R A P P O R T. Rådgivende Biologer AS Analysar av skjelprøvar frå sportsfiske i Hordaland i Andel rømt oppdrettslaks (median)

Transkript

1 Analysar av skjelprøvar frå sportsfiske i Hordaland i 8 R A P Andel rømt oppdrettslaks (median Median Hordaland u/ Tysse Median Sogn Fj. 8 P O R T Rådgivende Biologer AS 9

2

3 Rådgivende Biologer AS RAPPORTENS TITTEL: Analysar av skjelprøvar frå sportsfiske i Hordaland i 8 FORFATTAR: Kurt Urdal OPPDRAGSGJEVAR: Fylkesmannen i Hordaland, miljøvernavdelinga. OPPDRAGET GITT: ARBEIDET UTFØRT: RAPPORT DATO: Mai 8 Mai 8 - april 9. april 9 RAPPORT NR: ANTAL SIDER: ISBN NR: 9 ISBN EMNEORD: - skjelanalysar - laks - rømt oppdrettslaks - sjøaure - vekst og overleving SUBJECT ITEMS: - fish scale analysis - Atlantic salmon - escaped farmed salmon - sea trout - growth and survival RÅDGIVENDE BIOLOGER AS Bredsgården, Bryggen, N- Bergen Foretaksnummer 878 Internett : E-post: post@radgivende-biologer.no Telefon: 78 Telefax: 7 Framside: Andel rømt oppdrettslaks i skjelmaterialet frå Hordaland og Sogn Fjordane i perioden Rådgivende Biologer AS 9 Rapport 9

4 FØREORD Rådgivende Biologer AS har kvart år sidan 999 organisert skjelinnsamling og analysert skjelprøvar frå ei rekkje laks- og sjøaureelvar i Hordaland. Prosjektet vart initiert av Rådgivende Biologer AS og er gjennomført i samarbeid med Miljøvernavdelinga hjå Fylkesmannen i Hordaland. Rådgivende Biologer AS har i heile perioden lagt ned ein vesentleg eigeninnsats. Hovudmålsettinga med prosjektet er å kartleggja innslaget av rømt oppdrettslaks i dei ulike elvane og i sjøen, men det vert også ein samla inn og analysert ein god del skjelprøvar av sjøaure. Undersøking av sjøaureskjel er også interessant i samband med rømt oppdrettslaks, etter som tidlegare analysar har vist at ein del rømt oppdrettslaks feilaktig vert vurdert å vera sjøaure. Analysar av fiskeskjel gjev nyttig informasjon om faktorar som smoltalder, smoltlengd, sjøalder og sjøvekst, og er viktig for å auka kunnskapen om dei einskilde bestandane av både laks og sjøaure. Skjelprøvar utgjer også eit viktig arkiv med tanke på genetiske analysar. Første del av rapporten er ei samanfatting av dei viktigaste resultata frå undersøkinga. I tillegg til denne rapporten, er analysane av skjel frå fisk som er fanga i fiskesesongen formidla til grunneigarar og fiskarar i dei einskilde elvane, i form av faktaark. Resultata frå einskildelvane vert presentert i denne rapporten slik dei vil vera på dei einskilde faktaarka. Rådgivende Biologer AS takkar bidragsytarane for økonomisk støtte og rettar ein stor takk til alle som har teke skjelprøvar. Bergen,. april 9. Rådgivende Biologer AS 9 Rapport 9

5 INNHALD FØREORD... INNHALD... SAMANDRAG.... SPORTSFISKE I ELV I Innslag av rømt oppdrettslaks Feilbestemming av art Storleiksfordeling av laks Livshistorie.... SAMLA VURDERING AV MATERIALE FRÅ Innslag av rømt oppdrettslaks..... Tilvekst og overleving i sjø..... Oppsummering LITTERATUR ENKELTELVAR... Fangst og skjelprøvar i Frøysetelva... Fangst og skjelprøvar i Romarheimselva... Fangst og skjelprøvar i Modalselva... Fangst og skjelprøvar i Daleelva i Vaksdal... Fangst og skjelprøvar i Storelva i Arna... Fangst og skjelprøvar i Oselva... Fangst og skjelprøvar i Steinsdalselva...7 Fangst og skjelprøvar i Eidfjordvassdraget...8 Fangst og skjelprøvar i Kinso...9 Fangst og skjelprøvar i Opo... Fangst og skjelprøvar i Guddalselva... Rådgivende Biologer AS 9 Rapport 9

6 SAMANDRAG Rådgivende Biologer AS har kvart år sidan 999 organisert skjelinnsamling og analysert skjelprøvar frå ei rekkje laks- og sjøaureelvar i Hordaland, i åra - inkluderte det også skjelmateriale frå kilenotfiske. Prosjektet vart initiert av Rådgivende Biologer AS og er gjennomført i samarbeid med Miljøvernavdelinga hjå Fylkesmannen i Sogn og Fjordane, som saman med fleire andre aktørar har finansiert delar av prosjektet. Det er analysert skjelprøvar frå sportsfisket i elvar i Hordaland i 8, fordelt på 7 laks, sjøaure og regnbogeaure. Dette utgjer % av laksane og % av sjøaurane som vart fanga i dei aktuelle elvane i 8. I tillegg er det analysert skjelprøvar av 7 laks frå stamfiske og haustfiske etter rømd oppdrettslaks i til saman fire elvar. Til saman, % av skjelprøvane var feilbestemt av fiskaren med omsyn til art. Andel rømt oppdrettslaks i sportsfiskefangstane i Hordaland i 8 var, %, noko som er ein klar nedgang i høve til i 7. Tidsmessige trendar har vore mykje dei same i Hordaland og Sogn og Fjordane. Det er ein klar samanheng mellom tilvekst første år i sjø og overleving for ein årsklasse av laks. I var det svært god tilvekst i sjøen, og i mange elvar var det ein rekordhøg fangst av, - og - sjøvinterlaks i høvesvis, og 7. Veksten for dei etterfølgjande smoltårsklassane har vore dårleg, og fangstane av laks har vore låge. Gjennomsnittleg tilvekst første året i sjøen var i snitt, cm for -smoltårsklassen og, cm for -smoltårsklassen. Dette er topp- og botnmålingane for alle smoltårsklassane i perioden Den dårlege veksten for dei siste smoltårsklassane har resultert i at ein høg andel av smålaksen (> kg var -sjøvinterlaks og ein god del av mellomlaksen (-7 kg var -sjøvinterlaks. Den offisielle fangststatistikken har difor dei seinare åra ikkje gjeve eit riktig bilete av årsklassestyrke. Rådgivende Biologer AS 9 Rapport 9

7 . SPORTSFISKE I ELV I 8 Det vart motteke skjelprøvar frå fiskesesongen 8, fordelt på 7 laks, sjøaure, og regnbogeaure frå totalt elvar (figur., tabell.. I tillegg vart det sendt inn prøvar av 7 laks, ein sjøaure og regnbogeaurar som var fanga etter fiskesesongen i Daleelva, Oselva, Kinso og Ådlandsvassdraget (jf. tabell.. Ådlandsvassdraget var freda for alt fiske i 8, så derifrå er det berre skjelprøvar frå fiske etter rømt oppdrettslaks = Frøysetelva (7.Z = Storelva i Arna (.Z = Kinso (.Z = Andvikelva (7.A 7 = Oselva (.7Z = Opo (8.Z = Romarheimselva (.Z 8 = Steinsdalselva (.7Z = Guddalselva (.Z = Modalselva (.Z 9 = Sima (.A = Ådlandsvassdraget (.Z = Daleelva (.Z = Eidfjordvassdraget (.Z Figur.. Geografisk plassering av dei elvane i Hordaland som Rådgivende Biologer AS mottok skjelprøvar frå i 8. Dei tala som er gjevne i tabell. viser høvet mellom registrerte fangstar og mottekne skjelprøvar. Antalet skjelprøvar frå kvar elv vil variera noko i dei ulike tabellane utover i rapporten. Dette kan skuldast feilbestemming av art frå fiskaren si side, eller at opplysingane på skjelkonvoluttane (lengd, vekt, dato er ufullstendige. Alt etter problemstilling vil det vera skjelprøvar som må ekskluderast, men det vil alltid verta nytta eit størst mogeleg materiale. Rådgivende Biologer AS 9 Rapport 9

