Kjerneprogrammet i Symra våren 2013

Transkript

1 Kjerneprogrammet i Symra våren 2013 Songdansar Musikkdansar Aka på isen håle (Aasen, bandadans/stordans) Fransese Her er det land (Aasen, Danseheftet) Firetur 1 Kongsdøtrene (Danseheftet) Fandango frå Storelvdal Åremålsdagen (Danseheftet) Molevitt frå Ærø Tidt eg minnest (Aasen) Hambo frå Ona Dei gamle fjell (Aasen) Fempardansen Strid for fred (Garborg) Draper s Garden Åsmund Frægdegjæva (Folkevise) Tretur frå Hordaland Trolldans (Garborg) Kørsdans frå Grue Ola Tveiten (stordans) Springdans frå Nordre Sunnmøre Aka på isen håle Teksten er frå Ervingen av Ivar Aasen. Tonen er skreven ned etter Ivar Aasen av Paoli Sperati ( ) som var kapellmeister ved Det Norske Teateret. Det kan vere Aasen sjølv som har laga tonen. Visa er ein stevleik der gut og jente syng til kvarandre. Visa er med i "Norske Folkedansar. Songdansar" av Dansemåten er laga av Hulda Garborg etter mal av den færøyske Bandadansen. Første, 6. og 7. verset syng alle, berre gutane syng vers 2 og 4, og berre jentene syng vers 3 og 5. Dansemåte: Vi stiller opp på to rekkjer med fronten mot musikken, slik at gutane står på høgre sida sett frå musikken. Gut og jente held eit strømpeband mellom seg om lag i høgd med hovudet. Først startar alle med å danse kvilesteg framover, men øvste partet snur straks mot kvarandre og byrjar dansa neover mellom rekkjene. Dei andre para følgjer etter. Når første paret kjem nedst, snur dei frå kvarandre og byrjar gå oppover mot musikken att på kvar si side med strømpebandet mellom seg over hovudet. Dei andre dansarane følgjer etter når dei er komne nedst. Når første paret igjen er komen øvst, dansar dei vidare ned mellom rekkjene slik som i starten. Slik held vi fram til første paret er kome nedst att, og vi har byrja på nest siste verset. Då skal vi starta å lage stor ring. Første guten snur då mot høgre, jenta mot venstre, og dei tar kvilesteg med neste dansar (guten tar med seg strømpebandet). Slik kjem fleire og fleire inn i ein halvferdig ring med kvilesteg. Gutane dansar no medsols og jentene motsols på den store ringen. Når gut og jente møtest øvst, tar alle saman med færøytaket. Då bør vi vere ferdig med nest siste verset. Så dansar vi resten av visa i stor ring med attersteg. Siste lina syng vi to gonger og løftar armane heilt opp i det vi stoppar. Det er nokså vanleg at det paret som er nedst når nest siste verset startar, byrjar å lage stor ring. Då passar det slik at vi tar saman til stor ring med det same siste verset tar til. 1) Aka på isen håle med uskodd øyk og kåt, beita i stormen stride med styrelause båt, renna i kapp med reinen, når råsi er tung og våt: det må ein galning vera, som så vil fara åt. 2) Ganga og gjera seg fager og fara så fint og smått, løyna sitt rette lynde, til målet fyrst er nått, gjeva deg gode voner og svika deg sidan brått: det hev eg høyrt så ymse, skal vera kvende-hått. 3) Ganga og gjera seg smeikjen og fria tidt og trått, freista dei arme vækjor til både stort og smått, lata dei sidan fara og ha dei til glis og lått: det hev eg høyrt så ymse, skal vera karmanns-hått. 4) Ganga så byrg og kræsa og skifta sin hug kvar dag, kappast om største stasen og kaupa av alle slag, lata ein annan syta for enden på slikt eit jag: det hev eg høyrt så ymse, skal vera kvende-lag. 5) Ganga så bratt og skrøyta og læst vera hæv og hag, sitja i drikkar-stemna og sumla natt og dag, koma så heim og dundra og truga med hogg og slag: det hev eg høyrt så ymse, skal vera karmanns-lag. 6) Endå lyt eg no seia: der er så ymse slag. Råkar ein på det gode, så ser ein eit anna drag; møter det gode hjarta eit hjarta med same lag: ja, då er der ljose voner som sol på ein sumardag. 7) Ja, når dei rette møtast, så fær det sitt rette lag. Trutt på vegen dei fylgjast alt utan kiv og klag. Ungdom og venleik vika, men hjarta slær friske slag; og kjærleiken held sin varme og varer til siste dag. (og kjærleiken held sin varme og varer til siste dag.) Kongsdøtrene Ein ny dans som første gong vart brukt i Oslo Songdanslag og i Symra hausten Denne folkevisa vart oppskreven av L.M.Lindeman i Solør i 1864 etter Olea Pedersdatter Jølstad. Det er ei av dei 23 oppskriftene herifrå som har vore lite påakta. Sinikka Langeland syng visa på plata Strengen var av røde guld som kom ut i Ho syng nokså annleis enn i oppskrifta. (I oppskrifta står det til dømes i etterslengen: "fra Engeland ere vi kommen") Teksten her ligg nokså nær slik Sinikka Langeland syng. (Ho syng litt fleire vers og med ein annan tonevariant på nokre vers). Høyr på songen her (mp3).

