OSTERØY KOMMUNE KOMMUNEDELPLAN FOR VASSFORSYNING

Transkript

1 OSTERØY KOMMUNE KOMMUNEDELPLAN FOR VASSFORSYNING VEDTEKEN AV HERADSSTYRET 19. juni 2013

2 D Endelig vedtak, heradsstyret JIN JIN D Handsaming, formannskapet JIN JIN D Høyringsutkast, formannskapet 2013 JIN JIN D Høyringsutkast 2013 JIN JIN/ISHOL JIN D Høyringsutkast 2007 TODA JIN JIN Rev Dato: Omtale Utarbeidd Fagkontroll Godkjent Dette dokumentet er utarbeida av Norconsult AS som del av det oppdraget som dokumentet omhandlar. Opphavsretten høyrer til Norconsult. Dokumentet må berre nyttast til det formål som kjem fram i oppdragsavtalen, og må ikkje kopierast eller gjerast tilgjengeleg på annan måte eller i større utstrekning enn formålet tilseier, og på annan måte eller i større utstrekning enn formålet tilseier. Norconsult AS Pb. 1199, NO-5811 Bergen Valkendorfsgate 6, NO-5012 Bergen

3 SAKSHANDSAMING ETTER PLAN- OG BYGNINGSLOVA: VEDTAK OM ORGAN SAKSNR. DATO OPPSTARTSVEDTAK HERADSSTYRET GONGS HANDSAMING FORMANNSKAPET 037/ GONGS HANDSAMING FORMANNSKAPET 016/ GONGS HANDSAMING FORMANNSKAPET 044/ ENDELEG VEDTAK HERADSSTYRET 028/ VEDTAK I HERADSSTYRET : «Heradsstyret vedtek, med heimel i plan- og bygningslova 11-5, Kommunedelplan for vassforsyning, dagsett med slikt tillegg: Vassforsyning til Tysse vert løyst etter alt. 1A. Ein føreset då at denne løysinga ikkje går ut over framdrifta til andre prosjekt.» Samrøystes merknad til saka: «1. Det må takast høgde for vassforsyning til bygging av enkeltbustader på Hamre. Ved ei eventuell større feltutbygging må ein koma tilbake til vassforsyninga som eiga sak. 2. I samband med graving av vassleidningsgrøft frå Fotlandsvåg til Tysse må det leggjast til rette for framtidig infrastruktur i grøfta. 3. Rådmannen må leggja fram ei prinsippsak om retningsliner for utbygging av teknisk infrastruktur i kommunen tidleg på hausten.» Bilete framsida: Løtveitsvatnet

4 SIDE 1 FORORD Denne planen erstattar Kommunedelplan for vassforsyning frå Planarbeidet er gjennomført i tråd med retningslinene i plan- og bygningslova. Styringsgruppe har vore formannskapet. I tillegg til orientering om igangsetting av planarbeid er styringsgruppa orientert om arbeidet i møte 22. september I mars 2007 blei utkastet til planen handsama i formannskapet og lagt ut til offentleg høyring, men planen blei av ulike årsaker ikkje fullført med endeleg vedtak i heradstyret. Det kom inn 4 merknader til planutkastet. Desse er kommenterte i planen. I 2012 blei arbeidet med ferdigstilling av planen teke opp på nytt, og planutkastet er no oppdatert med status for eksisterande anlegg og forslag til handlingsplan for tiltak i planperioden. Arbeidet med utkast til kommunedelplan for vassforsyning er utført av ei administrativ arbeidsgruppe samansett av: Roald Hovden May Britt Hernes Jan-Ove Flatås Jan-Inge Nilssen Leiar for sektor miljø og teknikk Seksjonsleiar plan Driftsoperatør / formann Rådgjevar / sekretær Norconsult Det er totalt avvikla tre møte i arbeidsgruppa. I arbeidet med planutkast 2007 deltok og Tobias Dahle, Norconsult, kommuneplanleggjar Aud Raknem og kommunelege 1 Tor Erik Ask. Kap. 3 Mål og resultatområde er ikkje endra i forhold til planutkast Andre delar av planen er oppdatert til dagens situasjon. Planen vart vedteken av heradsstyret i møte Merknad til planforslaget om at vassforsyning til Tysse vert løyst etter alt. 1A med tilknyting til Fotlandsvåg vassverk, er no innarbeid i plandokumentet. Bergen, 19. juni 2013 Norconsult AS Jan-Inge Nilssen

5 SIDE 2 INNHALDSLISTE FORORD... 1 INNHALDSLISTE... 2 SAMANDRAG INNLEIING FORMÅLET MED PLANEN RULLERING AV KOMMUNEDELPLAN FOR VASSFORSYNING TILHØVET TIL PLANAR OG RETNINGSLINER Kommuneplanen Andre kommunale planar LOVGRUNNLAGET ANSVAR OG ORGANISERING INNKOMNE HØYRINGSFRÅSEGNER BAKGRUNNSMATERIALE - PLANFØRESETNADER GENERELT FOLKETALSUTVIKLING OVERSIKT EKSISTERANDE VASSVERK STATUS FOR DEI KOMMUNALE VASSVERKA Tysse vassverk Fotlandsvåg vassverk Raknes Hamre Askelandsvatnet vassverk - avdeling Daltveit Askelandsvatnet vassverk - avdeling Haus Bruvik vassverk Bruvik skule Raudberget vassverk VASSKVALITET MÅL OG RESULTATOMRÅDE OVERORDNA MÅL LANGSIKTIGE MÅL OG TILTAK I PLANPERIODEN Kvalitet Mengde og trykk Tilknytingsgrad Tryggleik Økonomi STRATEGIAR OG HOVUDLØYSINGAR MANGLAR OG UTFORDRINGAR I VASSFORSYNINGA Hovudutfordringar Uttak av slokkevatn/sprinklarvatn Høgdebasseng på fordelingsnettet TYSSE VASSVERK Alternativ 1 Samanslåing med Fotlandsvåg vassverk Alternativ 2 - Lokal fellesløysing for Tysse og Raudberget vassverk FOTLANDSVÅG VASSVERK RAKNES VASSVERK HAMRE VASSVERK ASKELANDSVATNET VASSVERK - AVDELING DALTVEIT ASKELANDSVATNET VASSVERK - AVDELING HAUS BRUVIK VASSVERK... 41

6 SIDE PRIVATE ANLEGG I OSTERØY KOMMUNE SAMARBEID MELLOM KOMMUNANE FORVALTNING, DRIFT OG VEDLIKEHALD PRIORITERINGAR, TILTAK OG ØKONOMI OVERORDNA PRIORITERING TILTAK OG INVESTERINGAR Generelt Handlingsprogram FINANSIERING Investeringar og kostnader i planperioden Prognose for vassgebyr ORDLISTE KARTVEDLEGG....B

