Informasjon om hogst i eigen skog og levering av tømmer

Transkript

1 Januar 2016 Informasjon om hogst i eigen skog og levering av tømmer Me i Vestskog SA set pris på at du som skogeigar er interessert i å hogga i eigen skog og levera tømmeret til oss. Difor har me laga til følgjande informasjon til deg som rettleiing og hjelp på vegen. Denne informasjonen har to hovudinnhald: 1. Informasjon om våre miljøkrav når skogeigar hogger sjølv eller organiserer drift mot entreprenør. 2. Rettleiing om kapping av tømmer. Informasjonsskrivet har også følgjande vedlegg: 1. Informasjon om prisnivå på tømmer 2. Dimensjons- og kvalitetskrav på tømmer (målereglement) 3. Leveringsvilkår 4. Orientering om framlegging og transport av tømmer 5. Informasjon om skogfondsordninga MILJØKRAV Vestskog SA er ISO sertifisert (miljøsertifisert), noko som er ein føresetnad for at me skal kunna selja tømmer. Me må i den samanheng stilla ein del krav til skogeigar som hogger tømmer sjølv og sel til oss. Dette er for å etterkoma dokumentasjonskrava i ISO-systemet og det er ikkje mogeleg for oss å dispensera frå desse krava.: Skogeigar hogger sjølv, eller organiserar sjølv avverkinga: Ved leveransar av fure/lauv/vossagran (naturskog) eller over 100 m3 med gran/sitka (kulturskog): Gjeld både driftsområde og utkøyringstrase. MÅ skogeigar fylla ut «Miljørapport for eigenhogst», og ta vare på skjemaet i minst 10 år. Den som fyller ut «miljørapport for eigenhogst» MÅ ha gjennomført kurs i Norsk PEFC Skogstandard. Skogeigar må ikkje ha gjennomført kurset sjølv, men ein kan leiga Vestskog eller mytta annan med PEFC-kurs til å utføra planlegging av drifta og kontroll etterpå. I kommunar der det ikkje er føreteke nøkkelbiotopregistreringar (MiS-registreringar) må «Føre-var skjema» vera fylt ut. Skjemaet ligg på heimesida vår, og Vestskog opplyser på bakgrunn av innmeldinga di om det er naudsynt for deg å nytta føre-var-skjemaet. For eigenhogstar under 100 kbm av kulturskog av gran/sitka og der utkøyringstraseen ikkje går i naturskog har Vestskog ikkje krav til dokumentert miljøkompetanse eller bruk av miljørapport for eigenhogst skogeigar. Vestskog føreset at leverandør/skogeigar har kjennskap til og tar vare på registrerte miljøverdiar på eigedomen, og vurderer miljøomsyn og miljøverdiar ved hogst. Vestskog vil ved handsaming av innmeldinga så langt det er råd utføra sjekk av viktige miljøomsyn. Me presiserer at alle skogeigarar som hogger tømmer sjølv må gjera vurderingane som står på skjemaet «Miljørapport for eigenhogst skogeigar», men at det kun er ved hogst av naturskog eller over 100 kbm i kulturskog at det er krav til skriftleg dokumentasjon på desse vurderingane. 1

2 KAPPING AV TØMMER Kontroller måleband (fyrste meter) og merk deg lengde og diameterkrav for dei ulike sortimenta; dimensjonsfeil er den dominerande årsak til nedklassing til utlegg eller vrak! Nedanfor kjem enkle råd til kapping av tømmer, for detaljar sjå vedlegg 2 Hogst under 30 kbm Ver klar over at det påløper trekk i pris på leveransar under 30 kbm. Ved leveranse under 30 kbm tilrår me uttak av så få sortiment som mogeleg. Hogger du mindre enn kbm er det best å kun kappa ut massevirke i 5,5 meter lengder. Hogger du meir enn kbm kan det vera lurt å vurdera uttak av sagtømmer i tillegg. Hogst av over 30 kbm Ved hogst av over 30 kbm kan det