HARDANGER ENERGI AS. Årsmelding og rekneskap. 11. driftsåret. "Din lokale energileverandør!"

Transkript

1 HARDANGER ENERGI AS Årsmelding og rekneskap driftsåret "Din lokale energileverandør!"

2 Side 2 ÅRET var eit år med store hendingane, både positive og negative. Det positive er at fusjonen av Jondal Energi AS formelt vart gjennomført, og at me me starta bygginga av det nye Folkedal kraftverk. Det negative var brannen i Klyve, raset utanfor Eidfjord og verknadane av stormen Dagmar. På grunn av dei hendingane som er omtalt ovanfor, har aktiviteten vore veldig høg. Budsjettet for 2011 innebar ei betydeleg investering i ulike anlegg, og når me i tillegg fekk dei store uhella som brann, ras, storm og flaumskader i tillegg, vart det ei veldig stor belastning på organisasjonen vår. Men det er samtidig gledeleg å sjå at organisasjonen trass alt greidde å gjenomføra reparasjonen på ein veldig god måte, og sjølv dei kundane som vart skadelidande av uhella gav honnør til tilsette for godt utført arbeid for å minska skadeverknadane. Elles har det også i år vorte lagt planar for korleis me skal klara å få ut den produksjonen som vert planlagt i området vårt. Granvin Evanger fekk endeleg konsesjon ved at OED avviste klagen hausten 2011, men diverre vart deler av arbeidet stoppa fordi det var konflikter med fornminner i traseen. Men ut frå det som er kjent ettervinteren 2012, vil arbeidet starta opp på dei uproblematiske stadene i 2012, og målet er at denne linja skal vera ferdig i løpet av I tillegg har me utarbeidd planar for korleis produksjon i Jondal og Ullensvang vest kan koma ut på sentralnettet, og denne planen er sendt til NVE. Men linja til Evanger og ei oppgradert linje Eidesfossen Mauranger ligg mykje til rett for at ny fornybar produksjon skal kunne mata si kraft inn på nettet. Siste del i dette planarbeidet, vert gjort gjennom samtalar med Odda Energi AS om innmating i Tyssedal for kraft som skal den vegen. Det økonomiske resultatet for 2011, korrigert for inntektsramm, er noko betre enn budsjettet, og fusjonen med Jondal har gitt ein betre kontantstrøm frå drifta enn det selskapet hadde før fusjonen. Dette trass i at selskapet hadde betydeleg større KILE-kostnadar enn det som var budsjettert. I tillegg måtte me utgiftsføra ein del kostnadar som ikkje vart dekka av forsikringa etter brannen i Klyve, men likevel viser 2011 eit godt økonomisk resultat. Innanfor dei områda dei tilsette kan påverka resultatet, har dei gjort ein god innsats. Me har difor all grunn til å takka dei tilsette for ein god jobb i året som no er omme. Likeins vil me takka kundane, dei styrande organ i selskapet, forretningskontaktar og samarbeidspartar for godt samarbeid i 2011! Harald Sandvik -dagleg leiar-

3 Side 3 ÅRSMELDING FRÅ STYRET Verksemda Hardanger Energi AS Hardanger Energi AS er eit vertikalintegrert energiselskap med hovudkontor i Kinsarvik som driv med distribusjon av kraft, kraftomsetning og kraftproduksjon. Etter at fusjonen med Jondal Energi AS vart gjennomført med rekneskapsmessig verknad frå , er det slike eigardelar i Hardanger Energi AS: Eigar Eigarprosent Ullensvang herad 36,3 % Eidfjord kommune 24,2 % Jondal kommune 24,2 % Ulvik herad 15,3 % Konsesjonsområdet er Eidfjord kommune, Granvin herad, Jondal kommune, Ullensvang herad og Ulvik herad. Kraftproduksjonen vert driven i seks kraftstasjonar; Kinso kraftstasjon i Ullensvang, Tveitafoss kraftstasjon i Eidfjord, Folkedal kraftverk i Granvin, Ulvik kraftstasjon i Ulvik, Eidesfossen og Haugafossen kraftverk i Jondal. Tveitafoss kraftverk har heimfalle til staten der kraftlaget har leigeavtale med Statkraft fram til 2019, men dei andre er eigd av Hardanger Energi AS. Kraftverket i Folkedal har magasin medan dei andre fem kraftverka er reine elvekraftverk. Leiing av selskapet Styret i selskapet er samansett slik: Erlend Nornes, Ullensvang herad (styreleiar) Terje Breivik, Ulvik herad (nestleiar i styret) Lars Kristian Eidnes, Eidfjord kommune Gunvor Hopen Veka, Eidfjord kommune Per Mælen, Ullensvang herad Knut Djønne, Ullensvang herad Jon Steinar Skeie, Jondal kommune Kjellaug Hoås Samland, Jondal kommune Oddmund Jordal, Ulvik herad (observatør) Arvid Nygaard (representant frå dei tilsette) Fridtjof Myklatun, Eidfjord (observatør frå dei tilsette) Styret i Hardanger Energi AS har hatt 8 møte, og handsama 34 saker. Selskapet er pr organisert i tre avdelingar; ei nettavdeling, ei produksjonsavdeling og ei marknad-/økonomiavdeling. Pr er det totalt 40 tilsette som utgjer vel 39 årsverk. Dette talet inkluderar 4 lærlingar. Det har ikkje vore personskadar som har ført til sjukefråvær i 2011.