7 SIDE 4 SAMANDRAG Bakgrunn Osterøy kommune sin gjeldande kommunedelplan for vassforsyning vart siste gong handsama av heradstyret i 1996, og gjeld for perioden Denne type planar bør rullerast kvart 4. år, f krav til drikkevassforsyning, tilpassing til andre kommunedelplanar og politiske prioriteringar når det gjeld den vidare utbygginga av infrastrukturen innafor vatn og avlaup. Ein samla plan for vassforsyning i Osterøy kommune er viktig, mellom anna for å forankre dette viktige tenesteområdet til den overordna kommuneplanlegginga etter planog bygningslova. Formålet med planen er å sikre at alle i Osterøy til ei kvar tid har tilgang til nok drikkevatn av god kvalitet. Vassforsyninga i kommunen Vassverk som forsyner fleire enn 20 hus og fritidsbustader, næringsverksemd, skular osb. skal godkjennast av Mattilsynet. Det er 12 godkjenningspliktige vassverk på Osterøy. 8 av desse er kommunale og forsyner til saman om lag 60 % av innbyggjarane i kommunen. Dei kommunale vassverka er følgjande: Tysse vassverk Fotlandsvåg vassverk Raknes vassverk Hamre vassverk Askelandsvatnet vassverk avd. Daltveit Askelandsvatnet vassverk avd. Haus Bruvik vassverk Bruvik skule Raudberget vassverk Alle dei 7 større kommunale vassverka er godkjente, medan vassverket ved Bruvik skule ikkje er godkjent. I tillegg kjem det kommunale vassverket Raudberget som ikkje er godkjenningspliktig. Med 9 kommunale vassverk er det ei krevjande oppgåve å sørgje for at alle vassverka leverer vatn i samsvar med Drikkevassforskrifta. For Osterøy kommune er det særleg for vassverka Tysse og Raknes at utfordringane i dag er størst med omsyn til kvalitet, og her har Mattilsynet krav om at tiltak må settast i verk snarast mogleg. Dei private vassverka består av ei rekke mindre fellesanlegg og enkeltanlegg. Tilstand og vasskvalitet ved desse vassverka er lite kjent.

8 SIDE 5 Målsetjingar OVERORDNA MÅL Alle i Osterøy skal til en kvar tid ha tilgang på nok drikkevatn av god kvalitet KVALITET Osterøy kommune skal levere drikkevatn som tilfredsstillar krava i dei drikkevassforskriftene som til ei kvar tid gjeld TILKNYTNINGSGRAD Ny busetnad innafor forsyningsområdet til dei kommunale vassverka skal knytast til offentleg vassforsyning MENGDE OG TRYKK Abonnentane skal sikrast nok vatn med tilfredsstillande trykk TRYGGLEIK Alle abonnentar skal sikrast mot avbrot i vassforsyninga utover 24 timar ØKONOMI Den kommunale vassforsyninga skal vere sjølvfinansierande Utfordringar i åra som kjem Sjølv om mykje er gjort innan vassforsyninga dei siste åra, er det likevel ei lang rekke uløyste oppgåver. Innafor vassforsyninga kan ein mellom anna peike på: Nokre av dei mindre vassverka leverer vatn som ikkje held krava til vasskvalitet slik dei er definerte i Drikkevassforskrifta Forsyningstryggleiken ved fleire av vassverka er ikkje god nok og må difor betrast Sikring av tilgang til slokkevatn i utsette område er avgrensa Nedslagsfelt til drikkevatn skal sikrast betre Lekkasjeandelen er for høg ved nokre av vassverka Informasjon til abonnentar skal utviklast vidare

9 SIDE 6 Overtaking av private vassverk Hovudprinsippet ved overtaking av private vassverk i Osterøy kommune er at det ikkje skal skje i strid med ønskje frå vassverka som blir overtekne. Godkjenningspliktige private vassverk som leverer vatn med stort avvik frå krava i drikkevassforskrifta, vil likevel kunne blir overtatt av kommunen når dette er avgjerande for å sikre innbyggarane hygienisk trygt vatn. Område utan fellesløysingar Når det gjeld vassforsyning, vil både vasskvalitet og kapasitet kunne variere mykje i område utan fellesløysingar. Sjølv om vassforsyninga ikkje er godkjenningspliktig, gjeld dei sama krav til kvalitet som for større vassverk og for felles anlegg som forsyner 2 eller fleire hus. For eitt hus er krava i forskrifta rettleiande. Mattilsynet kan hjelpe med rettleiing og informasjon ved prøvetaking og tiltak. Grunngjeving for prioritering av rekkefølgje Ved oppsett av framlegg til handlingsplan er allereie vedtekne prosjekt, som av ulike grunnar enno ikkje er bygd, ført opp øvst på lista. Deretter kjem prosjekta som er vedtekne i budsjett / økonomiplan. Utover dette er følgjande lagt til grunn ved prioritering av vassprosjekt: 1. PRIORITET OPPRETTHALDE GOD VASSKVALITET 2. PRIORITET TRYGGE VASSFORSYNINGA 3. PRIORITET UTVIDE FORSYNINGSOMRÅDA 4. PRIORITET FORNYE LEIDNINGSNETTET

10 SIDE 7 Framlegg til handlingsprogram for perioden For meir detaljerte opplysningar om dei einskilde prosjekta vert det vist til kap. 4. Tabell 1: Handlingsprogram , investeringsutgifter i millionar kroner. Vassverk Tysse Fotlandsvåg Tiltak nr. Beskrivelse TY-1-V Leidningsanlegg Fotlandsvåg - Raudberget 12,8 1,8 11,0 TY-2-V Trykkauke og HB Kleppsskaret 1,9 1,9 TY-3-V Leidningsanlegg Raudeberget - Stormyra 7,4 2,4 5,0 TY-4-V HB Tysse, Stormyra 1,3 1,3 FO-1-V Leidningsanlegg Hosanger 4,2 4,2 FO-2-V Trykkaukingsstasjon 1,3 1,3 FO-3-V Høgdebasseng Hoshovdåsen 4,4 4,4 FO-4-V FO-5-V Forsyningsleidning boligfelt, hytteområde / Overføringsledning Ny råvassleidning frå Løtveitvatn til Herlandsvatnet Kostnad mill. kr ,6 2,6 7,2 7,2 Etter 2024 Raknes RA-1-V Overføringsleidning i sjø frå Hosanger til Raknes 6,2 6,2 RA-2-V Ledning landtak til eksist. pumpestasjon 3,9 3,9 Hamre HA-1-V Sjøleidning Hjellvik - Hamre 6,6 6,6 Askelandsvatn avd. Daltveit AD-1-V Overføringsleidning i sjø frå Raknes til Lonevåg 8,3 8,3 AD-2-V Dam Askelandsvatn 8,6 4,0 4,6 AD-3-V Høgdebasseng Hauge, inkl. veg og tilførselsleidning 4,8 4,8 Askelandsvatn avd. Haus AH-1-V AH-2-V AH-3-V AH-4-V Høgtrykksleidning Øvre Verkane - inn Mjeldvågen Forsyning Espevoll, inkl. trykkauke og høgdebasseng Forsyning Åsheim, inkl. trykkauke og høgdebasseng Utskifting til Ø160 mm øvre Verkane og i Askelandsdalen 3,5 1,8 1,7 16,9 1,0 5,0 5,0 5,9 5,6 5,6 3,1 3,1 AH-5-V Utvidelse behandlingsanlegg 1,9 1,9 AH-6-V Ringleidning Hauge - Espevoll (Haus) 21,3 21,3 Bruvik BR-1-V Utbedring elveinntak 0,9 0,9 BR-2-V Fremføring til nytt boligområde 2,4 2,4 SUM 137,1 7,0 31,4 28,7 5,9 5,6 3,3 8,3 4,0 4,6 4,8 7,2 5,0 21,3 SUM TOTALT ,8

11 SIDE 8 Figur 1: Årlege investeringar vassforsyning. Finansiering - konsekvens for gebyra Dersom ein vel å gjennomføre utbygginga av vassforsyningsanlegga i tråd med framlegget til handlingsplanen, vil årsgebyret for ein 140 m 2 bustad måtte aukast frå om lag 5500 kroner i 2013 til ca kroner (inkludert mva) i Dette tilsvarar i gjennomsnitt 4 % årleg gebyrauke. Gebyrauken vert størst med 5 % pr. år i byrjinga av planperioden trappa ned til 3 % i slutten av planperioden. Figur 2: Prognose årsgebyr vatn for ein einebustad på 140 m 2. Årleg prisstigning kjem i tillegg.