8 Tabell.. Innrapportert fangst i fiskesesongen 8, og antal/andel skjel som er motteke og analysert ved denne undersøkinga. NB! Antal mottekne skjelprøvar er i høve til kva art som var skrive på konvolutten, dvs. før ev. endring av art pga. feilbestemming (jf. tabell.. *I desse elvane er villaksen freda. Fangst (antal Mottekne skjel Andel av fangst (% Aure Aure Aure Frøysetelva 8,, Andvikelva - - Romarheimselva 7 -, Modalselva 9 8,, Daleelva (Vaksdal ,8 7,8 Storelva i Arna 7 8,7, Oselva 99 7,9 8,8 Steinsdalselva* 7,7, Sima,,7 Eidfjordvassdraget*, 8,7 Kinso* 8 8,, Opo* 9 9 8,, Guddalselva Samla, Hordaland ,8,7 Rådgivende Biologer AS 9 Rapport 9

9 .. Innslag av rømt oppdrettslaks Ved vurdering av andel rømt oppdrettslaks er heile elvar utelatne av følgjande årsaker: Villaksen er freda; Skjelmaterialet er for lite (< prøvar; Elva er ikkje rekna å ha ein sjølvreproduserande laksebestand i følgje det offisielle lakseregisteret. Ut frå dette er det berre følgjande tre elvar der innslag av rømt oppdrettslaks kan bereknast: Frøysetelva, Storelva i Arna og Oselva (tabell.. Andel rømt laks i dei tre nemnde elvane var i snitt, %, med variasjon mellom % i Frøysetelva,, % i Oselva og 8, % i Storelva. Målt som median var andelen, % Av dei laksane som vart fanga etter fiskesesongen i Daleelva og Tysseelva, var dei fleste fanga i samband med stamfiske, og mellom desse var rømte oppdrettslaks (,8 %. I dei andre tre elvane var det fiske etter rømt oppdrettslaks, og andel rømt fisk varierte mellom 87 % i Oselva og % i Ådlandsvassdraget (tabell.. I Oselva vart det fiska spesifikt etter rømt oppdrettslaks nedst i elva, og villaks vart sett ut att, dersom dei var uskadde. Tabell.. Oversikt over skjelmaterialet frå 8 som er undersøkt. Det er skild mellom villaks (V og rømt oppdrettslaks (O, sjøaure og regnbogeaure. Andel rømt oppdrettslaks for heile fylket er snitt av elvesnitt, men gjeld berre av elvar. Dei andre elvane (raud skrift er utelatne anten fordi villaksen er heilt eller delvis freda (*, fordi skjelmaterialet er for lite (**, eller fordi elva ikkje er rekna å ha ein eigen laksebestand (***. FISKESESONG HAUSTFISKE Regnboge Regnboge Elv V O Sum % O V O Sum % O Frøysetelva, Andvikelva*** Romarheimselva*** Modalselva*** 7 8, 9 Daleelva (Vaksdal* 8 8,9 9,8 Storelva i Arna 8,8 Oselva, 8 8,9 Steinsdalselva* 7 8,7 Sima*** Eidfjordvassdraget*, Kinso* 8 8, ,9 Opo*, Guddalselva** 7 7, Ådlandsvassdraget*, Samla, Hordaland 7, Rådgivende Biologer AS 9 7 Rapport 9

10 .. Feilbestemming av art Til saman av 7 skjelprøvar (, % som fiskar oppgav å vera laks viste seg å vera sjøaure, medan av sjøaure (, % viste seg å vera laks (tabell.. Av dei feilbestemte sjøaurane var rømte oppdrettslaks. Tabell.. Oversikt over innsamla skjelmaterialet frå 8 i Hordaland, og feilbestemming av art frå sportsfiskaren si side. Motteke er antal skjelprøvar bestemt av fiskaren til høvesvis laks eller aure; Feilbestemt er antal/andel fisk der fiskaren har teke feil, ved å bestemma laks til sjøaure eller omvendt. Samla Motteke Feilbestemt Motteke Feilbestemt Motteke Feilbestemt n n % n n % n n % Frøysetelva,8, 8, Andvikelva,, Romarheimselva,, Modalselva 9, 8,,7 Daleelva (Vaksdal 8, 9,, Storelva i Arna 7,9, 9, Oselva, 9,, Steinsdalselva 7, 7, Sima,, Eidfjordvassdraget,, 7, Kinso 8, 8, Opo,,, Guddalselva 7,,, Samla 7,, 8 9, Rådgivende Biologer AS 9 8 Rapport 9

11 .. Storleiksfordeling av laks Mellom villaksane som vart undersøkt var det % storlaks, % mellomlaks og 8 % smålaks (tabell.. Mellom dei rømte oppdrettslaksane var % storlaks, 7 % mellomlaks og 9 % smålaks. Tabell.. Fordeling av stor- (>7 kg, mellom- (-7 kg og smålaks (< kg mellom villaks og rømt oppdrettslaks i det undersøkte skjelmaterialet frå sportsfisket 8 i Hordaland. Vill laks Oppdrettslaks Storlaks Mellomlaks Smålaks Storlaks Mellomlaks Smålaks n % n % n % n % n % n % Frøysetelva, 8,,7,,, Modalselva,,, Daleelva i Vaksdal 8,, 9 9,, 9, 7 9, Storelva i Arna,8 7,8,,,, Oselva, 8, 7 8, 8 Steinsdalselva,,,,7,, Eidfjord,7 8,, Kinso,,,, 9 79,,8 Opo 8,8 78,, Guddalselva, 7,,9 Samla, Hordaland, 9, 7 7,, 7, 7 8, Rådgivende Biologer AS 9 9 Rapport 9

12 .. Livshistorie Ut frå det analyserte materialet er det laga ei samanstilling av gjennomsnittleg smoltalder og -lengd, og tilvekst dei enkelte år i sjø hjå villaks og sjøaure (tabell. og.. Smoltalderen for laks varierte frå, år i Steinsdalselva til, år i Kinso, og snitt for alle elvane var, år (tabell.. Smoltlengdene varierte mellom,9 (Modalselva og, cm (Kinso, og snittet var, cm. Snittstorleik for dei tre yngste sjøaldergruppene var høvesvis, 7 og 89 cm Smoltalderen for sjøaure varierte mellom, år i Storelva (ein fisk og, år i Romarheimselva, snitt for alle elvane var,8 år (tabell.. Smoltlengdene varierte mellom,8 (Andvikelva og Sima og, cm (Oselva, og snittet var,. Grunnen til at sjøauresmolten i mange vassdrag er eldre og større enn laksesmolten, er at sjøauren i høgare grad brukar innsjøar og rolege elvehølar under oppveksten i ferskvatn, og at dei gjerne oppheld seg eitt eller fleire år der før dei går ut i sjøen. Tabell.. Oversikt over antal, storleiksfordeling, smoltalder, smoltlengd og storleik av ulike sjøaldergrupper av villaks fanga i Hordaland i 8. *Totalmaterialet inkluderer -sjøvinterlaks og ubestemt fisk (uleselege skjell. **Snitt og standardavvik av snitt for kvar elv. Tot. Smoltalder Smoltlengd -sjøvinter -sjøvinter -sjøvinter antal (år (cm Antal Lengd (cm Antal Lengd (cm Antal Lengd (cm n* snitt SD snitt SD n snitt SD n snitt SD n snitt SD Frøysetelva,,,7, 7,, 7, 7, 9, - Modalselva,,7,9, 7, 8, Daleelva 78,9,,8, 8,, 9 7,9, 89,,7 Storelva i Arna,7,,,7 8 7,7, 9, 9, Oselva,,,,,7, 9,9,8 9,, Steinsdalselva, , - Kinso,,,,8, - 8, - 8,7, Guddalselva 7,,,,8, - 7,, 8, - Samla**,,,,,, 7 7,, 88,8,9 Rådgivende Biologer AS 9 Rapport 9

