Sommar årgang Laussal kr. 50,- 5. klasse ved Uskedalen oppvekstssenter har skrevet flotte sommerdikt. Side 21-30

Transkript

1 Sommar årgang Laussal kr. 50,- 5. klasse ved Uskedalen oppvekstssenter har skrevet flotte sommerdikt. Side 21-30

2 USKEDALSPOSTEN Side 2 På veg til å bli ei turistbygd? Av Ola Matti Mathisen Frå før har vi -to gode båthamnar og ein tradisjonsrik campingplass -ei elv med stadig meir og fin fisk -ein butikk i toppklasse -2 flinke matprodusentar -ein storslagen natur med eit av landets beste klatrefjell -ein gjestegard og eit vertshus I den seinare tid har vi fått -ein ny matprodusent som har eit nasjonalt omdømme heilt frå start -ein kafe og ei matvogn Desse fakta gjer det enda meir aktuelt å stille spørsmålet i overskrifta og også spørja kva vi kan gjera for å setta ytterlegare fart på ei slik utvikling? For det fyrste kan det ikkje herska tvil om at Uskedalen har dei naturlege føresetnadane for å bli ei turistbygd. Når vi ikkje for lengst er det, vil vi tru at grunnen er relativt enkel: I motsetnad til områda innover i fjorden har vi hatt mange nok bein å stå på utan noko stor satsing på turisme. Det har vi vel framleis, men det er synd å ikkje utnytta eit godt potensiale. Dessutan har vel ikkje tida vore moden før no. Både nordmenn og innflyttarar har vorte sikrare på at Uskedalen, ein stad med eit stadig betre omdømme, er ein stad å satsa på. No er det viktig å stimulera ei positiv utvikling. Heldigvis har kommunen, mellom anna via næringsfondet, vore vaken og støtta tiltak som Elins matgleder og litauarane sin kafe. Uskedal Utvikling har vore like vaken og til dømes lagt seg i selen for Thaivogna. Men også våre eigne har stått på og som døme kan nemnast Rabben Feriesenter som aukar standarden og Systrene Nilsen som denne sommaren har kokk importert frå Spania. Kva blir det neste? Bør vi få ein felles, serviceprega funksjon på toppen av det heile - til støtte for all dugnadsinnsatsen? Ola Matti Mathisen Redaksjonen: Hanna Tvilde Camilla M. Ripel Thea S.Taranger Ida Marie Eidsvik Hans Magnus S. Kårstad Ola Matti Mathisen (leiar) Tore Mathiesen (leiar) Britt Torill M. Mathiesen (leiar) Trykkeri: Kvinnherad Vekst AS, Uskedalen Kontakt: Hobbyklubben v/tore Mathiesen Muslandsvegen 144, 5463 Uskedalen Tlf: Ola Matti Mathisen Tlf: uskedalen@knett.no Utgiver av Uskedalsposten er Hobbyklubben i Uskedalen som er ein barneog ungdomsklubb frå 5. kl og oppover. Vi har aktivitetar på bedehuset i Uskedalen anna kvar mandag frå kl Hanna Tvilde Camilla M. Ripel Thea S.Taranger Ida Marie Eidsvik Hans Magnus S. Kårstad

3 USKEDALSPOSTEN Side 3 Kan vi velgja bort Gud? Av Tormod Myklebust Tormod Myklebust Mange vil ikkje ha med Gud å gjera. Dei trur ikkje på han. Er dei då ferdige med Gud? - Gud er Gud, om alle land låg øde, Gud er Gud om alle mann var døde, skriv diktarpresten Petter Dass. Vi treng lærebøker. Faglitteratur. Om mattematikk, fysiologi, geografi m.m. Bibelen er fagboka, når det gjeld Gud, Jesus og Den Heilage Ande, om kristendom. Kan kven som helst definera sin eigen kristendom? Det er lurt å skjekka faglitteraturen, Bibelen. Held din definisjon mål? Tenk deg ein lege som seier han er hjartekirurg. Men han vil vera det på sin måte. Han er skeptisk, ja tvilande til faglitteraturen. Trykk på like du som synest dette er o.k. Det kan enda gale om vi ikkje går til fagboka, Bibelen, når det gjeld Gud, og vårt tilhøve til han. Johs. Op. 1,8: - Eg er alfa og omega, seier Gud Herren, han som er og som var og som kjem, Den Allmektige. Trygve Bjerkrheim skriv: - Så gjev då ditt hjarta til Jesus, Sitt liv han for deg gav ein gong. Om vegen er smal han deg fører, til æveleg sæla og song!

