Sunnmørsalpane. Ørsta & Volda Guide orstainfo.no - volda.kommune.no

Transkript

1 Sunnmørsalpane Ørsta & Volda Guide orstainfo.no - volda.kommune.no 2013/2014

2 2 Innhald Contents Annonser - Contents - Advertisements - Inhalt - Annonser Contents Sunnmørsalpane guide Welcome 3 Ørsta 4-5 Volda 6-7 Hjørundfjorden 8-10 Norangsdalen 11 Austefjorden 12 Dalsfjorden 13 Along Ørstafjord, Vartdalstrand & in to Molladalen Kilsfjorden & Bjørkedalen 16 Activities Experiences Festivals and Large Annual Events Service Advertisements Maps Information The municipalities of Volda and Ørsta are members of Destination Ålesund & Sunnmøre, a joint body that markets Ålesund & Sunnmøre as a travel destination in Norway and abroad. Both Destination Ålesund & Sunnmøre and Volda and Ørsta Tourist Associations run tourist information offices. Published by: Design/layout: Production: Photo front cover: Other photos: Ørsta Reiselivslag and Volda Reiselivslag frost media, Ørsta Aarflot Prenteverk, Ørsta Reiselivslag Gunnar Wangen Gunnar Wangen, frost media, Espen André Breivik, Tonje Sætre Indrearne, Wenche Helset, Kjell Arne Steinsvik, Even Holte, Ørsta Reiselivslag, Knut Arne Aarset & Per Urke Print run: 5000 Languages: Norwegian, English and German The brochure is printed in July No responsibility will be accepted for alterations occurring after this time. For free distribution abroad. Copying or reproduction for commercial purposes is prohibited.

3 .. Velkomen - Welcome - Wilkommen Velkomen - Welcome - Wilkommen 3 Velkomen til eit kontrastfullt og fargerikt møte med fjord og fjell eit møte med natur, kultur og menneske. Regionen vår strekkjer seg frå havet og inn til dei djupblå fjordane, til majestetiske tindar og alpine fjellformasjonar i Sunnmørsalpane. Her finn du frodige dalar og irrgrøne lier, heilt opp til dei høgste tindane med kvite brear. Dette er eit levande landskap som du kan vandre inn i og bli glad i. Kom til oss, til utfordringar og opplevingar eller til kvile og ro! Dei to bygdebyane Volda og Ørsta er midtpunkt og sentrum i ein stor region, Søre Sunnmøre. Herifrå kan ein ta dagsturar til mange av dei største turistattraksjonane på Nordvestlandet: fugleøya Runde, jugendbyen Ålesund, Geiranger-fjorden, Vestkapp og Stryn med Briksdalsbreen. Hausten 2012 opnar Kvivsvegen som gjer reisetida til indre Nordfjord betydeleg kortare. Det er også særs mykje å sjå og oppleve innanfor våre kommunegrenser, og dette vil vi presentere nærmare på dei neste sidene! Welcome to a place where fjords and mountains meet a place full of colours and contrasts featuring outstanding natural surroundings and unique cultural experiences. Our region stretches from the ocean to the deep blue fjords, from majestic mountain peaks to the hillsides of the Sunnmøre Alps. Here you will find lush valleys and green meadows, as well as icy white glaciers. This is a living landscape available for you to explore with all your senses. Come visit us whether you are looking for challenging wilderness experiences or peace and quiet spent in beautiful surroundings. The two towns, Volda and Ørsta, lie at the centre of a large region, Southern Sunnmøre. These towns provide excellent starting points for day trips to many of the largest tourist attractions in North-Western Norway: the bird island of Runde, the art nouveau city Ålesund, the Geiranger fjord, Norway s most westerly point - Vestkapp, and Stryn with the glacier Briksdalsbreen. Kvivsvegen opens up in the autmn of 2012, making the journey to many locations in Nordfjord much shorter. There is also much to see within our municipal boundaries. Read further and learn in greater detail about all we have to offer. Seien Sie herzlich eingeladen zu einer kontrastreichen und bunten Begegnung mit Fjorden und Bergen einer Begegnung mit Natur, Kultur und Menschen. Unsere Region dehnt sich vom Meer bis in die tiefblauen Fjorde hinein, zu den erhabenen Gipfeln und Gebirgsformationen der Sunnmørsalpen. Hier finden Sie üppige Täler und tiefgrüne Berghänge, bis zu den höchsten Gipfeln mit weißen Gletschern hinauf. Es handelt sich um eine lebendige Landschaft, in die Sie hineinwandern und die Sie lieb gewinnen können. Kommen Sie zu uns, zu Herausforderungen und tollen Erlebnissen oder zu Ruhe und Stillheit! Die beiden Orstschaften Volda und Ørsta sind Mitte und Zentrum einer großen Region, Søre Sunnmøre. Von hier aus kann man Tagesausflüge zu vielen der größten Attraktionen Nordwestnorwegens machen: Der Vogelinsel Runde, der im Jugenstil gebauten Stadt Ålesund, dem Geiranger- Fjord, Vestkapp und Stryn mit dem Briksdalsgletscher. Im Herbst 2012 wird der Kvivsweg geöffnet, der die Reisezeit nach dem inneren Nordfjord erheblich verkürzen wird. Innerhalb von unseren Kommunegrenzen gibt es besonders viel zu erleben und besichtigen, was wir in den folgenden Zeilen genauer vorstellen möchten!

4 4 Ørsta Ørsta Ørsta er den største landkommunen i Møre og Romsdal. Kommunen er eit resultat av at kommunane Ørsta, Vartdal og Hjørundfjord slo seg saman i Fjell utgjer mesteparten av arealet i kommunen, men jordbruk er likevel ei viktig næring. Ørsta er også kjent for variert industri, m.a. møbelindustri/design, metallforedlingsindustri og næringsmiddelindustri, inkludert meieri. I Ørsta lever vi nær naturen, og vi vil gjerne dele den og gje tilreisande autentiske naturopplevingar. Sunnmørsalpane er eit eldorado for fotturar om sommaren, og om vinteren byr fjella på fantastiske tilhøve for skientusiastar. Fjorden innbyr til båttur med eller utan fiskestang. Ørsta har også eit levande kulturlandskap, kulturminneløyper, spennande museum og festivalar. Tilreisande kan, i tillegg til camping og hotellferie, velje mellom ulike typar gardsferie og hytteferie. Ørsta sentrum inst i Ørstafjorden omkransa av høge fjell Frå gamalt av vart plassen kalla Ørstavik, men no ber både bygdebyen og kommunen namnet Ørsta. I kommunen bur det i dag i overkant av personar. Ca av desse bur i kommunesenteret. Her har det vakse fram eit stort handelsområde med kjøpesenter og gågata Vikegata, og vi finn også koselege kaféar, spennande kunstgalleri og parkar. Ein kan særleg nemne den nye hamneparken og den flotte småbåthamna som får mykje besøk om sommaren. Turistkontoret held til i Ørsta Kunsthus eit kvitt murhus ved parkeringsplassen mellom dei to kjøpesentra. Den vesle bygdebyen har stor nærleik til naturen. Med Ørsta sentrum som startpunkt kan ein gå toppturar og skogsturar, og i sesongen kan ein gå på bær- eller sopptur, eller fiske i elva. Ein flott topptur som er lett tilgjengeleg frå sentrum er turen til Saudehornet 1303 m.o.h. Rett sør for Ørsta sentrum ligg Rystelandet med djupvasskai for cruiseskipanløp. Vidare kjem vi til Hovdebygda, der fleire store varehus har etablert seg. Her finn vi også Ørsta-Volda Lufthamn Hovden, som årleg tek imot over reisande. Hovdebygda var heimstaden til Ivar Aasen, og her ligg i dag Ivar Aasen-tunet og Nynorsk Kultursentrum, eit nasjonalt språkmuseum og dokumentasjons- og opplevingssenter.