vera lurt å ta ut skurslip i tillegg til massevirke og sagtømmer. Grunnen til at me tilrår kun eitt sortiment ved leveranse under 15 kbm, to sortiment ved leveranse mellom 15 og 30 kbm og 3 sortiment på større leveransar er at me meiner det er Enkle hugsereglar om kapping av tømmer Kun eitt treslag/sortiment i kvar velte! Velg å kappa massevirke anten i 3 meter eller 5,5 meter lengde. Me tilrår 5,5 meter lengde, fordi dette gjev litt høgare tømmerpris. Skogeigar kan ikkje kappa ut både i 3 meter og 5,5 meter. Enkelt sagt skal sagtømmer vera beint, ikkje ha for store eller mange kvistar og vera råtefritt. Sagtømmer av sitkagran skal kappast i 4,1 meter lengder (heiter eigentleg skurslip, men er einaste sagtømmersortimentet me har av sitkagran) Skur av vanleg gran skal kappast i 5,5 meter lengder Skurslip av furu til eksportleveranse skal kappast i 4,1 meter lengde. Har de fin furu ta direkte kontakt med oss for avklaring av moglegheit for lokalt sal. Er hogsten på over 30 kbm kan det vera lurt å ta ut skurslip av vanleg gran (mellomsortiment mellom sagtømmer og massevirke). Dette er tømmer som er litt for krokete og kvistete for vanleg sagtømmer men som likevel kan sagast på ei sag. Kapp skurslip av gran i 4,1 meters lengde. Rotdel; bult (kapp av) inntil 60 cm frå rot dersom dette medfører at fyrste stokken går frå massevirke til skurtømmer. Ved kapping til Moelven Granvin Bruk eller lokale småsagbruk Kapperåd for sagtømmer av gran til Moelven Granvin Bruk gjeld kun ved hogst av gran i kommunane Voss, Ulvik, Granvin, Kvam, Ullensvang, Osterøy og Bergen. Småsagbruk gjeld kun der skogeigar har fått avklart at tømmeret skal seljast til eit lokalt småsagbruk. Kapp i naturlege kappepunkt (krok, gankvist m.m.) og kapp før feil fordi feil i rotenden av stokken vert mindre kappa straffa enn i topp. Årringane kan heller ikkje vera for store, helst ikkje over 5 mm i rotenden av stokken Dersom stokken elles held krava er det best å kappa lange lengder, dvs 5,5 meter. VEDLEGG 1: TØMMERPRISAR EIGENHOGST NB! Prisane er kun ein indikasjon på forventa prisnivå ved leveringstidspunkt mars-april, og føreset leveransar over 30 kbm, andelseigarskap i Vestskog og transportsone 2. Massevirke kr/m3, sagtømmer (gran) kr/m3 og skurslip (gran, sitka, furu) kr/m3. 2

3 FAKTOR VEDLEGG 2: DIMENSJONS- OG KVALITETSKRAV Gran 1) Skur Lokalt skur-tømmer Prima furu Sekunda furu Gran//Furu 4,1 m Skur (SL) 2) Eksport Gran 5,5 m Skurslip (SQ) Gran/Sitka 4,1m NB! Alle skurslip-stokkar skal merkast med stort kryss eller blått merke i eine enda av stokken. 1) Diameterkrava gjeld ved leveransar til Granvin Bruk. Mot andre lokale bruk vil det vera ulike krav 2) 4,1m gran i eige velte og 5,5m gran i ei. Furu berre 4,1 m. Edelgran; berre 5,1 meter. 3) Vedvirke skil seg frå massevirke ved at det skal vera fritt for råte. 4) ub - diameter under bark 5) Lengdegrenser for leveransar til Granvin Bruk. Det kan vera andre krav mot andre lokale kjøparar. 