4 Side 4 Fråværsstatistikken viser eit sjukefråvær på 4,9% som er 2,5%-poeng høgare enn i fjor. Etter styret si meining er arbeidsmiljøet ved Hardanger Energi AS godt. Det er god kontakt og samarbeid mellom administrasjonen og dei tilsette sine organisasjonar. Hardanger Energi AS er tilslutta Odda Bedriftshelseteneste med alle tilsette. Det har ikkje vore arrangert tryggleiks- og førstehjelpskurs for driftspersonalet i dette meldingsåret, det vil verta arrangert i Hardanger Energi AS forureinar i svært liten grad det ytre miljøet. Kraftproduksjonen frå vasskraft er miljøvenleg og vasskrafta er rein og fornybar ressurs utan utslepp som forureinar det ytre miljøet. Anlegg for drift av nettet vert bygt på ein måte som i liten grad påverkar det ytre miljøet på ein negativ måte. Det har ikkje vore uhell i driftsåret som har gitt miljømessige skadar. Likestilling Pr var 4 av 39 tilsette kvinner. Verksemda har ei leiargruppe på 4 personar, ingen av desse er kvinner. I styret sit det to kvinner av totalt åtte eigarvalde styremedlemar. Lønsmessig vert dei tilsette vurdert ut frå utdanning, kvalifikasjonar og erfaring. Det er ingen skilnad i handsaming av menn og kvinner. Selskapet meinar det er viktig å ha kvinner i organisasjonen, men let ikkje kjønn vera avgjerande ved nytilsetjingar.

5 Side 5 Distribusjonsnettet: Forsyningsområdet er km 2 eller om lag vel 8 gonger større enn Bergen kommune. Ramma for investeringsbudsjettet for nett og produksjon var på 20,795 mill kr. Tilsvarande ramme for førre år var på 18,489 mill kr. I budsjettet var det planlagt gjennomført 14 investeringsprosjekt på nett, 6 investeringsprosjekt på produksjon. I tillegg til 14 fellesprosjekt. 9 av dei planlagde investeringsprosjekta på nett vart ikkje gjennomført i Årsaka til dette var blant anna dei alvorlige hendingane i straumnettet vårt i løpet av Feilen som råka oss mest var brannen i Klyve sekundærstasjon i Eidfjord. Den åleine vart eit stort og omfattande prosjekt som berørte heile organisasjonen. Me gjorde nokre omprioriteringar av oppgåver i budsjett for å få gjennomført oppgåver knytt opp mot feilen i Klyve sekundærstasjon. Me kan nemna full oppgradering av stasjonen med nytt 22kV koplingsanlegg og nye vern. I tillegg vart det lagt ned ny 22kV høgspentkabel mellom Erdal og Eidfjord. Kabelen erstatta 22kV høgspentlinje som vart teken av steinraset den 10.juni I tillegg var det feil knytt opp mot stormane på slutten av året. Budsjettramma, korrigert for ikkje utførte anlegg vart halde. Av dei anlegga som nettavdelinga har arbeid med i 2011 nemner me: Eigne nettanlegg: Montasje av nye nettanlegg i Tunsbergtunnel. Totalt er det bygd 4 stk. nye nettstasjonar og lagd ned over meter med ny høgspentkabel mellom Svelgane og Seimsmoen Øvre Granvin. Arbeid knytt opp mot Vallaviktunnellen og ny tunnel på Bu. Ny transformator Bugjelet for Statens Vegvesen. Ny transformatorkiosk i Røynstrand bustadfelt i Granvin. Nedbygging av tre transformatorar som står i matetopp.(forskriftskrav) Blant anna Røvhaug. Heilt nytt radiosamband for området Ullensvang, Eidfjord, Granvin og Ulvik. Vert utvida til å dekka Jondal i Full renovering av Klyve sekundærstasjon. Dette inkluderer nytt 22kV koplingsanlegg, vern, interne kablar, m.m. I 2012 vert det montert inn nye 66kV brytarar. Ny 22kV høgspentkabel mellom Erdal og Eidfjord. Lengda vart ca. 4500m og erstattar gamal høgspentlinje. Ny 22kV høgspentkabel Sjobakkane i Eidfjord. Nytt brannsikkert driftsrom for plassering av ny driftssentral og eige rom for plassering av server og fiberkommunikasjon. Arbeid for andre Vedlikehald av vegljos i konsesjonsområdet Montasje av nytt vegljos i bustadfelt Kaldhagen i Kinsarvik. Montasje av nytt vegljos i Sjobakkane bustadfelt i Eidfjord. Her vart det valt gateljosarmaturar med LED belysning. Statens vegvesen: Ombygging av 22kV og 66kV høgspentline i Bugjelet på grunn av endring av vegtrase. Ullensvang hotell: Ombygging med ny større transformator som følgje av effektauke.

6 Side 6 Registrering og digitalisering av straumnettet til Hardanger Energi: Digitalisering av straumnettet til Hardanger Energi er kome godt i gang. Dette er ei tid- og ressurskrevjande oppgåve. Me har i 2011 registrert straumnettet i Eidfjord, kontrollert heile høgspentnettet for tekniske data og lengde m.m. I tillegg kontrollerar og oppdaterar me tidligare registrert nett i Ulvik og Granvin. Anleggsopplysningar Som følgje av fusjonen med Jondal vart forsyningsområdet vårt endra og me fekk meir straumnett i selskapet. Årlig rapporterar me inn statistikkar til DSB og NVE og for 2011 vart anleggsdata for Jondal lagt inn i vår base. Ved utgangen av 2011 var: 473 fordelingstransformatorar i drift med ei nominell yting på totalt KVA. Høgspent luftleidning: Lågspent luftleidning: Høgspentkablar: Lågspentkablar: Total lengd på høgspent og lågspentnett 342,745 km 387,359 km 167,188 km 251,079 km km Utvikling i tal nettkundar

