Helse- og omsorg i fjell i notid og framtid

Transkript

1 Helse- og omsorg i fjell i notid og framtid

2 01 02 Copyright Fjell kommune Trykk: Stibo Graphic A/S Redaksjon: Vigleik Brekke (leiar), Line Barmen, Terje Handal og Svein Fjelland Design: Monica Hovland, Fjell kommune Gjennomgåande tema: Haust. Foto: Monica Hovland Opplag: Kontaktinformasjon: Fjell kommune Postboks 184, 5342 Straume Besøksadr.: Foldnesvegen 1, 5354 Straume Tlf: E-post: postmottak@fjell.kommune.no

3 Kjære lesar! Fjell kommune er i ei rivande utvikling. Med kraftig auke i folketalet og stadig fleire eldre vert det stilt store krav til tenestene i kommunen. 06 I dette magasinet ønskjer vi å presentera helse- og omsorgstenestene i Fjell kommune slik dei er i dag. Men vi stoppar ikkje der. I rapporten Sjef i eige liv ser vi framover. Visjonen er at helse- og omsorgstenestene skal hjelpa deg som innbyggjar til å leva eit mest mogleg sjølvstendig liv, også om du vert ramma av alvorleg sjukdom og funksjonssvikt. Det er eit stort behov for helse- og omsorgstenester i åra som ligg framfor. For å utnytta ressursane på best mogleg måte, må kommunane utføra tenester som gjerne tidlegare vart utførte på sjukehusa. Dette krev eit godt samspel mellom Helse Bergen, kommunane og private og frivillige aktørar. I Fjell er vi i full gang med å utvikla eksisterande tenester og leggja til rette for nye tilbod. Om to - tre år vil eit nytt lokalmedisinsk senter står klar til bruk sentralt på Straume. 07 I Fjell kommune står medarbeidarane til teneste for deg. Når du les dette magasinet vil du sjå eit mangfald av tenester og framtidsretta planar for korleis helse- og omsorgstenestene skal vera i framtida. Redaksjonen Monica Hovland. 02. Kyrkjevegen,Turveg mellom Foldnes og Hjelteryggen - Kjell Andersland. 03. Colourbox. 04. Straume terapibasseng - Monica Hovland Colourbox. 07. Treningsrom, Straume terapisenter - Monica Hovland. 08. Skilt ved Straume helsesenter - Monica Hovland. 05 3

4 innhald 3 kjære lesar! 6 Kva hjelp til helse og omsorg vil du få i år 2040? 8 Sjef i eige liv 10 samhandling er tvingande nødvendig 12 dette er helselandsbyen 16 daglegevakt og ny legevaktbil 17 folkehelsearbeid 18 frisklivs- og meistringssenteret 19 Få betre balanse! 20 seniortilbod 22 frivilligheitsarbeid 4

5 24 innsats for andre 25 vidarefører avtale med bibelskolen og tremorkirken 26 kreftkoordinator for fjell og sund 27 vil gje hjelp til sjølvhjelp 28 samarbeider om psykisk helsevern for barn og unge 30 verdig hjelp i eigen heim 32 hukommelsesteamet - felles pårørandekurs 33 aktivitet prat med eldrerådet 36 tillitsvalde om framtidas helse- og omsorgstenester 38 Lokalmedisinsk senter 5

6 Kva hjelp til helse og omsorg vil du få i år 2040? Det vert alltid forventa at ein rådmann skal ha handa på rattet for det som skjer dagleg i ein kommune. Likevel er det å sjå «inn i krystallkula» mot framtida enno viktigare. For det du planlegg i dag vert ofte ein røyndom seinare, i alle fall har det vore slik i Fjell. Å vera i forkant av utviklinga kan tena både folk og kommunekasse! Tekst: Rådmann Steinar Nesse 01 Det er dette vi har prøvd å gjera i framtidsprosjektet «Sjef i eige liv». Her har vi sett på veksten i talet på eldre, kva alderdom dei eldre sjølv ønskjer seg, kva arbeidskraft og økonomiske ressursar storsamfunnet vil stilla opp med, kva eksisterande og ny teknologi kan gjera for å letta kvardagen for eldre og kva hjelp andre enn kommunen kan yta til dømes familien, naboen, venner, frivillige og private firma. Vi har også sett oss inn i kva andre land gjer, særleg Skottland, og kva staten ser for seg av framtidsløysing. Talet på 80- og 90-åringar, den gruppa som har mest behov for hjelp, vil auka frå 600 i 2015 til forventa i Det er meir enn ei tre-dobling! Samstundes veit vi at dei aller fleste av desse helst vil bu heime. Nasjonalt vert det peika på at dersom vi framskriv dagens måte å organisera omsorgstenester på, vil det krevja at tre av fire ungdomar må ta utdanning og jobb innan dette fagområdet. Dagens løysing er difor ikkje berekraftig i eit langsiktig perspektiv. Vi må tenkja og handla radikalt nytt! 01. Rådmann Steinar Nesse - Kjell Andersland Colourbox. 02 6

7 I 2040 vil fjellsokningane måtta ta meir ansvar for eigen alderdom enn i dag. Kommunen vil sjølvsagt yta kompetent hjelp når det trengst og leggja til rettes for at andre kan støtta deg anten det no er familie, naboar, venner eller kjøpte tenester. Kommunen planlegg mellom anna å etablera eit aksjonssenter med døgnvakt som du kan kontakta for å få hjelp. Enkel velferdsteknologi, til dømes at lyset kjem automatisk på når du står opp om natta, kan også hjelpa deg til å bu lengre i eigen heim. Utfordringane som veksten i tal eldre representerer er så pass stor at både dine eigne og samfunnet sine samla ressursar må mobiliserast. Kommunen sine ressursar åleine er ikkje nok. Gjennom samtalar vinteren 2014 med ca. 100 eldre/ pårørande/tilsette i Fjell viser det seg at fleire kan lett vera med å heva livskvaliteten din gjennom enkle tiltak. Døme på dette er transport til og frå viktige gjeremål, installering av tryggleiksalarm og kamera for betre tryggleik i heimen, tilbod om trim og sosial kontakt for å vera med i eit fellesskap, følgjeteneste til lege og frisør, hjelp i hus og hage osb. Mykje av dette kan andre enn kommunen utføra. Noko av dette må du vera budd på å betala for frå eiga lommebok. Lukkast Fjell med prosjektet «Sjef i eige liv», vil du kunna leva eit sjølvstendig liv lengst mogeleg og få hjelp frå kommunen når det verkeleg trengst. 7