5 Annonser - Advertisements - Annonser Ørsta 5 Ørsta is one of the largest and most populated municipality in Møre and Romsdal. The town is the result of the consolidation of Ørsta, Vartdal and Hjørundfjord in Mountains make up most of the area, but farming is also an important part of the local economy. Ørsta is famous for its other industries as well, including furniture design and production, metalwork and food production facilities like commercial dairies. In Ørsta, we live in close contact with nature and gladly share authentic outdoor experiences with our guests. The Sunnmøre Alps are an Eldorado for hikers during the summer and, in the winter; our mountains offer many fantastic possibilities for skiers. The fjord tempts visitors with boat tours either with or without fishing rod in hand. Ørsta also has a vibrant cultural life with historical trails, exciting museums and festivals. Visitors have their pick of accommodations ranging from camping sites to hotels, cabins and farm stays. Ørsta town centre at the end of the Ørsta fjord, surrounded by high mountains In early times, this area was called Ørstavik, but now both the town and the municipality are called Ørsta. Over 10,000 people live in Ørsta. Approximately 6,500 of these live in the municipal center. A thriving market town has developed at the end of the fjord, featuring a shopping center and a walking street, Vikegata. Here one finds charming cafes, exciting art galleries and pleasant parks. During the summer, the new harbour park and picturesque marina attract many visitors. The tourist office is located in Ørsta Kunsthus a white masonry building also housing an art gallery located between the two shopping centres near the harbour. Set amid fantastic natural surroundings, Ørsta centre can serve as the starting point for hikes in the mountains and forests. In season, one can pick berries and mushrooms in the woods and fish in the river. At 1303 meters high, Saudehornet offers a wonderful mountain hike starting directly from the town centre. A deep water dock for cruise ships, Rystelandet, lies directly south of the town. Further afield, one finds Hovdebygda where many businesses and industries are located. The Ørsta Volda Airport (Hovden) is also located in this area and receives over 100,000 travellers every year. Hovdebygda was the home of Ivar Aasen and is the site of the Ivar Aasen homestead and New Norwegian Cultural Centre, a national language museum and repository of documents pertaining to the development of written Norwegian. Ørsta ist eine von die größten Kommunen in Møre und Romsdal. Die Kommune hat sich aus dem 1964 vorgenommenen Zusammenschluss der drei Kommunen Ørsta, Vartdal und Hjørundfjord ergeben. Die Kommune besteht gröβtenteils aus Bergen, aber Agrarwirtschaft ist nichtsdestoweniger eine wichtige Nahrung. Ørsta ist auch für seine vielgestaltige Industrie bekannt, u. a. Möbelherstellung/-design, Metallveredelungsindustrie und Nahrungsmittelindustrie, einschlißlich einer Molkerei. In Ørsta leben wir in unmittelbarer Nähe zur Natur, und wir möchten gerne den Besuchern authentische Naturerlebnisse beibringen. Die Sunnmørs- Alpen sind ein Eldorado für Bergwanderungen im Sommer, und im Winter bieten die Berge den Skienthusiasten phantastische Möglichkeiten an. Der Fjord lädt zu Bootsfahrten mit oder ohne Angelrute ein. Ørsta hat auch eine lebendige Kulturlandschaft, Kulturdenkmalpisten, interessante Museen und Festivale. Die Besucher können außer Camping und Hotelurlaub unter verschiedenen Typen von Bauernhofsurlaub und Hüttenferien wählen. Ørsta Zentrum - innerst am Ørstafjord, von hohen Bergen umgeben Von alters her wurde der Ort Ørstavik genannt, aber jetzt heißen sowohl die Ortschaft als die Kommune Ørsta. Heute wohnen mehr als Einwohner in der Kommune. Etwa von ihnen wohnen im Zentrum der Kommune. Hier ist ein großes Geschäftsviertel mit Einkaufszentrum und der Fußgängerstraße Vikegata, und gemütliche Cafées, interessante Kunstgalerien und Parke können dort auch besucht werden. Erwähnt seien vor allem der neue Hafenpark und der schöne Kleinbootshafen, die im Sommer viel besucht werden. Das Touristenamt ist im Kunsthaus Ørsta geortet einem weißen Mauergebäude am Parkplatz zwischen den beiden Einkaufszentren. Die kleine Ortschaft hat große Nähe zur Natur von Ørsta Zentrum hinaus können Sie Berg- und Waldwanderungen machen, und im Saison kann man wilde Beeren und Pilze sammeln oder Fische im Fluss fangen. Besonders empfohlen sei der von Zentrum aus leicht zugängliche Berg Saudehornet, der 1303 Meter über dem Wasser emporragt. Direkt südlich von Ørsta liegt Rystalandet mit Tiefwasserquai für anlaufende Kreuzfahrtschiffe. Ferner erreichen wir Hovdebygda und den Flughafen, wo sich auch mehrere Großgeschäfte etabliert haben. Hier finden wir auch die Heimat von Ivar Aasen mit dem Ivar Aasen-tunet und Nynorsk Kulturzentrum, einem nationalen Sprachmuseum und Dokumentations- und Erlebniszentrum.

6 6 Volda Volda I Volda kommune bur det om lag innbyggjarar. I tillegg bur her om lag 1500 studentar i studieåret. Volda er kommunesenteret, men her er og tre bygdesenter: Fyrde, Folkestad og Lauvstad. Desse sentra har skule, butikk og andre sørvistilbod. Tradisjonelt har primærnæringane vore viktige næringar i Volda kommune. I tillegg har arbeid i Statens fyr- og merkevesen vore ei viktig kjelde til inntekt i mange av Voldabygdene. I dag er det dei store offentlege institusjonane; høgskulen og sjukehuset, som er dei største arbeidsplassane i kommunen. Volda har elles ein variert flora av små og mellomstore bedrifter innan industri, handel og sørvis. Volda sentrum - kulturstaden Volda sentrum er ein sjarmerande tettstad med ein kjerne av gamle trehus i området kring den vakre steinkyrkja. I gamal tid var det Halkjelsvika som var namnet på det som i dag er Volda sentrum. Her har det budd folk langt attende i tid. Den fyrste skrivne kjelda som omtalar denne staden, er «Snorre Sturlasons kongesoger», der Halkjelsvika vert omtalt i samband med slaget i Hjørungavåg i 988. Halkjelsvika har vore kyrkjestad heilt attende til mellomalderen. Kring kyrkja voks det fram eit handelssenter, med offentlege funksjonar som sorenskrivar, lensmann og distriktslækjar. Volda har i nærare 150 år forsynt landet med høgt utdanna arbeidskraft. «Vestlandslæraren» som i generasjonar hadde ei sentral kulturell og intellektuell rolle i store delar av landet, var ofte utdanna i Volda. Dei siste 35 åra har medielina ved Høgskulen forsynt mediebedrifter i heile landet med journalistar. Volda har difor spelt ei viktig rolle for kulturlivet i Noreg. Studentane og miljøet kring høgskulen set sitt preg på Volda sentrum, som i dag er eit intimt og koseleg handelssenter, med mange trivelege butikkar. Studenthuset «Rokken» er eit kulturhus med stor aktivitet i studieåret, med konsertar og andre arrangement. Halkjelsgata er ei sjarmerande gågate som strekkjer seg frå området kring kyrkja og mot kjøpesenteret Spineriet. Lengre mot sør ligg Volda Elektriske Mylne, som er den einaste mylna i landet som mel korn på stein. Her ligg også «Mylneriet» kafè som har utsal av gardsmat og ferske brød. Langs kaia ligg fiskebåtane som byd fram dagens fangst av fisk og reker. Ta gjerne ein spasertur gjennom Elvadalen til Rotevatnet som er eit flott rekreasjonsområde, med badeplassar, sandvolleyballbane og gode forhold for innlandsfiske. Området er også eit fint utgangspunkt for mange flotte turar i dalane og fjella som omkransar Volda sentrum. Utsikta over fjorden og Sunnmørsalpane frå Rotsethornet er verdt turen.

7 Volda 7 Approximately 8,300 people live in Volda. In addition, around 1500 students call Volda home during the academic year. Volda is the municipal centre but three additional villages Fyrde, Folkestad and Lauvstad are included in the municipality. They have their own schools, shops and services. Traditionally, farming and the harvesting of raw materials served as Volda s economic base. In addition, many in Volda made their living working for the national office in charge of lighthouses and coastal safety. Today, large public institutions including Volda University College and the hospital are the largest employers in the municipality. In addition, Volda has a flourishing variety of small and medium-sized businesses working in industry, trade and services. Volda town centre a place for culture The town centre of Volda is a charming area of old wooden houses surrounding a lovely stone church. In the earliest days, Volda was called Halkjelsvika, which was the name of the area we now consider the centre of Volda. This place has been inhabited for a very long time. The area is mentioned in Snorre Sturluson s History of the Norse Kings in connection with a battle in Hjørungavåg in 988. Halkjelsvika has had a church since the Middle Ages. A market town developed around Volda church with public services including a notary, sheriff and district doctor. For nearly 150 years, Volda has supplied the country with highly educated workers. The famous West Country Teachers, who for generations played a central role in the cultural and intellectual life of the country, were often educated in Volda. For the past 35 years, the Media and Communications department at Volda University College has supplied journalists to media outlets around Norway. Volda centre is a college town, featuring an intimate and charming shopping area with many small shops and cafes. The student centre Rokken contains a restaurant and, during the academic year, hosts concerts and other events. Halkjelsgata is a delightful walking street leading from the church to the shopping centre Spinneriet. Further south, one finds the Volda Electric Mill, the only operating stone-grinding mill in the country. The cafe, Mylneriet, is located here and offers farm-fresh ingredients and new-baked bread. Along the docks, fishing boats sell their catch of shrimp and fresh fish. Take a walk through Elvadalen to Rotevatnet, a lovely recreational area with a swimming beach, sand volleyball area and good freshwater fishing. The area is also a nice starting point for many hikes through the valleys and mountains surrounding Volda. The view of the fjord and Sunnmøre Alps from Volda s landmark mountain Rotsethornet is well worth the trip. In der Kommune Volda wohnen ungefähr 8300 Einwohner. Im Studienjahr gibt es zusätzlich ungefähr 1500 Studenten da. Volda ist das Kommunenzentrum, aber es gibt auch drei Dorfzentren: Fyrde, Folkestad und Lauvstad. Diese Zentren haben Schule, Läden und andere Dienstleistungen. Herkömmlich waren Primärdienstleistungen eine wichtige Nahrung der Kommune Volda. Zusätzlich konnten viele Einwohner im Seezeichen- und Markewesen ihr Brot verdienen. Heute sind die beiden großen öffentlichen Institutionen, die Hochschule und das Krankenhaus, die größten Arbeitsplätze der Kommune. Ansonsten hat Volda eine Vielfalt von kleinen und mittelgroßen Betrieben im Bereich der Industrie, Handel und Dienstleistungen. Volda Zentrum Die Kulturstätte Volda Zentrum ist eine charmante Ortschaft mit einem Kern von alten Holzwohnungen unweit von der alten Steinkirche. Ursprünglich wurde das heutige Zentrum von Volda Halkjelsvika genannt. Hier wohnten Menschen von alters her. Die älteste schriftliche Quelle, die diesen Ort beschreibt, ist Die Königssaga von Snorre, die Halkjelsvika im Zusammenhang mit der Schlacht bei Hjørungavåg im Jahre 988 erwähnt. Halkjelsvika ist seit dem Mittelalter als Kirchenstätte bekannt. Um die Kirche wuchs ein Handelszentrum empor, mit öffentlichen Beamten wie Amtsrichter, Polizeichef und Landarzt. Volda versorgt seit 150 Jahren dem Land mit hoch ausgebildeter Arbeitskraft. «Der west-norwegische Schulmeister», der seit Generationen eine zentrale kulturelle und intellektuelle Rolle in großen Teilen des Landes spielte, war häufig in Volda ausge-bildet. In den letzten 35 Jahren hat die Medienausbildung an der Hochschule Medienbetrieben mit Journalisten versorgt. Insofern hat Volda eine wichtige Bedeutung für das Kulturleben Norwegens. Die Studenten und die Hochschulszene setzen dem Zentrum Voldas ihren Stempel auf, das sich heute zu einem intimen und gemütlichen Einkaufszentrum mit vielen netten Geschäften entwickelt hat. Das Studentenhaus «Rokken» ist ein Kulturhaus mit vielen Aktivitäten im Studienjahr, mit Konzerten und anderen Veranstaltungen. Halkjelsgata ist eine charmante Fußgängerstraße, die sich von der Gegend um die Kirche bis ans Einkaufszentrum hinausdehnt. Weiter in südlicher Richtung liegt Volda Elektriske Mylne, die älteste Kornmühle im Land, die immer noch das Korn auf Stein mahlt. Hier liegt auch das Café Mylneriet, das Baueressen und frische Brote verkauft. Dem Quai entlang liegen die Fischerboote, die ihren heutigen Fischfang und Krabben anbieten. Versuchen Sie auch einen Spaziergang durch das Flusstal nach Rotevatnet, das ein tolles Erholungsgebiet ist, mit Badeplätzen, Sandvolleyballfeld und guten Verhältnissen für Inlandsfischerei. Das Gebiet ist auch ein ausgezeichneter Ausgangspunkt für viele tolle Ausflüge in den Tälern und Bergen, die Volda Zentrum umkränzen. Der Blick auf den Fjord und die Sunnmørsalpen von dem Rotsethornet ist den Ausflug wert.