2 (Det står krøll under dei vokalane der vi nyttar sløyfe. Vi går opp på den stavinga som er utheva i starten av dei første verselinene.) 1) Der kom to piger i Kongens Gaard. Dronningen ute for dem monne staa. 3) Itte kan vi brygge og itte kan vi bake. Så får vi heller den raude Guld lage. 5) Hva skal I have i vævarlønn? Tolv marks penger kan lite forslå. 7) Er det slik kømmi i dette Land at vi skal ha vor Broder tel Mand? 2) Vil du no leie to Piger i Aar? Ja je vil leie to Piger i Aar. 4) Den eldste hun renne den Væven saa lang. Den yngste hun vov den Væven saa trang. 6) Den eldste skal min eldste sønn få. Den yngste skal til min yngste sønn gå. 8) Hvor har I vøri i atten Aar? Vi har vøre i Guldbergom blaa. 9) Hvor lenge skal I være i Guldbergom blaa? Tel dess Gud Fader giver os Bø (Bod). Dei gamle fjell i syningom Teksten er laga av Ivar Aasen ( ). Skrivemåten på nokre ord er modernisert i høve til originalen. Dansemåte: Dansemåten er laga av Klara Semb og står i rettleingsboka av Attersteg og gåsteg. Vi dansar først 2 attersteg og to takdelar av neste (det er opptakt på "Dei"). Vi slepper taket. Gutane tar herdatak (dei "når ikkje heilt fram") og går 7 gåsteg (appell på første) i ring med sola og set høgre inntil på åttande taktdelen. Andletet inn i ringen. Så går dei på tilsvarande måte tilbake (start på høgre med appell). Samtidig går jentene mot sola i vendt ring innanfor gutane. Dei nyttar det lette taket og startar på venstre fot med appell. Tilbake igjen startar dei på høgre foten med appell. (Kommentar: Også gutane kan godt bruke det lette taket. Vebjørn Bakken) 1) Dei gamle fjell i syningom er alltid eins å sjå, med same gamle bryningom og same toppom på. I bygdom byggja sveinane, og huset stender laust; men dei gamle merkesteinane dei standa like traust. 3) Der er så mange hendingar i bygdom kome til; me sjå så mange vendingar alt på eit lite bil. Dei hava snutt om vollane og flutt og rudt og bygt; men dei gode gamle kollane dei standa like trygt. 2) På fjellom er det leikande å ganga til og frå og kring om toppen reikande så vidt om land at sjå: til havet kring om strendene med skip som fuglar små, og til fjelli kring om grendene med tusund bakkar blå. 4) Så stod dei gjenom tidene vel mange tusund år. Og graset voks om lidene, og lauvet kom kvar vår. og vinden tok om toppane og vatnet tok om fot; men dei gilde gamle kroppane dei toko traust i mot. Åremålsdagen Ein ny dans som første gong vart brukt i Oslo Songdanslag og i Symra hausten Denne visa er opprinneleg svensk, mellom andre nytta av gruppa Tiakel. Gruppa Trispann syng visa på på sin første CD med tekst på

3 dialekt frå Telemark. I versjonen her er teksten litt normalisert. 1) Det budde ein bonde i Åmotsdal som runda eit halvt hundre år. Og gjestene kom dit i hundredetal om vegen var kronglut å gå. Og det var dekt opp med mat for ei trevekers helg, - der var alt som ein festlyd vil ha. Og i skjenken stod flasker til lesking av svelg, ja, det var skammeleg kor mykje der va. - Å fadderullan dei å fadderi og faddera. Skåle og knivane dra! For det sku ve turing og glede og song, og vere glad når det er åremålsdag! 3) Det lynte i kniven dei skråla og skreik om kven som var sterkast og best. Og attafor døra stod kvendi så bleik som alltid når karar he fest. Og for bonden sjølv var der ennå ei von, han blei vrolten og styven og vrong. Til han kom i vegen for Knivdragar-Jon, - ha takk kjære far for du song. 2) Og feiringa byrja og bonden slo i dei framøtte gjestenes glas, med rom og genever og rein åddevi, for så går det til på kalas. Og dei åt og dei drakk og dei lo så dei skok, det var jubel og glede og song. Om litt byrja slagsmål og så drog dei krok, så festen kom skikk leg i gang. 4) Og bondens kjerring ho tende som krut, ho skjende, men berre ei stund. Til gubbane tok ho og bar henne ut og så kasta dei kjerringa i brunn. Og så gjekk dei tilbake og heldt fram med å sloss, så at lamper og alt gjekk i knas. Og eldtunger slikka og flammar slo opp, ja det var eit rektig kalas! 5) Så grydde no dagen og sola steig opp så gullande gullgul og grann. Og lyste så venleg på haugar og topp og stova som loga og brann. Og ved brønnens kant heldt seg kjerringa fast, og ho vermdes av sola så mildt. Til ho slepte taket og fall med eit plask, og så blei det kurande stilt. Dansemåte (Vebjørn Bakken, 2006) Dei fire første linene dansar vi kvilesteg - det blir 4 kvilesteg og to sviktar av neste. Så går vi over til reinlendersteg i resten av verset (brigdet). Vi tar høgre arms albogetak med eigen og dansar kjede langs ringen med albogetak. Etter 4 reinlendersteg, snur vi rundt og dansar sameleis tilbake. Medrekna eigen snur vi med den fjerde. På omkvedet "(Å fadde)rullan" tar alle saman med færøytaket og dansar eit lite reinlendersteg rett inn mot sentrum av ringen. På det neste reinlendersteget slepper alle taka og vi snur (mot venstre) halvt rundt idet vi klappar. Så tar vi saman med færøytaket att og dansar rett ut av ringen på to reinlendersteg. Så slepper vi igjen taket og tar høgre hands albogetak med framand og dansar rundt på to reinlendersteg. Så tar vi venstre hands albogetak med eigen og dansar rundt og inn på plass på dei to siste reinlenderstega. Så tar vi saman til neste vers utan stopp. Den vanlege teksten i siste verset kan vi synge litt dempa. Før omkvedet står vi heilt i ro i 3 taktslag utan at vi syng (vi tel 2, 3, 4 inni oss), (men så slår vi til kraftig på omkvedet!).vi dansar friskt og med humør, særleg den siste delen. Her er det land som hugar meg best Songen er av Ivar Aasen. Tonen er ein folketone og den same som vert brukt til "Hurra for deg som fyller ditt år". Her er det land som hugar meg best, og hit hev eg lengta lenge. Her er det mest som hugen var fest, og gjekk i sitt gamle gjenge. Vide hev eg flutt og fare i kring aldri såg eg slike hyggjelege ting. Ja, mykje hev eg sett og meir hev eg frett, men her hev eg sett det beste. Her kan eg kjenne bygder og bol og berg på så ymse rader; fjøre og fjell og himmel og sol er kjendar' enn andre stader. Sårt hev eg sakna heimen ei tid, difor er han no så kjær og så blid.