8 sjef i eige liv Eg har slått meg ned på eit kontor i Fjell rådhus saman med to spreke damer; den eine er omsorgssjef Line Barmen og den andre er prosjektleiar Janne Mo. I sommar har Line gått med raske steg over fjell, haugar og gater på Sicilia, medan Janne har vore på mange norske fjelltoppar; fjellgeit som ho er! No ventar nye fjelltoppar gjennomføringa av ein ny eldrepolitikk kalla «Sjef i eige liv». Tekst: Svein Fjelland Visjonen for «Sjef i eige liv» er alt laga, og ordlyden er slik: «Helse og omsorgstenestene i Fjell skal hjelpa deg som innbyggjar til å leva eit mest mogeleg sjølvstendig liv, også om du vert ramma av alvorleg sjukdom og funksjonssvikt. Vi vil at du då framleis skal vera sjef i eige liv og i eigen heim! I slike høve vil du oppleva at vi gir deg rask og kompetent hjelp og at vi støttar deg i å mobilisera eigne og andre sine ressursar t.d. familie, vener, naboar, frivillige og private.» Jo, ein ny eldrepolitikk er heilt nødvendig, seier Line. Tal eldre i Fjell vil auka sterkt i tida som kjem. Særleg gjeld dette 80- og 90-åringar. I 2012 var det 550 eldre i denne gruppa. Det er gledeleg at talet i denne gruppa aukar sterkt, ja i 2040 vil det faktisk vera heile Ei firedobling med andre ord! Med ei slik utvikling på gang kan vi ikkje kopiera løysingar frå fortida; vi må tenkja nytt! -Dessutan, seier Janne, har vi spurt mange eldre, pårørande og eigne tilsette om kva dei ønskjer av tilbod. Og svara er eintydige: dei eldre vil helst bu i egen heim så sant dei kan og så lenge som mogeleg. Veksten i tal eldre og deira ønske om å bu i eigen bustad er grunnlaget som den nye eldrepolitikken er tufta på. -«Sjef i eige liv» står på to bein, skyt Line inn. Det eine er at helse og omsorgstenestene skal gje deg rask og kompetent hjelp i helselandsbyen på Straume eller på andre tiltak i kommunen. Det andre er at kommunen skal leggja til rettes for ei mobilisering av ressursar nær deg. Dette kan vera vener som regelmessig stikk innom, ein nabo som ordnar med boss-spannet, ein frivillig som følgjer deg til butikken eller eit privat firma som du betaler for ekstra reingjering eller ekstra omsorgstenester. Den eldre sin jobb er enkel; å ta kontakt med kommunen på eitt telefonnummer som så organiserer tilbodet gjennom eit døgnbemanna senter. 8

9 - Kva er utretta så langt? -Dei eldre har i ei undersøking sagt at sosial kontakt og trim av hjerne og kropp er viktig, forklarer Janne. Dette har ført til etableringa av AKTIV+ i Sotra Arena kvar tysdag frå kl til Tiltaket er eit samarbeid mellom kommunen og ei rekkje frivillige lag. Eit anna tiltak er Treff+ på Sartor Storsenter kvar torsdag. Dette er eit aktivitets- og handletilbod gjennomført av Sartor Storsenter i eit samarbeid med kommunen. Aktivitet 365 er eit tilbod lagt til eit treningssenter for dei som slit med endring av hukommelse og tidleg demenssjukdom. Opplegget vert gjennomført av treningssenteret med økonomisk og fagleg støtte frå kommunen. 01. Prosjektleiar Janne Mo og omsorgssjef Line Barmen - Monica Hovland Colourbox. 04. AKTIV+ i Sotra Arena - Vigleik Brekke Colourbox hjelpemiddel i heimen Dersom du vil skaffa deg eit oversyn over ein del av dei hjelpemidla som finst, har kommunen utstilt desse i eit husvære på Straume bu og servicesenter. Du kan koma på vitjing, aller helst i ei gruppe, etter nærare avtale på tlf Ta gjerne kontakt! Her er nokre døme på slike hjelpemiddel: rullestol og gåstol, toalettutstyr, alarmar, dataskjerm som hjelper deg å hugsa m.m

10 Samhandling er tvingande nødvendig - Alternativet til samhandlingsreforma er at det må byggjast eit nytt sjukehus på storleik med Haukeland universitetssjukehus. Og sjølv om vi gjorde det, ville vi ikkje hatt ei berekraftig helseteneste. Tekst: Vigleik Brekke 01 Samhandling Dette seier viseadministrerande direktør i Helse Bergen, Anne Sissel Faugstad. Saman med nabokommunane har Fjell kommune hatt eit tett samarbeid med Helse Bergen i arbeidet med å følgja opp samhandlingsreforma. Alle prognosar viser at det er eit enormt behov for helse- og omsorgstenester i åra som kjem, men det er ikkje samsvar mellom behov for slike tenester og tilgang på ressursar. - Det er ikkje berekraftig slik vi gjer det i dag, korkje for sjukehusa eller kommunane. Eit viktig mål med samhandlingsreforma er å sikra at pasientane får behandling og omsorg på lågast mogleg nivå. Dette er vanskeleg å formidla fordi dei fleste vil ha helse- og omsorgstenester på eit høgare nivå enn strengt tatt nødvendig, seier Faugstad. Rosar kommunane i vest Anne Sissel Faugstad er den personen i føretaksleiinga i Helse Bergen som har hatt den jamlege kontakten med kommunane i region vest i arbeidet med samhandlingsreforma. Ho er ikkje snau med å gje ros til kommunane for det samarbeidet som er utvikla. - Her inne hjå oss snakkar vi om kommunane i vest. Då veit alle at det er kommunane i region vest det handlar om. I kommunane i vest legg dei seg tungt frampå og vil noko. Vi har eit veldig godt samarbeid, og det ser lovande ut i regionen, seier Faugstad. - Kan folk vera trygge på tenester i kommunane som tidlegare vart gjennomførte på sjukehuset? - Så lenge samarbeidet er så tett og godt som det er mellom partane no, er det trygt. Vi arbeider for at pasienten får rett behandling på rett nivå til rett tidspunkt, seier ho. Ho forstår at det kan vera ei viss redsle i befolkninga om å la seg behandla lokalt for ting som sjukehusa tidlegare tok seg av. - Den uvissa må vi ta på alvor. Vi må samarbeida om kompetanse og sikra at tenestene er bygd opp på ein måte som gjev folk tryggleik. Føresetnadene for å gje tenestene må vera til stades, seier Faugstad. 10

11 Gje blod Det finst inga erstatning for blod. Blod er eit levande materiale, og sjølv med moderne og avansert teknologi kan ikkje blod framstillast kunstig. Det kan heller ikkje lagrast lenge. Derfor treng vi jamt påfyll for at Blodbanken ikkje skal gå tom. 02 Kontakt Blodbanken på Haukeland universitetssjukehus om du ønskjer å registrera deg som blodgjevar. HELSE BERGEN Haukeland universitetssjukehus Nytt lokalmedisinsk senter I mars vedtok eit samrøystes kommunestyre i Fjell at det skal byggjast eit lokalmedisinsk senter i helselandsbyen på Straume. Dette vil verta den største og mest komplekse utbygginga Fjell kommune nokosinne har gjennomført. - Med eit slikt senter kan pasientane lettare få tilgang til den behandlinga dei har bruk for. Det er viktig at det er dei rette pasientane som vert sende til spesialisthelsetenesta (sjukehuset). I framtida vil spesialisthelsetenesta verta smalare, og då er det viktig at det vert etablert lokalmedisinske senter, seier Faugstad. - Kor stor del av behandlinga på sjukehusa i dag kan verta overført til kommunane? - Det er sjølvsagt vanskeleg å spå om dette, men nærare 20 prosent av noverande akuttstraum kan behandlast lokalt i kommunane. Jo meir vi kan hjelpa til å auka kompetansehevinga i kommunane, jo fleire pasientar kan verta behandla på eit lågare nivå. For år sidan var det berre dei store sjukehusa som hadde tilbod om dialyse for nyrepasientar. I dag har alle sjukehusa dette. I tillegg er det etablert fleire satellittar slik det er gjort på Straume i Fjell. - Ein god modell kan vera å prøva seg med satellittar for så å overføra tenesta til kommunen i etterkant, seier Faugstad. 01. Viseadministrerande direktør i Helse Bergen Anne Sissel Faugstad - Vigleik Brekke. 02. Skisse nytt lokalmediskinsk senter - Link Arkitektur 11