6) Diameter målt 25 cm frå rotende. Stokken skal få plass i sylinder med diameter lik stokkdiameter + 30 cm 7) Toppsylinder minus 1 cm kan trekkjast gjennom stokken (teoretisk) 8) Lys råte ikkje rekna som feil i massevirke (fargen skil seg lite frå ordinær ved) 9) Kan blandast inntil 7% av andre bartreslag. (dvs gran/sitka/furu) Massevirke 3) Minste toppdiameter, cm ub 4) Største toppdiameter, cm ub Største diameter, cm ub Lengder, m 5) 3,7 til 5,8 4,0-7,0 3,7-7,0 4,1 2) 5,5 4,1 3,0 eller 5,5 Toleranse på lengde, cm /- 10 Langkrok, cm pr. lengdemeter 1,0 1,0 1,5 1,5 1,5 2,5 Krok i fleire plan 7) Nei Nei Nei Nei Nei Toppdiam. - 1cm Diam cm 6) Diam cm Tverrkrok Nei Nei Nei Nei Nei Nei Diam cm Avsmaling, mm pr. meter Årringkrav Max 8mm Snitt 5 mm Max 8mm Max 8mm Snitt 5 mm Snitt 5 mm ingen ingen ingen ingen Kvistantall på 1,5 m seksjon Normal 6 20 Normal Normal Høg kvistmengde uavgrensa Antall frisk kvist/tørr/råte 10 total 6/4/0 12/7/3 Kvistdiameter Gankvist Maks. 8 Maks 4 cm Maks 8 cm cm Maks. 6 cm Maks. 6 cm Maks. 8 cm uavgrensa Maks. 3, Maks. 3, Nei < 1,5cm < 1,5cm Ingen krav Ingen krav Ingen krav Ingen krav Blåved, Raudstriper, føyrer Nei Nei Nei Nei Nei OK OK Laus råte Nei Nei Nei Nei Nei Nei Fast råte Nei Nei Nei Nei Nei OK Max 50 % av diam. 8) Max 50 % av diam. Lagringsråte Nei Nei Nei Nei Nei Nei Nei Treslagsreine velter Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja 9) 3

4 VEDLEGG 3: Leveringsvilkår eigenhogst Vestskog 1. Tømmerkjøp Tømmeret vert kjøpt av Vestskog for levering til dei mottakarane som Vestskog inngår avtale med. Vestskog får disposisjonsrett over tømmer som vert hogd i samsvar med denne kontrakten etterkvart som tømmeret vert meldt henteklart. 2. Prisar Virket vert betalt etter dei prisar som gjeld på henteklartidspunkt. 3. Framlegging av tømmer Det er ein føresetnad at tømmeret er framlagt til godkjent bilveg og at henteklarmelding har kome innan dei frister som Vestskog har sett. «Godkjent bilveg» er veg som stettar krava til vegklasse 3 eller 4 i vegnormalane frå Landbruks- og matdepartementet. Ved framlegging til landbruksveg klasse 5 etter desse normalane må kippetrekk påreknast. Det same gjeld ved alle andre vegar som ikkje held krava til vegklasse 3 eller 4. Ved leveranse om vinteren må vegen vera tilstrekkeleg brøytt og om naudsynt strøydd. Velteplassen må vera godt ryddaslik at opplasting ikkje vert seinka. Velteplassen skal tilfredsstilla krav for biltransport, og forskrifter frå vegstyresmakter, kraftleverandør og teleoperatør. Virket skal ikkje ligga under straumførande leidningar og telefonliner. Ved framlegging til offentleg veg er det viktig at tømmeret ikke ligg nærare enn 3 m fra vegskulder, at tømmeret ikke hindrar fri sikt langs veg og at det ikkje er fare for at tømmeret rasar ut mot vegen. 4. Kontrakta si gyldigheitsperiode Skogeier skal avvirka innmeldt volum innanfor avtalt periode så lenge det ikkje føreligg uføresette driftstilhøve som gjer utsejing eller avbrot naudsynt for å unngå vesentlege skader på skoggrunn, vegar eller liknande. Dette gjeld også dersom uføresette driftstilhøve av andre årsaker medførerl vesenteig ulempe for gjennomføring av drifta. 5. Miljøkrav til leverandør For leverandør gjeld dei miljøkrav som Vestskog fastset og som følgjer av Norsk PEFC Skogstandard. Leverandør forpliktar seg gjennom tømmerkontrakten å etterleva Norsk PECF Skogstandard og gjeldande lover og forskrifter ved skogforvaltning på sin eigedom. Ved drifter over 100 m³ i kulturskog og alle drifter i naturskog skal Miljørapport eigenhogst skogeigar fyllast ut. Miljørapport eigenhogst skogeigar skal oppbevarast av skogeigar i 10 år og kunne framleggast ved kontroll. Ved brot på miljøkrava vert det følgd fastsette retningsliner vedtekne av Vestskog. 