TILSKOTSORDNINGA FOR KOLLEKTIVTRANSPORTEN I DISTRIKTA - SØKNAD FOR 2012

Transkript

1 HORDALAND FYLKESKOMMUNE Samferdselsavdelinga Arkivsak Arkivnr Saksh. Rødseth, Tor Harald Saksgang Samferdselsutvalet Fylkesutvalet Møtedato TILSKOTSORDNINGA FOR KOLLEKTIVTRANSPORTEN I DISTRIKTA - SØKNAD FOR 2012 SAMANDRAG Samferdselsdepartementet har invitert fylkeskommunen til å søkje om midlar frå Tilskotsordninga for kollektivtransporten i distrikta ( KID-ordninga ). Fylkesrådmannen legg i saka fram og vurderar dei innspela som har kome til KID-prosjekt i Det vert tilrådd å søkje om kr i KID-midlar for 2012.

2 FORSLAG TIL INNSTILLING 1. Fylkesutvalet godkjenner at det vert søkt om KID-midlar i følgjande prioriteringsrekkjefølgje og storleik: Prosjekt Kommunalt tilskot Fylkeskommunalt tilskot Statleg tilskot Samla prosjekttilskot 1. Ungdomsruter i Ullensvang Servicebuss i Sund Tingingsrute i Eidfjord Samordningsrute i Jondal Ungdomsrute Hatvik Venjaneset. 6. Frisklivsrute i Fusa Servicebuss i Øygarden Fleksibel rute på Fedje Snøggbåtbuss i Tysnes Ungdomsruter i Masfjorden Ungdomsruter i Granvin Kultur-/idrettsbuss i Bergen Sum Fylkesutvalet legg til grunn at kommunane dekkar eigendel i prosjekt som vert knytt til kommunale transportytingar. 3. Fylkesutvalet legg til grunn at sak om fylkeskommunal eigendel vert lagt fram når tildelinga er kjent. Paul M. Nilsen Fylkesrådmann Anne Iren Fagerbakke Samferdselssjef 2

3 FYLKESRÅDMANNEN, : Bakgrunn Stortinget har sidan 2008 løyvd øyremerka midlar til Tilskotsordninga for kollektivtransporten i distrikta ( KID-ordninga ). Fylkeskommunen har kvart år søkt om, og fått tildelt midlar til ei rekkje forskjellige prosjekt. I brev av inviterar Samferdselsdepartementet på ny fylkeskommunen til å søkje om KID-midlar. Saksopplysningar KID-ordninga blei oppretta i 2008, og fylkeskommunen har kvart år sidan då blitt tildelt slike øyremerka prosjektmidlar. For 2011 blei fylkeskommunen tildelt kr 1,040 mill. Fristen for å søkje om 2012-midlar er Det er ein føresetnad for å få tildelt midlar at det vert ytt 50% eigendel. Føremålet med ordninga er i brev av frå Samferdselsdepartementet formulert som følgjer: [ ] (I) på kort sikt å stimulere til gjennomføring av tiltak for bedre organisering av offentlig transport i distriktene på tvers av sektorgrenser og/eller forvaltningsnivåer, og (II) på lang sikt gjennomføring av kollektivtiltak som bidrar til økt livskvalitet og bolyst i spredt bebygde områder. Retningslinene for ordninga er i same brev uttrykt slik (utdrag): KID-ordningen prioriterer gjennomføring av målrettede prosjekter som effektivt utnytter de virkemidler som allerede har vist seg å gi gode resultater for reisende med kollektivtrafikk herav særlig tiltak for bedre linje- og bestillingstrafikk og gode knutepunkter. Prosjekter det søkes om midler om må imøtekomme følgende krav: Økt mobilitet [ ]. Innretting [ ] ha en innretting i samsvar med prinsippene angitt i TØI-rapport 887/2007 Betre kollektivtransport i distriktene [ ]. Stabil gjennomføring - Etter at prosjektet er gjennomført, skal det kunne bestå utan krav om fortsatte statlige tilskudd [ ]. Om prioriteringa av søknader heiter det i brevet frå departementet m.a følgjande: De av prosjektene som etter departementets vurdering best sannsynliggjør mulighet for å oppnå gode resultater innenfor rammene av pkt. 2 og 5 [føremålet og retningslinene] vil bli prioritert. Det samme gjelder prosjekter tilknyttet kommuner i sone