Fulldistribusjon. T: F: E: Kvam herad. Årsmelding

Transkript

1 Fulldistribusjon T: F: E: Kvam herad Årsmelding

2 Innleiing Denne årsmeldinga tek for seg store og små hendingar i heradet i. Rådmannen har von om at dei overordna perspektiva ikkje druknar i detaljane. Årsmeldinga er berre eit av fleire dokument som opnar for innsyn i heradet sitt virke. I laga rådmannen eit dokument der han samanlikna tenestene i heradet med tenestene i fire vekstkommunar i fylket vårt. Dokumentet Kvam - beste bu- og servicekommune? fekk ikkje stor merksemd. Det var heller ikkje å vente. For fleirtalet av dei som vitjar rådmannen, skriv i lokalavisa eller ytrar seg i folkemøte tek sjeldan opp dei større perspektiva ved heradet sitt virke og framtid. Dei okkar seg ikkje over at medan folketalet i fylket vårt skal vekse med over seks prosent fram mot 2013, så skal det ned med to og ein halv prosent i Kvam. Nei, dei spør om Torpevegen, Vikøykrysset, barnehagen i Tørvikbygd og kaien i Øystese. I tillegg til skulesaka, sjølvsagt. Og det er kanskje like greitt. For rådmannen og innbyggjarane verkar å vere samstemte om at det er klokt å bruke kreftene på det me kan gjere noko med. Nettopp i slike saker som lista opp over, er det overmåte viktig at heradet stiller opp og gjer sitt beste, om så det beste ikkje er anna enn ei forklaring på at saka enno ein gong vert utsett. For utan god vilje, open dialog og truverdig innsats mister heradet sitt viktigaste aktivum; innbyggjarane sin tillit. Difor har rådmannen gjort mykje for å opne dialogen, lytte til og svare innbyggjarane og slik gjenskape noko av den tilliten som spesielt skulesaka har underminert. Kort fortalt har rådmannen arbeidd mykje med den politiske og administrative kulturen i Kvam. Den verkar no så god at rådmannen har håp om meiningsfulle ordskifte om heradet si framtid - når berre skulesaka er brakt til ende. Kvam, den 13. mai 2008 Harald Inge Anderssen - rådmann - Innhald Årsmelding 4 Status og yver 4 Skule 6 Informasjon 7 Barnehage 8 Pleie- og omsorg 10 Barnevern, sosial- og kommunehelsetenesta 12 Teknisk 14 Kultur og næring 16 Medarbeidarar 18 Sjukefråvær 18 Likestilling 18 Plan 19 Byggesaker 20 Delingssaker 21 Geodata 22 Årsrekneskap 24 Økonomisk driftsoversikt 24 Rekneskapsskjema 1A 29 Rekneskapsskjema 1B 30 Investeringar Kvam herad 31 Økonomisk oversikt - invivstering rekneskapsskjema 2A 31 Prosjekt 32 Økonomisk oversikt Investering Rekneskapsskjema 2 A 36 Rekneskapsskjema 2B 36 Balanse Kvam herad 37 Notar 39 Aksjar og andelar 39 Obligasjonsportefølgje 40 Låneportefølgje 41 Endring arbeidskapitalen 41 Anskaffing og bruk av midlar 42 Avsetningar og bruk av avsetningar 42 Note til balanserekneskapen 43 Pensjonsnote 44 Garantinote 45 Note til VAR-området 45 Kapitalkonto (25990) 46 Vedlegg: Årsverk endring frå 2006 til 46 Revisjonsmelding for 47 2 Årsmelding frå Kvam herad 3

3 Paneldebatt før valet. Foto: Sigbjørn Linga Foto: Frank Tangen Årsmelding Status og vyer Eg er sikker på at denne teksten vil få deg til å gråte bittert. (Charles Dickens) Kvam er ein god kommune å bu og arbeide i. Om ein ser stort på det, slik rådmannen må når han skal gje eit samandrag av drifta, har heradet fram til i dag vore godt styrt. føyer seg inn i rekkja av gode år. Tenestene er gode, rekneskapet er i pluss og her er pengar på bok. Men slikt kan ikkje rådmannen utan vidare slå seg til tåls med. For han er den som meir enn nokon skal sjå samanhengar og tiltre som ringar i tårnet når det er naudsynt. Og det er det no. Meldinga frå rådmannen er at her kan vere uver i vente, skjønt ikkje verre enn at me kan stå det av om me veit kva som kjem, kva alternativ me har, og korleis me skal einast om den rette vegen vidare. Status La meg ta til med status. Eg har vore rådmann her i halvanna år. Enno har ikkje nokon vendt seg til meg for å klage på tenester som i andre kommunar er eit sorgens kapittel. Først i klagekøen brukar pleie- og omsorg å vere. Men ikkje her. Eg har hatt nokre rundar i institusjonane og slått fast at høgare standard enn i Øystese og Norheimsund finn du knapt nokon plass. Ikkje er her kø etter sjukeheimsplass, og dei som tek i mot pleie- og omsorgstenester i heimen får det dei skal. Trass i dette er det store utfordringar i pleie- og omsorg. Det handlar først og fremst om og å halde på og å rekruttere. Eg kjem attende til dette. Ikkje mange klagar på skulane heller. Kommunale skular er som kjent forsømte over heile landet. Men ikkje i Kvam, iallfall ikkje no lengre. Rett nok er her mykje styr for å få på plass ny skulestruktur, men uansett kva heradsstyret landar på, vil skulane i Kvam få ein standard knapt nokon kan vise maken til. Og her vil, og det er ikkje eit ironisk poeng, vere nok plass til både elevar og lærarar. Om nokre år vil Kvam altså ha ein standard på dei to største tenestene som er eineståande. Mange, særs mange kommunar vil sjå misunnelege mot oss. Dei vil undre seg over korleis me fekk det til her inne ved Hardangerfjorden. Nøkkelfaktorane er godt administrativt handverk og god politisk fingerspisskjensle. Og begge faktorane har drege nytte av at det ikkje bur fleire her enn at ein kan halde overblikket utan å miste detaljane. For den som kjem utanfrå er det eit paradoks at eit herad som i skrivande stund vert ridd av bygdestrid, har lukkast så godt med sine tenester. Skjønt, ikkje med alle. Eg kjem attende til det òg. Men la meg først gjere unna dei gode sidene ved heradet sitt virke. Idrettsanlegga held jamt over høg kvalitet og gjev rom for nye aktivitetar. Kvaliteten og ikkje minst stabiliteten, er òg høg i helsetenesta, likeins sosial- og flyktningtenesta som sist haust gjennomførte ein vellukka fusjon med trygdekontoret og arbeidskontoret i NAV. I NAV Kvam valde me ein og berre ein leiar, det var eit godt val. Rådmannen har heller ikkje mykje å utsetje på vatn- og avlaupsnettet, som det har vore investert mykje i dei siste åra. Eller på brannvernet og beredskapsarbeidet. Det siste vart tragisk testa etter skotulukka i Øystese sist haust. Oppgåva vart løyst så godt det lot seg gjere. Det vanka mange godord mellom tårene. Rådmannen er vidare tilgodesett med ein kreativ kulturavdeling som spelar godt på lag med gode krefter elles i heradet, ja i heile Hardanger. På dette feltet har eg ikkje anna uro enn at den store aktiviteten kan avle større forventningar enn det er råd å innfri. Det me kan gjere betre Kva tenester er det så innbyggjarar, brukarar og handelsstand ikkje er tilfredse med. Jo, det er dei tenestene som dei fleste innflyttarane først kjem i kontakt med når dei kjem til heradet. Barnehagar og byggjesak. Når ein så veit at heradet lenge har strevd for å auke tilflyttinga, så har me å gjere med endå eit paradoks. Eit paradoks det er råd å rydde bort, om ein forstår kvifor det har oppstått og kvifor det er så viktig å gjere noko med det. Barnehagane Eg tek til med det barnehagane. Skal heradet halde det høge tenestenivået, må det hegne om sine tilsette og målretta rekruttere nye i skarp konkurranse med andre kommunar. Studier viser at det først og fremst er dei mellom 27 og 35 som flyttar for å etablere seg. Dei har mange gode grunnar til å ville bu i Kvam, men Kvam er enno ikkje heilt klare for dei. Det må me bli. Ja, det er rådmannen sitt viktigaste prosjekt i åra framover og eg ventar meg ikkje stor motstand korkje om mål eller metodar, sjølv om metodane kan vere utradisjonelle. Det er ikkje noko galt med drifta av barnehagane. Dei tilsette er flinke og entusiastiske, og foreldra jamt over nøgde med opplegget. Men bygga er dårlege, her og der er det kummerleg og trongt om plassen. Mange foreldre klagar fordi dei ikkje får plass der dei helst vil. I ein stor vekstkommune er det liten risiko å byggje og drive barnehage. I Kvam er risikoen større. Trygge barnehager har modig vedteke å bygge ein barnehage på Sandven. Heradsstyret vil byggje ein stor barnehage i Øystese. Begge prosessane dreg ut, av ulike grunner. Fram til desse barnehagane er i drift, manglar heradet eit viktig argument i kampen om arbeidskrafta. Desse må på plass, seinast i Dermed må skulestrukturen etablerast, nær sagt ein gong for alle, no i haust. Byggjesak Eg trur likevel innsatsen for å rydde på planavdelinga er viktigare. Men først ei åtvaring. Utbyggjarar som no gnir seg i nevane på money-money vis, eller innflyttarar som nett har kjøpt nabotomta til Anne Knutsdotter og er svanger med ein bustaddraum på tvers av reglar og sedvane, får ikkje meg med på ei individorientert opprydding på planavdelinga. Snarare vil eg hevde at dei 12 der har noko av det tyngste arbeidet i heradet og at dei handlar raskt, grundig og kløktig i eit vanskeleg lende mellom eit rigid lovverk, tidsfristfikserte næringsdrivande og innflyttarar som er opplært til å tru at service løyser alle dilemma. Eg vil ikkje rydde i, men for planavdelinga. Eg vil starte på nytt med ei rein tavle. Bustadpolitikk Utgangspunktet er ein appell til innbyggjarar og heradsstyret om å støtte opp om ein bustadpolitikk med herad i førarsetet. Ein politikk der heradet kjøper rause tomter, sjølv oppfører attraktive bustader og har ein rasjonell og ryddig dialog med planavdelinga både før og undervegs i prosessen. Ein slik politikk kan sjølvsagt private aktørar starte, men mitt inntrykk er at dei ikkje gjer det fordi risikoen for å sitje att med hus dei ikkje får selt er for stor. Då vegrar dei seg, som rimeleg er. Kort sagt; berre heradet sjølv har kapital til å ha tomter og hus på lager. Og berre slik er det råd å møte innflyttarane sine ynskje om hus nær sagt på dagen. Ein slik politikk vil òg dempe presset på planavdelinga. Heller enn å bli rent ned av utbyggjarar som har kjøpt vanskelege tomter til god pris, vil avdelinga kunne arbeide med større areal og prosjekt med langsiktige perspektiv. Ein slik politikk legg til grunn at innflyttarane tilpassar seg dei tomter og bustader som er tilgjengelege. Dei som har sett seg ut eit spesielt område kan nok ta til motmæle mot ein slik politikk. Det får stå sin prøve. Rådmannen meiner det er betre at heradet tek styringa enn å halde fram som i dag og halse etter eit tog av utbyggjarar som er opprørte fordi nett deira prosjekt ikkje vert prioritert. Og det er draumen me ber på Om 4-5 år kan Kvam ha nok tomter og attraktive bustader, gode kommunale tenester, gang- og sykkelveg mellom Vikøy og Laupsa, ein anstendig arbeidsmarknad og dertil periferiens framste føremonn; kort veg mellom bustad, butikk og barnehage. Om 4-5 år kan det vere mykje, svært mykje, som talar for Kvam. Men ein slik draum let seg berre realisere gjennom kloke politiske vegval. Då lyt ein bruke pengane med vit og engasjere seg i prosjekt som støttar opp under draumen. Kvam er på god veg, framtida er etter måten ljos. Rådmannen 4 Årsmelding frå Kvam herad 5