4 USKEDALSPOSTEN Side 4 Rabben Camping Av: Hanna Tvilde, Camilla M. Ripel, Thea S.Taranger og Ida Marie Eidsvik Magne Heggøy har rusta opp campingplassen, og er klar for ein ny sommarsesong. Rabben Camping er ein godt innarbeid campingplass og har vore i bygda i over 40 år. No har det skjedd ein betydeleg fornying og forbetring av campingplassen. Vi i avisredaksjonen ville sjekke meir opp i dette, og tok kontakt med Magne Heggøy, og han ville gjerne ta imot oss. Det blir spennande å fylgja dei vidare, og vi ynskjer dei ein travel og god sommar! -Kor mange år har dåke drive Rabben Camping? -I over 40 år. -Kor mange er det som jobber på campingen? -Om vinteren er det k un meg. Vi har sommerhjelp, ungdommer ned til år, som slår plen og står i kiosken. Det er ungdomar innen slekta som til no har hjelpt til. -Kor mange hytter er det her? -Vi har gått litt ned på antal hytter då dei minste hyttene ikkje er så attraktive lenger. I dei minste er det plass til 2 stk. Oppreidd seng i desse, men ikkje innlagt vatn. Dei fleste vil nå ha dysj og do på hytta. Vi har no 10 hytter i drift. 4 mellomstore og 3 store. I dei store er det plass til 4-6 personar. -Kva type hytte har du? -Dei minste er på 12 kvm, 1 rom og 2 senger. Soverom, stue og kjøkken i ett rom. Internettillgang er det i alle hyttene. Bestikk, kjøleskap og komfyr er det her og. Desse hyttene vert ikkje leigd ut om vinteren. Så har v dei mellomstore. Dei er på 20 kvm. Desse har eigne soverom. Dysj og do. Stove og kjøkken i ett. Dei største er ikkje heilt like. Nokre har loft. Her er det og fleire soverom.

5 USKEDALSPOSTEN Side 5 Magne Heggøy tek ein siste sjekk over hyttene før ny utleige. -Kor mange mål er campingplassen? -Det huskar eg ikkje heilt. -Kor mange turister pleier det å vere her i løpet av ein sesong? -Vi tel ikkje antal turistane og døgn då vi ikkje brukar data til registrering. Vi ser heller på omsetning pr år. I 2012 passerte vi 1 million i omsetning. -Korleis er det å drive ein camping plass? -Spennande og variert. Det er mange ulike arbeidsoppgåver. Reingjering, maling snekring, plenklyppingreparasjon avbåtmotorar. Vi har 10 båter. Elles skal vi betjene resepsjonen frå klokka om sommaren. Vi har utvida kiosken. Her sel vi is og brus, strikka ting og fiskeutstyr. -Kva er det kjekkaste/dårligste med og drive ein campingplass? -Ein treff så mange hyggelige folk, det er veldig positivt. Det verste er at det er ganske tidkrevjande. Ein er på arbeid heile tida. Vi har ei ega hytte som vi bruker sjølve og denne leiger vi ikkje ut. Er det noko turistane savner i Uskedalen? No begynner det å komme det meste. Flott ferieplass. Fjell, skog, sjø,elv. Kort til matbutikk, spiseplass og kafe, bensinstasjon. Turister slitt med ubetjent bensinstasjon. -Kor mykje arbeid er det før sirkus Arnardo kjem? -Ikkje så mykje arbeid. Det er ikkje faste plasser på sirkusplassen. Dei som står på plassen nå må flytte seg når sirkuset kjem.sirkuset har vore her i ca 30 år. Vi får ikkje varsel frå sirkuset før nokre dagar før dei kjem. I år kjem dei forresten ikkje til Uskedal, og det er det nok mange som synest er dumt. -Kor plasserer dåke campingvognene før sirkuset? -Vi finn plasser lenger nede på campingen. Sirukset fylle opp heile plassen med vogner dei har med seg. Når det er sirkus, kjem folk frå heile Kvinnherad og då får dei sett campinga, og det synest vi er veldig kjekt. Sirkuset står gratis. Vi får nokre gratisbillettar og nokre billige billettar til våre gjester. Hyttene er lyse og trivelege.