4 Lat koma kva som kan; eg møter som ein mann, og aldri fer eg ut or landet. Dansemåte (Vebjørn Bakken, 1996) Vi dansar i ein slags springartakt/masurkatakt. Den første lina dansar vi "grunnstega" i springdans frå nordre Sunnmøre parvis langs ringen (vi held saman om lag som i attersteg, jenta innanfor guten). Begge byrjar med yste foten (V for gut og H for jente). På ordet lenge dansar vi "svikt, svikt", og gjer oss klar til å snu, og skifter hand i handtaket. Det blir på V for guten og H for jenta. I andre lina i songen dansar vi sameleis tilbake, og no blir det "svikt, svikt" på gjenge. Her skiftar vi også hand slik at vi får vanleg "atterstegtak". På tredje lina i songen dansar vi no sidelengs mot venstre med to polkamasurkasteg "trø, svikt, svikt-steg". Så tar vi saman med begge hendene og går rundt parvis ein gong på staden i fjerde line. Så dansar vi kvilesteg dei to siste linene. Det må vere friskt tempo. Tidt eg minnest/gamle grendi Det er to tonar som vert brukt. Den som står i Songdansboka er laga av Rasofiel Rise ( ) frå Hareid. Den tonen har vore mest bruk dei siste 50 åra. Før brukte dei ein reinlender-melodi som stod i "Symra" frå 1875, det er ein folketone. Teksten er laga av Ivar Aasen ( ). Teksten er slik han står i siste utgåva av "Norske Folkedansar Songdansar" av Klara Semb (1983). Dansemåte I: Dansemåten til den først nemnde tonen er laga av Klara Semb og vart først trykt i Kvilesteg og gåsteg I. Vi dansar først 4 kvilesteg. Så dansar vi 6 små gåsteg bakover (fronten er framleis mot sentrum), og så 6 gåsteg inn att. Så dansar vi resten av verset på 2 kvilesteg. Vi held fram med neste vers utan stopp. Dansemåte II: Dansemåten til reinlender-tonen. 1) Tidt eg minnest ein gamal gard med store tre og runnar. Vollar, bakkar og berg og skard og blomster på grøne grunnar. Der eg hadde meg so godt eit rom: hus og mark med både bær og blom, alt eg nøytte som ein eigedom med både lut og lunnar. 3) Heime var eg so vida kjend og slapp inn, kvar eg ville, i kvart hus i den heile grend, om endå folket kvilde. Der var kjenningar i kvar ei krå, og når eg ukjende folk fekk sjå, spurde eg radt, kvar dei var i frå, og dei var lika milde. 2) Der var dalar og lier nog, der lur og bjøllor klungo; der var ruster og fager skog, der tusund fuglar sjungo. Tett ved stova stod ei bjørk så breid, der hadde skjorene sitt gamle reid, staren song i kvar ein topp, som beid, og erlor i tunet sprungo. 4) Var det nokon som der leid vondt og vart fyre tap og spilla, brått det spurdest om bygdi rundt, og alle tykte, det var illa. Ofte minnast eg mi gamle grend, når eg framand uti verdi stend, heimlaus, frendelaus og lite kjend, og likar på leiken illa. Strid for fred Visa er dikta av Arne Garborg ( ) og trykt i første nummer av "Det norske fredsbladet" i Tonen er laga av Sparre Olsen ( ). Dansemåten laga av Klara Sembi byrjinga av 2. verdskrigen. Dansen står i boka Klara Semb: "Norske Folkedansar. Songdansar." (1985). Dansemåte: Attersteg. Vi dansar 2 attersteg og 4 sviktar av neste. Vi samlar ringen på dei to siste sviktane og jentene trør litt framom gutane, og alle tar armane stilt ned (jentene trør V-H for å kome på rett fot). På "heilage, høge framtid" trør jentene inn i ringen og støyper ljos, medan gutane tar saman og løfter armane høgt opp. 1) Ja lat oss stride, og lat oss tru, og byggje med tankar ei bivre bru, til den heilage, høge framtid! 3) Men vita skal me og vone visst, at ånd må vinne på troll til sist, og vit på den varge villskap. 2) Me lever midt i ei villmanns-tid med blinkande knivar og nevestrid; og livet er som ein bloddraum. 4) So lat oss tru og stride som menn! For trui er, som det skrive stend, den makt som vinner på verdi. Åsmund Frægdegjeva Tonen til visa er etter Olea Crøger og Olav Glosimot frå Telemark, og nedskriven av L.M.Lindemann. Teksten er frå Norsk Folkedikting (61 vers). Visa står i "Norske Folkedansar. Songdansar" av Klara Semb. Visa vart brukt tidleg, men noverande dansemåte vart laga seinare av Klara Semb. Høyr på songen her (mp3). Dansemåte: Først vers kvilesteg (6 steg og 4 sviktar av neste). I vers 2 går jentene straks inn til vendt ring, og vender straks ringen og dansar resten av verset i vanleg ring. Gutane held fram i ytre ringen. I vers 3 snur jentene igjen ringen og dansar resten av ringen i vendt ring mot sola. I omkvedet på 3. verset byter jentene og gutane plass. 4. verset byrjar gutane i vendt ring og så snur gutane ringen og dansar medsols resten av verset. I 5. verset snur gutane ringen att og dansar vidare i vendt ring. I omkvedet dansar gutane inn på sin vanlege plass i den ytre ringen. I det 6. verset dansar alle først vanlege kvilesteg. På "dukane var.." startar alle med "ormkjede" slik som i "Trolldans". Jenta byrjar først inn i ringen, medan guten tar to trøsteg først. Heile ormslynga held fram i 7. verset. I vers 8 dansar alle vanlege kvilesteg (6 steg og 4 sviktar av neste). I siste verset lagar føredansaren innbrot slik at ringen får halvmåneform. På siste ordet ("dagen") stoppar alle med sluttsteg på høgre foten og alle løfter armane høgt opp. 1) Det var Olav kongjen, han tala til sine menn: Kven skal nord i Trollebotn og hente mi dotter heim? 2) Høyrer du Åsmund Frægdegjæva, du er den frægast i londo;