4 Nyeskulen i Strandebarm. Foto: Frank Tangen Lånekunde Thale Mo Vines og bibliotekar Kjellaug Neteland ved Ålvik bibliotek. Foto: Lars Arvid Oma Skule Informasjon Skuleavdelinga gir grunnskuleundervisning etter opplæringslova, skulefritidsordning, vaksenopplæring for ulike grupper og kulturskule. Avdelinga skal leggje til rette for eit godt læringsmiljø for elevane. Merknader til driftsrekneskapen Rekneskapen viser eit forbruk på kr 82,1 mill. og eit overskot på kr 2,7 mill, mykje fordi staten ga heradet eit øyremerka tilskot til kompetanseheving på kr 2,2 mill. for å realisere prosjektet Kunnskapsløftet frå ord til handling. Det vart sett av kr 1,0 mill. til bunde driftsfond fordi dette tilskotet òg er meint å dekkje kunnskapsløftet første halvår Resultat Nasjonale prøvar For 5. trinn ligg Kvam om lag 10 prosent over gjennomsnittet i engelsk, om lag 14 prosent over gjennomsnittet i lesing og om lag 18 prosent over gjennomsnittet i rekning, samanlikna med kommunane i Hordaland. For 8. trinn har Kvam berre delteke i rekning. Resultatet ligg vel 6 prosent over gjennomsnittet i Hordaland. Alt dette gjeld høgste mestringsnivå. Dette er resultat av nasjonale prøvar Kvam kan vera vel nøgd med. Heradet var ikkje trekt ut til å delta i samband med PISA-undersøkinga i. Eining for informasjon har ansvaret at innbyggjarar er informert om det som skjer i heradet slik at dei kan nytte heradet sine tenester, ta del i det politiske ordskiftet og ha eit bibliotek med breidde og djupne til glede og nytte. For å sikre dette har rådmannen samla ansvaret for nettsidene, pressekontakten, arkivet, resepsjonen i rådhuset og biblioteket i eininga. Innsats Utvikla nye nettportalar for m.a. Kvammalokk og Ålvik veks Kontinuerleg oppdatert heimesider. I var det søk, 27 prosent fleire enn i Utvikla ny profil for heradet sitt informasjonsmateriell. Ført vidare arbeidet for å få på plass fullverdig digitalt arkiv. Dette vert klårt i Gjennomført kommunevalet og det praktiske arbeidet ved ny politisk organisering. Støtta forskingsprosjektet om Kvammaidentitet, initiert ved Kunstkhøgskulen i Bergen Fått ei rad oppslag i regionmedia om kulturkommune, trallebane, Kvammalokk, Ålvik vekst, tettstadutvikling, biblioteksatsing, opplevingsøkonomi, identitet og skulestruktur. Status Rådmannen meiner kvemmingane er godt informerte om verksemd og hendingar i heradet. Årsaka er dels gode heimesider, som vart monaleg betre etter at det vart oppretta ei eiga side for skulesaka, og dels at lokalavisa Hordaland folkeblad publiserer stort og smått frå heradet sitt politiske liv, krydra med eit og anna korrespondentbrev frå Jondal. Biblioteket har gode kår, og endå betre vert det når nye lokaler står klåre i Ålvik og Strandebarm. Utlånsveksten held fram, i fjor var den på 2,5 prosent. Heile 45 prosent av samla utlån er av cd-ar og dvd-ar. Status Forbetringar Grunnskulen er veldriven, desentralisert og relativt dyr. Elevane sine Innsats i Reindyrke eininga sitt informasjonsarbeid. prestasjonar er gode. Utsiktene til nye skulebygg inspirerer. Uansett Dei første av verknadene av den store omlegginga av skulestruk utfallet av skulesaka vil heradet få skulebygg med høg eller særs Breiband til alle. I 2008 vert Mundheimsdalen inkludert. turen var iverksett i. Barneskuleelevane frå Fykse er flytt til høg standard. Men strida har avla mykje vondt blod og sjukefråværet i skulen har gått opp i ei tid der det elles går ned. Det er liten Merknader til driftsrekneskapen: Øystese, elevane frå Mundheim til Strandebarm. I regi av Norsk lærerakademi er Kunnskapsløftet i gang, med tvil om at leiarane i heradet har mykje forsoningsarbeid framfor seg Overforbruket på vel skuldast m.a. ekstra utgifter til valet og tema som felles pedagogisk og organisatorisk plattform, aksjons for å skape dugande fellesskap på skulane. Det vert avgjerande å ta etterarbeid etter dette. læring og elevvurdering. Det er vidare utarbeid felles læreplanar vare på og utvikle dei som arbeider der. Kunnskapsløftet og masterstudiar for rektorar og inspektørar er viktige i så måte. for kommunene i Hardanger og Voss. Nyvinningar på it-feltet ved den elektroniske læringsplattforma It s Learning Alle lærarar i minst halv stilling skal få bærbar PC, mange fekk alt i. Driftsrekneskap (tal i 1000) - skule Driftsrekneskap (tal i 1000) - informasjonsavdelinga Skulefritidsordninga har vore i gangsett på alle skular der Opphaveleg Avvik Avvik Rekneskap Budsj. Opphaveleg Rekneskap Rekneskap Budsjett budsjett Rekneskap 2006 budsjett interessa er stor nok. budsj. budsj Kulturskulen gav tilbod til 497 elevar i 32 disiplinar av 32 lærarar. Sum inntekter Det har vore auke i sal av tenester til frivillige organisasjonar, til Sum inntekter ,5 t /v. 80 elevar var med på Barnas festspilldag. Sum driftsutgifter (48) Sum driftsutgifter (1 249) Kulturskulemønstringa for Voss, Fusa, Vaksdal og Hardangerregionen Brutto driftsresultat (77 952) (81 750) (79 226) (75 641) Brutto driftsresultat (12 299) (11 453) (11 232) (9 976) (845) vart halden i Norheimsund november. Finans (1) - - (7) (1) Finans (1) (1) Gjennomføringa av Den kulturelle skulesekken er godt i gang. Netto driftsresultat (77 953) (81 750) (79 226) (75 641) Netto driftsresultat (12 300) (11 453) (11 232) (9 983) (847) Høge transportutgifter og stor geografisk avstand gjer det til ein Sum bruk av avsetn (23) Sum bruk av avsetningar utfordring å nå alle som er omfatta av ordninga. Det er til dømes Sum avsetningar mindre kostnadskrevjande å flytta konsertar i regi av Sum avsetningar Rikskonsertane mellom skular enn å flytta skuleklassane til ein Rekneskapsmessig (82 074) (84 813) (84 039) (74 889) (2 739) Rekneskapsmessig (12 231) (11 386) (11 165) (9 883) (846) forbruk forbruk konsert. Det ligg nye impulsar og moglegheiter i samarbeid med Kvammalokk og Harding Puls om prosjekt med ekstern 6 finansiering. Årsmelding frå Kvam herad 7

5 Sekkeløp i Busdalen. Foto: Lars Arvid Oma Tørvikbygd bedehus vert brukt som barnehage. Foto: Frank Tangen Barnehage Eining for barnehage skal planleggje, drive og føre tilsyn med barnehagane i heradet. Merknader til driftsrekneskapen Rekneskapet er i balanse. Eininga hadde kr 35 mill. i inntekter, kr 1,4 mill meir enn budsjettert og heile kr 5 mill. meir enn i Knappe kr 4 mill. av auken var øyremerka tilskot frå staten, resten var brukarbetaling, matsal, o.l. Driftsutgiftene utgjorde kr 41,1 mill. eit meirforbruk i høve til budsjett på 1,4 mill. kr. Samanlikna med 2006 auka driftsutgiftene med kr 7,9 mill. Av dette var auken i løn og pensjon kr 6,9 mill. Det var budsjettert med knappe kr 2,4 mill. til kjøp av varer og tenester. Forbruket vart kr 3,1 mill. Overforbruket på 0,7 mill. kr. skuldast kjøp av inventar, naudsynt vedlikehald og konsulentkjøp. Innsats i Tolomarka barnehage vart utvida med ekstra utegruppe for born frå 3-6 år (12 einingar). Tørvikbygd barnehage vart utvida med ei avdelinga for born frå 0-4 år, og fekk 9 timars opningstid (18 einingar). Fykse barnehage vart utvida til 5 dagar per veke og opningstid på 9.25 timar. Plan for barnehageutbygging i Kvam fram mot 2010 vart vedteken Deligsgrad av opphaldstid Born 1-5 år med plass ,5 80,4 76,8 84,5 86,9 Dekningsgrad 0 år 1,3 2, ,1 Dekningsgrad 55,6 50,6 50,3 65,4 71,2 1-2 år Dekningsgrad 90,2 96,5 91,3 97, år Opphaldstid 33 34,7 39,1 46,7 58 6,1 timar eller meir Opphaldstid mindre enn 33 timar 65,3 60,9 53, ,9 Utvikling av tilsette og pedagogisk opplegg Satsingsområde -2010: Tal, rom og form i samarbeid med Nasjonalt Senter for Matematikk i Opplæring Satsa på språkopplæring og språkkartlegging i samarbeid med PPT Etterutdanning i Montessori-pedagogikk ved høgskulen i Nesna. Status Det er full barnehagedekning i Kvam, men likevel mange som opplever at dei står i barnehagekø. Paradokset skuldast at fleire ikkje får barnehageplass i eiga bygd. Dertil er mange lite nøgde med standarden på barnehagane. Heradet har planer og pengar til nye barnehagar. Men arbeidet tek tid, dels fordi barnehageutbygginga i Øystese er blitt vikla inn i ordskiftet om ny skulestruktur og dels fordi det har tatt si tid å få på plass den kommersielle barnehagen i Norheimsund. Planarbeid er i gang for utviding av Tørvikbygd barnehage. Situasjonen vert monaleg betre i Fordeling av finansiering av drifta Foreldrebetaling 26,7 23,4 24,3 19,3 Statstilskudd 43 49,7 48,9 56,9 Kommunale driftsmidler 30,3 26,9 26,9 23,8 Driftsrekneskap (tal i 1000) - Barnehage Rekneskap Budsjett Opphaveleg budsjett Rekneskap 2006 Avvik budsjett Sum inntekter Sum driftsutgifter (1 415) Brutto driftsresultat (6 048) (6 036) (4 127) (3 201) (12) Finans (1) (1) Netto driftsresultat (6 049) (6 036) (4 127) (3 201) (12) Sum bruk av avsetningar Sum avsetningar Rekneskapsmessig forbruk (5 787) (5 724) (4 104) (3 201) (64) ARION - Internasjonalt EU-prosjekt. Foto: Frank Tangen 8 Årsmelding frå Kvam herad 9