III og IV i Det distriktspolitiske virkeområdet [ ]. Ikkje alle som søker er garantert å få tildelt midler. Samferdselsdepartementet vil i 2012 prioritere samarbeidsprosjekt mellom helseføretak og fylkeskommuner I 2011 har det vore KID-prosjekt i Ullensvang, på Voss, på Tysnes, i Sund og i Eidfjord. Prosjektet i Ullensvang blei starta 1. mai i år, eit prosjekt med avgrensa drift i vinterperioden. Det gjeld linetrafikk på strekninga Brimnes Lofthus tur-retur og Fresvik Lofthus tur-retur. Prosjektet er basert på innspel frå Ullensvang kommune om å setje opp eit kollektivtilbod til/frå heradet sitt sentrale idrettsanlegg Hordatun, til dei tidene det der er trening. Rutetidene er sett opp slik at det er korrespondanse med alle dei tre delane av det fjorddelte heradet. Tilbodet frå/til Brimnes har blitt godt motteke, og er og nytta til dag- og vekependling av elevar ved vidaregåande skular på Voss. Tilbodet frå/til Fresvik har nesten ikkje vore nytta. Sistnemnde strekning er kort og har avgrensa passasjergrunnlag. Prosjektet Voss Trafikknutepunkt mottok KID-midlar til ein moglegheitsstudie som no er gjennomført. Det er utarbeidd ein reguleringsplan som no er til handsaming. 3

4 På Tysnes blei det i vår starta opp KID-rute mellom Våge og Malkenes. Dette er ei drosjerute frå/til snøggbåtruta mellom Bergen og Sunnhordland, som vert køyrd etter tinging alle kvardagar. Ruta er relativt lite nytta. I Sund har tilskotet gått til Servicebussen er her, som er ei tilrettelagt rute for eldre mellom grender med avgrensa eller ikkje noko rutetilbod og kommunesenteret Skogsvåg. Ruta køyrer ein dag i veka. Den har vore i kommunen sin regi sidan 2008, og med tilskot frå staten og fylkeskommunen sidan 2010, og har jamt godt belegg. Ruta i Eidfjord går mellom stader heilt utan rutetilbod og kommunesenteret. Den har jamt godt belegg. Høyring Fylkesrådmannen har invitert kommunane og helseføretaka i Hordaland til å kome med innspel til prosjekt for Av desse har 10 kommunar kome med søknad: Fedje kommune har i brev av søkt om tilskot til ei drosjerute som kommunen driv. Dette er ei rute med fleksibel trase som køyrer 4 dagar i veka tur-retur i samband med opningstida på den kommunale treffstaden Hjartebanken. Om denne heiter det i brevet frå kommunen: Det er under paraplyen psykisk helse, men er ein treffstad for ei svært vid gruppe som ønskjer ein prat, litt mat og elles ein sosial samlingsstad. Kommunen peikar i brevet sitt på at det ikkje er anna kollektivtilbod der enn ferja til Austrheim, og at drosjeordninga heilt klart må seiast å bidra til auka livskvalitet for mange. Dei søkjer om kr , som er lik kommunen si løyving til ordninga for Øygarden kommune søkjer i brev av om KID-midlar til kommunalt finansierte bygderuter som har vore i drift sidan 1990-talet. Om føremålet med rutene heiter det i brevet: Å bidra til at brukarar i spreidd bebygde område med eit dårleg / manglande transporttilbod, og som også har vanskar med å gjera seg nytte av dette, kan få eit alternativ. Dette kan auke livskvalitet og bulyst og medverka til å oppretthalda folkesetnaden. Bygderuta sin driftskostnad er om lag kr pr år. I brev av ber Masfjorden kommune om at det vert sett av KID-midlar til ei dagleg tingingsrute på kveldstid på strekninga Andås vegkryss Masfjordnes og Duesund Hosteland/Risnes/Haugsdal i vest (bunden saman av ferje). Hovudmålet er å gjere det mogleg for elevar ved vidaregåande skular å reise heim seinare enn i dag. Dei