6 USKEDALSPOSTEN Side 6 -Er det noko turistane likar spesielt med Uskedalen? -Fiskinga. Elv og sjø. Tyskere kjem nesten berre for å fiska i sjøen. Då vert dei her 1-2 veker. Dei leiger hytte og båt samtidig. Dei fileterer, frys ned og tek med seg fisken. Vi har fryser som dei får låne. -Kor mykje har du gjort med campingplassen før denne sesongen? -Veldig mykje. Investert kr det siste året. Dei minste hyttene har vi bytta vindu og dører i. De mellomstore har fått nye vindu og dører og nye kjøken. I februar og mars la vi nytt tak på servicebygget, vi har tømming for bobiler. Det er å eit stort loft på servicebygget. Fyrst tenkte vi å bruke dette som utleigeleilieghet, men då måtte vi hatt heis slik at handicappa og kunne hatt nytta den. Dette blir det ikkje noko av. Så vi har fått eit flott lagerloft, og det er alltid bruk for lagerplass. Nå kan vi legge deler, dyner og mykje anna ting her. Redaksjonen syntest det var spennande å få sjå korleis hyttene var. Her nyt dei is som dei fekk etter intervjuet. Nokre er her i 3-4 veker. Nordmenn er her kanskje nokre netter. Eller har vi belegg i hytter heile året. Arbeidsfolk i dei mellomstore og store hyttene. Det går mykje strøm i vinter, men straumen er fortsatt innbakt i den faste leigeprisen. Stranda og elveosen godkjent for campingvogner no.turistområda i Uskedal er noko oppstykka. Magne synest samarbeid rundt turistene er viktig. Å hatt ein felles plass turistane kunne henvendt seg på hadde vore eit pluss for turistområdet, trur han. Dette vere seg betaling og anna service til turistane. Rabben Camping har ei eiga internettside der ein kan velje mellom norsk, engelsk og tysk språk. Elles set Magne Heggøy pris på å høyre at det er blitt fint på campingplassen av bygdefolket i Uskedalen! -Blir leikeplassen brukt? -Ja, og faktisk er det og folk frå Kvinnherad som kjem her fast og brukar leikeplassen. -Er det noko du vil fortelja oss som vi ikkje har fått med i spørsmåla? -Ja, eg kan sei litt om kva turistar vi har. Det er cirka deling mellom nordmenn og tyskere. Hovedsaklig tyskere frå utlandet. Nokre hollendere, kanskje nokre spanjoler. I fjor kom det 2 ungdommer frå Australia. Koseleg med folk frå andre land og. Busslast fra Tyskland tidligere år. Operatør i Tyskland som organiserte reiser hit. No reiser dei meir med bil kvar for seg. Magne Heggøy har utført dei fleste arbeidsoppgåvene sjølv i den store oppussinga før sesongen.

7 USKEDALSPOSTEN Side 7 Eit av kjøkkena i hyttene. Hyttene er godt utstyrt. Stort godt bad.

8 USKEDALSPOSTEN Side 8 Det gode liv på jobben og Rabben Tekst og foto: Ola Matti Mathisen Reidar Myklebust har dagpendla i mange år mellom Uskedalen og Bergen. Det var ikkje skreve i stjernene at ein gut som vart født i enkle kår i stova på småbruket Rabben sentralt i Uskedalen 27.februar 1945 skulle verta ein prisbelønt professor i anatomi ved Institutt for biomedisin ved Universitetet i Bergen. Når Reidar Myklebust likevel vart det, har han ikkje minst mora Solveig å takka. Ho oppmoda han sterkt om å satsa på studiar då han gjekk på gymnaset i Øystese. Dermed la ho grunnlaget for sonens gode liv både i yrket og på heimebane i Uskedalen og det skal vi gå nærare inn på i denne artikkelen. Fødselen var uproblematisk og det var truleg av ein bestemt grunn. Jordmora budde under same taket fordi Anna Myklebust var bestemora til han som skulle komma til verda. Oppveksten var heller ikkje problematisk sjølv om far Sverre berre var småbrukar som supplerte med grusuttak frå elvemunningen. -Livet på Rabben var prega av enkle, men trygge kår, seier Reidar og minnast haiketurar til Husnes og leik mellom cowboyar og indianarar. Dei gode venene var mange. -Og dei gamle venene finn ein særleg lett attende til, tykkjer Reidar. Ellers hadde det sine praktiske sider å vekse opp på Rabben, for det var 10 meter til skulen og 50 meter til ungdomshus og kyrkje. Reidars fyrste lærar var frøken Omvik, men den lærar han minnast med størst glede var Jon Holthe frå Drangedal i Telemark. Reidar gjekk framhaldsskulen i bedehuset, realskulen i Rosendal og altså gymnaset i Øystese. Han var generelt ikkje superflink på skulen, men flink til å teikna. Åra i kulturbygda Øystese minnast hybelbuaren med størst glede. Elevane var ein kameratflokk som hadde det godt saman og frå tid til annan møter han dei att. Av lærarane trekk han fram Rasch Halvorsen som ikkje minst var ein dyktig språklærar. Botanikk og zoologi vart etterkvart yndlingsfaga til Reidar. Då han skulle ta til på universitetet ville mora helst at han skulle studera medisin, men han hadde ikkje gode nok karakterar til det.