6 Toloheimen, med dei stridande bukkane til bilethoggar Øystein Laupsa i front. Foto: Frank Tangen Mikkjelsflaten. Foto: Frank Tangen Pleie og omsorg Pleie og omsorg har ansvar for å gje individuell hjelp til dei som treng omsorg, behandling- og pleie, gjennom ulike heimetenester og institusjonsomsorg. Staten legg sterke premissar for pleie- og omsorgstenesta. I var staten oppteken av at pleie- og omsorg i kommunane skulle gjennomføre tiltak i tråd med plan for rekruttering og kompetanseheving og dertil gje tenestetilbod i tråd med lov og forskrift, med spesielt fokus på kvalitet. Merknader til rekneskapen Rekneskapen syner eit underskot på kr 4,3 mill. Samanlikna med 2006 auka nettoforbruket med kr 10,7 mill. Eininga sine samla inntekter i viste eit avvik på kr 0,2 mill. i høve til budsjett, og ein auke på kr 5,3 mill. frå Inntektsauken skuldast i hovudsak refusjon frå staten til ressurskrevjande brukarar (kr 3,7 mill.) og auke i øyremerka tilskot (kr 0,6 mill.). Utgiftene auka både i høve til budsjett og til Løn inkludert sosiale utgifter står for størstedelen av auken og har samanheng med generell lønsauke og ein pensjonsauke på heile kr 6,1 mill. Auken i andre driftsutgifter har delvis si årsak i generell prisauke, men også større bruk av vikarbyrå og underskotsdekning på husvære som er leigd inn frå private. Status Heradet har nådd måla om ei fleksibel og styrka heimeteneste og lik ressursbruk til heimetenester og institusjonsdrift. Institusjonsplass vert no primært nytta til korttidsopphald, avlastning, rehabilitering og spesielt tilrettelagt tilbod til demente. Heimetenestetilbodet er utvida med nye omsorgsbu stader i bufellesskap i Tolo omsorg og Mikjelsflaten omsorg ( inkl. heildøgnsomsorg). Fleire brukarar. Tal brukarar pr. januar 08 var 524 (504 i 2006), fordelt på 448 i heimetenesta og 75 i institusjon. Den største auken i tal brukarar av heimeteneste er under 80 år. Det har vore ein liten nedgang i tal brukarar blant dei eldste. Ikkje venteliste. Det er ikkje kø til sjukeheimsplass, men ein liten kø til omsorgsbustad. Tidspress. Det vart skreve 30 avviksrappportar frå tilsette i. Det fleste gjeld vanskar med å få tak i vikar og stort tidspress. Det har vore sett inn ekstraressursar og om lag 5,5 årsverk frå ekstravaktbudsjett er gjort om til faste stillingar frå (styrke grunnbemanninga i nokre grupper). Tenesta har siste året hatt store utfordringar knytt til tidspress. Handlingsplan mot tidspresset. Det er laga ein handlingsplan i samarbeid med dei tillitsvalde for å kartleggje og evt. setje i verk tiltak for å dempe tidspresset i tenesta. Rekruttering. Det har vore tungt å hente inn vikarar og tenesta har stadig oftare nytta vikarbyrå. Nøgde brukarar. Brukarundersøking våren. Brukarar av heimetenester og bebuarar i institusjon er samla sett nøgde med tilbodet, meir nøgde enn pårørande. Betre score på respektfull behandling enn ved førre undersøking, utfordringar knytt til informasjon og brukarmedverknad. Heimetenester i tråd med vedtak. Det er ikkje meldt om avvik på utførte tenester i heimetenesta. Lik ressursfordeling. Målet om lik ressursfordeling nådd og med det ei styrkja heimetenesteomsorg og meir spissa institusjons omsorg. I dette arbeidet har heradet hatt grundig og god støtte frå Ressurssenter for omstilling i kommunane. Fleire senger til rehabilitering. Auka tal senger i avdelinga frå 4 til 6, tid og rom for både opptreningsopphald og vurderingsopphald. Fleire tilsette med fagutdanning. 5 ufaglærte tok fagbrev i, 14 nye tok til i. Ein sjukepleiar avslutta 4-årig desentralisert sjukepleiarutdanning, 7 nye tok til i. Alternative arbeidstidsordningar. Ei arbeidsgruppe i sone Øystese (leiarar og tillitsvalde) har delteke i KS nettverk. 3 ulike ordningar er under utprøving i ulike grupper. Utsikter Fleire eldre. Diagrammet på neste side viser at det vert fleire eldre, men heradet står ikkje overfor ei bølgje dei nærmaste åra. Utfordringa i Kvam er primært å halde kvaliteten oppe, sikre nok kvalifisert personell, sikre nok ressurser til tenesta og fordele desse rettvist mellom sonene og løfte kvaliteten i Strandebarm til same nivå som elles i heradet. Større pleiebehov. Helse Bergen skriv pasientar tidlegare ut i frå sjukehus, det gjev nye og større oppgåver. Det er såleis eit typisk trekk at heradet betaler stadig fleire dagbøter for ikkje å kunne ta imot ferdig utskrivne pasientar. I betalte heradet 32 bøter. Driftsrekneskap (tal i 1000) - Pleie og omsorg Rekneskap Budsjett Opphaveleg budsjett Diagrammet viser at det er ein nedgang frå 2025 til 2035 for aldergruppene år, medan tal eldre mellom år i tidsperioden 2015 til 2025 vil medføra ein stor vekst av eldre år i perioden Rekneskap 2006 Avvik budsjett Sum inntekter (176) Sum driftsutgifter (4 264) Brutto driftsresultat ( ) (97 384) (92 932) (91 452) (4 440) Finans (3) - - (1) (3) Netto driftsresultat ( ) (97 384) (92 932) (91 453) (4 443) Sum bruk av avsetningar Sum avsetningar Rekneskapsmessig forbruk ( ) (97 284) (92 832) (90 885) (4 636) Årsmelding frå Kvam herad 11

7 Opning av NAV-kontor. Foto: Åsmund Soldal Fokus på trygge lokalsamfunn under Hardanger båtfestival. Foto: Åsmund Soldal Barnevern, sosial- og kommunehelsetenesta Helse- og velferd har ansvaret for helsesystertenesta, fysioterapi, psykiatrisk sjukepleie, barnevern, PPT, støttekontaktar og skjenkekontroll. I tillegg rapporterer sosialtenesta og flyktningavdelinga til helse- og velferdssjefen sjølv om desse tenestene frå vart samlokalisert og underordna NAV Kvam. Legetenesta er frå 2008 i stab hos rådmannen. Merknader til driftsrekneskapen Eininga hadde eit overskot på kr 1,0 mill.. Inntektene viser eit positivt avvik på kr 1,27 mill. mest pga auka tilskot og refusjonar frå staten. Ein del av tilskota er øyremerka og kr 0,9 mill. av desse er vidareført til Lønsauken vart lågare enn venta, medan overføringar til andre hadde eit overforbruk på kr 0,8 mill. På dei andre utgiftspostane var det samla sett eit lite mindreforbruk. Samanlika med 2006 har utgiftene auka med kr 3,0 mill., mykje er lønsvekst. Innsats og status i Barnevernet Barnevernet har jobba med 116 born i, mot 80 året før. 15 saker vart avslutta. 55 nye meldingar mot 26 i Dei fleste sakene er store og alvorlege. Tidleg innsats verkar å gje resultat. Så langt råd skal borna få hjelp i heimen, difor arbeider barnevernet for å styrkje omsorgsevna i heimane. Dette skjer i nært samarbeid med Kvam/ Voss familiesenter. Ved årsslutt var 10 born i fosterheim/institusjon, 3 etter vedtak i fylkesnemnda, 7 frivillig. Det var færre barn i fosterheim i (11,4) enn i 2006 (10,5). Samarbeidsprosjektet Voss/Kvam familiesenter evaluert. Og vert ført vidare. Ei brukarundersøking synte at teieplikta vart for lite respektert. Det har vore arbeidd med dette. Innsats og status for sosial- og flyktningetenesta Frå 1. november vart trygdekontor, arbeidskontor, sosialkontor og flyktningavdeling samla i NAV Kvam. Talet på mottakarar av sosialhjelp har gått ned grunna betre arbeidsmarknad og godt sosialt arbeid. Tenesta har fått statlege ekstramidlar for å kunne fylgje rusavhengige tettare opp. Det har lykkast å få tak i fleire støttekontaktar, og det er starta eit arbeid med å evaluera støttekontaktane sitt arbeid og gje råd om korleis heradet kan rekruttere fleire. Det er færre som tek i mot sosialhjelp. 221 i 2006, 197 i. Stadig fleire brukarar får utarbeidd ein individuell plan, men spesielt rus-avhengige vegrar seg for å be om plan. Enkelte treng mykje motivering før dei ser verdien av ordninga. Prosedyre er evaluert, oppfriskingskurs for koordinatorar er gjennomført. Heradsstyret har vedteke å ta imot 30 flyktningar kvart år. Det kom 26 i. Status og innsats for Pedagogisk-psykologisk teneste I tillegg til born/unge/familiar er pedagogar i barnehage/skule PPT sine brukarar, av di dei formidlar vidare og prøver ut det PPT tilrår. PPT vert også brukt der skulen manglar spesialpedagogar, ved konflikthandtering mellom skule/heim, til familiesamtaler og anna hjelpearbeid. PPT er med å oppfylle føringer i opptrappingsplanen for psykisk helse. PPT hadde 343 brukarar, 53 nytilviste. Det er fleire brukarar enn året før. 44 er frå Jondal. 91 har fylt 16 år. PPT utviklar og samordnar lågterskel-tilbod for feltet born/unge Tre tilsette tek masterstudium, en avsluttar studiet psykisk helse born og unge, og ein er i gang med spesialistutdanning. Status og innsats frå kommunehelsetenesta Av offentlege oppgåver har legetenesta ansvar for samfunnsmedisin, oppgåver ved skulehelse-, helsestasjon- og tilsynslegeoppgåver, legevakt og naudmeldeteneste. Det er få klager på tenestene. Det er ventetid ved nokre av legekontora og fysioterapi-institutta. God kompetanse og stor fleksibilitet hos dei tilsette gjev gode tilbod lokalt. I alt har 1432 (1243 i 2006) fått individuell- eller gruppebehandling av fysioterapeutane. Samarbeid, rettleiing og rådgjeving av pårørande og samarbeidspartnarar kjem i tillegg. I Kvam bur det 99 barn fødde i, mot 67 i 2006 og 102 i Det er stadig fleire som nyttar seg av helsestasjon for ungdom, 199 (160) konsultasjonar hos helsesøster, 60 (59) hos lege. Fått på plass kommunelege 1 i full stilling i rådmannen sin stab. Systematisk arbeidd for å realisere Kvam som eit Trygt lokalsamfunn. Heradet arbeider saman med Helse Bergen for å etablere eit Distriktsmedisinsk senter ved Toloheimen og dra fleire spesialistar til Kvam. Helse Vest har pr. i dag spesialisttilbod i Kvam innanfor øyre nase hals, lege frå høyresentralen, gynekologi, klinisk psykologi for barn (BUP) og vaksne, psykiatri, rehabiliteringsteam psykiatri og indremedisin. Delteke i nasjonal arbeidsgruppe for å oppdatere medisinsk naudmeldeteneste og legevakt Tatt etter- og vidareutdanningskurs, spesielt i rus/psykiatri. Fått på plass psykolog i 40 prosent stilling som del av handlingsplan for psykisk helse Oppretta aktivitetstilbod for dei som ikkje kan gjera seg nytte av vanleg arbeid og/eller kulturtilbod i Holmsund frå Tilsett folkehelsekoordinator i 50 prosent stilling, delvis finansiert av fylkeskommunen Driftsrekneskap (tal i 1000) - Barnevern, sosial- og kommunehelseteneste Rekneskap Budsjett Holmsund. Opphaveleg budsjett Rekneskap 2006 Avvik budsjett Sum inntekter Sum driftsutgifter Brutto driftsresultat (36 831) (38 884) (39 291) (35 298) Finans (11) Netto driftsresultat (36 827) (38 869) (39 276) (35 259) Sum bruk av (78) avsetningar Sum avsetningar Rekneskapsmessig forbruk (37 726) (38 748) (39 156) (34 748) Foto: Frank Tangen 12 Årsmelding frå Kvam herad 13

8 Utviding av Torpevegen. Foto: Frank Tangen Øving - trafikkulukke. Foto: Tore Skeie Teknisk Teknisk eining har ansvaret for vassforsyning, avlaupshandtering og renovasjon (VAR), samferdsel, brann - og redningsteneste, park- og friområde, bygg- og eigedomsdrift, nyanlegg og utbygging (prosjekt). Merknader til rekneskapet Eininga hadde eit underskot på kr 2,7 mill. Inntektene auka i høve til budsjett med 2,0 mill. kr., men var 0,7 mill. kr. lågare enn i Hovudårsaka til inntektsnedgangen er nedgang i tilknytingsavgift for vatn og kloakk. Dette har samanheng med forskyving av oppstartsdato og omfang av prosjekt. Det var også nedgang i husleigeinntekter, men elles auka dei fleste andre gebyrinntektene. Driftsutgiftene auka både i høve til budsjett og til 2006, med hhv kr 4,3 mill. kr. og kr 11,1 mill. Av dette utgjer lønsauke kr 0,4 mill. i høve til budsjett og kr 4,1 mill. samanlikna med Kjøp av tenester hadde eit meirforbruk på kr 2,2 mill. samanlikna med budsjett. Blant dei postane som auka mest, var husleige, kommunale avgifter, inventar, drift av tekniske anlegg, materialar til vedlikehald og slamtøming. I 2006 var samla kjøp av varer og tenester kr 3,6 mill. lågare enn i. Mange utfordringar og høgt aktivitetsnivået innanfor drift og nyanlegg/prosjekt (investering) har prega året. Samla omsetning for eininga var nær 200 mill inkl. investering 94 mill., av desse var 66 knytt til skuleutbygginga. Utfordringar Dei særlege utfordringane er knytt til vanskar med å rekruttera ingeniørar og annan teknisk kompetanse, og til den kraftige auken i kostnadsnivået på bygg/anlegg Samanlikning av gebyr Samanlikna med andre kommunar har Kvam gode tenester, med konkurransedyktige kostnader. Tal i frå KOSTRA for nokre sentrale områder samanlikna med andre kommunar: Vassforsyning: årsgebyr Kvam kr.1.654, snitt gr.11: 2.068, Hordaland: Avløpsteneste: årsgebyr Kvam 1.779, snitt gr.11: 2.807, Hordaland: Renovasjon: årsgebyr Kvam 1.967, snitt gr. 11: 1.943, Hordaland: (avvik: etterdrift Tolomarka) Brutto driftutg. pr. km veg: Kvam , snitt gr.11: , Hordaland: Netto driftsutgift, kommunal eigdeomsdrift i % av samla netto driftsutgifter: Kvam : 7,6%, gr.11 : 8,3%, Hordaland : 8,6 %. Innsats og status for vatn og avlaup Kvamskogen vassverk. Produksjon m3/år, 1180 hytter, 18 km. hovudleidning, lekkasjeanslag 30 prosent. Ingen prøvar der bakteriologiske krav er overskridne. Kvam vassverk. Produksjon m3/år, 2093 husstandar, 42 km. hovudledning, lekkasjeanslag 60 prosent. Ingen prøvar der bakteriologiske krav er overskridne. Forhandla fram avtale om å overta nettet i Ålvik. Nytt leidningsnett i Oma under utbygging. Ferdig våren Starta arbeidet med resipientgransking. Kontakta Samnanger for å etablere utbyggingsmønster for Kvamskogen Vest. Utbetra sigevassleidning frå Tolomarka avfallsdeponi. Driftsoperatørkurs gjennomført for 2 tilsette. Fagsjef VA tilsett. Utbetringa og nye vass- og avlaupsanlegg: - VA Vikøy ferdig - Vidareføring av VA på Kvamskogen, 80 prosent ferdig - Ringleidning Sandven ferdig - Kloakkledning Lid ferdig - Ny vassleidning til Torpe inngår i utbetringa av Torpevegen Innsats og status for vegdrift Heradet har omlag 110 km. kommunal veg, i hovudsak med fast dekke. Tenesta omfattar ordinær sommar- og vinterdrift av vegnettet, trafikksikringstiltak iht. eigen plan. Starta arbeidet med ny vegplan Første trinn i arbeidet med å utbetre Torpevegen er gjennomført Forprosjekt ferdig for ny kryssløysing i Vikøy. Krysset ferdig hausten Trafikksikringsplanen har ambisjon om maksimum 12 trafikkskadde i året. Dette har heradet ikkje nådd, sist år var 20 skadde i trafikken i Kvam. Innsats for brann- og redningsteneste Ført tilsyn med 65 av 70 A objekt, 18 av 18 B-objekt. Feiing gjennomført. Gjennomført grunnutdanning for 6 av mannskapet Skifta brannbilen i Ålvik Innsats og status for å reise nye anlegg Skuleutbygging i Øystese og Strandebarm er i rute og innanfor budsjett Driftsrekneskap (tal i 1000) - Teknisk Rekneskap Budsjett Opphaveleg budsjett Rekneskap 2006 Avvik budsjett Sum inntekter Sum driftsutgifter (4 307) Brutto driftsresultat (53 472) (51 184) (47 774) (41 648) (2 288) Finans (4 127) (5 235) (5235) (3 375) Netto driftsresultat (57 600) (56 420) (53 010) (45 023) (1 180) Sum bruk av avsetningar Sum avsetningar Rekneskapsmessig forbruk (60 817) (58 142) (54 782) (51 075) (2 675) Øystese ungdomsskule. Foto: Frank Tangen 14 Årsmelding frå Kvam herad 15

