Musikk i bilete. ein konsert med Trondheim Symfoniorkester. Konsert for årstrinn

Transkript

1 Musikk i bilete ein konsert med Trondheim Symfoniorkester Konsert for årstrinn

2 : Musikk i bilete Om programmet Vi har kalla konserten Musikk i bilete, og konserten vil fokusere på bilete i musikken. Det kan vere indre bilete som blir danna når ein lyttar til musikk, assosiasjonar musikken gir oss, og ulike stemningar som oppstår når vi lyttar til musikk. Gjennom konsertbesøket vil elevane få oppleve musikk frå ulike sjangrar og bli kjende med symfoniorkesteret og dei ulike instrumentgruppene. Fredrik Johansen og Frode Eggen frå Improkompaniet RAMP vil guide elevane gjennom konserten, innom dei ulike musikkstykka. Trondheim Symfoniorkester (TSO) blei frå hausten 2005 inkludert i skolekonsertordninga til Rikskonsertane, og har sidan den gongen spelt for elevar i Sør- og Nord-Trøndelag og Møre og Romsdal. Ein symfonikonsert for barn er ikkje akkurat noko eit orkester gjer kvar veke, derfor er desse konsertane noko både orkesteret og Rikskonsertane gler seg spesielt til. I forkant av konserten vil elevene møte musikarar frå orkesteret, før den store symfonikonserten i Operahuset Nordfjord. Du finn meir informasjon om besøket på Velkommen til ein konsert med musikk i bilete! OM MUSIKaRaNE Trondheim Symfoniorkester er eit kraftsenter i midtnorsk kulturliv på internasjonalt nivå og kan føre historia si tilbake til begynninga av det førre hundreåret då eldsjeler inviterte til abonnementskonsertar. Gjennom det mangeårige virket sitt har Trondheim Symfoniorkester også fått fotfeste som ein svært viktig og inspirerande impuls, ikkje berre i landsdelen, men òg i det nasjonale musikklivet vårt. Vellykka turnear med høg kunstnarisk kvalitet dei seinare åra til Tyskland, Austerrike, Spania og Tsjekkia har gitt orkesteret internasjonal anerkjenning. TSO har dei siste tre åra fått til saman ti nye musikarar og seks engasjementstillingar gjennom ein samarbeidsmodell med Trondheimsolistene. Så når orkesteret speler med full besetning, er dei 90 personar. TSO har i 100 år levert mektige musikkopplevingar rundt omkring i landet. Improkompaniet RAMP har halde det gåande sidan 2001 med hundrevis av førestellingar i Noreg og utlandet. Dei speler improvisert teater, ei underhaldningsform der skodespelarane tek alt på sparket: teater utan manus, rett og slett. Fredrik Johansen og Frode Eggen i RAMP vil vere programleiarar under konserten med TSO, og evnene deira til å improvisere fram og ta ting på sparket vil prege konserten. Torodd Wigum er utdanna bratsjist frå Trøndelag Musikkonservatorium og Noregs musikkhøgskole. Etter at han var ferdig med å studere, var han tilsett som solo-bratsjist i Trondheim Symfoniorkester i åra Dei seinare åra har Torodd arbeidd meir og meir som dirigent, og han har hatt engasjement som dirigent med dei store norske orkestra. Frå januar 2007 har han vore engasjert som assistentdirigent i Bergen Filharmoniske Orkester, ei ordning som er den første i sitt slag i Noreg. Torodd var dirigent då Trondheim Symfoniorkester spelte skolekonsertar i Ålesund våren