13 Tabell.. Oversikt over antal, storleiksfordeling, smoltalder, smoltlengd og storleik av ulike sjøaldergrupper av sjøaure fanga i Hordaland i 8. *Totalmaterialet inkluderer -sjøsommarfisk, eldre enn -sjøsommarfisk og ubestemt fisk. **Snitt og standardavvik av snitt for kvar elv. Tot. Smoltalder Smoltlengd -sjøsommar -sjøsommar -sjøsommar antal (år (cm Antal Lengd (cm Antal Lengd (cm Antal Lengd (cm n* snitt SD snitt SD n snitt SD n snitt SD n snitt SD Frøysetelva,, 8,, 8,,,7,,,7 Andvik,,,8,7,7,,,,, Romarheimselva,,7,8,7,,7 Modalselva 9,,,,,, Daleelva,8,,9,9, - 7, - 8,, Storelva i Arna, - 9, - 9, - Oselva,8,,,,,, 9, 7,8, Sima,,,8, 7,8,7 8,7,9, - Eidfjord,,,,9, -,8,9 7,, Kinso,,7,,7 8,,,7,8, - Opo,,,,, - Guddalselva, -,,7, - Samla**,8,,, 7,,7,9, 9 8, 7, Rådgivende Biologer AS 9 Rapport 9

14 . SAMLA VURDERING AV MATERIALE FRÅ Innslag av rømt oppdrettslaks Vurderingane av andel rømt laks er gjort ut frå ut frå kriteria skildra i kapittel., dvs. at elvar der villaksen er freda eller som ikkje har sjølvreproduserande laksebestand i følgje det offisielle lakseregisteret, er uteletne. Tala for Hordaland i figur. baserer seg på data frå mellom og 7 elvar kvart år (jf. vedleggstabell, men me har berre skjelprøvar frå seks år eller meir i fire av elvane (figur.. Etter at det i og var over % rømt oppdrettslaks i det undersøkte skjelmaterialet (målt som median av andel i enkeltelvar, var det ein reduksjon dei tre neste åra, til 8,9 % i, men dei to neste åra auka andelane att, til,8 % i 7, før det i 8 var nede att i, % (figur.. Tala frå Hordaland er sårbare for påverknad av enkeltelvar, sidan antalet elvar kvart år er så lågt, men tilsvarande data for Sogn og Fjordane viser ei nokolunde lik utvikling (figur.. Den viktigaste skilnaden mellom dei to datasetta er at nivået generelt er høgare i Hordaland, og at den auken i andel oppdrett som vart registrert i Hordaland i ikkje skjedde i Sogn og Fjordane. Dersom ein ser på dei fire enkeltelvane som det finst lengre dataseriar for (figur. viser det seg at resultata spriker noko. Innslaget av rømt laks var generelt høgt i og, og lågt i og. Men medan andelen steig att i og 7 i Frøysetelva og Oselva, var han framleis låg i Arnaelva. Derimot auka andelen i Arnaelva i 8, medan det var ein markert reduksjon i Frøysetelva og Oselva. Figur.. Andel rømt oppdrettslaks (% i sportsfiskefangstane i Hordaland og Sogn Fjordane 999-8, målt som median av dei enkelte elveandelane. Andel rømt oppdrettslaks (median Median Hordaland u/ Tysse Median Sogn Fj. 8 Figur.. Andel rømt oppdrettslaks (% i sportsfiskefangstane i fire elvar i Hordaland Andel rømt oppdrettslaks (% Oselva Daleelva Arnaelva Frøysetelva 8 Rådgivende Biologer AS 9 Rapport 9

15 .. Tilvekst og overleving i sjø Tilveksten første året i sjø gjev eit inntrykk av kva tilhøve som har møtt laksane første leveåret i havet. Figur. viser gjennomsnittleg tilvekst første året i sjø for ni smoltårsklassar av laks som er fanga etter ein vinter i sjø i til saman 8 elvar i Hordaland, Sogn Fjordane og Rogaland. Biletet er eintydig for alle tre materiala: Veksten var best for -årsklassen og dårlegast for - og 7-årsklassen. For Suldalslågen var veksten i den beste og veksten i 7 den dårlegaste for alle smoltårsklassane i løpet av perioden 978- (figur.. Figur. viser ein klar mellomårsvariasjon i første års sjøvekst. Figuren viser også at det er ein klar samvariasjon mellom dei ulike elvane i alle dei tre Vestlandsfylka. Dersom ein plottar første års sjøvekst for alle enkeltelvane for dei tre siste smoltårgangane, ser ein at det er minst variasjon for 7-årsklassen og størst variasjon for -årsklassen, men skilnadane er små (figur.. Det er ingen klar samanheng mellom vekst og geografisk plassering, eller mellom vekst og kor vidt bestandane er definert som små-, mellom, eller storlaksbestandar. T.d. er veksten i smålakselva Bjerkreimselva og storlakselva Suldalslågen i Rogaland ganske lik alle år. Figur. viser at det er ein sterk positiv samanheng mellom første års tilvekst i sjø og fangst av smålaks året etter i Sogn Fjordane, der det er gjennomført skjelanalysar sidan 999. Dette viser at laksen overlever best i år med gode vekstvilkår. Ein slik samanheng mellom vekst og overleving er også vist ved eit langtidsstudium av laksebestandar i North Esk på austkysten av Skottland (Friedland mfl. 998; ; 9 og i Burrishoole i Vest-Irland (Peyronnet mfl. 7. Storleiksavhengig dødelegheit er også påvist for fleire artar av Stillehavslaks i Vest-Canada (Beamish mfl. ; Farley mfl. 7. Den første tida i sjøen brukar laksen alle energireservar på lengdevekst, men på eitt eller anna tidspunkt på ettersommaren går dei over til å lagra feittreservar fram mot overvintringa. Det er uklart om dette tidspunktet er styrt av daglengd (fotoperiode, eller om laksane må nå opp i ein viss storleik før dei går over til feittlagring. Uansett viser resultata at den storleiken dei har på ettersommaren første året i sjøen, er avgjerande for om dei overlever vinteren. I Georgia-sundet i Vest- Canada viste undersøkingar av Coho-laks at 8 % av dei som vart fanga som ein-sjøvinterlaks hadde vakse meir dei tre første månadane i sjøen enn snittet for dei som vart fanga som postsmolt året før (Beamish mfl.. Dette viser at dei som vaks dårlegast dei første månadane etter utvandring til sjøen overlevde dårlegare om vinteren enn dei som vaks best. Det er vist at havtemperaturen er viktig for vekst, og dermed overleving av laks den første tida i sjøen (Friedland mfl. ; : 9, men det er framleis uklart kva mekanismar som ligg bak denne samanhengen. Det kan vera ein direkte temperatureffekt, med dårlegare overleving i kaldt vatn, men det kan også vera ein indirekte effekt, t.d. i form av redusert tilgang på byttedyr ( bottom-up -effekt. Dei store variasjonane ein har sett i vekst og overleving på -talet (figur.-., med både svært god og svært dårleg vekst/overleving, gjer det meir truleg at effekten er indirekte, ved at næringstilgangen varierer mykje pga. store endringar i økosystemet. Ein annan faktor som påverkar overlevinga til postsmolt av laks, er omfanget av lakselusinfeksjonar. Tidleg på 99-talet vart det registrert svært høge infeksjonar av lakselus (Lepeophtheirus salmonis på postsmolt av sjøaure som kom attende til bekkar og elveosar (Jakobsen mfl. 99. Forsøk har vist at laksesmolt er like sårbare som sjøauresmolt, og infeksjonsnivået heldt seg dramatisk høgt langt utover 99-talet. Betra avlusingsrutinar i oppdrettsanlegg langs kysten har ført til at tilhøva har betra seg frå ca. 998 og utover, men framleis er infeksjonane på eit nivå langt over det som ein kan rekna som normalt (Kålås mfl. 8, og fører til overdødelegheit på smolt/postsmolt. elusinfeksjonane var likevel ikkje stort meir alvorleg i og enn i, og ikkje nok til å forklara den sterkt reduserte sjøveksten og den dårlege overlevinga til dei siste smoltårgangane som ein har sett for mange laksebestandar på Vestlandet. Fangsten av smålaks, særleg etter år, har samvariert i alle regionane på Vestlandet, både på Jæren, som aldri har hatt eit stort problem med lakselus, og i belasta regionar som Ryfylke og Hardanger (figur.7. elusinfeksjonane har variert usystematisk i dei ulike regionane, og det er dermed lite truleg at dei store mellomårsvariasjonane i vekst og overleving som ein har sett hjå laksebestandar langs heile Vestlandskysten dei siste 7-8 åra kan tilskrivast variasjon i lakselusinfeksjonar. I 99 og 998 var det relativt mykje betre fangstar av smålaks i Rådgivende Biologer AS 9 Rapport 9