9 Frå kåringa av årets kulturkommune der Kristiansand vant og Kvam fekk delt 2. plass. Foto: Frank Tangen Opning av Hardanger Akvasenter. Foto: Åsmund Soldal Kultur og næring Kulturavdelinga og næringsavdelinga er samla i Eining for utvikling. Avdelinga har ansvaret for å drive kommunale kulturinstitusjonar og stimulere kultur- og næringsutvikling, for støtteordningar til landbruket, for kultur- og utmarksturisme og for utvalde plan- og utgreiingsoppgåver. Merknader til rekneskapen Eininga hadde eit overskot på kr 1,2 mill. Inntektene vart om lag kr 1,7 mill. kr. mindre enn budsjett og 0,9 mill. kr. høgare enn i Svikten i inntekter skuldast lågare tilskot frå staten enn venta. Det vart vidare budsjettert med tilskot til Ålvik vekst. Det tilskotet kom først i Driftsutgiftene vart kr 1,3 mill. lågare enn budsjett. Dette har samanheng med mindre forbruk på dei fleste postar samanlikna med budsjettet. I høve til 2006 auka driftsutgiftene med kr 3,6 mill. Av dette utgjorde løn kr 1,3 mill., kjøp av varer og tenester kr 1,8 mill. og overføringar kr 0,5 mill. Mykje skuldast auka pensjonskostnader, resten generell lønsauke. Kjøp av konsulenttenester til næringsutvikling er posten som har auka mest (kr 1,1 mill.). Næringsinnsats i Etablert Ålvik Vekst KF Søkt staten og fått kr 1,5 mill. til bibliotek og kafé i Ålvik Overteke ansvaret for turistinformasjon frå Kvam avløysarlag Etablert Fyksesundet landskapspark, etter initiativ frå heradet Opna Hardanger akvasenter i august, etter kommunalt initiativ Gjenopna Turistveg Hardanger etter påtrykk frå heradet Laga reguleringsplan for nytt næringsareal i Sandvenhagen Laga konsekvensutgreiing og reguleringsplan for Hansvågen Etablert det interkommunale prosjektet Flytt til Hardanger Latt alle ungdomsskuleelevane prøve seg i eiga elevbedrift Landbruksinnsats i Løyvd kr 25,6 mill. til produksjonstilskot til føretak i landbruket. Det er jamt færre føretak som søkjer slik tilskot. Løyvd i alt kr 1 mill til miljøtiltak i landbruket og skogbruket. Fordelt kr 2,5 mill. i BU-midlar frå Innovasjon Norge. Stilt lokaler til disposisjon for Kunstlaget og Harding Puls Starta arbeidet med ein ungdomsplan Arrangert ungdomen si kulturmønstring Arrangert 157 framsyningar for på Kvam kino Arrangert ferieklubb for 47 born, 1-3 veker kvar Støtta opp under dei mange grendelaga i Kvam Idrettsinnsatsen i Auka innsatsen på idrettsfeltet ved å engasjere ein idrettskonsulent i tre år Starta eit arbeid for å rydde i samarbeidet mellom idrettslag og herad Driftsrekneskap (tal i 1000) - Utvikling Rekneskap Budsjett Opphaveleg budsjett Rekneskap 2006 Avvik budsj. Sum inntekter (1 689) Sum driftsutgifter Brutto driftsresultat (17 431) (17 090) (15 169) (14 768) (340) Finans (479) (478) - 22 (1) Netto driftsresultat (17 910) (17 569) (15 169) (14 747) (341) Sum bruk av avsetningar (448) Sum avsetningar (1 965) Rekneskapsmessig forbruk (14 725) (15 901) (15 208) (13 034) Ålvik vekst Ålvik vekst Kulturinnsats i Starta prosjektet Kvammalokk for å få fleirekunstnarar og kunstimpulsar til Kvam Etablert tre kunstnarstipend, kvar på kr Stilt det fråflytta skulebygget på Fykse til disposisjon for kunstnarar Frå ungdomens kulturmønstring. Foto: Frank Tangen Skileik på Sjusete. Foto: Lars Arvid Oma 16 Ålvik vekstårsmelding frå Kvam herad 17

10 Strandebarm skule fekk arbeidsmiljøprisen for. Foto: Sigbjørn Linga Frå synfaringa i Hansvågen - Astrid Selsvold og leiar i kultur- og ressursutvalet, Helge Andre Njåstad. Foto: Sigbjørn Linga Medarbeidarar Sjukefråvær Gjennomsnittleg sjukefråvær var på 7,6 prosent, 0,7 prosentpoeng under Sjukefråværet i er det lågaste som er registrert sidan avtalen om inkluderande arbeidsliv kom i Sjukefråværet vart redusert innanfor alle dei store tenestene, med skule som unnatak. Der gjekk fråværet opp frå 5,9 prosent til 6,7. Sjukefråvær Pleie og omsorg Barnehage Skule Teknisk Helse og velferd Etter endringar i sjukepengeordninga er det strengare krav til arbeidsgjevar gjeld oppfølging av sjukefråvær ved å leggje til rette for at arbeidstakar skal raskt attende i arbeid. HMS-koordinator, som vart tilsett hausten, skal mellom anna rettleie leiarane i dette arbeidet, slik at heradet kan få større nytte av ulike ordningar og få fleire raskare i arbeid. Sjukefråværsutvikling i Kvam herad ,6 8,4 8,2 8,0 7,8 7,6 7,4 7,2 Fråvær Likestilling Kvinner og menn i verksemda Det er tilsett kvinner i 78 prosent av dei totalt 906 kommunale stillingane. Kvinneandelen er høgast i pleie og omsorg (95 prosent) og lågast i teknisk (34). Av dei 14 leiarane som svarar direkte til rådmannen er 5 kvinner. Heradet har 73 leiarar med budsjettansvar, 48 er kvinner (66 prosent). Overtid Bruk av overtid fordeler seg slik mellom kjønna: I vart det utført overtidstimar, dvs. om lag 4 årsverk. 70 prosent av det registrerte overtidsarbeidet vart utført av kvinner. Deltid Av dei 906 stillingane er 667 deltidsstillingar, desse utgjer dermed 73,6 prosent. Tabellen på neste side viser fordeling av kvinner og menn i tal på stillingar og prosent innanfor ulike intervall av stillingsstorleikar dei siste tre åra. Tabellen viser at det er kvinner som i størst grad går i deltidsstillingar. Det er om lag 76 prosent av kvinnene som arbeider deltid og 43 prosent av mennene. Slik har det vore i fleire år Pleie og omsorg er den eininga som har flest deltidsstillingar. I løpet av har rådmannen kartlagt i kva grad dei tilsette arbeider uønska deltid. Resultatet viste at ca. 70 personar hadde ønskje om større stilling. I løpet av året har 15 av desse fått tilbod om permanent stillingsutviding. Mange er villige til å skifte arbeidsstad eller arbeide i fleire grupper, men det er framleis slik at mange ønskjer utvida stilling, men har låg mobilitet. Arbeidet med å redusere uønska deltid held fram bl.a. med nye tiltak gjennom innføring av alternative arbeidstidsordningar og gjennom intern utlysing av stillingar som stillingsauke. Løn I var gjennomsnittsløna for kvinner i Kvam herad kr For menn var tilsvarande tall kr Kvinner sin del av den gjennomsnittlege årsløn for menn er 91 prosent. Innanfor gruppa leiarar med budsjettansvar er gjennomsnittsløn kr For kvinner er gjennomsnittløna kr og for menn kr Kvinner sin del av menn si gjennomsnittlege leiarløn er dermed 86 prosent. Heradet bør ha ei målsetjing om å redusere lønnsforskjellar knytt til kjønn. Plan Plan har ansvaret for offentlege og private planar, byggjesøknder, tilsyn, søknad om frådeling og dispensasjon, kart og delingsforretning, tomtesal, grunnerverv samt klargjering og utsending av informasjon om kart, plan og teikningar m.m. Merknader til driftsrekneskapen Plan hadde eit overskot på knappe hundre tusen kroner. Inntektene vart om lag kr 0,4 mill. lågare enn budsjett og kr 0,5 mill. lågare enn i Mesteparten av inntektssvikten kjem av lågare gebyrinntekter på grunn av at det vart laga færre målebrev. Driftsutgiftene vart kr 0,5 mill. lågare enn budsjett og har samanheng med mindre kjøp av varer og tenester. Dette skuldast delvis at det vart laga færre målebrev, men også jamt over god kontroll med utgiftene. Samanlikna med 2006 auka driftsutgiftene med kr 0,9 mill., dei gjekk med til lønsauke. Status for eininga Planavdelinga vart i mars eige eining, plansjefen svarar til rådmannen. Det er 12 medarbeidarar i eininga. Der andre kommunar slit med høg gjennomtrekk har avdelinga relativt stabilt personell og god nyrekruttering. I august sette rådmannen i gang ei ekstern evaluering av planavdelinga sine tenesteområde. I tillegg starta eit opplæringstiltak med fokus på dialog. Føremålet med desse tiltaka er å betre dialogen med byggjenæringa. Prosjektet vert ført vidare i Oppgåvene knytt til tenesteområda vert påverka av plan- og byggjeaktiviteten i Kvam, og søknadsmengda har auka innafor alle tenesteområda. Plansaker DRIFTREKNESKAP (tal i 1000) - Plan Rekneskap Budsjett ÅRSMÅL: Ferdigstille kommunedelplan for Kvamskogen Tabell: Overført planarbeid til RESULTAT: Utkast til kommunedelplanen vart godkjent av formannskapet , og lagt ut til offentleg ettersyn i perioden 17. juli september. Uttalefristen vart forlenga til , og seinare til Fylke og fylkesmannen har skrive motsegn til planen, og det kom inn rundt 85 merknader totalt. ÅRSMÅL: Behandle private planar innafor lovpålagde tidsfristar etter plan- og bygningslova (PBL) 27-2, 30. RESULTAT: Det vart gjort i alt 13 vedtak etter 27-2 i PBL (reguleringsplanvedtak) og 3 vedtak etter 27-3 (klage) i. Tilsvarande tal for 2006 var 11 planvedtak og 3 klagar. Sakshandsamingstida for reguleringsplanar varierer frå 8 mnd til 1,5 år. Reguleringsendringar vart handsama på 1 2 mnd. Det ligg ikkje føre eksakt statistikk over faktisk sakshandsamingstid, men eigna registreringssystem er under utvikling. Hovudinntrykket er likevel at handsaming av planane i hovudsak føl intensjonane for tidsfristar i pb-lova. ÅRSMÅL: Etablere digitalt plansystem, ferdigstille kvalitetssikring og plandatabasen samt sende plankart vedtatt til scanning. RESULTAT: Kvalitetsikringsarbeidet av dei digitale kopiane av orginalkarta samt metadata om planane i Kvam herad er ferdigstilt fram til d.d. Skanning av plankart er utsett. Opphaveleg budsjett Rekneskap 2006 Avvik budsjett Sum inntekter (445) Sum driftsutgifter Brutto driftsresultat (2 973) (3 062) (2 686) (1 657) 89 Finans (1) - - (1) (1) Netto driftsresultat (2 974) (3 062) (2 686) (1 658) 88 Sum bruk av avsetningar Sum avsetningar Rekneskapsmessig forbruk (2 974) (3 062) (2 686) (1 658) Årsmelding frå Kvam herad 19