6. Leveringsfristar Det gjeld dei vilkår som til ei kvar tid er avtalt med sluttbrukar av tømmeret. Tømmer som vert hogd i vekene: skal vera henteklart seinast 4 veker etter hogst skal vera henteklart seinast 2 veker etter hogst. Leverandør kan senda henteklarmelding så snart eit lass er klart for henting ved godkjent og køyreklar veg. Sluttmelding skal sendes når hogsten ferdig. Leverandør har krav på rentekompensasjon for tømmer som er meldt henteklart ein månad, og som ikkje vert henta den påfølgjande kalendermånaden. Krav om rentekompensasjon må verta fremja av leverandøren. Skal slikt krav etterkomast må kontrakta elles vera overhaldt. 7. Leverandørmerking av tømmer Før tømmeret vert henteklart skal eit tilstrekkelig tal stokkar vera merka med leverandørnummer. Tømmer som ikkje lar seg identifisera vert ikkje henta av transportør, og vert heller ikkje målt. Transportør har i slike tilfelle krav på kompensasjon for bomturen. 8. Kvantum Leverandør pliktar å melda frå dersom kvantum avviker frå kontrakten meir enn 10 % +/ pr sortiment. Avvik innanfor +/ 10 m³ vert tillatt utan at ein treng gje melding. Dersom vanskelige avsetjingsforhold eller marknadsregulering gjer det naudsynt kan Vestskog i kontraktsperioden og i samsvar med sine vedtekter gjennomføra reduksjon i dei kontraherte tømmerkvanta, eventuelt gjennomføra hogststopp. 9. Misleghald Misleghald av denne kontrakta som påfører Vestskog tap gjev Vestskog rett til, i samsvar med kontrakta, å føreta hogst og framdrift for leverandøren si rekning for å dekke tapet. 11. Force majeure Partane vert friteke for følgjene av misleghald dersom oppfylling av kontrakta vert umogeleg ved heilt uvanlege naturforhold, organisasjonsmessige arbeidskonflikter eller andre tilsvarande forhold utanfor partane sitt herredømme. For å fri seg frå sitt ansvar må partane snarast råd gje melding til kvarandre dersom kontrakta ikkje kan oppfyllast av grunnar skildra her. 13. Tømmerdrift langs offentleg veg Ved tømmerdrift langs offentleg veg skal det utarbeidast ein varslingsplan som skal godkjennast av skiltstyresmakt. Varslingsplanen skal gjelda for heile tømmerdrifta og fram til tømmerbilen har henta siste lass. Ved utarbeidelsinga av varslingsplan skal lokalt vegkontor kontaktast For riks- og fylkesveg er regionvegkontoret skiltstyresmakt. For kommunal veg er kommunen skiltstyresmakt. Alt av regelverk og praksis rundt arbeidsvarsling langs offentleg veg følgjer av «Håndbok 051 Arbeidsvarsling» utgjeve av Statens vegvesen. 14. Avtalen er bindande Tømmerinnmelding er gjensidig bindande dersom ikkie tilhøve skildra i pkt. 4 eller 11 står til hinder for gjennomføring. Er tømmeret ikkje hogd eller meldt henteklart til avtalt tid eller elles ikkje er i samsvar med gjeldende produkt- og miljøkrav gjeld ikkje kontrakta lenger. 4