12 Dette er helselandsbyen Vest for rådhuset på Straume ligg ei klynge med låge hus tett i tett. Etter kvart er husa og området gjeven namnet «helselandsbyen». For her kan du få hjelp for det meste. 02 Starten Tekst: Svein Fjelland Det heile byrja med at kommunestyret i 1973 kjøpte tomteområdet på nær 100 dekar. På 1980-talet vart det avklart at arealet skulle nyttast til helse- og omsorgsføremål. Det første bygget som vart reist var sjukeheimen (1986). Seinare kom helsesenteret (1994) som husar vanlege tenester som helsestasjon, legevakt og kontor for fastlegar. Eit par nye tilbod fekk plass i helsesenteret; det var eit spesialist-tilbod innan hjarte og lungemedisin og eit omfattande tilbod innan barne og ungdomspsykiatri. Eit par år etterpå kom Straume- bu og servicesenter. Det er eit moderne tilbod til eldre og funksjonshemma der brukarane anten bur i eigne husvære eller i bufellesskap. Hjelp og tilsyn får dei etter behov. Ein vanleg norsk kommune ville vore fornøgd med å få til desse tilboda, men ikkje Fjell!

13 Spesialist-tilbod Det vart på midten av talet og seinare teke kontakt med spesialisthelsetenesta for å få etablert nye tilbod. Resultatet av denne kontakten vart etablering av i alt seks private spesialistar i ein ny fløy på helsesenteret. Seinare plasserte Helse Bergen ambulansane for heile regionen i nybygde lokale. Her er arbeidsplassar med overnatting for ca. 45 tilsette. Etter at vi hadde fortalt leiinga i Helse Bergen at det enno var mange flotte tomter som kunne nyttast til helseføremål på Straume, fekk rådmannen ein dag denne førespurnaden; kva med å etablera eit distriktspsykiatrisk tilbod for regionen her? Slike førespurnader krev handling, og Øyane distriktspsykiatriske senter (Øyane DPS) er forlengst vorten ein realitet med eit bygg på vel m2 og snart 100 tilsette. I tillegg til dette har Helse Bergen i eit samarbeid med Fjell etablert eit tilbod om dialyse for nyresjuke. Dette vert drifta av helseføretaket. Det held til i eit husvære i Straume bu- og servicesenter. Pasientane seier at dei vil heller vera her enn på Haukeland! Straume helsesenter - Monica Hovland. 02. Fjell sjukeheim - Monica Hovland Straume bu og servicesenter. 06. Øyeblikkeleg hjelp - seng - Vigleik Brekke. 07. DPS - Vigleik Brekke. 08. Dialyse, Rolf Titlestad - Vigleik Brekke

14 Nye samarbeidsprosjekt Dersom du vert behandla på Haukeland universitetssjukehus, treng du ikkje vera der så lenge. For i helselandsbyen er det utvikla eit nytt tilbod saman med Helse Bergen og nabokommunane som ber det framande namnet «Intermediær avdeling». Etter to - tre dagar på Haukeland universitetssjukehus kan du her få hjelp til å verta heilt frisk. Du vert møtt med kompetente fagfolk og ein roleg atmosfære slik at du lettare kan mobilisera eigne ressursar. Dei som har prøvd tilbodet rosar det opp i skyene! Dersom du vert så akutt sjuk at legen din vurderer det slik at du har behov for innlegging på sjukehus, kan eit alternativ for somme vera å overnatta med kompetent tilsyn i ei av dei fire ØH-sengene (øyeblikkeleg hjelp) som ligg vegg i vegg med Intermediær avdeling. Dette tilbodet er utvikla saman med fagfolk på Haukeland universitetssjukehus. Tiltaket vert leia av legar med sjukehuskompetanse JordmorHeim Dersom du er gravid og snart skal føda, kan du melda deg på prosjektet «JordmorHeim». Opp mot 80 prosent av dei fødande gjer seg nytte av dette tilbodet. Det går i korte trekk ut på at du føder på KK som så sender deg heim etter kort tid, i gjennomsnitt etter 1,5 dagar. Vel heime vert du kontakta av kommunal jordmor som kjem på heimebesøk ein, to eller tre gonger alt etter behov. Evalueringa av prosjektet viser at kvinnene og familiane deira er svært begeistra for tilbodet

15 Andre tiltak Ein helselandsby er ikkje komplett utan at det finst tilbod til alle med behov for hjelp. Det vart difor tidleg (1991) etablert omsorgsbustader for psykisk utviklingshemma, og seinare kom bufellesskap for unge med psykiske lidingar. NAV har også etablert tiltaket «Muligheten» i dette området for å få unge arbeidsledige ut i jobb. Kommunen har dessutan bygd «Straume terapisenter» som stod ferdig med terapibasseng og treningsrom i Tilbodet er retta inn mot dei med særlege behov for trening som følgje av redusert funksjonsevne Oppskrift for gjennomføring Eit godt samarbeid kviler alltid på eit fundament av tillit. Og tillit får gode vekstvilkår når ein i praksis får noko til i fellesskap. Politisk har ein vore positiv til utviklinga og forstått å gje administrasjonen vide fullmakter i arbeidet. Helse Bergen og nabokommunane har sett at dette har gjeve resultat. Økonomisk har oppskrifta vore den same heile tida: Fjell byggjer, tek opp lån, står som huseigar og utleigar til kostpris utan forteneste medan Helse Bergen, private spesialistar og nabokommunar er leigetakarar og samarbeidspartar. Det viser seg også at samlokalisering av helsetenester har ein positiv effekt på drifta. For det første er jobb i helselandsbyen attraktiv. For det andre kan fagfolk nyttast fleksibelt og på det viset redusera driftsutgiftene. 01. Colourbox Intermediær avdeling, Fjell sjukeheim - Monica Hovland. 04. Statsminister Erna Solberg besøkte Muligheten 12. november Vigleik Brekke. 05. Gullfjellbasen - Monica Hovland. 06. Blombakkane bustader - Monica Hovland. 07. Terapibassenget - Monica Hovland. 15

16 Daglegevakt og ny legevaktbil Sidan tidleg i mai har legevakta hatt eit nytt og synleg framkomstmiddel til beste for innbyggjarane i Sund og Fjell. I tillegg har Sotra legevakt etablert daglegevakt som ei forsøksordning i eitt år. Tidlegare har ein nytta tilgjengelege fastlegar på dagtid på Sotra legevakt. På legevaktbilen står det det nye felles legevaktsnummeret for heile landet; Førsøksprosjektet med daglegevakt innebér at det 24 timar sju dagar i veka er tilgjengeleg lege på Sotra legevakt. På dagtid skal det som no først og fremst vera fastlegen som gjev behandling til pasientane. I tillegg har vi som før tilgjengeleg lege både i Skogsskiftet i Sund og Ågotnes. Med eín million kroner i statsstøtte har legevakta for Sund og Fjell skifta ut den gamle nøytrale legevaktbilen med ein tydeleg uniformert legevaktbil med preg av å vera eit ambulansekøyretøy. Sjølv om legevaktbilen kan verta nytta i samband med ei ulukke, er dette likevel ikkje eit utrykkingskøyretøy. Men det vil alltid vera lege i legevaktbilen ved bruk