7 Side 7 PRODUKSJON 2011 Hardanger Energi AS produserar kraft i seks stasjonar med totalt 12 aggregat, kvar av desse stasjonane har produsert følgjande kraftmengd: Kraftstasjon Produsert mengd i MWh Kinso kraftverk (Kinsarvik) Tveitafoss kraftverk (Eidfjord) Folkedal kraftverk (Granvin) Ulvik kraftverk (Ulvik) Eidesfossen kraftverk (Jondal) Haugafossen kraftverk (Jondal) Totalt Drift og vedlikehald kraftstasjonar Året 2011 var eit godt år for kraftproduksjon. Kraftproduksjonen enda på totalt 62,3GWh, dette er opp 17,9 GWh frå 2010 som var eit relativt svakt år. Sidan 2011 var eit relativt godt år for kraftproduksjonen i heile landet, gav dette lågare prisar samanlikna med Verdien av eigenproduksjon i spotmarknaden enda på totalt 20,1 millionar kroner. Dette er om lag 1,2 millionar kroner høgare enn budsjettert er nok det mest aktive året me har hatt sidan produksjon vart organisert i eigen avdeling. Spesielt positivt var det å kunne slå saman vår produksjon med produksjonen i Jondal. Den største enkelthendinga var å kunne setja spaden i jorda for ny kraftstasjon i Folkedal etter mange år med søknadar og planlegging. Vidare har me fortsett ombyggingsprogrammet av dei gamle turbinregulatorane til ny moderne PLS-styrt hydraulisk pådragsregulering. I 2011 var det generator 1 i Kinso som vart ombygd. I tillegg til dette så arbeide me for fullt med å planleggja nye og relativt store prosjekt; ny stasjon i Haugafossen, Folkedal del 2, tunell Tveitafoss og utskifting av generator 1 i Kinso. Også i 2011 har me hatt redusert bemanning grunna langtidssjukemelding frå ein av dei tilsette. I så hektiske periodar som fjoråret er det svært gledeleg å sjå den iveren og gode arbeidet som vert lagt ned av alle tilsette på avdelinga. Det er spesielt i slike tider med stort fokus på nye utbyggingsprosjekt, at det er særs viktig å ha tilsette som tek ansvar og syter for å halda eksisterande produksjon i gang. Dette er hovudgrunnen til at me kan sjå tilbake på eit år utan stopp i produksjonen grunna havari eller skadar på det tilårskomne utstyret.. (VTA) Vassdrag Teknisk Ansvarleg Me har leigd inn Gerhard Kurszus frå Statkraft i Sauda som vassdragsteknisk ansvarleg. DLE (Det lokale eltilsyn) DLE ved Hardanger Energi AS vert utført i samsvar med dei planane som er lagt fram for og godkjent av DSB. (Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap) Oppgåvene knytt til DLE ligg under målar/tilsynsavdelinga.

8 Side 8 MÅLAR/TILSYNSAVDELING Avdelinga har pr tovegskommunikasjon hjå 152 kundar. Alle kundar som har eit forbruk på kwh skal ha fjernavlesing. I tillegg har me installert tovegskommunikasjon på tre nye hyttefelt i Maurseth-området. Av andre oppgåver som har vore prioritert: Har tilbod om informasjon til 9.klassingar i Eidfjord,Ullensvang Granvin, Jondal og Ulvik om el-tryggleik og enøk. Oppsumering av oppgåver ved avdelinga. Kontroll av bustadar, driftsbygningar og næring. Nyanlegg Jordfeilsøk. 201 stk. 55 stk. 33 stk. ENØK Alt enøkarbeid vert administrert av eit eige direktorat; Enova, som ligg i Trondheim. Alle nettkundane betalar eit påslag til Enova som deretter fordelar innkomne midlar til ulike prosjekt etter søknad. I 2011 har denne avgifta utgjort 1 øre/kwh, og heile summen vert vidaresendt til Enova.

9 Side 9 Resultatrekneskap og finans Resultatrekneskapen for selskapet viser eit driftsoverskot på kr ,- og det fordelar seg slik for dei ulike resultatområda : Distribusjonsnettet Regionalnettet Kraftomsetning Kraftproduksjon Andre resultatområder Totalt Avskrive mindreinntekt 0 Kommentarar til rekneskapstala: Alle resultatområdene hadde eit driftsoverskot i Driftsresultatet for selskapet er svakare enn budsjettert overskot, dette skuldast ei lågare inntektsramma enn budsjettert.. NVE gir kvart energiverk ei øvre ramme for kor mykje nettselskapet kan krevja inn frå kundane. Denne ramma er ein årleg sum der kostnadar til overliggjande nett og eigedomsskatt kjem i tillegg til ramma. Dersom nettselskapet tek inn ein sum som er mindre enn summen av ramma og dei andre punkta nemnt ovanfor, oppstår det ei mindreinntekt som seinare kan krevjast inn frå kundane. Dersom nettselskapet tek inn ein sum som er større enn ramma og dei andre punkta nemnt ovanfor, vert det ei meirinntekt som skal betalast tilbake til kundane i løpet av dei tre etterfølgjande åra, eller eventuelt motreknast ei mindreinntekt. I 2011 hadde nettselskapet ei meirinntekt på vel 4 millionar koner som vart motrekna tidlegare opptent mindreinntekt. Pr har nettselskapet ei mindreinntekt på ca 0,8 millionar som kan brukast til å dekka inn framtidige KILE-kostnadar for straumbrot, og/eller auka prisar til nettkundane. Resultatdisponeringa: Styret gjer framlegg om at overskotet for 2011 på kr ,- vert disponert slik: Føreslått utbytte Kr ,- Avsett til annan eigenkapital Kr ,- Sum disponert Kr ,- Pr utgjer sum innskoten eigenkapital i selskapet kr ,- Den frie eigenkapitalen utgjer kr ,-