viser til at siste rute frå Knarvik måndag torsdag køyrer ca kl 16, fredag kl 18, laurdag kl 15 og sundag kl 17, og at og andre vil dra nytte av eit slikt rutetilbod. Kommunen har ikkje lagt fram noko kostnadsestimat. Eidfjord kommune ønskjer å vidareføre den eksisterande KID-ruta der. I brev frå kommunen dagsett heiter det m.a følgjande: Kollektivtilbodet i kommunen er sparsomt og oftast knytt til skuleruter. Kommunen har i fleire år hatt eit vellukka prosjekt med desse midlane. [ ] Dei som hovudsakeleg nyttar denne ruta er personar utan sertifikat og med redusert mogelegheit for å koma seg til bydesentrum med dei servicefonksjonar som finst der, t.d. bank, lege, butikk mv. [ ] for dei det gjeld er det eit svært godt og naudsynt tilbod. Den samla kostnaden ved dette tilbodet var i 2011 kr Meland kommune ber i brev av om KID-midlar til driftstilskot til snøggbåtruta Bergen Frekhaug (i Meland) Knarvik. I brevet frå kommunen heiter det m.a følgjande: Tiltaket gjev ei betre samordning av offentleg transport i distrikta på lengre sikt, på tvers av sektorgrenser og forvaltningsnivå. Tiltaket vil også bidra til auka livskvalitet ved at 4

5 arbeidsreisetida vert vesentleg redusert for store grupper i distriktet. Tiltaket kan også bidra til auka livskvalitet i Bergen sentrum ved å redusere utslepp frå bilar, jfr giftlokket som legg seg til ro i vinterhalvåret. Fusa kommune søkjer i brev av om midlar til å prøve ut to tiltak: Tingingsruter Hatvik Osøyro. Supplerande skyss for eldre som skal på frisklivtilbod i Eikelandsosen. Søknaden frå Fusa kommune byggjer på fråsegner frå kommunen sitt eldreråd og sitt ungdomsråd. Målgruppa for tingingsrutene er tenåringar. Kommunen peikar i sitt brev på at det er eit godt busstilbod mellom Bergen og Osøyro, men at siste buss frå Osøyro til Hatvik ferjekai køyrer kl Dei ønskjer å skøyte på den delen av strekninga mellom Osøyro og Venjaneset ferjekai (i Fusa) som manglar. På Venjaneset er det i utgongspunktet lagt til grunn at tenåringane vert henta privat. Kommunen ønskjer tingingsruter på den aktuelle strekninga på kveldstid, etter eit nærmare skissert ruteopplegg. Til dette føremålet søkjer kommunen om kr i tillegg til ein eigendel på kr Den supplerande eldreskyssen kommunen ønskjer å starte er eit tilbod for grupper med (spesifikke) nedsette funksjonsevner. I følgje kommunen kjem målgruppa seg to dagar i veka seg til/frå kommunesenteret, der det er eit frisklivstilbod med m.a balansetrening. Utfordringa er at tilkomsten mellom busshaldeplassen og treningslokala er bratt. Kommunen har utforma eit forslag til gratis transportordning for å bøte på denne utfordringa. Dei søkjer om kr , og vil sjølv bidra med kr I søknaden frå kommunen er det gjeve ei god oversikt over udekte transportbehov i Fusa. Jondal kommune ønskjer ei ekstra kvardagsrute frå Jondal til Krossdalen. Dei viser i brev av til at dette har vore etterlyst av både ungdom og føresette. Kommunen har knytt sitt prosjekt eksplisitt opp mot dei prioriteringane Samferdselsdepartementet har varsla: Den omsøkte ruta kan samkøyre elevar ved vidaregåande skular i Kvam som bur i Krossdalen, og som får fri skuleskyss med drosje/minibuss, med skyssbehov for grunnskuleelevar ved kulturskule og SFO som i dag vert dekt med privatskyss. Kommunen har ikkje gjeve kostnadsestimat for ruta. I brev av frå Bergen kommune heiter det m.a følgjande: Byrådsavdelingene har med utgangspunkt i utarbeidelsen av en ny levekårsrapport for