8 8 Hjørundfjorden Hjørundfjorden Hjørundfjorden er ein av dei mest dramatiske fjordane i Noreg. Fjorden er 35 km lang og deler seg i to fjordarmar lengst inne: mot sør held Storfjorden fram til bygda Bjørke og i austleg retning strekkjer Norangsfjorden seg mot Norangsdalen. Hjørundfjorden kløyver massive Sunnmørsalpane i to like store delar. Fjellsidene står loddrette ned i fjorden frå ei høgd på meter. Det ligg mange små bygder langs fjorden, trass i at nokre av desse er veglause. Livsnerven for desse bygdene er ferja som kjem innom eit par gonger for dag. Ferja knyter også saman RV 655 mellom Sæbø og Lekneset, og her er det avgangar gjennom heile dagen. Historia om folket langs fjorden kan vere dramatisk, naturkreftene har til tider vore nådelause, men gardane og bygdene har likevel vore her i hundrevis av år og framleis er det lys i vindauga i husa langs Hjørundfjorden! Hjørundfjorden er eit ideelt reisemål for ein aktiv ferie, for rekreasjon og for store naturopplevingar i eit område masseturismen enno ikkje har nådd! Hjørundfjordstranda Standal: Frå Festøya ferjekai kan ein køyre ca 15 km innover langs vestsida av Hjørundfjorden. Første delen av strekninga vert kalla Hjørundfjordstranda, og deretter kjem ein til bygdene Ytre-Standal, Stavset og Storestandal. Gardane langs fjellsida ligg bratt til, og her finn vi m.a. geitehald. Frå Ytre-Standal kan ein ta seg inn i Molladalen dette er ei rute som særleg vert nytta av skiløparar. Frå Storestandal kan ein ta ferje over fjorden til Trandal eller Lekneset, eller ein kan køyre over Standaleidet vestover gjennom vakkert alpelandskap mot Ørsta sentrum. Trandal er ei veglaus bygd på austsida av fjorden tvers ovanfor Storestandal. Hit kan ein kome med ferje eller annan båtskyss. Her er både fjordhytter og vertshus. Eit godt utgangspunkt for flotte fjellturar. Sæbø: Køyrer ein RV 655 frå Ørsta sentrum er det 24 km til Sæbø, hovudstad i Hjørundfjorden. Fram til rundt år 1900 stod berre Hjørundfjord kyrkje og nokre få hus her. Området var trua av ei utemma elv. I 1903 kom likevel kai og rutetrafikk på plass, og frå ca 1915 vaks bygda fram. I 1932 starta sikringa av elva. Sæbø har eit særmerkt hotell like i strandkanten, to campingplassar, utleigehytter, lakseelva Bondalselva, og ulike sørvisfunksjonar som butikk og helsetilbod. Om sommaren er her ope galleri og krambud. Bygda er utganspunkt for fotturar til Olavs-hola, turar i Kvistaddalen og vakre Rognestøyldalen, toppturar til Skårasalen og Lynghalstinden. På Sæbø finn vi skyssbåten MS Hjørundfjord, og her er ferjeruter til Lekneset, Skår, Trandal og Storestandal. Skår er ei veglaus fjordbygd bortanfor Sæbø. Her stoppar ferja på signal eit par gonger i døgnet for å frakte sommargjestar. Skår er eit godt utgangspunkt for vandringar i inste del av Hjørundfjorden. Storfjorden: Finnes, Bjørke, Leira og Viddal. For å kome til Storfjorden frå andre stadar langs Hjørundfjorden treng ein båt. Alternativet er å følgje RV 651 langs Austefjorden mot den nye Kvivsvegen, ta av på Kalvatn gjennom Skjåstaddalen og ned til Bjørke lengst inne i fjordarmen. Ein kan dra vidare mot venstre til klyngetunet Finnes, eller mot høgre til grendene Leira og Viddal. Her stoppar vegen. Bjørke har mange mellomalderhus. Bakketunet på Åkre er rekna for å vere Sunnmøre sitt eldste gardstun. Vi finn også Tingstova og Tuestova, ein husmannsplass med postopneri frå 1500-talet, kvernhus, ei gamal sag, og naustrekkje frå mellomalderen. J-buda er ein landhandel frå førre hundreårsskiftet. I sommarhalvåret er her handverkskafe samt spennande tekstilog antikvitetsutsal. Kyrkja i Storfjorden sokn ligg på Bjørke. International Theatre Lab opna våren 2011 dørene til det nye teatersenteret. I Tyssedalen finn du Tyssenaustet, ei turistforeningshytte. Norangsfjorden: Lekneset og Urke er eit markert nes i fjorden ved inngangen til Norangs-fjorden. Her kan ein ta ferje til Sæbø, Skår, Trandal og Storestandal, eller dra langs fjorden mot Norangsdalen. Truleg var dette den første bufaste staden i Hjørundfjorden. Lekneset er utgangspunkt for fottur til fjellet Saksa. Bygda Urke har fått namnet sitt etter den strie Urkeelva. Her var ein av få gardar som ikkje låg aude etter Svartedauden. Dei åtte sela på Haukåssætra vart restaurerte i 1990-åra. Det er no god køyreveg frå Ytre Urke forbi denne sætra og vidare til inntaksdammen til det nye kraftverket. Urke er eit glimrande utgangspunkt for mange fjellturar av varierande vanskegrad, medan Urkedalen byr på lettare turterreng. Om vinteren er her flott terreng for ekstremsport på ski.