3 : Musikk i bilete FORmøte Musikarar frå Trondheim Symfoniorkester vil ta imot skolane i forkant av skolekonsertane i operahuset. Dette besøket gir elevane høve til å bli kjende med musikarane, høyre litt om kva det vil seie å spele i eit orkester, og sjå og høyre litt på instrumenta dei speler på. I tillegg blir dei presenterte for eitt av musikkstykka som blir framførte under konserten. Attkjenninga og tilhøyrsla til desse musikarane gjer konsertopplevinga meir personleg og levande. No sit elevane med litt kunnskap om kva eit orkester er, dei kjenner nokon som speler i orkesteret, og dei kjenner til instrumenta deira. PRAKTISKE OPPLYSNINGAR Arrangert av: Rikskonsertane i samarbeid med Sogn og Fjordane fylkeskommune og Trondheim Symfoniorkester Produsent: Trondheim Symfoniorkester i samarbeid med Rikskonsertane Informasjon om forbesøk på skolane og transport til Bjørnsonhuset finn du på Kontaktperson, utøvar/medverkande: Charlotte Winsnes (TSO), Programlengd: 45 minutt Korleis skolane kan styrkje si eiga konsertoppleving Bruk konsertinformasjonen og informer elevar, skoleleiing og lærarar om innhald og praktiske opplysningar. Rikskonsertane har god erfaring frå skolar som bruker elevvertar og elevarrangørar. Sjå for meir informasjon. Ved å aktivt setje seg inn i musikken som skal spelast på ein konsert, trur vi at lytteopplevinga blir forsterka. Det blir bygd opp ei forventning til konsertane og musikken som blir framført. Bruk det vedlagde Bruk konserten-materiellet om Trollmannens læregut (L apprenti sorcier). Eigarskapen til og effekten av konserten aukar når besøket er forankra inn i undervisninga og læringsmåla på skolen. Sjå også boka Bruk konserten! for fleire undervisningsopplegg: Velkommen til konsert!

4 : Musikk i bilete Produksjonsnummer: 110HS01 SPØRSMÅL OM TURNEPLANEN Produsent Øyvind Lyslo Sogn og Fjordane fylkeskomme Tlf: / E-post: oyvind.lyslo@sfj.no SPØRSMÅL OM PROGRAMMET Produsent Åshild Nygaard Rikskonsertene, tlf E-post: any@rikskonsertene.no Alle foto i konsertinformasjonen: FAKTA Rikskonsertane har det heilskaplege ansvaret for skolekonsertordninga i Noreg og legg dei faglege rammene for verksemda. Skolekonsertane er statleg fi nansierte gjennom budsjettet til Kultur- og kyrkjedepartementet. Fylkeskommunane har ansvar for turnéplanlegging og delar av konsertproduksjonen i sine respektive fylke. Kommunane abonnerer på skolekonsertane til Rikskonsertane, ei ordning som i dag omfattar 99,7 % av alle grunnskolane i landet barn får to årlege besøk av profesjonelle musikarar på skolane sine. Den enkelte skolen står som arrangør av skolekonsertane. Kvart år gjennomfører rundt 800 musikarar skolekonsertar i Noreg. Du finn meir informasjon på

