NORD-FRON KOMMUNE. Analyse av risiko- og sårbarheits (ROS-analyse) Detaljreguleringsplan for Jota, planid

Transkript

1 NORD-FRON KOMMUNE Detaljreguleringsplan for Jota, planid Analyse av risiko- og sårbarheits (ROS-analyse) Bustadtomt ved Lågen sør for utløpet av Vinstaelva. Foto: Øyvind Pedersen,

2 2 Innhald 1. Innleiing Metodikk Overordna risikovurdering for planområdet Uønskte hendingar, konsekvensar og tiltak DSB ROS-skjema pkt DSB ROS-skjema pkt DSB ROS-skjema pkt DSB ROS-skjema pkt og

3 3 1. Innleiing. Plan- og bygningsloven 4-3 av 2008 stiller krav om at det skal bli gjennomført analyser av risiko og sårbarheit (ROS-analyse)ved utarbeiding av arealplanar for framtidig utbyggingsområde. ROS-analysen skal vise forhold ved risiko- og sårbarheit som har noko å seie for om arealet er eigna for utbyggingsformålet, og om utbygginga kan føre til endringar av risiko og sårbarheit. ROS-analysen er bygd opp slik: Metodikk: Metoden som er brukt i ROS, er bygd på vegleiaren frå Direktoratet for sikkerhet og beredskap (DSB ) «Samfunnssikkerhet i kommunenes arealplanlegging» frå Metodikken er kort omtalt og forklart. Vurdering av risiko- og sårbarheit for arealbruken som er foreslege i detaljreguleringsplan for Jota. 2. Metodikk Metodikken for ROS-analysen, tek utgangspunkt i vegleiaren frå Direktoratet for sikkerhet og beredskap (DSB ) «Samfunnssikkerhet i kommunenes arealplanlegging» frå I vegleiaren viser DSB til forarbeida til PBL der det er eit mål at planlegginga ikkje førar til uønskte konsekvensar for samfunnet eller utfordrar den enkelte si tryggleik og eigedom. I den nye vegleiaren frå DSB er det gjeve desse samfunnsverdiar og konsekvenstypar som utgangspunkt for ei ROS-analyse: Samfunnsverdiar Liv og helse Tryggleik Eigedom Konsekvens Liv og helse Stabilitet Materielle verdiar Liv og helse vert vurdert ut frå tal på omkomne, skadde (varige og midlertidige) eller andre som er påført helsemessige belastningar på grunn av den uønskte hendinga. Stabilitet vert vurdert ut frå konsekvensar for befolkninga (tal og varigheit) som blir råka av hendinga gjennom svikt i kritisk samfunnsfunksjonar, og som kan bidra til manglande tilgang på mat, drikke, husly, varme, kommunikasjon, framkomst etc. Materielle verdiar vert vurdert ut frå direkte kostnader som følgje av den uønskte hendinga i form av økonomiske tap knytt til skade på eigedom. Tidlegare var det vanleg å vurdere også tema knytt til natur- og miljø i ei ROS-analyse for arealplanar. DSB tilrår at dette nå blir vurdert gjennom andre metodar. Om planen har konsekvensar for miljø, er det krav om konsekvensutgreiing (KU), og DSB viser til behandlinga av tema knytt til natur og miljø gjerast i KU så sant det ikkje gjeld hendingar som akutt forureining og utslepp som trugar konsekvenstypar som er nemnt i tabellen over. Ved vurdering av kor sannsynleg det er at ei hending skal inntreffe, nyttar DSB desse klassane for hendingar (med unnatak av flaum og skred): Sannsynlegheit - Kategorier Tidsintervall Sannsynlegheit (pr. år) Høg Oftare enn 1 gong kvart 10. år > 10 % Middels 1 gong kvart år 1-10 % Låg Sjeldnare enn 1 gong kvart 100 år < 1 %

4 4 For flaum og stormflo er kategoriane for sannsynlegheit som DSB tilrår brukt, tilpassa TEK: F Sannsynlegheit - Kategoriar Tidsintervall Sansynlegheit (pr. år) F1 Høg 1 gong kvart 20. år 1/20 F2 Middels 1 gong kvart 200. år 1/200 F3 Låg 1 gong kvart år 1/1000 Raske flaumar med fare for liv og helse, skal vurderast som skred. For skred er kategoriane for sannsynlegheit som DSB tilrår brukt, tilpassa TEK: S Sannsynlegheit - Kategorier Tidsintervall Sansynlegheit (pr. år) S1 Høg 1 gong kvart 100. år 1/100 S2 Middels 1 gong kvart år 1/1000 S3 Låg 1 gong kvart år 1/5000 Før ein fastset kor sannsynleg det er ei hending skal inntreffe og konsekvens, er det viktig at eksisterande barrierar for å unngå hendinga, vert kartlagt og dokumentert. Barrierar kan til dømes vere tiltak som flaum/skredvoll, sikringssoner rundt farleg verksemd eller varslingssystem som kan redusere sjansane for og konsekvensen av en uønskte hendingar. 3. Overordna risikovurdering for planområdet. Ein viser til tabellen «Uønskte hendingar, konsekvensar og tiltak» og utfylte skjema ROS-skjema under. Det er ingen tiltak som følgjer av planforslaget, som vil medføre auka fare i planområdet. Delar av planområdet er utsett for flaum i Lågen og flaum i Vinstraelva. Det er gjort vannlineberekning i Lågen gjennom Vinstra i 2013 som del av Prosjekt Kåja (Multiconsult). Det er her gjort berekning av1000- årsflom. På grunn av forventa klimaendringar, og erfaringa frå flaumen i området i 1995, vil en leggje denne berekninga til grunn for vurdering av potensiell risiko og skadeomfang i planområdet. Ein årsflaum vil dels fløyme over bustadtomta sør for utlaupet av Vinstraelva, og vil kunne medføre skade på bygnader (flaumhøgde h=234). Ved 1000-årsflaum vil noko areal av dyrkamark bli sett under vann både på Jota og Nermoen. På Nermoen kan ein 1000-årsflaum nå heilt inn mot bygnad på gardstunet (flaumhøgde h=233). Det er avsett sone med flaumfare på plankartet tilsvarande berekna 1000-årsflaum. Ein flaum Vinstraelva vil i første rekke kunne medføre erosjonsskadar mot bredda og medføre skadar på vegen som går ned langs elva. Ein vurderer at flaum i Vinstraelva i seg sjølve ikkje vil truge bustadtomta sør for utløpet elva, da denne ligg så vidt lang unna elveutløpet. Men inntreff det flaum i Lågen samstundes med flaum i Vinstraelva, kan ein oppleve at Lågen vil ha en demmande effekt på Vinstraelva. Vinstraelva vil da kunne gå høgare enn ved ein vanleg flaum ved utlaupet, og flaumvatn kan da nå bustadtomta. Det er avsett sone med flaumfare på plankart langs Vinstraelva med bredde på 20 m langs elva og breiare ved utlaupet. Høgspentliner går i luftspenn i planområdet nær busetnad. Elektriske magnetfelt rundt desse, kan medføre helseskade. Det er i planforslaget avsett faresoner langt desse, med bredde svarande til tilrådingar frå Statens strålevern.