11 Felt med camingvogner ved Røyrvik (Innstranda) Foto: Frank Tangen Foto: Frank Tangen Byggesaker ÅRSMÅL: Handsame alle søknadspliktige tiltak innafor lovpålagde tidsfristar i PBL 93 a, 95, 95 b, 97. RESULTAT: Det ligg ikkje føre eksakt statistikk over faktisk sakshandsamingtid, men eigna registreringssystem er tinga. Hovudinntrykket er likevel at handsaminga av søknadspliktige tiltak i hovudsak føl intensjonane for tidsfristar i PBL, men kommunen Tabell: Tidsfristar basert på stikkprøver og erfaringstal. Førhandskonferanser Sakshandsamingstid Enkle tiltak melding om Søknadspliktige tiltak 7 dagar 15 dagara 70 dagar fører ikkje tilsyn med så mange saker som er ynskjeleg frå overordna styresmakt. I 2008 handterte rådmannen 5183 dokument relatert til byggesaker. Av desse er 429 diverse notat, 1595 utgåande dokument og 2737 inngåande dokument. Tabell: Overført planarbeid til 2008 Plan Oppstarta PBL 27-1, 28-1,30 Mottatt plamforslag Dispensasjon Motsegn Klage Sum Offentlege planar Private planar Sum * Tabell: Klagesaker i 2008 Tabell: Melding om vedtak i 2008 * Rammeløyve, igangsettingsløyve * Tala byggjer på ei grovteljing Dispensasjon frå byggjegrense langs off. veg Søknadspliktige tiltak Dispensasjon frå plan Ansvarsrettar Dispensasjon i strandsonen Sanitær,tilkombling og abonnement off VA Verna vassdrag Klage på Utsleppsløyve Div Sum Sum Tabell: Oversikt over tal og type byggesaker innkomne i Bygge-sak Overført frå tidl. år Nye saker Ansvarsrettar Rådmannen har ikkje talt med reguleringsplanar som ligg på vent inntil godkjenning av kommunedelplanen for Kvamskogen ligg føre, eller som ein veit vil bli starta opp i 2008 eller seinare. Enkle tiltak/ meldingssaker Sønadspliktige tiltak Ferdig attest Bruksløyve Alle Bruks endr -ing Klage Sum Delingssaker ÅRSMÅL: Handsame alle delingssøknadene i samsvar med 63 i PBL (koordinert med jordlovshandsaming) innafor gjeldande tidsfristar. RESULTAT: Det ligg ikkje føre eksakt statistikk over faktisk sakshandsamingtid. Hovudinntrykket er likevel at handsaminga av søknadspliktige tiltak i hovudsak føl intensjonane for tidsfristar i PBL. Tabell: Tidsfristar basert på stikkprøver og erfaringstal Sakshandsaminstid Delingssøknad 3,5 mnd * * Kalkulert på grunnlag av 1 /2 av delingssøknadene Søknad- ene inneheld 134 (122 i 2006) (14 i 2006) 894 (835 i 2006) Tabell: Oversikt over tal og type delingssaker innkomne i Tabell: Statistikk om tal og type handsama dispensasjoner i Byggegrense langs off. veg Plan PBL 7 Kommuneplan 2006 Kommundel- plan Kvamskogen 1990 Regu-leringsplan 100 m sonen- PBL 17-2 Nabogrense PBL 70 Sum Overført frå tidl. år Nye saker Disp Make byte Grense justering Tomter Tilleggs areal Kartforretning Seksjonering Alle Klage Sum Dispensasjon * 1 60 * 1 nybygg til heilårsbustad på ex. fritidseigedom. Elles kun eksisterande tomt/bygg som får tilbygg, blir restaurering, bruksendring og liknande. rovteljing søknadene inneheld * Årsmelding frå Kvam herad 21

12 Skjermdump av kartløysinga på Geodata ÅRSMÅL: Handsame alle søknadene om kart og delingsforretning i samsvar serviceerklæringane, og innfri budsjettmålet kr 1,3 mill. RESULTAT: Resultatet vart ca kr , og årsaka til dette er todelt. For det fyrste krov me fullt kart og delingsgebyr i eit stort hyttefelt i Eikedalen, og kommunen mottok færre søknader om kart og delingsforretning enn fjoråret (220 kart og delingsforretningar). ÅRSMÅL: Tilby GIS tenester til nabokommunar / næringslivet. RESULTAT: Jondal kommune med produksjon av fiskekart. Næringslaget på Kvamskogen med produksjon av løypekart for Kvamskogen. Eksternt kart og oppmålingsarbeid for i alt kr, i tillegg kr frå Kvam kraftverk i leige av basestasjon (GPS). ÅRSMÅL: Kartleggje og forvalte biologisk mangfald. RESULTAT: Støttefunksjon for prosjektleiar Øyvind Askeland, som har hatt liten aktivitet i. ÅRSMÅL: Oppretthalde geodataproduksjonen. RESULTAT: Totalt kr til geodataproduksjon inkl. fotogrametrisk vedlikehald av basiskartet. Kartområdet Øystese, Norheimsund og Tokagjelet vart kartlagt i i samarbeid med GEOVEKST. Kvam herad er orginaldatabasevert for digitalt eigedomskart og digitalt byggkart. I starta med kvalitetssjekk av eigedomskartet med siktemål å fjerne mest mogleg feil fram til overgangen til Matrikkelen mai Feilrapport frå Statens kartverk er grunnlag for kvalitetsarbeidet. Kvam herad forvaltar samla eit digitalt leidningsnettverk på 417 km (+8 %), 7404 VA punkt (+10 %) og 1590 VA-vedlegg (skisser, bilete)(+ 30 %). Samla bruker geodataavdelinga ½ årsverk på forvalting av VA-nettverket. ÅRSMÅL: Grunnerverv til rett tid og gunstig pris i forkant av alle tekniske prosjekt. RESULTAT: Ingen prosjekt i regi av teknisk etat er forseinka på grunn av grunnerverv. Noko høge utgifter til juridisk bistand, men dette er nødvendig. Planavdelinga utfører 1 årsverk på grunnerverv og anna avtalearbeid relatert til leige, kjøp og sal av privat/offentleg grunn. Pågåande prosjekt som t.d. etablering av nye skular, gang og sykkelveg m.m. vert prioritert. Geodataavdelinga har ansvaret for ajourføring av nettsidene om ledige tomter. ÅRSMÅL: Informasjon skal halde leveringsfristen på 5 dagar, og doble inntektene mai 2006 til mai. RESULTAT: Det er omsett for kr kr via INFOland i som er ein auke frå Synfaring v/øystese ungdomsskule Politiske stridsemne Foto: Arne Hofseth Tabell: Oversikt over tal og type kart og delingsforretningar gjennomført i Overført frå tidl. år Nye saker Skøyte Målebrev Mellombels målebrev Grensejustering Krav om samanslåing Tilleggsareal Seksjonering Alle Klage Sum Tinglyst Engasjement om barnehage i Tørvikbygd Foto: Sigbjørn Linga 22 Årsmelding frå Kvam herad 23

13 Årsrekneskap Årsrekneskapen for er sett opp i samsvar med kommunale rekneskapsforskrifter. Økonomisk driftsoversikt DRIFTSINNTEKTER Rek 07 Bud 07 Opph. bud 07 Rek 06 Bud.avvik LN03 Brukarbetalingar LN04 Andre sals- og leigeinntekter LN05 Overføringar med krav til motyting LN06 Rammetilskot frå staten LN07 Andre statlege overføringar LN08 Andre overføringar LN09 Skatt på inntekt og formue LN10 Eigendomsskatt LN11 Andre direkte og indirekte skattar LN12 Sum driftsinntekter B DRIFTSUTGIFTER LN14 Lønsutgifter LN15 Sosiale utgifter LN16 LN17 Kjøp av varer og tenester som inngår i kommunal tenesteproduksjon Kjøp av tenester som erstatter kommunal tjenesteproduksjon LN18 Overføringar LN19 Avskrivingar LN20 Fordelte utgifter LN21 Sum driftsutgifter C LN23 BRUTTO DRIFTSRESULTAT D=B-C LN25 EKSTERNE FINANSTRANSAK- SJONER Renteinntekter, utbytte og eigaruttak LN26 Mottekne avdrag på lån LN27 Sum eksterne finansinntekter E LN29 Renteutgifter, provisjon og andre finansutgifter LN30 Avdragsutgifter LN31 Utlån LN32 Sum eksterne finansutgifter F LN34 Resultat eksterne finansieringstransaksjoner G=E-F LN35 Motpost avskrivingar LN36 NETTO DRIFTSRESULTAT I LN38 AVSETNINGAR Bruk av tidligare års regnskapsmessige mindreforbruk LN39 Bruk av disposisjonsfond LN40 Bruk av bundne fond LN42 Sum bruk av avsetningar J LN44 Overført til investeringsrekneskapet LN46 Avsetningar disposisjonsfond LN47 Avsetningar til bundne fond LN49 Sum avsetningar K LN51 Regnskapsmessig meirforbruk/mindreforbruk L= I+J-K Brutto driftsresultat (LN23) Driftsinntektene enda på 477,6 mill. kr. som er 6,6 mill. kr. lågare enn budsjettert. Driftsutgiftene vart 476,1 mill. kr. som er 1,6 mill. kr. høgare enn budsjettert. Totalt gjev dette eit brutto driftsresultat er 1,5 mill. kr., dvs. 8,2 mill. kr. lågare enn budsjettert og 8,2 mill. kr. svarkare enn i fjor. I høve til 2006 har inntektene auka med 28,3 mill. kr., medan utgiftene, ekskl. avskriving, har auka med 32,4 mill.kr. Avskrivingar på anleggsmiddel har auka med 4,1 mill.kr, som er ein effekt av dei store investeringane som kommunen har gjennomført dei siste åra. Det største avvika på inntektssida i høve til budsjett finn vi på overføringar med krav til motyting som vart 8,0 mill. kr. mindre, skatt på inntekt og formue som vart 8,7 mill. kr. mindre og rammetilskot frå staten som vart 5,1 mill. kr. høgare. Når det gjeld driftsutgiftene i, finn vi dei største avvika på sosiale utgifter som vart 4,6 mill. lågare enn budsjettert og kjøp av varer og tenester som inngår i kommunal tenesteproduksjon som auka med 3,4 mill. kr. Budsjettavvik er forklara nedanfor. Avvika er målte mot siste reviderte budsjett som er frå 2. tertial. Driftsinntekter (LN03-LN12) Brukarbetaling (LN03) Meirinntekt 0,6 mill. kr. Meirinntekta for brukarbetaling fordelte seg på eining skule med 0,17 mill. kr., barnehage med 0,1 mill. kr. og pleie- og omsorgstenesta 0,35 mill kr. For dei andre einingane var brukarbetalinga tilnærma som budsjettert. Andre sals - og leigeinntekter (LN04) Meirinntekter 1,0 mill. kr. Dei kommunale gebyrinntektene frå eining plan vart i 0,4 mill. kr. lågare enn budsjett. Helse og velferd auka sine gebyrinntekter med 0,2 mill. kr., hovudsakeleg frå auka sal av vaksinetenester. Pleie og omsorg hadde knappe 0,2 mill. kr. mindre i inntekt enn budsjettert. Samla sett auka dei kommunale inntektene frå teknisk eining med knappe 1,3 mill. kr. Resten av meirinntektene på 0,1 mill. kr. er jamt fordelt på dei andre einingane. Overføring med krav til motyting (LN05) Mindreinntekt 8,0 mill.kr. Dei fleste avvik i inntekt er knytt til øyremerka eller klientorienterte Foto: Lauritz Eide tiltak. Desse inntektene er ofte vanskeleg å budsjettera, men inntekter og utgifter varierer som oftast i takt. Konto Øyremerkte tilskot frå staten - viser ei meirinntekt på nær 2,4 mill kr. Det er knytt til; grunnskule (0,8 mill. kr), vaksenopplæring (1,2 mill. kr.), barnehage (0,7 mill. kr.), kommunehelse (0,3 mill. kr.) og teknisk (0,3 mill. kr). Kultur fekk 0,9 mill. kr. mindre enn budsjettert. Konto Statstilskot til fordeling - fekk 1,0 mill. kr. mindre enn budsjettert til næringsutvikling i Ålvik (Ålvik Vekst KF). Konto Trygderefusjonar - fekk ei meirinntekt på 0,1 mill. kr. som gjeld kommunehelsetenesta. Konto Sjukelønsrefusjon frå folketrygda - og Konto Refusjon fødselspengar - meirinntekt 1,65 mill. kr. Konto og mva kompensasjon for hhv investering og drift -, gav i ei mindre inntekt på 8,6 mill. kr. Dette skuldast mindre investeringar enn budsjettert på grunn av tidsforskyving av skuleinvesteringane. Konto Refusjon frå fylket - gav ei mindreinntekt enn budsjettert på 2,2 mill. kr. Dette gjeld tilskot til Strandebarm Idrettspark. Nokre av desse midlane vil koma i Konto Refusjon frå andre kommunar - gav ei mindreinntekt på 0,4 mill. kr. Av dette gjeld 0,1 mill. kr. mindre i inntekt på skule og 0,3 mill kr. mindreinntekt til pleie og omsorg. Rammetilskot frå staten (LN06) Meirinntekt 5,1 mill. kr. Det er ei kopling mellom den inntektsutjamnande delen av rammetilskotet og skatteinntektene. Inntektene er fordelt på ordinært rammetilskot 101,9 mill. kr., skjønsdel 11,0 mill. kr., inntektsutjamnande tilskot 9,0 mill. kr. og selskapsskatt 5,4 mill. kr. Auken kjem som fylgje av auka inntektsutjamnande tilskot. Andre statlege overføringar (LN07) Meirinntekt 2,2 mill. kr. Det gjeld høgare tilskot frå Husbanken på 1,3 mill. kr., Utdanningsdirektoratet 0,5 mill. kr. og UDI med 0,4 mill. kr. Andre overføringar (LN08) Meirinntekt 0,5 mill. kr. Meirinntekta kjem frå tilskot til prosjekt frå Hordaland Fylkeskommune med 0,3 mill. kr., sal av konsesjonskraft med 0,4 mill. kr. Mindre inntekt frå overføring frå private utgjorde 0,2 mill. kr. Skatt på inntekt - og formue (LN09) Mindreinntekt 8,7 mill. kr. Skatteanslaget for vart auka både i 1. og 2. tertial pga signal om høgare skatteinngang. Auken var på 9,3 mill. kr. i høve til opphavleg budsjett. Dette viste seg ikkje å slå til. Mindreinntekta på 8,7 mill. kr. må sjåast i samanheng med LN06 som hadde ein auke i inntektsutjamnande tilskot på 5,1 mill. kr. Kommentar til tabell: I = L23 (D) + L34 (G) + L35 (motpost avskrivingar) 24 Årsmelding frå Kvam herad 25