9 USKEDALSPOSTEN Side 9 Professoren å jobben i Bergen. Etter 6 år som student i Bergen vart han cand.real. i 1972 og så var han vitskapeleg assistent på anatomisk institutt i 6 år. Der gjekk forsking og undervisning hand i hand slik dei framleis gjer. Reidar søkte mot nord og var 18 år ved universitetet i Tromsø, først som amanuensis og sidan som professor. Det vart han i Men før det vart han dr. philos og tok graden på ein 50 siders avhandling om temaet "hjartemuskelens ultrastruktur hos augenstikkarar" I 1999 flytta han heim til Uskedalen og hadde ei ekte Tromsøjente med på lasset. Ellen har ikkje hatt problem med akklimatiseringa! Det var hennes ide at dei skulle flytte og innta Rabben og dei har ikkje angra. Men i eit intervju med eit anna blad har Reidar innrømt at han på eit vis har sakna Tromsø fordi universitetet der er ungt og friskt, så friskt at professorar og sjauarar drikk saman i Ølhallen. Og med det same vi er inn på dette med å innrømma, tek vi med noko som kanskje vil overraska nokon: Reidar er eigentleg litt genert. Han likar ikkje å ta ordet i større forsamlingar. Men når han kjem inn i ein forelesningssal kjenner han seg trygg. Han likar å undervisa og å gjera det på gamlemåten - ved hjelp av tavle og kritt. Det går sakte, men så får studentane også med seg det vesentligaste. Og gamlemåten er slett ikkje dum, for professor Myklebust har fått prisar for god undervisning. Først fekk han kroner i Tromsø og deretter kroner i Bergen. Den siste sette han bokstaveleg tala svært høg pris på. Det var ikkje mindre enn hans eige fakultets nyoppretta undervisningspris for 2011/2012, Prisen skal stimulera gode undervisarar og pengane skal nyttast til eignutvikling og utvikling av god undervisning i eige fagmiljø. Instituttet tok fram sterke ord ved overrekkinga. Dei skreiv at Reidar var ein solid undervisningsressurs ved instituttet. Han underviser både i muskel- og skjelettsystemet for medisinerstudentar og i vevslære for farmasistudentane. Han er også fagleg ansvarleg for makroanatomisk avdeling og engasjert i besøksordningen for skuleelevar og andre. Instituttet slog fast at Reidar har ein unik begeistring og evne til formidling. År etter år viser studentane gjennom emneevalueringa at dei set stor pris på han som undervisar, heitte det i grunngjevinga. -Myklebust er ein eksponent for at god undervisning inneber ein kombinasjon av entusiasme, god og ope kombinasjon med studentar og kolleger og solid fagleg kunnskap, vart det understreka.

10 USKEDALSPOSTEN Side 10 Reidar Myklebust under doktor disputas på Haukeland. Reidar Myklebust har vore med soknerådet i ein årrekkje. Og det vart lagt vekt på at Reidar med dette viste at kunnskapen kan og bør presenterast i ein klinisk samanheng. Med andre ord har undervisninga hans stor overføringsverdi. Sagt på ein enklare måte kombinerar han teori med det verkelege. Når han underviser i korleis ein arm er bygd opp gjer han unna teorien om føremiddagen og dissekerar ein arm på ettrmiddagen. Også her i Kvinnherad har vi fått oppleva at uskedelingen er ein framifrå forelesar og pedagog -seinast i Seniorunderversitetet på Husnes då han for 150 som kom tok for seg funksjonane til hjernen tidlegare i år. Og han trivs så bra med jobben at han vil halda fram til han er 70 altså i 2 år til. Det gjer han trass i at det inneber pendling med Rødnes ekspressbåt 5 dagar i veka. Det betyr mykje for han å koma heimatt til Ellen og familien kvar dag. Han har berre godord å komma med om denne skyssen sjølv om han var ein av dei som kritiserte nedleggjinga av Herøysundruta sterkast. Etterkvart erkjente han at det nye rutetilbodet passa han betre enn det gamle. Det høyrer også med til denne historia at Reidar var den som etter trekning mellom 15 var den som vann tevlinga om namnet på båten RYGERFONN - og fekk reise gratis i 3 månader.