9 .. ANNONSER ADVERTISEMENTS Hjørundfjorden ANNONSER 9 Hjørundfjorden Hjørundfjord is one of the most dramatic fjords in Norway. Thirty-five kilometres long, the fjord consists of two distinctive arms. One stretches south to Storfjorden and the village of Bjørke, the other east to Norangsfjord and Norangsdalen. Hjørundfjord divides the mighty Sunnmøre Alps in two. Here the mountains plunge meters down into the fjord. Many small farms and towns cling to the steep mountainsides. Some of these are not connected to the road system. Ferries running twice a day provide the lifeline for these towns. A ferry also connects RV 655 between Sæbø and Lekneset, and runs throughout the day. The local people often tell dramatic stories about the merciless power of nature in this area but, nevertheless, their houses and farms have stood for hundreds of years and at night the hillsides twinkle with lights from their windows. Hjørundfjord is the perfect location for an active vacation in a place unspoiled by mass tourism. Hjørundfjordstranda Standal: One can drive from the Festøya ferry dock for 15 kilometres along the western side of Hjørundfjord. The first part of the way is called Hjørundfjordstranda, and travels through the villages of Ytre-Standal, Stavset and Storestandal. The mountain-sides are steep and the farms along the way often raise goats. From Ytre-Standal, one can drive towards Molladalen, a route favoured by skiers. From Storestandal, the ferry travels across the fjord to Trandal or Lekneset, or one can travel over Standaleidet through a beautiful alpine landscape towards Ørsta town centre. Trandal is a village without road connections on the eastern side of the fjord, across from Storestandal. In order to get there, one must either take the ferry or another form of boat transport. Cabins and a guesthouse are located here. Trandal is a wonderful starting point for mountain hikes. Sæbø: To reach Sæbø, take RV 655 from Ørsta centre and travel 24 kilometres to Sæbø, the main town on Hjørundfjord. Until around 1900, Sæbø consisted of just the Hjørundfjord church and a few houses. The area was under continual threat from an untamed river. In 1903, the ferry dock and road were set in place and, after 1915, the town truly started to develop. In 1932, work was undertaken to secure the riverbanks. A very special hotel is located in Sæbø at the water s edge. There are two camping sites, rental cabins and a salmon river, Bondalselva, as well as a store, health station and other services. In the summer, there is also a gallery and small crafts shop. The town is an excellent starting point for hikes to Olavs-hola, trips to Kvistaddalen and the lovely Rognestøydalen, mountain climbs to Skårasalen and Lynghalstinden. From Sæbø, one can catch the taxi boat MS Hjørundfjord and the regular ferries to Lekneset, Skår, Trandal and Storestandal. Skår is another village without road connections outside of Sæbø. The ferry will stop here when signalled a couple of times a day to drop off and pick up summer guests. Skår is a good starting point for tours to the innermost part of Hjørundfjord. Storfjorden: Finnes, Bjørke, Leira and Viddal. A boat is necessary in order to travel to Storfjorden from other places along Hjørundfjord. An alternative is to follow RV 651 along Austefjord towards the new Kvivsvegen and to turn off at Kalvatn through Skjåstaddalen and down to Bjørke, furthest inland along this arm of the fjord. One can then drive further to the left, towards the farm complex Finnes, or to the right towards the villages of Leira and Viddal. The road stops here. Bjørke has many ancient houses. Bakketunet at Åkre is estimated to be the oldest farm settlement in Sunnmøre. Here we can also see Tingstova and Tuestova, a croft and postal way station from the 1500s, a mill, an old sawmill and a row of boat houses dating from the Middle Ages. J-buda is a country store from the turn of the century. A cafe and handcrafts store is open here during the summer months, offering textiles and antiques. The parish church of Storfjorden lies in Bjørke. The International Theatre Lab opened here in the spring of The national tourist organization s cabin, Tyssenaustet, is located in Tyssedalen, reachable from this area. Norangsfjorden: Lekneset and Urke is a prominent rocky outcropping in the fjord at the entrance to Norangsfjord. From here, one can take the ferry to Sæbø, Skår, Trandal and Storestandal or travel along the fjord to Norangsdal. This area was almost certainly the first permanently occupied place along Hjørundfjord. Lekneset is the starting point for hikes up the mountain Saksa. The village of Urke took its name from the turbulent Urkeelva river. One of the few farms to remain active after the Black Plague was located here. The eight farmer s cabins at Haukåssætra were restored in the 1990s. There is a good road from Ytre Urke, past mountain farms to the dam located at the new power station. Urke is an excellent starting point for many mountain tours of varying levels of difficulty. Urke valley offers less challenging walks through the countryside. In the winter, this area offers fantastic extreme sports possibilities.

10 10 Hjørundfjorden & Norangsdalen Hjørundfjorden Hjørundfjorden ist einer der dramatischsten Fjorde Norwegens. Der Fjord ist etwa 35 Km lang und teilt sich innerst in zwei Fjordarme: in südlicher Richtung geht Sørfjorden nach dem Dorf Bjørke fort, und in südlicher Richtung dehnt sich der Norangsfjord in Richtung Norangsdalen. Hjørundfjorden zerteilt das Gebirge Sunnmørsalpane in zwei gleichmäßige Teile. Die Bergeshänge stehen senkrecht dem Fjord hinab aus einer Höhe von Meter. Es liegen viele kleine Dörfer dem Fjord entlang. Auch wenn einige davon weglos sind. Der Lebensnerv dieser Dörfer ist die Fähre, die zweimal am Tag vorbeikommt. Die Fähre verknüpft auch RV 655 zwischen Sæbø und Lekneset, und hier gibt es Abfahrten den ganzen Tag. Die Geschichte der Fjordbevölkerung mag dramatisch sein, die Naturmächte waren zeitweise gnadenlos, aber die Bauernhöfe und Dörfer sind immerhin seit Jahrhunderten da, und immer noch sind die Fenster längs Hjørundfjorden beleuchtet. Hjørundfjorden ist ein ideales Reiseziel für ein aktives Urlaub, für Erholung und für große Naturerlebnisse in einem vom Massentourismus noch unentdeckten Gebiet! Hjørundstranda Standal: Von Festøya Hafen kann man 15 Kilometer längs des westlichen Ufers von Hjørundfjorden fahren. Das erste Teil der Strecke wird Hjørundfjordstranda genannt, und danach kommen die Dörfer Ytre-Standal, Stavset und Storesandal. Die Bauernhöfe liegen steil am Bergeshang, und hier werden u. a. Ziegen gehalten. Von Ytre-Sandal aus kann man sich nach Molladalen begeben einer Piste, die besonders von Skifahrern beliebt ist. Von Storestandal aus kann man mit der Fähre den Fjord nach Trandal oder Lekneset überqueren, oder man kann westwärts über das Standaleid hinaus durch eine schöne Alpinlandschaft nach Ørsta Zentrum hinfahren. Trandal ist ein wegloses Dorf an der östlichen Seite des Fjordes gegenüber Storestandal. Hier kann man mit Fähre oder anderer Bootsbeförderung hinfahren. Hier sind sowohl Fjordhütten als Gasthäuser. Als Ausgangspunkt für tolle Bergwanderungen geeignet. Sæbø: Fährt man RV 655 von Ørsta Zentrum aus, ist man nur 24 Kilometer von Sæbø entfernt, der Hauptstätte Hjørundfjordens. Bis um 1900 standen nur Hjørundfjord Kirche und einige Häuser da. Das Gebiet war durch einen ungezähmten Fluss bedroht waren jedoch Quai und Küstendampfer vorhanden, und um 1915 bildete sich der Dorf begann die Sicherung des Flusses. Sæbø hat ein einzigartiges Hotel nahe am Strand, zwei Campingplätze, Miethütten, den Lachsfluss Bondalselva und verschiedene Dienstleistungsfunktionen wie Geschäft und Gesundheitswesen. Im Sommer haben der Tante-Emma-Laden und die Galerie auf. Vom Dorf aus können Wanderungen nach Olavs-hola, Ausflüge nach Kvistdalen und dem schönen Rognestøyldalen, Gipfelbesteigungen in Skårasalen und Lynghalstinden. In Sæbø steht das Beförderungsboot MS Hjørundfjord zur Verfügung, und es gibt Fähren nach Lekneset, Skår, Trandal und Storestandal. Skår ist ein wegloses und entvölkertes Dorf jenseits von Sæbø. Zweimal am Tag hält die Fähre auf Signal da, um Sommergäste zu befördern. Von hier aus kann man Wanderungen im innersten Teil von Hjørundfjorden machen. Storfjorden: Finnes, Bjørke, Leira und Viddal. Um nach Storfjorden von anderen am Hjørundfjorden liegenden Orten zu gelangen, muβ man mit Boot farhren. Alternativ kann mann Austefjorden entlang in Richtung Kvivsvegen, von Kalvatn ablenken, um durch Skjåstaddalen und nach Bjørke hinab im innersten Fjordarm fahren. Man kann nach links weiterfahren in Richtung des Siedlungsgebiets Finnes, oder nach rechts zu den Dörfern Leira und Viddal. Hier endet der Weg. Bjørke hat viele Mittelalterhäuser. Bakketunet auf Åkre wird als der älteste Hofplatz Sunnmøres gerechnet. Auch finden wir Tingstova und Tuestova, eine Kate mit Postamt aus dem 16. Jahrhundert, Mühlenhaus, einer alten Säge und Bootshäusern aus dem Mittelalter. J-buda ist ein Tante-Emma-Laden aus der vorigen Jahrhundertwende. Im Sommerhalbjahr gibt es ein Gewerbecafé wie auch einen spannenden Textil- und Antiquitätenladen. Die Kirche der Gemeinde Storfjorden befindet sich in Bjørke. Das International Theatre Lab öffnete im Frühling die Türen zum neuen Theaterzentrum. In Tyssedalen ist Tyssenaustet, eine Hütte destouristenverbands, zu finden. Norangfjorden: Lekneset und Urke ist eine Landzunge im Fjord am Eingang zu Norangs-fjorden. Von hier aus kann man mit der Fähre nach Sæbø, Skår, Trandal und Storestandal oder dem Fjord entlang zum Nordangsdalen hinfahren. Dies war vermutlich die erste feste Wohnstätte am Hjørundfjorden. Lekneset bildet den Ausgangspunkt für eine Wanderung zum Berg Saksa. Der Dorf Urke ist nach dem reißenden Strom Urkeelva genannt. Hier ist einer der ganz wenigen Bauernhöfe, die nach dem schwarzen Tod nicht aufgegeben wurden. Die acht Hütten auf Haukåssætra wurden in den 1990er Jahren wiederhergestellt. Der Weg von Ytre Urke geht an diesem Almenhof vorbei und ferner zur Dämmung des neuen Kraftwerks. Urke ist ein ausgezeichneter Ausgangspunkt für viele Bergwanderungen unterschiedlichen Schwierigkeitsgrades, Urkedalen hingegen hat leichteres Gelände für Wanderungen. Im Winter ist das Gelände ausgezeichnet für Extremskisport.

