RAPPORT FRÅ EIN STUDIETUR TIL LITAUEN MARS 2006

Transkript

1 RAPPORT FRÅ EIN STUDIETUR TIL LITAUEN MARS 2006 Ved: Mali Grete Aksnes ( Helse og velferd ) og Geir Ellingsen ( Kultur / Utekontakt ) Bakgrunn I samband med det bilaterale samarbeidet mellom Norge og Litauen, var Kvam herad ein av fire kommunar som vart invitert til ein studietur til Litauen mars. Dei andre kommunane som deltok var Oslo, Mandal og Oppegård kommune. Representantar frå Barne og likestillings-departementet og Nordland fylkeskommune deltok og på turen. Målsetjinga for turen var å styrka eller etablera nytt samarbeid mellom utvalde kommunar i dei respektive landa, på område som barnevernsarbeid, foreldreveiledning, generelt barne og ungdomsarbeid og ungt entreprenørskap. Den litauiske kommunen Marijampole har gjennom 10 år vore vennskapskommunen til Kvam, så det var naturleg for Marijampole å velja Kvam som samarbeidspartnar denne gongen òg. Frå Kvam herad skulle Helse og velferdssjef Mali Grete Aksnes og Kultur / Utekontakt Geir Ellingsen delta på studieturen. Frå norsk statleg hald tok departementet sikte på å utvikle eventuelle prosjekter som kunne finansieres gjennom EØS-ordninger, samt å utveksla informasjon og erfaringar som kunne bidra til utvikling av det litauiske demokratiet. Førebuande møte med det norske Barne og likestillingsdepartementet (BLD) Første del av studieturen starta med eit førebuande møte i Barne og likestillingsdepartementet (BLD) i Oslo, for alle dei norske kommunane som skulle delta på studieturen. På møtet gjorde representantar for BLD og Utanriksdepartementet greie for bakgrunnen for turen, kva forventningar ein hadde, ulike aspekt ved samfunnsapparat og demokratiutvikling i Litauen og finansielle ordningar som kjem inn under EØSavtalen. Ein rekna desutan med at dei litauiske styresmakter ville ha ei meir fyldestgjerande utgreiing om kva forventningar dei hadde, på første dagen av besøket vårt. DAG 1. Dagen starta katastrofalt, sett ut ifrå ein fagleg ståstad. Med ein flyavgong som vart utsett seks timar, gjekk heile orienteringa som dei liauiske myndigheitene skulle ha for oss, i vasken. Det vart berre tid til innkvartering på hotellet i Vilnius, kor me budde under heile opphaldet. Gjennom det innleiande programmet som diverre måtte gå ut, hadde ein forventa å få ein del presisjonar av uklåre moment i invitasjonen. Ei konkretisering av kva dei ynskte og forventa å få ut av samarbeidet. Det var eit åpenbart sakn hos alle deltakarane at me gjekk glipp av denne innleiande og avklårande delen. DAG 2. I programmet var det innlagt eit dagsbesøk til partnerkommunane, og for Kvam sin del vart dette sjølvsagt Marijampole. Marijampole ligg eit par timars biltur frå hovudstaden. Litt uheldig start her òg, med ein bil som måtte ha stadig påfyll av vatn på bensinstasjonane for å halda det gåande. Tilslutt vart ny bil tilkalla, og me kom omsider fram til ein hjarteleg, om enn svært formell, mottaking i Marijampole. Under TV-dekning vart me på ein svært formell måte presentert for dei mest sentrale personane i det offisielle Marijampole.

2 Barneheimen Saltinelis Neste post på programmet var eit besøk på ein barneheim, ein heim som m.a Lions Club Norheimsund har bidrege til å få etablert. Kvam herad sin rolle ved prosjekta i Marijampole har vore å kanalisera statlege prosjektmidlar og vera koordinator i samarbeidet. Det var kjekt å sjå at desse tiltakaverkjeleg fungerar, ikkje minst når ein tenkjer på kor viktig denne heimen er for bebuerane. Mali Grete Aknes og vårt litauiske fylgje. Små bebuarar på barneheimen.

3 Generasjonsheim Etterpå besøkte me ein generasjonsheim, som mellom anna Lions Club i Norheimsund, Røde kors og Kvam herad har bidratt til å få etablert. Utanfor Generasjonsheimen Tydeleg tegn på engasjement frå Kvam, eit teppe ifrå glade gjevarar i Kvam. Kjekt å sjå!

4 Frå kjøkkenet på generasjonsheimen. Me var imponerte over kva dei hadde utretta med relativt beskjedne økonomiske midlar. Mali Grete Aksnes i godt selskap med to nøgde bebuerar, og som tydelegvis representerte den russiske minoriteten i Litauen.