10 Side 10 Finansiell risiko Marknadsrisiko Selskapet er som følgje av kraftsal i spotmarknaden på NordPool eksponert for endringar i kursen på euro. Mesteparten av selskapet sine inntekter ved spotsal er difor sikra gjennom bruk av valutaterminkontrakter. Selskapet har teke opp eit byggelån tilsvarande kr ,- som skal konverterast til EUR når Folkedal kraftverk er ferdig. Pr årsskiftet er byggelånet trekt opp med ein mindre del av løyvd sum. Kreditrisiko Historisk sett har det vore lite tap på fordringar, og risikoen for at motpartar ikkje har økonomisk evne til å oppfylla sine plikter vert difor sett på som låg. Likviditetsrisiko Hardanger Energi AS har auka behaldninga av likvider frå 2010 til 2011, og selskapet ser likviditetssituasjonen som tilfredstillande. Områderisiko Områderisiko oppstår når prisen i vårt leveringsområde skil seg frå systempris. Dette oppstår når det er vanskar med overføringskapasitet mellom områder internt i NordPool-område. Fram til no har dette ikkje vorte sikra i marknaden. Vidare drift Vidare drift er lagt til grunn for rekneskapen for Kontantstraum Me viser elles til kontantstraumsanalysen lenger bak i årsmeldinga. Investeringar: Deler av investeringane i ordinære driftsmidlar er gjort med låneopptak.

11 Side 11 Framtidsutsikter Marknadsdelen vår utgjer om lag 86%, men i tillegg sel me om lag 5 GWh til kundar utanfor konsesjonsområdet vårt. For første gong på mange år gjekk inntektsramma for 2011 kraftig ned samanlikna med det varselet me fekk seint i Grunnene til dette er lågare rentenivå enn venta og at det vart gjort korrigeringar i 2010 som gjorde at inntektsramma for 2010 var uvanleg høg. Inntektsramma vil i sterk grad verta påverka av rentenivået framover i tid. Nettkapitalen (bokført verdi på anleggsmidlar knytt til nettdrifta) vert multiplisert med fem årig statsobligasjonsrente, og dersom Hardanger Energi AS klarar å halda på ei rimeleg høg effektivitet, vil dette gjera at inntektsramma vil auka rekna i nominell kroneverdi. I 2011 fekk Hardanger Energi ei meirinntekt, men selskapet har framleis ei opparbeidd mindreinntekt slik at me kan liggja på tilnærma same prisnivå på nettleiga framover i tid. I tillegg vil truleg Hardanger Energi få ein kompensasjon på opp mot 5 millionar kroner fordi effekten av fusjonen mellom Hardanger Energi og Jondal Energi sler uhelig ut på effektivitetsberekninga framover i tid. Kraftprisen var høg tidleg på året, men spotprisen har gradvis gått ned gjennom året. Tidleg i 2012 er det god magasinfylling i Noreg, og dette vil gjera at prisnivået framleis vil halda seg lågt framover. Dette vil spesielt påverka verdien av kraftproduksjonen. Men med dei nivåa me ser på kraftprisen no, vil kraftproduksjonen framleis gje overskot. Den langsiktige prisen på straumbørsen tilseier at det skal vera ein pris framover på omlag 30 øre/kwh, og når det nye kraftverket i Folkedal står klart i 2012 vil dette kraftverket også vera kvalifisert til å få grøne sertifikat for produksjonsauken.

12 Side 12 Kvalitetsjusterte inntektsrammer ved ikkje levert energi (KILE) NVE har innført reglar som gjer at leveringstryggleiken i nettet innverkar på inntektsramma. Regelverket er ein del av forskrift av 11. mars 1999 nr 302 om økonomisk og teknisk rapportering, inntektsramme for nettverksemda og overføringstariffar. Frå vart denne forskrifta endra slik at KILE-kostnaden no skal inngå som eit kostnadselement i den ordinære inntektsramma. Verdien av avbrota utgjorde kr ,-. Dette er om lag ,- høgare verdi enn i Budsjettert verdi av KILE var kr ,-. Dei største grunnane til dette store avviket er KILE knytta til brannen i Klyve og KILE knytt til stormen Dagmar som raste i romjula Satsane for avbrot varierar mellom kr 8,- til kr 106,- alt etter kva kundegruppe avbrotet gjeld for, og om dette er varsla eller ikkje varsla avbrot.

13 Side 13 NØKKELTAL HARDANGER ENERGI AS Totalrentabilitet (Totalrentabiliteten viser tilhøve mellom den kapitalen som er i verksemda og resultat eksl. finanskostnader.) Eigenkapitalavkastning (resultat etter skatt i prosent av gjennomsnittleg eigenkapital gjennom året) Brutto resultatgrad (Brutto resultatgrad viser den del av driftsinntektene som er igjen til å dekka avskrivingar, renter og til overskot.) Kapitalens omløpstid (Kapitalens omløpstid gjev uttrykk for kor mange gonger kapitalen vert omsett kvart år.) Eigenkapitalprosent (Soliditet) (Eigenkapitalprosenten gjev uttrykk for kor stor eigenkapitalen til verksemda er i høve til totalkapitalen.) ,4% 8,6% 7,6% 9,2% 7,6% 6,7% 8,0% 8,9% 10,2% 8,8% 15,3% 18,6% 13,4% 13,4% 14,0 % 0,42 0,46 0,57 0,61 0,54 62,9% 85,7% 85,0% 82,8 % 87,8 % Likviditetsgrad 1 (Likviditetsgrad 1 viser tilhøve mellom omlaupsmidlar og kortsiktig gjeld. Likviditetsgrad 1 bør vera større enn 2. 0,3 *) 0,5 *) 1,3 *) 1,1 *) 1,9 *) Likviditetsgrad 2 (Likviditetsgrad 2 viser tilhøvet mellom dei mest likvide omlaupsmidlane og kortsiktig gjeld. Likviditetsgrad 2 bør vera større enn 1, då vil verksemda vera i stand til å betala ned si kortsiktige gjeld. 0,3*) 0,4*) 1,3 *) 1,0 *) 1,8 *) *) Ved utrekning av likviditetsgrad er ikkje kundefordringane teke med då ein stor del av summen er periodiseringar.