5 - Der er ingjen dage. du sko nord i Trollebotn og løyse mi dotter or vondo! 3) Vil du gjeva meg dotter di, den vene fru Ermelin, så fer eg nord i den skume heimen som ingjo soli skin. 5) Åsmund kasta den kufta blå, tok på seg ei fillute flangje, han totte kufta var hoste god i trollehender å gange. 7) Hogg han i hel alle bergetrolli som han fyre augo såg; så reiste han utor Trollebotn, der flaut med blod og våg. 4) Så vatt dei opp det silkjeseglet høgast i seglerå, dei sille inkje på bjunken strjuke fyrr Trollebotn dei såg. 6) Som han kom i den fysste halli, der var så underleg vori, dukane var utor blodet dregne, og ormane spela etter bordet. 8) Kongjen han stend i høgeloftssvol og ser han seg ut så vide: No ser eg Åsmund Frægdegjæva og fljotfolen under han ride! - Er det inkje dangen? 9) Kongjen han stend i høgeloftsvol, og leikar med dronningji si: No ser eg Åsmund Frægdegjæva med fagraste dottri mi: - Er det inkje dagen? Trolldans Visa er dikta av Hulda garborg ( ). Tonen høyrer til den islandske varianten av Olav Liljekrans. Dansemåten er laga av Åsmund Svinndal (18-19) og byggjer på ein dansemåte Hulda Garborg tok i bruk før. Dansen står i boka Klara Semb: "Norske Folkedansar. Songdansar." (1985). Det er vanleg at gutane syng andre og fjerde verset åleine, og jentene tredje verset. Dansemåte: Kvilesteg, bytomfotsteg frå reinlender. Vi dansar 5 kvilesteg. På "(å) hei deg og..." dansar alle slynge/buktingar inn og ut av ringen. Jentene startar direkte på venstre fot inn i ringen, og nur ut att på andre svikten i reinlendersteget, dansar så samelei ut av ringen etc. Gutane ventar med å danse innover til jentene dansar utover. Gutane trør då på staden først på venstre og så på høgre (VSs - HSs) før dei byrjar innover. Det siste steget, der jentene dansar otover, dansar gutane på staden, slik at ein får samla ringen til neste vers. 1) Det leikar so mangt ei sumarsnott, i dvergeskog, i dvergeskog, alvedans og huldrelått; å hei deg å hildrande du! Lettlege trøa me dansen i kveld under fjelli, lettlege trøa me dansen i kveld under himmeltjeld. 3) Å høyrer du, Per, kvi talar du so, fyrr skal det springe mitt hjarteblod. 2) Å høyrer du Gro, kva eg seier deg, vil du til blåfjellet rida med meg? 4) Eg syrgjer no ikkje so såre for di, heime ventar meg kjerringar tri. Ola Tveiten (tekst Lillebjørn Nilsen) Stordans 1) Eg heiter Ola Tveiten og eg er ein arbeidsmann. Eg eig ein traktor og meg sjøl og gjer så godt eg kan. Og bjørnen ligg i sitt vinterhi, med det gjer ikkje eg, for i heile vinter har eg vore med og rydda veg. Vegen blei fin og brei og slett. - Den finaste eg har sett. - Nei det var ingen krøttersti. Om ikkje han ligg der til evig tid, så skal eg eta opp lua mi. - Tra la lalala la, fyll opp mitt tomme krus! 3) Og snart skal vegen opnast med mange store ord, så får vi sjå ein kakse som kan klippe av ei snor. Og narren står og smiler vi har sett det så ofte før - og held sin takketale for den stolte kontraktør. Så ropar alle høgt hurra! Og får biletet sitt i bla. Men du finn nok ikkje oss, blant alle dei fine folk i floss, nei du kan be dei dra til Moss! Tra la lalala la, fyll opp mitt tomme krus! 2) Og eg har vel lempa pukkstein og eg har vel lempa 4) Og når du sit i bilen din ein skinande sommardag,

6 grus! Og eg har vel lengta heim ein gong til kjerring og til hus. Og eg har vel budd i brakke i vekesvis i trekk. Og eg har vel banna om kvelden og ønska meg ti mil vekk. Og dagen var lang og han var svart. Arbeidet det var hardt. Spør du meg skal du få svar at det var arbeid for ein kar ifrå oktober til januar. Tra la lalala la, fyll opp mitt tomme krus! så send ein vennleg tanke til eit trufast arbeidslag, som har jobba seg frametter vegen fleirfaldige tunge mil for at du skal frå trå på ein gasspedal og kjøre kvarhelst du vil. Mens vi rydda vegen bit for bit. Kvar meter har kosta slit. Men vegen skal du ha. Om ikkje du tykkjer han er bra; lukt til helvete kan du dra! Tra la lalala la, fyll opp mitt tomme krus!

7 Musikkdansar Fransese Dansen står i Norske Folkedansar - turdansar (1991). Oppstilling parvis på to rekkjer. 8 par eller meir (i siste turen må musikken tilpassast talet på par). Sett frå musikken er venstre rekkje A-rekkja, høgre rekkje B-rekkja. Vi tel inn par 1 (øvst på A-rekkja), så 2 neste par på A-rekkja, neste 1 osb. Det er viktig å merkje seg at i 4. og 5. tur er det viktig om du er par 1 eller 2, i dei andre turane er det om du er på A- eller B-rekkja som spelar rolle. Venstre hand i venstre. I halvkjedene går jenta alltid i midten. 0. Innleiande kompliment. Helse mot 2. rekkja, så helse mot eigen - 8 takter til saman. 1. Jentekjede. Sjasé (bytomfot og sluttsteg) mot og frå. Halvkjede over. Sjase og halvkjede tilbake (jentene i midten begge retningar). Jentene over og rundt med guten (begge i begge), og direkte tilbake og rundt med guten. Krossvendingstak over (høgrekøyring), og halvkjede tilbake. 2. Figurering. Helsing mot eigen, og stå. A-gut og B-jente byrjar så figureringa langs eiga rekkje. Start med å krysse venstre for over: Bytom-fot og gå-snu og bak. Figurere tilbake. (Guten har djupt hoftefeste med arma som vender mot andre rekkja.) Så bytomfot mot kvarandre, halvsnuing rundt kvarandre og rygge inn til motsett rekkje. Så figrere langs framand rekkje. Så direkte tilbake til partnar, tar saman med begge hendene og rundt. Dette var halvvegs. Alt skjer så ein gong til med dei som "ikkje dansa" første gong. 3. Jamvektskjede. Helsing mot eigen, og stå. Sjasé mot og tilbake. A-gut og B-jente mot kvarandre, høgre i høgre, snu og tilbake og hekte saman med eigen. Jamvektssteg, først mot A. Så krossvendingstak over til motsett rekkje, og halvkjede tilbake. Dette var halvvegs. Alt skjer ein gong til med dei som ikkje dansa. Jamvektsstega først mot B. 4. Vitjinga. Helsing mot eigen, og stå. Sjasé mot og tilbake. Så mot kvarandre og 1-ar jente fylgjer "mot-paret" tilbake til deira plass. Tre-gruppa fram og tilbake (to bytomfotsteg kvar veg), begge mot kvarandre og tilbake slik at 1-gut står framfor 2-gut på B-rekkja, og 2-jente står framfor 1-jente på A-rekkja. No figurerer 1-gut og 2- jente ned og opp langs rekkja dei no stå ved, og så direkte heim att til eigen på "vanleg" måte. Dette var halvvegs. Alt skjer ein gong til, og denne gongen går 2-jenta over først. 