14 Eigedomsskatt (LN10) Meirinntekt 0,2 mill. kr. Andre direkte og indirekte skattar (LN11) Meirinntekt 0,4 mill. kr. Det gjeld konsesjonsavgift frå vassfall. Driftsutgifter (LN14-LN23) Lønsutgifter (LN14) Meirkostnad 0,8 mill.kr. Dei største endringane hadde skule med eit meirforbruk på 0,7 mill. kr., pleie og omsorg med 1,2 mill. kr. og teknisk med 0,6 mill. kr. Helse og velferd hadde eit mindreforbruk på 1,3 mill. kr. Innanfor dei andre områda i heradet er det ei rekkje mindre avvik som summerer seg til eit mindreforbruk på 0,4 mill kr. Sosiale utgifter (LN15) Mindreforbruk 4,6 mill.kr Av dette mindreforbruket utgjer premieavvik pensjon 4,4 mill. kr. og diverse forsikringar 0,3 mill. kr. Andre avvik summerer seg til meirforbruk på 0,1 mill. kr. Kjøp av varer og tenester som inngår i produksjonen (LN16) Meirforbruk på 3,4 mill.kr. Dei største avvika finn vi i teknisk eining med eit meirforbruk på 1,8 mill. kr., barnehage 0,7 mill.kr., skule 0,5 mill. kr., informasjon 0,9 mill. kr., økonomi/personal/rådmann 0,2 mill. kr. og driftsprosjekt 0,2 mill. kr. Det var mindreforbruk hjå pleie og omsorg med 0,15 mill kr., helse og velferd 0,15 mill. kr., utvikling 0,2 mill. kr. og plan med 0,4 mill. kr. Kjøp av varer og teneste som erstattar den kommunale produksjon (LN17) Meirforbruk 1,5 mill. kr. Det vart brukt 1,0 mill. kr. meir til pleie og omsorg, hovudsakeleg til dekning av underskot på utleigebustader. Teknisk hadde eit meirforbruk på knappe 0,4 mill. kr. som var jamt fordelt innanfor sektoren. Helse og omsorg brukte 0,1 mill. kr. meir enn budsjett. Det same gjorde økonomiavdelinga. Dei andre områda brukte mindre enn budsjett, til saman 0,1 mill. kr. Overføringar (LN18) Mindreforbruk 0,7 mill. kr. MVA - kompensasjonen auka med 0,7 mill. kr., overføringar til fylket med 1,0 mill. kr., livsopphald for flyktningar med 0,7 mill. kr., overføring av statstilskot til private med 1,4 mill. kr. og næringstilskot med 0,3 mill. kr. Overføring til private var 4,7 mill. kr. mindre enn budsjettert og andre mindre avvik utgjorde eit mindreforbruk på 0,2 mill. kr. Årsaka til det store avviket på overføring til private er feil bruk av konti. Avskrivingar (LN19) Meirkostnad 1,6 mill. kr. Fordelte utgifter (LN20) Meirkostnad 0,3 mill. kr. Resultat eksterne finanstransaksjonar (LN34) Mindreforbruk 3,75 mill. kr. Netto finans viser eit underskot på 8,3 mill kr. mot budsjettert underskot på 12,1 mill. kr., dvs eit resultat som er 3,75 mill kr. betre enn budsjettert. Eksterne renteinntekter er 12,7 mill. kr. lågare enn budsjettert. Dette heng saman med forventa ekstraordinært utbyte frå Kvam Kraftverk AS på 18,0 mill. kr. som skal lånast ut til Jondalstunnelen. I påvente av godkjenning av tunnelen, har ikkje utbytet vorte utbetalt. Korrigert for dette vart renteinntektene 5,3 mill. kr. større enn budsjettert. Eksterne finansutgifter må korrigerast for budsjettert utlån av 19,0 mill. kr. til Jondalstunnelen. Då viser finansutgiftene eit meirforbruk på 2,6 mill. i høve til budsjett. Dette har samanheng med auka rentesatsar i løpet av året. Driftsutgifter fordelt på grupper av tenester. Foto: Lauritz Eide Tabellen på neste side viser korleis sum driftsutgifter (LN21) fordeler seg på KOSTRA - grupper bygd opp av funksjonar. Det gjev eit godt oversyn over omfanget av tenesteproduksjon som Kvam herad driv. KOSTRA-gruppe Rek 07 Bud 07 Avvik Adminstrasjon, styring og fellesutg Felles tenester Politiske organ Barnehagar Grunnskuleopplæring Vaksenopplæring Kommunehelse Sosialteneste Sysselsetting Introduksjonsordning Barnevern Pleie og omsorg Kultur og idrett Aktiv.tilb. born / unge Kyrkje Vatn og avløp (VA) Renovasjon Veg Plan og bustad Kommunalt disponerte bustad Bistand til bolig Næring Naturforvaltning Landbruk Brann- og ulykkesvern Ikkje ordinære komm tenester Finans Skatt og rammetilskot Sum KOSTRA-gruppe FINANSINNTEKTER (LN25-LN27) Renteinntekter, utbytte og eigaruttak (LN25) vart 12,7 mill. kr lågare enn budsjettert. Korrigert for ekstraordinært utbytte, har desse inntektene auka med 5,3 mill. kr., jfr. LN34. Rente på innskot og fond utgjer 5,2 mill. kr. og formidlingslån 0,1 mill. kr. av auken. Mottekne avdrag på lån (LN26) er i samsvar med budsjett. FINANSUTGIFTER (LN29-LN32) Renteutgifter, provisjon og andre finansutgifter (LN29) er 16,4 mill. kr. lågare enn budsjett. Korrigert for budsjettert 19,0 mill. kr. i utlån til Jondalstunnelen, auka desse utgiftene med 2,6 mill. kr. Av dette utgjorde rente på lån 0,3 mill. kr., nedgang i likningsverdi på obligasjonar og kurstap ved sal av obligasjonar 1,7 mill. kr. Avdragsutgifter (LN30) Meirforbruk 0,6 mill. kr.. Avdraget i samsvarer med det minimumsavdraget heradet må betala i hht til god kommunal rekneskapsskikk (GKRS). Utlån (LN31) Mindreforbruk 19,0 mill. kr. Vesentleg avvik her pga budsjettert utlån til Jondalstunnelen er utsett, elles ingen vesentlege avvik. Motpost avskrivingar (LN35) Jfr. kommentar til LN19, avskrivingane auka med 1,6 mill. kr. i høve til budsjett pga auka investeringar. Netto driftsresultat (LN36) Netto driftsresultat viser eit overskot på 15,3 mill. kr., mot budsjettert 18,1 mill kr., dvs. eit resultat som er 2,8 mill. kr. lågare enn budsjettert. Tabellen på neste side viser korleis dette fordeler seg på KOSTRA - grupper bygd opp av funksjonar. Skilnaden frå tabellen som viste sum driftsutgifter er at i denne tabellen er sum driftsinntekter (LN 12) og eksterne finanstransaksjonar (LN34) trekt ut. Difor viser tabellen kva ulike aktivitetar kosta Kvam herad i Avsetningar (LN38-LN49) Netto er det sett av 11,7 mill. kr. Det vil seia at av overskotet på 15,3 mill. kr. (LN36), er det 3,6 mill. kr. som ikkje er disponert (jfr. Rekneskapsmessig mindreforbruk, LN 51). 26 Årsmelding frå Kvam herad 27

15 Bruk av disposisjonsfond (LN39) Det vart brukt 0,6 mill. kr. meir av disposisjonsfondet enn budsjettert. Dette er knytt til prosjekt der det vart brukt 1,9 mill. kr. meir til overføring til Tusenårsstaden enn budsjettert. Samtidig vart det ikkje overført 1,0 mill. kr. til Jondalstunnelen og diverse mindreforbruk på andre prosjekt summerer seg til 0,3 mill. kr. Bruk av bundne fond (LN40) Det vart brukt 0,5 mill. kr. meir av bundne fond enn budsjettert. For prosjekt var det eit mindreforbruk på 0,8 mill. kr. Til inndekning av VAR vart det brukt 0,8 mill. kr. meir. Det vart brukt 0,5 mill. kr. meir i næringstilskot enn budsjettert. Summen av andre avvik høve til budsjett vart tilnærma 0. Overført til investeringsrekneskapen (LN44) Her var det berre eit minimalt avvik i høve til budsjett. KOSTRA-gruppe Rek 07 Bud 07 Avvik Adminstrasjon, styring og fellesutg Felles tenester Politiske organ Barnehagar Grunnskuleopplæring Vaksenopplæring Kommunehelse Sosialteneste Sysselsetting Introduksjonsordning Barnevern Pleie og omsorg Kultur og idrett Aktiv.tilb. born / unge Kyrkje Vatn og avløp (VA) Renovasjon Veg Plan og bustad Kommunalt disponerte bustad Bistand til bolig Næring Naturforvaltning Landbruk Brann- og ulykkesvern Ikkje ordinære komm tenester Finans Skatt og rammetilskot Sum KOSTRA-gruppe Avsetning til disposisjonsfond (LN46) Mindreavsetning 11,0 mill. kr. Det vart i budsjettet for sett av 19,8 mill. kr. meir enn i rekneskapen for Dette viste seg vanskeleg å gjennomføra pga lågare resultat. 9,4 mill. av mindreavsetninga gjeld skuleprosjekta og har samanheng med at det er brukt mindre pr enn forventa på grunn av tidsforskyving av utbygginga. Resten av mindreavsetninga gjeld diverse andre prosjekt. Avsetning til bundne fond (LN47) Meiravsetning 5,8 mill. kr. Meiravsetninga til dei bundne fonda er fordelt mellom øyremerka tilskot og konsesjonsavgift med 2,5 mill. kr. og VAR - fond med 3,3 mill. kr. Av dei øyremerka tilskota gjeld 1,0 mill. kr. skule, 0,9 mill. kr. helse og velferd, 0,4 mill. kr. konsesjonsavgift og 0,2 mill. kr. diverse andre tenester. Rekneskapsmessig meirforbruk/mindreforbruk (LN51) Rekneskapen for er gjort opp med eit mindreforbruk på knappe 3,6 mill. kr. Dette resultatet er ikkje disponert. Rekneskapsskjema 1A Frie disponible inntekter: Frie disponible inntekter (pkt. 6) er 0,8 mill. kr. lågare enn budsjettert og finansresultatet (pkt. 10) er 15,1 mill. kr. svakare enn budsjettert. Driftsinntekter Tabellen viser at rekneskapen for er gjort opp med eit rekneskapsmessig mindreforbruk/overskot (punkt 21) på knappe 3,6 mill.kr. Rek-07 Bud 07 Oppr.bud 07 Rek Skatt på inntekt og formue Ordinært rammetilskot Skatt på eigedom Andre direkte eller indirekte skatter Andre generelle statstilskot Sum frie disponible inntekter Renteinntekter og utbytte Renteutgifter, provisjon og andre finansutgifter Avdrag lån Netto finansinntekter / -utgifter Til ubundne avsetningar Til bundne avsetningar Bruk av tidlegare overskot Bruk av ubundne avsetningar Bruk av bundne avsetningar Netto avsetningar Overført til investeringsrekneskapet Til fordeling Sum fordelt til drift (skjema 1B) Rekneskapsmessig meirforbruk(+)/mindreforbruk(-) Foto: Lauritz Eide 28 Årsmelding frå Kvam herad 29