14 Side 14 R ESULTATREKNESKAP Note DRIFTSINNTEKTER OG DRIFTSKOSTNADER Driftsinntekter Netto energisal Nettleigeinntekter Andre driftsinntekter Sum driftsinntekter Driftskostnader Endring i behaldning eigneutvikla anleggsmiddel Energikjøp Tap i nett Overføringskostnader Lønskostnad m.m 2 og Avskriving på driftsmidlar og immaterieller eigendeler Annan driftskostnad Sum driftskostnader DRIFTSRESULTAT FINANSINNTEKTER OG FINANSKOSTNADER Annan renteinntekt Annan finansinntekt Annan finanskostnad Resultat av finanspostar Ordinært resultat Skattekostnad Årsresultat OVERFØRINGAR Overført til annan eigenkapital Utbytte SUM OVERFØRINGAR Hardanger Energi AS - Årsmelding 2011

15 Side 15 B ALANSE Note EIGA Anleggsmidler Immaterielle eigendeler Vassdragsrettar 1 og Goodwill m.m. 1 og Sum immaterielle eigendeler Varige driftsmidlar Anlegg, bygn og anna fast eigedom Transportm, maskiner og utstyr Anlegg under arbeid Sum varige driftsmidlar Fiansielle anleggsmidlar Investerigar i anna føretak i same konsern Lån til føretak i same konsern Investeringar i tilknytta selskap Netto pensjonsmidler kollektiv ordning Andre fordringar Investeringar i aksjar og andelar Sum finansielle anleggsmidlar Sum anleggsmidlar Omløpsmidlar Varelager Fordringar Kundefordringar Andre fordringar Opparbeidd mindreinntekt Sum fordringar Bankinnskot, kontantar o.l Sum omløpsmidlar SUM EIGA Hardanger Energi AS - Årsmelding 2011

16 Side 16 Note EIGENKAPITAL OG GJELD Eigenkapital Aksjekapital Overkursfond Sum innskoten eigenkapital Opptent eigenkapital Annen eigenkapital Sum opptent eigenkapital Sum eigenkapital Gjeld Avsetningar for plikter Pensjonsplikter Utsett skatteforpliktelse Sum avsetnader og plikter Langsiktig gjeld Gjeld til kredittinstitusjonar Ansvarleg lån Sum anna langsiktig gjeld Kortsiktig gjeld Leverandørgjeld Betalbar skatt Skuldig offentl.avg Anna kortsiktig gjeld Avsett til utbytte Sum kortsiktig gjeld Sum gjeld SUM EIGENKAPITAL OG GJELD

17 Side 17 KONTANTSTRAUMSOPPSTILLING KONTANTSTRAUM FRÅ OPERASJONELLE AKTIVITETAR Ordinært resultat før skattekostnad Betalt skatt i perioden Ordinære avskrivingar Endringar i varer Endringar i kundekrav Endringar i leverandørgjeld Endringar i mindreinntekt Endringar i andre omløpsmidlar og andre gjeldspostar Netto kontantstrum frå operasjonelle aktivitetar KONTANTSTRAUM FRÅ INVESTERINGAR Innbetalingar ved sal av varige driftsmidler Investeringar i aksjer og andeler Investeringar i immaterielle eigendelar Investert i varige driftsmidlar Netto kontantstraum frå investeringsaktivitetar KONTANTSTRAUM FRÅ FINANSIERINGSAKTIVITETAR Utbetalingar på langsiktig fordringar Innbetalingar på langsiktige fordringar Opptak av langsiktig gjeld Utbetaling av utbytte Netto kontantstraum frå finansieringsaktivitetar Netto endring i bankinnskot og liknande Behaldning av bankinnskot, kontanter o.l Hardanger Energi Behaldning av bankinnskot, kontanter o.l Jondal Energi Behaldning av bankinnskot, kontantar og liknande Hardanger Energi AS - Årsmelding 2011