12 SIDE 9 1 INNLEIING 1.1 FORMÅLET MED PLANEN Formålet med planen er å sikre at alle på Osterøy til ei kvar tid har tilgang på nok drikkevatn av god kvalitet. Planen skal leggje til rette for at tilgjengelege midlar vert nytta på best mogleg måte i den framtidige utbygginga av vassforsyninga på Osterøy. 1.2 RULLERING AV KOMMUNEDELPLAN FOR VASSFORSYNING Denne planen er ein rullering Kommunedelplan for vassforsyning for Status for dei viktigaste tiltaka i denne planen er: Vassverk Tiltak Utført Tysse Membrananlegg Tysse Nei * Fotlandsvåg Høgdebasseng og vassbehandlingsanlegg, Fotlandsvåg Ja Vassleidning Fotlandsvåg - Hosanger Ja Høgdebasseng Hosanger Nei Raknes - - Hamre Auka kapasitet Hamre Nei Askelandsvatn Inntaksleidning Askelandsvatn - Daltveit Ja avd. Vassbehandlingsanlegg Daltveit Ja Daltveit Dam Askelandsvatn Nei Leidning Hauge - Småland Ja Høgdebasseng Lonevåg Ja Askelandsvatn Vassbehandlingsanlegg Askedalen Ja avd. Høgdebasseng Sundland Ja Haus Høgdebasseng Åsheim Nei Bruvik Vassbehandlingsanlegg og høgdebasseng Ja Leidningsanlegg til Bruvik Aust Nei * UV-anlegg er installert Merknad: Ein stor del av tiltaksplanen frå 1996 / 2007 er gjennomført. Av dei tiltaka som ikkje er gjennomført, er nokre blitt uaktuelle på grunn av andre tekniske løysingar, medan andre har blitt utsett på grunn av nye prioriteringar.

13 SIDE TILHØVET TIL PLANAR OG RETNINGSLINER Kommuneplanen Kommuneplanen for Osterøy kommune er kommunen sitt overordna planleggingsverktøy. I arealdelen er den overordna arealbruken i kommunen fastsett. Kommunedelplan for vassforsyning skal leggje til rette for eit utbyggingsmønster som skissert i gjeldande kommuneplan Arealplanen gjeld for tre tema: Bustadareal, næringsareal og område for fritidsbustader Andre kommunale planar Dei viktigaste kommunale planane med omsyn til Kommunedelplan for vassforsyning er; Kommunedelplan for avløp Økonomiplan for Osterøy kommune LOVGRUNNLAGET Kommunedelplan for vassforsyning er utarbeidd og handsama i samsvar med reglane i plan- og bygningslova som gjeld for kommunedelplanar. I tillegg er Miljøverndepartementet sin rettleiar om hovudplan vassforsyning lagt til grunn. Tekniske og administrative krav til sektoren er gjevne i forskrift om drikkevatn m.m. (4. desember 2001) Sentrale punkt i drikkevassforskrifta er: - kvalitetskrav - krav til internkontrollsystem - opplysningsplikt for vassverkseigar - mattilsynet er godkjenningsmynde - krav til levering og beredskap Lov om vern mot brann, eksplosjon og ulykker frå juni 2002 med tilhøyrande forskrifter skal sikre liv, helse, miljø og materielle verdiar ved brann og eksplosjon, m.a. tilstrekkeleg slokkevatn og vatn til sprinklaranlegg Lov om matproduksjon og mattryggleik mv. (matlova) frå 2003 skal sikre helsemessig trygge næringsmidlar og fremme helse, kvalitet og forbrukarinteresser langs heile produksjonskjeda, og dessutan ivareta miljøvenleg produksjon. Med denne lova vart tilsynet til drikkevatn overført frå dei tidlegare interkommunale næringsmiddeltilsyna til eitt statleg Mattilsyn som berre skal drive med tilsyn. Laboratoriedelen av dei interkommunale næringsmiddeltilsyna vart ikkje med over i det nye Mattilsynet, og mange av laboratoria er i dag privatisert.

14 SIDE 11 Lov om kommunale vass- og kloakkavgifter med tilhørande forskrifter har til føremål å sikre kommunane ei finansieringsordning slik at oppgåvene kan løysast på ein god måte. Sentrale punkt i dette regelverket er sjølvkostprinsippet og prinsippet om betaling etter forbruk. Vassressurslova, omhandlar mellom anna eigedomsrett til vatn, rett til utnytting og reglar om tiltak og sikring av nedslagsfelt i vassdrag. Hamne- og farvasslova har til formål å leggje forholda til rette for ei best mogleg planlegging, utbygging og drift av hamner og å tryggje ferdsla på sjøen. Alle planar for nye leidningar i sjø skal godkjennast av hamnesjefen og/eller Kystverket vest før leidningane vert lagd. I følgje lov om helsetenesta i kommunen med forskrifter er ei av oppgåvene til kommunen å drive miljøretta helsevern, fremje folkehelsa og førebygge sjukdom og skader. Miljøretta helsevern handlar om faktorar i miljøet som til ei kvar tid direkte eller indirekte kan ha innverknad på helsa.

15 SIDE ANSVAR OG ORGANISERING Prioriteringar av dei årlege investeringane i vassforsyninga skal handsamast i heradstyret i samband med vedtak av budsjett og rullering av økonomiplan. Kommunedelplan for vassforsyning skal rullerast i tråd med plan- og bygningslova. Formannskapet har ansvaret for rulleringa av planen. Figur 3: Organisasjonskart Osterøy kommune per januar 2013

16 SIDE INNKOMNE HØYRINGSFRÅSEGNER Planutkastet vart i mars 2007 handsama av formannskapet og lagt ut til offentleg ettersyn. Det kom inn følgjande merknader: 1. Hordaland Fylkeskommune, Kultur- og idrettsavdelinga ( ) Det gjerast merksam på at nye vassforsyningsanlegg kan kome i konflikt med verneverdige og freda kulturminne både på land og i sjø. Fotlandsvåg nemnast som stort potensial for dette for alternativ 1B og noko mindre for 1A. Vidare at det i Mjeldalen kan vere direkte konflikt eit par stader. Kommentar: Generelt vil det i samband med detaljprosjekteringa bli teke kontakt med Fylkeskommunen for å få godkjent planlagde tiltak/trasear, og eventuelt å gjennomføre prøvegraving / avklare eit overvakingsprogram der det er naudsynt. Ingen av dei alternative traseane mellom Fotlandvåg og Tysse er føreslege i planutkastet. 2. Mjøsdalen Grendaråd ( og ) Forslag om ny trase over Mjøsvågen til Hoshovdestranda og opp til høgdebasseng på Hovdaåsen (2007). I nytt brev av peikast det på at nemnte trase no er blitt enno meir aktuell, grunna reguleringsplan for Hoshovdestølen og for fritidsbustader på Heldal. Kommentar: Traseen er no endra slik Grendalaget føreslår. 3. Harald Tveiterås ( ) Det setjast fram ønske om kommunal vassleidning til Vevle. Kommentar: Det er ikkje funne rom for å føreslå dette no. 4. Mattilsynet ( ) Det uttrykkast tilfredsheit med at Askelandsvatnet Vassverk avd. Daltveit og avd. Haus og Tysse Vassverk er prioritert i planen. Vidare at tiltak ved Raknes Vassverk truleg bør prioriterast høgare. Kommentar: Tiltak med betring av kapasitet ved Daltveit vassbehandlingsanlegg og bygging av nytt vassbehandlingsanlegg for Haus er sett i verk. Det same gjeld midlertidige tiltak for vassbehandling ved Tysse Vassverk. Permanente tiltak for Tysse og Raknes har no høgaste prioritet.