11 .. ANNONSER ADVERTISEMENTS Norangsdalen ANNONSER 11 Norangsdalen Lengst inne i Norangsfjorden ligg turistbygda Norangdal med grendene Øye, Norang og Skylstad. Frå 1886 var det dampbåtrute på Hjørundfjorden om sommaren. I tida frå 1890 til 1940 var det fleire hotell i Norangsdalen og britane var dei første utanlandske turistane som inntok dalen. I 1891 vart Hotel Union Øye bygd. Hit kom både keisarar og representantar frå dei ulike kongehusa i Europa. I gjesteboka finn ein namn som keisar Wilhelm, dronning Victoria, Karen Blixen og Edvard Grieg. Hotellet er i dag tilbakeført til sin opphavlege stil. Øye er utgangspunkt for turar til Slogen, Jakta og Smørskredtindane med Gullmorbreen. Ein kan også vandre på gjengrodde stigar inn dalen. Frå bygda ved fjorden held dalen fram søraustover. Då turistskipa ankra opp ved Øye for over hundre år sidan, frakta hestekjerrene mang ein namngjeten person på den gamle ferdselsvegen gjennom dalen til Hellesylt. Norangsdalen er rik på både natur- og kulturopplevingar. Dalføret er særs trongt med bratte fjellsider på begge sider. Lyngstøylsvatnet vart demt opp av eit ras frå fjellet Keipen i I vatnet ser ein enno restar av den gamle vegen, setermurane og grinda. På Lyngstøylen og Urasætra var det sætredrift fram til femtitalet. At the end of Norangsfjord lie Norangdal and the villages of Øye, Norang and Skylstad. In 1886, a steamboat plied Hjørundfjord during the summer. Between 1890 and 1940, British tourists began visiting Norangsdalen and the many hotels established along the valley. Hotel Union Øye was built in The hotel became immediately popular with European aristocrats, attracting the German Kaiser Wilhelm, his grandmother Queen Victoria of Great Britain, Karen Blixen and Edward Grieg. Today, the hotel stands restored to its former grandeur. Øye is the starting point for tours to Slogen, Jakta, Smørskredtindane and Gullmorbreen. One can also walk along overgrown paths leading through the valley. From the fjord village, the valley runs in a south-easterly direction. When the tourist ships anchored at Øye a hundred years ago, horsemen led the guests along the paths to Hellesylt. Norangsdalen offers both rich natural and cultural experiences. The valley is extremely narrow, with steep cliffs on both sides. The crystal clear lake, Lyngstøylsvatnet was formed after a landslide tumbled down from the mountain Keipen in 1908, and by this created a dam. One can still see the remains of the old road and farmstead under its surface. The area around Lyngstøylen and Urasætra was used for mountain farming until the 1950s. Im innersten Norangfjorden liegt der Touristort Norangsdal mit den Dörfern Øye, Norang und Skylstad. Seit 1886 geht ein Küstendampfer seine Route auf dem Hjørundfjorden im Sommer. Von 1890 bis 1940 gab es in Norangsdalen mehrere Hotels, und die Briten machten als erste ausländische Touristen ihren Auftritt in das Tal wurde das Hotel Union Øye gebaut. Dorthin kamen sowohl Kaiser als Vertreter der verschiedenen Königshäuser Europas. Im Gästebuch kommen Namen wie Kaiser Wilhelm, Königin Victoria und Edvard Grieg vor. Das Hotel ist heute auf seinen ursprünglichen Stil zurückgeführt worden. Von Øye aus kann man Ausflüge nach Slogen, Jakta und Smørskredtindane mit Gullmorbreen machen. Auch kann man auf durchwachsenen Pfaden in das Tal hinein wandern. Aus dem Dorf am Fjord geht das Tal in südöstlicher Richtung fort. Als die Touristenschiffe bei Øye vor mehr als hundert Jahren Anker warfen, frachteten die Pferdewagen manche bekannte Person auf der alten Verkehrsstraße durch das Tal nach Hellesylt. Norangsdalen ist reich an sowohl Natur- als Kulturerlebnisse. Das Tal ist besonders eng mit steilen Bergeshängen an beiden Seiten wurde das Lygstøylswasser von einem Bergrutsch vom Berg Keipen aufgedämmt. Im Wasser kann man immer noch Überreste vom alten Weg, den Almenhofmauern und dem Gattertor sehen. Die Almenhöfe Lyngstøylen und Urasætra waren bis in die 50er Jahre in Betrieb.

12 12 Austefjorden Austefjorden 12 Austefjorden Austefjorden er truleg ein av dei vakraste fjordstrekningane i Noreg. Det varierte landskapet med brusande fossar, og levande kulturlandskap, gjer at denne fjorden er verdt eit besøk. Her er eit godt utgangspunkt for fantastiske naturopplevingar både sommar og vinter. Her kan ein fiske storlaks i Fyrdselva, makrell og storsei på fjorden, eller krede i fjellvatna. Ved Lisjevatnet finn ein Nord-Europas største koloni av padder. Om hausten trekkjer paddene frå liene og ned mot vatnet for å føre slekta vidare. Då kan ein oppleve tusenvis av padder som har stemnemøte i vatnet. I samband med omlegginga av europaveg 39 måtte ein ta omsyn til denne unike padde-bestanden. Vegvesenet bygde eit nett paddetunellar slik at paddene kjem seg til vatnet utan å sette livet til. Dette er truleg verdas første paddetunell. Årsetøysamlingane ved Austefjord museum gir eit unikt innblikk i livet ved fjorden. Her er ei rik samling modellar av sjøbruk og båtar. Austefjord is truly one of the most beautiful fjords in Norway. The varied landscape with rushing waterfalls and rich local history earns the fjord a visit. This area makes a wonderful starting point for outdoor activities in both summer and winter. One can fish for large salmon in the Fyrdselva river. Mackerel and pollock can be found in the fjord and trout in the mountain lakes. Lisjevatnet hosts Northern Europe s largest colony of toads. During the fall, the toads migrate from the fields down to the water in order to breed. If you come at the right time, you can hear thousands of toads meeting at water s edge. When highway 39 was under construction, the workers built tunnels under the roadway so the toads could continue their yearly migration. These were quite possibly the world s first toad-tunnels! The Årsetøy collection at the Austefjord museum provides a unique insight into life on the fjords, featuring a good collection of model boats and other exhibits. Austefjorden ist wahrscheinlich einer der schönsten Fjordstrecken Norwegens. Die vielgestaltige Landschaft mit brausenden Wasserfällen und lebendiger Kulturlandschaft macht diesem Fjord den Besuch wert. Hier kann man Großlachs in Fyrdeselva, Makrelen und Köhler im Fjord oder Forellen in den Bergesseen angeln. Bei Lisjevatnet befindet sich eine der größten Krötenkolonien Nordeuropas. Im Herbst ziehen die Kröten von den Bergeshängen zu dem See hinab, um sich fortzupflanzen. Als der Europaweg 39 umgebaut werden sollte, mußte dieser einzige Krötenbestand berücksichtigt werden. Das Straßenbauamt musste deshalb Krötentunnels bauen, so daß die Kröten zum Wasser ziehen konnten, ohne ums Leben zu kommen. Dies ist wahrscheinlich der erste Krötentunnel der Welt. Die Årsetøysammlungen am Austefjord Museum vermitteln einen einzigen Einblick in das Leben am Fjord. Hier ist eine reiche Sammlung von Modellen von Fanggeräten und Booten.

13 .. ANNONSER ADVERTISEMENTS Dalsfjorden ANNONSER 13 Dalsfjorden Dalsfjorden er ein to mil lang og smal fjordarm som strekkjer seg sørvest mot grensa til Nordfjord. Landskapet er dominert av bratte fjell og lange strender. Innimellom dukkar det opp nes- og strandgardar. Der fjelldalane møter sjøen har det vokse fram større grender. Arbeid med å bygge fyr og hamner langs norskekysten var lenge den viktigaste inntektskjelda for folket her i fjorden. Dalsfjord fyrmuseum er ein del av det nasjonale etatsmuseet for Kystverket, og er vel verd eit besøk. Her kan du oppleve korleis livet var for dei som bygde fyra langs norskekysten. Den beste måten å oppleve Dalsfjorden på er sykkel. Frå Lauvstad ferjekai og rundt fjorden til Folkestad ferjekai er det knappe fire mil i lett sykkelterreng. Fjorden gir gode høve for fiske, og her er mange flotte turmål i fjella. I Dalsfjorden er det fleire private utleigehytter. Dalsfjord is a long, narrow arm of the fjord that stretches southwest towards Nordfjord. The landscape is dominated by steep mountains and long shorelines. Small coastal outcroppings and farms dot the landscape. Small villages have formed where the mountain valleys meet the sea. The work building lighthouses and harbours along the Norwegian coast provided employment to the people from this fjord. Dalsfjord Lighthouse Museum is part of the national coastal authority s chain of museums and is well worth a visit. Here you can experience how life was for those who built these lighthouses alongside coastal Norway. The best way to experience Dalsfjord is by bicycle. It is about 44 kilometres from Lauvstad to the ferry dock in Folkestad through relatively flat terrain. The fjord provides good fishing and there are many hiking possibilities in this area. Dalsfjord also has many private cabins that can be rented. Dalsfjorden ist ein zwei Meilen langer und schmaler Fjordarm, der nach Südwest bis an die Grenzen Nordfjords reicht. Die Landschaft ist von steilen Bergen und langen Stränden beherrscht. Inzwischen tauchen Landspitzen und Strände auf. Wo die Bergestäler auf die Fjorde stössen, sind größere Siedlungen emporgewachsen. Die Arbeit mit der Herstellung von Leuchtfeuern und Häfen war lange Zeit das wichtigste Einkommen für die Bevölkerung am Fjord. Das Leuchtfeuermuseum in Dalsfjord ist ein Teil des nationalen Abteilungemuseums des Norwegischen Küstenwerkes und ist einen Besuch wert. Hier können Sie erleben, wie sich das Leben für diejenigen artete, welche die Leucthfeuer an der Küste Norwegens bauten. Die beste Weise, Dalsfjorden zu erleben, ist mit dem Fahrrad. Die Strecke vom Fährenbett Lauvstad und um den Fjord herum nach dem Fährenbett Folkestad beträgt vierzig Kilometer leichten Fahrradswegs. Der Fjord bietet gute Angelmöglichkeiten an, und es gibt schöne Ausflugsmöglichkeiten in den Bergen. In Dalsfjorden gibt es viele private Miethütten.