Bergen kommune og innsatsområder, i særlig grad vektlagt barn og unges romlige orientering med hensyn til aktivitetstilbud. I Bergen kommune er det nå utviklet ordningen med kulturbillett for barn og unge, og idrettsservice arbeider med å etablere en idrettsbillett. Man har derfor mål å styrke tilgjengelighet til byens fasiliteter også med gode transportordninger. Av by-omfattende anlegg skal nevnes: Fysak, et by- omfattende aktivitetssenter Iskanten (ishall) Slåtthaug kunstisbane Bergenshallen Friidrettsanlegget på Leikvang. Kommunen ønskjer å setje opp desse KID-rutene: Kultur/idrettsbuss mellom boområda i byen sine randsonar som kjem dårlegast ut i levekårsundersøkingar Fyllingsdalen nord, Laksevåg, Loddefjord, Slettebakken og Solheim nord - og kommunale aktivitetstilbod. Service/kultur-handlebuss i bydelane Arna, Laksevåg og Åsane. Det følgjer ingen finansieringsplan med brevet frå Bergen kommune. 5

6 I brev av frå Tysnes kommune vert det søkt om at snøggbåtbussen der vert vidareført. Det er ønskje om å lenge rutestrekninga til Uggdal. Sund kommune vil vidareutvikle den etablerte serviceruta i kommunen. I prosjektskildring vedlagt e- brev av heiter det m.a at ein frå kommunen si side vil sjå servicebussen inn i ei meir utvida tolking av omsorg, dette å kunna gje eit slikt tilbod kan generera mindre kostnader på tradisjonell omsorg til eldre. I samband med dette er det planlagt å knytte ruta til regionsenteret Straume i Fjell. I e-brevet heiter det vidare m.a følgjande: Vi vil også i første kvartal ha kontakt med kommunelege for å sjå på mogleg samordning mellom timeavtalar på legesenteret og kvar pasientane geografisk bur i kommunen. Det kunne også vere interessant å sjå om det også kunne la seg gjera å få på plass eit samarbeid inn mot det intermeidiære senter som er under oppbygging på Straume. Desse tinga er det vi vil ha fokus på i 2012 dette skal ikkje gå utover det tilbodet som vi har med servicebuss kvar Torsdag. Kommunen legg i si prosjektskildring til grunn ein brutto kostnad på kr Dei søkjer om å bli tildelt kr I tillegg til fråsegnene frå kommunene har Hardanger ungdomsråd spela inn for Skyss ønskje om utvida ruteproduksjon i Granvin og Ullensvang. Fylkesrådmannen si vurdering Frå store deler av Hordaland kjem det jamleg inn signal om udekte transportbehov. Dette gjeld og i ytterkantane av Bergen kommune. Det er særleg transport i distrikta på sein ettermiddags- og kveldstid av barn, ungdom og unge vaksne utan sertifikat som er etterspurd. Også i Bergen kommune finn ein distriktsområde. I distrikta er det mange stader handleruter tilpassa mange men ikkje alle - av dei eldre sine behov. I lys av departementet sine retningsliner tilseier forannemnde at KID-prosjekta i Hordaland i 2012 bør ha fokus på ungdom. Dette er i samsvar med tydelege signal som har kome frå ordførarhald i dialog med Skyss. I tillegg legg fylkesrådmannen i si vurdering vekt på kriteria bulyst og samordning av offentleg transport. Alle dei omsøkte prosjekta/innspela vil klart fremje auka trivsel og bulyst i distrikta, og generelt auka mobilitet. Dette er viktig for å motverke fråflyttinga frå mange av distriktskommunane i Hordaland. I Bergen kommune kan ein redusere sentraliseringa ved å realisere prosjekt i distriktsområda. Fylkesrådmannen tenkjer då særskild på deler av Arna, Åsane nord og Fana sør. Alle prosjekta, med unnateke av Bergen sentralt, vil ved realisering redusere talet dead ends i kollektivtransportsystemet. Innspelet