17 SIDE BAKGRUNNSMATERIALE - PLANFØRESETNADER 2.1 GENERELT Ved investeringar i anlegg for vassforsyning bør ein leggje til grunn ei forventa levetid på år. Kor langt fram i tid ein skal dimensjonere anlegga for, vil mellom anna avhenge av type anlegg. Dimensjonering av leidningsnett, høgdebasseng og pumpestasjonar er gjort med grunnlag i vassforbruket i år FOLKETALSUTVIKLING Folketalsutvikling Gjennomsnittleg årleg auke i folketal var om lag 0,7 % i perioden Middels prognose har ein gjennomsnittleg årleg auke på 1,1 %, medan høg prognose har ein gjennomsnittleg årleg auke på 1.6 %. På 1990-talet låg folketalet i Osterøy stabilt kring Etter ein nedgang i 2000, har det vore jamn stigning fram til i dag. I perioden hadde kommunen ei årleg folkeauke på 0,58 %. Osterøy kommune hadde 7521 innbyggjarar pr Prognosar for folketalsutvikling. Gjeldande kommuneplan legg opp til ein årleg folketalsauke på 0,75 % i planperioden. SSB sin prognose frå 2012 over venta folketalsutvikling går fram av tabellen og figuren nedanfor. Årleg teljing pr 1.januar SSB sine prognoser utarbeidde i Figur 4: Folketalsutvikling

18 SIDE OVERSIKT EKSISTERANDE VASSVERK Alle vassverk i Osterøy som forsyner meir enn 50 personar eller 20 husstandar eller hytter, til institusjon, hotell eller annan næringsmiddelverksemd, skal godkjennast av Mattilsynet. Det er 12 godkjenningspliktige vassverk i Osterøy, og av desse er 8 kommunale. Til saman hadde dei ei tilknyting pr 1. januar 2013 på ca 4600 personar. Godkjenningspliktige vassverk VASSVERK TILKNYTING STATUS (personar) 1 Tysse 60 Kommunal 2 Fotlandsvåg 500 Kommunal 3 Raknes 210 Kommunal 4 Hamre 180 Kommunal 5 Askelandsv. avd Daltveit 2550 Kommunal 6 Askelandsvatnet avd. Haus 860 Kommunal 7 Bruvik 220 Kommunal 8 Bruvik skule *) Kommunal 9 Tysse bakeri *) Privat 10 Tysse møller *) Privat 11 Osterøy gårds og friluftsbarnehage *) Privat Tabell 2: Godkjenningspliktige vassverk i Osterøy, pr. 1. januar 2013 *) Desse vassverka er godkjenningspliktige på grunn av at dei forsyner skular og næringsmiddelverksemder Tabell 3: Vassforbruket i 2012 ved dei større kommunale vassverka Vassverk Tilknytning Vassforbruk Industriforbruk Spes. forbruk Personar m 3 m 3 l/pe døgn 1 Tysse Fotlandsvåg Raknes Hamre Askelandsvatnet avd. Daltveit Askelandsvatnet avd. Haus Bruvik

19 SIDE STATUS FOR DEI KOMMUNALE VASSVERKA Tysse vassverk Inntak og nedslagsfelt Uttak av råvatn til ca. 20 kommunale abonnentar skjer frå turbinleidningen til Tøsse kraftverk (BKK). Råvasskjelda er Osvatnet som ligg på kote 75 med eit nedslagsfelt på 32.3 km 2 og ei årleg avrenning på om lag mill m 3. Uttak av råvatn til det kommunale vassverket utgjorde m 3 i Osvatnet er regulert til kraftproduksjon, mellom kt. 69 og 75 Vassbehandlingsanlegg Nær uttaket frå turbinleidningen ca. kt. 30 er det eit lite bygg der vatnet blir desinfisert i UV-anlegg før det går ut på leidningsnettet. UV-anlegg og phjustering med Vannglass er sett i drift dei seinare år. Anlegget har nødstraumsaggregat og klordosering som reserve ved straumstans. Dette startar automatisk, samstundes som alarm sendast ut. Vasskvalitet Uttak av prøver av råvatnet syner innhald av koliforme bakteriar og E.coli, og dessutan kimtal over tillaten verdi. Også fargetalet/innhald av humus ligg over grensa sett i drikkevassforskrifta. Det blir teke ut regelmessige prøver at nettvatnet gjennom heile året. Vassanalysane for 2012 syner at den hygieniske kvaliteten med enkelte unntak har vore god. Innhaldet av humus/fargetal ligg i lange periodar over grensa sett i drikkevassforskrifta, særleg om hausten. Det blir elles vist til pkt. 2,5 for meir detaljert informasjon om vasskvaliteten ved Tysse vassverk. Leidningsnett og forsyningsområde Vassverket forsyner om lag 60 personar i og kring tettstaden Tysse. Leidningsnettet er bygd opp utelukkande av plastrøyr av PVC. Leidningsnettet utgjer 1200 meter totalt. Lekkasjeandelen ved vassverket er vurdert ut frå samla forbruk i høve til talet på tilknytte abonnentar. Truleg er lekkasjane relativt avgrensa, dvs under 30 %. Det er ikkje bygd høgdebasseng for å ivareta trong for døgnutjamning, reserve og brannvatn. Industriområdet ved Raudberget har kommunal vassforsyning med grunnvatn frå lokalt borehol i fjell. Dette er nærare skildra i pkt

20 SIDE 17 Private vassverk på Tysse I tillegg til det kommunale vassverket er det to private godkjenningspliktige vassverk i Tysse med totalt 42 abonnentar: 1. Tysse Mølle og Tysse Bakeri + 17 husstandar husstandar Uttak av råvatn skjer frå turbinleidningen til BKK og leverast ureinsa til abonnentane. Vassverka er godkjenningspliktige, men er ikkje godkjent pr. i dag. Utfordringar ved Tysse vassverk Det er fleire større utfordingar ved Tysse vassverk: Innhald av humus (fargetal) er betydeleg høgre enn krava i drikkevassforskrifta Manglande høgdebasseng medfører lita sikring mot avbrekk i vassforsyninga ved driftstopp på vassbehandlingsanlegget, leidningsbrot etc. I medhald av avtale med kraftselskapet BKK skal uttak av råvatn frå turbinleidningen avsluttast, og ny inntaksleidning leggast til Osvatnet. Årsaka til dette er at drift og vedlikehald blir vanskelegare. Dette gjeld også uttaket til dei private vassverka. Alternativ vassforsyning frå fjellbrønnar har blitt forsøkt utan å lukkast, mellom anna har innhaldet av fluor vore for høgt. Mattilsynet har i fleire år stilt krav til kommunen om å betre forholda ved Tysse vassverk. Det føreligg no eit konkret pålegg om etablering av to hygieniske barrierar og reduksjon av fargetal. Som ei vidareføring av framlegga i utkast til kommunedelplan for vassforsyning i 2007, er det i eige forprosjekt (Cowi, mai 2011) vurdert tre alternative trasear for tilknyting til Fotlandsvåg vassverk og to alternativ for oppgradering av lokal løysing med nytt vassbehandlingsanlegg og nytt råvassinntak direkte frå Osvatnet Fotlandsvåg vassverk Inntak og råvasskjelde Uttak av råvatn skjer frå turbinleidning frå Løtveitvatn til Herlandsfossen kraftverk. Nedslagsfeltet utgjer 61 km 2 og har ei gjennomsnittleg avrenning på 192 mill m 3. Uttak av drikkevatn i 2012 utgjorde m 3. Vassbehandlingsanlegg Ei større oppgradering av vassverket blei utført Vatnet blir tilsett marmor (CaCO 3 ) med dosering av fellingskjemikaliet jernklorid og deretter desinfisering i UV-anlegg. Dette gir eit hygienisk trygt vatn med auka ph og kalsiuminnhald.