5. Kalesja. Helsing mot eigen, og stå. Sjasé mot og tilbake. Så mot kvarandre og 1-ar gut fylgjer "mot-paret" tilbake til deira plass. Tregruppa fram og tilbake (to bytomfotsteg kvar veg), så berre jenta fram og tilbake, så alle mot kvarandre, tar saman i små ringar, 180 grader rundt med sola, og rygge tilbake på "feil" rekkje. Til slutt halvkjede tilbake på plass. Dette var halvvegs. Alt skjer så ein gong til, og denne gongen går 2-guten over først. 6. Storkjeda. ("Tre delar: kjede, marsj og kjede, og figurering imellom."). Helsing mot eigen berre 4. takter. Så storkjede høgre i høgre, gutane mot sola, til vi møter eigen og snur rundt 180 grader. Så helser vi på 4 takter (start på vek eller midt i vek). Så storkjede "tilbake" den vegen vi no snur. Så "full" figurering (A-gut og B-jente) slik som i 1. del av tur 2.. Helsing mot eigen på 4. takter. Marsj - gutane på utsida mot sola, til vi møter eigen. Helse på eigen (ho har ryggen inn i "ringen") på 4 takter. Så marsj vidare "arm i arm" til eigen plass. Så "full" figurering (B-gut og A-jente) slik som i tur 2. Utan helsing først, blir storkjeda dansa ein gong til. S. Avslutning. Arm i arm står vi først litt i ro, så går para sakte mot kvarandre litt "urytmisk", helse mot andre rekkja og til slutt mot eigen. Firetur I (rekkjedans) Dansen står i Norske Folkedansar - turdansar. Gutane stiller på eine rekkja og jentene på andre (gutane til høgre sett frå musikken). Inndeling: 1, 2, 3, stå. Stoppesteg og vals. Samdanstak 1. Vanleg rekkjedansprogresjon. 0. Oppbyding. Gut 1 byr opp. 1. Kjede til diagonalen. Dei tre para dansar høgrehands kjede 16 stoppesteg. Par 1 startar med eigen partnar. Gut 2 og 3 startar saman. Jente 2 og 3 startar saman. Dei ender opp på "diagonalen" slik: Gut 1 (jente 1) endar på jente 3 (gut 3) sin plass. Gut 3 (jente 3) endar på jente 1 (gut 1) sin plass. I par 2 har gut og jente bytt plass. Alle

8 gutane står no altså på jenterekkja og jentene på guterekkja. 2. Lett helsing og vals. Først tar alle lett helsing på rekkjene (stoppesteg, venstre fot fram og høgre tilbake). Så dansar gutane over til jentene sine på 2 stoppesteg, tar saman med samdanstak 1 og alle dansar vals i medssols ring i deler av ein sirkel til sin plass. Dei ender opp slik (i forhold til opprinneleg plassering): Par 1 og 2 har bytt plass og par 3 har same plassen som før. Ståparet blir no par 3, par 3 blir par 2, einarparet er einarpar heile tida og par 3 blir nytt ståarpar. Det er viktig at ståarparet følgjer godt med når dei kjem med som 3ar-par. Når par 2 kjem øvst, må det stå over 3 omgangar. Når par 1 kjem til nest siste plass, dansar dei to nedste para eit tilpassa oppsett, slik at dei får bytt plass. Fandango frå Storelvdal Dansen står i "Danse danse lett ut på foten" av Egil Bakka (1970). Vi stiller parvis på 2 rekkjer med det lette taket. Oppsett med 4 par. Rekkja til venstre sett frå fronten er A-rekkja. Bytomfotsteg med lav svikt (nær STS), gåsteg og sidesteg (nær SS) og vals. Vanleg rekkjedansprogresjon. 1. Fram og tilbake. Para på kvar side tar saman (lette taket) og dansar eit bytomfotsteg mot kvarandre og eit gåsteg og komplimang. Så dansar dei det same tilbake igjen (rygger). 2. Fram og lage ring. Rekkjene dansar igjen mot kvarandre på eit bytomfotsteg og eit gåsteg med komplimang (som i tur 1). Så tar dei to rekkjene saman til ein ring (lette taket) og dansar 4 gåsteg bakover slik at ringen blir rund. 3. Ring med/mot sola. Alle dansar no 6 sidesteg mot venstre.så trør vi med venstre til sides med bøy og set høgre inntil, samtidig med at vi bukkar (avslutningstrinn). Så dansar vi 7 sidesteg mot høgre, og stoppar på eit S- trinn på høgre foten. På åttande takten slepper toarpara taket med einarpara og med kvarandre, og einarpara stoppar på ei bein rekkje med ryggen til musikken (dei slepper ikkje taket). 4. Ned og oppatt mellom rekkjene. Einarpara dansar 8 gåsteg nedover mellom rekkjene. På første stega dansar jenta på B-sida seg framom sin gut og byter plass med guten sin, slik at dei to gutane dansar yst og jentene inst. På åttande steget snur alle rundt, A-paret mot høgre og B-paret mot venstre. Med det lette taket dansar dei 8 gåsteg mot musikken og stoppar straks forbi toarpara, framleis på rekkje. 5. Kjede. Einarparet frå A dansar no høgre hands kjede (8 bytomfotsteg) med toarparet frå A, og einarparet frå B dansar kjede med toarparet frå B. Når kjeda tar til, snur gutane slik at dei vender mot sola, og jentene slik at dei vender med sola. 3. Vals. Med samdanstak 1 dansar dei same para vals rundt kvarandre (15 takter). Par 1 og par 2 byter plass først plass med kvarandre og deretter dansar alle vals på staden. Dei avsluttar med komplimang på siste takten. Molevitt fra Ærø Grunnsteget i Molevitt: 1) Høgre fot fram, 2) En liten dvælen (venstre inntil), 3) Venstre fot fram, 4) Høgre fot litt fram forbi venstre, 5) Venstre litt fram forbi høgre, 6) En liten dvælen. Steget kan også dansast bakover, på staden og med snuing. Steget skal vere roleg og fremadskridende. Foten som blir sett i golvet, skal ha heile kroppstyngda. Eit molevittsteg går over to takter av musikken. Oppstilling: Alle står