17 Folkehelsearbeid i Fjell kommune I Fjell kommune er det mange som opprettheld, betrar og fremjar helse og som dermed driv folkehelsearbeid. Tekst: Jeanett Nesse 03 Her kan det nemnast reint vatn, utdanningstilbod, turlag, friskliv, frivillige, aktivitetstilbod, gratis tannhelseteneste, turvegar, sosiale treff, sponsing av trening, fritidstilbod, seniordans, inkluderande arbeidsliv og godt bumiljø. Lista er lang og aktørane er mange. Når det gjeld folkehelsetilstanden, er Folkehelseinstituttet ute med ein profil for alle kommunar kvart år. Denne ligg lenka på sidene om folkehelse på heimesida til Fjell kommune. Statistikken viser at vi har fleire personar med hjarte- og karsjukdom og psykiske lidingar, fleire 5. klassingar på lågaste meistringsnivå i rekning og større fråfall i vidaregåande skule i kommunen enn i landet som heilskap. Samtidig er kvinnene sin forventa levealder høgare i Fjell, færre barn bur i låginntekt hushaldning, færre er uføretrygda og færre over 45 år bur aleine enn landet elles. Å endra vanar kan vera vanskeleg, men det viktigaste er at du verkeleg har eit indre ønske om å gjera ei endring. Kva kan du som enkeltindivid gjere for di eiga helse? Ta familie og vener med ut på tur Bruk beina framfor bilen Et sunn mat Gjer nokon andre glad Fullfør skulegang Kutt ut røyken Få nok søvn Et fullkorn Et fisk Smil 01. Carl Martin Welde og Christin Mork ved sida av den nye legevaktbilen. - Vigleik Brekke. 02. Monica Hovland Colourbox

18 Frisklivsog meistringssenteret Frisklivs- og meistringssenteret har tilbod for innbyggjarar med sjukdommar som er relaterte til levevanar, som til dømes diabetes 2, hjarte- og karsjukdom eller fedme, dei som ønskjer å slutta å røykja eller snusa, eller som treng støtte til å sjå moglegheiter i ein kvardag som har endra seg. 03 Tekst: Anita Alvheim Livsstilskurset har fokus på varig endring av levevanar og å gjera endringar som påverkar helsetilstanden i ei positiv retning. Målet er å bli bevisst på seg sjølv og dei val ein tar, få kunnskap og informasjon om korleis kosthald og trening har påverknad på kropp og helse, ta ansvar for eigne val og vera til stades i eige liv. «Livet i bevegelse» er eit tilbod til personar som lever med, eller som har hatt kreft, hjartesvikt, revmatisme eller kols. Målet å få verktøy og reiskap til å ha gode dagar, til å gripa moglegheitene i staden for å sjå utfordringane, finna balanse i kvardagen og ta kontroll over eige liv. «Røykfrie saman» er eit tilbod til deg som ønskjer å slutta å røykja eller snusa. Dei tre første møta førebur røyke/snuseslutt, medan dei tre siste møta gjev støtte og motivasjon til å halda seg tobakksfri. Dette er nye helsetilbod som er under utvikling i kommunen. Det vil difor vera eit avgrensa tal plasser og tenesta er i oppbygging. Lurer du på om du er i målgruppa for tilboda, kan du diskutera med legen din og få ein frisklivsresept. All tilvising går gjennom frisklivstenesta i Fjell ved ergofysioterapitenesta

19 få betre balanse! Kroppen i balanse er eit tilbod om gruppetrening for eldre som opplever problem med å halda balansen. Kvardagsrehabilitering meistra kvardagen i eigen heim! Fjell kommune er i startfasen med det vi kallar kvardagsrehabilitering. 06 Det vert trent to gonger i veka. Den første treninga er lagt til Sotra Arena og den andre til Straume terapisenter/ dagavdeling Straume bu- og servicesenter. Liv Møen, leiande fysioterapeut, er ansvarleg for tilbodet. - Vi har no halde på i fire år med opptak to gonger årleg i februar og september. På kvart opptak er det det personar i alderen år som får plass og tilbod om gruppetrening. - Har dei noko nytte av treninga? Ja, det kan vi slå fast med 07 fakta! Kvar gruppe vert testa før og etter gjennomføringa. Testinga viser at dei etterpå har betre balanse og er i betre form. Det sosiale samværet med prat og ein matbit vert også høgt verdsett. - Og kvar skal interesserte venda seg for påmelding? - Dei kan ringja Ergo- og fysioterapeutavdelinga på tlf Så enkelt er det! 01. Prosjektleinga som i 2014 inviterte kurstakarar på livstilskurs til å vera med på forskningsprogram. Frå venstre; Anita Alvheim, Gro Beate Samdal og Nina Lunde - Vigleik Brekke Anita Alvheim. 03. Janicke Engebretsen.05. Kursmateriell - Monica Hovland Gruppetrening, kroppen i balanse / Monica Hovland. Kvardagsrehabilitering er ein form for rehabilitering i eigen heim som tar utgangspunkt i kva slags daglege aktivitetar som er viktige for deg. Heimetenestene, ergoterapeut og fysioterapeut samarbeider tett saman med deg, for at du skal oppnå dine mål. Saman utarbeidar vi ein tidsavgrensa plan for eit intensivt treningsopplegg i heimen din. Kvardagsrehabilitering er for deg som har hatt eit fall i funksjon, og har fått problem med gjennomføring av aktivitetar som du tidlegare meistra. Du må ha eit ynskje om å trene deg opp til å meistre desse aktivitetane igjen. 19

20 ER DU SENIOR OG OPPLEVER AT DAGANE INNIMELLOM KAN BLI LITT LANGE? AKTIV SOTRA ARENA+ I så tilfelle, er du ikkje heilt åleine om det! I ei kartlegging blant seniorar i Fjell i 2014 kom det fram at sjølv om mange hadde familie og naboar rundt seg, sakna dei opne møteplassar med høve til å delta på ulike aktivitetar. Tekst: Janne Mo På bakgrunn av desse funna og kunnskap om kva som er viktig for å bevara god helse, har Fjell kommune, saman med fleire frivillige og private aktørar, lagt til rette for to faste opne tilbod for seniorar kvar veke. 03 aktiv+ AKTIV+ er eit allsidig aktivitets- og kulturtilbod for yngre og eldre seniorar, tysdagar mellom kl og på Sotra Arena. 01 Tilbodet har fått stor merksemd lokalt og kvar gong møter det opp mellom seniorar. Likevel, det er plass til mange fleire, og du er velkomen! Programmet er variert og du bestemmer sjølv kva du vil delta på frå gong til gong. Mellom kl og kan du velja mellom aktivitetar som korte/ lengre turar på grusveg eller i terreng, trening i sal, balansetrening, kulespel, badminton eller trening i styrkerom. Vil du dusja etter trening, er det flotte garderobar tilgjengeleg. Målet er at alle skal kunne finna aktivitetar som passar for dei og nye aktivitetar vert starta ut frå ønske frå dei som deltek. Vil du berre innom for å slå av ein prat eller sjå kva AKTIV+ er, er du velkomen til det. Kafeteriaen er open frå kl.11. Mellom kl. 12 og 13 er det foredrag med dagsaktuelle tema som gjev både visdom og latter. Til slutt vert dagen avslutta med prat og måltid i kafeen. Program finn du blant anna på plakaten i Vestnytt, på kommunen si heimeside og facebooksida til AKTIV+. SOTRA og ØYGARDEN 02 20