16 Jærelvane enn i dei andre elvane. 997 var eit av dei verste åra med omsyn til lakselusinfeksjonar, og det kan ha hatt negativ effekt på overlevinga til laksen i dei fleste elvane, men ikkje på Jæren, som i liten grad har er påverka av lakselus. Det kan i så fall forklara skilnaden i fangstar av smålaks året etter (i 998 mellom Jæren og dei andre regionane, men dette er spekulasjonar, og det vart ikkje samla inn data som kan underbyggja dette. Tilvekst. år i sjø (cm 8 8 Sportsfiske S Fj Sportsfiske Hordaland Sportsfiske Rogaland Smoltårsklasse Figur. Vekst første år i sjø for -sjøvinterlaks frå ulike smoltårsklassar fanga ved sportsfiske i Sogn og Fjordane og Hordaland (998-7 og Rogaland (-7. Tilvekst. år i sjø (cm 8 8 S. Fj. samla Suldalslågen Åelva Smoltårsklasse Figur. Vekst første år i sjø hjå smoltårsklassane frå sportsfisket i Sogn og Fjordane samla (998-7, Åelva i Nordfjord (99-7 og Suldalslågen i Rogaland ( Rådgivende Biologer AS 9 Rapport 9

17 Tilvekst. år i sjø 7 Smoltårgang Figur. Vekst første år i sjø av tre smoltårgangar av smålaks fanga i elvar i Sogn Fjordane, Hordaland og Rogaland. Kvart punkt representerer snitt av ei elv, materiale på mindre enn laks er utelate. Fangst av smålaks r² =,87 7 p <, 8 8 Tilvekst (cm Figur. Vekst første år i sjø mot registrert fangst av smålaks året etter i Sogn og Fjordane. Tala viser til smoltårsklassar (Nausta er utelaten frå totalmaterialet. Fangsttala er korrigert for andel -sjøvinterlaks i smålaksfangstane (jf. tabell. Rådgivende Biologer AS 9 Rapport 9

18 Antal -sjøvinterlaks Jæren Ryfylke Hordaland Sogn Sunnfjord Nordfjord 8 Antal -sjøvinterlaks Fangstår Figur.7 Fangst av smålaks 99-8 fordelt på regionar i Sogn Fjordane, Hordaland og Rogaland. Merk: Jæren viser til høgre y-akse, dei andre viser til venstre y-aksen. Offisiell fangststatistikk deler laksen i tre vektklassar: mindre enn kg (smålaks, -7 kg (mellomlaks, og større enn 7 kg (storlaks. Normalt tilsvarar dette om lag -, - og -sjøvinterlaks, men den dårlege sjøveksten i og førte til at denne inndelinga ikkje passar for 8. Ein betydeleg andel av -sjøvinterlaksane i skjelmaterialet var under kg og halvparten av - sjøvinterlaksane var under 7 kg (tabell.. Avviket er særleg stort i Oselva, der heile 7 % av - sjøvinterlaksane i skjelmaterialet var under kg. Dette innebar vidare at dersom skjelmaterialet er representativt, var 8 % av smålaksen som vart fanga i Oselva i 8 eigentleg -sjøvinterlaks, og innsiget av laks frå 7-årsklassen er svært mykje svakare enn fangststatistikken skulle tilsei. Konsekvensen av den dårlege sjøveksten dei siste åra er dermed at ein ikkje lenger utan vidare kan vurdera årsklassestyrke ved å sjå på den offisielle fangststatistikken. Tabell.. Sjøalderfordeling i antal og (prosent i dei tre storleikskategoriane som er nytta i den offisielle fangststatistikken. Smålaks (< kg Mellomlaks (-7 kg Storlaks (>7kg Vassdrag -sjøv. -sjøv. -sjøv. -sjøv. -sjøv. -sjøv. -sjøv. Frøysetelva 7 (7 ( (8 ( Modalselva ( Daleelva i Vaksdal 8 (7 ( (9 ( ( ( ( Storelva i Arna ( (8 ( ( Oselva (7 (8 8 (8 ( (8 ( Steinsdalselva ( Kinso ( ( (7 ( Guddalselva ( (7 (7 ( Samla ( 77 ( 97 (8 (8 ( (7 7 ( Rådgivende Biologer AS 9 Rapport 9

19 .. Oppsummering Det er analysert skjelprøvar frå sportsfisket i elvar i Hordaland i 8, fordelt på 7 laks, sjøaure og regnbogeaure. Dette utgjer % av laksane og % av sjøaurane som vart fanga i dei aktuelle elvane i 8. I tillegg er det analysert skjelprøvar av 7 laks frå stamfiske og haustfiske etter rømd oppdrettslaks i til saman fire elvar. Til saman, % av skjelprøvane var feilbestemt av fiskaren med omsyn til art. Andel rømt oppdrettslaks i sportsfiskefangstane i Hordaland i 8 var, %, noko som er ein klar nedganga i høve til i 7. Tidsmessige trendar har vore mykje dei same i Hordaland og Sogn og Fjordane. Det er ein klar samanheng mellom tilvekst første år i sjø og overleving for ein årsklasse av laks. I var det svært god tilvekst i sjøen, og i mange elvar var det ein rekordhøg fangst av, - og -sjøvinterlaks i høvesvis, og 7. Veksten for dei etterfølgjande smoltårsklassane har vore dårleg, og fangstane av laks har vore låge. Gjennomsnittleg tilvekst første året i sjøen var i snitt, cm for -smoltårsklassen og, cm for -smoltårsklassen. Dette er topp- og botnmålingane for alle smoltårsklassane i perioden Den dårlege veksten for dei siste smoltårsklassane har resultert i at ein høg andel av smålaksen (> kg var -sjøvinterlaks og ein god del av mellomlaksen (-7 kg var -sjøvinterlaks. Den offisielle fangststatistikken har difor dei seinare åra ikkje gjeve eit riktig bilete av årsklassestyrke. Rådgivende Biologer AS 9 7 Rapport 9