frå Bergen kommune gjeld og byruter. Det er i utgongspunktet ikkje naturleg å prioritere slike tiltak i KID-samanheng, men ei oppfølging av innspelet om kultur/idrettsbuss relatert til ungdom i område med dårlege levevilkår kan ha høg overføringsverdi. Innspelet må seiast å vere både nyskapande og målretta mot ungdom. Særleg det nyskapande aspektet er viktig i sentrale strok og med omsyn til røynsleoverføring. Fleire av prosjekta vil ved realisering i tillegg til å ha positiv effekt på bulysta, fremje samordninga av sektorgrenser og/eller forvaltingsnivå, slik Samferdselsdepartementet legg vekt på. Eg tenkjer då på prosjekta i Fusa, Jondal, Fedje, Øygarden, Sund og Eidfjord. Både i Fedje, Øygarden og Sund er rutetilbodet samanvevd i kommunal skyss. I Eidfjord og Jondal vil det gje samband til/frå legesentra m.v. Det er potensiale for å binde dette tettare saman med dei transportytingane kommunane der yt ved sidan av. For alle desse prosjekta sin del, vil ein såleis kunne hauste synergieffektar ved å målrette tilboda og styrke samarbeidet mellom kommunale og fylkeskommunale transportytingar. 6

7 I somme av nemnde prosjekt, eksplisitt i Jondal, ligg det til rette for ei samordning med skuleskyss som i dag går med drosje/minibuss. Dette kan på sikt gjere slike KID-ruter sjølvberande, i samsvar med departementet sitt krav til at prosjekta skal halde fram etter at den statlege stønaden fell bort. Det eine av dei omsøkte prosjekta i Fusa tettar eit hol mellom buss og ferje. Dersom dette vert iverksett vil den eksisterande offentlege transporten i området med buss og ferje få større passasjergrunnlag samstundes som mobiliteten og bulysten til innbyggjarane i Fusa stig. Dette til ein relativt låg kostnad. Prosjekta i Ullensvang, Jondal, Granvin (sjå under) og det eine i Fusa vil kunne erstatte mykje køyring med privatbil av føresette til barn som held på med aktivitetar heimefrå etter kollektivtransporttilbodet sin opningstid. Fylkesrådmannen har i tidlegare saker omtala rolla til snøggbåten som Meland kommune ønskjer å nytte KID-midlar til å gje tilskot til. Slik fylkesrådmannen ser det fell eit slikt prosjekt utanfor intensjonen med KID-ordninga. KID-prosjektet i Ullensvang må som nemnd framleis seiast å vere i startfasen. Dette tilseier at prosjektet bør halde fram og i Det vil vere naturleg å sjå dette i samanheng med innspela frå Hardanger Ungdomsråd, og såleis utvide prosjektet noko. Dette kan gjerast innanfor gjeldande tilskotsramme. Ungdomsrådet har og kome med innspel til prosjekt i Granvin herad. Det vil ikkje vere unaturleg å gje same merksemd til det. I lys av passasjertalet, vil fylkesrådmannen følgje snøggbåtbussen på Tysnes tett. Det er mogleg ei lenging av rutestrekninga, som nemnd av Tysnes kommune, kan gje større oppslutning om ruta. På grunnlag av ovannemnde, finn eg at alle dei omtalte prosjekta fell inn under retningslinene for KID-ordninga. Eg rår difor til at det vert søkt om statlege KID-midlar til alle prosjekta, om dei beløp og etter den prioriteringsrekkjefølgje som er lista i forslaget til innstilling. For prosjekt som femner om både fylkeskommunen og kommunen sine transportytingar føreset eg at dei to partane deler den lokale (ikkje-statlege) eigendelen. Ettersom søknadsfristen er 6. februar legg fylkesrådmannen opp til å sende den administrative prioriteringa og ettersende det politiske vedtaket dersom det endrar prioriteringane eller dei omsøkte summane. 7