21 TREFF+ TREFF SARTOR STORSENTER+ TREFF+ er eit kultur- og handletilbod for seniorar, torsdagar mellom kl. 11 og 14 på Sartor Storsenter. Det er svært mange som har oppdaga tilbodet, og senterleiinga får mange kjekke tilbakemeldingar frå takknemlege seniorar! Dei fortel at dei kjenner seg velkomen på handlesenteret, sjølv om det ikkje alltid er storhandel som står på programmet. Kulturprogrammet er variert. Klokka 12 kvar torsdag tilbyr SF Kino Sotra Seniorkino. Andre aktørar som Biblioteket, Seniorsurf, Seniorsenteret og ulike leigetakarar på senteret, kjem med andre tilbod. Program for kva som skjer kvar torsdag, finn du På plakaten i Vestnytt og på kommunen eller Sartor Storsenter sine heimesider. Vel du å leggja handelen din til torsdagen, er det også spesielle rabattar å henta for seniorar i utvalde butikkar og serveringsstader. Det er mogleg å låna hjelpemiddel for å ferdast rundt på senteret eller få med seg ein frivillig «handlehjelpar». Hjelparane kan følgja deg rundt og vera ei støtte ved handling, om det er matvarer, klede eller anna du har behov for. Kontakt kundetorget på Sartor Storsenter for nærare informasjon. Transport Manglar du skyss for å kunne delta på AKTIV+ og TREFF+, eller treng meir informasjon om tilboda, kontakt Fjell Frivilligsentral på tlf Dei vil prøva å hjelpa deg, så godt dei kan! AKTIV+, kroppen i balanse - Monica Hovland. 02. Turveg - Straume idrettspark. 03. AKTIV+ samling i Sotra Arena - Vigleik Brekke. 04. Aktørar i samarbeid om TREFF+. Frå venstre Thomas Skålnes, omsorgssjef Line Barmen, Janne Mo, Inge Kolltveit og Anne Berit Larsen - Vigleik Brekke. 05. Opning av TREFF+ i SF Kino Sotra ved Thomas Skålnes - Vigleik Brekke. 06. På seniorsenteret. Frå venstre Torbjørn Samdal, Eli Eustice og Helga Halsebakke - Stine Sanden. 21

22 Det er god helse i frivillig arbeid Den 10. august begynte Stine Sanden som vikar for dagleg leiar ved Fjell Frivilligsentral. Stine er 24 år og har utdanning som folkehelsearbeidar frå Høgskolen i Hedmark. På spørsmål om kva ho meiner er det viktigaste i jobben, svarar ho kjapt: -Tilrettelegging av førebyggjande helsearbeid for alle! Tekst: Gudveig Lillebø 01 God helse inneber fysisk, mentalt og sosialt velvære, og ikkje berre fråvær av sjukdom. Vi må leggje til rette for at dei sunne vala blir lett tilgjengelege og vi må nå ut til dei spesielt sårbare gruppene. Til dømes har kommunen oppretta aktivitetstilbodet AKTIV+ for seniorar som vert arrangert på Sotra Arena kvar tysdag. Det er eit populært tilbod der dei får valet mellom ulike gruppeaktiviteter, før dei et saman og høyrer føredrag. Fjell kommune skal ta imot mange flyktningar i tida framover. Det er ein spesielt sårbar gruppe, og vi jobbar blant anna med å oppretta ein sykkelgruppe, mens vi på Ågotnes skule snart startar leksehjelp for innvandrarbarn. Å møta menneske og å gje alle ei meiningsfull fritid er ein stor og viktig del av jobben. Fjell Frivilligsentral Fjell Frivilligsentral blei etablert Stor takk til dei flotte og rause frivillige som stiller opp for andre! som eit tiltak innanfor kulturavdelinga for tjue år sidan og har i alle år vore ein del av kulturforvaltninga. Når lokale eldsjeler melder behov for å koma i gang med noko, stiller frivilligsentralen opp som sekretariat og gjev hjelp til informasjon. Straks tiltaket er etablert og sjølvgåande, trekkjer frivilligsentralen seg ut men skaffar møterom og gjev gjerne ei hjelpande hand med plakatar og annonsering. 22

23 02 03 Tilboda har variert i takt med interessene til dei frivillige. Dei første åra formidla sentralen blant anna småjobbar i hus og hage. Det voks og fram eit stort og årelangt humanitært engasjement i regi av frivilligsentralen, der opp mot tretti personar dreiv innsamling og pakking av klede og utstyr til fattige område i Romania. Dei klarte å skaffa både nytt vaskeri og utstyr til kvart einaste rom på sjukehuset i Pascani før dei la ned aktiviteten. Vi kan og nemna småbarnstreff, tiltak for innvandrarkvinner, sykkelgrupper, bytedagar, «innsats for andre» i samarbeid med ungdomsskuleelevar, deltaking i Verdsdagen for psykisk helse, regelmessige kulturarrangement på Fjell sjukeheim og Kvednatunet, kulturtreff for seniorar i samarbeid med nabokommunane, strikkekafé for unge og eldre, SeniorSurf, Eldredagen m.fl. Sidan 2001 har frivilligsentralen vore sekretariat for TV-aksjonen, eit arbeidskrevjande oppdrag i ein kort og hektisk periode kvar haust. I samband med etableringa av AKTIV+ og TREFF+ i 2014, fekk frivilligsentralen ansvart for informasjon om tiltaka. Dette krev at dagleg leiar kvar veke følgjer opp med plakatar og annonsering i Vestnytt og sosiale medium. Følgjeteneste til lege, sjukehus, tannlege mv, er ein liten, men viktig, del av tilbodet i frivilligsentralen. Stor takk til dei flotte og rause frivillige som stiller opp for andre! Det blir stadig vanskelegare å finna frivillige til slike oppdrag. Dei som melder seg, ønskjer stort sett oppdrag som går på kultur, friluft, flyktningar o.l. Fjell Frivilligsentral tar med takk imot fleire frivillige, både unge og eldre, til dei mangfaldige oppgåvene på sentralen. 01. Dagleg leiar Fjell Frivilligsentral Stine Sanden - Jurgita Radulovic. 02. AKTIV+ på tur i Straume Idrettspark - Stine Sanden. 03. Seniorsurf - Stine Sanden. 23

24 innsats for andre - valfag på fjell ungdomsskule Innsats for andre er eit valfag ved Fjell ungdomsskule Skuleåret 2014/2015 starta Fjell ungdomsskule opp valfaget «Innsats for andre». Dette er eit valfag på tvers av alle tre trinn. Vi starta opp med 43 engasjerte og forventningsfulle jenter dette året. Tekst: Britt Helen Kålås og Janne Mo 01 Det viktigaste målet er å få kunnskap om frivillig arbeid og om behovet for frivillig arbeid i eige lokalmiljø. Faget skal gje elevane høve til å arbeida på ulike arenaer innan ulike samfunnsområde. Elevane har fått undervisning i ulike tema; kva er frivillig arbeid, etikk, hygiene, teieplikt m.m. Vi har også hatt besøk av Fjell Frivilligsentral, Home Start Familiekontakt og vi har vore på besøk hjå Kirkens Bymisjon i Bergen. I tillegg har elevane fått undervisning i hjartelungeredning. Hovudområdet innanfor faget er planlegging og gjennomføring av praktisk arbeid. Elevane har vore i praksis med eldre og med barn i barnehage og på skule. I tillegg har elevane samla inn pengar til Kreftforeningen og til Kirkens Bymisjon. Dei har fått flotte tilbakemeldingar frå arbeidsplassane dei har vore på, både frå barn og eldre. Engasjementet har vore stort og dei har uttrykt at «det å gjera andre glade» har vore drivkrafta til å velja eit slikt fag. Eit slikt fag gjev elevane høve til å få kjenna på kva det vil seia å gi noko av seg sjølv til andre. Våren 2015 arrangerte elevane elevkveld for dei som skulle starta på Fjell ungdomsskule til hausten. Valfagelevane stod for alt av planlegging og gjennomføring denne kvelden. 110 forventningsfulle nye ungdomsskuleelevar fekk ein flott og minnerik kveld. Målet var her å bidra til at ungdomsskulen skal vera trygg for elevar som kjem frå barnetrinnet. Dette opplevde vi at vi oppnådde. Det å få kjenna at «nokon har bruk for meg» gjev ei oppleving av at ein er viktig og at ein har noko å gje. Det at skulen legg til rette for eit slikt fag, gjer at ein allereie som ungdom får gode opplevingar når det gjeld frivillig arbeid. Dette ynskjer vi å ha meir av i åra som kjem. 24