20 Vedleggstabell. Samla antal skjelprøvar og andel rømt oppdrettslaks (% O, i skjelmateriale frå elvar i Hordaland Samla andel rømt oppdrett er vist som snitt og median av elveandelar, men materiale merkt med raud skrift er ikkje inkludert, fordi villaksen er freda eller elvane ikkje er rekna å ha ein sjølvreproduserande laksebestand. Skjelmateriale med færre enn skjelprøvar er også utelatne Samla* Elv Sum %O Sum %O Sum %O Sum %O Sum %O Sum %O Sum %O Sum %O Sum %O Sum %O Sum %O Frøysetelva , 8,, Andvikelva Matreelva Haugsdalselva Romarheimselva,, Modalselva ,, 8, 7 Ekso , 7 Vosso 7, 7 Daleelva ,, 8,9 8 Loneelva 8 7 Storelva (Arna 7 8, 8, 8,8 Fjellsvassdr. Oselva ,,, 8 Tysseelva , 8,9 9 8 Fossaelva, Steinsdalselva , 9, 7 8, Øysteseelva, Granvinselva Eidfjordvassdr ,9,, 9 Kinso , 9 8,7 8 8, Opo ,,, 88 Æneselva, Jondalselva,7 Guddalselva 7, Omvikedalselva Uskedalselva Ådlandsvassdr. 8 9,8 7, Etneelva 77 9, Snitt,7,7 7, 9,,,7 9,,,, Median,7,,,,, 8,9,,8, Antal elvar

21 . LITTERATUR Beamish, R.J., C. Mahnken C.M. Neville.. Evidence that reduced early marine growth is associated with lower marine survival of Coho salmon. Trans. Am. Fish. Soc. : - Farley, E.V., J.H. Moss R.J. Beamish. 7. A review of the critical size, critical period hypothesis for juvenile Pacific salmon. N. Pac. Anadr. Fish Comm. Bull. : -7. Friedland, K.D., L.P. Hansen D.A. Dunkley Marine temperatures experienced by postsmolts and the survival of Atlantic salmon (Salmo salar L. in the North Sea area. Fish. Oceanogr. 7: -. Friedland, K.D., L.P. Hansen, D.A. Dunkley J.C. Maclean.. Linkage between ocean climate, post-smolt growth, and survival of Atlantic salmon (Salmo salar L. in the North Sea area. ICES Journal of Marine science 7: 9-9. Friedland, K.D., G. Chaput J.C. Maclean.. The ermerging role of climate in post-smolt growth of Atlantic salmon. ICES Journal of Marine Science, : 8-9. Friedland, K. D., J.C. Maclean, L.P. Hansen, A.J. Peyronnet, L. Karlsson, D.G. Reddin, N. O Maoile idigh, J.L. McCarthy 9. The recruitment of Atlantic salmon in Europe. ICES Journal of Marine Science, : 89. Jakobsen, P.J., K. Birkeland, A. Grimnes, A. Nylund K. Urdal. 99. Undersøkelser av lakselusinfeksjoner på sjøaure og laksesmolt i 99. Universitetet i Bergen, 8 s. Kålås, S., K. Urdal H. Sægrov 8. Overvaking av lakselusinfeksjonar på tilbakevandra sjøaure i Rogaland, Hordaland og Sogn Fjordane sommaren 8. Rådgivende Biologer AS, rapport, sider. Peyronnet, A., K.D. Friedland, N.Ó. Maoileidigh, M. Manning W.R. Poole. 7. Links between patterns of marine growth and survival of Atlantic salmon Salmo salar, L. Journal of Fish Biology, 7 (: 8-7. Rapportar frå skjelanalysar Urdal, K. a. Analysar av skjelprøvar frå elvar i Sogn og Fjordane i 999. Rådgivende Biologer, rapport, sider. Urdal, K. b. Analysar av skjelprøvar frå elvar i Hordaland i 999. Rådgivende Biologer, rapport, sider. Urdal, K. a. Analysar av skjelprøvar frå sportsfiske- og kilenotfangstar i Sogn og Fjordane i. Rådgivende Biologer, rapport 9, sider. Urdal, K. b. Analysar av skjelprøvar frå 7 elvar i Hordaland i. Rådgivende Biologer, rapport, 7 sider. Urdal, K.. Analysar av skjelprøvar frå sportsfiske- og kilenotfangstar i Sogn og Fjordane i. Rådgivende Biologer, rapport 9, sider. Urdal, K. a. Analysar av skjelprøvar frå sportsfiske- og kilenotfangstar i Sogn og Fjordane i. Rådgivende Biologer, rapport, sider. Urdal, K. b. Analysar av skjelprøvar frå sportsfiske- og kilenotfangstar i Hordaland i. Rådgivende Biologer, rapport 7, sider. Urdal, K. a. Analysar av skjelprøvar frå sportsfiske- og kilenotfangstar i Sogn og Fjordane i. Rådgivende Biologer, rapport 77, sider. Urdal, K. b. Analysar av skjelprøvar frå sportsfiske- og kilenotfangstar i Hordaland i. Rådgivende Biologer, rapport 7, sider. Urdal, K. a. Analysar av skjelprøvar frå sportsfiske- og kilenotfangstar i Hordaland i. Rådgivende Biologer, rapport 88, 7 sider. Urdal, K. b. Analysar av skjelprøvar frå sportsfiske- og kilenotfangstar i Sogn og Fjordane i. Rådgivende Biologer, rapport 8, 7 sider. Rådgivende Biologer AS 9 9 Rapport 9

22 Urdal, K. a. Analysar av skjelprøvar frå sportsfiske og kilenotfiske i Rogaland i. Rådgivende Biologer, rapport 97, sider. Urdal, K. b. Analysar av skjelprøvar frå sportsfiske i Hordaland i. Rådgivende Biologer, rapport 98, 7 sider. Urdal, K. c. Analysar av skjelprøvar frå sportsfiske- og kilenotfangstar i Sogn og Fjordane i. Rådgivende Biologer, rapport 99, sider. Urdal, K. 7a. Analysar av skjelprøvar frå Sogn og Fjordane i. Rådgivende Biologer, rapport 99, sider. Urdal, K. 7b. Analysar av skjelprøvar frå sportsfiske og kilenotfiske i Rogaland i. Rådgivende Biologer, rapport 99, 7 sider. Urdal, K. 7c. Analysar av skjelprøvar frå sportsfiske i Hordaland i. Rådgivende Biologer, rapport 998, sider. Urdal, K. 8a. Analysar av skjelprøvar frå sportsfiske og kilenotfiske i Rogaland i 7. Rådgivende Biologer, rapport 77, sider. Urdal, K. 8b. Analysar av skjelprøvar frå sportsfiske og kilenotfiske i Sogn og Fjordane i 7. Rådgivende Biologer, rapport 8, sider. Urdal, K. 8c. Analysar av skjelprøvar frå sportsfiske i Hordaland i 7. Rådgivende Biologer, rapport, sider.. ENKELTELVAR På dei følgjande sidene er resultata frå dei ulike elvane presentert. Det er her presentert resultat frå det ordinære fisket i 8, og desse er levert ut til dei ulike elve-/grunneigarlag som faktaark. Følgjande elvar er rapportert: Frøysetelva Romarheimselva Modalselva Daleelva i Vaksdal Storelva i Arna Oselva Steinsdalselva Eidfjordvassdraget Kinso Opo Guddalselva Rådgivende Biologer AS 9 Rapport 9