21 SIDE 18 Vassbehandlingsanlegget fungerer driftssikkert og bra. Kapasiteten er 19 m 3 /h. Det er lagt til rette for utviding med eitt filter til, totalt 39 m 3 /h. Vasskvalitet Prøver som er tekne av råvatnet syner periodevis innhald av koliforme bakteriar og E.coli. Vidare ligg også her innhaldet av humus over krava sette til drikkevasskvalitet. Det vert teke ut vassprøver kvar månad på fordelingsnettet både i Fotlandsvågen og i Hosanger. Den hygieniske kvaliteten er stabilt bra. Også innhaldet av humus / fargetal er i samsvar med krava i drikkevassforskrifta. Det blir elles vist til pkt 2,5 for nærare omtale av vasskvaliteten. Leidningsnett og forsyningsområde Frå inntaket ved turbinleidningen ligg det delvis gamalt 110 mm og delvis nytt 160 mm leidningsanlegg fram til vassbehandlingsanlegg og høgdebasseng. Bassenget ligg på kt. 90 og har eit volum på 550 m 3. Gjennomsnittleg vassforbruk utgjer om lag 140 m 3 pr døgn, dvs at bassenget har kapasitet til om lag 4 døgns gjennomsnittleg vassforbruk. Eit spesifikt forbruk på om lag 350 l/ person og døgn tyder på % lekkasjeandel. Frå bassenget blir det reinsa vatnet ført ut på fordelingsnettet som forsyner Fotlandsvågen. Vidare er det og lagt ny sjøleidning Ø 180 mm PE til Hosanger. Dette sørgjer for god vassforsyning også til Hosanger, men her er det trong for høgdebasseng for å betre leveringstryggleiken. Leidningsnettet er bygd opp utelukkande av plastleidningar, ca. 60 % er PE, resten er PVC. Til saman utgjer leidningsnettet om lag 12,7 km. Utfordringar ved Fotlandsvåg vassverk Det er fleire utfordingar ved Fotlandsvåg vassverk: Manglande høgdebasseng i Hosanger medfører dårleg sikring mot avbrekk i vassforsyninga ved driftstopp på vassbehandlingsanlegget, leidningsbrot etc. Det har og vore noko ustabile trykktilhøve. Kraftselskapet BKK har i merknad i samband med utarbeiding av Hovudplan vatn sett det som ønskjeleg at uttak av vatn frå turbinleidningen blir avslutta, og at ny inntaksleidning blir lagt til Løtveitvatnet. Årsaka til dette er at vedlikehaldet blir vanskelegare. BKK ønskjer også at private abonnentar som i dag er tilknytt turbinleidningen direkte, blir tilknytt det kommunale vassverket.

22 SIDE Raknes Inntak og nedslagsfelt Uttak av råvatn skjer på 17 meter djup i Dalsvatnet. Nedslagsfeltet er på ca 1,4 km 2. Årleg avrenning er 2.1 mill m 3. Målt uttak i 2012 er m 3. Dette utgjer om lag 0,6 % av avrenninga. Nedslagsfeltet er klausulert. Vassbehandlingsanlegg I vassbehandlingsanlegget blir vatnet desinfisert og tilsett lut. Deretter blir det pumpa ut på forsyningsnettet. Pumpene er turtalsregulerte slik at dei leverer eit konstant trykk ut på nettet. Det er klargjort for montering av transportabelt nødstraumsaggregat. Vasskvalitet Det blir regelmessig teke prøver av både råvatn og behandla vatn (nettvatn). Råvatnet inneheld periodevis både koliforme bakteriar og E.coli. Vidare er fargetalet relativt høgt, delar av året godt over krava i drikkevassforskrifta. Behandlingsanlegget har ikkje utstyr for fargefjerning, og fargetalet på vatn levert ut på nettet ligg over tillaten grenseverdi det meste av året. Den hygieniske kvaliteten på behandla vatn er god, men det er ikkje to hygieniske barrierar på anlegget. Det er påvist innhald av jern som ligg over grenseverdien på 0,2 mg/l i drikkevassforskrifta. For nærare omtale av vasskvalitet blir det synt til pkt 2,5. Leidningsnett og forsyningsområde Leidningsnettet er utelukkande bygd opp med plastleidningar der samla lengde utgjer 1,8 km. Av dette er nærare 75 % av PE kvalitet medan resten er av PVC Det er ikkje bygd høgdebasseng ved Raknes vassverk. Vassforbruket i gjennomsnittsdøgnet utgjer om lag 30 m 3. Lekkasjane ved vassverket er låge truleg under 10 %. Utfordringar ved Raknes vassverk Det er fleire større utfordingar ved vassverket: Manglande høgdebasseng medfører lita sikring mot avbrekk i vassforsyninga ved driftstopp på vassbehandlingsanlegget, leidningsbrot etc. Fargetal / innhaldet av humus ligg over krava i drikkevassforskrifta.

23 SIDE 20 Behandlingsanlegget oppfyll ikkje krav til naudsynt vassbehandling etter drikkevassforskrifta (fargetal og to hygieniske barrierar). Mattilsynet har gitt pålegg om at fargetalet må reduserast. Dette vil og betre sikkerheita for tilstrekkelig desinfeksjon i UV-anlegget og samtidig gi anlegget to hygieniske barrierar Hamre Inntak og nedslagsfelt Uttak av råvatn skjer frå 5 borebrønnar i fjell. Brønnane blei etablerte i 1996 og supplerte i Råvasskapasiteten er permanent for dårleg, og det har i fleire år blitt kjørt vatn til vassverket. I tillegg er det montert eit mikroreinseanlegg med uttak frå bekken, som ei mellombels godkjent løysing. Vassbehandlingsanlegg Frå borebrønnane blir vatnet pumpa inn på vassbehandlingsanlegget. Her blir det desinfisert med UV før det går vidare til høgdebasseng og vidare ut på fordelingsnettet. Høgdebassenget har eit volum på 180 m 3. Samla vassproduksjon utgjer m 3 i Vasskvalitet Det blir teke regelmessige prøver av både råvatn og behandla vatn (nettvatn). Råvatnet har vanlegvis ein god hygienisk kvalitet, men kan unntaksvis innehalde koliforme bakteriar. Innhaldet av humus ligg lågt, og også andre parametrar syner tilfredsstillande verdiar. Behandla vatn har vanlegvis god hygienisk kvalitet. I 2011 er det påvist nokre få prøver med lågt innhald av koliforme bakteriar. Leidningsnett og forsyningsområde Vatnet blir pumpa via reinseanlegget til høgdebasseng med eit volum på 180 m 3 før det går vidare til forsyning. Leidningsnettet har ei samla lengde på meter utelukkande PVC leidningar. Lekkasjane ved vassverket er truleg relativt låge, under 20 %. Oppsummering Tilstanden er bra ved Hamre vassverk, med unntak av altfor dårleg råvasskapasitet. Nye bustadområde og /eller etablering av industri kan ikkje skje før ny vassforsyning er etablert.. Det er få lokale kjelder, og det mest aktuelle alternativet er å overføre vatn frå andre vassverk.