25 vidarefører avtale med bibelskolen og tremorkirken Fjell kommune v/ Omsorgssjefen og Bildøy Bibelskole er samde om å forlengja ein samarbeidsavtale til utgangen av skuleåret 2015/2016. I februar vart kommunen og Tremorkirken også samde om å forlengja ein liknande samarbeidsavtale. Tekst: Vigleik Brekke - Erfaringane har vist at dette er eit supplement til tenestene våre. Vi ønskjer at ungdomen skal få kjennskap til kva omsorgstenesta er. På denne måten kan oppgåver vi elles ikkje får tid til verta gjennomført, seier omsorgssjef Line Barmen. Bibelskulen og Fjell kommune har sidan hausten 2014 hatt dialog om korleis ein kan samarbeida om frivillige tiltak i lokalsamfunnet til beste for innbyggjarane. På bakgrunn av dei gode erfaringane frå sist skuleår, er avtalen no forlengja. Samarbeidet omfattar turgåing, gruppetrening eller reinhaldsoppgåver, sangstunder/minikonsert for bebuarar og ei gruppe som vil ha oppgåver som turgåing og trening. Det er elevar frå idrettslinja og musikk/ disippel-linja som vert engasjerte i samarbeidet. Avtalen med Tremorkirken gjeld fram til utgangen av Oppgåvene for medlemer i Tremorkirken er handling for eldre, kafèbesøk saman med eldre, transporttenester og andre ulike etterspurde tenester. Nokre av tiltaka vil erstatta kommunale tenester, medan andre tiltak vil vera tenester for innbyggjarane som kommunen ikkje har ansvar for å utføra, men som kan gje auka livskvalitét for den einskilde innbyggjar Elevar frå Fjell ungdomsskule gjer ein god innsats for andre, her på vårfest på Fjell sjukeheim - Trine Syltøy, Vestnytt. 02. I 2010 fekk Tremorkirken takk for god innsats under den kalde vinteren 2009/ Vigleik Brekke. 03. Bildøy Bibelskole - Vigleik Brekke. 25

26 kreftkoordinator for fjell og sund Dersom du eller nokon i din familie får kreft, skal du vita at Fjell kommune står klar for å hjelpa deg. Du vil få eit fagleg tilbod i heile sjukdomsperioden frå diagnose er stilt til lindring av smerter. Tekst: Inger Fosse No er det også etablert to sengeplassar for lindrande behandling på sjukeheimspaviljongen i helselandsbyen som kan brukast i deler av sjukdomsperioden. Ein eigen kreftkoordinator kan kontaktast. Hennar oppgåve er å vera lett tilgjengeleg for deg og familien din og koordinera/ tilretteleggja kvardagen din som kreftsjuk. Du vil bli møtt med sjukepleiarar som har høg fagkompetanse og som er knytt opp til eit nettverk av samarbeidande fagfolk. Ta gjerne kontakt på tlf / Det er ikkje krav om tilvising til kreftkoordinator. Derfor kan kreftramma, pårørande eller helsepersonell ta direkte kontakt. Tilbodet er gratis

27 Vil gje hjelp til sjølvhjelp Sjølvhjelp og kurs kan hjelpa deg til å meistra depresjon og stress. Dette er ei ny retning på psykisk helsehjelp Colourbox. 02. Kreftkoordinator Inger Fosse - Vigleik Brekke. 03. Ikon rask psykisk helsehjelp - Monica Hovland. 04. Teamet held til i lokala til Øyane psykiatriske senter på Straume og på Fjell rådhus. Frå venstre; Psykolog Kyrre Dyregrov, kommunepsykolog Marit Bjørkhaug, psykiatrisk sjukepleiar Elise Bergsagel og psykiatrisk sjukepleiar Aud Eli Waage - Kjell Andersland. Psykiske helsetenester i Fjell har i dag eit tilbod til eit breitt spekter av psykiske lidingar frå milde til dei meir alvorlege. Denne helsetenesta er samansett av kommunepsykologar, Rask psykisk helsehjelp, psykiatrisk team, ADL-team (ADL: aktivitetar i dagleglivet), bustader og dagsenter. Det nyaste tilbodet til psykiske helsetenester i Fjell er lågterskeltilbodet. Rask psykisk helsehjelp. Etter at Fjell kommune etablerte pilotprosjektet Rask psykisk helsehjelp i mai 2013, har nærare 600 personar søkt seg til behandling fram til juli Dette er eit lågtersketilbod som er retta mot vaksne over 18 år og som er eit behandlingstilbod for lett til moderat depresjon, angst og søvnvanskar. Tilbodet vert mest gjeve som rettleia sjølvhjelp eller via ulike mestringskurs. Dette kan gje hjelp til meistring av depresjon, stress og belastning, panikkliding, sosial angst og søvnvanskar. Kursa går kontinuerleg, og dermed går det kort tid frå ein tek kontakt til ein har eit faktisk behandlingstilbod. På denne måten kan ein hindra at vanskane set seg fast. Modellen legg opp til å hjelpa folk til å hjelpa seg sjølv og dermed verta sin eigen terapeut. Forsking viser at sjølvhjelp og kurs gjev god hjelp og behandling for grubling, uro, stress, søvnvanskar og angstplager. Alle menneske opplever belastingar i livet. Å læra gode teknikkar for å meistra belastningar er helsefremjande. Elles markerer psykiatrisk team Verdsdagen for psykisk helse. I år vart dagen i Fjell markert i kultursalen i Fjell rådhus den 22. oktober med ope foredrag av kommunepsykologane. Tema var «Kast maska - sjå kvarandre!» og var eit godt døme på god sjølvhjelp Du kan lesa meir om psykiske helsetenester og Rask psykisk helsehjelp på nettsida til Fjell kommune. 27