14 14 Langs Vartdalsfjorden Vartdalfjorden & Molladalen. Langs Vartdalfjorden & Molladalen Frå Ørsta sentrum går E-39 langs fjorden mot ferjeleie på Festøy og mot Ålesund. Vegen går langs Ørstafjorden gjennom bygdelaga Sætre, Lystad og Liadal, rundar ved Rjånes og fyljer vidare Vartdalsfjorden med rike høve for fisking frå bygdekaier og svaberg. Her møter vi busetnad i Flåvik, Flåskjer og Bjørndalen før vi kjem til bygdesenteret Vartdal, der ein bygdeveg tek oss vekk frå E-39 framover mot utmark, setrar og fjelldalane, som er gode utgangspunkt for korte og lengre turar. Vidare langs Vartdalsstranda og E-39 kjem vi til kyrkjestaden Nordre Vartdal. Her kan ein ta av til ein annan bygdeveg som ender i ein bomveg som tek deg til seters og er eit ideelt utgangspunkt for mange turmål på Ørstahalvøya. Lenger ute langs fjorden passerar vi busetnaden på Masdal og Roth, under den karakteristiske Masdalskloven, og kjem til Barstadvik der bygdevegen fører inn til magiske Molladalen med sine tindar og spir som ein Alpeminiatyr. Denne kjempemessiga gryta mellom forrivne tinder er både eit klatreeldorado og eit mangfaldig toppturmål, men samtidig spennande for alle som vil slå opp teltet, fiske eller berre nyte omgjevnadane. Her finn ein gode vandrestiar, storslåtte overgangs- og rundturar, og mange luftige klatreruter. E-39 fyljer ferjestrekninga over fjorden ved Festøy medan vegen held fram inn langs Hjørundfjorden enno nokre mil til Storestandal.

15 .. Along Ørstafjord, Vartdalstrand and in to Molladalen / Längs Ørstafjorden, ANNONSER Vartdalstranda ADVERTISEMENTS und in Molladalen ANNONSER 15 Along Ørstafjord, Vartdalstrand and in to Molladalen Längs Ørstafjorden, Vartdalstranda und in Molladalen From the town centre in Ørsta, you can travel along E-39 skirting the fjord to the ferry dock at Festøy on the way to Ålesund. The road goes along the fjord and through the areas called Sætre, Lystad and Liadal, swings around Rjånes and continues to Vartdalsfjord, offering many good fishing spots from the local docks and shoreline. The villages of Flåvik, Flåskjer and Bjørndalen lie along this stretch of road. At Vartdal, a local road turns inland through farms, fields and mountain valleys that provide good starting points for hikes. Further along Vartdalstranda, we come to the church at Nordre Vartdal. From here you can get to a local road and toll road that continues to small mountain farms and many hiking paths along the peninsula Ørstahalvøya. Further out along the fjord on E-39, we pass by the settlements of Masdal and Roth, clustered beneath the rock formation Masdalskloven, and eventually come to the village of Barstadvik. Here a local road turns off and leads to the magical Molladalen with its peaks and spires reminiscent of the Alps in miniature. Molladalen is one of Sunnmøre s most exciting areas for challenging mountain climbing but is also an idyllic place to set up a tent, fish and simply enjoy the beautiful surroundings. There are also good walking paths and fantastic circular tours in addition to the rock climbing possibilities. E-39 continues to the ferry dock at Festøy and then turns toward Hjørundfjord through Storestandal. Von Ørsta Zentrum aus geht E-39 dem Fjord entlang zu dem Fährbett auf Festøy in Richtung Ålesund. Der Weg geht längs des Ørstafjorden durch die Orte Sætre, Lystad und Liadal, biegt bei Rjånes um und folgt ferner Vartdalsfjorden mit vielen guten Fischmöglichkeiten von Dorfquais und Felsen aus. Hier begegnen wir Siedlungen in Flåvik, Flåskjer und Bjørndalen, ehe wir das Dorfzentrum Vartdal erreichen, wo der Dorfweg uns an Weiden, Almenhöfen und Bergtälern vorbei führt, die als Ausgangspunkte für weitere Wanderungen geeignet sind. Weiteran Vartdalsstrand vorbei erreichen wir die Kirchenstätte Nordre Vartdal. Hier endet der Dorfweg in den Tal vor einer Mautstraße, die dich zum Almenhof mitnimmt und einen ideellen Ausgangspunkt für viele Ausflugsziele auf der Ørstahalbinsel bildet. Weiter längs des Fjords fahren wir an den Siedlungen Masdal und Roth vorbei, unter dem kennzeichnenden Masdalskloven, und erreichen Barstadvik, wo uns der Dorfweg zum zauberhaften Molladalen mit seinen Gipfeln und Turmspitzen wie eine Alpeminiatur hinführt. Dieser riesige Kessel zwischen zerrissenen Gipfeln ist sowohl ein Eldorado für Bergesteiger als ein vielgestaltiges Ziel für Gipfelbesteigungen, aber gleichzeitig spannend für alle die zelten, angeln oder nur die Umgebungen genießen wollen. Hier findet man gute Wandersteige, großartige Übergangs- und Rundfahrten und viele lüftige Bergesteigerrouten. E-39 folgt die Fährenstrecke über dem Fjord am Festøy, während der Weg weiter längs des Hjørundfjorden hinein einige Kilometer weiter nach Storestandal fortfgeht.

16 16 Kilsfjorden & Bjørkedalen Kilsfjorden & Bjørkedalen Straumshamn var frå gamalt av eit trafikalt knutepunkt for den Trondhjemske postvegen. Herifrå gjekk vegen vidare langs Kilspollen til Bjørkedalen. Straumen mellom Kilspollen og Voldsfjorden er ein mykje nytta fiskeplass. Kilselva er ei dei beste lakseelvane i Volda kommune med mange gode hølar. Ein kan gå den gamle vegen, der postvegen gjekk, på vestsida av vatna fram mot Bjørkedalen. Her finn ein Olavskrossen og Olavskjelda, som etter tradisjonen skal ha helsebringande verknad. Bjørkedalen er mest kjend for båtbyggjartradisjonane som går ubrotne attende til vikingtida. Desse tradisjonane verte enno haldne i hevd. På dei fleste gardar kan ein båtskot finne, nokre av dei framleis i drift. Bjørkedalen er eit godt utgangspunkt for mange flotte turar. Både lette turar til dei mange idylliske setrane, men og meir krevjande turar i alpint terreng. Her kan ein ro vikingskip på vatnet, leige båt og sykkel. Båtsamlingane til Bjørkedal kystlag er verd eit besøk. I butikken på ein av campingplassane vert det seld lokalprodusert mat og brukskunst. På vertshuset LivElida kan du få eit godt måltid mat basert på kortreiste råvarer, og få ei god oppleving attpå. For centuries, Staumshamn was a central hub along the Trondheim postal road. From here, the road travelled along Kilspollen to Bjørkedalen. The river between Kilspollen and Voldsfjorden is a popular local fishing spot. Kilselva is one of the best salmon rivers in Volda and has many good pools where the fish gather. One can walk the old postal route on the western side of the water towards Bjørkdalen. A cross and natural spring dedicated to St. Olav lie along this road. According to tradition, the spring water has healing properties. Bjørkedalen is famous for its boat building tradition that can be traced back to the Viking era. The tradition continues to this day. Most of the farms have a framework structure within which boats can be built, many of them still in use. Bjørkedalen is also a good starting point for many hikes ranging from gentle walks through the lovely countryside to more challenging hikes through alpine terrain. In Bjørkedalen, you can try out a Viking ship, as well as rent ordinary boats and bicycles. The collection of boats belonging to the Bjørkedal Kystlag is definitely worth seeing. The camping site shop sells locally produced foods and handcrafts. LivElida offers excellent meals based upon local and regional ingredients and an excellent atmosphere in which to enjoy them. Straumshamn war von alters her ein Verkehrsknotenpunkt des Drontheimer Postweges. Von dort her führte der Weg weiter längs Kilspollen nach Bjørkedalen. Der Strom zwischen Kilspollen und Voldsfjorden ist ein beliebter Fischplatz. Kilselva ist einer der beliebtesten Lachsflüsse der Kommune Volda mit vielen guten Becken. Der alte Postweg ging auf der Westseite der Seen in Richtung Bjørkedalen. Hier kann man das Olavskreuz und die Olavsquelle besuchen, die der Überlieferung zufolge eine heilsame Wirkung hat. Bjørkedalen ist für seine Bootsbautraditionen am meisten bekannt, die ungebrochen auf die Wikingerzeit zurückgeführt werden können. Diese Traditionen werden heute noch am Leben gehalten. Auf den meisten Bauernhöfen sind Bootswerkstätten anzutreffen, einige von ihnen sind immer noch im Betrieb. Bjørkedalen ist ein guter Ausgangspunkt für viele schöne Ausflüge. Sowohl für leichtere Ausflüge zu den vielen idyllischen Almenhöfen, wie auch für anspruchsvolle Gebirgswanderungen. Hier kann man Wikingerschiffe auf dem Wasser rudern, Boot vermieten und radeln. Die Bootsammlungen von dem Küstenverein Bjørkedal ist den Besuch wert. Im Geschäft an einem der Campingplätze wird lokal hergestelltes Essen und Kunstgewerbe verkauft. Im Gasthaus LivElida kann man eine gute Mahlzeit bekommen, die auf lokal hergestellten Rohstoffen basiert und dabei ein schönes Erlebnis bekommen.