11 USKEDALSPOSTEN Side 11 Reidar har vore engasjert i demenssaka. Reidar foreleser om hjernen i Senioruniversitetet. Heime på Rabben har han innreia en spennande kjellar. Populere trubadurar i aksjon i Gamleskulen Humlepungen på stand på Husnes Humlepungen for full musikk på Dønhaug.

12 USKEDALSPOSTEN Side 12 Reidar minnast tidligare tidar over albumet på Rabben. På heimebane har Reidar lagt for dagen eit vidt interesssefelt. Å engasjera seg i demenssaka var naturleg for han men det same kan knapt seiast om engasjement i soknerådet, visesang og ølbryggjing! Vervet som leiar av den lokale demensforeninga fann han ikkje tid til å ha så lenge, men no har han vore trufast mot soknerådet ei god stund. Han har ikkje vorte meir religiøs med åra og er ikkje meir religiøs enn andre, men han legg vekt på verdiar og har stor respekt for dei som er sterkare i trua enn han. Visesangen har han arva etter faren og i dei siste åra har han særleg engasjert seg som trubadur saman med Kristian Olav Bringedal. Han syng også når Humepungen Bryggjarlag har uppskåka i Dønhaugkjedlaren og i godt lag ellers. Reidar har alltid vore glad i musikk og i å syngja og det var i Øystese han tok til å spela gitar. Men før det spela han trompet i gutemusikken på heimebane. Det går knapt ein dag utan at Reidar nyt klasssisk musikk. Når det gjeld bryggjinga innrømmar han at fleire andre i laget er flinkare bryggjarar enn han, men hovudsaken ligg då heller ikkje her. Den er at Humlepungen er ein viktig sosial møteplass for folk som slett ikkje er like men som har mykje å gje kvarandre framfor den putrande gryta på Dønhaug. Guten frå Uskedalen som vart professor har mykje å gje andre både på Universitetet i Bergen og heime i Uskedalen.

13 USKEDALSPOSTEN Side 13

14 USKEDALSPOSTEN Side 14 Songarstemne og songarkritikk Av Kristian Olav Bringedal Frå songarstemna 10. juli 1927 på Øvre Feet. Den flyttbare tribunen vart frå 1930 fast plassert i Vidstenparken på Leirvik. Foto frå Uskedal Ungdomslag fotoarkiv. Visste du: At Uskedal songlag, skipa i 1912, var aktiv fram til 1940 At i denne tida har det vore skipa til tre songarstemne i Uskedalen At på songarstemna i 1936 var Lars Sørås med og gav ei musikalsk vurdering til alle kora At den store songartribunen, som vart brukt på songarstemna i Uskedalen i 1927, enda sine dagar som fast tribune i Vidstensparken på Leirvik, Stord I denne artikkelen tek vi fram sumt frå songlaget og songarmiljøet i perioden fram til krigsåra Uskedal songlag Uskedal songlag vart skipa i 1912 og var i aktiv drift fram til Dirigenten alle desse åra var lærar Andreas Haugland. I ein periode var han musikalsk leiar for to songlag, Husnes songlag og Uskedal songlag. Eit bilete syner songlaga samla i Uskedalen utanfor det gamle Helgheim. I krigsåra vart det prøvd med eit lite mannskor i bygda. På Bedehuset har det i alle åra vore jevn og god songaktivitet. Samson Leite var i mange år ansvarleg for ei song- og musikkgruppe på bedehuset.