28 Samarbeider om psykisk helsevern for barn og unge - Sjølv om det kan vera visse kulturforskjellar mellom stat og kommune, har vi eit godt samarbeid om tilbodet om psykisk helsevern for barn og unge i Fjell. Tekst: Vigleik Brekke Det seier seksjonsleiar og psykologspesialist på BUP Øyane (Barne- og ungdomspsykiatri), Ingeborg Moldestad og kommunepsykolog Gjertrud Ekerhovd. - Dei mest vanlege utfordringane for barn og unge er angst og depresjon. Då er det viktig med tidleg innsats. Vi brukar mykje samspelsgrupper, som til dømes De utrolige årene der vi i samarbeid med barnehagen styrkar samspelet mellom barn og foreldre, seier Gjertrud Ekerhovd. I tillegg til psykologar i PP-tenesta, er det fire kommunepsykologar for barn og unge i Fjell. Medan PPT er organisert etter opplæringslova, har kommunepsykologane hjå Helsesjefen helselovgjevinga som utgangspunkt. Variert tilbod Psykologtilbodet retta mot barn og unge handlar om å tilby eín til eín-samtalar, foreldregrupper, førebyggja fråfall i vidaregåande skule, undervisning for elevane i ungdomsskulen og den vidaregåande skulen. - Mellom anna har vi arrangement på ungdoms- skulen i oktober i samband med Verdsdagen for psykisk helse. I tillegg har vi gruppetilbod direkte retta mot barn og unge. Vi har også mykje samarbeid og konsultasjon med dei som arbeider med barn og unge i kommunen, seier Ekerhovd. Psykologane deltek også i antimobbeprosjektet Trygg i Fjell. Saman med Helse Bergen og kommunane Sund, Øygarden og Askøy arrangerer Fjell kommune Oktoberseminaret på Solstrand der målet er å gje kompetanseheving for psykisk helse. 28

29 Arbeidsdeling BUP og kommunepsykologane hjå Helsesjefen har ei avklart arbeidsdeling. - BUP skal arbeida med dei dårlegaste pasientane og hjelpa dei barna og unge som treng meir kartlegging og som har behov for meir behandling og gjerne har fått ein diagnose. Kommunane gjev god generell angstbehandling, men for nokre av barna og dei unge er ikkje dette tilstrekkeleg. Vi har høve til å bruka ein del andre reiskapar enn kommunen, seier Ingeborg Moldstad. Gjertrud Ekerhovd seier at det er jamlege samarbeidsmøte mellom BUP og kommunepsykologane. - Vi kjenner godt til BUP-systemet. Fleire av medarbeidarane der har erfaring frå både primærhesetenesta og spesialisthelsetenesta. Difor forstår vi kvarandre godt. BUP er tett på, og det er lett å ta kontakt, seier Ekerhovd. Fjell kommune er sterkt inne i eit spesielt prosjekt knytt til Uni Helse. Kommunepsykolog Anja Rogde er prosjektleiar for eit stort forskingsprosjekt som handlar om å prøva ut to angsbehandlingsprogram. Her er det eit tett samarbeid med helsesøstrene, skule, barnehage, barnevern, PPT og rettleiarteam for skule og barnehage. Uni Research Helse driv forsking innan fagområde som har verknad for helse, livsstil og arbeid. Øyane BUP har spisskompetanse på tvangslidingar og tek inn pasientar frå heile Helse Bergen-området Psykologspesialist Ingeborg Moldestad og kommunepsykolog Gjertrud Ekerhovd - Vigleik Brekke. 02. BUP Øyane - Vigleik Brekke Colourbox. 29

30 Verdig hjelp i eigen heim Line Barmen er omsorgssjef i Fjell. Ho er ung, det meiner no eg, engasjert og oppteken av framtida. - For ein jobb eg har! Og for nokre kollegaer! seier ho før eg har stilt eit einaste spørsmål. Ho har god dekning i å seia dette. Omsorgstenestene i Fjell har godt omdøme og er effektive anten det gjeld institusjonsdrift eller heimetenester. Dette seier både brukarar og forskingsrapportar. Det vi skal samtala om i dag er heimetenestene. 02 Tekst: Svein Fjelland Kva er eigentleg heimetenester? -Det er praktisk hjelp i heimen gjerne kalla heimehjelp. Det er heimesjukepleie som er personleg medisinsk oppfølging med pleie og stell. Det er også personleg assistanse som vert gjeve til dei med omfattande behov for hjelp, t.d. ein funksjonshemma. I tillegg finst det mange andre tenester som kan vera naudsynte for å gje tryggleik og skapa meistring i kvardagen. Dette er det overordna målet for alle omsorgstenester: «Fjell kommune skal i dialog med brukarane gje gode omsorgstenester tilpassa den einskilde sine behov». Heimetenestene lukkast godt i å nå denne målsetjinga. - Er brukarane nøgde med tenestene? -Vi har gjennomført brukarundersøkingar fleire gonger. Dei aller fleste er godt nøgde med tenestene. Likevel vert det understreka av fleire at hjelparane skulle brukt litt meir tid på kvart besøk og at det er litt for mange ulike personar som kjem innom på grunn av arbeidstidsordningane. Det vert også sagt at kommunen ikkje informerer godt nok. Det prøver vi å gjera noko med i denne avisa! - Kvifor er heimetenestene så viktige? -Det er fordi folk helst vil bu heime også når dei vert ramma av sjukdom eller funksjonssvikt. Då er det vår plikt å stilla opp slik at vi kan levera gode nok tenester og på det viset vera med å gje dei eit verdig liv i eigen heim. Eg har sjølv arbeidd fleire år i heimetenestene og sett ved sjølvsyn kor viktige desse tenestene er for det verdige liv. - Stundom les vi i avisene om tillitsbrot mellom ein tilsett og ein brukar, til dømes at det forsvinn pengar? -Det har vi opplevd lite av i Fjell. Kunsten er å tilsetja flinke og engasjerte folk som vert gjevne god opplæring. Om slikt skulle skje ein gong, vil det straks få konsekvensar gjennom oppseiing. Uærlege personar kan ikkje fylla slike viktige jobbar. 30

31 Eg veit det er mykje latter i omsorgstenestene. Kan vi få ein smakebit? Her er ein: - Doktor, doktor, eg får desse grufulle smertene kvart femte minutt, og dei varer minst eitt kvarter!! Men Line Barmen, har ikkje eldre det betre på ein institusjon då? -Nokre, til dømes personar med demenssjukdom, har det, men dei aller fleste trivst best i eigen heim. Vi har nyleg gjennomført 100 intervju med eldre, pårørande og tilsette som stadfestar nettopp dette. Men for å kunna bu heime lengst mogeleg, må kommunen til dømes stilla opp med avlastingsopphald i korttidsplassar slik at den eldre og pårørande kan få ekstra hjelp i ein periode. Det vil vera behov for institusjonsplassar for dei som treng lindrande behandling i sluttfasen av livet eller har andre særlege behov. -For dei som av ulike grunnar ikkje kan bu i eigen heim lenger, har kommunen satsa på små husvære i form av omsorgsbustader som alternativ til institusjon. Brukarane er særs nøgde med denne løysinga. - Kva er utfordringane dine nett no og for framtida? -Det har vore slik i det siste at tal brukarar veks raskt som følgje av fleire eldre i kommunen og fleire utskrivingar frå sjukehus. Dette set auka krav til både kapasitet og kompetanse. På lengre sikt er vi særs avhengige av å rekruttera like godt som vi har gjort til no. Å avstemma samfunnet og pårørande sine forventingar når det gjeld økonomiske realitetar vert viktig. Heldigvis har vi i Fjell sett framtida på dagsorden gjennom prosjektet «Sjef i eige liv» Colourbox. 02. Omsorgssjef Line Barmen - Kjell Andersland Heimehjelp, Åsmund Tveit får god hjelp av heimehjelp Monica Spjeld Jensen - Monica Hovland. 31

