær løftet sangerfanen, dit pletfri, skjønne flag 28

29 Dei første songarane 24 medlemer var med og skipa koret. Desse er bokførde slik: Hilmar Thaule, Konrad Olsen, Odd Pettersen, Nils B. Seim, Henrik E. Rolland, Erling Lilleskare, Birger S. Kvamme, Normann Hop, Sigmund Prestegaard, Georg Dankertsen, Johs. Mehus, Sigurd Zakariassen, Magnus Takvam, Sigurd Hjertås, Knut Hjertås, Adolf Vatle, Anton E. Rolland, Ivar N. Hesjedal, Didrik Faugstad, Olav Prestegaard, Arnfinn Lilleskare, Olav Lilleskare, Emil W. Salberg og Halfdan Breistein. Fire av desse slutta straks, men nye kom til. Mellom dei ein del med stor innsats i koret, og vi tar med dei nye: Åsmund Lilleskare, Lyder Ekanger, Harald Ekanger, Olav Langhelle, John O. Hesjedal, Magnus Jansen Grenasberg, Malvin Soltvedt, Johan Grøsland, Arnold Prestegaard, Alvin Sellevold og Harald Rønhovde. Status første året var 31 medlemar. Koret sin første samansetning 1.Tenor Hilmar Thaule Konrad Olsen Odd Pettersen Nils B. Seim Henrik E. Rolland Arnfinn Roald Lilleskare Erling Lilleskare Birger S. Kvamme 1.Bass Ivar N. Hesjedal Didrik Faugstad Sigurd Zakariassen Magnus Takvam Johs. Mehus 2. Tenor Normann Hop Sigmund Prestegaard Georg Dankertsen Adolf Vatle Anton E. Rolland 2. Bass Olav Lilleskare Sigurd Hjertås Knut Hjertås Emil Salberg Olav Prestegaard Halfdan Breistein 29

30 Den store arbeidskonflikten sommaren 1931 sette brått ein stopp for øvingane som var komne så godt i gang. Men frå hausten vart korøvingane tekne opp att. I januar 1932 vart det innleidd eit samarbeid med Voss og Vaksdal Mannskor med det målet for auga å skipa felleskonsertar til våren. Det vart sett opp eit program med fellesnummer og eigne avdelingar. Første konserten fann stad i Forsamlingshuset sundag 24. april. Møteboka til koret fortel at konserten vart kringkasta over Bergen kringkastingsstasjon, og at det kom mange lovord om songen frå lyarar rundt om i landet. Programmet for dagen var elles lagt opp som eit songarstemne. I høve konserten skreiv frk. Mathilde (Tilli) Salberg Sääv ein mektig prolog. Her eit lite utdrag frå innleiinga. På Vaksdal der ligger fjorden og blinker med skvulpende nynn til hver sanger den vinker. På Voss ligger bygden så norsk og så fager og vossingens tone derefter lager. På Dale, omkranset av fjell og av ur får sangen sin stemning fra fossenes dur. Dette samarbeidet heldt på å gå i stå på grunn av økonomisk ugreie. Men året etter vart eit nytt program øvt inn for ein konsert som skulle haldast i Ytre Arna. Dale Mannskor hadde sjølv planar om å halda konsert der ute ved juletider. Men denne konserten vart ikkje noko av fordi ein ikkje kunne rekne med tilhøyrarar så tett opp under jul. Det vart i staden halde ein konsert i Forsamlingshuset i slutten av november. På denne konserten var det tale av formannen og avdeling for fiolin og klaver ved Anton Hesjedal og Didrik Rønhovde. 17. desember medverka koret ved innviinga av Dale gamleheim. 30

31 Frå samarbeidskonsert mellom mannskora frå Vaksdal, Dale og Voss på Voss Felleskonserten i Ytre Arna vart halden 23. april. Det var fullt hus i Samhold, og konserten vart ein suksess. Mannskoret deltok på songarstemne for første gong i Follesø i juni Koret drog frå Stanghelle med Lønningdal 1 og slutta seg til ein småbåtkonvoi som stemde inn til Follesø i strålande sol og under kraftig salutt. Etter at John Sääv hadde meldt frå at han ikkje kunne stå som dirigent lenger, vart det ei tid vanskeleg for koret, til det fekk engasjert Torleif Aamodt frå Bergen. Han tok til på nyåret i 1934, og med han som dirigent heldt koret konsert i Forsamlingshuset 4. mars. Konserten vart svært vellukka. Koret hadde sine konsertar og var med i Hordaland Mannsangerforbund sine stemner. Møteboka fortell om mange hyggjelege hendingar, men det vert for mykje å ta med alt dette. Den dugande leiaren Torleif Aamodt verka i koret fram til sommaren Økonomien sette då ein stopp for denne ordninga med å ha ein dirigent frå Bergen. I Aamodt sin plass kom Åsmund Lilleskare. Han hadde dirigentkurs i Bergen og hadde svært gode anlegg for dette. Han verka eit halvt år til organisten i Voss kyrkje, Kristoffer Kleive, kom og tok over på nyåret i

32 Tidleg før krig etter Med Kleive som leiar hadde Dale Mannskor ein glansperiode. Koret tok etter kvart på seg mange store oppgåver, serleg etter at Dalehallen vart teken i bruk. Det var ein stor konsert der saman med musikkforeninga i april 1939 og likeins på Dalestemna som vart halden 24. og 25. juni. Koret fekk også i oppdrag å syngja under den store bondestemna på Voss i juni Under krigen vart mange ungdommar med i koret og det talde då opptil 70 medlemer. Med Kleive heldt koret sin siste konsert i Dalehallen i mai Det var overfylt hus og stor suksess. Etter Kleive kom den nye organisten på Voss, Carl Trond Nedberg. Under hans leiing gav koret nye store konsertar så som Griegkonserten i Dalehallen i desember i 1943 og konsertane i Ytre Arna i 1944 og på Voss i 1944 og Interessa som var så stor i krigstida, minka mykje i dei første etterkrigsåra. Men koret har hatt ymse vanskar å stri med, så som dirigentspørsmålet. Nedberg var borte ei tid frå 1947, og til Bjarne Dankel kom i 1951, hadde det vore noko byte på dirigentar. Dankel vart ein ny dugande leiar for koret, men heller ikkje han skulle verta verande så mange år. Han slutta til jul i 54. Så vart det eit opphald att til Helge Søberg kunne ta over. Med Søberg som leiar vart det øvt inn eit stort program til jubileumskonserten i Bruvik 12. desember