18 Side 18 NOTER TIL REKNESKAPEN Rekneskapsprinsipp Årsrekneskapen er sett opp i samsvar med reglane i rekneskapslova av 1998 og god rekneskapsskikk. Hovudregel for vurdering og klassifisering av eigedelar og gjeld Eigedelar bestemt for varig eige eller bruk er klassifisert som anleggsmiddel. Andre eigedelar er klassifisert som omlaupsmiddel. Fordringar som skal tilbakebetalast innan eitt år er klassifisert som omlaupsmiddel. For gjeld er dei same kriteria lagt til grunn. Anleggsmiddel er verdsett til kostpris. Anleggsmiddel som går ned i verdi over tid er avskrivne lineært over den venta økonomiske levetida. Anleggsmidlane vert nedskrivne til verkeleg verdi ved verdifall som ikkje er venta og vere av forbigåande art. Langsiktig gjeld vert ført i balansen med nominelt beløp på etableringstidspunktet. Omlaupsmiddel er verdsett til lågaste verdi av kostpris og verkeleg verdi. Aksjar Aksjar er vurdert etter kostmetoden. Investeringa vert nedskriven til verkelig verdi ved verdifall som ikkje er forbigåande. Motteke utbytte frå selskapa vert inntektsført som anna finansinntekt. Varer Varer er vurdert til det lågaste av kostpris og netto salsverdi. Fordringar Kundefordringar og andre fordringar er ført opp til pålydande etter frådrag for avsetjing til forventa tap. Avsetjing til tap er gjort på grunnlag av individuell vurdering av dei einskilde postane. Bankinnskot, kontantar o.l. Bankinnskot, kontantar o.l. inkluderer kontantar, bankinnskot og andre betalingsmiddel med forfallsdato som er kortare enn tre månader frå anskaffing. Immaterielle eigedelar Immaterielle eigedelar med avgrensa økonomisk levetid vert avskrivne planmessig. Immaterielle eigedelar vert nedskrivne til verkeleg verdi dersom dei forventa økonomiske fordelane ikkje dekkjer balanseført verdi. Magasinbehaldning I samsvar med etablert praksis i bransjen er magasinbehaldning ikkje oppført i rekneskapen. Overføringsinntekter Nettdrifta vert regulert av styresmaktene ved at Norges Vassdrags- og Energidirektorat (NVE) årleg fastset innektsrammer for kvart selskap. Inntektsramma vert fastsett på bakgrunn av faktiske historiske kostnader, verdien av selskapet sin nettkapital og målt effektivitet samanlikna med andre tilsvarande selskap. Inntektene vert i tillegg regulert i forhold til mengda leveringsavbrot i løpet av året, generell pris og renteutvikling.

19 Side 19 Meir-/mindreinntekt er differansen mellom inntektsramma og faktiske innbetalte nettleigeinntekter. Meirinntekt skal rentebereknast med rentesats fastsett av NVE og tilbakeførast til kundane. Mindreinntekt kan tilsvarande rentebereknast og krevjast inn frå kundane. Andre inntekter Andre inntekter vert rekneskapsført når dei er opptent, altså når både risiko og kontroll er overført til kunden. Dette vil normalt vere tilfelle når vara eller tenesta er levert til kunden. Inntektene vert rekneskapsført med verdien av vederlaget på transaksjonstidspunktet. Anleggsbidrag Anleggsbidrag til investeringar, frå det offentlege og private, har gått til frådrag på aktiverte verdiar. Kostnader Kostnader vert som hovudregel rekneskapsført i same periode som tilhøyrande inntekt. I dei tilfella det ikkje er ein klar samanheng mellom utgifter og inntekter, vert fordelinga fastsett etter skjønsmessige kriterium. Andre unntak frå samanstillingsprinsippet er gitt der det er aktuelt. Vedlikehald Det er utført naudsynt vedlikehald på alle anleggsdelar. Det er ikkje føreteke avsetjing for utsett vedlikehald fordi kostnadene kjem til jamt over levetida. Vedlikehald/reinvestering som medfører vesentleg lengre levetid og inntening, vert aktivert. Pensjon Selskapet har kollektiv pensjonsordning for dei tilsette. Ordninga er ein ytingsplan, dvs. at selskapet har det økonomiske ansvaret for dei avtalte ytingane. Lineær oppteningsprofil og forventa sluttlønn er lagt til grunn som oppteningsgrunnlag. Selskapet har også usikra pensjonsordning i form av tariffesta avtalefesta førtidspensjonsordning. For sikra pensjon er samla forpliktingar vurdert opp mot samla pensjonsmidlar i pensjonsordninga. Ved verdsetjing av pensjonsmidlane og pensjonspliktene vert estimert verdi brukt ved rekneskapsavslutninga. Dei estimerte verdiane vert korrigert kvart år i samsvar med berekningar utført av aktuar. I balansen er sikra ordningar presentert under finansielle anleggsmidlar, medan usikra ordningar er presentert under avsetjing for forpliktingar. Skattar Kraftnæringa er underlagt fire ulike skatteartar. Desse er ordinær skatt på overskot, eigedomsskatt basert på særskilde takseringsprinsipp for kraftverk, grunnrenteskatt og naturressursskatt. Eigedomsskatt er klassifisert som driftskostnad i resultatrekneskapen. Skatt på overskot vert stilt saman med rekneskapsmessig resultat før skatt. Skatt knytt til eigenkapital-transaksjonar, for eksempel konsernbidrag, vert ført mot eigenkapitalen. Skattekostnaden omfattar betalbar skatt (28 % av grunnlag for betalbar skatt) og endring i netto utsett skatt (28 % av endring i mellombelse skilnader).. Utsett skatt og utsett skattefordel er presentert netto i balansen. Kraftproduksjon som har generator med samla merkeyting på over 5500 kva er frå og med 2004 pålagt naturressursskatt med 1,1 øre pr. kwh til kommunen og 0,2 øre til fylket, totalt 1,3 øre pr. kwh.