5 Marijampole handicraft centre Eit lite besøk på eit handverksutsal var og sett opp, eit utsal som har som mål å selja handverk og kunst frå unge kunstnerar. I opprettinga av dette utsalet har Kvam herad vore ein slags formidlar, og har m.a bidratt til å kanalisera statlege midlar. Frå utsalet hadde me med oss heim eit lite prøveparti med handlaga smørformer i tre etter norsk modell, og som m.a er tenkt brukt som gåver når Kvam herad har offisielle gjester. Møte med organisasjonar i Marijampole Siste post på programmet denne dagen var ein konferanse på eit kristent ungdomssenter, der dei hadde samla representantar for fleire friviljuge organisasjonar, m.a speidarane. Samtalen gjekk noko lettare her, då fleire av ungdommane hadde gode engelskkunnskapar. Mesteparten av tida på denne konferansen gjekk med til orienteringar om dei einskilde organisasjonanes og kommunanes aktivitetar, og korleis dette var organisert og finansiert. DAG 3. Rundebordskonferanse med alle kommunane / partnerkommunane Denne dagen var avsett til eit oppsummerande møte mellom dei norske kommunane og dei litauiske partnerkommunane deira. Først fekk me ei innføring i administrativ organisering på det ungdomspolitiske området i Litauen, og deretter var det ei tilsvarande orientering om norske tilhøve, frå det norske Barne og likestillingsdepartementet. Etter denne økta vart me delt opp i to grupper for å ha ein rundebordsdiskusjon, og det var då naturleg at me 2 som var ifrå Kvam deltok på kvar vår gruppe / fagområde. Gruppe 1. (Mali Grete Aksnes deltok på gruppa ) Problemstilling: barnevern og familieproblematikk. Departementet i Litauen hadde få idear til korleis samarbeidet mellom Norge og Litauen skulle gå vidare. Kommunane som var samla var på ulike nivå når det gjaldt tiltak. Marijampole hadde tydeleg sett mykje av interesse på studieturar til Kvam tidlegare. Dei innsåg at det var uråd å gje alle barn med omsorgsbehov barneheimsplass, og at det truleg heller ikkje var ynskjeleg, så ulike alternativ til institusjonstilbod for barn med omsorgsbehov var eit viktig tema. Forskning som viser at biologiske foreldre nesten uansett omsorgsevne er viktige for born, gjorde at dei vil finna meir ut om korleis dei kan jobba på dette feltet.. Fosterforeldre kan og vera eit betre tilbod og er spesielt viktig for små barn. Samarbeid for Kvam og Marijampole kunne såleis vera meir utveksling på det vi kallar avlastning, støttekontaktsordningar og foreldre- veiledning Fagleg støtte og veiledning til fosterfamiliar var eit tema dei kunne ynskje seg meir innsikt i. Alkoholiserte foreldre er eit stort problem i Marijampole. Dei har akkurat opna det vi vil kalla eit PPTkontor. Representantane frå Marijampole som deltok i denne rundebordskonferansen var elles sterkt opptekne av verdien av å senda utsendingar til Norge og omvendt, og dei håpa på at Kvam kunne senda folk over dit allerede no i mai-juni til det dei kalla City days. Det vart ikkje konkludert med vidare framdrift. Det er høve til å søkja på ulike økonomiske ordningar innafor EØS-avtalen, men det var snakk om store beløp for å bli vurderte, og departementet i Litauen eller alle aktuelle kommunar samarbeida om ein felles søknad, men dette vart ikkje nærare drøfta. Gruppe 2. ( v.geir Ellingsen ) Problemstilling: integrert ungdomspolitikk. Oppnådde mål og utfordringar. Ungt entreprenørskap. Behovet og muligheten for framtidig samarbeid. Det såg ut til at det berre var Kvam og Marijampole som kom fram til nokre konkrete samarbeidsområde. Marijampole ynskte seg eit nærare samarbeid på ungdomsutveksling på områda sport og speidarbevegelse. Faktisk ynskte dei at dette kunne skje allereie i mai, på deira sokalla City Days.

6 Dei er vidare imponerte over det store mangfaldet av norske lag og organisasjonar, og innser at dei har svært mykje å henta på å vidareutvikla dette området. Dei ynskte òg at Kvam kunne fungera som ein døråpnar for ein ung advokat som har ein ambisiøs plan om å etablera ein teknologipark i Marijampole. På dette siste området, dvs. ungt entreprenørskap, å stimulera ungdom og unge grunderar til å etablera nye arbeidsplassar, har me òg i Kvam sjølvsagt ein jobb å gjera, men me formidla dei erfaringar ein har i Noreg på eit generelt nivå. I Noreg har me fått ungt entreprenørskap inn i skulen, m.a. ved ordninga ved elevbedrifter, og lufta tanken med litauerane om å innføra noko slikt i Litauen. Dette meinte dei ville by på uoverkomelege byråkratiske problem, då det ville involvera fleire departement, og slo med dette tanken ifrå seg. Her fekk me som nordmenn eit lite innsyn i eit langt meir rigid byråkrati enn me har her heime. Oppsummering: Kommunane Marijampole og Kvam vart einige om fylgjande samarbeidsområde: Utveksling på det vi kallar avlastning, støttekontaktsordningar og foreldre- veiledning. Ein ynskjer og ungdomsutveksling på områda sport og speidarbevegelse, samt nettverksbygging/ungt entreprenørskap på teknologiområdet. Avslutningsvis er det freistande å sitera Nordland fylkeskommunes representant sin spontane karakteristikk av dei tidlegare prosjekta Kvam har vore med på: Det er så kjekt å sjå slike samarbeidsprosjekt som verkjeleg fungerar Mali Grete Aksnes og Geir Arne Ellingsen