parvis på lang rekkje med høgre side til fronten (musikken). Det lette taket. Jentene held litt i kjolen under heile dansen. Forspel og kompliment. Alle står avventande (takt 1-4). Lett kompliment (5-8). Innleiing: Alle dansar eit molevittsteg bakover (1-2). Så fører guten jenta i ein liten boge framfor seg på eit molevittsteg (3-4). Alle dansar eit steg på staden (5-6). Alle dansar eit steg bakover (7-8), og slepper kvarandre. Dei står no på to rekkjer. Grunnfigur. Alle dansar eit molevittsteg på skrå fram mot venstre, og ender opp med front mot eigen partner og venstre forside mot neste motståande dansars venstre forside, dvs gutane halvt vendt mot fronten og jentene halvt vendt frå fronten (9-10). Så dansar alle eit steg på skrå tilbake på plass (11-12). Så dansar alle forbi eigen partner (på venstre side) på eit steg (13-14), vendt mot kvarandre idet vi dansar forbi. Så dansar alle eit steg med

9 vending motsols slik at vi blir ståande på venstre fot ut for eigen dansar, med venstre forside vendt mot kvarandre (15-16). Så dansar vi eit steg på staden (9-10). Og til slutt bakover ut på rekkje (11-12) Dei to rekkjene har no bytt plass. Dansen held no fram med grunnfigur til fordansaren (1. gut) klappar i hendene. Det gjer han når han skal byrje frå starten på grunnfiguren, (dvs når han er på høgre side sett frå fronten), til dømes når grunnfiguren byrjar 5. gongen, (når musikken byrjar frå starten). Variasjon. Eit molevittsteg fram og tilbake (1. gut byrjar med klapp) (1-4). Vi tar høgre i høgre og dansar på to molevittsteg ½ gong rundt medsols, og sluttar med venstre forside mot venstre forside. (5-8). Vi dansar eit molevittsteg til på staden (held framleis saman) (1-2), og så eit molevittsteg bakover (slepper taket) (3-4). Rekkjene har no bytta plass. Så dansar vi eit steg fram mot venstre og eit steg tilbake på plass (5-8). Vi tar saman venstre i venstre og dansar rundt ½ gong med eigen, denne gongen motsols, på to molevittsteg (9-12). Så eit molevittsteg på staden, og eit bakover (13-16). Dermed har rekkjene igjen bytta plass. No held dansen fram med grunnfigurar til gut 1 igjen klappar som teikn på at no skal dansen slutte. Det kan til dømes skje når grunnfiguren igjen byrjar for 5. gong, dvs på takt 9. Slutten. Vi dansar eit molevittsteg skrått framover til venstre (gut 1 klappar), og eit steg på skrå tilbake (9-12). Så tar vi saman med begge hendene og dansar ein heil gong rundt medsols på to molevittsteg. Komplement på siste tone. Det er ikkje fast regel for kor mange gonger grunnfiguren blir dansa. Etter molevitten skal det normalt dansast vals. Hambo frå Ona (Etter Anna Gjendem, Molde) pxu&feature=player_detailpage Pardans på stor motsols ring. Lært etter video på YouTube, der Anna Gjendem og ei anna jente (som dansar gut) viser dansen under eksamen i Tradisjonsdans i Trondheim. Frisk hambo eller masurka-musikk (3/4 takt). Vi tar saman med begge hendene (nokså tett saman), guten med ryggen inn i ringen. Så dansar begge eit steg i danseretninga sidelengs: Vi set fremste foten til sides med god svikt og set den andre inntil idet vi letter oss opp på slag 2 og sig ned igjen på slag 3. (Vi kan telje side-opp-ned.) Vi dansar så eit tilsvarande steg tilbake, og eit tredje steg i danseretninga. Vi kan svinge hendene i takt med musikken når vi dansar sidestega, særleg på sidesteg 3 kan vi føre hendene godt bakover på andre delen av sidesteget.. Så dansar vi rettsnudd eintakts-rundsnu (medsols) resten av veket. I rundsnuen har vi samdanstak 1. Guten sine steg er venstre-høgre-svikt, og jenta sine er høgre-venstre-svikt (SSs). Jenta kan slenge opp med høgre foten under rundsnuen. Idet rundsnuen startar trør guten med venstre litt på skrå tilsides/litt bakover og så eit godt steg med høgre foten rundt/framfor jenta. Jenta startar rundsnuen ved å trø på sin høgre fot litt fram og inn mellom føtene til guten. Fem-par dansen Ein dans som har kome inn i stildansrepertoaret i seinare tid. Ukjent kvar han kjem frå. Musikken er ril, og det er gåsteg over alt. Det lette taket med lavt handtak. Det typiske for dansen er at vi skifter dansepartnar og posisjon heile tida, men på "mirakuløst" vis kjem vi attende til eigen partnar til slutt. Dansen består av to turar som vert dansa 5 gonger, pluss tur 1 som avslutning. Oppstillinga er 5 par på ein ring, og den plassen i ringen som er nærast musikken, er "oppførande posisjon". Dei som til eikvar tid har denne posisjonen, er oppførande par. 1. Medsols og motsols pluss plassbyte diagonalt Alle tar saman med det lette taket i ring og dansar 8 gåsteg (start på venstre) langs ringen medsols, dansar så utan stopp 4 gåsteg rett inn mot sentrum av ringen, så 4 gåsteg rett ut av ringen att (ryggar), og så 8 gåsteg langs ringen motsols tilbake til plassen der vi starta. No startar dei "diagonale plassbyta". Oppførande par byter først plass med "andre par" rekna medsols frå eigen posisjon. Dei byter plass på 8 gåsteg - halvkjede og rundt med eigen og inn på plass (relativt dårleg tid). Paret som det oppførande paret byter plass med, må vere klar, og kome imot. Slike parbyte skjer no til saman 4 gonger, dvs med alle para. 2. Jentemølle Jentene tar nå saman til høgre hands mølle (medsols), går forbi første gut og møter neste gut slik: Guten held si høgre hand i hodehøgd og jenta møter gutens hand med si venstre og går under armen motsols ein gong. Så går jentene vidare med høgrehands kjede. Til saman går dei slik rundt med 4 ulike gutar (dvs alle gutane bortsett frå den jenta starta denne turen med), og stiller så inn på plass i ringen.