5 Materielle verdiar Stabilitet Liv og helse Sannsynlegheit Aktuelt Ja/ 5 4. Uønskte hendingar, konsekvensar og tiltak. Mogelege hendingar, risikovurdering og mulige tiltak er samanfatta i følgjande tabell: Tabell 6: Analyseskjema Emne Forhold til ønska eller uønskt hending Konsekvensar Kommentar 1. Naturfare Er det områder i planområdet som er utsett for: 1.1 Snø- eller steinskred/ steinsprang? 1.2 Utgliding av lausmassar? 1.3 Flaum/overfløyming Ja Mid. Små Små Små Flaum i Lågen. 1.4 Flaum i elv/bekk, lukka bekk og overvatn? Ja Mid. Små Små Små Flaum i Vinstraelva. Det er forbygging langs delar av elvelaupet Vindutsett? Kan tiltak i planområdet medføre at område som ligger inntil planområdet blir utsett for: 1.6. Skred eller utgliding av lausmassar? 1.7. Flaum eller overvann? 2. Infrastruktur Kan utilsikta/ukontrollerte hendingar, som kan inntreffe på nærliggande transportårer, utgjere ein risiko for området: 2.1 Hendingar på veg? 2.2 Hendingar på jernbane? 2.3 Hendingar på vann/elv? 2.4 Hendingar i luft? Dersom det går høgspentliner 3. Tidlegare bruk ved/gjennom området: 2.5 Påverkast området av magnetiske felt frå elektriske liner? Ja Høg Små Små Små Høgspentlinje går i luftspenn i planområdet. 2.6 Er det spesiell klatrefare med master? Er det spesielle fare forbunde til bruk av transportnett for gåande, syklande og køyrande innom området: 2.7 Til forretning/ serviceanlegg? 2.8 Til anlegg for idretts- og friluftsformål? 2.9 Til buss-stopp/kollektiv- knutepunkt Brannberedskap: 2.10 Omfattar området spesielt farlege anlegg? 2.11 Har området utilstrekkeleg Ja Låg Små Små Små Gardsbruk og einebustad med private brannvassforsyning (mengde og trykk)? grunnvassbrønnar Har området berre ein mogleg tilkomstrute for brannbil? Er området påverka/forureina frå tidlegare verksemder 3.1 Gamle fyllplassar? 3.2 Skytebane? 3.3 Industriverksemd? 3.4 Lagerplass for farlege stoffar (petroleumsprod./ kjemikaliar)? Ja Låg Små Små Små Det er berre mogeleg å køyre inn i planområdet under E6 brua over Vinstraelva.

6 Materielle verdiar Stabilitet Liv og helse Sannsynlegheit Aktuelt Ja/ 6 Emne Forhold til ønska eller uønskt hending Konsekvensar Kommentarar 4. Ulovleg Sabotasje og terrorhandlingar: verksemd 4.1 Er tiltaket i seg sjølv et sabotasjeformål? 4.2 Finnes det potensielle sabotasje-/terrormål i nærleiken? 5. Drikkevatn 5.1 Er det drikkevassressursar/ nedbørsfelt og sikringssone for grunnvassressursar? 6. Strategiske områder/ funksjoner Kan planen/tiltaket få konsekvensar for: 6.1 Veg, bru, bane, knutepunkt 6.2 Sjukehus, kyrke 6.3 Brann, politi, sivilforsvar 6.4 Kraftforsyning 6.5 Vassforsyning 6.6 Drikkevasskjelder 6.7 Tilfluktsrom 6.8 Områder for idrett/lek 6.9 Park- og rekreasjonsområde, turveg/stiger Elveforbygging langs nedre del av Vinstraelva. Foto. Ø. Pedersen,

7 7 4.1 DSB ROS-skjema pkt. 1.3

8 8 4.2 DSB ROS-skjema pkt. 1.4

9 9 4.3 DSB ROS-skjema pkt. 2.5

10 10 Høgspentline går over jordet og tett på gardstunet på Jota. Foto: Øyvind Pedersen, Bustadhuset sør for utlaupet av Vinstraelva ligg ganske nær høgspentline. Foto: Øyvind Pedersen,

11 DSB ROS-skjema pkt og 2.12