23 FANGST OG SKJELPRØVAR I FRØYSETELVA Fangststatistikk Gjennomsnittleg årsfangst av sjøaure 99-8 var (snittvekt,9 kg. I 8 vart det fanga 8 sjøaure (snittvekt,8 kg, som er noko betre enn dei tre føregåande åra. Etter at villaksen har vore freda sidan tidleg på 99-talet, vart det opna for ordinært fiske i, og i 8 vart det fanga laks (snittvekt, kg. Dette er den lågaste fangsten sidan det vart opna att for fiske, men utviklinga samsvarer godt med det ein har sett i resten av fylket (figur, linje, så utviklinga er ikkje særeigen for Frøysetelva. Det er derimot ikkje ein like klar reduksjon i sjøaurefangstane som i resten av fylket Frøysetelva Fangst Hordaland (x FIGUR. Fangst av laks og sjøaure i Frøysetelva i perioden Det er skild mellom smålaks (< kg, grøn søyle, mellomlaks (-7 kg, raud søyle og storlaks (>7 kg, svart søyle. Blå søyler er uspesifisert materiale. Villaksen var freda fram til og med. Linjer viser fangst av laks og sjøaure i resten av Hordaland. Frøysetelva Fangst Hordaland (x Innslag av rømd oppdrettslaks Frå sportsfisket i perioden er det samla analysert skjelprøvar av laks og sjøaurar. Etter at det vart opna for fritt fiske etter laks i har andel rømt laks i skjelmaterialet variert mykje mellom år, og etter at det var 9 % i 7, fall det til % i 8, som er det lågaste som er registrert. Antal skjelprøvar 8 8 % oppdrett Frøysetelva Andel rømd oppdrett (% Vekst i elv og sjø Dei fleste aureungar er år i elva før dei går ut i sjøen, ved ei lengd på - cm. Ein del av aurane oppheld seg ei tid i innsjøar i vassdraget og er dermed ganske store før dei går ut i sjøen. Dei fleste laksungar er år i elva og går når dei er - cm. Sjøveksten er ulik for laks og sjøaure, ved at laksen normalt veks ca. - cm første året i sjø, medan sjøauren veks - cm. Etter at laksen som gjekk ut or elvane på Vestlandet i hadde god overleving og vekst, har det vore dårlegare overleving og vekst for dei siste smoltårgangane. I mange elvar, inkludert Frøysetelva, viser det seg at ein god del av smålaksen (< kg er to-sjøvinterlaks, som normalt skal vera mellomlaks (-7 kg. I 8 var tre av ti smålaksar i skjelmaterialet to-sjøvinterlaks. For meir informasjon sjå

24 FANGST OG SKJELPRØVAR I ROMARHEIMSELVA Fangststatistikk Etter å ha vore totalfreda sidan 99 vart det opna att for fiske etter laks og sjøaure i Romarheimselva i, og det vart då fanga sjøaure med ei snittvekt på, kg. I 8 var det registrert ein fangst på 7 sjøaure med ei snittvekt på, kg, ingen laks. 8 Romarheimselva,8,, 8,,8 Snittvekt (kg,,, 7 8 FIGUR. Fangst i antal (søyler og snittvekt i kg (linje av sjøaure i Romarheimselva i -8. Til saman er det analysert skjelprøvar av 8 sjøaurar og villaksar. I 8 kom det inn skjelprøvar av sjøaurar. Dei fleste aureungane er - år i elva før dei går ut i sjøen, ved ei lengd på - cm. Sjøveksten er ulik for dei to artane, ved at laksen normalt veks ca. - cm første året i sjø, medan sjøauren veks - cm. Lengd (cm Romarheimselva Smolt. vinter. vinter. vinter. vinter. vinter. vinter. FIGUR. Vekst i elva og sjø av laks og sjøaure fanga i Romarheimselva For meir informasjon sjå

25 FANGST OG SKJELPRØVAR I MODALSELVA Fangststatistikk I perioden 99-8 var gjennomsnittleg årsfangst laks med snittvekt på, kg og 8 sjøaurar med snittvekt på, kg. I 8 vart det fanga laks (snittvekt, kg og sjøaure (snittvekt, kg. fangstane har vorte stadig mindre dei siste tre åra, og resultatet i 8 er det dårlegaste som er registrert. Denne utviklinga er mykje den same som i resten av fylket (figur, linje. efangstane har variert mykje, og medan fangsten i 7 var den lågaste sidan 99 var fangsten i 8 den tredje beste i same perioden. Det er ingen klar samanheng mellom utviklinga i laksefangstar i Modalselva og resten av fylket. Modalselva 7 Fangst Hordaland (x Modalselva FAngst Hordaland (x FIGUR. Fangst av laks og sjøaure i Modalselva i perioden 99-8 (antal, søyler. Frå 979 er laksefangstane skild som tert (< kg, grøn søyle og laks (> kg, blå søyle, frå 99 er det skild mellom smålaks (< kg, grøn søyle, mellomlaks (-7 kg, raud søyle og storlaks (>7 kg, svart søyle. Linjer viser samla fangst av laks og sjøaure i resten av Hordaland. Innslag av rømd oppdrettslaks Frå perioden er det til saman analysert skjelprøvar av 7 laks og 79 sjøaurar. I 8 kom det inn skjelprøvar av laks og 9 sjøaure, og andelen rømt laks var 8 % (7 laks. Andelen rømt oppdrettslaks har variert mellom 8 % i og % i. Modalselva har truleg ikkje ein eigen sjølvreproduserande laksebestand. Antal skjelprøvar 9 7 % oppdrett Modalselva Andel rømd oppdrett (% Vekst i elv og sjø Dei fleste laks- og aureungar er - år i elva før dei går ut i sjøen, ved ei lengd på - cm. Sjøveksten er ulik for dei to artane, ved at laksen normalt veks ca. - cm første året i sjø, medan sjøauren veks - cm. For meir informasjon sjå

26 FANGST OG SKJELPRØVAR I DALEELVA Fangststatistikk I perioden 99-8 var gjennomsnittleg årsfangst 77 laks (snittvekt, kg og 8 sjøaurar (snittvekt,8 kg. efangstane har variert mykje dei seinare åra, og etter eit svært godt resultat i ( laks, var fangsten nede i laks i og laks i 7. Dette var det dårlegaste resultatet sidan 99. På grunn av dei dårlege fangstane av villaks i 7, vart villaksen etter lokalt initiativ freda frå midt i juli. I 8 var Kanalhølen (Endehølen freda frå /8 til /9. Det vart fanga 8 laks (snittvekt kg. Etter nokre år med rekordstore fangstar av sjøaure, har det gått jamt nedover, og i 8 vart de fanga 9 sjøaure (snittvekt,9 kg. Utviklinga i fangst av både laks og sjøaure dei siste åra samsvarar ganske godt med det ein ser i resten av fylket (figur, linjer, så situasjonen er ikkje særeigen for Daleelva. Daleelva 8 Fangst Hordaland (x Daleelva Fangst Hordaland (x FIGUR. Fangst av laks og sjøaure i Daleelva i perioden 99-8 (antal, søyler. Frå 979 er laksefangstane skild som tert (< kg, grøn søyle og laks (> kg, blå søyle, frå 99 er det skild mellom smålaks (< kg, grøn søyle, mellomlaks (-7 kg, raud søyle og storlaks (>7 kg, svart søyle. Linjer viser samla fangst av laks og sjøaure i resten av Hordaland. Innslag av rømd oppdrettslaks Frå sportsfisket i perioden er det samla analysert skjelprøvar av laks og 7 sjøaurar. Etter ein topp i gjekk andelen rømd laks jamt nedover, frå 8 % i, til 9 % i, før det auka att i ( % og ( %. Sidan villaksen vart freda midt i sesongen 7, og det var avgrensa fiske øvst i elva seint i sesongen i 8, kan ein ikkje talfesta innslaget av rømt laks desse åra. Antal skjelprøvar 7 % oppdrett Daleelva Andel rømd oppdrett (% Vekst i elv og sjø Dei fleste laks- og aureungar er - år i elva før dei går ut i sjøen, ved ei lengd på -7 cm. Sjøveksten er ulik for dei to artane, ved at laksen normalt veks ca. 8-7 cm første året i sjø, medan sjøauren veks - cm. Etter at laksen som gjekk ut or elvane på Vestlandet i hadde god overleving og vekst, har det vore dårlegare overleving og vekst for dei siste smoltårgangane. I mange elvar, inkludert Daleelva, viser det seg at ein god del av smålaksen (< kg er to-sjøvinterlaks, som normalt skal vera mellomlaks (-7 kg. I 8 var % av smålaksane i skjelmaterialet to-sjøvinterlaks. For meir informasjon sjå