5 VEDLEGG 4: Orientering om framlegging og transport av tømmer Nedanfor har ein teke med det viktigaste vedrørande krav til veg, velteplass og framleggjing samt litt om transport og transportprioritering. b. VEG Utgangspunktet for godkjenning av private vegar bygger på vegnormaler frå LD. Vinterleveranser krev vegklasse III. a. Vegen skal vera tilfredstillande vedlikehalden. Dette betyr også at greiner og kratt langs vegkantane vert rydda bort, og at vegen er godt brøyta på vinteren. b. Vegen bør vera 3.5 meter brei. Den skal tola 10 tonn akseltrykk. Det kan avtalast henting også på 8 tonnsvegar. c. Vegen skal ha tilstrekkeleg med velte- og snuplassar. Tidsmessig utstyr føreset bruk av bil med tilhengjar. Kjem ein ikkje fram med bil og tilhengjar vert skogeigar verta trekt for kipping. d. Ved leveranse til veg av dårlegare standard enn vegklasse III, må skogeigar akseptera at tømmeret ikkje vert henta før tilhøva er tilstrekkeleg gode for å få ein effektiv biltransport. 2. VELTEPLASS. a. Velteplassen skal vera rydda for stubbar, busker, tre. O.a. som kan gjera lessing vanskelegare. b. Der bilen skal stå skal det vera skikkeleg fast grunn, og det skal ikkje vera brattare enn 10% stigning. Skikkeleg fast grunn er komprimert vegkropp med grus oppå. Det kan ha vore ein lengre nedbørsperiode den dagen tømmeret skal hentast, grasbakke kan difor ikkje aksepterast som standplass for bilen om det ikkje er skikkeleg tjukk tele. c. Tømmeret skal ikkje plasserast ved trafikkfarleg punkt på vegen. Tømmeret bør ikkje framleggjast til offentleg og traffikert veg utan at bilen har ei lastelomme å stå i. Må bil flytta seg p.g.a. annan trafikk kan leverandør verta belasta med ekstra tidsforbruk. d. Velteplass under høgspentliner er ulovleg. 3. FRAMLEGGJING AV TØMMER. a. Kvar lunne skal kun ha eitt sortiment. Dette betyr at skur og slip skal sorterast, likeeins at gran og furu skal haldast adskilt. b. Tømmeret skal leggjast innanfor krana si rekkevidde. D.v.s. maksimalt 6 meter frå vegkant. Dersom tømmeret ligg lågare enn vegbana (maks 1m) rekk krana berre 5m ut. c. Tømmeret skal vera jamndrege. For skurtømmer skal lengda av velta ikkje overstige 6 m. For 3-meters standardlengder bør avviket ikkje vera meir enn +/- 10 cm. Lunnene skal ikkje leggjast så tett at tømmeret frå to velter flettar seg inn i einannan. d. Tømmeret skal liggja på godt underlag av same sortiment. Særleg viktig er dette ved fare for fastfrysing av tømmeret. Transportøren pliktar å ta med seg underlag ved sluttlevering. e. Tømmeret i velta skal vera fritt for hogstavfall, stein, plast eller andre framandlekamar. f. Minste leveringskvantum til ein kjøpar er 15m 3. Kvantumet kan liggja i fleire velter langs same veg. Mindre kvanta kan leverast etter avtale om samlasting med andre leverandørar etter same veg. g. Tømmeret skal vera tydeleg merka med leverandørnr. Og evt. internnr. Veltene skal vera merka med leverandørnummer på ca. 10% av stokkantalet. Privat tømmer må merkjast tydeleg med: P Mange fyller i dag ikkje desse punkta, men ein kan ofte gjera noko med dette. Koplar ein tilskot og bruk av skogavgift, har ein gode økonomiske vilkår for å gjera naudsynte investeringar, og det er ofte lite som skal til. Transportavtalar bygger på ei normal opplastingstid. Er tilhøva på velteplassen slik at transportør treng lengre tid for å lasta opp lasset sitt, kan han krevja godtgjersle for dette. Dette vert trekt av oppgjeret eller fakturert skogeigar. 4. TRANSPORT a. Faktorar som påverkar transportprioriteringa er mellom anna henteklardato, fulle velteplasser og om det er del- eller sluttlevering. Vilkår for å få fulle lass er også ein faktor det vert lagt vekt på. b. Bomtur må me prøva å unngå. Er det spesielle tilhøve som gjer at det må transporterast under t.d spesielle vertilhøve må ein melda frå om dette ved henteklarmelding. Bomtur vert fakturert skogeigar. 5