15 USKEDALSPOSTEN Side 15 Mykje folk samla på songarstemne i Uskadelen Foto frå Uskedal Ungdomslag fotoarkiv. Songarstemne I songlaget sin aktive periode har det vore tre songarstemne skipa til av Sunnhordland songarsamskipnad i Uskedalen. Songarsamskipnaden vart skipa i 1914 og Andreas Haugland vart formann alt i 1917, den andre i rekkja etter Jens Haldorsen frå Rubbestadneset. Alt i 1916 vart den store songarstemna lagt til Uskedalen. Talar var prost Andersen og Andreas Haugland var dirigent for fellesnummeret. Det var ei ære å få vera dirigent for fellesnummeret, ei oppgåve Haugland hadde til saman 13 gonger. Neste songarstemne i Uskedalen var i Den store songartribunen frå 1920 var på plass på Feet. Det vart eit regnver utan sidestykke. Stemna vart avlyst og teken oppatt 10. juli same året. Haugland hadde på nytt ein sentral posisjon og dirigerte fellesnummeret. Vi kjenner ikkje til kven som var talar. Tribunen var laga slik at den kunne flyttast. Det var tungt og vanskeleg. Frå 1930 kom den til parken på Leirvik, Stord og Leirvik Mannskor kjøpte tribunen i Musikalsk vurdering Den siste songarstemna i Uskedalen kjem i 1936 med 15 påmelde kor. Lærar og songdirigent Lars Sørås d.y. var med for å gje ei musikalsk vurdering. Uskedal songlag med sin dirigent Andreas Haugland fekk slik vurdering: Porgram: Thorkildsen: Gud vår hjelp Bjelland: Vår Folketone: I djupe dalar Koret utmerket sig ved grei og hurtig opstilling og virket meget tiltalende med sine vakre nasjonaldrakter. Gud vår hjelp klang frisk og sikker, og vidnet om et meget omhyggelig forarbeide. Korklangen var dog noget flat, og teksten blei særlig i den polyfone sluttsats adskillig kantet med like tung betoning på alle stavelser. Den avrundede smidige og mer flytende syngemåte bør derfor koret legge sig efter. Både Vår og I djupe dalar fikk derfor altfor lite av den poetiske duft over sig ved den altfor tunge syngemåte. Dirgenten arbeidet ernergisk og målbevisst. Instruksjonen vidnet om grundighet til den minste detalj, men hans ernergiske taktslag er ikke alltid på plass. Den lette, avslappede taktslag er her mer illustrerende i de 2 poetiske sanger som var valgt.

16 USKEDALSPOSTEN Side 16 Songarsamling i Uskedalen i Uskedal songlag og Husnes songlag med felles dirigent Andreas Haugland Desse personane kjenner vi namna på ( med atterhald om feil ) : Margrete Haugland, Marie T. Haugland, Andrias Haugland, Gerda Dønhaug Myklebust, Emma Myklebust, Anna Grønstøl, Hariet Bjelland, Frida Knutsen, Martine Røssland, Hanna Kaldestad, Guro Volle, Hanna Bjelland, Kanutta Naterstad, Katrine Grønstøl, Margreta Røyrvik, Gustav Røyrvik, Andrias T. Haugland, Knut Røyrvik, Helmer Våge, Johannes Haktorson, Paul Hauglnad, Lars L. Haugland, Samson Leite, Per A. Haugland, Nils Røyrvik, Oskar Røssland, Lars Røyrvik, Marta Rød, Agnes Døssland, Gudrun Myklebust, Anna Feet, Elisabeth Kaldestad, Sella Røssland, Sella Kaldestad, Gustav Bogsnes, Lars Kladestad, Bjarne Thorsen, Søren Feet, Olav Døssland, J. Våge. 5 personar kjenner vi ikkje namna på. Dersom nokon kan hjelpa oss med plassering av rett person i rett rekkje, er vi takksame for tilbakemelidng. Det er uvisst om Bjelland: Vår er av vår eigen Andreas Bjelland. Olaf Agnar Gausvik kan syna til at bestefaren skreiv to vårsongar: Varsang til tonen Jeg har båret lerkens vinger ( 1906 ) og Vaarsang utan at det er vist til tone. Dersom nokon veit meir om dette, er vi takksame for informasjon. Dei andre kora frå Kvinnherad på songarstemna, og som og fekk vurdering, var: Seimsfoss songlag, dirgent: A. Areklett Øvre Husnes songlag, dirigent: R. Guddal Husnes mannskor, dirigent: G. Røyrvik Rosendal songlag, dirigent: Johs. L. Næss Lars Sørås d.y og Sørås si songbok Lars Sørås d.y. var lærar og songdirigent og er mest kjend for tonen til Det lyser i stille grender og Songbok for skule og heim. Han førte vidare livsverket til faren, Lars Sørås d.e. gjennom omfattande musikalsk verksemd, organisatorisk og praktisk.faren, organist og korleiar, sette tonen til Den fyrste song av Per Sivle. Far og son la ned eit stort arbeid i songsamlingar landet rundt. Sørås si songbok er den mest brukte songboka i skulen gjennom alle år.til songarstemna i Uskedalen i 1936 har Sørås mange kritiske merknader til val av songar, vanskegrad og framføring. Songane er for mykje prega av fortida. Oppmodinga hans er: La songarstemna vera meir i pakt med notida og la berre det beste frå det gamle få plass. I tida mellom Uskedal songlag og Røysterett for alle, skipa 1988, hadde ikkje Uskedalen eige blanda kor. Det er difor svært gledeleg at Røysterett for alle i 2013 kan høgtida sitt 25 års jubileum.