27 FANGST OG SKJELPRØVAR I STORELVA I ARNA Fangststatistikk I perioden var gjennomsnittleg årsfangst laks (snittvekt, kg og 7 sjøaurar (snittvekt,9 kg. I 8 vart det fanga 7 laks (snittvekt, kg og sjøaure (snittvekt,9 kg. Fangstane av både laks og sjøaure har gått nedover dei seinare åra, men utviklinga samsvarer med det ein har sett i resten av fylket (figur, linjer, og dette viser at situasjonen ikkje er særeigen for Storelva. 8 Arnaelva Fangst Hordaland (x FIGUR. Fangst av laks og sjøaure i Storelva i perioden 99-8 (antal, søyler. Frå 979 er laksefangstane skild som tert (< kg, grøn søyle og laks (> kg, blå søyle, frå 99 er det skild mellom smålaks (< kg, grøn søyle, mellomlaks (-7 kg, raud søyle og storlaks (>7 kg, svart søyle. Linjer viser samla fangst av laks og sjøaure i resten av Hordaland. 8 7 Arnaelva Fangst Hordaland (x Innslag av rømd oppdrettslaks Frå sportsfisket i perioden er det samla analysert skjelprøvar av laks og sjøaurar. Etter at andelen rømt laks hadde gått jamt nedover, frå % i, til 8 % i, har det vore ein auke att, men med stor mellomårsvariasjon. I 8 var andelen 8,8 %. Antal innsende skjelprøvar har utgjort ein svært liten del av fangsten dei siste åra, så det er usikkert kor representativt skjelmaterialet er i høve til innslag av rømt laks. Antal skjelprøvar Arnaelva % oppdrett Andel rømd oppdrett (% Vekst i elv og sjø Dei fleste laks- og aureungar er - år i elva før dei går ut i sjøen, ved ei lengd på -7 cm. Sjøveksten er ulik for dei to artane, ved at laksen normalt veks ca. -8 cm første året i sjø, medan sjøauren veks - cm. Etter at laksen som gjekk ut or elvane på Vestlandet i hadde god overleving og vekst, har det vore dårlegare overleving og vekst for dei siste smoltårgangane. I mange elvar viser det seg at ein god del av smålaksen (< kg er to-sjøvinterlaks, som normalt skal vera mellomlaks (-7 kg. I skjelmaterialet frå Storelva i 8 var berre det berre to smålaks, men begge desse var tosjøvinterlaks. For meir informasjon sjå

28 FANGST OG SKJELPRØVAR I OSELVA Fangststatistikk I perioden 99-8 var gjennomsnittleg årsfangst laks (snittvekt, kg og 79 sjøaurar (snittvekt,8 kg. I 8 vart det fanga 99 laks (snittvekt, kg og sjøaure (snittvekt,9 kg. Både laksefangstar og sjøaurefangstar har vorte redusert dei siste åra, men utviklinga er ikkje ulik den ein ser i resten av fylket (figur, linjer. Dette viser at reduksjonen er generell for regionen og ikkje særeigen for Oselva. 7 Oselva Fangst Hordaland (x FIGUR. Fangst av laks og sjøaure i Oselva i perioden 99-8 (antal, søyler. Frå 979 er laksefangstane skild som tert (< kg, grøn søyle og laks (> kg, blå søyle, frå 99 er det skild mellom smålaks (< kg, grøn søyle, mellomlaks (-7 kg, raud søyle og storlaks (>7 kg, svart søyle. Lilla søyle er uspesifisert materiale. Linjer viser samla fangst av laks og sjøaure i resten av Hordaland Oselva Fangst Hordaland (x Innslag av rømd oppdrettslaks Frå sportsfisket i perioden -8 er det til saman analysert skjelprøvar av 77 laks og 8 sjøaurar. I 8 kom det inn skjelprøvar av laks og sjøaure. Andelen rømd oppdrettslaks har variert mellom % i og % i, i 8 var andelen, %, som er ein klar nedgang i høve til i 7. FIGUR. Innsamla skjelprøvar og andel rømt oppdrettslaks i Oselva -8. Antal skjelprøvar Oselva 7 8 % oppdrett Andel rømd oppdrett (% Vekst i elv og sjø Dei fleste laks- og aureungar er - år i elva før dei går ut i sjøen, ved ei lengd på - cm. Ein del av sjøaurane har ein periode i ein av innsjøane i vassdraget, og kan vera over cmfør dei går ut i sjøen. Sjøveksten er ulik for dei to artane, ved at laksen normalt veks ca. - cm første året i sjø, medan sjøauren veks - cm. I var det ein del fisk som såg ut til å vera hybridar, med ein sjøvekst som låg mellom laks og sjøaure. Genetiske prøvar har sidan vist at dette var rein sjøaure. Etter at laksen som gjekk ut or elvane på Vestlandet i hadde god overleving og vekst, har det vore dårlegare overleving og vekst for dei siste smoltårgangane. I mange elvar, inkludert Oselva, viser det seg at ein god del av smålaksen (< kg er to-sjøvinterlaks, som normalt skal vera mellomlaks (-7 kg. I 8 var berre 7 % av smålaksane i skjelmaterialet -sjøvinterlaks ( av 77 fisk, resten var -sjøvinterlaks! For meir informasjon sjå

29 FANGST OG SKJELPRØVAR I STEINSDALSELVA Fangststatistikk I perioden var gjennomsnittleg årsfangst laks med snittvekt på, kg, etter det vart villaksen freda og det har sidan berre vore lov å fanga rømd oppdrettslaks. I perioden 99-8 har det vore fanga i snitt sjøaurar med snittvekt på,9 kg. I 8 vart det fanga laks (snittvekt, kg og sjøaure (snittvekt,9 kg. Fangstane av sjøaure har stort sett vore låge dei siste åra, snittet for perioden var sjøaure per år. Steinsdalselva 8 Steinsdalselva Fangst Hordaland (x 8 7 Fangst Hordaland (x FIGUR. Fangst av laks og sjøaure i Steinsdalselva i perioden 99-8 (antal, søyler. Frå 979 er laksefangstane skild som tert (< kg, grøn søyle og laks (> kg, blå søyle, frå 99 er det skild mellom smålaks (< kg, grøn søyle, mellomlaks (-7 kg, raud søyle og storlaks (>7 kg, svart søyle. Villaksen har vore freda sidan 999. Linjer viser samla fangst av laks og sjøaure i resten av Hordaland. Innsamla skjelmateriale Frå sportsfisket i perioden er det til saman analysert skjelprøvar av 7 laks og 7 sjøaurar; mellom laksane var det til saman 7 villaks. I 8 kom det inn skjelprøvar av oppdrettslaks og villaks. Antal skjelprøvar Steinsdalselva FIGUR. Innsamla skjelprøvar frå Steinsdalselva Vekst i elv og sjø Dei fleste laks- og aureungar er - år i elva før dei går ut i sjøen, ved ei lengd på - cm. Sjøveksten er ulik for dei to artane, ved at laksen normalt veks ca. - cm første året i sjø, medan sjøauren veks - cm. FIGUR. Vekst i elv og sjø for laks og sjøaure fanga i Steinsdalselva Lengd (cm 7 Steinsdalselva Smolt. vinter. vinter. vinter. vinter. vinter. vinter. For meir informasjon sjå