24 SIDE Askelandsvatnet vassverk - avdeling Daltveit Inntak og nedslagsfelt Uttak av råvatn skjer på 18 meter djup i Askelandsvatnet gjennom ei ca. 300 meter lang inntaksleidning. Nedslagsfeltet er på ca 1,1 km 2. Årleg avrenning er 2.6 mill m 3. Målt uttak i 2012 er m 3 (1200 m 3 /døgn). Dette utgjer om lag 17 % av gjennomsnittleg årleg avrenning. Nedslagsfeltet er klausulert. Vassbehandlingsanlegg Vatnet gjennomgår ei omfattande vassbehandling før det går ut til abonnenten: Membranfiltrering (1. hyg. barriere) UV desinfeksjon (2. hyg. barriere) Dosering av Vannglass (natriumsilikat) I tillegg er det montert utstyr for nødklorering av vatnet. Anlegget som blei bygd i 2000 blei i 2010 oppgradert med nye og fleire membranar, og med auka kapasitet frå 23 til 33 l/s. Vasskvalitet Råvatnet inneheld periodevis både koliforme bakteriar og E.coli. Fargetal / humusinnhald ligg og noko høgt og periodevis over grensa sett i drikkevassforskrifta. Det blir teke regelmessige analysar av reintvatnet på fordelingsnettet, både det som går til Lonevåg og det som går til Valestrand. Den hygieniske kvaliteten er god og innhaldet av humus er lite (fargetal < 5). Vatnet har og ein tilfredsstillande surleik med ph 7 7,5. For nærare omtale av vasskvalitet blir det synt til pkt 2.5. Leidningsnett og forsyningsområde Frå inntaket i Askelandsvatnet går vatnet med sjølvfall ned til vassbehandlingsanlegget på Daltveit, ei strekning på om lag 1400 meter. Frå vassbehandlingsanlegget blir det reinsa vatnet ført vidare til Hauge der leidningsanlegget deler seg med ei grein til Valestrand og ei grein til Lonevåg. Askelandsvatnet vassverk, avd. Daltveit har samla over 16 km med leidningstrekk, det meste av plast (PE og PVC ). Lekkasjeandelen ved vassverket er høg, og ligg truleg mellom 30 og 40 %. Det er to høgdebasseng ved vassverket, eitt på 800 m 3 ved Valestrand (88 moh.) og eitt på 700 m 3 ved Lonevåg (87 moh.). Dette utgjer ca. 30 timars gjennomsnittleg forbruk i forsyningsområdet.

25 SIDE 22 Utfordringar ved Askelandsvatnet vassverk - avdeling Daltveit er i første rekke knytt til: Området kring Hauge har stor utvikling og det er langt til næraste basseng. Det bør difor byggjast nytt basseng i dette området, plassert på ca. kote 150. Bygging av reguleringsdam ved Askelandsvatnet, med reguleringshøgde på om lag 4 meter Betre sikring av vassforsyninga ved til dømes brot på overføringsleidningar Askelandsvatnet vassverk - avdeling Haus Uttak av råvatn skjer på 17 meter djup i Askelandsvatnet (same råvasskjelde som Askelandsvatnet vassverk avd Daltveit). Nedslagsfeltet er på ca 1,1 km 2. Årleg avrenning er 2.6 mill m 3. Uttak av vatn i 2012 utgjorde ca m 3. Vasskjelda er klausulert. Vassbehandlingsanlegg I 2009 blei det bygd vassbehandlingsanlegg med fullreinsing i eit ozon biofiltreringsanlegg. 1. byggjetrinn har ein kapasitet på 15 l/s og er tilrettelagt for utbygging med dobla kapasitet 30 l/s. Vasskvalitet Det blir teke regelmessige prøver av både råvatn og nettvatn. Råvatnet har same kvalitet som skildra for uttaket til Daltveit. Nettvatnet har stabilt god kvalitet med unntak av kimtal som ligg langt over tillaten verdi i vassforskrifta. Dette skuldast truleg støypejernsrøyr i kombinasjon med ozonreinsing. Avbøtande tiltak med dosering av klor er under utprøving. Leidningsnett og forsyningsområde Frå inntaket i Askelandsvatnet gjennom borehol går vatnet med sjølvfall til behandlingsanlegget i Askelandsdalen, med avgreining til tettstaden Votlo og vidare til Haus sentrum, ei strekning på om lag 4,5 km. Forsyning frå Haus sentrum opp til dei høgareliggjande delane i Åsheimområdet skjer via turtalsregulert trykkaukestasjon ved Skipahjelden. Leidningsnettet er av plastmateriale i hovudsak PVC med dimensjonar frå mm. Dei minste dimensjonane er brukte for å auke friksjonen og dermed minske trykkhøgda til vatnet. Det er på kortare strekk i dei brattaste partia nedstraums vasskjelda og i Verkane denne metoden er brukt. Lekkasjeandelen ved vassverket er høg og ligg truleg rundt 40 %.

26 SIDE 23 I samband med bygging av vassbehandlingsanlegg vart det og bygd høgdebasseng på høgbrekket ved Sundland ovanfor Verkane. Høgdebassenget fungerer som døgnutjamning og som sikkerheit ved kortare stopp i reintvassproduksjonen. Det ligg på kt. 245 og har eit volum på 400 m 3. Utfordringar ved Askelandsvatnet vassverk avd. Haus For dagens forsyningsområde er utfordringane ved vassverket i første rekke knytt til ei dårleg og utsett overføringsleidning til Haus sentrum gjennom bustadfelta øvre og nedre Verkane. Her er det fleire reduksjonsventilar og leidningsdimensjonen er gjennomgåande liten grunna dei store høgdeforskjellane. Dei største utfordringane ved vassverket knyter seg til å levere vatn til dei planlagde nye store utbyggingsområda på og i nærleiken av Haus: Nytt bustadfelt Åsheim I kommuneplanen er det avsett eit ca. 400 daa stort område på Åsheim med planlagd utbygging heilt opp mot kote 200. Espevoll næringsområde Det er utarbeidd områderegulering ved privat og offentleg samarbeid for eit 550 daa stort område på Rolland ovanfor Veset, kor det er planlagt 320 daa nytt næringsareal og inntil arbeidsplassar, tilsvarande ca personekvivalentar (pe). Næringsområdet ligg om lag midt mellom Hauge og Haus og tilknyting til kommunalt VA-anlegg kan være aktuelt begge stader. I medhald av anbefaling i eige forprosjekt er det vedtatt at Espevoll skal knytast til VA-anlegget på Haus. Ein utløyser då samstundes tilknyting til eksisterande busetnad i Mjeldalen og på Veset. Det nye vassbehandlingsanlegget på Haus har ved full utbygging ein kapasitet på 30 l/s, noko som dekkjer det framtidige vassbehovet både for eksisterande og planlagd utbygging Bruvik vassverk Inntak og nedslagsfelt Uttak av råvatn skjer frå Bruvikelva, som har eit nedslagsfelt på ca. 2,5 km 2. Elva har ei gjennomsnittleg avrenning på om lag 5,5 mill m 3 i året (175 l/s). Målt uttak i 2012 er m 3. Dette utgjer om lag 0,6 % av avrenninga. Bruvikelva er ei typisk flaumelv med store høgdeskilnader i nedbørsfeltet, utan naturlege vassmagasin. I tørrvêrs- og frostperiodar er vassføringa for lita til uttak av nok råvatn til Bruvik vassverk. Nedslagsfeltet er ikkje klausulert. Tiltak for betra kjeldekapasitet er naudsynt. Vassbehandlingsanlegg I vassbehandlingsanlegget blir vatnet reinsa i membranfilter, desinfisert i UV anlegg og tilsett marmor. Begge dei 2 hygieniske barrierane er dermed innebygd i vassbehandlingsanlegget.