20 Side 20 Naturressursskatten vert samordna med overskotsskatten slik at naturressursskatt som overstig overskotsskatten er ein forskotsbetalt skatt som vert framført med rentegodtgjersle. I den grad naturressursskatten fullt ut vert motrekna, representerer den ingen kostnad. Ingen av kraftstasjonane Hardanger Energi eig kjem inn under denne regelen pr. i dag. Grunnrenteskatt er pålagt kraftverk, som har generatorar med samla merkeyting på over kva. Dette er ein skatt som kjem i tillegg til alminneleg skatt på overskot. Grunnrenteskatten utgjer 30 % av netto grunnrenteinntekt ved det einskilde kraftverket. Eventuell negativ grunnrenteinntekt pr. kraftverk kan framførast mot seinare positiv grunnrenteinntekt med renter frå kraftverket. Utsett skattefordel knytt til negativ grunnrenteinntekt og midlertidige forskjellar er berre aktivert for kraftverk som er i skatteposisjon eller vil koma i skatteposisjon innan ein definert tidshorisont (normalt 15 år). Ingen av kraftstasjonane Hardanger Energi har kjem inn under denne regelen for dette rekneskapsåret. Kontantstraumoppstilling Kontantstraumoppstillinga er utarbeidd med basis i den indirekte metoden. Dette inneber at ein i analysen tek utgangspunkt i årsresultatet for å kunne presentere kontantstraumar som er tilført frå høvesvis ordinær drift, investeringsaktivitetar og finansieringsaktivitetar. Fusjon med Jondal Energi AS Hardanger Energi AS og Jondal Energi AS har fusjonert med rekneskapsmessig og skattemessig verknad frå Fusjonen er gjennomført til rekneskapsmessig og skattemessig kontinuitet. Samanlikningstala er ikkje omarbeidd.

21 Side 21 Note 1 Varige driftsmiddel Kraftstasjon Nett Nettstasjon Inventar og utstyr Transportmiddel Bygg Goodwill Vassdragsrettar Anlegg under arbeid Sum Anskaffelseskost pr Fusjon Jondal Energi AS Tilgang Avgang Anskaffelseskost pr Akk. av- og nedskrivingar pr Årets avskrivingar Akk. avskr., nedskr. og nedskr. pr Bokført verdi pr Økonomisk levetid 50 år 35 år år 3-10 år 5-8 år 8-50 år 5 år Ingen avs. Ingen avs. Avskrivingsplan Lineær Lineær Lineær Lineær Lineær Lineær Lineær - - Avskrivningssats 2 % 2,8 % 2,8-4 % % 12,5-20 % 2-10 % 20 % 0 % 0 %

22 Note 2 Lønskostnad, tal på tilsette, godtgjersle, lån til tilsette m.m. Lønskostnad Løn Arbeidsgjevaravgift Pensjon Anna godtgjersle Sum Gjennomsnittleg antal årsverk Ytingar til leiande personar Dagleg leiar Løn Anna godtgjerdsle Sum Det er kostnadsført kr for godtgjersle til styret i Det er ikkje ytt lån eller stilt trygd til dagleg leiar eller medlemmar av styret. Kostnader til revisor: 2011 * 2010 Lovpålagt revisjon Andre tenester utanfor revisjon Skatterådgivning Andre attestasjonstenester Sum * Omfattar både Hardanger Energi AS og tidlegare Jondal Energi AS Note 3 Pensjonskostnader, -midlar og forpliktingar Selskapet er pliktig til å ha tenestepensjonsordning etter lov om obligatorisk tenestepensjon og har pensjonsordning som tilfredsstiller krava i denne lova. Selskapet har pensjonsordning som omfattar i alt 68 personar. Ordninga gir rett til definerte framtidige ytingar. Desse er i hovudsak avhengig av oppteningsår, lønnsnivå ved oppnådd pensjonsalder og størrelsen på utinga frå Folketrygda. Forpliktinga er dekka gjennom eit forsikringsselskap (sikra ordning). Pensjonsordninga er fordelt på ei kollektiv pensjonsordning og ei avtalefesta pensjonsordning (AFP). AFP-forpliktingane er aktuarberekna.

23 Side 23 Note 3 fortset Sikra ordning (finansiering ved fondsopplegg) Sikra ordning inneber at pensjonspliktene er deka ved øyremerking i dag av eigedelar for finansiering av pensjonsutbetalingar i seinare periodar (i praksis gjennom eit lovsforsikringsselskap/eigen pensjonskasse). På grunn av strenge lovreglar for bruk av midlane inneber eit fondsopplegg også automatisk ei sikring av at pensjonsforpliktingane kan oppfyllast heilt eller delvis. Hardanger Energi har inngått avtale med Storebrand Livsforsikring. Økonomiske føresetnader: Diskonteringsrente 3,9 % 4,2 % Venta avkastning på pensjonar 4,8 % 5,0 % Lønnsregulering 4,0 % 3,75 % Pensjonsregulering 3,0 % 3,0 % Venta G-regulering 3,75 % 3,75 % Som aktuarmessige føresetnader for demografiske faktorar og avgang er det lagt til grunn vanleg brukte føresetnader innan forsikring Sikra ordning Usikra ordning Sum Sikra ordning Usikra ordning Sum Kollektiv AFP Kollektiv AFP Noverdi av årets pensjonopptening Rentekostnad av pensjonsplikta Avkasting på pensjonsmidlar Administrasjonskostnadar Resultatført planendring Amortisering av estimatavvik Resultatført pensjonskostnad Berekna pensjonsplikter Pensjonsmidlar Ikkje resultatført estimatavvik Balanseført pensjonsforplikter

24 Side 24 Note 4 Aksjar i tilknytt selskap Eigarandel Bokført verdi Reisæter Kraftverk AS 20 % Kvamnet AS 21,5 % Hardanger Breiband AS 20 % Tysso Kraftverk AS 49,9 % Finse Kraftverk AS 20,0 % Sum Note 5 Aksjekapital og aksjonærinformasjon Antal aksjar Pålydande Bokført A-aksjar B-aksjar C-aksjar D aksjar Sum Eigarstruktur Aksjonærar i selskapet pr : Namn A-aksjar B-aksjar C-aksjar D-aksjar Eigarandel Stemmeandel Ullensvang Herad ,3 % 36,3 % Eidfjord kommune ,2 % 24,2 % Ulvik Herad ,3 % 15,3 % Jondal kommune ,2 % 24,2 % Sum ,0 % 100,0 %