6 VEDLEGG 5: INFORMASJON OM SKOGFONDSORDNINGA Tips: Skogfond (tidl skogavgift) er ei ordning der føremålet er å sikra midlar til reinvestering i skogeigedomen til dømes til skogkultur Avsett skogfond vert i si heilheit ført til utgift på året. Ved bruk av fondsmidlane vert 15% inntektsført. Det oppstår dermed ein skattefordel knytt til at 85% vert friteke skattlegging (for dei fleste gir dette ein verknad som tilsvarar direkte tilskot på 45-75%, alt etter marginal skatteprosent). Skogfond skal svarast for alt salsvyrke av både bartre og lauvtre. Det skal og svarast skogfond av eige tømmer som vert foredla av skogeigar for vidare sal, slik som ved og trelast. Skogfond skal avsetjast i heile prosentsatsar valfritt frå 4 til 40% av virket sin bruttoverdi. Ved omdisponeringshogstar kan det søkjast skogansvarleg i kommunen om lågare sats enn 4 %. Om det i fyrste omgang ikkje er trekt maksimal sats for skogfond (40%), kan skogeigar i same kalenderår betala inn opp til denne grensa (Er det t.d. trekt 10% av eit virkesoppgjer på kr ,-, kan skogeigar ytterlegare betala inn kr ,- til sin skogfondkonto). Bruk av skogfond Ved endringa av forskriftene for skogfond, er det innført skattefordel for alle tiltak som er godkjende for bruk av skogfondmidlar. Trekte skogfondmidlar vert ført som utgift det året dei vert trekt, og inntektsført det året dei vert nytta. Ved bruk av skogfondmidlar vert 15% inntektsført og 85% er friteke skattlegging. Tiltak det kan nyttast skogfondmidlar til er: 1. Skogkulturtiltak, som planting og ungskogpleie 2. Bygging og opprusting av skogsvegar og velteplassar 3. Sommarvedlikehald av skogsbilvegar 4. Miljøtiltak, som pleie av kulturminne i skog 5. Skogbruksplanlegging med miljøregistreringar 6. Biovarmeanlegg for varmeleveransar 7. Forsikring av skog 8. Kursavgift og kursmateriell for kurs knytte til drifta av eigedomen 9. Oppmerking av eigedomsgrenser og naudsynte handlangarutgifter ved jordskifte i skog 10. Eventuelle meirverdiavgift på desse tiltaka Kontroll med skogfondkontoen? Skogeigar kan i dag få innsyn til sin skogfondkonto over internett. Dette gjer det langt lettare å halda kontroll med inneståande midlar, utbetalingar mm. Slik finn du fram: Gå inn på og du finn tilbod om «Elektroniske tjenester». Vel «Se din skogfondkonto», og du kjem til «ALTINN». Vel «Skogfondsystemet» og du har 4 ulike måtar å kobla deg inn på din skogfondkonto (blant anna kan du gå inn ved bruk av «BankID»). Viktige tips om skogfond! Sett av skogfond i forhold til trong for investeringar. Vurder investeringstrongen på eigedomen og bruttoverdien av planlagd hogst. Grovt kan ein rekna ein plantekostnad på kr/dekar og rydding av plantefelt kr/da (Brutto kostnad, dette er tiltak med rett til tilskot. Tilskotssatsane er varierande frå kommune til kommune. Undersøk satsane i din kommune. Du vil finna informasjon om desse i «din skogfondkonto»). Hugs og at skogfond kan nyttast til å dekka eige arbeid. Avsett skogfond er ikkje renteberande for skogeigar, og avsetjing som dekker investeringar i fleire år framover må vurderast mot planlagd avverking i perioden. Set ein av for mykje midlar på skogfondskontoen kan ein etter søknad til kommunen få frigjeve desse midlane, men ein får då ikkje skattefordel på skogfondsmidlane 6