27 SIDE 24 Det er ikkje nødstraumsaggregat ved vassbehandlingsanlegget. Vasskvalitet Det blir teke regelmessige prøver av både råvatn og behandla vatn (nettvatn). Råvatnet har eit betydeleg innhald av koliforme og termostabile koliforme bakteriar. Innhaldet av humus ligg og noko høgt, og periodevis over grensa sett i drikkevassforskrifta. Uttekne prøver på nettet syner stabil god hygienisk kvalitet på vatnet. Surleiksgraden ph ligg jamt over på om lag 7. For nærare omtale av vasskvalitet blir det synt til kapittel 2.5. Leidningsnett og forsyningsområde Frå inntaket i elva går det ein 300 meter lang leidning fram til vassbehandlingsanlegget. Frå vassbehandlingsanlegget blir reinsa vatn ført ut på fordelingsnettet med sjølvfall. Samla utgjer leidningsnettet om lag meter der plastmateriale i PE-kvalitet utgjer størsteparten. Det er og nokre eldre støypejernsleidningar lagde før Lekkasjane ved vassverket er høge, og er berekna å ligge mellom 30 og 40 %. Eit høgdebasseng med eit volum på 240 m 3 sørgjer for tryggleik mot avbrekk i vassforsyninga ved stopp i vassbehandlingsanlegget, leidningsbrot etc Oppsummering: Tilgangen på råvatn i Bruvikelva er allereie i dag for dårleg i tørrvêrs- og frostperiodar. Nytt bustadområde er under planlegging, og tiltak for å betre kjeldekapasiteten må prioriterast høgt Bruvik skule Skulen blir forsynt frå borehol i fjell med desinfisering i UV-anlegg. Koliforme bakteriar er påvist på 1 av dei 4 prøvene som er uttekne i Tarmbakteriar er ikkje påvist. Fargetal og surleik er tilfredsstillande. Tiltak er ikkje vurdert nødvendige i planperioden, utover det at vassforsyninga etter det vi kjenner til ikkje er godkjent i samsvar med drikkevassforskrifta. Søknad om godkjenning må sendast Mattilsynet.

28 SIDE Raudberget vassverk Kommunalt vassverk som forsyner industriområdet Raudberget med m.a. verksemdene Tysse Mek verkstad og Skisma as. Vatnet kjem frå borehol i fjell og går vidare til forsyning via tank på liter. I tillegg er det i samarbeid med Tysse Mek. Verkstad kjøpt ein tankbil på 10 m 3 som står i beredskap. Vasskvaliteten er etter det vi kjenner til god. Vassverket er ikkje godkjenningspliktig. Utfordringar ved Raudberget vassverk er i første rekke Auka kapasitet m.a. i høve til vidare utbygging og trong for slokkevatn til brann. Tiltak ved Raudberget vassverket må sjåast i samanheng med utbygging av Tysse vassverk. Eit mellombels tiltak kan vere å bygge/montere ein større tank t.d. 50 m 3 slik at det er nok slokkevatn. Storleiken på tanken må fastsetjast ut frå branntekniske omsyn.

29 SIDE VASSKVALITET For dei 8 godkjenningspliktige kommunale vassverka i Osterøy blir det sendt regelmessige vassprøver til analyse. Talet på prøver er bestemt ut i frå kor mange personar som er tilknytt vassverket. Tabell 4: Fysisk og kjemisk kvalitet i prøver tatt på leidningsnettet i perioden januar 2012 desember Vassverk Surleiksgrad (ph) Farge (mg Pt/l) Turbiditet (NTU) maks min snitt maks min snitt maks min snitt 1 Tysse 8,6 6,5 7, ,4 0,3 0,3 2 Fotlandsvåg - Fotlandsvåg 8,3 7,7 8, ,4 0,1 0,2 3 Fotlandsvåg - Hosanger 8,3 7,7 8, ,2 0,1 0,2 4 Raknes 7,1 6,6 6, ,4 0,3 0,4 5 Hamre 8,0 7,5 7, ,3 0,2 0,2 6 Daltveit vassverk - Lonevåg 7,5 6,8 7, ,4 0,1 0,2 Daltveit vassverk - 7 Valestrand 7,7 6,7 7, ,1 0,1 0,1 8 Haus 7,6 6,9 7, ,3 0,2 0,2 9 Bruvik 9,4 7,1 8, ,2 0,1 0,1 10 Bruvik skule 8,0 7,8 8, ,0 1,5 3,9 1) Krav til ph er <6,5-9,5> 2) Krav til farge er <20 mg Pt/l 3) Krav til turbiditet er <4 NTU. Raud skrift syner ikkje tilfredstillande verdiar i høve til drikkevassforskrifta. Tabell 5: Mikrobiologisk kvalitet i prøver tatt på leidningsnettet i Vassverk Totalt tal Koliforme bakt.>0/100 ml E. Coli>0/100 ml prøver Tal prøvar andel Tal prøvar andel 1 Tysse 19/ % 0 0 % 2 Fotlandsvåg - Fotlandsvåg % 0 0 % 3 Fotlandsvåg - Hosanger % 0 0 % 4 Raknes % 0 0 % 5 Hamre % 0 0 % Daltveit vassverk - 6 Lonevåg og Valestrand % 0 0 % 7 Haus % 0 0 % 8 Bruvik % 0 0 % 10 Bruvik skule % 0 0 % Gjeldande krav i drikkevassforskrift: 0 bakteriar /100 ml (gjeld begge parametrane)

30 SIDE MÅL OG RESULTATOMRÅDE 3.1 OVERORDNA MÅL Visjon for Osterøy kommune: Alle i Osterøy skal til ei kvar tid ha tilgang på nok drikkevatn av god kvalitet. 3.2 LANGSIKTIGE MÅL OG TILTAK I PLANPERIODEN Det er valt å splitte målsetjingane i følgjande tema: Kvalitet Mengde og trykk Tilknytingsgrad Tryggleik Økonomi Kvalitet Orientering Godkjenningspliktige vassforsyningssystem (> 50 pe eller 20 husstandar) skal levere hygienisk trygt vatn til forbrukaren. Vatnet skal vere klårt og utan dominerande lukt, smak eller farge. Målsetting for kvalitet Osterøy kommune skal levere drikkevatn som tilfredsstiller krava i dei drikkevassforskriftene som til ei kvar tid gjeld. Tiltak. Bruke internkontrollsystemet som sikrar rutinar for overvaking og kontroll av vasskvaliteten. Nedslagsfelt skal sikrast mot utbygging og auka belastning som kan påverka vasskjelda.