10 Tur 1 og 2 blir no dansa 4 gonger til, dvs til saman 5 gonger. 3. Avslutning Som avslutning blir tur 1 dansa. Drapers garden (Kleshandlerens hage) (Mange video på Youtube) Engelsk countrydance. Vals. Oppstilling på lang rekkje, gutane på høgre side sett frå musikken, jentene på venstre side. Inndeling 1, 2, 1, 2.. Vanleg rekkjedansprogresjon. Dansen går samanhengande utan stans, og musikken tilseier god svikt på taktslag 1. Musikken kan vere rask og sakte. Del 1. Set and turn. Gut1 og jente2 dansar mot kvarandre set and turn, først mot høgre så mot venstre, og så ein heil gong rundt seg sjølv medsols. Så tar dei saman begge i begge og dansar rundt kvarandre medsols og ryggar inn på vanleg plass (8 taktar). Så dansar gut2 og jente1 tilsvarande. Del 2. Byte plass og halv ring, Jente1 og jente2 tar saman begge i begge og byter plass medsols på 2 valsesteg (gutane står i ro). Så snur gut1 og gut2 mot kvarandre og byter plass på same måte. Så tar alle 4 saman til ring og dansa rein halv gong rundt, slepper taket og rygger inn på plass på rekkja (8 takter). Del 3. Halv kjede og par1 rundt. Så dansar vi halvkjede med eigen (høgre i høgre), og vidare med den vi møter (same kjønn, venstre i venstre) og snur inn på plass (4 takter). Til slutt tar par1 saman (lette taket), dansar mot musikken, rundt par2 ovanfor seg og inn på plass att. Så byrjar dansen på nytt. Tretur frå Hordaland Dansen står i Norske Folkedansar - turdansar. Det er ein skjemtedans med tre dansarar, gjerne ein gut og to jenter. Vi bruker hoppsteg frå ril, rilsteg(figurering), og figurersteg med eitt trinn og gåsteg. 1. Ring med mot sola. Vi tar saman med det lette taket og dansar 14 hoppsteg (startar på venstre) med sola og 3 appellar. Vi snur på V fotbladet og dansar tilsvarande tilbake. 2. Figurering. Alle slepper taka, rettar oss inn på bein rekkje med guten (eller jenta dersom det er to gutar) i midten og så figurerer han med eine jenta (gjerne den til høgre) 14 figurersteg og 3 appellar. Så figurerer han tilsvarande med andre jenta. Guten vel kva figurersteg han bruker, og jenta svarar med den andre typen. Guten har armane i kors og jenta har hoftefeste med tommelen fram eller held i skjørtet. Jenta som ikkje figurerer kan stå i ro bak guten vendt mot han, eller gå att og fram bak guten og prøve å få merksemd frå han. 3. Åttetal. Dei tre dansar no åttetal med 30 gåsteg og 3 appellar (startar på venstre). Armane heng fritt. Guten byrjar med å gå til høgre for den jenta han figurerte med sist. Dansen skal dansast 3 gonger, slik at alle får vere i midten. Til framsyning dansar vi ofte to gonger med guten i midten begge gongene. Kørsdans frå Grue - Reidar Warme sin variant Kørsdans frå Grue står i "Norske Folkedansar. Turdansar. Denne dansen har berre ein "tur". Reidar Warme har på grunnlag av denne turen laga ein dans med 4 turar. To par stiller i ring med det lette taket. Kørsdanssteg frå Grue. Den første turen (og fjerde turen) kan ein godt danse i stor ring. Kørsdansstega slik dei blir brukt i 1., 2. og 3. turen er slik. Mot venstre: Vi kryssar høgre fot over venstre og tar tyngd på han. Dette er innleiinga til steget. Så svingar vi venstre fot heilt tilbake i kryss over høgre og set tåa lett i golvet (utan å ta tyngde). Straks etter tar vi eit raskt bytomfotsteg mot venstre ved at vi set venstre i golvet ved sida av høgre og byter fort til høgre fot att som vi set i kryss framfor venstre (og tar tyngde). Mot høgre er steget tilsvarande: Vi startar innleiinga med å ta venstre i kryss over høgre og tar tyngd. Så svingar vi høgre foten attende i kryss over venstre, raskt etterfylgt av eit bytomfotsteg i kryss mot høgre. 1. Kørsdanssteg mot venstre og mot høgre. To par tar saman i liten ring med det lette taket og dansar kørsdanssteg mot venstre (forklart ovanfor) og avsluttar med 3 appellar på slutten av veket. Så dansar vi heilt tilsvarande mot venstre og avsluttasr også no med 3 appellar. Alle slepper taket til slutt. 2. Byte plass. Jentene tar saman i kryss med tommelgrepet og byter plass (innanfor gutane) ved at dei dansar mot venstre (medsols) innleingssteget og eit kørssteg (avsluttar ved å sette begge føtene innntil kvarandre), og slepper taket. Så dansar gutane heilt tilsvarande, og byter dermed plass. Så dansar jentene det same ein gong til (også no medsols). Og til slutt dansar gutane like eins. Dermed har alle kome tilbake på eigen plass i oppsettet, og vi har dansa halve turen. Andre delen dansar vi på heilt same måte, men no dansar vi mot høgre (motsols

11 ring). 3. I valsetakt. Denne turen er nærpå heilt lik 1. turen. Men musikken blir no spela i valsetakt (og det går dermed saktare enn i 1. tur). Ved slutten av veket er det ikkje appellar, men i staden går alle rundt seg sjølv på tre gåsteg (motsols). 