25 Side 25 Note 6 Eigenkapital Aksjekapital Overkursfond Annan eigenkapital Sum Eigenkapital Endring i året Fusjonsdifferanse Resultat i året Avsett utbytte Eigenkapital Note 7 Skattekostnad Årets skattekostnad framkjem slik: Betalbar skatt på årets resultat Endring utsett skattefordel Avsett for mykje tidlegare år Årets totale skattekostnad Betalbar skatt i årets skattekostnad framkjem slik: Ordinært resultat før skattekostnad Permanente skilnader Endring i mellombelse skilnader Grunnlag betalbar skatt Betalbar skatt på årets resultat Betalbar skatt i balansen framkjem slik: Betalbar skatt på årets resultat Betalbar skatt på tidlegare års likning Sum betalbar skatt

26 Side 26 Note 7 fortset Avstemming frå nominell til faktisk skattesats: Ordinært resultat før skatt Forventa inntektsskatt etter nominell skattesats (28 %) Skatteeffekten av følgjande postar: Kostnader ein ikkje får frådrag for skattemessig Effekt av nedvurdert utsett skattefordel Skattekostnad Effektiv skattesats 0 % 26 % Spesifikasjon av skatteeffekten av mellombelse skilnader og underskot til framføring: Driftsmiddel Fordringer Saldo på gevinst- og tapskonto Pensjon Mindreinntekt Andre forskjellar Sum Netto utsett skatt / skattefordel (-) Utsett skattefordel vert ikkje balanseført.

27 Side 27 Note 8 Meir-/mindreinntekt Inntektsramme fra NVE Implementering NRS 6 pensjon Årets KILE kostnad Kostnader overliggjane nett Eigedomsskatt Korrigering kapital Korreksjonar tidlegare år Sum tilleten inntekt Tariffinntekt Årets meirinntekt Akkumulert mindreinntekt Mindreinntekt Jondal Energi Årets meir(-) /mindreinntekt Årets berekna renter på meirinntekt Akkumulert meir(-)/mindreinntekt

28 Side 28 Note 9 Segmentinformasjon Driftsinntekter Produksjon Kraftomsetning Regionalnett Distribusjonsnett Øvreg verksemd Eliminering Totalt Netto energisal Nettleige Andre driftsinntekter Sum driftsinntekter Driftskostnadar Endring i behaldning eigenutvikla anleggsmiddel Kraftkjøp Kjøp av eigenproduksjon 0 Tap i nett Nettleigekostnad Løn og personalkostnad Andre driftskostnader Ordinære avskrivingar Sum driftskostnadar Driftsresultat Gjennomsnittleg kapital for nettdrifta er pr stipulert til 110 millionar kroner noko som gir ein avkastning for nettdrifta på 4,1%. Note 10 Bankinnskot I posten bankinnskot, kontantar o.l. inngår bundne skattetrekksmidlar med kr Beløpet dekkjer skuldig skattetrekk pr Note 11 Immaterielle eigedelar Balanseførte vassdragsrettar, kr knyter seg til ein evigvarande erstatningskraftavtale som selskapet har. Goodwill oppsto ved omdanning av Jondal Energi frå kommunalt føretak til aksjeselskap i Posten vert avskriven lineært over 5 år.

29 Side 29 Note 12 Avsetjing for plikter Inkludert i kortsiktig gjeld er ei forplikting overfor Statens Vegvesen om å yte eit tilskot på kr i samband med bygging av Jondalstunnelen. Note 13 Store enkelttransaksjonar Hardanger Energi AS har fusjonert med det heileigde dotterselskapet Jondal Energi AS med rekneskapsmessig verknad frå Samanlikningstala er ikkje omarbeidd. Note 14 Andre fordringar Ansvarleg lån Reisæter Kraftverk AS Lån Kvamnet AS Eigenkapitalinnskot KLP Sum Note 15 Ansvarleg lån Ansvarleg lån på kr er gitt av Jondal kommune. Lånet er avdragfritt og vert renteberekna med ein rentesats lik 10 års statsobligasjonsrente pluss 2 %. Kostnadsført rente i 2011 er kr Note 16 Langsiktig gjeld Gjeld som har forfall meir enn fem år etter slutten av rekneskapsåret Kommunal Landspensjonskasse (KLP) Byggelån DnB Sum anna langsiktig gjeld Hardanger Energi har pantsett kraftstasjonane som pant til Fokus Bank Asa og DNB for garantiar for handel på Nasdaq og for byggelånet for utbygging av Folkedal kraftverk. Bokført verdi av kraftstasjonane er pr på kr ,-. Selskapet har i tillegg ein renteswap på 50 millionar med løpetid over 20 år. Renteswapen starta , og har ei rente på 5,07%. Trygda for denne renteswapen ligg inne i pantet som er omtalt ovanfor. Pr er verdien av renteswapen 6,3 millionar lågare enn pålydande, noko som har medført at det er avsett kr 3,2 millionar som rentekostnad i 2011.

30 Side 30 Note 17 Transaksjonar og mellomverande med nærståande partar Resultatmessige transaksjonar med nærståande partar: Transaksjon/ transaksjonsgruppe Tilhøyrer resultatlinje Motpart Forhold til motparten 2011 Sal av kraft og nettleige Kraftsal/Nettleige Ullensvang herad Eigar Sal av kraft og nettleige Kraftsal/Nettleige Eidfjord kommune Eigar Sum Hardanger Energi AS sel kraft for Ullensvang herad og Eidfjord kommune for deira rekning og risiko.

31 Side 31

32 Side 32