17 USKEDALSPOSTEN Side 17 TI PÅ GATA Av: Hanna Tvilde, Camilla M. Ripel, Thea S.Taranger og Ida Marie Eidsvik Spørsmål: - Kva er din drømmesommar? - Har du eit fint sommarminne? Karen Johannesen -Masse sol -Eg har mange gode sommaerminne Liv Eik -Fint ver og masse sol! -Då når vi var på Bruce Springsteen Anita Fatland mykklebust -Fin vèr -Å vera på stranda å bade å ha det gøy Bjarte Døssland -Fint vèr og masse fri og ikkje oppvask! -Ein gong vi grilla på Sørlandet Katrine Yri Røssland - fint vèr - seiltur med mamma og pappa og venner. Vi bada og hoppa i frå båten. Ruth Sæle -Så fint vèr at eg kan ta båten ut på båt tur med barnebarna. -Vi tok helikopter til ein støl, der var vi i ei veke og vi fiska i eit vatten. Det var fint vèr. og det kunne eg tenkt å gjort i om igjen!!! Simon Taranger -Gå på Liverpoolkamp. - Drog til Danmark med familien. Viktoria Haaranes -Reise til Florida -Fyrste gong eg bada. Norah H. Kristoffersen -Fint ver og bada. -Då vi var i Danmark og bada og besøkte Legoland. Når vi var i dyreparken i Kristiansand. Arn H. Kristoffersen - Kjøyra traktor og jobba ute med pappa - Frå Danmark då vi mata endene. Brekketoppen, 5463 Uskedalen Vakttelefon Tlf: Bilutleie Understellsbehandling Viking/NAF redningstjeneste Sal av Tysse-tilhengarar Vi leverar ut blomar i Uskedalen og omegn. Gjennom Interflora kan vi formidla blomehelsningar til heile verda.

18 USKEDALSPOSTEN Side 18 Utflyttar med sprek penn Tekst og foto: Ola Matti Mathisen Vi attgjev i dette nummeret eit nytt dikt av Olaf Agnar Gausvik Han er født i 1942 i Uskedalen men har i mange år budd i Kristiansand og tildels også i Polen. Han har vore både lærar, bladfyk og venstrehovding i Kvinnherad. Olaf Agnar har ein sprek og fonøyeleg penn og har skreve bøkene Det dropla og dryp og Gustaven og dei siste mohikanarane. Han er no representert med langdiktet Bygdo i ein antologi. Olaf Agnar Gausvik Den har vi tidlegare attgjeve. Det er ei reise i tid og rom attende til Uskedalen og den beste skildring som til no er laga om bygda. Diktet fyllar 18 sider men er like fengslande frå start til mål. DEN GONG DÅ (Tone: Vi tar en rungende...) Eg huskar godt då eg va liten gut, at adle vaksne såg so gamle ut, og at dei klaga seg for verk og gikt, men gjorde alltid meira enn si plikt. Dei unge gifta seg når dei va nødt, og adle bodno dei va heimafødt. Om barnehage va da ikkje snakk, vi berre heldt oss fast i mor sin stakk.

19 USKEDALSPOSTEN Side 19 Og snottaunga dei fekk kamferklut, vår framtid spådde vi i kaffigrut, og vi laut læra oss å hjelpa te, og bygdaslarvet sku vi teia med. Vi måtte eta da so va sett fram. Å ikkje lika noke, da va' skam, om da va lutafisk og komledott so sku da svelgjast som om da va godt. All vask og reinhald va ein evig kamp for badekaret vårt da va ein stamp, og nesten adle hadde utedo med hardt avispapir og plass te to. So mangt eit klesplagg da vart omatsytt, og vart so fint at da va nett so nytt, og beksaumstøvla kunde gå i arv heilt ner te aller yngste gutalarv. I skulen gjekk vi bare an'kvar dag, og bibelsoga va eit viktig fag. Vi pugga alt ihop med største flid so vi sku huska da te evig tid. Kvar haust ga skulen oss potetefri og arbeidsløno vår va kroner ti. Slik fekk vi samla oss litt kapital te helselagsbasar med åresal. I sundagsskulen vart da sagt med fynd at da va veldig mykje so va synd. Så vi ba fint til Gud kvar enda kveld, men gjorde fantastykkje likavel. For vi fann på so monge sprett og spel at du vil berre tru ein liten del. Og keisemd va for oss eit ukjent ord som eg fekk læra fyst då eg vart stor. Vi hadde alltid godt og laglig vêr når bare regnet ikkje ausa ner, og vinden ikkje snudde på søraust so vi laut tjora fast alt so va' laust. Men da skein alltid sol på sytt'ne mai, og kvar ein småplass hadde dampskipskai der rutebåten kom med last frå by'n, med alt frå hesjastreng te havregryn. Og langs ein smal og gruslagd vei te dals sto mjølkerampane i hundratals for vi va bondebygd med bondeskikk, med handelsverksemd og sardinfabrikk. Vi snakka grei og tenleg dialekt so Ivar Aasen va for oss perfekt. Da skjøna ingjen når vi kom te by'n, men heldigvis har dei forandra syn. Og mykje meira sku' eg ha fortalt, men da e' ikkje råd å ta med alt, so e' da noke du vil leggja te må du no sei ifrå, og få da med. /:Ja, da va den gong då, og ikkje no, og da tok åravis før vi forstod at da va lukkelege badnaår om vi vaks opp i svært so enkle kår.:/ Olaf Agnar Gausvik, Friluftsdans til grammofon på Døssland i Til venstre dansar Marie Haugland med Trygve, så kjem Borghild og til slutt Johanna Heggland og Knut Døssland. (Biletsamlinga til ungdomslaget)