4. Kørsdanssteg med hopp. Som i første og tredje tur dansar vi først eit vek av musikken mot venstre og deretter eit vek mot høgre. Vi brukar herdataket. Steget mot venstre er slik: Vi trør høgre i kors over venstre og tar tyngd. Så svingar vi venstre heilt tilbake i kryss over høgre og tar tåa så vidt i golvet. Så set vi venstre inntil høgre att idet vi satsar på begge føtene: hoppar opp, slår føtene saman oppe i lufta og landar att på begge føtene jamsides. Så dansar vi neste steg sameleis vidare mot venstre. I andre veket dansar vi så mot venstre med tilsvarande steg. Springdans frå Nordre Sunnmøre Dansen slik vi har dansa han i Symra i ein del år. Oppskrifta bygg sæleg på tradisjonen etter Kåre Gausnes (kurs i Symra) og etter nedteikninga til Bakka/Rff Dansen er inndelt i ein hovuddel (på fire turar) og ein tilleggsdel. Grunnsteget - bytomfotsteg- er begge, spring, spring - tung, lett, lett - både for gut og jente (liknar på gutestega i Vestlandsspringar). På begge er den ein foten litt framom den andre. I alle stega «trør vi forbi». I alle deler av dansen skal det vere god framdrift. Frisk dans! Ledig arm naturleg langs sida. Dansen er kort - ikkje drag ut turane. Hovuddelen 1. tur - framover med grunnsteg Paret dansar framover med grunnsteg og høgt handtak (om lag som i attersteg), ved sida av kvarandre - jenta til høgre. Dei snur seg litt mot og frå kvarandre på annakvart steg. Både gut og jente startar med yste fot. Kan danse eit vek - eller mindre. 2. tur - jenta under armen Guten løfter jentas hand over hovudet som teikn på at jenta kan starte andre tur når ho vil (så snart ho er klar med venstre fot). Jenta går rundt under armen med sola - to, fire eller seks gonger (vanlegvis 4 gonger). Ein gong rundt per takt. Ho startar med venstre foten i kryss over, og dansar venstre, svikt, høgre (omtrent som i Rørospols). Jenta er litt på skrå framom guten, guten har grunnsteg med avdempa hopp på begge. Etter at jenta er ferdig med snuingane, dansar paret med grunnsteg framover og med det lette taket, enten til veket er slutt eller litt kortare. 3. tur - guten under armen, og så jenta Her tel vi ein, to, tre, fire, fem, seks. På dei seks slaga går guten rundt under armen motsols på 1, 2, 3 - og jenta rundt medsols på 4, 5, 6. Begge startar sin snu under armen på høgre fot. Steget blir trø, trø, trø og trø, trø, trø - omtrent som i polkamasurka. På 1,2,3 kjem guten nesten heilt rundt. På 4,5,6 fullfører han rotasjonen samtidig med at jenta går rundt, slik at han er klar til neste runde. «Glatte» overgangar. Den som går under armen, bør ligge på skrå framom, og guten har hovudansvaret for å passe på det. Det betyr at guten tar eit bra steg/hopp framover på 1, og trør stega på staden på 4, 5, 6. Ein tar så mange snuar ein vil - gjerne bortimot eit vek. Kan fullføre veket med grunnsteg framover - med «det lette taket». 4. tur - rundsnuane, først motsols så medsols Guten gjev eit lite vink til jenta ved å «dra» litt i handa til jenta, som teikn på at no startar første rundsnuen: totaktssnu mot sola. Jenta startar då med eit litt langt steg på høgre foten framom guten, medan guten nærast «ryggar» for at jenta skal få plass til å kome framom. Dermed er rundsnuen i gang. Begge brukar her grunnsteg: begge/hopp, trø, trø - omtrent som i vrangsnudd polka. (I første takta av rundsnuen blir det trø, trø, trø for både gut og jente.) Hoppet på 1 er litt kraftigare enn i grunnsteget. Vi brukar to takter 1, 2, 3, 4, 5, 6 på ein rundsnu. Ta berre nokre få rundsnuar, 2-4 er passe. Så brukar vi ei eller to takter til å avslutte første rundsnu og førebu andre rundsnu, dvs avslutte motsols rotasjon og innleie medsols rotasjon. Andre rundsnu er for guten omtrent som i masurka: venstre, saman, høgre på 1, 2, 3. For jenta er det saman, høgre, venstre. I begge rundsnuane brukar vi vanleg samdanstak med handa ut (samdanstak nr 1). Talet på rundsnuar er valfritt; kan halde på til veket er slutt. Som ein variasjon kan guten «midt» i siste rundsnuen sleppe jenta og gå rundt ein gong før dei tar saman og held

12 fram med rundsnuen. Det foregår på to takter: 1, 2, 3, 4, 5, 6. På 1, 2,3 tar guten venstre, høgre, venstre og går rundt ein gong motsols. På 4, 5, 6 - høgre, venstre, høgre - nærmar han seg jenta og dei tar saman att. På 4 klappar guten i hendene. Jenta går normalt ikkje rundt. Tilleggsdelen - først «rundt kvarandre» og så «pannekakevending» Etter andre rundsnuen tar paret saman med grunntak og grunnsteg som i 1. turen. Etter eit par steg framover tar dei hendene ned, guten dansar framom jenta, der han skifter hand attom ryggen sin (venstre hand til gut i venstre hand til jenta). Jenta kjem straks opp på venstre sida av guten og der skifter begge hand igjen (rett etter første skiftet) (høgre til gut i høgre til jenta). Så dansar guten attom jenta, fram på venstre side og framom jenta, der guten skifter hand slik som i første skiftet (venstre til gut i høgre til jenta). Så dansar guten vidare rundt, bak jenta og kjem opp jamsides jenta på innsida. Då lyfter jenta si ledige hand, og begge skifter handtak (høgre i høgre og venstre i venstre). Etter litt «framoverdansing» startar dei så på pannekakevendinga. Guten går medsols rundt og jenta motsols. Først går jenta rundt på ei takt, så går guten rundt på neste takt, men slik at det blir glidande overgangar. Guten heile tida på «innsida». Avslutte tilleggsdelen ved å ta saman att i grunntaket og starte på første tur av «hovuddelen». Det er viktig at det blir godt samspel mellom dansarane, ikkje minst der guten «dansar rundt jenta». Dansen er så kort at det er naturleg å danse hovuddelen ein gong til og avslutte med rundsnuen. Det har vore vanleg at spreke gutar gjorde eit rundkast bakover og spente i bjelken, medan han støtta seg på jenta. Dette er vel ikkje så lett å få til? Andre variasjonar er også nemnt i heftet om dansen.