17 Aktivitetar 17 Aktivitetar Ut i naturen Naturen er viktig for oss alle og vi må ta vare på han. Takka vere allemannsretten kan vi ferdast i skog og utmark, til fots, på ski, til hest og på sykkel, og vi kan fritt plukke blomar, bær og sopp og drikke reint vatn frå fjellbekken. Vi kan slå opp telt og sove under open himmel nesten kvar som helst så lenge det ikkje er til sjenanse for andre. Vi kan nyte gledene og enkelt overhalde pliktene: vere varsame med open eld, hugse bandtvang for hund, ta omsyn til fuglar og dyr, spesielt i hekke- og ynglesesongen, og sjølvsagt ta med alt avfall til næraste søppelcontainer. Området vårt er svært godt egna til naturopplevingar og turar av varierande karakter gjennom heile året. Turen handlar ikkje berre om fysisk utfordring, men også om å kome i kontakt med naturen. Du kan utforske mykje av alt dette spennande landskapet sjølv, anten du ønskjer roleg avslapping eller å utfordre naturen, eller du kan delta i organiserte aktivitetar som er tilpassa folk i alle aldrar På turistinformasjonen får du turforslag og høve til å kjøpe turkart. Bruk eigna fottøy og ta med ekstra tøy, vêret skiftar ofte fort. Nedanfor er det opplista nokre turforslag, men hugs at det finst mange andre flotte turar som ikkje er nemnde her! Familieturar med viltre born som lurer på kva som løyner seg rundt neste sving. Brudavollen/Hellevegen, tursti. Store steinheller er lagt som trappetrinn gjennom skogen opp til Brekkesetra Dalsvatnet rundt i Bjørdalen, kultursti på ca 3 km rundt vatnet Kulturminneløypa på Bjørke. Start på Brusletta og går rundt Bjørke og Åkre Elvedalen frå Volda sentrum opp til Rotevatnet, tursti Lette fotturar Vallasætra/Mosætra, ca 2 t. med utgangspunkt i Ørsta sentrum Romedalen, 7 km flat turveg Innover sidedal til Follestad Melshornet, ca 3 t. til toppen anten frå Volda-sida eller Ørsta-sida. Også fin over gangstur mellom Ørsta og Volda sentrum Fladalen, Bjørkedalen, ca 1 t. lett turkøype Liadalsætra, ca 1 t. frå Liadal innover Liadalsdalen Helgehornet er eit lett tilgjengeleg grensefjell mellom Ørsta og Volda. Ca 1 t. til toppen frå Hovdevatnet eller Sollidalen Lidaveten, ca 1 t. til toppen frå Eidheim på Berknes Vandring Det fins godt merka stiar og gode skildringar til utallige turar i heile området, og for deg som ønskjer meir luftige utfordringar kan vi tilrå dei mange klatrerutene i Sunnmørsalpane. Oversikt over mange fjellturar finn du i bøkene Fotturar på Sunnmøre (sjå iriss.no), og på nett. 5 6 Rotevatnet rundt, Volda sentrum, tursti. Kan kombinerast med Elvadalen Andaneset-Grevsneset,Volda, asfaltert veg utan trafikk frå Volda sentrum mot Austefjorden Den gamle postvegen frå Kile til Olavskrossen, Olavskjelda og Bjørkedalsvatnet. Ca 1 t. Ta turen innover Kvistaddalen frå Bondalen, ca 2 t. Julianske Borg 2-3 t. til toppen av dette fornminnet med oppstigning frå Myklebust i Årsetdalen på Nordre Vartdal

18 18 Aktivitetar Dagsturar Skorgedalen Tid: 5-6 timar, dagstur. Start: Skorgeura, Ørsta eller Busetra, Vartdal. Familievennleg, moderat stigning. Sportsfottøy. Alternative ruter, anten om Trollkoppvatnet eller Vasskoppen/Skålaskaret. Rotsethornet (649 m.o.h.) Tid: 4 timar Start: Parkeringsplassen ved Leirshaugen i Volda. Delvis bratt og krevjande. Godt fottøy. Utsikt over sentrum og Voldsfjorden. Nedturen kan alternativt gå om Litjedalen. Slogen (1564 m.o.h.) Tid: 4 timar opp, 3 timar ned. Start: Øye Skylstad eller Urke. Delvis bratt og krevjande. Godt fottøy. Majesteten mellom Sunnmørsalpane, ofte kalla Dronninga. Lettaste ruta går frå Skylstadbrekka på Øye og retur anten om Langsæterdalen til Urke eller Slogråsa i Norangsdalen. Molladalen Tid: 2,5 timar frå Barstadvik, evt. 5-7 timar frå Ytre Standal/Romedalen. Start: Barstadvik, Ytre Standal eller Romedalen. Bratt og krevjande terreng. Godt fottøy. Populært tur- og klatreområde. Luftige parti er sikra med ståltau. Felden (1272 m.o.h.) Tid: Frå 2 timar eller dagstur Start: Dale i Dalsbygda eller Laurdalen i Bjørkedalen. Moderat stigning. Godt fottøy. Seterveg til Hesteflotane/ Sanden, deretter opp Frøyskaret, og aksla til toppen. DNT Ålesund og SunnmøreTuristforening har tre av sine hytter i Sunnmørsalpane og milevis med T-merka ruter. Medlemer av DNT får utlevert nykel til hyttene på turistkontoret i Ørsta mot depositum på kr 100,-. Prisar for overnatting, sjå aaast.no. Hyttene er: Patchellhytta 818 m.o.h. mellom Slogen og Smørskredtind, i vestlege delen av Habostaddalen mellom Stranda og Øye. 28 senger og hems. Sjølvbetjent nykelbu med proviant Standalhytta 396 m.o.h. på Standaleidet ved Kolåstinden og Sætretindane. Avtale med Aalesunds Skiklubb for ubetent avdeling med 10 senger. Tyssenaustet 660 m.o.h. på nordsida av Tussevatnet ved Bjørke i Hjørundfjorden. Ubetent sommarhytte med 6 senger og elektrisk oppvarming. Sykling Sunnmørsalpane byr på utfordringar for off road sykling, men vi finn også mange familievennlege ruter som er godt eigna for dei som ønskjer seg ein roleg sykkeltur. Her er nokre døme: Follestaddalen rundt Romedalen over til Nordre Vartdal Dalsfjorden rundt Berkneset rundt Urke og Øye i Norangsfjorden Riding/gardsferie Fleire gardar har tidvis tilbod om rideaktivitetar og nærkontakt med dyr. Ta kontakt med turistkontoret for opplysningar om kva som til ei kvar tid er tilgjengeleg av slike opplevingar. Klatring Nokre av dei mest kjende klatreområda våre er: Klatrefelt i Hjartåberga (grad 3-7) og Toskefloget (grad 7-8) i Austefjorden Kyrkjesteinen: 10 minutt frå Lystad skule i Skorgeura ligg denne steinkolossen som har klatreruter av ulik vanskegrad Molladalen: klatreeldorado med mange luftige utfordringar (grad 3-8) For meir informasjon om desse og andre klatreruter sjå heimesida til Sunnmørsk Klatreklubb: skk-nytt.com. Klubben disponerer også ein innandørs klatre-silo i Volda sentrum Vinteraktivitetar Sunnmørsalpane gjev fantastiske skiopplevingar med eineståande skiruter. Høgdeskilnaden mellom tind og fjord er på inntil 1500 meter. Frå februar til juni er tilhøva perfekte for ski og vinteraktivitetar. Du kan velje mellom alt frå rolege skiturar i eit alpint landskap til ekstreme nedkøyringar. For den som søkjer utfordringar og har interesse av sport og leik i eit vinterlandskap med brattheng, fjellsider og naturkrefter, er Sunnmørsalpane det rette. Etter å ha betalt med mykje sveitte og tunge tak på opptur gjev det å sette utfor og danse seg elegant ned fjellsida ei herleg og makelaus kjensle. Over 80 fjell med tindar, brear og eggar er tilgjengelige frå vårt område. Mange turforslag og ruteval er å finne i boka Skiturar i Sunnmørsalpane (sjå iriss.no) og på nett. Fine tilhøve for bortoverski finn du lett tilgjengelig på Bondalseidet og Krøvelseidet. Her er skisenter med preparerte bakkar, nedfarter og løyper 10 minutt unna Volda og Ørsta sentrum. På Vartdal er der eit mindre skitrekk. Sjekk vêrmeldingane, unngå rasfarlege område, hugs matpakka og kle deg etter vêret, god tur! Volda Skisenter voldaskisenter.no Tlf: (+47) Skitrekk og barnetrekk. Variert løypetilbod. Skibakke med flaumlys for kveldskøyring, preparert langrennsløype med lys. Godt utgangspunkt for fonnsikre toppturar. Varmestove med servering av mat og drikke. God parkering. Du kan nytte Alpepasset her og i åtte andre skitrekk i regionen. Ørsta Skisenter orstaskisenter.no tlf: (+47) Stolheis, skitrekk og barnetrekk. Graderte nedfartsløyper og kilometervis med preparerte langrennsspor. Lysløype og flaumlys for kveldskøyring og skileik. Varmestove og kiosk ved heisstasjonen og varmestove med kafé på toppen av stolheisa. Bilettautomat, skiutleige, god parkering. Du kan nytte Alpepasset.