5 Musikk i bilete bilete i musikk Trollmannens læregut er skrive av den franske komponisten Paul Dukas ( ), og er eit orkesterverk som kom ut i 1897, året etter at symfonien blei skriven. Verket er basert på Goethes dikt Der Zauberlehrling, og blei brukt i Walt Disney-filmen Fantasia. Ta utgangspunkt i Trollmannens læregut og gjer elevane kjende med stykket gjennom dette Bruk konserten-opplegget. Musikken kan du laste ned frå Fag Emne Målgruppe Tidsramme Ressursar musikk, kunst og handverk, kroppsøving lytting, dans, teikning, assosiasjonsøvingar årstrinn ca. 1 2 timar Trollmannens læregut, teiknesaker og papir, internett Mål LK06 Eleven skal uttrykkje eigne opplevingar gjennom teikning (kunst og handverk, 2. årstrinn). Eleven skal samtale om kva som er særeige for eit musikkstykke, og kva for assosiasjonar det kan gi (musikk, 2. årstrinn). Eleven skal gjere greie for eigne musikkopplevingar, og om ulik bruk av musikk og ulike funksjonar musikk kan ha (musikk, 4. årstrinn). Eleven skal kunne lage enkle dansar og eksperimentere med rytmar og bevegelsar (kroppsøving, 7. årstrinn) Eleven skal diskutere særtrekk ved kunstmusikk ( ) og gjenkjenne klangen til og setje namn på dei ulike instrumentgruppene (musikk, 7. årstrinn). Framgangsmåte Gjennom assosiativ lytting skaper elevane eigne bilete til musikken. Høyr på dei fire første minutta av komposisjonen utan å diskutere komponist eller tittel. Be elevane om å føreslå ein tittel på verket. Kva slags inntrykk førte til tittelforslaget? Skap assosiasjonar. Be elevane om å skrive ned fem ord som beskriv den musikken dei høyrer. Har alle dei same fem orda? Kvifor opplever vi det same musikkstykket på forskjellige måtar? Elevane høyrer på verket utan kjennskap til stykket og teiknar eller skriv om sine eigne inntrykk. Be elevane teikne eller beskrive det dei høyrer, ved å lage bilete av musikken. Still ut bileta og det skriftlege materialet i eit eige klasseromsgalleri. Spel av musikken og gå med elevane rundt i galleriet. Del klassen i mindre grupper. La gruppene lage ein dans/rørsleaktivitet til musikken. Nokre grupper kan jobbe med den rolege starten, og andre kan jobbe med dei meir rytmiske delane. Set saman dei ulike delane til ein felles dans. Til dei delane der det ikkje er komponert eigen dans, kan de danse «fridans». Tilfør element som dynamikk, og be elevane spesielt leggje vekt på det. Sjå på videoklippet frå filmen Fantasia av Walt Disney på: der Trollmannens læregut er brukt. Walt Disney har laga eigne bilete til musikken og skapt ein teiknefilm utan ord, berre ved bruk av klassisk musikk. La elevane samanlikne sine bilete og inntrykk med bileta til Disney. 5

6 Her er det viktig med ein diskusjon om at det ikkje er noko «rett» eller «gale» inntrykk av denne typen musikk, og at inntrykka til elevane eigentleg er likestilte med forteljinga til Disney. Er det nokon likskapstrekk? Var det nokon som hadde dei same assosiasjonane? Kva var eventuelt forskjellig? Kvifor Elevane lærer om samanhengen mellom lyd og bilete, og at forandringar i det eine eller det andre kan endre opplevinga til publikum. Elevane skaper eigne bilete til musikken gjennom aktiv lytting. Elevane aukar medvitet rundt at ulike personar opplever musikken ulikt. Tips for vidareføring La elevane lytte etter instrument og klangar i musikken. Begynn med dei store instrumentgruppene: strykarar, blåsarar og slagverk, og arbeid mot eit meir detaljert nivå. For eksempel: blåseinstrument treblåsarar fagott. Lytt etter kontrastar og variasjon i musikken. Korleis skaper orkesteret kontrast og variasjon i musikken? Personleggjer musikarar og levande musikk. Er det nokon i klassen som speler eit instrument som er brukt i eit orkester? Kor mange elevar kjenner nokon som speler eit instrument, eller som er profesjonell musikar? Det er mange forskjellige typar orkester, og symfoniorkester er berre éin av dei. Å spele i eit orkester handlar om å spele saman med mange andre. Kan vi lage eit orkester i klassen? Kva kan vi bruke som instrument? Korleis skal vi finne ut kva slags musikk vi skal spele? Kor mange forskjellige instrument blir brukte i eit symfoniorkester? Korleis ser dei ut? Korleis høyrest dei ut? Kvifor treng vi så mange av dei? Det er mange som speler fiolin i eit symfoniorkester, men berre éin speler tuba. Kvifor kan vi ikkje ha like mange av alt? Korleis høyrest musikken til orkesteret ditt ut? Å gå på konsert er annleis enn å sjå eit orkester på TV. På konsert kan også orkesteret høyre oss! Vi er òg mange fleire når vi er på konsert, enn vi er når vi ser på TV eller går på kino. Kva er viktig for å vere eit godt publikum på orkesterkonsert? Diskuter dei mest openberre sceniske forholda med elevane. Kva rolle har dirigenten? Kva gjer konsertmeisteren? 6