20 USKEDALSPOSTEN Side 20 Sommarmat frå havet..med klær fra SPEKEMAT FENALÅR KJØTTPØLSER GRILLPØLSER BACON Friheim Uskedalen Telefon Husnes Storsenter 5460 Husnes Tlf: Fax: kvinnherad@libris.no

21 USKEDALSPOSTEN Side 21 Gud signe maten eit bordvers av Bernt Støylen Av: Kristian Olav Bringedal Merk deg bydeforma mett som seinare vart endra til ynskjeforma mette Tydinga av and i Heilag-and er ånd eller sjæl. Gud signe maten frå 1907 Alt i 1907 finn vi bordverset i ny form. Det har samanheng med at Bernt Støylen var med i arbeidet med Nordahl Rolfsen sin lesebøker for folkeskulen. Her finn vi denne ordlyden: Gud signe maten paa vaart bord, og mette kvar som svelt paa jord! Gud signe oss paa sjø og land, Og verje oss med veldug hand! Her er ynskjeforma mette på plass. Dei to siste linene er omskrivne og Heilag-and er borte. Denne forma var i bruk i lang tid, særleg i bygdene langs kysten. Ordlyden Gud signe oss på sjø og land fall natuleg for kystkommunane. Gud signe maten frå 1920 I 1920 gav Støylen ut Salmar og aandelege songar. Her fekk bordverset den forma vi alle kjenner best. Bernt Andreas Støylen, (født 17. februar 1858 i Sande, Møre og Romsdal, døyde 18. november 1937) var en norsk teolog, salmedikter, skribent og nynorskforkjemper. Dei mest brukte bordversa er: I Jesu navn, går vi til bords, Å, du som metter liten fugl og Gud signe maten. På festar i ungdomslaget og på folkehøgskulen song vi ofte Himmelske Fader, fyrste verset før maten, og det siste verset, Fader du sæle, etter maten. Her er meir om Gud signe maten, det bordverset som er mest utbreidd i nynorskområda og som kom med i Nynorsk Salmebok frå Gud signe maten frå 1906 Bordverset Gud signe maten er skrive av salmediktar og biskop Bernt Støylen ( ). Bordverset finst i mange utgåver, den eldste frå Det lyder slik: Gud signe maten paa vaart bord, og mett kvar svolten munn paa jord! Velsigne oss med allmagts hand, Gud Fader, Son og Heilag-and! Gud signe maten på vårt bord, og mette kvar ein munn på jord. Gud signe oss med fader-hand, Gud signe heim og folk og land. Slik finn vi bordverset i Nynorsk Salmebok frå 1925 og alt året etter i Landstad reviderte salmebok og frå 1928 i fyrsteutgåva av Sangboken. Tonane Tonane skifter. I Støylen sine songbøker er det vist til Her kommer dine arme smaa, ein tone av Schultz frå Seinare finn vi tonen O Herre Krist, dig til os vend, ein salmetone frå 1600 talet. Lars Sørås kom med ny utgåve av songboka si Songbok for landsskulen. Han valde tonen Frå høge himmel. Trass dette brukar vi i dag mest tonen til Gjer døri høg. Grunnen kan vera at det er denne tonen Svenn Moren syner til i si songbok for skular og ungdomslag. Songboka vart mykje nytta i frilynde ungsomslag og i folkehøgskulen i tida etter Ivar Grinstad valde og denne tonen i songbok for pensjonistlag og andre lag på 1980 talet. Oppmodinga er: La oss halda oss til Bernt Støylen sitt bordvers. Det er godt brukande i eit nytt årtusen.