30 FANGST OG SKJELPRØVAR I EIDFJORDVASSDRAGET Fangststatistikk I perioden 99-8 var gjennomsnittleg årsfangst 9 laks (snittvekt, kg og sjøaurar (snittvekt, kg. I 8 vart det fanga laks og sjøaure. Villaksen har vore freda sidan, så fangstane av laks desse åra er rømd oppdrettslaks. Med unntak av gode enkeltår har det vore ein tendens til minkande sjøaurefangstar dei siste ti åra. Eidfjordvassdraget m/bjoreio og Veig 8 7 Fangst Hordaland (x Eidfjordvassdraget m/bjoreio og Veig Fangst Hordaland (x FIGUR. Fangst av laks og sjøaure i Eidselva i perioden 99-8 (antal, søyler. Frå 979 er laksefangstane skild som tert (< kg, grøn søyle og laks (> kg, blå søyle, frå 99 er det skild mellom smålaks (< kg, grøn søyle, mellomlaks (-7 kg, raud søyle og storlaks (>7 kg, svart søyle. Villaksen har vore freda sidan. Linjer viser samla fangst av laks og sjøaure i resten av Hordaland. Innsamla skjelmateriale Frå sportsfisket i perioden -8 er det samla analysert skjelprøvar av laks og 8 sjøaurar. Seksten av laksane var villaks som anten har vorte skadde av reiskap, eller feilaktig har vore vurdert som sjøaure eller rømd oppdrettslaks. Antal skjelprøvar 7 7 Eidfjordvassdraget FIGUR. Innsamla skjelmateriale frå sportsfiske i Eidfjordvassdraget Vekst i elv og sjø Dei fleste laks- og aureungar er - år i elva før dei går ut i sjøen, ved ei lengd på -7 cm. Ein del av aurane er ein eller fleire sesongar i Eidfjordvatnet, og kan vera opp mot cm før dei går ut i sjøen første gong. Sjøveksten er ulik for dei to artane, ved at laksen normalt veks ca. - cm første året i sjø, medan sjøauren veks - cm. FIGUR. Vekst i elv og sjø for laks og sjøaure fanga i Eidfjordvassdraget. Lengd (cm Eidfjordvassdraget Smolt. vinter. vinter. vinter. vinter. vinter. vinter. For meir informasjon sjå

31 FANGST OG SKJELPRØVAR I KINSO Fangststatistikk I perioden 99- var gjennomsnittleg årsfangst laks (snittvekt,8 kg, villaksen har vore freda f.o.m., og fangstane av laks etter dette er rømt oppdrettslaks. Snittfangsten av sjøaure i perioden 99-8 har vore per år (snittvekt, kg. I 8 vart det fanga sjøaure (snittvekt,8 kg. fangstane har vore dårlege dei seks siste åra i Kinso Kinso Fangst Hordaland (x 8 8 Kinso Fangst Hordaland (x FIGUR. Fangst av laks og sjøaure i Kinso i perioden 99-8 (antal, søyler. Frå 979 er laksefangstane skild som tert (< kg, grøn søyle og laks (> kg, blå søyle, frå 99 er det skild mellom smålaks (< kg, grøn søyle, mellomlaks (-7 kg, raud søyle og storlaks (>7 kg, svart søyle. Linjer viser samla fangst av laks og sjøaure i resten av Hordaland. Villaksen har vore freda f.o.m.. Samla skjelmateriale Frå sportsfisket i perioden er det til saman analysert skjelprøvar av 77 laks og sjøaurar. I 8 fekk me inn skjelprøvar av 8 laks og sjøaure. Til saman av laksane fanga etter var villaks, dei fleste har anten vorte skadde av reiskap, eller feilaktig vore vurdert som sjøaure eller rømd laks. Antal skjelprøvar 7 7 Kinso FIGUR. Innsamla skjelmateriale frå sportsfiske i Kinso Vekst i elv og sjø Dei fleste laks- og aureungar er - år i elva før dei går ut i sjøen, ved ei lengd på - cm. Sjøveksten er ulik for dei to artane, ved at laksen normalt veks ca. 8-8 cm første året i sjø, medan sjøauren veks - cm. Lengd (cm Kinso FIGUR. Vekst i elv og sjø for laks og sjøaure fanga i Kinso. Smolt. vinter. vinter. vinter. vinter. vinter. vinter. For meir informasjon sjå

32 FANGST OG SKJELPRØVAR I OPO Fangststatistikk I perioden var gjennomsnittleg årsfangst 8 laks (snittvekt kg. Etter det har villaksen vore freda, og innrapportert laks etter dette er rømt oppdrettsfisk. Snittfangst av sjøaure i perioden 99-8 er 98 stk. (snittvekt,7 kg. I 8 vart det fanga 9 laks (snittvekt, kg og 9 sjøaure (snittvekt, kg. Med unntak av i har fangstane av sjøaure etter år vore mellom dei dårlegaste som er registrert. Utviklinga etter år er ganske lik den i resten av fylket, og viser at nedgangen i sjøaurefangstar ikkje er særeigen for Opo. Opo Opo Fangst Hordaland (x Fangst Hordaland (x FIGUR. Fangst av laks og sjøaure i Opo i perioden 99-8 (antal, søyler. Frå 979 er laksefangstane skild som tert (< kg, grøn søyle og laks (> kg, blå søyle, frå 99 er det skild mellom smålaks (< kg, grøn søyle, mellomlaks (-7 kg, raud søyle og storlaks (>7 kg, svart søyle. Linjer viser samla fangst av laks og sjøaure i resten av Hordaland. Villaksen har vore freda f.o.m Samla skjelmateriale Frå sportsfisket i perioden -8 er det til saman analysert skjelprøvar av laks og 7 sjøaurar, i 8 kom det inn skjelprøvar av laks og sjøaure. Alle laksane var rømt oppdrettslaks. Antal skjelprøvar 8 7 Opo FIGUR. Innsamla skjelmateriale frå sportsfiske i Opo Vekst i elv og sjø Dei fleste laks- og aureungar er - år i elva før dei går ut i sjøen, ved ei lengd på - cm. Sjøveksten er ulik for dei to artane, ved at laksen normalt veks ca. - cm første året i sjø, medan sjøauren veks - cm. Lengd (cm Opo FIGUR. Vekst i elv og sjø for laks og sjøaure fanga i Opo. Smolt. vinter. vinter. vinter. vinter. vinter. vinter. For meir informasjon sjå

33 FANGST OG SKJELPRØVAR I GUDDALSELVA Fangststatistikk I perioden 99-8 var gjennomsnittleg årsfangst laks med snittvekt på,8 kg og 8 sjøaurar med snittvekt på, kg. I 8 vart det i følgje den offisielle fangststatistikken berre fanga laks (snittvekt, kg og sjøaure (, kg. Både laks- og sjøaurefangstane har vore låge sidan seint på 98-talet, og snitt for dei siste åra er ca. laks og sjøaure per år. Det er uvisst om Guddalselva har ein eigen sjølvreproduserande laksebestand Guddalselva Fangst Hordaland (x Antal laks 8 8 Guddalselva Fangst Hordaland (x FIGUR. Fangst av laks og sjøaure i Guddalselva i perioden 99-8 (antal, søyler. Frå 979 er laksefangstane skild som tert (< kg, grøn søyle og laks (> kg, blå søyle, frå 99 er det skild mellom smålaks (< kg, grøn søyle, mellomlaks (-7 kg, raud søyle og storlaks (>7 kg, svart søyle. Linjer viser samla fangst av laks og sjøaure i resten av Hordaland. Samla skjelmateriale Frå sportsfisket i perioden er det til saman analysert skjelprøvar av 97 laks og sjøaurar, i 8 kom det inn skjelprøvar av 7 laks og sjøaure. Alle laksane var villaks. Antal skjelprøvar Guddalselva FIGUR. Innsamla skjelmateriale frå sportsfiske i Guddalselva Vekst i elv og sjø Dei fleste laks- og aureungar er - år i elva før dei går ut i sjøen, ved ei lengd på - cm. Sjøveksten er ulik for dei to artane, ved at laksen normalt veks ca. - cm første året i sjø, medan sjøauren veks - cm. Lengd (cm 7 Guddalselva FIGUR. Vekst i elv og sjø for laks og sjøaure fanga i Guddalselva. Smolt. vinter. vinter. vinter. vinter. vinter. For meir informasjon sjå