32 Har du eller ein av dine næraste vanskar med hukommelsen? Då er det hjelp å få! Første steg er likevel å få utgreidd tidleg kva som er grunnlag for hukommelsesendringa. Rett diagnose gjev grunnlag for rett medisinsk behandling og vidare dialog om kva hjelpetilbod som kan vera relevant for å oppretthalda ein god kvardag. Tekst: Janne Mo Fjell kommune har eige hukommelsesteam som består av sjukepleiar og ergoterapeut med spesialkompetanse innan hukommelsesendring. Dei kan kontaktast på tlf for råd og rettleiing, både når det gjeld utgreiing av sjukdom og for informasjon om kva tilbod som er tilgjengeleg. Dei kan og formidla kontakt med lege og heimeteneste i kommunen. Felles pårørandekurs Kvart år i januar og februar vert det gjennomført felles pårørandekurs for pårørande til personar med demens. Dette er eit samarbeid mellom dei fire kommunane i region vest; Askøy, Fjell, Sund og Øygarden. På desse kursa får folk høve til å møta folk i same situasjon. Det vert gjeve informasjon om sjukdomen og korleis dei pårørande kan takla situasjonen. Aktuelle tema er sjukdomslære, åtferdsendring, kommunikasjon og samhandling, forvaltning og hjelpemiddel. Kurset vert gjennomført i samarbeid med Nasjonalforeningen for folkehelsen, Askøy demensforening og Fjell, Sund og Øygarden demensforening Aktiv Monica Hovland. 04. Colourbox. 05. Velværeavdeling - Aktiv Monica Hovland 32

33 Gode aktivitetstilbod kan vera nyttig i kvardagen! Fjell kommune har lenge hatt populære dagtilbod på Straume bu- og servicesenter og på Kvednatunet. Dei som har fått tilbod der er svært nøgde, men i ei kartlegging blant seniorar i Fjell i 2014, kom det fram behov også for nye aktivitetstilbod som ikkje vart knytt opp mot eksisterande eldresenter i kommunen. 02 Tekst: Janne Mo I år presenterer vi derfor eit nytt konsept på eit privat treningssenter - AKTIV365. I eit moderne treningssenter med flotte lokalitetar og spa-anlegg, er det trening to dagar i veka. Her kan dei som får plass, delta i ulike tilpassa aktivitetar både inne og ute og har felles måltider saman. Treninga vert leia av fleire flinke instruktørar, og den som har ansvar for gruppa på maksimalt 10 personar, har utdanning som personleg trenar. Hukommelsesteamet i Fjell følgjer opp tilbodet og skal delta i evaluering når første året er omme. Transport til og frå heimen inngår i tilbodet. Er dette noko som kunne passa for deg eller du treng meir informasjon om tilbodet, kontakt hukommelsesteamet i kommunen. Kontakt hukommelsesteam@ fjell.kommune.no 03 Gruppetreningstilbod for personar med demenssjukdom

34 Glad for det som skjer, men... Dei fire medlemene i eldrerådet vi trefte utanfor rådhuset ein fin augustdag likar at Fjell kommune prioriterer helse og omsorg. Og dei tykkjer det er mykje godt som vert gjort i kjølvatnet av Sjef i eige liv. Tekst: Vigleik Brekke 01 - Likevel kan dette føra til meir einsemd, seier Kåre Dyrøy. - Kva meiner du med det? - Kanskje vert for mykje løyst med tekniske hjelpemidlar. Dersom for mykje av hjelpa vert gjennomført med ny teknikk i staden for hender, kan dette føra til einsemd. Eg har tru på å engasjera ungdom som kan gå på besøk og hjelpa til med handling og andre ting, seier Dyrøy. Berit Anita Larsen ville gjerne møtt ungdomane frå ungdomsskulen, Bildøy Bibelskole og Tremorkirken som allereie er i gang med å hjelpa dei som treng ei ekstra hand i kvardagen. - Det er kjempeflott at Fjell kommune har fått ungdom som kan hjelpa til med dette, men det er viktig at vi får etablert ein god kommunikasjon mellom dei og brukarane. Det skapar tryggleik for dei eldre, seier Larsen. 34

35 Medlemene i eldrerådet gler seg over det som skjer i Fjell, men kjenner nok på ein uro over at det trengs mange hender som skal gje god omsorg i tida som ligg framfor. - Difor var det godt at det vart sett av eit stort område til helse- og omsorgstenester her sentralt på Straume og at vi fekk rydda plass til helselandsbyen, seier leiar av eldrerådet, Ole Konrad Ekerhovd. Ekerhovd meiner gamlerådmannen Svein Fjelland har vore sentral i å få bygd opp mange av dei tilboda Fjell har i dag. Berit Anita Larsen, er oppteken av at kommunen har tilstrekkeleg med personale til rådvelde. - Det bør opprettast ein vikarpool som gjer det mogleg å få på plass bemanning på kort tid. Det er til tider for lite hender i dag, meiner Larsen. Travle eldre Nestleiar i eldrerådet, Else Marie Kind Hevrøy, minner om at mange eldre har det ganske travelt. - Berre sjå på På plakaten i Vestnytt. Det skjer mykje, og ein del eldre har nesten ikkje tid til å vera heime. Det er svært positivt, seier Kind Hevrøy. Medlemene i eldrerådet er også glade for dei tilboda som er etablerte gjennom Aktiv+ og Treff+. - Kva tenkjer de om det nye lokalmedisinske senteret som skal byggjast på Straume? - Vi veit at dette kostar, men nytten skal vera større enn kostnaden. Vi gler oss over at senteret gjev fleire sjukeheimsplassar, og vi håpar at eit røntgentilbod kjem på plass, seier Kåre Dyrøy og får full støtte for dette frå dei tre andre. Dei vil også gjerne har eit godt tilbod om lindrande behandling. Else Marie Kind Hevrøy meiner at eit slikt senter vil hjelpa til at tilbodet vert gjeve nærare familien enn tilfellet vil vera med å verta lagt inn på sjukehus. Dei tre medlemene meiner også at dei demente må få eit godt tilbod i Fjell. - Dei fortener eit like verdig liv dei som oss andre, seier Berit Anita Larsen. Medlemene i eldrerådet gjev ros til administrasjonen i Fjell kommune for eit godt samarbeid og at medarbeidarane alltid stiller opp når det er behov for informasjon og å gje innspel til korleis helse- og omsorgstilbodet bør vera i Fjell. Treng du vaktmeisterteneste? I intervju og samtale med eldre kjem det fram at dei ønskjer namn på seriøse firma som kan utføra vaktmeisterarbeid for dei mot vanleg betaling. I sommar skreiv kommunen om dette til seks firma i Fjell som har godt omdøme i marknaden. Eitt firma har meldt si interesse og det er Byggmester Reidar Vallestad. Hans folk kan gjera vølingsarbeid slik at bustaden din vert meir funksjonell, dei kan justera dørar og kranar, dei kan vedlikehalda tak, takrenner, vindauge, kledning, etterisolering, ventilasjon etc. og ordna med malingsarbeid. Tek du kontakt på tlf vil firmaet først koma på synfaring og gi deg eit prisoverslag bygd m.a. på dei timeprisar som er oppgjevne til kommunen. Dette vert ei trygg og enkel ordning for dei som har behov for slike tenester, ikkje sant? 01. Medlemer i eldrerådet pratar om helse- og omsorgstilbodet i Fjell. Frå venstre; Else Marie Kind Hevrøy, Ole Konrad Ekerhovd, Berit Anita Larsen og Kåre Dyrøy - Vigleik Brekke. 35