19 Aktivitetar 19 Fjellvettreglane 1. Legg ikkje ut på langtur utan tilstrekkjeleg trening. 2. Meld frå kvar du går. 3. Vis respekt for vêr og vêrmelding. 4. Lytt til erfarne fjellfolk. 5. Vær rusta mot uvêr, sjølv på korte turar. 6. Hugs kart og kompass. 7. Gå ikkje åleine. 8. Vend i tide, det er inga skam å snu 9. Spar på kreftene, og grav deg ned i snøen om naudsynt. 10. Siste regel: Lær deg fjellvettreglane og følg dei! Fisking Ørsta-Volda området byr på gode fiskerike fjordar, elvar og vatn, og det er trygt å ete fisken vi fiskar. Båtutleige og organiserte fisketurar er det fleire stadar. Fjordfiske til eige bruk er fritt, ein kan nytte stong, snøre, dorg og garn og prøve fiskelykka etter torsk, sei, hyse m.m. Mange gode fiskeplassar er tilgjengelege frå båt, kaier og langs strendene, nokre er tilrettelagde for rullestol. Der er fiskerestriksjonar i nærleiken av fiskeoppdrettsanlegg. Vil du fiske i elvar og vatn, kjøper du fiskekort av grunneigar, på overnattingstadar osb. Fiske i elvar og vatn krev dessutan fiskeavgiftskort, betalt i post, bank eller på nett. Dette gjeld heile i Noreg, kvittering må takast med under fisketuren. Barn under 16 år fiskar fritt. Elvane er ofte inndelt i soner, der ein kan nytte fluge, sluk eller agn for å prøve å fange laks og aure. I fiskevatna kan ein få aure og røye på kroken. Bruk flytevest i båt og nær vatn! Båtturar Dei fleste campingplassar og hytteutleigarar ved fjorden har småbåtar for utleige og ein kan også bli med på fjord-sightseeing. Vindtette klede gjer båtturen betre! Dersom ein er mange i lag og treng ein litt større båt, finst følgjande tilbod: Båttur på Hjørundfjorden, frå Sæbø med MS Hindholmen. Maks 37 personar. Sjå hjorundfjordskyss.no. Oddvar Olsen tlf: (+47) Turar etter avtale med MS Hindholmen Maks 60 personar. Sjå mshindholmen.no Brit Aanning Aarseth tlf: (+47) Roing av vikingskip på Bjørkedalsvatnet Jakob Helset tlf: (+47) Utforsk Hjørundfjorden, Austefjorden, Dalsfjorden, Voldsfjorden, Ørstafjorden og Vartdalsfjorden det er mange flotte båtturar i området. Besøk gjerne øyane våre: Båttur til Yksnøya, kulturlandskap og natur-område. Kort avstand frå Berknes. Båttur til Raudøya, har flytebrygge. Kort avstand frå Rjånes. Småbåthamner med gjestebrygger Småbåthamner og gjestebrygger finn ein fleire stadar. I Hjørundfjorden ved Sæbø, Øye og Bjørke. På Vartdal, i Barstadvik, på Rjånes, i Austefjord og i Dalsfjord. Småbåthamnene i Ørsta og i Volda sentrum har alle fasilitetar. Bading Sommarstid er det forfriskande med bad i elvar, stille ferskvatn og salte sjøbad i heile området. Fine badeplassar finst m.a. ved: Osbogen, Ørsta camping, parkering, sandstrand og friområde og toalett Vaulen, Rjånes, parkering, sandstrand og svaberg, friområde og toalett Barstadvik, sandstrand Gåpetjønna ved Skaresætra på Vartdal Hovdevatnet, Hovdebygda, sandstrand og svaberg, toalett Vatnesanden, Åmdalen v/fv 655, sandstrand og toalett Årneset, Rotevatnet i Volda, sandstrand, toalett, friområde og sandvolleybane Berkneset, Volda svaberg i friområde Munken badeplass, ved Volda Sentrum Bøvika, Maude ved Øye i Hjørundfjorden, ballbane Sæbø, flott strand nær sentrum Bjørkedalsvatnet Aldalsvatnet Koselege badeplassar i Austefjorden, Kilsfjorden og Dalsfjorden Dykking Dykke-entusiastar finn mange spennande og utfordrande dykkemål under overflata, i tareskogen ligg ei eventyrverd å ventar på å bli utforska. Kontakt lokal dykkarkubb for info. Volda Dykkerklubb dykkerklubben.com; Møredykk moredykk.org. Guida turar Fjellføringar: Norgesguidene tilbyr profesjonelle fjellførarar, godkjende som internasjonale tindevegleiarar. Meir informasjon på norgesguidene.no eller tlf: (+47) Enklare kulturvandringar, sentrumsvandringar og sightseeing med buss, museumsbesøk og liknande: Kontakt Sunnmørsalpane Guide Service på tlf: (+47) eller kom innom turistkontoret i Ørsta for nærmare informasjon. Golf Volda Golfklubb har 9-hols bane ved Rotevatnet, nær Volda sentrum. Sjå voldagolf.no Paragliding Kontakt Volda/Ørsta Himmelseglarlag Sjå himmelseglarane.com. Kino Volda Filmteater: sjå volda.org/kino. Ørsta kino: sjå orsta.kulturhus.no

20 20 Bjørkedalen Activities.. Activities Outdoor Adventures Nature is important for all of us and everyone has a duty to take care of it. Thanks to allemannsretten the right of free access for all we can enjoy the forests and wild places on foot, skies, horseback and bicycle. Flowers can be plucked, berries picked and mushrooms collected. Pure water can be drunk from the mountain streams. You are allowed to pitch a tent and sleep under the stars almost everywhere, so long as your tent site does not present an inconvenience for others. In short, you are free to enjoy the outdoors as long as you take care of your surroundings. Open fires should be tended carefully, dogs must be on a leash, and care should be taken around birds and animals, particularly during the breeding season and when they have young. Please remember to remove any waste and place it in a garbage container when you leave. Hiking Well-marked paths lead to countless hikes throughout the area. Mountain climbing is available for those wanting additional challenges. The book, Fotturar på Sunnmøre ( describes many of these trips. Information is also available online. Consult the tourist office for suggestions and the purchase of hiking maps. Remember to wear appropriate footgear and take extra socks and clothing as the weather can change rapidly in this area. Below, you will find some suggestions, but remember that there are many other fantastic hikes not mentioned here! Family hikes for adventurous children who wonder what lies around the next bend. Brudavollen/Hellevegen walking path. Large rocks provide stair steps through the forest up to Brekkesetra Dalsvatnet and around Bjørdalen. An easy path of 3 km around the lake, and maybe you can spot the troll in the woods? Historical path at Bjørke. Start at Brusletta and go around Bjørke and Åkre Elvedalen from Volda town centre to Rotevatnet, walking path Rotevatnet, Volda town centre, walking path around the lake. Can be combined with Elvadalen Andaneset-Grevsneset, Volda, tarmac ked road without traffic leading from Volda centre towards Austefjord Short Trips Vallasætra/Mosætra, approximately 2 hours, starting from Ørsta town centre Romedalen, a 7 kilometer, flat, walking path along a valley leading from Follestad Melshornet, approximately 3 hours to the top from either the Volda or Ørsta side. There are also paths leading between the two towns Fladalen, Bjørkedalen, approximately one hour walking trail Liadalsætra, about one hour from Liadal through Liadalsdalen Helgehornet, an easily accessible mountain between Ørsta and Volda. Takes approximately one hour to the top from Hovdevatnet or Sollidalen Lidaveten, approximately one hour to the top from Eidheim at Berknes The old postal road from Kile to Olavskrossen, Olavskjelda and Bjørkedalsvatnet, about one hour Trip from Kvistaddalen from Bondalen, approximately 2 hours Julianske Borg, two to three hour trip up to a prehistoric site. Depart from Myklebust in Årsetdalen at Nordre Vartdal Day Trips Skorgedalen Time: 5-6 hours. Start: Skorgeura, Ørsta or Busetra, Vartdal. Family friendly, moderately steep. Jogging shoes or hiking boots. There is an alternative route either from Trollkoppvatnet or Vasskoppen/Skålaskaret. Rotsethornet (649 m.) Time: 4 hours Start: Parking lot at Leiteland in Volda. Occasional steep sections, sometimes demanding. Good hiking shoes required. Views over Voldsfjorden. An alternative route leads through Litjedalen at the end of Rotevatnet Slogen (1564 m.) Time: 4 hours up, 3 hours down. Start: Øye Skylstad or Urke, or Stranda. Some steep and demanding sections. Good hiking shoes required. A majestic hike in the Sunnmøre Alps, often called The Queen. The easiest route goes from Skylstadbrekka at Øye and returns either along Langsæterdalen to Urke or Slogråsa in Norangsdalen. Molladalen Time: 2.5 hours from Barstadvik, about 5-6 from Ytre Standal/Romedalen. Start: Barstadvik, Ytre Standal or Romedalen. Steep and demanding terrain. Good hiking shoes required. Popular with hikers and climbers. Some of the steep climbing areas are secured with steel cables. Felden (1272 m.) Time: From 2 hours to a day trip Start: Dale in Dalsbygda or Laurdalen in Bjørkedalen. Moderately steep. Good shoes required. A farm road to Hesteflotane/ Sanden, then path up Frøyskaret, and Aksla to the top. The Norwegian Tourist Association, Ålesund and Sunnmøre division, have three of its cabins in the Sunnmøre Alps and miles of routes marked with their red T. Members of the association can receive a key to the cabins at the tourist office in Ørsta after paying a deposit of 100 NOK. Prices for staying the night in the cabins can be found at aaast.no. The cabins are: Patchellhytta 818 m. Between Slogen and Smørskredtind, in the western part of Habostaddalen between Stranda and Øye. 28 beds and a loft. Self-service with key entrance and simple provisions. Standalhytta 396 m. At Standaleidet at the base of Kolåstinden and Sætretindane. Contact Aalesunds Skiklubb for access to 10 self-service beds. Tyssenaustet 660 m. On the northern side of Tussevatnet at Bjørke in Hjørundfjorden. Self-service summer cabin with 6 beds and an electric heater.