16 Investeringar Kvam herad Økonomisk hovudoversikt - invisteringsrekneskap INVESTERINGSINNTEKTER Rek 07 Bud 07 Oppr. Bud 07 Rek 06 Bud.avvik LN03 Sal av driftsmidler og fast eiendom LN04 Andre salgsinntekter LN05 Refusjoner LN06 Statlige overføringer LN07 Andre overføringar LN09 Sum inntekter L INVESTERINGSUTGIFTER 25-års jubilantar. Rekneskapsskjema 1B Rekneskapsskjemaet skal visa korleis midlane som kjem fram i skjema 1A vart fordelt mellom dei ulike postane i høve til det politisk regulerte budsjettet. I Kvam er rammene gitt lik den økonomiske driftsoversikten. Rekneskapsskjema 1B svarar såleis til økonomisk Driftsinntekter eksl. skatt og statstilskot Rek-07 Bud 07 driftsoversikt med frådrag av postane i 1A. Avvik i høve til budsjett for skjema 1B er kommentert under økonomisk driftsoversikt. Samla kan vi seia at av rammene (budsjettet) på 309,1 mill. kr. som er fordelt til drift, vart det brukt 295,9 mill. kr. i. Oppr.bud 07 Rek 06 Bud.avvik LN03 Brukerbetalinger LN04 Andre salgs- og leieinntekter LN05 Overføringer med krav til motytelser LN08 Andre overføringer Sum driftsinntekter eksl. skatt og statstilskot B Driftsutgifter Foto: Lauritz Eide LN14 Lønnsutgifter LN15 Sosiale utgifter LN16 Kjøp av varer og tjenester som inngår i kommunal t LN17 Kjøp av tjenester som erstatter kommunal tjenestep LN18 Overføringer LN19 Avskrivninger LN20 Fordelte utgifter LN21 Sum driftsutgifter C Brutto driftsresultat, eksl. skatt og statstilskot D=B-C Andre eksterne finansieringstransaksjoner 0 LN26 Mottatte avdrag på lån Mottatte avdrag på lån E LN11 Lønnsutgifter LN12 Sosiale utgifter LN13 Varer og tenester i kommunal eigenproduksjon LN15 Overføringar LN16 Renteutgifter og omkostningar , LN18 Sum utgifter M FINANSUTGIFTER LN19 Avdragsutgifter LN20 Utlån LN21 Kjøp av aksjer og andeler LN22 Avsatt til ubundne investeringsfond LN23 Avsetninger til bundne fond LN25 Sum finanstransaksjonar N LN26 Finanseringsbehov O=M+N-L FINANSIERING LN28 Bruk av lån LN29 Motteke avdrag på utlån Bruk av tidlegare års overskot LN31 Overføringar fra driftsregnskapet LN32 Bruk av disposisjonsfond LN33 Bruk av ubundne investeringsfond LN34 Bruk av bundne fond LN36 Sum finansiering R LN38 Udekka/udisponert LN31 Utlån Sum utlån F Resultat andre eksterne finansieringstransaksjoner G=E-F LN35 Motpost avskrivninger Sum fordelt til drift (skjema 1A) Kommentar: Tabellen over viser kor mykje Kvam herad investerte i og korleis investeringane er finansiert. Oversikta over viser at det vart investert for 90,7 mill. kr. I tillegg var det 7,3 mill. kr. i finansieringstransaksjonar, samla ( M + N) 98,0 mill kr. Dette er finansiert med inntekter på 3,4 mill. kr. og 94,6 mill. kr. i ulike former for finansiering, samla (L + R) 94,6 mill. kr. Dette er eit betydeleg avvik i høve til budsjett og skuldast for ein store del forskyving mellom år. Investeringar vert vedteke og ført over prosjekt og difor kommentert under desse. 30 Årsmelding frå Kvam herad 31

17 Prosjekt som er aktive Prosjekt Kvam herad har både drifts- og investeringsprosjekt, men driftsprosjekta er relativt små. Avslutta prosjekt Tabellen nedanfor viser avslutta prosjekt. Tekst Avvika kan oppsummerast på følgjande måte: Kommentar: Lista over avslutta prosjekt viser at totalkostnaden for prosjekta er 24,3 mill. kr., mot budsjettert 24,8 mill. kr., dvs. eit mindre forbruk på 0,5 mill. kr. i høve til kostnadskalkylane. P13071 IT - investeringar Årleg program for å dekka behovet for nytt utstyr eller utskifting av utstyr innanfor nettverk, PC-ar, programvare og servarar. Budsjett for var kr ,- og investeringa kom på kr ,-. P15065 Næringshage Budsjettert Prosjektet vart avslutta i då vi fekk avslag på søknaden om tilskot til næringshage. K15071 Kjøp av Geodatautstyr Ny GPS stasjon vart kjøpt inn i november Prosjektet avslutta i med kr ,- i mindreforbruk i høve til budsjett på grunn av at ustyret vart kjøpt i 2006 og belasta driftsrekneskapen det året. K60052 Kjøp tomt (Busdalen) Tomt til ny barnehage i Øystese. Kjøpet er gjennomført og prosjektet avslutta med eit mindreforbruk på kr i høve til budsjett. Forbruk (rekneskap) Totalramme (inkl. fondsavsetning Rest på totalramme K15071 Kjøp Geodata-utstyr K60052 Kjøp tomt (Busdalen) K60061 Kjøp bustad til kapellan (199) P13071 IT-invsteringar P15065 Nærongshage P60063 Veg og VA-anlegg til g.nr 11/b.nr (44) P61030 Nhs. idrettsbane -Tilskot til NIL og Kjøp av grunn P62061 Byggja sanitæranlegg i Botnen (83) P90053 Kvammaskulen - IKT-løysingar Sum aktive prosjekt K60061 Kjøp bustad til kapellan Det er kjøpt bustad til kapellanen i Øystese. Prosjektet vart avslutta i med eit meirforbruk i høve til budsjett på kr ,-. P61030 Norheimsund Idrettsbane Tilskot til NIL og kjøp av grunn Prosjektet er no sluttført. Totalkostnaden for heradet vart kr ,-, noko som er kr ,- mindre enn kostnadskalkylen. P62061 Bryggja og sanitæranlegg i Botnen Budsjettert i 2006, men ferdigstilt i med eit overforbruk på kr ,-. P60063 Veg og VA - anlegg til gnr. 11/bnr. 449 Prosjektet er ferdig og vart gjort opp med eit overforbruk på kr ,-. P90053 Kvammaskulen IKT løysing Budsjettert I vart det brukt 0,3 mill kr. og samla 5,3 mill kr. Ramma er på 5,4 mill. kr., dvs. eit mindreforbruk på 0,1 mill. kr. Sum aktive VA-prosjekt Sum aktive prosjekt Tekst Forbruk (rekneskap) Totalramme (inkl. fondsavsetning) Rest på totalramme P11010 Næringsutvikling i Ålvik P11031 Næringsprosjekt i samband med kommuneplan P15050 Reguleringplan næringsareal Sandven P15055 Småskala næringsutvikling P15061 Utgreiing sjøkabel P15062 Turistveg Hardanger, ny oppstart P15063 KU og plan for Hansvågen P15071 Hauge/Tveitt-jubileum P15072 Kommunedelplan Kvamskogen, behandling (49) P19061 NAV - for- og etableringsprosjekt P27001 Opprusting av uteområde bhg P30031 Bustadutbygging NHS/Øystese - høg utnytting P60051 Skytebane Norheimsund / Øystese P60074 Vegplan Sum aktive driftsprosjekt K15062 Tomt, Hardanger Fartøyvernsenter P13052 IT-prosjekt PLO P13062 Breiband, fase P15054 Grustak Øystese - tilrettelegging P50012 Tusenårsstaden P50021 Regionalt kulturhus P60011 Trafikksikring - tiltak P60022 Bustadfelt Norheimsund P60056 Ny barnehage i Øystese P60057 Strandebarm idrettspark P60058 Fornyingsplan bilar/utstyr Teknisk P60061 Kunstgras og utendørsanlegg i Øystese (410) P60064 Kryss Vikøy/Hegrehaugen P60071 Tørvikbygd barnehage, utviding P60073 Utbetring vegar P60075 Utbetring Torpevegen P61065 Asfaltering av vegar, rest Sum aktive investeringsprosjekt P90070 Kvammaskulen - Forprosjekt P90071 Kvam ungdomsskule P90072 Strandebarm skule P90073 Strandebarm nærings- og idrettspark P90074 Norheimsund barneskule P90075 Tørvikbygd skule P90076 Øystese barneskule P90078 Kvammaskulen - reserve Sum aktive skuleprosjekt P60062 Veg og VA Straumen - Sandven Nord P61011 Kloakkledning Lid P61012 VA-utbygging i Kvam P61043 Vidareutbygging VA på kvamskogen P61061 Vassverk Oma P61063 Avløp Vikøy og sanitæranlegg (747) P61064 Ringleidning Sandven (1 391) P61072 Vassleidning Torpe P61076 Overvåkingsanlegg P61082 VA-anlegg mot Eikedalen