31 SIDE 28 Kvaliteten skal kontrollerast regelmessig ved prøvetaking i tråd med gjeldande krav. Alle avvik på vasskvalitet skal registrerast og setjast i system. Ved skriftlege klager skal ein gje skriftleg tilbakemelding til klagaren. Vassverket skal ha beredskap for å oppretthalde stabil og tilfredsstillande vasskvalitet. Ved gjennomføring av planlagde tiltak som kan medføre fare for redusert vasskvalitet, skal ein varsle dei aktuelle abonnentane direkte og/eller gjennom dagspressa, seinast 24 timar på førehand. Ved ikkje planlagt svikt i vasskvaliteten skal ein varsle abonnentane i tråd med internkontrollsystemet. Vatnet skal handsamast slik at det verkar hemmande på den naturlege korrosjonen som leidningsnett og sanitærinstallasjonar er utsett for. Alle abonnentar skal sikrast hygienisk trygt vatn innan utgangen av Tysse og Raknes har berre ein hygienisk barriere Mengde og trykk Orientering. For å sikre nok vatn med tilfredsstillande trykk må heile systemet f.o.m. kjelde, via behandling og fordelingsnett, ha tilstrekkeleg kapasitet i høve til vassforbruket i heile forsyningsområdet. Målsetting for mengde og trykk. Abonnentane skal sikrast nok vatn med tilfredsstillande trykk. Tiltak. Fullføre naudsynt utbygging av høgdebasseng og trykkforsterking av leidningsnettet. Kommunen skal ha oversikt over kapasiteten for uttak av slokkevatn på leidningsnettet ulike stader. Eksisterande og nye abonnentar vil dermed kjenne til eventuelle avgrensingar i leveringskapasitet og kan dimensjonere branntryggleiken/sprinklaranlegg ut frå dette

32 SIDE 29 Kommunen har ansvaret for å skaffe tilstrekkeleg slokkevatn. Rettleiande verdiar (ikkje forskrift), 20 l/s i tettbygde område og 50 l/s i sentrumsområde, skal brukast som eit utgangspunkt. Risikokartlegging av leidningsnett og aktuelle brannobjekt kan medføre at desse verdiane blir sette lågare ved dimensjonering av nye leidningar/oppgradering av eksisterande nett. Sprinklaranlegg for brannslokking må handsamast spesielt og godkjennast av vassverkseigar før utbygging. Vassverka er ikkje forplikta å levere vatn til sprinklaranlegg. Fullskala testing av slike anlegg må berre utførast etter avtale med vassverkseigar. Abonnentane skal sikrast eit trykk ved tilkoplingspunkt til offentleg vassleidning mellom 2,5 og 8 kg/cm 2 vassøyle ved vanleg forsyning. Vassverka skal ha tilstrekkeleg kapasitet i høve til det framtidige behovet i heile forsyningsområdet Restriksjonar i vassforbruk kan setjast i verk i spesielle tilfelle, til dømes langvarig tørke. Lekkasjane skal reduserast slik at lekkasjeandelen utgjer under 35 % av gjennomsnittleg vassforbruk. Ved gravearbeid langs eksisterande vassleidningar skal trong for utskifting av vassleidning vurderast Tilknytingsgrad Orientering. Det bør vere eit mål at flest mogleg av innbyggjarane i kommunen får tilbod om offentleg vassforsyning. Med dette sikrar ein også eit system som tilfredsstiller krav til vasskvalitet og ei sikker vassforsyning. Målsetting for tilknytingsgrad - framlegg Ny busetnad innafor forsyningsområda til dei kommunale vassverka skal knytast til offentleg vassforsyning. Tiltak. Vasskjelder skal ha kapasitet til forsyning av eksisterande og planlagde utbyggingsområde (tett busetnad). Alle nye bygningar til opphald av menneske eller dyr skal tilknytast godkjent vassforsyning.

33 SIDE 30 Ved utbygging av hovudleidningsnett tar ein sikte på tilknyting av flest mogleg nye abonnentar. Ved nye veganlegg på alle nivå skal legging av vassleidning i vegtrasé vurderast Tryggleik Orientering. Å sikre ei trygg vassforsyning er ei prioritert samfunnsmessig oppgåve. Drikkevassforskrifta slår då også fast at det er vassverkseigar sitt ansvar å trygge leveringa av vatn under alle driftssituasjonar, både normale og meir ekstraordinære. Beredskapsplanar for alle dei kommunale vassverka er utarbeidde. Målsetting for tryggleik. * Alle abonnentar skal sikrast mot avbrot i vassforsyninga utover 24 timar. Tiltak. Vassforsyningssystemet skal ha reservevolum i basseng og/eller reservevasskjelder til å handtere svikt i hovudanlegga i minimum eitt døgn. Ved planlagt avbrot i vassforsyninga skal ein varsle abonnentane direkte, og/eller gjennom dagspressa, seinast 24 timar før avbrot. Trong for å etablere mellombels vassforsyning skal vurderast. Planlagt avbrot skal så langt som mogleg skje i tidsrommet Ved ikkje planlagt avbrot i vassforsyninga skal tiltak for utbetring setjast i gong så snart som mogleg Det skal oppretthaldast tilstrekkeleg beredskap, basert på eit gjennomført system for styring og overvaking. Driftsplanlegging og internkontrollsystem skal følgjast.

34 SIDE Økonomi Orientering. Frå sentrale styresmakter vert det signalisert at kostnadene knytt til kommunal vassforsyning skal finansierast av direkte avgift. Dette er det også heimel for i "lov om kommunale vass- og kloakkavgifter". Målsetting for økonomi * Den kommunale vassforsyninga skal vere sjølvfinansierande. Tiltak. Kommunal forskrift for kommunale gebyr skal til ei kvar tid vere i samsvar med krava sette i "Forskrift om avgrensing av forureining" av 1. juli Alle drifts- og kapitalkostnader dekkjast ved gebyr Både kommunen og den einskilde abonnenten kan krevje at det vert installert vassmålar og at ein betalar etter forbruk. I alle næringsbygg og offentlege bygg skal det vere installert vassmålar

35 SIDE STRATEGIAR OG HOVUDLØYSINGAR 4.1 MANGLAR OG UTFORDRINGAR I VASSFORSYNINGA Hovudutfordringar Osterøy kommune er ein stor kommune i geografisk utstrekning. Kommunen har mange mindre og mellomstore tettstader spreidd langs ei lang kystline, og eit innland med mange dalar og høge fjell. Med eit slikt utgangspunkt byr det på store utfordringar å byggje eit samanhengande leidningsnett for vatn og avløp. Kommunen har difor også mange små og mellomstore vassverk sett i høve til talet på abonnentar, noko som gjer det til ei krevjande oppgåve å oppfylle krav til vasskvalitet og leveringstryggleik som er sette i drikkevassforskrifta. Alle dei større godkjenningspliktige vassverka er kommunale. Dei 3 private vassverka som er godkjenningspliktige blir ikkje vurdert nærare i denne planen. Osterøy kommune har dei siste år gjennomført betydelege tiltak på vassforsyningssektoren, særleg med omsyn til å byggje behandlingsanlegg med godkjent reinsing. Dette er no gjort for dei største vassverka i Daltveit/Lonevåg Fotlandsvåg, Haus og Bruvik. På Raknes, Hamre og Tysse er det installert UVanlegg for desinfeksjon, men her manglar ein fargefjerning og hygienisk barriere nr. 2. Det er vidare bygd ut overføringsleidningar frå Fotlandsvåg til Hosanger, og fleire høgdebasseng. Hovudutfordringane no er i første rekke knytt til å oppfylle krava til drikkvasskvalitet og kapasitet for dei siste vassverka, utvide leidningsnettet til nye utbyggingsområde og å betre sikkerheita i forsyninga ved bygging av fleire høgdebasseng og ringleidningar. Vi kan her nemne: Tysse vassverk og Raknes vassverk: Betre vasskvalitet og hygienisk sikring etter krav frå Mattilsynet Hamre vassverk: Sikre nok vatn. Bruvik vassverk: Sikre nok vatn i tørke- og frostperiodar. Haus vassverk: Forsyning av planlagd bustadfelt på Åsheim og Espevoll næringsområde Høgdebasseng på Hauge, Hosanger og Tysse Samanbinding av forsyningsområda til Fotlandsvåg, Lonevåg og Haus vassverk