18 Merknad til nokre av prosjekta: Prosjekta strekkjer seg over mange år. Størstedelen har karakter av investeringsprosjekt, medan ein relativt liten del er driftsprosjekt. Driftsprosjekt. P11010 Næringsutvikling Ålvik Budsjettert Det vart berre brukt kr , - i. P15050 Reguleringsplan næringsareal Sandven Budsjettert med ,- i. Det vart brukt knappe ,- til konsulentoppdrag, juridisk bistand m.m. i. P15055 Småskala næringsutvikling Budsjettert i perioden Brukt kr ,-, av dette kr ,- i. P15061 Utgreiing sjøkabel Budsjettert Det er overført kr ,- til Kvam Bompengeselskap AS for å utgreia alternativet med sjøkabel. I vart det brukt kr ,- til støtte av Folkeaksjonen i Hardanger. Utgreiinga i regi av Kvam Bompengeselskap AS er ikkje ferdig og held fram i P15062 Turistveg Hardanger, ny oppstart Budsjettert Prosjektet i Kvam er konsentrert omkring Steinsdalsfossen. I er det brukt midlar til innløysing av areal. P15063 KU og plan for Hansvågen Budsjettert Det er brukt 1,3 mill. kr. pr , mesteparten til konsulentoppdrag. Prosjektet held fram i P15071 Hauge/Tveitt-jubileum Budsjettert Brukt kr ,- i. Prosjektet held fram i 2008 som er jubileumsåret for Olav H. Hauge og Geirr Tveitt. P15072 Kommunedelplan Kvamskogen, behandling Budsjettert. Det er brukt kr ,- meir enn budsjettert i. Prosjektet er ikkje avslutta og held fram i P19061 NAV for - og etableringsprosjekt Forprosjekt avslutta i NAV Kvam vart opna i november, men prosjektet held fram i 2008 for å gjennomføra heile etableringa. I vart det brukt kr ,-, mykje til IKT. P27001 Opprusting av uteområde barnehage Budsjettert Rest på kr , det må avklarast om prosjektet er ferdig i løpet av P30031 Bustadbygging Norheimsund/Øystese høg utnytting Budsjettert Rest på kr ,-. Det må avklarast om prosjektet er ferdig i løpet av P60051 Skytebane Norheimsund/Øystese tidlegare vedtak Budsjettert Arbeid med reguleringsplan haldt fram i midlane er overført til P60074 Vegplan Budsjettert Prosjektet starta opp i og held fram i Prosjektet skal kartleggja standard på noverande vegnett, laga overordna plan for utbetring og vedlikehald, samt ny grenseoppgang over kva som bør vera kommunal eller privat veg. Investeringsprosjekt K15062 Tomt, Hardanger Fartøyvernsenter Budsjettert i 2006, men på grunn av tomtepris har prosjektet vorte utsett. I desember søkte Hardanger Fartøyvernsenter om endra bruk av midlane til opparbeiding av parkeringsplass. Søknaden vert handsama i P13052 IT - prosjekt PLO Budsjettert Prosjektet gjeld innføring av turnussystem i PLO som skal forenkla og forbetre turnusplanlegginga for å effektivisera bruk av personell. Prosjektet er forskyvd i tid og vert planlagt gjennomført i P13062 Breiband, fase 2 Budsjettert Det langsiktige målet er å byggja eit robust datanettverk bygd på fiber. For vart det brukt om lag kr ,-, som er kr ,- mindre enn budsjettert. P15054 Grustak Øystese tilrettelegging Budsjettert Kjøp av grunn og opparbeiding av veg til industriområde. Prosjektet vert truleg avslutta i P50012 Tusenårsstaden Budsjettert Brukt kr ,- i, av dette er kr ,- overført til Hordaland Fylkeskommune. Prosjektet skal avsluttast i P50021 Regionalt kulturhus Det er ikkje brukt midlar til regionalt kulturhus i i samsvar med vedtak. P60011 Trafikksikring tiltak og P60081 Investering i Trafikksikringsplan Budsjettert Trafikksikringsplan for Kvam for planperioden Det vart berre brukt kr ,- i på grunn av tidforskyving. P60022 Bustadfelt Norheimsund Prosjektet er flytta til 2009 i påvente av flytting av skytebanen i Tolomarka. P60056 Ny barnehage Øystese Budsjettert Det er brukt kr ,- i. Arbeidet held fram i P60057 Strandebarm idrettspark tidlegare vedtak Budsjettert Anlegget er ferdig. Det står att ein del finansielle postar som vert gjort opp i og P60058 Fornyingsplan bilar/utstyr teknisk tidlegare vedtak Budsjettert Planen blir fylgt og det vart i brukt 2,9 mill kr. P60061 Kunstgras og utandørsanlegg Øystese Budsjettert Anlegget vart ferdig i 2006, men det står att ein del finansielle postar som vert gjort opp i P60064 Kryss Vikøy/Hegrehaugen Budsjettert i Planarbeidet kom i gang i og utføring vil skje i P60071 Tørvikbygd barnehage, utviding Prosjektet er utsett og vil verta gjennomført i 2008 og Det er brukt kr ,- til planlegging i. P60075 Utbetring Torpevegen Prosjektet er sett i gang og vil halda fram i Det vart brukt 2,1 mill. kr. I. Prosjektet vil verta dyrare enn først planlagd. Midlar til dette er innvilga i P61065 Asfaltering vegar, rest Budsjettert Det vart brukt 2,5 mill. kr. I. Rest på ramma er knappe 1,7 mill. kr. som vert brukt i Aktive skuleprosjekt. P90070 P90078 Kvammaskulen Prosjektet Kvammaskulen er delt opp i underprosjekt, eitt for kvar utbygging (sjå prosjekt - tabell). Samla sett er det brukt 66,2 mill. kr. pr Dette er 39,1 mill. kr. mindre enn budsjettert t.o.m.. Framdrifta er såleis noko etter den opphavlege planen. Aktive VA - prosjekt Dei fleste prosjekta i denne gruppa er forklart i detalj i Kommunedelplanen for avløp P60062 Veg og VA Straumen Sandven Nord Prosjektet er starta og under planlegging. Det er kjøpt grunn som vart belasta i. Samla forbruk til no er knappe 2,0 mill kr. Prosjektet held fram i P61011 Kloakkledning Lid Prosjektet vert ferdigstilt i Forbruk til no er kr ,-, medan totalramma er kr ,-. P61012 VA - utbygging Kvam Budsjettert Generelt prosjekt til diverse mindre anlegg. I vart det nytta kr ,-. Samla forbruk til no er 11,8 mill. kr. som er i tråd med budsjett. P61043 Vidareutbygging VA på Kvamskogen ( ) Prosjektet gjeld vidareføring av anlegget til Sporvegshytta. Det vart brukt 5,8 mill. kr. i. P61061 Vassverk Oma Budsjettert 2006, men vert ferdig i I vart det brukt kr ,- på prosjektet. Prosjekt som ikkje er starta opp Tabellen under viser prosjekt som er vedtekne i perioden -2011, men ikkje starta opp. Tekst P61063 Avlaup Vikøy og sanitæranlegg. Budsjettert Prosjektet gjeld samla avlaup frå kyrkja til Framnes med ny utsleppsleidning. Hovuddelen av arbeidet utført i då det vart brukt 4,5 mill. kr. Prosjektet vert ferdig i P61064 Ringleidning Sandven Budsjettert 2006 og skal styrkja vass - leveransen til Steinsdalen. Det vart brukt 2,2 mill. kr. i P61072 Vassleidning Torpe Prosjektet er i gang og må sjåast i samanheng med P60075 Utbetring av Torpevegen. Forbruket i var kr ,-. P61076 Overvåkingsanlegg Budsjettert i perioden 2010, men mykje vart gjort i då det vart brukt kr ,-. Budsjettet for var kr ,-. Prosjektet vert truleg ferdig i P61082 VA anlegg mot Eikedalen Prosjektet er planlagt bygt i 2008 og 2009 og gjeld vidare utbygging mot frå Sporvegshytta mot Eikedalen. Oppstart i. Forbruk (rekneskap) Totalramme (inkl. fondsavsetning) Rest på totalramme P11041 Me vil jobba i Hardanger P19071 Jondalstunnelen Sum aktive driftsprosjekt K37071 Kjøp sykesignal Strandebarm P13081 IT-investeringar P13091 IT-investeringar P13101 IT-investeringar P13111 IT-investeringar P19081 Oppussing rådhus P60055 Bårehus Øystese P60072 Holmsund - sanitæranlegg og utforming P60081 Investeringar i Trafikksikringsplan P60082 Norheimsund barnehage, utviding P60083 Tolomarka barnehage, utebasar P60101 Ålvik barnehage, tilbygg P62081 Tiltak Sandven lagerbygg Sum aktive investeringsprosjekt P90077 Ålvik skule Sum aktive skuleprosjekt P61071 Reservevassforsyning P61073 Ny pumpestasjon P5, Tolo P61074 Separering og vatn Sundsvik og Norheim P61075 Digitale teikn VA P61081 Utsleppsanering Evjo, Øystese P61083 Oppgradering vassverk Kvamskogen P61084 Høgdebasseng og trykkaukestasjon Torpe P61091 Felles slamavskiljar Vikøy P61092 Sanering VA NHS sentrum P61101 Kloakksanering Kvam Sum aktive VA-prosjekt Sum aktive prosjekt Årsmelding frå Kvam herad 35

19 Økonomisk oversikt Investering Rekneskapsskjema 2 A Rekneskapsskjema 2B Rek 07 Bud 07 Oppr.bud 07 Rek Investert anleggsmiddel Utlån og forskuttering Avdrag på lån Avsetninger Årets finansieringsbehov Finansiert slik: 7. Bruk av lånemidlar Inntekter frå sal av anleggsmiddel Tilskot til investeringar Mottekne avdraq på lån Andre inntekter Sum ekstern finansiering Overført frå driftsrekneskapet Bruk av avsetningar Sum finansiering Udekka(+)/ udisponert(-) Investeringsutgifter Rek 07 Bud. 07 Oppr. Bud 07 Rek 06 LN11 Lønnsutgifter LN12 Sosiale utgifter LN13 Varer og tenester i kommunal eigenproduksjon LN15 Overføringar LN16 Renteutgifter og omkostningar LN18 Sum utgifter M Finansutgifter LN19 Avdragsutgifter LN20 Utlån LN21 Kjøp av aksjer og andeler LN22 Avsatt til ubundne investeringsfond LN23 Avsetninger til bundne fond LN25 Sum finanstransaksjonar N Til investering (frå 2A) Balanse Kvam herad EIGELUTER R- R-2006 (A) Anleggsmidlar Faste egiendommar og anlegg Utstyr, maskinar og transportmidlar Utlån Pensjonsmidler Aksjer og andelar Sum anleggsmidler (B) Omløpsmidlar Premieavvik Kortsiktige fordringar Obligasjoner Kasse, bankinnskot Sum omløpsmidlar SUM EIGELUTER (A + B) EIGENKAPITAL OG GJELD (C) EIGENKAPITAL Disposisjonsfond Bundne driftsfond Ubundne investeringsfond Bundne investeringsfond Regnskapsmessig mindreforbruk Likviditetsreserve Kapitalkonto SUM EIGENKAPITAL (D) GJELD Langsiktig gjeld Pensjonsforpliktelse Ihendehaverobligasjonslån Andre lån Sum langsiktig gjeld Kortsiktig gjeld Anna kortsiktig gjeld Premieavvik Sum kortsiktig gjeld SUM GJELD (D) SUM EIGENKAPITAL OG GJELD (C + D) BALANSENS NETTOSUM 0 0 (E) MEMORIAKONTI Ubrukte lånemidlar Andre memoriakonti Motkonto for memoriakontiane SUM MEMORIAKONTI Årsmelding frå Kvam herad 37

20 Foto: Lauritz Eide Foto: Frank Tangen Kommentarar til Balansen Aktivasida: (A) Anleggsmidlar Aktivasida viser pr eignelutar på i alt 1,5 mrd kr (1,4 mrd i ) (A) Anleggsmidlar har endra seg med 84 mill. kr. til mill kr. Av dette er 68 mill. kr. Faste eigendomar og anlegg. Utstyr, maskinar og transportmidlar er tilnæra uendra. I tillegg er det auke i Utlån med 1,0 mill. kr., auke i Pensjonsmidlar med 15 mill. kr. og Aksjar og andelar med 2,1 mill. kr. Det er investeringsprogrammet til Kvam herad som gjer at anleggsmidlar og utstyr stig. Det er etter kvart store midlar som er bundne opp i faste eigendomar som ikkje er likvide. (B) Omløpsmidlar Premieavvik auka med 17,8 mill. kr. pga at lønsauken dei siste åra har vore mykje større enn gjennomsnittleg lønnsauke siste 10 år, sjå elles eigen note. Kortsiktige fordringar har auka med 6,0 mill. kr. Kortsiktig likviditet varierer i løpet av året. Obligasjonar Innskot i obligasjonar har auka med 43,3 mill kr. Auken mill.kr skuldast i stor grad at heradet tok opp store lån i. Midlane vart sett inn i obligasjonsmarknaden. Kvam herad tente i på å ta opp lån og setja dei inn i obligasjonsmarknaden. Kasse, bankinnskot auka med 1,5 mill. kr. Eigenkapital og gjeld (C) Eigenkapital Fond. Det vert vist til eigen note for fond. Rekneskapsmessig mindreforbruk tilsvarar årets mindreforbruk. (D) Gjeld Langsiktig gjeld Pensjonsforpliktelse auka med 10,1 mill. kr. (sjå eigen pensjonsnote). Ihendehavarobligasjonar og Andre lån auka med 96,1 mill. kr. i. Figuren under viser, endring i lånegjelda til Kvam herad dei siste åra. Kortsiktig gjeld har auka med 28,7 mill. kr. og Premieavvik har auka med 1,1 mill. kr. (sjå eigen note). Memoriakonti er hjelpekontoar utanfor sjølve balansen. Lånegjeldsutvikling Notar Aksjar og andelar Konto Navn Antal aksjar Pålydande Sum Biblioteksentralen Det Norske Teater Bergensbanens Forkortelse as Bir AS Norheimsund Industrier Hardangerbrua A/S Storeholmen Arbeidssamvirke Kommunekraft Reisemål Hardanger Fjord AS Hardangervegen AS Kvam Kraftverk AS 100% BKK Aksjeoppskriving 0,90% Eigenkapitalinnskot KLP Eigenkapitalinnskot KLP, Kvam bompengeselskap Jondalstunnelen AS Hardanger Museum - grunnkapital Tide ASA Øvre Steinsdalen vassverk BA Øystese Burettslag Oma Vasslag Vikøy vasslag BA Ølve og Hatlestrand avløysarlag Tørvikbygd vasslag BA Hardanger Fartyvernsenter Sum aksjar og andelar Årsmelding frå Kvam herad 39